Konspekt lekcji historii w kl. II gimnazjum

DoÊwiadczenia i propozycje
Konspekt lekcji historii
w kl. II gimnazjum
GRA˚YNA ˚AK (RUDA ÂLÑSKA)
Autorka prezentuje w∏asne doÊwiadczenia w zakresie stosowania nowatorskich metod
prowadzenia lekcji historii i operacjonalizacji celów kszta∏cenia,(na tzw. hospitacj´ diagnozujàcà)
Temat: Rewolucja amerykaƒska – powstanie USA
Cele:
1. Uczeƒ powinien zapami´taç:
– daty: 1776 r., 1783 r., 1787 r.,
– nazwiska g∏ównych postaci: J. Waszyngton, B. Franklin, T. Jefferson, T. KoÊciuszko, K. Pu∏aski,
– nazwy geograficzne: Ameryka Pó∏nocna,
Boston, Filadelfia, Anglia, Francja,
– poj´cia: kolonia, metropolia, konstytucja, rewolucja, kongres, zasada
– trójpodzia∏u w∏adzy, zasada suwerennoÊci narodu,
– przyczyny i skutki rewolucji amerykaƒskiej.
2. Uczeƒ powinien rozumieç:
– przyczyny wojny o niepodleg∏oÊç kolonii,
– poj´cia wy˝ej wymienione,
– postanowienia Deklaracji Niepodleg∏oÊci,
– znaczenie powstania konstytucji Stanów
Zjednoczonych.
3. Uczeƒ powinien umieç:
– wskazaç na mapie kolonie angielskie
w Ameryce Pó∏nocnej,
– oceniç udzia∏ cudzoziemców (w tym Polaków) w wojnie o niepodleg∏oÊç Stanów
Zjednoczonych,
– scharakteryzowaç ustrój polityczny USA,
– objaÊniç podstawowe zasady ustrojowe
4/2003
paƒstwa demokratycznego (trójpodzia∏u
w∏adzy, suwerennoÊci narodu),
– rozpoznawaç êród∏a historyczne i okreÊlaç ich rodzaje,
– pracowaç z tekstem êród∏owym.
Zagadnienia hospitacyjne
(umiej´tnoÊci)
• Uczeƒ rozpoznaje rodzaje êróde∏ historycznych, zna ró˝ne êród∏a informacji.
• Umie znaleêç w analizowanym tekÊcie odpowiedê na zadane pytanie.
• Umie odnaleêç myÊl przewodnià tekstu
(zasady ustrojowe).
• Zna zasady ustrojowe (trójpodzia∏ w∏adzy
i suwerennoÊci narodu).
• Potrafi narysowaç schemat w∏adz USA na
podstawie tekstu konstytucji.
Oczekiwania hospitacyjne
(standardy wymagaƒ)
• Uczeƒ czyta teksty kultury na poziomie
dos∏ownym.
• Interpretuje teksty kultury, uwzgl´dniajàc
intencje nadawcy.
• Pos∏uguje si´ kategoriami i poj´ciami
swoistymi dla przedmiotów Humanistycznych.
Analizuje, porównuje, porzàdkuje, syntetyzuje informacje zawarte w tekÊcie.
WIADOMOÂCI HISTORYCZNE
231
DoÊwiadczenia i propozycje
Metoda
Opowiadanie, praca z tekstem êród∏owym, podr´cznikiem, mapà, praca w grupach.
Ârodki dydaktyczne
Podr´cznik: Historia dla kl. II gimnazjum
U êróde∏ wspó∏czesnoÊci. Czasy nowo˝ytne. K.
Zieliƒska, Z. Koz∏owska, wyd. WSiP S. A.,
Warszawa 2000 r.; mapa „Odkrycia geograficzne”, „Mapa polityczna Êwiata”, atlasy historyczne dla gimnazjum; fragment Deklaracji Niepodleg∏oÊci, fragment Konstytucji
USA, fragment. filmu z wideoteki szkolnej
„Powstanie USA”.
Przebieg lekcji
I. CzynnoÊci porzàdkowo – organizacyjne.
1. Rekapitulacja wtórna – ocena odpowiedzi
ucznia.
2. Nawiàzanie do tematu lekcji (pogadanka). Kto i kiedy odkry∏ Ameryk´? (mapa).
Co to jest kolonia? Do kogo nale˝a∏y kolonie w Ameryce Pó∏nocnej?
•
•
•
•
•
•
•
•
4.
II. Realizacja tematu lekcji.
1. Sytuacja polityczna i gospodarcza kolonii
angielskich w Ameryce Pó∏nocnej
w XVIII w (opowiadanie nauczyciela).
Po∏o˝enie geograficzne 13 kolonii (mapa
i atlasy). Charakterystyka rozwoju gospodarczego: rolnicze Po∏udnie, przemys∏owa
Pó∏noc.
2. Przyczyny narastania konfliktu kolonii
z królem Jerzy III (fragment filmu wideo
„Powstanie USA” – pogadanka):
– poÊrednie (trudnoÊci w rozwoju przemys∏u, obowiàzek sprowadzania gotowych
towarów, brak samodzielnoÊci w podejmowaniu decyzji politycznych,
– bezpoÊrednie (bunt w Bostonie).
Nast´puje podzia∏ klasy na grupy
(uczniowie otrzymujà fragmenty tekstów
êród∏owych i pytania do nich).
3. Deklaracja Niepodleg∏oÊci 1776 r.:
232
WIADOMOÂCI HISTORYCZNE
5.
– okolicznoÊci uchwalenia (opowiadanie
nauczyciela),
– postanowienia (analiza tekstu êród∏owego),
– êród∏o historyczne – czym jest? (odp.
uczniów),
– podzia∏ êróde∏ historycznych (odp.
uczniów).
Uczniowie czytajà fragment Deklaracji
Niepodleg∏oÊci oraz oglàdajà ilustracj´
umieszczonà w podr´czniku nad tym tekstem (str. 272), nast´pnie odpowiadajà na
pytania nauczyciela:
czy w tekÊcie sà niezrozumia∏e s∏owa (wyjaÊnia nauczyciel),
co to za rodzaj êród∏a historycznego,
kto jest autorem tego dokumentu,
o jakich prawach cz∏owieka jest mowa
w Deklaracji Niepodleg∏oÊci,
kto powinien strzec tych praw,
który myÊliciel epoki oÊwiecenia mówi∏
o tych prawach,
o jakiej zasadzie ustrojowej jest mowa
w Deklaracji Niepodleg∏oÊci,
jaki by∏ cel spisania Deklaracji Niepodleg∏oÊci (co chcieli uzyskaç koloniÊci).
Wojna o niepodleg∏oÊç kolonii (rewolucja
amerykaƒska):
– dowódcy,
– charakter walk,
– udzia∏ Polaków,
– zakoƒczenie walk.
Opowiadanie nauczyciela, fragment filmu.
Ustrój nowego paƒstwa (analiza fragmentu konstytucji USA).
Uczniowie otrzymujà kartki z tekstem,
czytajà i odpowiadajà na pytania nauczyciela o: rodzaj êród∏a historycznego, niezrozumia∏e s∏owa, – adresata konstytucji,
cel twórców tego aktu, zasad´ ustrojowà
znajdujàcà odbicie w tym dokumencie.
III. Rekapitulacja pierwotna.
Nauczyciel rozdaje kartki z çwiczeniem:
U∏ó˝ w porzàdku chronologicznym wydarzenia: a) bunt w Bostonie, b) uchwalenie Deklaracji Niepodleg∏oÊci, c) wojna mieszkaƒców
kolonii z Anglià, d) uchwalenie pierwszej
w Êwiecie konstytucji.
4/2003
DoÊwiadczenia i propozycje
Za∏àcznik
Stanu, wybranych przez stanowe cia∏a ustawodawcze (...)
Konstytucja Stanów Zjednoczonych (fragmenty):
„My, Naród Stanów Zjednoczonych, w celu umocnienia Unii, ugruntowania sprawiedliwoÊci, zapewnienia ∏adu wewn´trznego
i Êrodków na wspólnà obron´ stworzenia warunków sprzyjajàcych powszechnemu dobrobytowi, zabezpieczenia dla nas i dla potomnych b∏ogos∏awieƒstw wolnoÊci, ustanawiamy
i przyjmujemy t´ oto Konstytucj´ Stanów
Zjednoczonych Ameryki.
ARTYKU¸ I
$1. W∏adz´ ustawodawczà sprawowaç b´dzie Kongres Stanów Zjednoczonych, który
b´dzie si´ sk∏ada∏ z Senatu i Izby Reprezentantów.
$2. Izba Reprezentantów sk∏adaç si´ b´dzie z pos∏ów wybieranych co 2 lata przez ludnoÊç Stanów (...)
$3. Senat Stanów Zjednoczonych sk∏adaç
si´ b´dzie z senatorów, po dwóch z ka˝dego
ARTYKU¸ II
$1. W∏adza wykonawcza nale˝eç b´dzie
do Prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki. B´dzie on sprawowa∏ urzàd przez okres
4 lat (...)
ARTKU¸ III
$1. W∏adz´ sàdowà w Stanach Zjednoczonych sprawowaç b´dzie Sàd Najwy˝szy oraz
sàdy ni˝sze”. ■
GRA˚YNA ˚AK, mgr, nauczycielka historii w Gimnazjum nr 9 w Rudzie Âlàskiej.
Absolwentka Wydzia∏u Historii
Uniwersytetu Âlàskiego.
JesteÊmy w ksi´garniach i salonach
Od stycznia 2003 czsopisma metodyczno-przedmiotowe sà w sprzeda˝y w sieci
ksi´garƒ agencyjnych WSiP (65 ksi´garƒ na terenie ca∏ego kraju) oraz w ksi´garniach w∏asnych (3 w Warszawie i 1 w Poznaniu). Adresy na stronie internetowej
www.wsip.com.pl w informacjach handlowych.
Od czerwca 2003 czsopisma sà w sprzeda˝y w oko∏o 100 salonach prasowych Inmedio znajdujàcych si´ w ciàgach handlowych supermaketów na terenie ca∏ego kraju.
Od wrzeÊnia 2003 sprzeda˝ czasopism metodyczno-przedmiotowych w oko∏o 50
salonach EMPiK na terenie ca∏ego kraju.
4/2003
WIADOMOÂCI HISTORYCZNE
233