Jak chronić patenty i znaki towarowe

Jak chronić patenty i znaki
towarowe
2015-07-21 12:34:02
2
Własność przemysłowa ochroni wynalazki, dzieła i znaki używane do wyróżnienia produktów i firm na rynku.
Portugalskie prawo w tym zakresie jest zgodne z przepisami UE.
Prawa autorskie
Prawo autorskie ma ochronić utwory artystyczne. Przepisy obowiązujące w Portugalii zebrane są w Kodeksie
Prawa Autorskiego i Praw Pokrewnych (Código do Direito de Autor e dos Direitos Conexos, CDADC), który był
uzupełniany przez odrębne akty regulujące rodzaje dzieł. Prawo to daje możliwość wyłącznego używania lub
korzystania z dzieła, w całości lub w części, zgodnie z procedurami określonymi przez system norm prawnych.
Prawami autorskimi chroniony jest przedmiot niematerialny (forma wyrażenia dzieła), która może być
odtwarzana za pomocą wielu materialnych nośników. Te z kolei są już niezależne od praw autorskich.
Prawo autorskie jest uznawane niezależnie od rejestracji, ale są przypadki (np. tytuł dziennika lub dzieło
niepublikowane), gdy ochrona prawna jest skuteczna tylko dzięki rejestracji w Generalnym Inspektoracie
Działalności Kulturalnej (Inspecção-Geral das Actividades Culturais, IGAC) przy Ministerstwie Kultury.
Programy komputerowe stanowią twórczość intelektualną i są chronione prawem autorskim. Oprogramowanie
może być więc zarejestrowane w IGAC.
W Portugalii prawami autorskimi zarządza Portugalskie Stowarzyszenie Autorów (Sociedade Portuguesa de
Autores, SPA), które reprezentuje stowarzyszonych w nim portugalskich twórców z obszaru wszystkich dziedzin
literackich i artystycznych.
W kompetencjach SPA leży m.in. wydawanie zezwoleń na korzystanie z dzieł twórców, których prawa autorskie
reprezentuje, ustalanie warunków korzystania z dzieł, pobieranie opłat za korzystania z dzieł czy podział
uzyskanych kwot między właścicieli poszczególnych praw.
3
Ochrona własności przemysłowej
Własność przemysłowa ochroni wynalazki, dzieła i znaki używane do wyróżnienia produktów i firm na rynku.
Portugalskie prawo odnoszące się do ochrony własności przemysłowej jest zgodne z prawodawstwem Unii
Europejskiej. Kwestie własności przemysłowej reguluje Kodeks Własności Przemysłowej (Codigo de Propriedade
Industrial, CPI).
Prawo własności przemysłowej nabywa się w Portugalii na drodze rejestru w Krajowym Instytucie Własności
Przemysłowej (Instituto Nacional da Propriedade Industrial – INPI). Rejestr i ochrona uzyskane w INPI w Portugalii
nie chronią marki, patentu lub modeli w żadnym innym kraju, ponieważ dają wyłączność jedynie w kraju
przyznającym ochronę.
W praktyce oznacza to, że jeśli marka jest zarejestrowana tylko w Portugalii, jej właściciel może posługiwać się
nią tylko w kraju, w którym przysługują mu prawa i nie może przeszkodzić w użyciu takiego samego lub
podobnego znaku na przykład w Polsce. System Własności Przemysłowej (Sistema de Propriedade Industrial)
przewiduje jednak rozwiązania pozwalające na ochronę różnych form własności przemysłowej również w innych
krajach.
Wynalazki
Wynalazki, czyli rezultaty działalności twórczej we wszystkich zakresach technologii mogą być
chronione dokumentem czasowym poprzez:
■
■
■
patenty
wzory użytkowe
topografie produktów półprzewodnikowych
Znaki
4
Znaki, czyli elementy graficzne wykorzystywane w celu identyfikacji produktów lub usług, mogą być
chronione poprzez:
■
■
■
■
■
■
■
marki
nazwy
oznaczenia
logo
wyróżnienia i nagrody
nazwy oryginalne
nazwy geograficzne
Design
Design, czyli wygląd lub wzór przedmiotu może być chroniony poprzez:
■
■
wzorce
modele
Ochrona lub rejestracja nie jest obowiązkowa, ale wskazana, zważywszy na jej zalety.
Patenty, znaki towarowe, wzory itd. zapobiegają wykorzystaniu przez osobę trzecią produktu lub procesu
będącego przedmiotem patentu. Nie pozwalają także na stosowanie identycznego lub podobnego znaku dla tych
samych lub podobnych produktów bez zgody właściciela.
Rejestracja zezwala na używanie symboli zapobiegających naruszeniom. Daje też zapewnienie, że na rynku nie
istnieją podobne lub takie same marki, patenty, wzory, co minimalizuje ryzyko ewentualnego konfliktu z
posiadaczami wcześniejszych praw.
Gdzie złożyć skargę
Posiadacze chronionej lub zarejestrowanej własności przemysłowej mogą wystąpić do sądów o ukaranie osób
naruszających ich prawa.
Skargę można złożyć do:
■
■
■
Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywnościowego i Gospodarczego (Autoridade para a Segurança Alimentar e
Económica, www.asae.pt)
Fiskalnej Brygady Narodowej Gwardii Republikańskiej (Brigada Fiscal da Guarda Nacional Republicana, GNR,
http://www.gnr.pt)
lub w prokuraturze
5
Można także liczyć w tym zakresie na wsparcie Centrum Arbitrażowego ds. Własności Przemysłowej, Nazw
Domen, Firm i Nazw Handlowych (ARBITRARE, https://www.arbitrare.pt). Instytucja ta rozpatruje wszelkie spory z
zakresu własności przemysłowej, nazw domen, firm i nazw handlowych. Są jednak pewne warunki - sprawa nie
może dotyczyć praw niezbywalnych i nie może podlegać wyłącznie sądowi lub sądowi polubownemu.
Proces przed ARBITRARE ma wiele zalet. Toczy się w dwóch językach: portugalskim i angielskim i prowadzony
jest za pośrednictwem internetu, dzięki czemu nie jest konieczne osobiste stawiennictwo w siedzibie Centrum.
Ponadto, maksymalny okres dla rozwiązania sporu wynosi pół roku, a orzeczenie arbitrów posiada taką samą
wartość, co wyrok sądu pierwszej instancji, przy czym koszty są niższe niż w sądzie.
6