System kształcenia bibliotekarzy w Polsce

Edukacja bibliotekarzy
i pracowników
informacji naukowej
Dr Danuta Konieczna
Biblioteka Uniwersytecka UWM w Olsztynie
Przeszłość





Studium Pracy Społeczno-Oświatowej Wolnej
Wszechnicy Polskiej (1925-1939)
Dwuletnia Szkoła Pracownic Społecznych (Polska
Macierz Szkolna, 1928-1932)
Jednoroczna Szkoła Bibliotekarska przy Bibliotece
Publicznej m.st. Warszawy (1929-1939)
Egzaminy dla bibliotekarzy państwowej służby
bibliotecznej (od 1931 r. - ZBP)
Związek Bibliotekarzy Polskich – Komisja Kształcenia
Zawodowego (od 1935 r.)
Przeszłość – po II wojnie światowej






Kursy i szkolenia ZBP, SBP
Państwowy Ośrodek Kształcenia Bibliotekarzy w Jarocinie (19481978)
Licea bibliotekarskie (1950-1959)
Państwowe Studia Pracy Kulturalno-Oświatowej i Bibliotekarstwa
(Ciechanów, Krosno, Opole, Radom, Wrocław)
POKKB – Państwowy Ośrodek Kształcenia Korespondencyjnego
Bibliotekarzy (1953-1975)
Centrum Ustawicznego Kształcenia Bibliotekarzy im. H. Radlińskiej
(1976-2006); Warszawa + 15 filii Policealnego Studium
Bibliotekarskiego Zaocznego
Kształcenie akademickie





1945 – Uniwersytet Łódzki
1951 – Uniwersytet Warszawski
1956 – Uniwersytet Wrocławski
1974 – UAM Poznań, UMK Toruń, UJ Kraków, UŚ
Katowice, UMCS Lublin, UŁ, U. Gdański + WSP –
Bydgoszcz, Kielce, Kraków, Olsztyn, Szczecin, Zielona
Góra
1968 – studia podyplomowe UW i inne uczelnie
Kształcenie akademickie – stan
aktualny












Uniwersytet Jagielloński
Uniwersytet Łódzki
UMCS w Lublinie
UMK w Toruniu
Uniwersytet Śląski
Uniwersytet Warszawski
Uniwersytet Wrocławski
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy w Kielcach
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Akademia Humanistyczna w Pułtusku
Wyższa Szkoła Umiejętności Społecznych w Poznaniu
Kwalifikacje absolwentów studiów
bibliotekoznawczych
Standardy MNiSzW z 2007 r.
Absolwent powinien:






posiadać ogólną wiedzę dotyczącą źródeł informacji, procesów
informacyjnych oraz z zakresu informacji naukowej
i bibliotekoznawstwa,
posiadać umiejętności sprawnego wyszukiwania, selekcji i oceny
jakości informacji oraz tworzenia informacji,
znać metody i techniki stosowane w procesach informacyjnobibliotecznych,
znać metody pracy z czytelnikami i użytkownikami informacji oraz
kształcenia użytkownika,
umieć promować działalność biblioteczną, informacyjną
i czytelnictwo,
Kwalifikacje c.d.




znać prawo autorskie, biblioteczne i informacyjne,
być przygotowany do pracy w różnych instytucjach działających
w sferze komunikacji publicznej, kultury, edukacji, biznesu, nauki
i administracji zajmujących się gromadzeniem, opracowaniem
i udostępnianiem dokumentów i zbiorów informacji o dokumentach
oraz systemami informacyjnymi,
być przygotowany do pracy we wszystkich typach bibliotek,
ośrodkach i centrach informacji, pracowniach bibliograficznych,
wydawnictwach, archiwach, księgarniach oraz w szkolnictwie (po
ukończeniu specjalności nauczycielskiej),
umieć wykorzystywać zdobytą wiedzę i umiejętności zgodnie
z zasadami etyki,
Kwalifikacje c.d.





być przygotowanym do rozwiązywania problemów zawodowych,
umieć pracować w zespole oraz sprawnie komunikować się
z otoczeniem,
wykazać się otwartością na zmiany, innowacyjnością oraz
umiejętnością przystosowania się do zmieniającego się środowiska,
mieć wpojone nawyki ustawicznego kształcenia i doskonalenia
zawodowego,
znać język obcy na poziomie biegłości B2 ESOKJ Rady Europy,
być przygotowanym do podjęcia studiów drugiego stopnia.
Krajowe Ramy Kwalifikacji
Określenie efektów kształcenia,
kwalifikacji zdobywanych w polskim
systemie szkolnictwa wyższego – zmiany
w nowelizowanej ustawie Prawo o
szkolnictwie wyższym (2011 r.).
 Rozszerzona autonomia uczelni w sferze
dydaktyki dopuszcza samodzielne
tworzenie programów kształcenia.

Studia podyplomowe
1. Akademia Humanistyczna w Pułtusku
- Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo,
- Biblioteka w systemie informacyjnym gminy i miasta.
2. Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy
- Biblioteka w systemie informacyjnym gminy i miasta,
- Studia bibliotekoznawczo-archiwistyczne.
3. Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy w Kielcach
- Broker informacji,
- Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo.
4. Uniwersytet Jagielloński
- Broker informacji,
- Bibliotekarz dziedzinowy.
Studia podyplomowe c.d.
5. Uniwersytet Łódzki
- Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa,
- Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo,
- Broker informacji.
6. UMCS w Lublinie
- Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa.
7. UMK w Toruniu
- Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo,
- Infobroker i zarządzanie informacją.
Studia podyplomowe c.d.
8. Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
- Architektura informacji,
- Zarządzanie informacją w serwisach internetowych,
- Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa,
- Edytorstwo.
9. Uniwersytet Śląski w Katowicach
- Zarządzanie i marketing w bibliotekach,
- Ochrona i profilaktyka współczesnych zbiorów bibliotecznych,
- Biblioteki i systemy informacyjne Unii Europejskiej.
10. Uniwersytet w Białymstoku
- Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo.
Studia podyplomowe c.d.
11. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
- Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa.
12. Uniwersytet Warszawski
- Bibliotekoznawstwo,
- Informacja naukowa,
- Polityka wydawnicza i księgarstwo,
- Zarządzanie informacją i technologią informacyjną,
- Zarządzanie informacją w ochronie zdrowia.
13. Uniwersytet Wrocławski
- Nowe technologie w edytorstwie,
- Kwalifikacje dla bibliotekarzy,
- Kwalifikacje dla nauczycieli-bibliotekarzy
- Techniki informacyjne i multimedialne.
Studia podyplomowe c.d.
14. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
- Zarządzanie instytucjami kultury,
- Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa.
15. Wyższa Szkoła Umiejętności Społecznych w Poznaniu
- Informacja naukowa, elektroniczna i bibliotekoznawstwo,
- Zarządzanie bibliotekami.
Szkoły pomaturalne



Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia
Animatorów Kultury i Bibliotekarzy w Krośnie
Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia
Animatorów Kultury i Bibliotekarzy we Wrocławiu
i inne
Kształcenie ustawiczne

IFLA – Sekcja Ustawicznego Kształcenia

UNESCO – Learning to be, Paris 1971

Raport dla UNESCO z 1998 r. zatytułowany Edukacja – jest w niej ukryty skarb

Kształcenie się przez całe życie – lifelong learning:
- „uczyć się, aby wiedzieć;
- uczyć się, aby działać;
- uczyć się, aby żyć wspólnie;
- uczyć się, aby być”.
Kształcenie ustawiczne - formy













Seminaria
Konferencje
Warsztaty
Studia podyplomowe
Kursy
Szkolenie przywarsztatowe (mentoring)
E-learning
Konsultacje
Czytanie fachowej literatury
Wycieczki do innych bibliotek
Letnie szkoły
Udział w projektach badawczych
Forum Młodych Bibliotekarzy
Biblioteka Narodowa
- Zakład Edukacji Bibliotekarskiej,
Informacyjnej i Dokumentacyjnej






Utworzony 1 września 2007 r.
Adres: www.bn.org.pl/dla-bibliotekarzy/zebid-bn
Przejął zadania zlikwidowanego w 2006 r. CEBIiD.
Kursy, seminaria, warsztaty i inne szkolenia skierowane
są do pracowników różnych typów bibliotek.
W 2010 r. ZEBID zrealizował 43 kursy (dla 932
uczestników).
Przykładowo szkolenia poświecone są m.in. sprawom
digitalizacji, katalogowaniu starych druków, tworzeniu
stron internetowych, kompetencji psychologicznych,
UKD, Językowi Haseł Przedmiotowych BN i in.
Stowarzyszenia Bibliotekarzy
Polskich – formy szkolenia




Kursy, seminaria, warsztaty, konferencje –
w 2010 r. uczestniczyło w nich 3.756
bibliotekarzy z całego kraju.
E-learning, m.in.. BIBWEB.
Wydawnictwa fachowe: serie wydawnicze,
czasopisma, książki.
Strategia Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich
na lata 2010-2021.
Kwalifikacje pracowników bibliotek
akademickich
Rozporządzenie MNiSzW z dn. 22 grudnia 2006 r.
(Dz. U. Nr 251 poz. 1852)
 Kwalifikacje na stanowisko kustosza
bibliotecznego:
- studia wyższe magisterskie lub równorzędne;
- studia podyplomowe z zakresu bibliotekoznawstwa lub inf. nauk.;
- 10-letni staż pracy w bibliotece naukowej;
- miesięczna praktyka specjalistyczna w bibliotece naukowej.
Kwalifikacje pracowników bibliotek
akademickich c.d.

Kwalifikacje na stanowisko starszego
bibliotekarza:
- studia wyższe;
- studia podyplomowe z zakresu bibliotekoznawstwa lub inf. nauk.;
- 6-letni staż pracy w bibliotece naukowej;
- 2-tygodniowa praktyka specjalistyczna w bibliotece naukowej.
Kwalifikacje pracowników bibliotek
akademickich c.d.


Rozporządzenie MNiSzW z dn. 21 sierpnia 2006 r. w sprawie
kandydatów na dyplomowanego bibliotekarza …(Dz. U. nr 155 poz.
1112)
Warunki kandydowania:
- tytuł magistra, magistra inżyniera lub równorzędny;
- 2-letni staż pracy w bibl. nauk., ośrodku inf., archiwum, muzeum albo na
stanowisku nauczyciela akademickiego;
- dorobek działalności organizacyjnej i pracy dydaktycznej;
- co najmniej 2 publikacje z zakresu bibliotekoznawstwa, informacji naukowej
… w wydawnictwach recenzowanych;
- znajomość co najmniej jednego języka obcego (dyplom, certyfikat);
- skierowanie do postępowania kwalifikacyjnego przez dyrektora biblioteki,
ośr. inf. nauk., archiwum lub muzeum.
Powodzenia!
Dziękuję za uwagę