Program „ZAJĘCIA Z FOLKLOREM" realizowany w ramach zajęć

Program
„ZAJĘCIA Z FOLKLOREM"
realizowany w ramach zajęć
pozalekcyjnych-OTWARTA ŚWIETLICA
Opracowała ;Dorota Grzela
Spis treści
Wstęp
1
Inspirująca rola sztuki ludowej w zajęciach pozalekcyjnych.......2
Elementy folklorystyczne stosowane w zajęciach
pozalekcyjnych..
.....4
Celem „Zajęć z folklorem"
5
Przykładowe zagadnienia do realizacji
6
Literatura
9
Spis treści...
10
Wstęp
Zajęcia pozalekcyjne mają między innymi rozwijać zainteresowania i
uczyć dzieci umiejętności zagospodarowania czasu wolnego.
Swoje „Zajęcia z folklorem" postanowiłam oprzeć na sztuce ludowej.
Wprowadzenie i wykorzystanie folkloru ma bowiem istotne znaczenie w
tworzeniu specyficznego dla danej placówki klimatu wychowawczego.
Zwykła , codzienna rzeczywistość, dzięki elementom folkloru, staje się
bardziej atrakcyjna, pełniejsza i bogatsza, a z drugiej strony następuje u
wychowanka integralność estetyczna, uczuciowa , umysłowa i fizyczna.
Uważam, że dziedzictwo kulturowe Kociewia popularyzowane na
zajęciach pozalekcyjnych może być ciekawym elementem w pracy z
dziećmi.
i
Inspirująca rola sztuki ludowej w zajęciach
pozalekcyjnych
W sztuce ludowej urzeka nas żarliwość, autentyczne wzruszenie,
które staje się źródłem ekspresji.
Treści zajęć pozalekcyjnych, czerpane ze sztuki ludowej Kociewia
mocno oddziaływują na wychowanków, kształtują ich świadomość,
upowszechniają określone postawy moralne i wzory społeczne.
Za pośrednictwem folkloru naszego regionu, mogę pokazywać
dzieciom pozytywne i radosne strony życia , angażować ich do twórczej
działalności.
Efekty pracy z folklorem pozwalają na szereg doznań estetycznych .
Jeśli własną postawą dobrą znajomością zagadnienia, właściwą
organizacją pracy i zaangażowaniem potrafię wyzwolić u dzieci
spontaniczne radosne działanie twórcze, będę mogła powiedzieć ,że
zajęcia z folklorem przyniosły pożądane efekty. Bowiem wspólne śpiewy,
tańce, rymowanki, hafty,wycinanki, rzeźbienie i malowanie rozwijają w
dziecku poczucie kolektywizmu, zwiększają poczucie odpowiedzialności
a także uspołeczniają wychowanków. Dzięki wspomnianym wyżej
zajęciom rozwijają się zdolności indywidualne każdego dziecka. Dorota
Simonides w książce „Współczesny folklor słowny dzieci i nastolatków"
zwraca uwagę na istnienie dwóch repertuarów folklorystycznych.
Pierwszy można by określić folklorem dla dzieci, drugi - folklorem dzieci.
Folklor dla dzieci zawiera liczne teksty rymowanek, opowiadań
rozrywkowych i umoralniających, przekazywanych świadomie przez
2
babcie, dziadków, rodziców, a także wychowawców. Za folklor dziecięcy
uważać należy, wg autorki, te teksty, te materiały plastyczne, które są
przez dzieci utworzone lub zaadoptowane i spontanicznie
rozpowszechniane. Tu znajdujemy teksty odpowiadające
zainteresowaniom wychowanków i odpowiedniemu poziomowi rozwoju.
We współczesnym wychowaniu, wszystkie elementy folkloru, a
więc wyliczanki, przysłowia, zagadki, przyśpiewki, gry, zabawy, tańce,
hafty, rzeźby itp. stanowią wciąż ważny środek oddziaływania. Myślę, że
inspirowane w trakcie zajęć pozalekcyjnych, dają dzieciom pełnię
radosnego przeżycia emocjonalnego i pozostają nadal ich ulubioną
rozrywką.
j
Elementy folklorystyczne
stosowane w zajęciach pozalekcyjnych
1. Folklor słowny
-wyliczanki;
-zagadki;
-przyśpiewki;
2. Za ba wy
-zabawy ogólnopolskie;
-zabawy danego regionu-Kociewie;
3Tańce regionalne
4.Prace plastyczno - techniczne związane z folklorem
-prace z papieru - papeterie, kartki z życzeniami, zaproszenia,
podziękowania, zakładki do książek, wycinanki ludowe, pudełka na
drobiazgi, kwiaty ludowe, palmy, wianki, elementy strojów ludowych;
-prace z gliny, plasteliny, masy papierowej i solnej-ptaszki, korale,
dzbanki, wazony;
-prace ze słomy - pająki, ludziki, łańcuchy;
-hafty - elementy na chusteczkach, serwetkach, zakładkach do
książek;
-albumy
tematyczne,
księgi
regionalne,
zagadek, przyśpiewek;
-malowanie na szkle, talerzach, deseczkach.
4
katalogi
przysłów,
Celem „Zajęć z folklorem" jest
- aktywne spędzanie czasu wolnego;
- wdrażanie do zainteresowań folklorem kociewskim;
- podtrzymywanie tradycji ludowej;
- budzenie szacunku do wytworów sztuki ludowej i jej
twórców;
- percepcja dzieł sztuki ludowej;
- budzenie dumy z wartości kulturowych własnego
regionu;
- tworzenie koleżeńskiej, pełnej radości atmosfery w
grupie;
- wdrażanie do wspólnej zabawy i pracy;
- wdrażanie do odrabiania zadań domowych;
- pomoc w odrabianiu zadań domowych.
3
Zagadnienia do
realizacji
1. Klub zadań
domowych.
2.Sztuka
ludowa.
Cele
-Pomoc uczniom mającym *N-I mobilizuje do odrabiania
problemy z nauką.
lekcji, służy pomocą.
-Wsólnie się uczymy.
*Korzystanie z pomocy kolegów i
-Wdrażanie do odrabiania koleżanek.wzajemna pomoc.
zadań domowych.
-Zapoznanie z różnymi
dziedzinami sztuki ludowej
(rzeźbiarstwo,
plecionkarstwo, rzeźba,
malarstwo, hafty, stroje
ludowe).
-Umiejętność wykonania
prostej plecionki, rzeźby.
-Podtrzymywanie tradycji
ludowych.
-Rozwijanie zainteresowań
sztuką ludową.
-Poznanie różnych
3. Ludowe
sztuczne kwiaty. sposobów formowania
kwiatów.
-Budzenie szacunku do
wytworów sztuki ludowej.
-Poznanie sposobów
wykonania i łączenia
elementów.
4.Lepienie
garnków i
wazonów.
Realizacja
-Poznanie historii naczyń.
-Nauka lepienia z gliny lub
masy solnej,papierowej.
-Umiejętność ozdobienia
motywami ludowymi (po
wyschnięciu).
-Radość z wykonanego
zadania.
*Wykonanie prostej plecionki.
*Rzeźbienie w mydle, ziemniaku.
*Malowanie na szkle i drewnie
motywów ludowych.
*
*Wykonanie kwiatów i bukietów
z różnokolorowej bibuły ,krepy .
*Okolicznościowe kwiaty -Dzień
Naucz., urodziny, DzieńBabci i
Dziadka, Dzień Matki i in.
*Wykonanie potrzebnej masy i
ulepienie naczyń, wazonów.
*Ozdabianie motywami
kociewskimi.
5.Klub
hafciarek.
-Poznanie haftów ludowych
naszego regionukolorystyka, elementy,
symbolika.
-Poznanie sposobów
przewlekania igły przez
materiał.
-Umiejętność przenoszenia
motywów na materiał.
-Podtrzymywanie tradycji
kociewskich.
*Wyszywanie motywów
kociewskich na husteczkach,
serwetkach, zakładkach do
książek.
6.Folklor słowny -Zapoznawanie z gwarą
Kociewia.
-Poznanie krótkich wierszy,
wyliczanek.
^-Integracja wychowanków
poprzez wspólne zabawy.
*Nauka krótkich utworów po
kociewsku.
*Wyjaśnianie znaczenia wyrazów
gwary kociewskiej
*Wspólne zabawy ruchowe ze
śpiewem, np. „Móm chusteczka
wyszywana".
7. W kociewskiej -Zapoznanie z
chacie.
wyposażeniem chat nazwy mebli, sprzętów
domowych, naczyń po
kociewsku.
*Założenie kącika kociewskiegogromadzenie naczyń i sprzętów
używanych dawniej na Kociewiu.
*Wyposażenie kącika w
eksponaty wykonane
samodzielnie.
8.Kociewskie
potrawy
kulinarne.
-Zapoznanie z kociewskim *Wykonanie wybranej potrawy.
słowniczkiem kulinarnym.
-Umiejętność wykonania
prostych potraw.
9.Zwyczaje i
-Podtrzymywanie
obrzędy ludowe. zwyczajów i tradycji.
*Wieczór andrzejkowy-wróżby i
przepowiednie.
*Zapusty-scenki teatralne.
10. Przyśpiewki
ludowe.
-Poznanie przyśpiewek
kociewskich.
-Mobilizowanie do wspólnej
zabawy.
*Spiewanie przyśpiewek
(krótkich tekstów śpiewanych,
towarzyszących zazwyczaj
tańcom).
11 .Tańce
ludowe.
-Poznanie podstawowych
kroków i figur tanecznych
do tańców kociewskich.
-Integracja wychowanków
poprzez zabawę.
-Pokonywanie
nieśmiałości.
*Nauka kroków i figur tanecznych
m.in. do „Korkarza","Polki
kociewskiej", „Koszykarza",
„Wesele orła".
*Zaprezentowanie umiejętności
przed uczniami naszej szkoły.
Z 2 > Q ^ c A ^ _
Literatura
1. Bogatyriew P., Jakubson R.-Folklor jako specyficzna forma
twórczości.
2. Cieślikowski J.-Wielkazabawa.Folklordziecięcy.Wyobraźnia
dziecka, Ossolineum 1967.
3. Gorzechowska J., Koczurbina M.-Mało nas, mało nas,
Nasza Księgarna 1986.
4. Opiłowska T.-Sztuka ludowa wczoraj i dziś, Warszawa 1985.
5. Surma-Maciejewska U., Repińska R.-Wykorzystanie folkloru i
tradycji środowiska w zajęciach pozalekcyjnych, Bydgoszcz
1989.
6. Uczba na Kociewiu. Wskazówki do edukacji regionalnej. K o d e w s k i e
Towarzystwo Oświatowe.