Jerzy M. Łapo Garnek - zabójcze narzędzie? Naczynia ceramiczne

Jerzy M. Łapo
Garnek - zabójcze narzędzie? Naczynia ceramiczne w obrzędowości ludowej dawnych ziem
pruskich czasów nowożytnych
Garnki w powszechnej świadomości kojarzą się jednoznacznie – są to przedmioty niezbędne
po przyrządzania, przechowywania, spożywania etc. posiłków. Bardziej „wtajemniczeni” dodadzą,
iż wiele zakopanych skarbów monetarnych umieszczono w garnkach i dzbankach, a naczynia
gliniane pełniły także rolę popielnic, do których wsypywano przepalone szczątki ludzkie wraz z
przedmiotami zmarłych – stawały się więc one przedmiotami, które wiązały się ze strefą sacrum.
Wydawałoby się, iż nastanie i upowszechnienie chrześcijaństwa położyło kres sakralności
glinianych garnków, jednakże w kulturze ludowej dawnych ziem pruskich były one nadal
wykorzystywane do celów daleko wybiegających poza funkcję spożywczą i gospodarczą.
Przekonują o tym między innymi akta procesów o czary. Czy przy pomocy garnka można było
zadać śmierć, wcale nie rozbijając go na głowie nielubianej osoby? Czy w wykorzystywaniu naczyń
glinianych w zabiegach typu magicznego można dostrzec przeżywanie się tradycji pogańskich?