Analiza geopolityczna 2017

FILIPINY
Urszula Halek
Filipiny (Republika Filipin) są państwem, obejmującym ponad 7000 wysp, z czego
zaludnionych jest około 800 i zamieszkiwanym przez ponad 100 milionów osób. Filipiny leżą
na Oceanie Spokojnym, w południowo-wschodniej Azji.
1.Czynniki:
•
pozytywne
Filipiny to młode państwo, suwerenność uzyskało w 1946 roku i od tego czasu mogło się
samodzielnie rozwijać. W przypadku państw rozwijających się, takich jak Filipiny,
społeczeństwo składa się w znacznej mierze z osób młodych. W przypadku Filipin, młodzież
do lat 24 to 50%[1] społeczeństwa. Filipiny charakteryzują się bardzo wysokim wskaźnikiem
urodzeń (24 na 1000 mieszkańców) i niskim wskaźnikiem zgonów (6,1 na 1000
mieszkańców). Jest to bardzo dobra sytuacja dla państwa, brak starzejącego się społeczeństwa
(jak w przypadku państw europejskich), powoduje że Filipiny mogą dynamicznie się
rozwijać, co też tu występuje. Pomimo tego, że Filipiny są państwem rozwijającym się, mają
bardzo niski wskaźnik analfabetyzmu, na poziomie ok. 7%. Wszystko dzięki powszechnemu
szkolnictwu podstawowemu oraz bardzo dobremu poziomowi szkolnictwa wyższego. Można
zauważyć, że pomimo tego, że państwo jest stosunkowo młode, stawia na kształcenie i rozwój
swoich obywateli.
Pod względem gospodarczym Filipiny prezentują się dobrze. Wskaźnik bezrobocia
wynosi 6,3% i w porównaniu z rokiem poprzednim, spadł o 0.5%. Struktura zatrudnienia na
Filipinach opiera się głównie na usługach (55%) oraz rolnictwie (29%). Uprawia się tu
głównie maniok, banany, ananasy, mango, gdzie Filipiny są jednym z głównych producentów
tych produktów w krajach ASEAN. Ponad 40% światowej produkcji ananasów pochodzi
z Filipin[2]. Kraj ten jest również atrakcyjny turystycznie, ciepły klimat, duża różnorodność
gatunkowa wśród roślin i zwierząt, przyciąga coraz więcej turystów. W 2015r. Filipiny
odwiedziło ponad 5 mln turystów, zyskując dla państwa przychody w wysokości blisko 5,3
miliarda dolarów[3].
•
negatywne
Filipiny są położone w strefie klimatów równikowych, co za tym idzie jest narażona na częste
klęski żywiołowe, takie jak tajfuny. Tajfuny występują nawet 5-6 razy rocznie, powodując
duże straty. Tajfun Yolanda z listopada 2013 roku spowodował zniszczenie miasta Tacloban
w ponad 80 procentach. Z powodu monsunów kraj nawiedzany jest również przez powodzie,
które niejednokrotnie zagrażają stolicy państwa – Manili. Filipiny leżą w tzw. Ognistym
Pierścieniu Pacyfiku, występuje tu duża aktywność wulkaniczna. Ostatnią większą erupcją
wulkanu był wybuch wulkanu Mayon z 2009r., gdzie ewakuowano ponad 33000 osób[4].
Częste klęski żywiołowe mogą obniżać tempo rozwoju gospodarczego kraju. Jednak, jak
widać na przykładzie Japonii, państwo potrafi sobie poradzić z tym problemem i nie wnika to
znacząco na gospodarkę.
Patrząc negatywnie na gospodarkę Filipin, można zauważyć, że import przewyższa
eksport i to o ponad 20 miliardów. Powoduje to, że gospodarka państwa jest w dużej mierze
zależna od zagranicznych partnerów, czyli w tym przypadku od Chin, USA i Japonii. Produkt
krajowy brutto per capita wynosi tylko 7300 dolarów. W skrajnym ubóstwie żyje 25 procent
mieszkańców, jest to ponad 2 i pół miliona osób.
2. Podmioty:
•
przyjazne
Wśród państw sprzyjających Filipinom możemy wymienić Stany Zjednoczone. Filipiny
jako była kolonia amerykańska, jest bardzo silnie związana z tym państwem. Posiadając
stosunkowo słabe wojsko, kilka razy do roku przeprowadzane są ćwiczenia wraz
z amerykańskim wojskiem, aby zmodernizować wojsko filipińskie[6]. Filipiny od wielu lat
walczyły z terroryzmem w swoim kraju, ale w związku z bardzo mocną współpracą z USA
odnośnie terroryzmu, sytuacja na Filipinach zaczyna się poprawiać. Podczas wizyty Baraka
Obamy w kwietniu 2014r. podpisano EDCA (Enhanced Defense Cooperation Agreement),
które wzmacnia kooperację obu państw w takich aspektach jak pomoc humanitarna po
klęskach żywiołowych, zwiększa dostęp Stanów Zjednoczonych do filipińskiego wojska. Jest
to również szansa dla Filipin, aby jeszcze bardziej zmodernizować wojsko. Stosunki Filipin
i USA są mocniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Filipiny są postrzegane dziś jako partner
Stanów Zjednoczonych, a nie państwo uzależnione od niego[7].
Stosunki Filipin z Japonią pogłębiły się znacząco. Dziś Kraj Kwitnącej Wiśni jest jednym
z czołowych partnerów handlowych dla Filipin, jest także głównym źródłem inwestycji
zagranicznych oraz niesie pomoc rozwojową w takich sektorach jak infrastruktura, rolnictwo
czy energia. Najwięcej turystów na Filipinach pochodzi właśnie z Japonii i z każdym rokiem
liczba Japończyków odwiedzających urokliwe Filipiny rośnie. Podczas gdy liczba filipińskich
turystów również rośnie, ze względu na wzrost gospodarczy Filipin i złagodzenie wymogów
stawianych przez rząd japoński na wjazd do kraju. Obszar, w którym relacja obu państw się
znacznie poprawiła jest bezpieczeństwo i obrona. Partnerstwo obejmuje współpracę w
dziedzinie bezpieczeństwa morskiego, zwłaszcza że zarówno Filipiny jak i Japonia prowadzą
spór terytorialny z Chinami na Morzu Wschodniochińskim (Japonia o wyspy Senkaku, a
Filipiny o wyspy Spratly)[8].
Przyjazne łączą również Filipiny z Bangladeszem, oba państwa bardzo się wspierają
oraz łączą je ciepłe stosunki. Filipiny wspierały Bangladesz w dążeniu do niepodległości[9].
Zażyłość obu państw można też zobaczyć w pomocy jaką sobie ofiarowują. Gdy w 2013r.
tajfun Yolanda uderzył w Filipiny, ambasador Bangladeszu na Filipinach zwrócił się do
swoich rodaków o pomoc. W odpowiedzi na apel, rząd Bangladeszu wysłał ogromną
darowiznę na rzecz rządu Filipin. Również największa firma farmaceutyczna Bangladeszu
wysłała do Filipin leki warte ponad 50 tysięcy dolarów[10].
Stosunki Unii Europejskiej z Filipinami opierają się na wspólnych interesach. W 2012
roku zostało podpisane partnerstwo pomiędzy Filipinami i Unią Europejską (PCA). Obie
strony zobowiązały się do nawiązania współpracy w kwestiach politycznych, społecznych i
gospodarczych we wszystkich dziedzinach handlu i inwestycji będących przedmiotem
wspólnego zainteresowania, w celu ułatwienia przepływów handlowych i inwestycyjnych.
Zobowiązały się również do nawiązania współpracy w zakresie zwalczania terroryzmu,
przestępczości
ponadnarodowej,
korupcji,
przeciwdziałania
rozprzestrzenianiu
broni
masowego rażenia i broni palnej, jak również wspierania procesów pokojowych oraz
zapobieganiu konfliktom[11]. Wspólne cele polityczne można uznać za nić, która łączy
politykę Filipin i Unii Europejskiej oraz jest silnym punktem wyjścia, by popchnąć te
stosunki dalej.
Filipiny należą do ASEAN, czyli Stowarzyszenia Narodów Azji PołudniowoWschodniej. Będąc jednym z założycieli tego ugrupowania Filipiny kładą duży nacisk na
relacje z członkami Stowarzyszenia. Państwo aktywnie uczestniczy w kształtowaniu porządku
obrad regionalnych, które zapewnią ASEAN istotne znaczenie na arenie międzynarodowej.
Ze względu na różnice polityczne, ekonomiczne i społeczno-kulturowe, często pojawiają się
sprzeczności w różnych kwestiach. Dlatego też, aby osiągnąć swoje cele w ASEAN, Filipiny
muszą delikatnie dobierać kwestie omawiane z innymi członkami Stowarzyszenia, takie jak
ochrona i promowanie praw człowieka oraz demokracji. Państwa członkowskie starają się
dojść do odpowiedniego kompromisu[12].
•
Wrogie
Stosunki Filipin z Chińską Republiką Ludową od początku współpracy uchodziły za
trudne. Były wzloty i upadki, ale przez większość czasu, państwa te miały względnie dobre
stosunki, które niestety od kilku lat się pogarszają. Chiny, roszczą sobie prawo do wysp
Spratly i nawzajem z Filipinami oskarżają się o naruszanie terytorium. Chińska Republika
Ludowa już kilkukrotnie groziła Filipinom, nałożeniem sankcji ekonomicznych, gdyż Filipiny
chciały sprzedawać koncesję na eksploatację złóż ropy na wyspach . W 2013 roku premier
Filipin, ogłosił że państwo skieruje tę sprawę do trybunału międzynarodowego, gdyż nie
potrafią dyplomatycznie dojść do porozumienia z Chinami[13]. Wyzwania stawiane przez
agresywność Chin szczególnie na Morzu Południowochińskim służyły jako silny impuls dla
Filipin na modernizację wojska, które od dawna koncentruje się na wewnętrznej obronie.
Sektor obronny jest modernizowany (chociażby poprzez współpracę z USA) w zakresie
nabywania sprzętu i działań szkoleniowych. Dopóki Filipiny nie rozpoczęły modernizacji
obrony, kraj ten przekazywał najmniej pieniędzy na wojsko w regionie Azji i Pacyfiku.
Filipiny są w dużej mierze przyjaznym krajem, mając za sojuszników takie państwa
jak Japonia i Stany Zjednoczone, mogą czuć się względnie bezpiecznie. Potężni sojusznicy,
którzy wspierają Filipiny nie tylko gospodarczo, ale również swoją wiedzą (w przypadku
szkoleń militarnych) umacniają pozycję Filipin w Azji południowo-wschodniej. Jednakże
zagrożenie może napływać z północy, poprzez konflikt z innym mocarstwem jakim jest
Chińska Republika Ludowa. USA już teraz bacznie się przygląda poczynaniom ChRL na
Morzu Wschodniochińskim i uważam, że Stany Zjednoczone nie dopuszczą do tego, by
Filipiny uwikłały się w coś poważniejszego z Chinami.
3. Przyszłość:
•
potencjał
Patrząc na to, jak rozwija się Republika Filipin, pokusiłabym się o stwierdzenie, że
Filipiny w ciągu najbliższych 15, może 20 lat zostaną się drugą Koreą Południową, która przy
wsparciu Stanów Zjednoczonych stała się potęgą gospodarczą. Filipiny są atrakcyjnie
turystycznym państwem, który czerpie z tego kolosalne zyski. Bardzo szybko się rozwija,
przy wsparciu swoich partnerów. Rząd wspiera rozwój edukacji w kraju, a nawet go poszerza.
Państwo stawia na nowoczesność, coraz więcej osób ma dostęp do Internetu, coraz więcej
osób wybiera Filipiny jako miejsce, do którego wyjadą na stałe. Z językiem angielskim jako
językiem urzędowym, otwierają się drzwi do międzynarodowych korporacji dla mieszkańców
Filipin. Patrząc na to wszystko, nie można nie odnieść wrażenia, że temu państwu wróżony
jest sukces.
•
ryzyko
Obszar Filipin jest często nawiedzany przez klęski żywiołowe. Jeżeli w przyszłości
zdarzyło by się coś pokroju wybuchu Wezuwiusza, który zniszczył Pompeje, czy ponowny
tajfun Yolanda, a może i potężniejszy, lub w związku z podnoszeniem się poziomu wód na
świecie, obszar Filipin zostałby zalany poprzez tsunami i pochłonąłby kraj w oceanie,
mogłoby to zupełnie zniszczyć dotychczasowe osiągnięcia Filipińczyków. Mogłoby nawet
dojść do zniknięcia państwa z map świata.
Innym możliwym ryzykiem dla Filipin może być dalszy udział w konflikcie z Chińską
Republiką Ludową o wyspy Spratly. Jeśli Filipiny zrobiłyby coś, co Chinom mogłoby się nie
spodobać, przykładowo pozwoliły na eksploatację złóż ropy na tym terenie, Chiny mogłyby
zareagować zbrojnie na ten akt. Chiny jako najludniejsze państwo na świecie, byłoby trudnym
przeciwnikiem dla o wiele mniejszej Republiki Filipin. Pomimo pomocy ze strony Japonii,
Stanów Zjednoczonych, Unii Europejskiej, mogłoby dość do przejęcia Filipin przez
Chińczyków. Może nie całego państwa, ale jego dużej części. Podejrzewam, że Chiny
zostałyby poparte w tej walce przez Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną, znacznie
ją wzmacniając.
Przypisy:
[1] Wszelkie dane liczbowe zaczerpnięte z: https://www.cia.gov/library/publications/theworld-factbook/geos/rp.html , inne dane liczbowe są oznaczone odpowiednimi przypisami
[2]
M. Wague, Rolnictwo i przemysł stowarzyszenia narodów Azji Południowo-
wschodniej(ASEAN)
[3] https://pl.wikipedia.org/wiki/Filipiny#Turystyka; dostęp 08.01.2017
[4] https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/rp.html ; Geography natural hazards; dostęp 08.01.2017
[5] https://en.wikipedia.org/wiki/Foreign_relations_of_the_Philippines; dostęp 08.01.2017
[6] Janusz Tomaszewski Traktatowi sojusznicy USA w regionie Azji i Pacyfiku, magazyn
Bezpieczeństwo Narodowe nr 1 (25), 2013
[7]; [8]; [12]; [13] Julio S. Amador III, Louie Dane Merced, and JoyceeTeodoro
Philippines’
foreign
policy
and
relations
towards
major
“The
powers”
[9] https://en.wikipedia.org/wiki/Foreign_relations_of_the_Philippines; dostęp 08.01.2017
[10] http://www.philstar.com/opinion/2016/09/01/1619277/bangladesh-and-philippines
[11] https://eeas.europa.eu/sites/eeas/files/eu_philippines_pca_20120712.pdf
HISZPANIA
Tobiasz Ociepka
Państwo leżące na półwyspie Iberyjskim nie należy do czołówki największych i
najbardziej wpływowych politycznie krajów na świecie. Jednak w Europie, Hiszpania jest
jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów, z prężnie rozwijającą się gospodarką,
współtworzącą siłę napędową całej Unii Europejskiej. Fundamenty rozwoju tegoż kraju
stanowiły dawne kolonie który rozciągały się daleko w głąb jakże rozległego globu.
Hiszpanię zamieszkuje ponad 46 milionów ludzi, PKB utrzymuje się na poziomie 1,199
bilionów USD. Kraj słynący z bogatej tradycji i potęgi w światowym futbolu. Jest to jeden z
tych elementów naszego kontynentu, którego nie łatwo pominąć.
Gospodarka Hiszpanii rozwijała się w ekspresowym tempie. Stała się istnym motorem
napędowym europejskiej gospodarki. Rząd umiejętnie inwestował w struktury państwa, co
skutkowało polepszeniem się warunków życia oraz zadowoleniem ze strony obywateli.
Zmiany gospodarcze w Hiszpanii były związane z przystąpieniem do Wspólnot Europejskich
w 1986 roku. Poszerzyło to horyzonty kraju, dając mu możliwość dostępu do szerszego i
bardziej rozwiniętego rynku europejskiego
oraz rozwinęło kapitał z zagranicy (głównie
inwestycje amerykańskie, francuskie i brytyjskie). Długotrwały okres wzmocnienia się
tamtejszej gospodarki był efektem wdrażania tych trzech aspektów: zwiększenia inwestycji
zagranicznych, wzrost liczby zatrudnienia i konsumpcji oraz liberalizacja rynku towarów i
rynku pracy. Także ważnym czynnikiem gospodarczym było wprowadzenie waluty Euro, co
miało obniżyć stopy kredytowe oraz oprocentowania bankowe. Rząd inwestował we
wszystkie możliwe elementy gospodarcze. Najlepszym przykładem jest rozwój branży
motoryzacyjnej, w której kraj plasuje się na 8. pozycji na świecie. Z roku na rok kraj ten
poprawia swoje wyniki odnośnie importu oraz eksportu artykułów spożywczych i
przemysłowych. Jest to czynnikiem współpracy z
bardzo rozwiniętymi krajami Unii
Europejskiej oraz Ameryki Południowej i Azji. Z niektórymi państwami Hiszpania
zredukowała swoją współprace, na rzecz polepszenia sytuacji z innymi krajami. Nie
przyczyniło się to jednak do osłabienia wzrostu gospodarczego państwa. Przemysł
stoczniowy także dostarcza do budżetu państwa ogromne sumy pieniędzy. Hiszpania
wytwarza 3% światowej produkcji stoczniowej, przy czym plasuje się na 6 miejscu w skali
całego globu. Nie tylko technika i usługi biorą udział w rozwoju Hiszpanii. Także rolnictwo
jest jednym z najważniejszych elementów ekonomicznych. Jak na kraj wysoko bardzo
wysoko rozwinięty duży odsetek ludności pracuje w rolnictwie (ponad 10% społeczeństwa).
Pokazuje to moc i znaczenie rolnictwa w systemie gospodarczym państwa. Nic dziwnego, że
Hiszpania zalicza się do państw wysoko rozwiniętych gospodarczo, ponieważ mądrze
inwestuje w przeróżne elementy, które pozostawiają efekty na tle całego kraju.
Jednak można zauważyć, że pomimo efektownego rozwoju gospodarczego Hiszpanii,
kraj ten borykał się lub z głębokim kryzysem wewnątrz kraju, który doprowadził do
zahamowania postępu gospodarki. Pomimo wielu inwestycji, największą słabością
gospodarki hiszpańskiej była zbyt mała efektywność pracowników. W latach 2005-2007
wzrost tempa produkcji i efektywności pracy znajdował się na poziomie zerowym. Przyczyną
braku wzrostu efektywności był m.in. napływ imigrantów na terytorium kraju, który
spowodował efekt zbyt dużego przyrostu pracowników, co skutkowało zwiększeniem się cen
towarów i usług. Także postęp technologiczny był jednym z czynników rozwoju kryzysu.
Hiszpania w pewnym okresie miała ograniczone możliwości w kwestii zmniejszenia luki
technologicznej w stosunku do innych rozwiniętych krajów UE. Kraj ten przez pewien okres
nie dość, że gospodarczo znacznie zwolnił, to popadł w tarapaty związane z pożyczkami i
kredytami bankowymi, które jak się okazało były bez pokrycia. Brak przygotowania na
sytuacje kryzysowe oraz słabo rozwinięta struktura bankowa, była głównym powodem
wielkiego kryzysu w Hiszpanii. Wzrost popytu wewnętrznego, spadek eksportu, wzrost
importu znacznie osłabiło i nadwyrężyło gospodarkę kraju z półwyspu iberyjskiego. Pomimo,
że krajowi udało się podnieść gospodarczo, to skutki obecne są do dnia dzisiejszego. Był to
okres gwałtownego spowolnienia gospodarczego, czego skutkiem jest obowiązek reformy
gospodarczej, która ma za zadanie wzmocnić gospodarczo rolę państwa w Unii Europejskiej.
Przyczyną wzrostu gospodarczego Hiszpanii jest także ścisła współpraca z szeroko pojętą
Ameryką Południową. Kultura i historia Hiszpańska oraz Latynoamerykańska jest istotnie ze
sobą powiązana, dlatego też od wielu lat obu stroną zależało na wzajemnej współpracy
gospodarczej. W związku z tym Hiszpania jest jedynym państwem w Unii Europejskiej, która
prowadzi samodzielną i niepodzielną politykę, która potrzebna jest w wzajemnych, silnych
relacjach obu tych nacji. Kooperacja jest kluczowa także dla całej Unii Europejskiej, która
pomimo zbytniego nie ingerowania w politykę latynoamerykańską widzi w Ameryce
Południowej potężnego partnera gospodarczego. Hiszpania czuje się zobowiązana to
uściślenia współpracy Unii Europejskiej z MERCOSUR’em. Przez pracę jaką Hiszpania
podejmuje na rzecz rozwinięcia współpracy między dwoma kontynentami nazywana jest
„europejskimi wrotami do Ameryki Południowej”*. Ważnym czynnikiem jest wspólny język
oraz religia, dzięki czemu mieszkańcy bez najmniejszego problemu łączą się ze sobą. Na rok
2015 eksport produktów z Hiszpanii do Ameryki Łacińskiej wyniósł 5,9 procenta. Liczba ta
byłaby jeszcze wyższa, gdyby nie niestabilność gospodarcza kilku państw Ameryki
Południowej. Wzajemne inwestycje mogą budzić podziw reszty Europy. Po dekolonizacji
wymiana kulturowa stała się bardziej intensywna. Hiszpania w każdej sytuacji może liczyć na
swoich przyjaciół zza oceanu, co tworzy pewnego rodzaju więź gospodarczą i społeczną.
Czynnikiem potęgującym współpracę Hiszpanii i Ameryki Południowej jest fakt, iż do XIX
w. Hiszpania utrzymywała liczne, działające kolonie na terenach Kostaryki, Gwatemali, Peru,
Chile czy Wenezueli, które dostarczały kraju wiele surowców mineralnych i materiałów
niezbędnych do powiększania infrastruktury państwa. Pozostałościami po koloniach jest
właśnie wspólny język oraz kultura, którą Hiszpanie przywieźli ze sobą w trakcie wielu
podróżach z terenów Europy.
Jednak tak silne państwo jak Hiszpania posiada różnego typu wrogów gospodarczych i
społecznych. Nie trzeba daleko szukać, aby znaleźć podmiot, który nie chętnie współpracuje z
krajem, a nawet stara się od niego kompletnie odłączyć. Takim podmiotem jest Katalonia,
położona w północno-wschodniej Hiszpanii. O autonomii regionu Katalonii bardzo długo
mówią światowe media. Jest to konflikt, który nie raz już prowadził do różnego typu
strajków, prowokacji oraz niewygodnych dla obu stron sytuacji. Katalonia wciąż walczy o
niepodległość i niezależność swojego regionu, lecz gdyby doszło do takiej sytuacji, na pewno
odbiło by się to w całej Hiszpanii. Katalonia jest dla kraju bardzo ważnym elementem
rozwoju. Wiązałoby się to także z wielkim kryzysem hiszpańskim, a nawet i z bankructwem
niektórych elementów gospodarki. Katalończycy nie chętnie przyznają się do bycia
„Hiszpanami”, nie zgadzają się z polityką wewnętrzną kraju. Są wręcz wrogo nastawieni do
Hiszpanii, demonstrując to na każdym kroku-podczas meczów piłkarskich lub w trakcie
strajków. Katalonia przygotowana jest to bycia samodzielnym, autonomicznym państwem.
Region ten ma własną władzę ustawodawczą oraz własny rząd, który posiada szerokie
kompetencje działania. Jednak bez Hiszpanii, region Katalonii straciłby siłę, nie miałby takiej
mocy gospodarczej. Gdyby Katalonia zdecydowała się odłączyć od Hiszpanii straciłaby
integralność z Unią Europejską. Pomimo niezgodności tych dwóch podmiotów Katalonia ma
zapewnione wiele pozytywnych aspektów ze strony Hiszpanii. Kraj ten dysponuje służbą
wewnętrzną, która pomaga chronić interesy obywateli i wielu przedsiębiorców na terenie
całego kraju. Niepodległa Katalonia zmuszona by była do negocjowania i finansowania
ambasad i konsulatów, co było by bardzo dotkliwe finansowo dla tak małego regionu.
Podsumowując: region ten, który na każdym kroku pokazuje swoje niezadowolenie z
faktu przynależności do Hiszpanii może mieć wiele problemów strukturalnych i
gospodarczych w wyniku chęci autonomii. Natomiast kraj może mieć kłopoty w wyniku
niepewności inwestorów, co do przyszłości państwa.
Z czasem Hiszpania nie zmienia się na mapie światowej, jeśli chodzi o turystykę. Jest
to duży potencjał tego kraju, który przynosi do skarbu państwa miliardy euro. Kraj jest
terenem, który sprawdza się w przypadku turystyki wypoczynkowej, jak i kulturowej.
Państwo wie, że w turystyce leży przyszłość kraju, tak więc infrastruktura coraz bardziej jest
rozwijana. Liczne wyspy, hiszpańskie wybrzeża są nieodłącznymi elementami etnografii
kraju. Skutki tego są przeogromne. Kraj jest drugim na świecie miejscem przyjmowania
turystów zagranicznych (około 55 mln rocznie)- co przyniosło 40 mld zysku. Z roku na rok
hiszpańska turystyka pobija rekordy, więc kraj świadomy jest tego, że to długoletnia
inwestycja, która pomoże w rozwoju całego kraju. To właśnie turystyka sprawiła, że
Hiszpania przez ostanie kilkadziesiąt lat była najszybciej rozwijającym się gospodarczo
państwem w Europie i na świecie. Elementami, które w dużym stopniu pomagają gospodarce
turystycznej są kluby piłkarskie, które odgrywają główną rolę w całym piłkarskim świecie
(Real Madryt, Fc Barcelona czy Athletico Madryt). Także dalsze inwestycje w motoryzacje,
mogą wróżyć Hiszpanii świetlaną przyszłość. Takie grupy jak WV, Ford lokują coraz więcej
fabryk, co podnosi sytuację gospodarczą całej Hiszpanii. Jeśli kraj w dalszym ciągu będzie
tak samo otwarty na inwestycję zagraniczne to można wnioskować, że bilans całego państwa
będzie dodatni.
Hiszpania w najbliższej przyszłości może borykać się z wieloma problemami
gospodarczymi i społecznymi. Po wielkim kryzysie, gospodarka „wstaje z kolan” i może
powoli konkurować z innymi rozwiniętymi państwami, lecz wiele aspektów pozostaje wciąż
nie pewnych jeśli chodzi o dalsze działania tego kraju. Euler Hermes- światowy lider w
sektorze ubezpieczeń kredytów, ukazuje niezbyt kolorową i nie pewną przyszłość Hiszpanii.
Mówi, że korporacje wciąż narażone są na kryzys z powodu trudnych warunków
finansowania oraz dezorganizacji wewnętrznej kraju z powodu dążenia Katalonii do
niepodległości. Presje deflacyjne (długotrwałego spadku cen w gospodarce, który skutkuje
zdolnością nabycia większej ilości usług i towarów za tę samą cenę) skutkują nieufnością
rożnych podmiotów w hiszpańskiej gospodarce. Wewnętrzny bałagan, na który wpływ miały
deklaracje Katalońskie zmniejszył zaufanie inwestorów i mogą wywołać negatywne skutki w
odnowie gospodarczej Hiszpanii – mówi grupa Euler Hermes. Ryzykiem na przyszłość dla
takiego kraju może być także przyjmowanie zbyt dużej ilości imigrantów. Może to
powodować niezadowolenie rodowitych mieszkańców oraz powodować sytuację, w której
imigranci będą zajmować miejsca pracy powołane w pierwszeństwie dla Hiszpanów.
Źródła:
•
www.worldbank.org
•
www.bankier.pl
•
www.obserwatorpolityczny.pl
•
www.cafebabel.pl
•
www.polskiedzieje.pl
•
www.podróże.gazeta.pl
•
www.newsweek.pl
•
www.madryt.msz.gov.pl
•
www.pism.pl
•
www.stosunki.pl
•
www.info.wyborcza.biz
•
Małgorzata Mizerska-Wrotkowska „Hiszpania w Unii Europejskiej” str.186-192
•
Bogumiła Mucha-Leszko „Hiszpania w unii walutowej-czynniki rozwoju, przyczyny
problemów gospodarczych i procesy dostosowawcze” str. 109-118
HOLANDIA
Paweł Wieczorek
Holandia jest to kraj w Europie Zachodniej, który posiada również tereny na
Karaibach. Jest to małe państwo, gdyż zajmuje 41 526 km2 , czyli jest 4 razy mniejsza od
Polski. Liczba ludności to 17 mln, a gęstość zaludnienia to 410 osób na km2 . Ustrój panujący
to monarchia parlamentarna z królem Willemem Aleksandrem i premierem Markiem Rutte na
czele. Językiem urzędowym jest holenderski, walutą jest euro.
CZYNNIKI
Pozytywne
1. Lokalizacja.
Ze względu na położenie od wieków głównym źródłem bogactwa tego kraju było morze.
Zarówno ekspansja kolonialna, jak i handel morski, rozwijający się od XVII wieku, pozwolił
mu w szybkim tempie się rozwinąć i uczynić te małe państwo silnym graczem na rynku
europejskim i światowym.
2. Świetne zarobki na osobę.
Średnie zarobki w Holandii wynoszą ok. 47 tysięcy euro na osobę rocznie, nawet mimo tego,
że pracuje się tam średnio 1420 godzin rocznie, gdzie ogólnoświatowa średnia wynosi 1763
godzin.
3. Bardzo dobry system opieki zdrowotnej.
Holenderska służba zdrowia funkcjonuje sprawnie i skutecznie. Aby oferować ludności
świadczenia lekarskie, jednostki takie muszą zawrzeć umowę z dużymi towarzystwami
ubezpieczeniowymi działającymi w sektorze ochrony zdrowia. Każdy ma dostęp do opieki
zdrowotnej, ale dlatego też, każda osoba mieszkająca lub pracująca w Holandii musi
obowiązkowo zawrzeć podstawowe ubezpieczenie zdrowotne.
System holenderski uznano w 2009 za najlepszy system opieki zdrowotnej w Europie.
4. Duża żywotność. Szacowana długość życia wynosi 80 lat.
Dzięki opiece zdrowotnej, godnym emeryturom oraz wysokiemu poziomowi życia starsi
Holendrzy mogą sobie pozwolić na odpoczynek, podróże i zdrowy tryb życia, przez co
średnia długość życia ciągle wzrasta.
5. Niskie bezrobocie. Wiele miejsc pracy.
Wskaźnik ten w Holandii jest imponująco niski – 5,6% i nawet w wyniku kryzysu
światowego, nie uległ znacznemu podniesieniu. Pamiętać trzeba przy tym, iż Holandia
zatrudnia ogromną ilość pracowników tymczasowych z zagranicy. Są oni zatrudniani na
krótsze i dłuższe okresy, a potem powracają do swoich krajów. Dużą liczbę takich
pracowników stanowią również Polacy.
6. Ziemie rolne
Holandia jest jednym z liderów Europy jeśli chodzi o rolnictwo. Duża ilość gospodarstw jest
wysoko zaawansowanych technologicznie (nawet są farmy obsługiwane wyłącznie przez
roboty) i są one sporych rozmiarów od 10 ha do 50 ha. Odnoszą sukcesy zarówno w hodowli
zwierząt, jak i roślin.
Negatywne
1. Zaludnienie
Holandia jest najbardziej zaludnionym krajem w Europie, jest również krajem, do którego
napływa bardzo wiele emigrantów. Oznacza to, że w Niderlandach jest coraz więcej
obywateli. W połączeniu z niewielkim terenem tego kraju daje to ogromną gęstość
zaludnienia.
2. Narodowości
Prawdą jest to, że ilość ludności się zwiększa, jednak rdzenni holendrzy są społeczeństwem
starzejącym się. Co oznacza, że z biegiem czasu mniejszości narodowe będą stanowić coraz
to większą część społeczeństwa.
3. Islam
Największymi mniejszościami narodowymi są narody islamskie. Holendrzy zaczynają
dostrzegać problemy w związku z coraz to większym ich napływem. W sondażach partie
prawicowe, przeciwne islamizacji kraju, zyskują coraz to więcej poparcia, mimo tego, że
Holandia była głównie lewicowa. Ma to związek, między innymi, z narzuconym przez Unię
Europejską obowiązkiem przyjmowania uchodźców. Skutkiem jest na przykład ustawa, która
zabroniła noszenia burki w miejscach publicznych.
4. Wojna z naturą
Holandia zajmuje bardzo mały teren lądowy z czego prawie 1/4 to poldery powstałe w
wyniku osuszania jezior i zatok morskich za pomocą wiatraków odpompowujących wodę z
tych terenów. Stare niderlandzkie porzekadło mówi: „Pan Bóg stworzył ziemię, a Holendrzy
stworzyli Holandię”.
5. Specjalistyczny Raj Podatkowy
Holandia - kraj o wysokich podatkach - uchodzi za jedną ze specjalistycznych oaz
podatkowych, dzięki zwolnieniu od podatku spółek holdingowych, uczestniczących w
inwestycjach za granicą, co również przyciąga tak zwane "firmy krzaki" czyli fikcyjne
przedsiębiorstwa, które są zwykle przykrywką dla różnych nielegalnych działalności. Do tego
dochodzi fakt, że w kraju tym istnieją przepisy gwarantujące tajemnicę bankową.
Nieprzestrzeganie ich grozi dotkliwymi sankcjami począwszy od wysokiej grzywny , kończąc
nawet na karze pozbawienia wolności. Szczególnie tajemnica ta jest chroniona wobec
zagranicznych urzędów podatkowych. Czyni to uzyskanie informacji dotyczących klientów
holenderskich banków praktycznie niemożliwym.
6. Eksport broni
2014 rok był rekordowy dla holenderskiego eksportu broni. W okresie 2005-2014 Holandia
była dziewiątym największym na świecie eksporterem uzbrojenia. Zdecydowana większość
niderlandzkiego eksportu broni wysyłana jest do państw NATO. Prawie 1/5 eksportu broni
trafiła jednak do państw Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej zaangażowanych w
mniejszym lub większym stopniu w toczące się w tych częściach świata konflikty zbrojne,
m.in. do Kataru, Zjednoczonych Emiratów Arabskich oraz Arabii Saudyjskiej.
Proces handlu bronią charakteryzuje się jednak wysoką podatnością na korupcję i działania
lobbingowe, nawet pomimo wszelkich zastosowanych procedur i oficjalnie jego pełnej
transparentności. Również wątpliwa jest korzyść dla całego świata w związku z tym
procederem.
7. Choroba holenderska
W roku 1959 odkryto w Groningen ogromne złoża gazu ziemnego. Spowodowało to regres
gospodarczy, ponieważ większy eksport gazu miał wpływ na wzrost wartości waluty oraz
migrację zasobów pracy i kapitału z innych gałęzi gospodarki. Zmniejszyła się znacznie
dochodowość z przemysłu i rolnictwa, nastąpił wzrost cen nieimportowanych produktów,
natomiast sektor energetyczny nie zapewnił jednak wystarczającej ilości miejsc pracy.
PODMIOTY
Przyjazne
Generalnie Holandia to kraj niezwykle tolerancyjny i liberalny. Kraj ten żyje od wieków w
przyjaznych stosunkach z cudzoziemcami i utrzymują dobre kontakty z większością państw.
Z powodu gospodarki skupionej na eksporcie utrzymywanie z nimi dobrych kontaktów to
konieczność. Jednak są państwa, z którymi utrzymują wyjątkowo dobre kontakty.
1. Szwecja
Oba narody były potęgami w XVII wieku oraz obie zobaczyły upadek tych potęg w XVIII
wieku. Od czasu kiedy oba państwa dołączyły do unii (pierw Holandia w 1958 potem
Szwecja w 1995) zostały one bliskimi partnerami. W wielu aspektach są bardzo do siebie
podobni. Jeśli chodzi o prawa człowieka, rozwiązywanie konfliktów i budowanie pokoju te
kraje mocno współpracują. To partnerstwo jest kluczowe jeśli chodzi o europejską
współpracę i mają bardzo podobne poglądy w wielu aspektach. Są również ważnymi
partnerami handlowymi, północna część Holandii skupia się na handlu z Szwecją.
2. Dania
Po wielu konfliktach przed XIX wiekiem gdzie Holandia i Dania walczyły po różnych
stronach, czasem ze sobą, czasem przeciw sobie, w roku 1900 podpisali wiele umów między
sobą. Od tego czasu znacząco polepszyły się ich stosunki. Teraz Holandia jest jednym z
największych partnerów importowych Danii. Kraje te mają doskonałe relacje w dziedzinach
politycznych, gospodarczych i kulturalnych. Są one pod wieloma względami podobne do
siebie. Są też sojusznikami w Unii Europejskiej, jeśli chodzi o rozwiązanie problemów
ekonomicznych, a również w dziedzinie praw człowieka, pokoju i bezpieczeństwa ich
polityka jest zbieżna.
3. Belgia
Można powiedzieć, że Belgia to brat Holandii, jest to jedna z największych
międzynarodowych związków dzięki łączonej kulturze, języku, instytucji, relacji między
obywatelami (wielu Holendrów mieszka w Belgii, głównie ze względu na niższe podatki, ale
również wielu Belgów mieszka w Holandii) i sprawami dotyczącymi bezpieczeństwa. Razem
z Luksemburgiem są w Unii Beneluxu, będącej przyczynkiem do powstania Unii
Europejskiej.
W krajach tych panuje monarchia i były w pewnym okresie historycznym jednym państwem.
W zeszłym roku Belgia i Holandia zdecydowały się rozstrzygnąć niejasne dotąd kwestie
terytorialne i wymienić między sobą kilkunastoma hektarami spornych granicznych ziem. Jak
ocenił belgijski minister spraw zagranicznych, "to dowód, że granice między państwami
mogą zostać zmieniane w sposób pokojowy". W grudniu 2016 roku przedstawiciele Holandii,
Luksemburga oraz Belgii zawarli porozumienie w ramach którego Królewskie Holenderskie
Siły Powietrzne oraz Komponent Powietrzny Sił Zbrojnych Belgii będą prowadzić wspólne
operacje typu Air Policing na terenie państw Beneluksu.
Wrogie
Ze względu na swoją politykę oraz wiele powiązań gospodarczych, Holandia nie ma wielu
wrogów, jednak nie oznacza to że stosunki z wszystkimi krajami są poprawne.
1. Rosja
Od rewolucji w Rosji do rozpadu ZSRR Holendrzy, jak i cala Europa Zachodnia, nie
utrzymywali jakiejkolwiek dyplomacji i uważali go za zagrożenie. Po wspomnianym
rozpadzie ZSRR Holandia, mimo wielu przeszkód (problemy podczas wyjazdów
dyplomatycznych) starała się utrzymywać dobre stosunki z Rosją. Stosunki te zaczęły się
pogarszać od września 2013, w związku z aresztowaniem pływającego pod holenderską
banderą statku Greenpeace. Nastawienie Holandii do Rosji jednak zmieniło się
fundamentalnie po zestrzeleniu samolotu MH17. Stało się to podczas działań wojennych w
Donbasie, a oskarżenia spadły na separatystów wspieranych przez Rosję. W wyniku tego
ataku śmierć poniosło 283 ludzi, w tym prawie 70% Holendrów. W 2014 roku w raporcie
międzynarodowego zespołu śledczego potwierdzono, że wyrzutnia rakiet przeciwlotniczych
Buk, której użyto do zestrzelenia samolotu, przybyła z Rosji i potem tam powróciła - wbrew
zaprzeczeniom Rosjan, by angażowali się w konflikt na Ukrainie.
Holandia zredukowała wtedy eksport do Rosji o prawie 40%.
Obecnie cała UE wdrożyła sankcje gospodarcze wobec Rosji, które obowiązują do lipca
2017.
Niestety Holendrzy, mimo własnych zasobów, są wciąż zależni od rosyjskiego gazu.
PRZYSZŁOŚĆ
Potencjał
1. Inwestycje w Zielona Energię
Holendrzy kilka lat temu przyjęli ambitne plany w zakresie rozwoju energetyki wiatrowej i
teraz konsekwentnie te plany realizują. W roku 2016 przybył im potencjał wiatrowy na
poziomie aż 822 MW. To głównie zasługa uruchamiania morskich wiatraków. Również
prężnie inwestują w systemy fotowoltaiczne, elektrownie wodne i inne źródła energii, co
może pozwolić im na stopniowe wycofywanie się z zależności od rosyjskiego gazu.
2. Dalszy rozwój eksportu
W roku 2013 Holandia wyeksportowała rekordową ilość produktów rolnych za sumę 85,6
miliarda euro czym zajmuje drugie miejsce w świecie po USA. Szczególną przewagę kraju
stanowi też działalność portowa – Rotterdam to największy port w Europie.
Zagrożenia
1. Kryzys imigracyjny w Europie i wzrost terroryzmu.
„Napływ uchodźców nie jest dobry dla holenderskiej gospodarki... Nie sądzę, żeby przyniosło
to naszej gospodarce jakieś pozytywy - minister spraw ekonomicznych Henk Kamp”.
Premier Holandii: „UE może upaść jak Cesarstwo Rzymskie. Wielkie imperia upadają, jeśli
granice nie są dobrze chronione". Raport holenderskich służb wywiadowczych z 2004
stwierdzał, że zamieszkiwało tam 50 tysięcy muzułmańskich radykałów, których głównym
ideologicznym celem była walka z zachodnim stylem życia, polityką, gospodarką i dominacją
kulturową.
2. Zalanie
W obliczu ocieplania się klimatu, topnienia lodowców i podnoszenia się poziomu wód
powstaje duże zagrożenie dla tego kraju. Holandia, dotychczas prowadząca politykę nie
oddawania morzu raz zabranych terenów, uznała jej dalsze prowadzenie za niewykonalne i
przygotowuje plany dopuszczające zalanie określonych obszarów.
3. Starzenie się społeczeństwa
Starzejące się społeczeństwo to realne gospodarcze zagrożenie dla tego kraju. Koszty
emerytur oraz opieki zdrowotnej stale wzrastają. Wydatki te w ciągu ostatnich lat wzrosły o
kilka procent.
Jednocześnie wzrasta liczba imigrantów i taka kombinacja grozi drastycznym zmniejszeniem
się rdzennej części populacji.
INDIE
Marcel Barowski
Indie są 7 największym krajem świata o powierzchni 3 287 263km2 i 2 pod względem
zaludnienia około 1,3 mld. Gdzie 5% ludności jest bezrobotna ( ponad 30% społeczeństwa nie
jest wcale rejestrowana), wynika to z tego, iż ludność państwa Indii jest bardzo pracowita
pomimo małych zarobków. Niskie podatki działalności gospodarczych, pracowitość ludzi,
powszechna znajomość języka angielskiego, atrakcyjność gospodarki jak i potencjał
gospodarczy przyciągają wiele zagranicznych firm na tereny Indii by budować swe siedziby
czy biura obsługi klienta. Dzięki czemu Indie należą do czołówki państw najszybciej
rozwijających się. Rocznie w Indiach przybywa 2,5mln absolwentów szkół wyższych.
Indyjskie uczelnie to ponad 250 uniwersytetów i ponad 13 tys. innych szkół wyższych –
kończy 300 tys. inżynierów i 150 tys. informatyków rocznie. Wszystko dzięki rocznym
nakładom na badania naukowe wynoszące ponad 20 mld USD, co plasuje Indie w pierwszej
światowej dziesiątce pod względem inwestycji naukowych a co za tym idzie, Indie stają w
czołówce najlepszych badawczych państw świata.
Indie są głównym importerem herbaty na świecie, niemal 30% światowej produkcji
herbat należy właśnie do tego państwa , kolejnymi tradycyjnymi produktami przeznaczonymi
nie tylko na użytek własny ale i na import to różne przyprawy , cement czy też nawet
tekstylia. Przychody z eksportu przyniosły państwu ogromne przychody które umożliwiły
państwu indyjskiemu zainwestować w nowe jak i nowoczesne branże przemysłu jak:
farmaceutyka (4 pod względem wielkości na świecie), biotechnologia, motoryzacja,
informatyka komputerowa czy badania kosmiczne gdzie Indie znajdują się wśród 6 państw
posiadających własną technologie satelitarną.
Indie z geograficznego punktu widzenia są trudno dostępnym terenem. Granice
państwa chronione są przez trudno dostępny teren, między innymi góry Hindukusz, Morze
Arabskie, Ocean Indyjski i Zatokę Bengalską. Ciężka dostępność terenu jest to jeden z
większych atutów tego państwa gdyż co za tym idzie stwarza kraj niezależny z silnymi
granicami państwa , gdzie mieszkańcy państwa mogą się czuć bezpiecznie pomimo niezbyt
spokojnych sąsiadów takich jak np: Pakistan, z którym to sąsiadem na przestrzeni lat 19471989 Indie miały liczne konflikty nie tylko zbrojne ale i gospodarcze na zasadzie sankcji. Nie
tylko z powodu bezpiecznych granic mieszkańcy mogą czuć się bezpiecznie, gdyż Indie to
również rosnąca potęga militarna gdzie liczba zawodowych wojskowych żołnierzy to
1,3miliona a roczny nakłady na zbrojenia wynoszą 49,1 mld dol. klasyfikując ten kraj na 9
miejscu pod tym względem na świecie , szczególną uwagę przykuwają badania nuklearne ,
może i Indie nie posiadają parę tysięcy bomb nuklearnych jak USA , ale nawet posiadanie
paru set takich bomb przyczynia się do tego iż każde państwo nie tylko te sąsiadujące z
Indiami powinno liczyć się z ich potęgą militarną jak i nuklearna zwłaszcza że wszyscy
wiedzą iż Indie inwestuje w te badania choć nie podają ilości głowic. Badania nad bronią
atomową tworzą z Indii poważnego gracza w sferze militarnej, jak i politycznej w sferze nie
tylko kontynentu Azji ale i całego świata.
Dzięki badaniom nad bronią nuklearną konflikt z Pakistanem zamknięty został w
sferze zastraszania , sankcji a w następnym etapie porozumień , jak wiadomo od 1947 roku
nasilały się jedynie konflikt między Pakistanem a Indiami głównym tematem ich konfliktu
był Kaszmir i konflikt religijny między Hindusami a Muzułmańska. To po próby nuklearne
skłoniły obie strony do zawarcia pokoju, który może zostać zerwany dzięki działania
„terrorystycznym” przez stronę muzułmańską. Na rozwój indyjskiego arsenału jądrowego
trzeba także spojrzeć pod kątem rywalizacji z Chińską Republiką Ludową pomimo iż Chiny
są drugim największym partnerem handlowym Indii. Nowe Delhi i Pekin dzielą spory
terytorialne dotyczące himalajskiej granicy i zaszłości historyczne, takie jak wygrana przez
Chiny wojna 1962 roku, a także rywalizacja o wpływy w regionie między 2 azjatyckimi
mocarstwami. Każde z tych państw chce mieć jak największe wpływy na kontynencie co
prowadzi do zwiększenia napięć między azjatyckimi potęgami. Więc broń atomowa zostaję w
tej kwestii zabezpieczeniem dobrych stosunków wymiany handlowej jak i zarówno
zapewnienie nienaruszalnych granic państwa.
Pomimo iż Indie należą do krajów szybko rozwijających się, panuje w nim sroga bieda
35%, gdzie około 75% społeczeństwa mieszka na wsiach a ponad połowa ludności to są
młodzi ludzie poniżej 35 roku życia. Szybki przyrost naturalny w Indiach przyczynia się do
ogromnego rozwarstwienia społeczeństwa a najliczniejszą grupą ludzi są biedni, klasa średnia
zanika a coraz więcej ludzi bogatych . Chociaż Indie poczynają wielkie postępy w rozwoju,
nadal on jest zbyt mały a nawet niewystarczalny na tak wielki przyrost ludności w tym kraju,
służba zdrowia nie nadąża, ludzie zmuszeni są mieszkać na ulicy lub w przeludnionych
mieszkaniach socjalnych co sprzyja rozwojowi chorób.
Indie to ponad 1,3 mld ludzi co stwarza jeden z większych rynków do zaopatrzenia potrzeb
konsumenckich , gospodarka rozwija się więc przede wszystkim dzięki ogromnemu rynkowi
wewnętrznemu . Dochody obywateli systematycznie rosną, co generuje coraz większy popyt
wewnętrzny. Należy jednak pamiętać, że społeczeństwo indyjskie wciąż należy do
najuboższych na świecie To między innymi efekt niekorzystnej struktury zatrudnienia, która
zdecydowanie odbiega od wzorców obowiązujących w krajach rozwiniętych. Aż 52% siły
roboczej w Indiach zatrudnione jest w rolnictwie. Tylko 34% pracuje w usługach, reszta w
przemyśle.
Indie są w dobrych stosunkach na z wszystkimi sąsiadami , prowadzą wolną wymianę
handlową i nie ma żadnych większych sporów . Jedynie stosunki z Pakistanem są napięte (na
przestrzeni lat liczne konflikty terytorialne ) i wciąż się pogarszają przez stałe akty terroryzmu
z strony muzułmańskiej. Konflikt między tymi państwami to wielka tykająca bomba gdyż oba
kraje posiadają głowice nuklearne co podczas konfliktu, mogłoby zachwiać pokojem na
kontynencie Azjatyckim i świata .
Indie leżą w ważnym z punktu widzenia strategicznego regionie świata tj. w Azji
Południowej , dzięki czemu uzyskało 2 ważnych sojuszników a mianowicie Rosji ( już od
czasów ZSRR) i USA . Gdyż oba te kraje swym sojuszem nie tylko gospodarczym ale i
militarnym chciały prowadzić do zmniejszenia znaczenia Chin w Indiach. Indiom
odpowiadała taka racja stanu , jak i państwom w sojuszu gdyż hamowało to przyszłe zapędy
Chin ( przewidywane ), ze względu na swe strategiczne położenie Indie mogły być pewne
trwałości sojuszu po dziś dzień.
Sojusz z USA zapewnił Indiom miejsce w Radzie Bezpieczeństwa ONZ (pomimo
negowania przez USA indyjskich prac nad bronią nuklearną). Jak zabrzmiały słowa S. M.
Krishna ministra spraw wewnętrznych : ,,by osiągnąć status mocarstwa trzeba być potęgą
nuklearną i mieć niezawisłe miejsce w radzie ONZ ”. Produkcja broni nuklearnej w Indiach
jest tematem bardzo zależnym od opinii i podejścia do państwa gdyż zbrojenie to długo letni
choć napięty pokój z Pakistanem a znów w świecie przybyło kolejnego gracza z zasobem
militarnym co zwiększa ryzyko wojny atomowej. Odzwierciedla ona również chęć
zapewnienia ochrony rosnącej wymianie handlowej Indii ze światem oraz bezpieczeństwa
dostaw energetycznych.
Zabezpieczenie dostaw energetycznych jest bardzo ważnym aspektem dla dynamicznego
rozwoju Indii , gdyż gospodarka ta jest bardzo energochłonna uzależniona od ropy naftowej.
Dlatego władze w Delhi prowadzą aktywną politykę wobec państw Bliskiego Wschodu,
Zatoki Perskiej oraz Azji Środkowej, angażując się tam w szeroką współpracę zwłaszcza
ekonomiczną i wojskową. Chłonność gospodarki na surowce energetyczne powoduje iż kraj
ten uzależnia się od ich dostawców stąd Indie pomimo swej potęgi i wpływów same są
podatne na wpływy, zapewnienie stałości dostaw energetycznych ma zapewniać sojusz z
super mocarstwami jak Rosja czy Stany Zjednoczone, lecz z biegiem zmniejszenia się złóż
ropy naftowej Indie mogą zostać odcięte od dostaw na rzecz tych właśnie mocarstw gdyż one
same pochłaniają największe ilości tego surowca (zwłaszcza USA) a mając największe
wpływy są w stanie to zrobić , co na przestrzeni lat może uczynić iż Indie staną się miejscem
wpływów większych koncernów naftowych jak i państw bogatych w te złoża lub
posiadających wpływy na nich.
Na przestrzeni lat Indie zwiększały swe wpływy, potęgę militarna jak i swój status w
Azji. Lecz dążąc do wybranych celów przeznaczały na to zbyt wiele środków , co jest jednym
z czynników, szerzącej się biedy w Indiach . Złe warunki życia biednych ludzi nie mogą być
ignorowane , owszem rząd Indii jak i wiele innych instytucji protestują przeciw biedzie w tym
kraju lecz efektów walki nie widać, zwłaszcza na wioskach czy ulicach dużych miast gdzie
panuje przeludnienie. Ludzie biedni na mieszkający na wsiach to znaczna większość
populacji tego państwa, co powoduje duże napięcia wewnątrz kraju , jeśli nie zostaną podjęte
mocniejsze środki zwalczania biedy czy też nawet szybkiego przyrostu naturalnego istnieje
duże prawdopodobieństwo wojny domowej która mogłaby zrujnować ten kraj. Taki stan
rzeczy mogłyby wykorzystać państwa sąsiadujące jak Pakistan czy Chiny które
wykorzystując zła sytuację wewnętrzną Indii mogły by zwiększyć swe wpływy, pogrążyć
jeszcze bardziej czy też wejść do państwa i zagarnąć ziemie dla siebie, co z chęcią uczyniłyby
oba państwa gdyż na przestrzeni lat były liczne spory z nimi o terytoria i po dziś dzień
niektóre z nich trwają.
IZRAEL
Sławomir Bury
CZYNNIKI NEGATYWNE
Podstawowym czynnikiem kształtującym politykę Izraela jest niewątpliwie jego
trudne położenie geopolityczne. Kraj ten jest położony na wschodnim brzegu Morza
Śródziemnego, ma też dostęp do Morza Martwego. Graniczy na północy z Libanem, na
wschodzie z Jordanią, na północnym wschodzie z Syrią, na południowym zachodzie z
Egiptem. Ponadto do Izraela przylega też Palestyna oraz Strefa Gazy. Wszystkie te państwa są
państwami arabskimi, które nie patrzą przychylnym okiem ku Izraelowi – który jest ich
wrogiem od samego początku istnienia tego niedużego państwa.
Państwo nie jest zbyt duże ponieważ ma zaledwie nieco ponad 22 tys. km2. Ludności
jest ponad 8 milionów 300 tysięcy. Państwa graniczące z Izraelem należą do tzw. sojuszu
Państw arabskich + Palestyna, które znacznie przewyższają zarówno powierzchniowo jak i
ludnościowo państwo Żydowskie przez co mają pod tym względem bardzo dużą przewagę,
choć w dalszej części będzie opisane że taka przewaga nie zawsze była istotnym elementem
wojen pomiędzy Izraelem a licznymi państwami arabskimi. Głównymi zarzewiami
konfliktów było samo istnienie państwa Izrael oraz brak niepodległej Palestyny.
W samym Izraelu jest też duże zróżnicowanie ludności pod względem wyznaniowym, co
może wpływać negatywnie na strukturę wewnętrzną jak i zewnętrzną państwa, ponieważ aż
20% ludności kraju stanowią Arabowie, co może prowadzić w każdej chwili do zaognień
konfliktu.
Ważnym
aspektem
konfliktu
Izraelsko-Palestyńskiego
jest
święte
miejsce,
symboliczne zarówno dla wyznawców judaizmu, chrześcijaństwa czy też islamu.
Jerozolima jest stolicą Izraela ( tak uważa państwo Izrael, jednak większość państw w
Organizacji Narodów Zjednoczonych nie uznaje tego miasta za stolicę, a ambasady i
konsulaty znajdują się w Tel Awiwie). Pretensje do wschodniej części Jerozolimy wysuwa też
Palestyna, która twierdzi że to będzie przyszła stolica tego niepodległego państwa.
Izrael mimo wysoko rozwiniętej gospodarki boryka się tez z nieurodzajem zasobów
mineralnych, sprowadzać musi tez m in.: diamenty, kotły, maszyny, urządzenia elektryczne,
żelazo i stal, pojazdy, chemikalia, czy ropę naftową. Państwo boryka się też z problemami
społecznymi, takim jak np.: duże bezrobocie, rozwarstwienie płacowe, niskie płace czy też
niska jakość opieki medycznej. Są to problemy, które Izrael musi jak najszybciej rozwiązać,
ponieważ
niezadowolenie
obywateli
może
prowadzić
do
osłabienia
państwa.
CZYNNIKI POZYTYWNE
Złe położenie, to jeszcze nie koniec świata co udowodnił nam właśnie Izrael –
państwo ściśnięte pomiędzy wrogów, potrafiło za każdym razem kiedy zostało zaatakowane
potrafiło się skutecznie obronić i kontratakować powiększając swoje terytorium. Sam Izrael
wiedział i wie nadal, że jeśli przegrałby którąś z wcześniejszych wojen to teraz Izraela
mogłoby nie być na dzisiejszej politycznej mapie świata.
Podstawą izraelskiej obrony są sojusze ze Stanami Zjednoczonymi czy też z
Niemcami, dzięki którym otrzymał i nadal otrzymuje spore korzyści w postaci ogromnych
zastrzyków
pieniędzy
oraz
dostawie
najnowocześniejszego
sprzętu
wojskowego.
W najnowszym rankingu Global Fire Power Izrael zajmuje 16 miejsce co pokazuje że nawet
takie małe państwo może być jedną z potęg militarnych z nowoczesnym sprzętem.
Izrael to nie tylko wojsko, lecz dobrze rozwinięta gospodarka, bez której której ciężko byłoby
utrzymać armię na takim poziomie na jakim jest teraz. W latach 1962-2007 rządzący w
Stanach Zjednoczonych podarowali Izraelowi ok. 100 mld.$, z czego ok. 67 mld.$
przeznaczone zostały na wojsko, zaś reszta na pomoc i rozwój gospodarki.
Izraelski przemysł opiera się na zaawansowanych technologiach. Kraj ten ma
najwyższy na świecie wskaźnik liczby naukowców, inżynierów i techników przypadających
na jednego mieszkańca ( 140 na 10 tys. ludzi), zaś np. w USA ten wskaźnik wynosi zaledwie
(85 na 10 tys. ludzi). Nie przypadkowo gazeta Newsweek czy też The Economist opisują Tel
Awiw jako jeden z najbardziej rozwiniętych miast technologicznie na świecie.
Izrael na eksport wysyła dużo wiele różnych rzeczy takich jak np.: owoce cytrusowe, wyroby
tekstylne, wina i likiery, słodycze, diamenty szlifowane, brylanty, chemikalia, opony,
urządzenia wojskowe i broń, aparatura medyczna, oprogramowanie komputerowe.
Ważną dziedziną gospodarki jest też turystyka, a przede wszystkim wycieczki pielgrzymów
do Jerozolimy ( ok. 2 mln. ludzi rocznie), czy też aby zobaczyć i pokąpać się w najbardziej
zasolonym morzu świata, gdzie nawet nie trzeba umieć pływać aby unosić się na powierzchni
wody.
W 2010 roku odkryto pokaźne złoża gazu, co pozwoliło usamodzielnić się Izraelowi w
tej dziedzinie, a nawet gaz ten sprzedawać zagranicę co stanowi dodatkowy zastrzyk gotówki
dla budżetu. Izrael podpisał umowę z Jordanią a więc swoim sąsiadem na to że od 2019 roku
gaz ten popłynie właśnie do tego państwa. Izrael rozmawia także o dostawach własnego gazu
do Egiptu. Pod koniec lat 70. Egipt zawarł z Izraelem umowę gaz za pokój, na której
podstawie Egipt po ulgowej cenie sprzedawał swój gaz Izraelowi. Ale po arabskiej wiośnie na
początku tej dekady gazowe instalacje w Egipcie uległy dewastacji i wydobycie gazu spadło
tak bardzo, że w ostatnich latach Egipt miał problemy z zaspokojeniem krajowego
zapotrzebowania.
WROGOWIE
Od samego początku istnienia państwa Izrael ( 14 maja 1948 ), kraj ten był uwikłany
w wojnę z państwami arabskimi, ponieważ nie całą dobę po ogłoszeniu przez państwo z
gwiazdą Dawida na fladze niepodległości, państwa takie jak : Egipt, Transjordania, Syria,
Liban, Irak oraz Arabia Saudyjska zaatakowały Izrael. Głównym powodem było powstanie
państwa oraz brak niepodległości Palestyny. Wojska izraelskie były wtedy słabo wyposażone,
lecz po kilkunastu miesiącach walk wojska obu stron podpisały akt zawieszenia broni, przez
co Izrael mógł świętować zwycięstwo. W późniejszych jeszcze czterech konfliktach za
każdym razem to Izrael wychodził z tych starć zwycięsko przez co mógł powiększyć swoje
terytorium. Ostatni konflikt miał miejsce w latach 1982 -85 i o dziwo to nie państwa arabskie
zaatakowały Izrael lecz to państwo Żydowskie wykorzystało wojnę domową w Libanie i
wkroczyły na jej terytorium okupując je do 1985 roku, kiedy podpisano porozumienie.
Istotnym i aktualnym zagrożeniem dla Izraela jest teraz przede wszystkim Iran, który
wcześniej był bliskim partnerem. Teraz to już jednak nieaktualne, a oba państwa straszą się
nawzajem. Współpraca zaczęła się psuć kiedy to Iran już bez udziału Izraela chciał kreować
swoją politykę, a nie wspólną. Sytuacja ta miała miejsce za czasów szacha Iranu –
Mohammada Rezy. Który postanowił odwrócić się plecami do swojego wcześniejszego
przyjaciela i zwrócić się ku jego wrogom. Obecnie konflikt ten podsycają głównie Persowie
którzy twierdzą że przygotowują się do unicestwienia Izraela i że w ciągu kilkudziesięciu lat
państwo to przestanie istnieć. Przypomnę tylko że to jedynie Izrael jest posiadaczem broni
atomowej w regionie i myślę że dopóki nikt tej broni nie będzie miał to Izrael nie ma się
czego obawiać.
PRZYJACIELE
Największym obecnym sojusznikiem Izraela są Amerykanie, które na ten kraj wydają
najwięcej pieniędzy z programu finansowania obcych armii. Dlaczego Izrael jest tak
faworyzowany? Odpowiedź według mnie jest prosta : Izrael leży w miejscu strategicznym,
jest państwem demokratycznym, USA zainwestowały od samego początku setki miliardów $.
Z najnowszego programu finansowania podpisanego we wrześniu 2016 r. wynika że
sojusznik zyska 3,8 mld. $ rocznie, a kontrakt został podpisany na kolejne 10 lat.
Drugim bardzo ważnym sojusznikiem Izraela są Niemcy. Wyrazem tych więzi są
coroczne konsultacje międzyrządowe. Niemcy sprzedają też sprzęt wojskowy po bardzo
niskich cenach, wręcz symbolicznych oraz finansują to państwo.
Według gazety The Jerusalem Post : „Niemcy czują szczególną odpowiedzialność za
bezpieczeństwo Izraela z powodu Holokaustu”, zaś Angela Merkel wypowiedziała bardzo
symboliczne zdanie w przemówieniu wygłoszonym w Knesecie w 2008 r. że „historyczna
odpowiedzialność za bezpieczeństwo Izraela jest częścią racji bytu Niemiec”.
Chciałem też krótko opisać stosunki między Polską a Izraelem, które przez naszą
wspólną historię nie zawsze były dobre, lecz teraz są dobre a nawet bardzo dobre. Nasza
wymiana handlowa z Izraelem nie jest zbyt duża, ponieważ nie przekracza nawet 500 mln. $,
lecz z roku na rok nasze firmy szczególnie w branży rolniczej sprzedają : jagody, produkty
ziemniaczane, mięso wołowe. Również branża infrastrukturalna czy budownictwa może
liczyć na spore zyski. My z kolei importujemy rzeczy z zakresu przemysłu chemicznego oraz
elektromaszynowego.
POTENCJAŁ i RYZYKO
Izrael ma liczną armię ok. 190 tys. oraz ok. 500 tys. rezerwistów, bardzo nowoczesny
sprzęt. Niedawno do Izraela trafiły najnowocześniejsze samoloty F 35, na razie tylko dwie
sztuki, ale ma być ich aż 50 które są najnowocześniejszym wynalazkiem amerykańskiej armii.
Samoloty izraelskie mają stworzyć drugą po USA eskadrę tego typu myśliwca. Państwo
posiada też sojusze z państwami NATO (przede wszystkim USA, Niemcy), wyszkoloną
(ponieważ każdy podlega tam poborowi wojskowemu, który trwa dwadzieścia cztery
miesiące ) i wykształconą armię. Ważna jest tutaj liczba % PKB przeznaczonych na armię
która wynosi : aż 7 % co stanowi kwotę ok. 15 mld. $ rocznie + wcześniejszy
wynegocjonowany układ z USA o corocznym wsparciu w wysokości 3,8 mld. $ rocznie.
Izrael jest jednym z dziewięciu państw na świecie które posiada broń atomową, co
zdecydowanie podnosi bezpieczeństwo państwa, lecz nie wolno zapomnieć że Iran pracował
nad bronią jądrową i był w zaawansowanej części rozwoju swego potencjału nuklearnego.
Porozumienie podpisane przez czołowych polityków świata z Iranem dają gwarancję
inspektorom ONZ do wglądu w każdej chwili za zgodą rządu Iranu do irańskich instalacji
wojskowych w zamian za zniesienie sankcji na Iran, który jest jednym z potentatów na
świecie w produkcji ropy naftowej.
Można tak hipotetycznie założyć, że Iran jednak łamie postanowienia tego układu i
potajemnie dalej pracuje nad swoim programem nuklearnym. Można sobie zadać pytanie czy
nałożone z powrotem sankcje na Iran mogłyby pomóc w przeciwdziałaniu tego programu, czy
może Iran już będzie miał tą broń i żadne sankcje nie będą mu straszne, ponieważ osiągnąłby
cel, którym mógłby straszyć nie tylko Izrael ale może i też inne kraje ze Stanami
Zjednoczonymi na czele. Izrael bardzo mocno protestował przeciwko temu układowi z 2015
roku, lecz jak to jest na świecie rządzi kilka państw, które ustalają tzw. reguły gry. Izrael
mógłby też posunąć się krok dalej i zaryzykować wszystko, a więc zaatakować Iran. Byłby to
krok ku wojnie nie tylko między tymi krajami, nie tylko między państwami w regionie, ale
takie posunięcie mogłoby wyrządzić szkody jakich świat nie byłby w stanie przewidzieć.
Jednak wiadomo, że bez Stanów Zjednoczonych Izrael nie posunie się na aż tak radykalny
krok i musi słuchać swojego starszego brata, bo tak trzeba nazwać te relacje, więc żadne
działania samodzielne Izraela nie byłyby na pewno akceptowalne prze Stany Zjednoczone.
Podsumowując : Według mnie nie ma tak małego kraju, które miałoby takie nowoczesne
wojsko i posiadało ogromny potencjał, który może przeciwstawić się dużo liczniejszym
wojskom i krajom.
JAPONIA
Agnieszka Bartnik
SPIS TREŚCI
1. Charakterystyka państwa
2. Czynniki wpływające na państwo
2.1. Pozytywne
2.2. Negatywne
3. Podmioty
3.1. Przyjaciele
3.2. Wrogowie
4. Przyszłość państwa
4.1. Potencjał
4.2. Ryzyko
1. Japonia, ze względu na swoje położenie, narażona jest na prawie wszystkie naturalne
kataklizmy. Najgroźniejszymi są trzęsienia ziemi, tsunami,tajfuny, erupcje wulkanów i
powodzie. Dzięki długoletniemu doświadczeniu, ogromnej wiedzy oraz rewelacyjnie
rozwijającej się nowoczesnej technologii, państwo stara się ograniczać negatywne skutki
wyżej wymienionychzjawisk. Rola Japonii w gospodarce światowej jest nadal duża. Proces
zmian został zapoczątkowany już pod koniec lat osiemdziesiątych, gdzie państwo to
stopniowo przekształcało się w wielkiego eksportera kapitału i technologii. Na wszystkie
zachodzące zmiany w znacznym stopniu miały wpływ trzy wydarzenia:
•
pęknięcie bańki spekulacyjnej w 1993 roku
•
azjatycki kryzys finansowy z lat 1997-1998
•
trzęsienie ziemi z 11 marca 2011 roku oraz następująca po nim fala tsunami
Śmiało można stwierdzić, że Japonia jest tematem, który nadal zadziwia i fascynuje świat.
Geograficznie położona jest na najdalszych krańcach Dalekiego Wschodu. Kraj jest
archipelagiem składającym się z czterech głównych wysp: Hokkaido, Hondo (lub Honsiu),
Sikoku i Kiusiu oraz ogromnej ilości mniejszych wysepek, których liczba sięga około 3
tysięcy. W Japonii znajduje się również około 50 czynnych wulkanów, z których największe i
najgroźniejsze to Asama, Honsiu oraz Aso. Takie położenie geograficzne kraju powoduje
występowanie dużej różnorodności klimatów, ale jego większość znajduje się w strefie
umiarkowanej, jego łączna powierzchnia wynosi 370 tysięcy kilometrów kwadratowych.
Celem mojej pracy jest przedstawienie czynników oraz podmiotów wpływających na rozwój
państwa a także określenie przyszłości Kraju Kwitnącej Wiśni, jaki zawiera w sobie potencjał
a także na co może być narażona.
2.1
Geograficzne położenie Japonii sprzyjało rozwojowi jednolitej kultury odizolowanej
od reszty świata. Społeczeństwo tego kraju charakteryzuje się wewnętrzną jednością,
wyjątkową kulturą, a także silnie rozwiniętą ideą pracy. Dzięki temu, Kraj Wschodzącego
Słońca jest jedną z czołowych potęg w światowej gospodarce i jednym z najlepiej
rozwiniętych państw świata.
Kraj Kwitnącej Wiśni nie graniczy lądowo z żadnym krajem, jest to obszar wyjątkowo
górzysty, dlatego też, może stanowić utrudnienia dla przeciwnika w przypadku wojny.
Wrogie jednostki mogą mieć problem z przedostaniem na teren atakowanego kraju.
Na Japońskich rzekach można budować elektrownie wodne, które w pozytywny
sposób wpłyną na oszczędność surowców naturalnych. Wykorzystując wodę w wytwarzaniu
energii, państwo może wiele zaoszczędzić oraz zmniejszyć poziom zanieczyszczeń
środowiska. Rzeki te, zawierają liczne spadki i są stosunkowo krótkie, dlatego też,
wykorzystywane są przez Japończyków między innymi do nawadniania terenów rolnych.
2.2
Japonia położona jest na obszarze występowania najczęstszych trzęsień ziemi i erupcji
wulkanicznych. Kraj ten, narażony jest na częste występowania katastrof naturalnych takich
jak powodzie, tajfuny, osunięcia ziemi, tsunami, lawiny śnieżne, erupcje wulkaniczne. Tego
typu katastrofy powodują niemal całkowite zniszczenie miast oraz zahamowanie rozwoju
gospodarczego.Mimo tego, iż Japonia stanowi wzór właściwego postępowania podczas
zagrożeń i że państwo, jest w odpowiedni sposób przygotowane na występowanie
ewentualnych niebezpieczeństw,to ludzie, którzy zostali mocno dotknięci następstwami
nieszczęść długo nie są w stanie wrócić do normalnego życia. Mieszkańcy stale czują się
zagrożeni, żyją w ciągłym napięciu bojąc się o swój dobytek oraz najbliższych.
Wyspiarskie
umiejscowienie
kraju
powoduje,
że
przewóz
ładunków
tych
eksportowanych jaki i importowanych bardzo często pokonuje drogę morską, dlatego Japonia
posiada znakomicie rozbudowaną sieć portów morskich. Wadą tego rodzaju transportu jest
niewielka prędkość przewozu, bardzo duże koszty regulacji szlaków wodnych, a także
zależność od warunków pogodowych. Problem stanowią również zanieczyszczenia
środowiska mórz i oceanów oraz ryzyko zniszczenia lub zawilgocenia przewożonych
ładunków.
Japonia poprzez wody terytorialne graniczy między innymi z Rosją. Federacja
Rosyjska jest olbrzymim oraz bardzo nieprzewidywalnym sąsiadem, który posiada
najpotężniejsząarmię na świecie. W przypadku konfliktu,Rosja stanowi poważne zagrożenie
dla Japonii.
3.1
•
Stany Zjednoczone:
Stany Zjednoczone z Krajem Kwitnącej Wiśni połączone są sojuszem, który
podtrzymuje amerykańską strefę wpływów i dominację na obszarze Azji i Pacyfiku.
Wiele źródeł wskazuje na to, że Stany Zjednoczone chcą zawiązać specjalne relacje w
wymiarze politycznym, gospodarczym oraz wojskowym. Państwa prowadzą ze sobą
współpracę również w dziedzinie obronności obu stron.
•
Unia Europejska:
Japonia wraz z krajami członkowskimi Unii Europejskiej dokonuje w ogromnych
ilościach wymian handlowych. Stale toczą się dyskusje na temat ułatwienia dostępu
do rynków japońskich oraz unijnych. Zmiany jakie mają nastąpić otwierają nowe
możliwości dla obu stron. Decyzje wiążą się z zwiększeniem produkcji, stworzeniem
nowych miejsc pracy oraz wzrostem pensji pracowników.
3.2
•
Chiny:
Sądzę, że mimo partnerstwa Japonii i Chin w kwestiach handlowych, współpracy
naukowej i zdrowotnejproblemy pomiędzy oba państwami wynikają z podziału
obszarów, a także z historii. Okrucieństwa Japończyków z XIX-XX wieku bardzo
mocno utkwiły w pamięci narodu.Japońskie zbrodnie na jeńcach alianckich, krwawe
masakry dokonywane na ludności cywilnej,zawsze będą powodowały poczucie obawy
i lęku w społeczeństwie. Japonia jest oskarżana o zniekształcanie historii przez
wprowadzane poprawek do podręczników historycznych, które nie są zgodne z
faktami. Takie postępowanie budzi oburzenie i stanowi problem polityczny w
stosunkach
chińsko-japońskich.Oba
państwa
uważają
siebie
nawzajem
za
politycznego, ekonomicznego oraz wojskowego konkurenta w Azji Wschodniej.
Dodatkowo spór o archipelag Senkaku na Morzu Wschodniochińskim zaostrza
konflikt. W regionie wyspy bardzo często dochodzi do incydentów i demonstracji sił
obu mocarstw.
•
Korea Południowa:
Wrogość pomiędzy Koreą Południową, a Japonią trwa od zakończenia II wojny
światowej. „Kobiety-pocieszycielki” były bardzo istotnym problemem sporów.
Kobiety te, były Koreankami porywanymi, więzionymi i wykorzystywanymi
seksualnie przez japońskich żołnierzy.„Pocieszycielki” protestowały i żądały
oficjalnych przeprosin od Japończyków. Kwestia ta, pozostanie kluczowym
elementem w polityce obu państw, mimo zawartej ugody sprawa na pewno nadal
będzie wpływać na współpracę japońsko-koreańską.
•
Korea Północna:
Japonia obawia się stale wzrastającego potencjału nuklearnego Koreańczyków,
dlatego
też
wzmacnia swoje siły samoobrony współpracując ze
Stanami
Zjednoczonymi. Nad japońskimi terytoriami lub w ich pobliżu często przelatywały i
spadały północnokoreańskie rakiety budząc zaniepokojenie Japończyków.
4.1
Japońscy pracownicy są jednymi z najbardziej opłacalnych na świecie, około 90%
Japończyków uważa się za przedstawicieli klasy średniej, co zapewne ma znaczący wpływ na
jakość wykonywanej przez nich pracy. Między innymi dzięki której, Japonia szybko stała się
potęgą. Gospodarka działa w warunkach masowego przepływu informacji oraz wysoko
rozwiniętej sieci transportu. Kraj ten, posiada bardzo skromne choć zróżnicowane złoża
surowców naturalnych. Najważniejsze z nich są złoża rud cynku, ołowiu, a także miedzi.
Japoński przemysł przetwórczy zalicza się do najbardziej wydajnych oraz
najnowocześniejszych na świecie. W 1993 roku aż 6 japońskich korporacji zaliczano do 25
największych przedsiębiorstw przemysłowych świata, był to koncerny:
•
samochodowe: Toyota, Nissan i Honda
•
elektroniczne: Hitachi
•
elektryczne: Matsushita i Toshiba
Kraj Kwitnącej Wiśni zajmuje również pierwszorzędną pozycję na świecie, jeśli chodzi o
przemysł okrętowy, hutnictwa stali oraz przemysł samochodowy. Szczególną renomą cieszy
się także sektor elektroniczny, optyczny i mechaniki precyzyjnej. Warto zaznaczyć, że to
właśnie z Japonii pochodzi ponad połowa produkowanych na świecie komputerów. Poza tym,
powstaje szereg urządzeń powszechnego użytku, między innymi: telewizory, pralki, lodówki.
Japonia jako kraj wyspiarski zawiera mało ziem uprawnych, obszary rolne zawsze
były tam bardzo rzadkie, a zarazem cenne dla gospodarki. Jednak korzystny klimat pozwala
na uzyskiwanie dwóch zbiorów w ciągu roku, dzięki czemu kraj ten, może się rozwijać i być
samowystarczalnym żywnościowo. Niedobór białka zwierzęcego nie stanowi na tym obszarze
problemu, dzięki bardzo dobrze rozwiniętemu rybołówstwu.
Zabezpieczeniem społecznym objęta jest prawie cała populacja, w jego zakres
wchodzą emerytury, renty, odszkodowania za wypadki przy pracy, ubezpieczenia od
bezrobocia. Z kolei systemem ubezpieczeń zdrowotnych obejmujewszystkich obywateli.
Sądzę, że Japonia w przyszłości nadal będzie starała się podtrzymywać pozycję jednej z
czołowych potęgw gospodarce światowej. Dzięki swoim możliwościom stale będzie bardzo
ważnym partnerem, z którym współpraca przyniesie ogromne zyski i pozytywnie wpłynie na
rozwój przyszłości. Rząd nadal będzie dbał o rozwój regionów poprzez wsparcie finansowe,
tworzenie centrów badań i inwestycje w rozwój ludzi.Potencjał jaki zawiera Kraj
Wschodzącego Słońca warunkuje społeczeństwu dobrobyt oraz poczucie bezpieczeństwa, co
niesie ze sobą wzrost gospodarczy, zmniejszenie bezrobocia, umocnienie spójności i
solidarności społecznej.
4.2
Występujące naturalne katastrofy w Kraju Wschodzącego Słońca mogą doprowadzić
do dużego kryzysu, nie tylko w gospodarce, ale również na rynku turystycznym. Wiele osób
wyjeżdża z Japonii obawiając się skażeń radioaktywnych oraz kolejnych wstrząsów, które
niosą za sobą liczne zniszczenia, a także ofiary. Poważny problem dla Japonii stanowi
gwałtowne starzenie się społeczeństwa. Ujemny przyrost naturalny charakteryzujący się małą
liczbą narodzin i wysoką średnią długością życia osób starszych, powoduje zmniejszenie
populacji. Wraz ze starzejącym się społeczeństwem starzeją się również niektóre gałęzie
gospodarki, dodatkowo ochrona wewnętrznego rynku, może powodować bardzo wysokie
ceny niektórych produktów takich jak: owoce, warzywa, ryby oraz owoce morza.
Źródła:
http://www.ue.katowice.pl/fileadmin/_migrated/content_uploads/13_D.BochanczykKupka_Rola_panstwa....pdf
https://data.oecd.org/japan.htm
http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Japonia-Polityka-spoleczna;4574389.html
http://www.tpjwlkp.republika.pl/nihon/handelj.html
https://wolnemedia.net/czy-japonia-i-korea-poludniowa-poprawia-stosunki/
5-6_rap_usa_wobec_wschodzacych.pdf
http://www.defence24.pl/219867,usa-i-japonia-rozszerzaja-wspolprace-wojskowa
http://wiadomosci.wp.pl/kat,1356,title,Strach-przed-Chinami-i-Korea-Polnocna-napedzazbrojenia-Japonii-Rekordowy-budzet-obronny,wid,18650082,wiadomosc.html
KOREA POŁUDNIOWA
Konrad Kępa
SPIS TREŚCI
1. Charakterystyka państwa
2. Czynniki wpływające na państwo
2.1. Pozytywne
2.2. Negatywne
3. Podmioty
3.1. Przyjaciele
3.2. Wrogowie
4. Przyszłość państwa
4.1. Potencjał
4.2. Ryzyko
5. Źródła
1.
Korea Południowa jest państwem położonym w Azji Wschodniej. Ma dostęp do
dwóch mórz: Morza Żółtego i Morza Japońskiego. Stolicą jest Seul. Oficjalna nazwa to
Republika Korei. Lasy zajmują 66% powierzchni całego kraju. Najdłuższą rzeką jest rzeka
Naktong-gang, której długość wynosi 512 km. Rzeki wykorzystywane są głównie do
nawadniania upraw. Najwyższym szczytem jest góra Cziri-san, mająca wysokość 1915 m
n.p.m. Korea południowa jeszcze w XX wieku była jednym z najbiedniejszych krajów.
Produkt krajowy brutto na osobę utrzymywał poziom podobny do biedniejszych krajów Azji i
Afryki. Dzięki wykorzystywaniu amerykańskich i japońskich nowoczesnych technologii
rozwijająca się Korea w szybkim tempie stanęła na nogi. Jej jedynym lądowym sąsiadem jest
Korea Północna. Do 1945 roku oba państwa te tworzyły jeden kraj- Koreę, jednak po II
wojnie światowej zostały rozdzielone. Przez wody terytorialne graniczy z Japonią oraz
Chińska Republiką Ludową. Kraj ten jest najbardziej zaawansowanym technologicznie
obszarem na świecie. Jest twórcą takich potęg przemysłowych jak Samsung, LG Electronics,
Hyundai czy KIA. Całkowita powierzchnia Korei Południowej jest ponad trzy krotnie
mniejsza od powierzchni Polski. Korea Południowa liczy ponad 48 tysięcy mieszkańców, co
powoduje, że gęstość zaludnienia utrzymuje się na poziomie 490 osób na kilometr
kwadratowy. Produkt krajowy brutto utrzymuje się na poziome ponad 18 tysięcy dolarów na
osobę. Kolejnym kryterium potęgi gospodarczej kraju może być wskaźnik rozwoju
społeczeństwa (HDI) wynoszący 0,921 dając jej 26 miejsce na świecie. Dla porównania
polska jest na 35 miejscu. Ogrom reform doprowadził kraj do potężnego rozwoju
gospodarczego. Były to między innymi: finansowanie inwestycji z krajowych środków,
wysokie cła na import, przyjmowanie z zagranicy tylko wiedzy i technologii, stopy
procentowe
ustalane
na
korzyść
gospodarki
czy
utrzymanie
stabilności
południowokoreańskiego wona. Aktualnie ma miejsce postępująca liberalizacja i globalizacja
koreańskiej gospodarki.
Republika
gospodarczych,
Korei
do
jest
których
jednym
z
po
nią
za
czterech
należy
południowoazjatyckich
Tajwan,
Singapur
tygrysów
iHongkong.
Głównym bankiem jest Bank centralny Korei. Istnieje on od 12 czerwca 1950 roku. Bank
zaczynał z 1,5 miliardowym kapitałem. Nadzór nad całym systemem bankowym sprawuje
Komitet Polityki Pieniężnej. Jest to główny organ decydujący o poważnych sprawach
dotyczących działalności banku. Członkowie komitetu są powoływani przez prezydenta.
2.1
Korea Południowa posiada idealnie rozwiniętą infrastrukturę komunikacyjną i
transportową. Spełnia najwyższe standardy międzynarodowe. Sieć autostrad ma łączną
długość ponad 4 tysiące km, drogi krajowe mają prawie 14 tysięcy km i 18 tysięcy drogi
regionalne.
Korea południowa posiada trzy światowej klasy międzynarodowe lotniska.
Głównym jest lotnisko Incheon obsługujące stolicę kraju. Państwo posiada również 19
wysoko rozwiniętych portów morskich i szybką kolej KTX. Łączna długość kolei wynosi
3,590 km. Czas przejazdu z Seulu do Busan ( 346 km) wynosi ok 3 godziny.
Korea Południowa jest krajem który w ciągu 50 lat osiągną spektakularny rozwój
gospodarczy. W ciągu jednego pokolenia wskoczył na szczyt najbardziej zaawansowanych
technologicznie państw. W 2015 pisana jako czwarta największa gospodarka świata. Korea
Południowa stoi na 11 miejscu pod względem PKB na świecie awansując z 13 miejsca w
ciągu roku.
Korea Południowa posiada bardzo dobre stosunki z Polską co owocuje wieloletnią
współpracą.
Zmiany gospodarcze takie jak nacjonalizacja banków komercyjnych, przyjmowanie z
zagranicy tylko innowacji, wysokie cła na import czy sponsorowanie niektórych gałęzi
przemysłu oraz nakładu pracy zaowocowały stworzeniem potęgi w skali światowej.
Kolejnym ruchem rządu koreańskiego było stworzenie około 30 „czeboli”. Były to
gigantyczne, rodzinne korporacje wielobranżowe. Rząd zachęcał wszystkich do gromadzenia
oszczędności i inwestowania. Na podtrzymanie kursu wona, rząd wydał prawie całe swoje
zapasy finansowe. Siły zbrojne kraju stanowią siódmą militarną siłę na świecie. Roczny
budżet
przeznaczany
na
armię
wynosi
prawie
34
miliardy
dolarów.
W armii jest 640 tysięcy żołnierzy zawodowych a rezerwiści wynoszą 2,9 miliona osób.
Korea posiada również jeden z najlepszych systemów edukacji na świecie. Jest w czołówce
krajów który przeznacza największe kwoty na głowę ucznia i studenta.
2.2 Niewątpliwie negatywnym czynnikiem dla Korei Południowej jest jej położenie
geograficzne. Jest ona odseparowana lądowo od świata ponieważ jej jedyną granicą jest
Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna co kompletnie wyklucza transport lądowy.
Przejściami granicznymi w Korei Południowej są zatem jedynie lotniska i porty morskie.
Jest to kraj wyżynny i górzysty co znacząco ogranicza rozwój rolnictwa. Generuje ono
zaledwie 2,3 % PKB. Niestety Korea Południowa praktycznie w ogóle nie posiada żądnych
bogactw naturalnych. Na jej terenie występują w znikomych ilościach: węgiel, grafit, ołów,
wolfram i molibden.
Gospodarka koreańska jest prawie całkowicie zależna od importu surowców
energetycznych, bo aż 97% zużycia musi pokryć z importu. Dla Korei, jako siódmego
światowego producenta dóbr przemysłowych, ogromnym problemem strategicznym jest
znikoma ilość własnych surowców naturalnych, jak również
kwestia bezpieczeństwa
energetycznego i cen dostaw surowców energetycznych. Korea jest dziewiątym na świecie
konsumentem energii i drugim na świecie importerem gazy płynnego.
3.1
•
Stany Zjednoczone – Dla Korei Południowej Stany Zjednoczone są bardzo ważnym
partnerem, ponieważ wiąże ich zawarty w 1953 roku układ o wzajemnej obronie. Na jego
mocy na terytorium Republiki Koreańskiej stacjonują do dziś wojska amerykańskie.
• Polska – jak się okazuje nasz kraj jest ogromnym źródłem inwestycji Korei południowej w tej
części europy. Bardzo dobrym przykładem jest fabryka dekoderów telewizyjnych ulokowana
w mieście z którego pochodzę – w Bełchatowie. Następnie fabryka marki LG Electronics
położona w Mławie w województwie mazowieckim. Zajmują się tam głównie tworzeniem
osprzętu do telewizorów oraz sprzętem AGD. Kolejną fabryką LG w Polsce jest fabryka w
Kobierzycach koło Wrocławia. Trudzą się tam tworzeniem matryc do telewizorów. Jest to
największy projekt greenfield w skali naszego kraju. Obydwie fabryki zachowują najwyższe
światowe
klasy
jakości,
co
w
mojej
opinii
jest
godne
podziwu.
Szacunkowo mówi się, że kapitał zainwestowany przez Koreę to ok. 4 mld zł i zatrudnianych
jest tam ok 13 tys ludzi.
Następnym ważnym interesem Korei w Polsce jest fabryka granulatu PET we Włocławku,
który
tworzy
zwartą
kooperację
z
polską
firmą
Eurochem.
Fabryka systemów hamulcowych w Wałbrzychu firmy Mando. Do 2011 była to najdroższa
Koreańska inwestycja w Polsce.
Fabryka
telewizorów
Daewoo
Electronics
w
Pruszkowie.
Nie można pominąć również centrum badawczo-rozwojowego Samsunga w Poznaniu i
Warszawie. Specjalizują się w rozwoju oprogramowania do smartfonów i prowadzą pracę
nad udoskonalaniem monitorów LCD.
Inwestycje Polskie w Korei południowej są praktycznie zerowe, mimo iż korea mocno
inwestuje w swoje korporacje na terenie naszego kraju. Jedyną znaną firmą polską w Korei
jest firma chemiczna Selena.
3.2
•
Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna – największym wrogiem i zagrożeniem dla
Korei Południowej jest jej północna część.
Konflikt między Koreańską Republiką
Ludowo–Demokratyczną a Koreą Południową doprowadził do wybuchu w czerwcu 1950
roku wojny. Do połowy września prawie całe państwo południowokoreańskie zostało
zajęte.
Wówczas Korea Południowa zwróciła się o pomoc do ONZ. Rada Bezpieczeństwa już 27
czerwca wysłała do Korei siły międzynarodowe. Na południu Półwyspu Koreańskiego
wylądowały wojska amerykańskie thura oraz wspierające je oddziały innych państw
stowarzyszonych w ONZ. W krótkim czasie wyparły one wosjka Kim Ir Sena poza 38
równoleżnik. Wojska amerykańskie i południowokoreańskie zdobyły stolicę Korei
Północnej- Phenian. I zbliżyły się do granicy z komunistycznymi Chinami. Od
zakończenia konfliktu obia państwa nie podpisały traktatu pokojowego więc oficjalnie
nadal są w stanie wojny. Niejednokrotnie Korea Północna proponowała zjednoczenie, lecz
co raz większy procent ludności południowokoreańskiej jest temu przeciwny. Oba państwa
rozwijają się na niezależnym od siebie poziomie.
•
Japonia od zakończenia wojny na Pacyfiku toczy spory terytorialne z Koreą Południową o
grupę wysp Dokdo nazywane samotnymi wyspami. Wyspy samowolnie zajęła Korea
Południowa w roku 1952. Utrzymuje tam stały posterunek policji co jest przyczyną
ciągłego sporu pomiędzy Japończykami a Koreańczykami.
4.1
Przyszłość państwa zapowiada się bardzo obiecująco, ponieważ gospodarka jest bardzo
konkurencyjna i rząd koreański postawił na długotrwały rozwój. Korea posiada wiele
bardzo zaawansowanych gałęzi przemysłu. W Korei postawiono również na rozwój i
wysoki poziom wykształcenia społeczeństwa. Koreańscy pracownicy są bardzo wydajni,
bardzo dobrze pracują w grupie co gwarantuje sukces. Korea zajmuje 1 miejsce na świecie
w produkcji tankowców. 50% wszystkich wodowań odbyło się w Korei. Ta gałęź
przemysłu jest nadal rozwijana i stosowane są w tej dziedzinie najnowsze technologie.
Kolejnym aspektem może być rozwijanie hybrydowych napędów w swoich samochodach.
Hyundai – koncern założony w 1947 roku wprowadza aktualnie do swoich samochodów
bardzo zaawansowane i innowacyjne systemy napędu hybrydowego przez co samochody
Hyundai stają się ekologiczne i ekonomiczne.
Warto wspomnieć również o marce KIA, lecz jest ona rozwijana na bardzo podobnym
poziomie co Hyundai. W Korei niektóre miasta rozwijają się aktualnie na najwyższym
poziomie innowacyjności. Co raz to szybszy postęp zaawansowania miast idzie w parze z
jakością usług wykonywanych przez Koreańczyków. Kolejnymi firmami które panują już
na rynku światowym są Samsung i LG Electronics. Obie z tych firm mają w większości
zajęty rynek smartfonów i telewizorów. Najczęściej to te firmy wprowadzają nowości na
rynek globalny.
Każda gałąź z wyżej wymienionych przykładów jest i będzie stale rozwijana. W 2015 roku
firma Global Innovation Index Korea była na samej górze stawki i z przewagą aż sześciu
punktów względem Japonii. Patrząc na to w jak krótkim czasie się to udało, w mojej
opinii, w niedalekiej przyszłości może stać się największą potęgą światową pod względem
gospodarczym.
4.2
Ryzyko związane z przyszłością Korei Południowej jest spowodowane brakiem
jakichkolwiek własnych źródeł minerałów energetycznych. Obecnie,
nie jest to duży
problem, lecz z biegiem lat ceny surowców mogą znacznie wzrosnąć, przez co Korea
stanie się dużo mniej konkurencyjna niż jest obecnie . Ceny ich towarów mogą znacząco
wzrosnąć, przez co Korea Stanie się jednym z droższych państw. Innym ważnym aspektem
może być kolejny konflikt zbrojny z Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną.
Ciągle rosnący arsenał nuklearny i prężnie rozwijająca się armia może stanowić
potencjalne zagrożenie. Jest to stosunkowo nieobliczalny kraj więc ryzyko wybuchu
konfliktu jest relatywnie bardzo duże.
5.
www.data.oecd.org
www.korea-online.pl
www.poznajnieznane.pl
www.koniecswiata.net
Ministerstwo Skarbu Państwa – Współpraca gospodarcza Polski i Korei Południowej
KUBA
Izabela Mędrecka
Jest to wyspiarskie państwo w Ameryce Środkowej, położone na Morzu Karaibskim.
Państwo składa się z wyspy o nazwie Kuba oraz z wielu otaczających ją mniejszych wysepek.
Powierzchnia całkowita zajmuje 110 860 km2 (105 pozycja na świecie pod względem
wielkości). Gęstość zaludnienia wynosi 100 osób/km2. W kraju panuje republika, a głową
państwa jest Raul Castro (na Kubie Przewodniczący Rady Państwa sprawuje jednocześnie
rolę głowy państwa oraz szefa rządu).
Na początku XVI wieku Kubę opanowali Hiszpanie. Stała się ona kolonialną bazą
dlakonkwisty. Od 1797 r. Kuba stała się ważnym punktem handlu niewolnikami, którzy byli
wykorzystywani na uprawach plantacyjnych. Państwoutrzymywało bliskie relacje ze Stanami
Zjednoczonymi, które wyzwoliły Kubę z kolonii hiszpańskiej pod koniec XIX w. USA
zażądały od rządu Kuby poprawki Platta, która gwarantowała Stanom Zjednoczonym prawo
do ingerencji w wewnętrzne sprawy Kuby i założenia bazy morskiej w Guantanamo. W 1934
r. Kuba zawarła z USA układ anulujący poprawkę Platta. W roku 1959 premierem Kuby
zostaje Fidel Castro, a prezydentem Osvaldo Dorticós Torrado. W 1960 powołano Komitety
Obrony Rewolucji, rząd zapoczątkował nacjonalizację gospodarki, co skutkowało nałożeniem
przez rząd USA embarga handlowego i zerwaniem stosunków dyplomatycznych. W sierpniu
2008 r. Fidel Castro przekazał władzę swojemu młodszemu bratu, Raulowi Castro, którego
rządy są związane z umiarkowaną liberalizacją gospodarczą i systemową.
Czynniki pozytywnie i negatywnie wpływające na rozwój państwa
Kuba jest wyspą, co zdecydowanie wpływa na plus dla państwa, jednak przez to
doznaje także wielu trudności.Nie graniczyz żadnym państwem, co daje jej pewną swobodę
terytorialną. Rząd w teorii nie musi obawiać się o imigrację i najazdy, jednak historia
pokazuje nam inaczej. Jest to atrakcyjny teren, gdyż ciężko na niego dotrzeć. Jedyną drogą
jest droga morska i powietrzna. Jest to dobre miejsce by ukryć się przed kimś, założyć tam
bazę wojskową. Kuba jako wyspa ma świetnie rozwiniętą linię brzegową. Liczne zatoki i
wybrzeża są świetnym miejscem do handlu oraz nadają się na atrakcje turystyczne.
Amerykańskie embargo znacznie jednak utrudnia rozwój państwa, gdyż nie może handlować
ze Stanami Zjednoczonymi, które są najbliżej wyspy. Możliwe, że śmierć Fidela Castro oraz
zmiana głowy państwa w USA wpłyną na decyzje dotyczące zniesienia embarga na Kubę,
jednak ciężko odgadnąć jak będzie w najbliższym czasie.
Mimo biedy, rządów oraz embarga, turystów na Kubie z roku na rok jest coraz więcej.
Dlaczego? Jest to atrakcyjne miejsce na odpoczynek. Temperatura powyżej 20 stopni przez
cały rok, śliczne uliczki oraz morze zachęca ludzi z całego świata by odwiedzić to państwo.
Klimat jaki tam panuje wpływa relaksacyjnie na umysł oraz ciało. Może to brak Internetu
zachęca ludzi, by zregenerować swoje siły właśnie w tym miejscu.Kubańskie cygara, muzyka,
tańce i morska bryza, czego chcieć więcej? Kuba położona jest w otoczeniu takich wysp jak
Bahamy, Dominikana czy Jamajka co czyni ją jeszcze bardziej atrakcyjną. Niestety teren
narażony jest na huragany i tornada. W okresie jesiennym ich obecność jest najliczniejsza.
Niszczy to przybrzeżne krajobrazy, co smuci tubylców jak i turystów. Ciężko utrzymać
zabytki i kulturę w takim klimacie.
Negatywnym czynnikiem, który blokuje rozwój Kuby jest ograniczony do minimum
dostęp do Internetu. Na wyspie z Internetu korzysta tylko 3% społeczeństwa. W prywatnych
domach dostęp mają jedynie członkowie partii, lekarze, naukowcy i niektórzy dziennikarze.
W kraju funkcjonuje tylko35 legalnych hotspotów na 11 mln mieszkańców, z czego koszt
godzinnego użytkowania uniemożliwia większości ludzi korzystanie z nich (2$ za godzinę,
pensja przeciętnego Kubańczyka wynosi 20$). Jedna ze stref legalnego dostępu do Wi-fi ma
24 metry kwadratowe i znajduje się w stolicy – Hawanie. Kuba jest drugim państwem po
Korei Północnej, która ma najmniejszy dostęp do sieci. Google zaproponowało pomoc w
dostarczeniu do Kuby bezprzewodowego Internetu, władze natomiast nie godzą się na to,
obiecując, że do 2020 roku sami zapewnią Internet wszystkim obywatelom. Patrząc na to z
naszej perspektywy jest to nie do pomyślenia. Posiadamy nieprzerwanydostęp do Internetu, w
większości przedsiębiorstw jest on podstawą do funkcjonowania i rozwoju. Nie ma co się
dziwić, że Kuba zatrzymała się natakim a nie innym etapie rozwoju.
Kolejną przeszkodą dla Kuby jest embargo, jakie w 1960 roku USA narzuciło na
wyspę. Po dojściu Fidela Castro na stanowisko premiera Kuby, rząd rozwiązał kongres, partie
oraz organizacje społeczne. W 1960 r. powołano Komitety Obrony Rewolucji, a rząd
rozpoczął nacjonalizację gospodarki. Głównie chodziło o własność zagraniczną oraz reformę
rolną. W proteście rząd USA wprowadził embargo handlowe, które istnieje do dziś. Zerwano
również stosunki dyplomatyczne między tymi dwoma państwami. Niejednokrotnie
prowadzono rozmowy mające na celu zniesienia embarga, jednak bezskutecznie. Jest to
wielkie utrudnienie dla wyspy, gdyż import i eksport towarów jest jednym z większych
filarów gospodarki, a Kuba jest go pozbawiona. Sprzyja to nielegalnemu handlowi, gdzie
ludzie muszą ryzykować, aby coś zarobić.
Skutek embarga nie ma jedynie negatywnych aspektów. Po ulicach jeżdżą auta
wyprodukowane jeszcze przed 1959 r., które są piękne, nadają klimat, a dla kolekcjonerów i
fanów motoryzacji jest to istny raj,jednak unaocznia nam to jak bardzo kraj jest zacofany. Do
lat osiemdziesiątych Związek Radziecki wspierał Kubę dostarczając tam liczne technologie i
surowce oraz importując z wyspy kubański cukier. Obecna sytuacja gospodarcza na Kubie
nieco się poprawiła. Współpracuje ona z Rosją na zasadzie wymiany cukier za ropę. Poza
produkcją cukru gospodarka kubańska opiera się na produkcji cygar, rumu oraz wyrobów z
niklu. Kuba skupia się teraz na rozbudowie infrastruktury turystycznej oraz na integracji z
krajami Ameryki Łacińskiej. Pomimo zakazu odwiedzania Kuby przez amerykańskich
obywateli, w 1998 r. wyspę odwiedziło ponad milion turystów z Kanady, Europy i Ameryki
Łacińskiej.
Przyjęta w 1976 roku konstytucja Kuby definiuje wyspę jako socjalistyczne państwo
ludzi pracy, stworzone przez wszystkich i dla wszystkich, stwarzające warunki dla wolności
politycznej, społecznej sprawiedliwości oraz rozwoju indywidualnego i grupowego. W
praktyce kryje się w tym dyktatura pomieszana z komunistyczną propagandą. Od 1959 do
2008 roku Fidel Castro był niekwestionowanym liderem Kubańczyków. Jednak ze względu
na stan zdrowia zrezygnował z pełnienia funkcji i oddał państwo pod rządy swojego
młodszego brata Raula Castro.
Stosunki z innymi państwami
Obecnie Kuba utrzymuje stosunki dyplomatyczne ze 181 państwami świata. Jest
członkiem licznych organizacji międzynarodowych, łącznie z organizacjami handlowymi i
celnymi. Kraj jest członkiem Rady Praw Człowieka ONZ, pomimo swojej komunistycznej
dyktatury. Najwięcej można powiedzieć jednak o stosunkach Kuby z Rosją i USA.
Mimo, że Rosja nie jest w bliskim położeniu z Republiką Kuby, to łączą te kraje
pewne stosunki. Po raz pierwszy kraje te nawiązały stosunki dyplomatyczne w 1942 r.
Generał Batista dochodząc do władzy zerwał te stosunki, które zostały odnowione w 1960 r.
ZSRR popierał rewolucję o charakterze socjalistycznym, która miała miejsce u boku
strategicznego przeciwnika - Stanów Zjednoczonych. W styczniu 1964 r. ZSRR i Kuba
podpisały umowę handlową, na mocy której Związek Radziecki na długi czas stał się
podstawowym odbiorcą kubańskiego cukru - głównego towaru eksportowego Kuby. W
zamian za to Związek dostarczał ropę naftową, różne technologie i inne niezbędne rzeczy,
których na Kubie brakowało w związku z embargiem. Współpraca nie ograniczała się jedynie
do gospodarki. Rozkwitała sfera wojskowości. Powstawały radzieckie bazy wojskowe,
otwierano ośrodki szkoleniowe dla kubańskich wojskowych. W 1962 roku umieszczono na
wyspie radzieckie rakiety wyposażone w głowice atomowe. Zostały jednak usunięte z kraju,
ze względu na wywołanie napięcia pomiędzy ZSRR a Stanami Zjednoczonymi, co
doprowadziło prawie do wybuchu III wojny światowej. Nie zmieniło to jednak stosunków
między Kubą a Związkiem Radzieckim, pozostali dalej w bliskich relacjach do upadku
ZSRR. Obecnie Rosja pozostaje jednym z głównych partnerów handlowych republiki Kuby, a
ich relacje są przyjazne i bezkonfliktowe.
Stosunki ze Stanami Zjednoczonymi są zupełnie odwrotne. W 1959 roku rząd Kuby
przeprowadził reformę rolną, która miała na celu nacjonalizację przemysłu specjalizującego
się w produkcji trzciny cukrowej, który znajdował się pod kontrolą inwestorów
amerykańskich. USA natychmiastowo wprowadziły embargo na przywóz kubańskiego cukru.
W 1961 roku zbrojny desant kontrrewolucjonistów kubańskich miał na celu usunąć reżim
Castro, jednak nie otrzymali oni żadnego wsparcia od miejscowej ludności, dzięki czemu
agresorzy zostali z łatwością pokonani przez armię kubańską. Jakiekolwiek związki z Kubą są
w Stanach Zjednoczonych zakazane. Taka blokada jest potępiana przez Zgromadzenie Ogólne
ONZ, jednak Biały Dom wcale na to nie reaguje. Rozmowy o zniesieniu embarga do tej pory
były nieskuteczne. Na Kubie leży wojskowa baza Guantanamo, miejsce, gdzie Amerykanie
zbudowali specjalne więzienie dla ludzi podejrzewanych o międzynarodowy terroryzm. Baza
ta była już dzierżawiona od 1898 roku, po hiszpańsko-amerykańskiej wojnie. Umowę tę
przedłużono w 1934 na okres bezterminowy, a ewentualne jej zerwanie musiało być za zgodą
obu stron lub na skutek naruszenia warunków dzierżawy. Jurysdykcję nad tym terenem
sprawują Stany Zjednoczone. Rząd Kuby niejednokrotnie próbował odzyskać ten teren,
zrywając umowę lub odmawiając przyjęcia opłat za dzierżawę, jednak nie przyniosło to
zamierzonego efektu. W Ameryce został powołany specjalny komitet zajmujący się
opracowaniem nowej strategii USA w stosunku do Kuby oraz przewidywaniem osłabienia
reżimu komunistycznego.
Przyszłość Kuby
Jak kreuje się teraz przyszłość republiki Kuby? Co nastąpi po śmierci jej wieloletniego
dyktatora? Mimo, że Fidel Castro od kilku lat nie sprawował właściwej władzy, to jego idee,
poglądy i rządy zostawały niezmienne. Podział był prosty – albo go kochano, albo
nienawidzono. Ludzie po jego śmierci wychodzili na ulice świętować, podczas gdy inni
opłakiwali go w swoich domach. Ciężko powiedzieć co dalej. Nowy prezydent USA nie kryje
braku sympatii dla zmarłego tyrana. Jakie więc będą jego kroki względem Kuby? Czy zniesie
embargo mając na celu dać ludziom szansę na nowy początek bez dyktatury? Nie
zapominajmy jednak, że rządy na wyspie sprawuje teraz brat zmarłego, posiadający podobne
poglądy i formę rządów. Możliwe jest, że Donald Trump zastanowi się nad zniesieniem
embarga, a wtedy Raul Castro zmieni nieco politykę kraju. Prezydent USA przyjaźni sięwraz
z prezydentem Rosji - Władimirem Putinem, co może mieć znaczenie w działaniach wobec
Kuby. Skoro Rosja czerpie zyski z dobrych stosunków z Kubą, to może Stany Zjednoczone
również się do niej przekonają. W trakcie wyborów prezydenckich w USA mówiono również
o tym, że kandydat Donald Trump miał plany na inwestycje na Kubie. Może nawet już
zamierza znieść embargo i inwestować wbiedny, nędzny kraj. Skoro nie ma już dyktatora,
odpowiedzialnego za to wszystko, a większość ludzi z tamtych czasów nie żyje, to dlaczego
nie dać im szansy. Przecież w każdej chwili można znowu taką sankcję założyć.
Po 55 latach wojny między USA a Kubą, Barack Obama ogłosił przywrócenie
stosunków dyplomatycznych z wyspą. Pojawią się ambasady w obu państwach. Jest to
nadzieja na zawarcie pozytywnych stosunków pomiędzy krajami.
Z drugiej strony istnieje ryzyko, że jeżeli stosunki Kuby z USA nie zmienią się,
odwróci się ona zupełnie od innych państw i stanie się jeszcze biedniejsza, pod większymi
rządami autorytarnymi. Może powstać coś na wzór Korei Północnej. Ludzie będą mieli zakaz
opuszczania kraju, nie będzie można również wjechać do państwa bez stosownych powodów.
Jednak nastawienie na rozbudowę infrastruktury pod turystykę raczej nie wróży takiej
przyszłości. Kuba to piękny kraj, jednak bez jakichkolwiek reform w rządzie, polityce
zagranicznej i zmiany świadomości ludzi, raczej lepiej tam nie będzie mimo zapewnień i
obietnic rządu.
REPUBLIKA POŁUDNIOWEJ AFRYKI
Damian Dobosz
Kraj wielu kontrastów, który kojarzy się głownie z konfliktami międzyludzkimi na tle
rasowym (systemem apartheid), wydobywaniem kamieni i metali szlachetnych oraz z
legendarną dla tego państwa postacią Nelsona Mandeli. RPA od wielu lat męczyło się z
problemem kolonializmu.
Ziemie, na których jest położony kraj już od XVII wieku były przyczyną sporów
między krajami kolonialnymi takimi jak Francja, Wielka Brytania i Holandia. Głównym
powodem zainteresowania Europejczyków były kopalnie diamentów i złota (na dzień
dzisiejszy RPA posiada 40% zasobów całego światowego złota) dzięki którym osadnicy
mogli w znaczny sposób poprawić swój materialny byt. W ten sposób na początku XIX
wieku zaczęła formować się dyskryminacja rasowa czarnoskórej ludności, byli oni
wykorzystywani przez kolonialistów do ciężkich fizycznych prac na polach i w kopalniach
za marne pieniądze. Dyskryminacja czarnej ludności przez tyle lat sprawiła, że była już tak
tam powszechna i normalna, że czarnego człowieka traktowano dosłownie jak zwierzę. Po
wielu krwawych walkach udało się doprowadzić do zniesienia nieludzkich praw apartheidu.
Niestety przez duże rozwarstwienie społeczno-gospodarcze dyskryminacja jest widoczna do
dziś ( niemalże cały kapitał ziemski wciąż należy głównie do białych ludzi, z tego powodu
czarnoskórzy nie mogą być do końca niezależni i mimowolnie są wciąż na ich utrzymaniu).
Poddając Krainę Tęczy geopolitycznej analizie, pierwszym co rzuca się nam w oczy
jest umiejscowienie owego kraju na kontynencie. Jest on położony na samym południowym
cyplu Afrykańskim. Kraj ten ma dostęp do dwóch oceanów: Atlantyckiego od zachodu i
Indyjskiego od wschodu. Obydwa oceany łączą się na południu kraju. Jest to zdecydowanie
dobra strona ich przemysłu, transportu i gospodarki wodnej. Duża ilość wód otaczających
kraj dała możliwość znalezienia zatrudnienia dla wielu ludzi w przetwórstwie rybnym.
Duża liczba wyławianych ryb jest także pozytywnym aspektem dla międzynarodowej
wymiany handlowej dając państwu i ludności możliwość bogacenia się w przemyśle
rybnym. Jest to o tyle korzystne dla Południowej Afryki, że 3 kraje z którymi graniczy nie
mają dostępu do otwartych wód i jedyną metodą na pozyskanie bogactw mórz i oceanów
przez nie jest handel z innymi państwami.
Wody płynące wzdłuż RPA były popularnym szlakiem handlowym łączącym Europe z
krajami dalekiego wschodu takimi jak Indie i Chiny. Dzięki temu do RPA trafiało też często
wiele nowych wynalazków i rzeczy i pomysłów które znacznie ułatwiały życie i pozwoliły
wysunąć się do przodu w rozwoju państwa na tle innych krajów Afrykańskich.
Było to duże ułatwienie dla współpracy między rozwiniętymi w wysokim stopniu
krajami pierwszego świata, a dopiero rozwijającym się państwem południowej Afryki.
Republika Południowej Afryki mogła pozyskiwać znacznie prościej unikalne dobra z
innych kontynentów których nie dało się dostać na Czarnym Lądzie.
Położenie geopolityczne sprzyja także Republice Południowej Afryki ze względu na
brak silnych sąsiadów którzy mogliby zagrozić ich interesom. Kraje takie jak Botswana czy
Zimbabwe są zależne od swoich sąsiadów gdyż same naturalnie nie posiadają dostępu do
morza i nie mogą rozwijać gospodarki wodnej. Widoczna jest też przewaga RPA nad resztą
państw Afryki pod względem oświaty. Jest to istotne w dalszym intensywnym rozwoju
kraju. Tak jak wspomniałem na początku RPA posiada jedne z największych złóż metali i
kamieni szlachetnych na świecie. Są to towary rzadkie, deficytowe toteż taki stan rzeczy
jest dobrym argumentem do dyktowania wysokich cen na najlepszych dla siebie warunkach.
Jest to duży strumień dodatkowego dochodu pieniędzy dla kraju.
Patrząc na minusy geopolityczne rzuca nam się w oczy fakt, że kraj ten jest położony
"na drugim krańcu świata". Wielu turystów nie może sobie pozwolić na podróżowanie na
tak znaczną odległość ze względu na wysokie koszty (mowa tu głównie o najliczniejszej w
krajach pierwszego świata klasie średniej). Powszechnie wiadomo, że wiele państw ze
strefy zwrotnikowej i podzwrotnikowej czerpie z turystyki ogromne korzyści. Kolejnym
problemem może być to, że ludzie boją się podróżować do państwa gdzie panuje tak mocno
zaznaczona nierówność społeczną. Mimo iż w państwie ustanowione zostały prawa
wyrównujące prawa czarnych i białych ludzi to wciąż można zaobserwować tam sporą
różnice w jakości życia tych dwóch ras. Biali ludzie posiadają większość ziem które są
przeznaczone pod pola uprawne i inwestycje. Wobec tego czarnoskórzy czy tego chcą czy
też nie są skazani na prace i warunki dyktowane przez ludzi o jasnym odcieniu skóry. Duże
rozwarstwienie w podziale dóbr jest przyczyną wysokiego wskaźnika przestępczości, w
szczególności kradzieży, gwałtów i morderstw. W 2009 roku Rada Badań Medycznych
wydała raport który wykazał że średnio co czwarta kobieta mieszkająca w RPA padła ofiarą
gwałtu. Takie statystyki również nie zachęcają turystów do odwiedzenia kraju. Na domiar
złego w państwie jest bardzo wysoki procent osób chorych na HIV i AIDS. Wynosi 18%
wśród dorosłej populacji obywateli państwa i ma tendencje wzrostową.
Do największych podmiotów sojuszniczych Republiki Południowej Afryki można
zaliczyć państwa takie jak USA, Japonie, Niemcy, Chiny i Wielką Brytanię. Są to partnerzy
handlowi do których RPA exportuję kamienie szlachetne, metale i żywność. Wielka
Brytania jest najstarszym partnerem handlowym Krainy Tęczy ponieważ wcześniej była
brytyjską kolonią aż do momentu odzyskania przez ów kraj niepodległości. Stany
Zjednoczone otworzyły w RPA wiele fabryk i zakładów przemysłowych dając możliwość
podjęcia pracy tysiącom biednych ludzi. Przyczynili się w ten sposób do znacznego spadku
wysokiej stopy bezrobocia. Największy import towarów do RPA jest odnotowywany w
państwach takich jak Hiszpania, Niemcy, Chiny oraz Arabia Saudyjska skąd sprowadza się
zaawansowane technologicznie maszyny, artykuły spożywcze, substancje chemiczne oraz
produkty ropopodobne.
Dobrym sojusznikiem dla RPA jest także Rosja. Oba państwa posiadają znaczną
większość światowych złóż platyny i palladu, razem tworzą monopol na ich sprzedaż i
dyktują korzystne dla siebie ceny. W najbliższych latach planują rozpocząć współprace w
produkcji sprzętu wojskowego, zwłaszcza łodzi patrolowych i samolotów transportowych.
W skład państw z którymi Republika Południowej Afryki nie ma przyjaznych
stosunków wchodzą głównie kraje takie jak sąsiednia Nambia oraz przyległa do niej Angola
i
Zambia.
Spory
mają
raczej
charakter
przeszły
bowiem
dotyczyły
głównie
przeciwstawieniu się polityce apartheidu w RPA. Konflikt z Angolą i Zambią dotyczył
projektu przepompowania wody w Calueque – owocu współpracy RPA z Portugalią, został
jednak zażegnany porozumieniem nowojorskim podpisanym w 1988 roku.
Do niedawna Południowa Afryka miała konflikty z państwem będącym ich enklawą –
Lesotho jednakże dzięki interwencji zbrojnej oraz poprawkom w konstytucji tego kraju
udało się przywrócić demokratycznie wybrany rząd i sytuacja małego państwa się
ustabilizowała a mieszkańcy enklawy oraz jej rząd czerpią korzyści ze współpracy z RPA.
Przyszłość państwa Południowej Afryki jest widziana w kolorowych barwach, roczny
wzrost PKB wynosi 0,70%, nie jest to może dużo w porównaniu z wynikami z początku
XXI wieku gdzie wzrost PKB wynosił nawet 7% rocznie, ale jest to stabilna sytuacja kraju
z nastawieniem na dalszy rozwój. Państwo to posiada olbrzymie bogactwa naturalne dzięki
czemu nawet mimo ciężkiej sytuacji na rynku światowym będzie w stanie się utrzymać na
przyzwoitym poziomie gospodarczym. Dzięki nawiązaniu współpracy z nowoczesnymi i
dynamicznie się rozwijającymi państwami takimi jak USA czy Niemcy państwo
Południowej Afryki będzie miało dostęp do najnowszych technologii, dzięki którym
wydobywanie drogocennych surowców będzie jeszcze bardziej opłacalne. Z upływem lat
ludzie zapomną o nieludzkich prawach apartheidu, reputacja kraju w mediach poprawi się.
Dysproporcje społeczne powoli będą dążyć do wyrównania, a do kraju częściej i w
większych ilościach będą przyjeżdżać turyści którzy będą ciekawi "drugiego krańca świata"
i przepięknych, dziewiczych afrykańskich krajobrazów których RPA ma pod dostatkiem.
Od ośnieżonych szczytów przez safari do tropikalnych plaż.
Istnieje jednak też druga strona medalu, wielu ludzi jest bezdomnych i bezrobotnych,
rząd w Republice Południowej Afryki jest podobno skorumpowany, dlatego istnieje obawa,
że los biednych ludzi (czyli około 80% całej populacji RPA) wcale się nie zmieni. Tym
którzy teraz rządzą może być na rękę wykorzystywanie biedoty do swoich celów, żeby żyć
jak przysłowiowe pączki w maśle. Dopóki nie będzie rozwiązany problem powszechnej
biedy to nie ma co liczyć na to, że bardzo wysoki wskaźnik przestępczości w Krainie Tęczy
też będzie szedł w dół.
Rząd RPA prowadzi politykę anty-migracyjną. W latach 2009-2010 deportowano masy
ludzi pochodzących z Zimbawe którzy szukali lepszego życia w bardziej rozwiniętym kraju.
Sami obywatele RPA pokazują swoje negatywne nastawienie wobec obcokrajowców
migrujących do RPA niszcząc ich miejsca zamieszkania, dewastując i ograbiając sklepy i
salony prowadzone przez obcokrajowców. Moim zdaniem jest to bardzo niehumanitarna
postawa i nie świadczy dobrze o mieszkańcach tego kraju.
Podsumowując, przyszłość Republiki Południowej Afryki jest bardzo niepewna. Kraj
ten ma spory potencjał do stania się jednym z najbardziej liczących się graczy na arenie
międzynarodowej, jednakże wydaje się, że teraźniejsza polityka państwa ciągnie kraj w dół
przez chciwość i chęć posiadania tej małej dobrze usytułowanej grupy społecznej.
Źródła:
https://wkrainieteczy.wordpress.com/
http://bezzadecia.pl/rasizm-w-rpa/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Geografia_Po%C5%82udniowej_Afryki
http://blog.centruminicjatyw.org/2014/03/rpa/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Geografia_Po%C5%82udniowej_Afryki
https://pl.sputniknews.com/swiat/201609173893056-rosja-rpa-wspolpraca/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Gospodarka_Po%C5%82udniowej_Afryki
http://www.gov.za/welcome-official-government-online-site
https://pl.wikipedia.org/wiki/Lesotho
http://pl.tradingeconomics.com/country-list/gdp-annual-growth-rate
STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI
Marek Gorczyca
Przystępując do zadania, jakim jest analiza geopolityczna Stanów Zjednoczonych
Ameryki Północnej, staję przed nie lada wyzwaniem, gdyż jest to kraj jedyny w swoim
rodzaju. Państwo to pomimo stosunkowo niedługiej historii, ponieważ jako twór
geopolityczny zaczęło formować się na początku XVIII wieku, stało się w mojej ocenie
jedynym pełnoprawnym Supermocarstwem. Do czynienia mamy z wieloma definicjami tego
terminu określającymi Supermocarstwo, jako państwo dysponujące największym potencjałem
militarnym, najlepiej rozwiniętą i najbardziej innowacyjną gospodarką, oraz państwo
posiadające największe wpływy w sferze politycznej na świecie. Stany Zjednoczone do
których to analizy przejdziemy w kolejnych akapitach spełniają doskonale tą definicje.
Analizując czynniki mające pozytywny wpływ na sytuację, w jakiej znajdują się
U.S.A. warto zatrzymać się przy tym najbardziej podstawowym i oczywistym, czyli przy
położeniu. Stany zjednoczone zajmują znaczną część kontynentu północno amerykańskiego.
Od północy graniczą z Kanadą, której politykę względem Stanów Zjednoczonych można
określić, jako uległą, z pewnością niestanowiącą zagrożenia. Od południa granicę dzielą z
Meksykiem, co prawda przysparzającym problemów takich jak przemyt i rozprzestrzenianie
na terytorium Stanów narkotyków czy nielegalna imigracja, o czym obecnie dosyć sporo się
mówi. W szerszym spektrum jednak niebędącym w stanie zagrozić Stanom Zjednoczonym,
przykładowo konfliktem zbrojnym czy niespodziewaną napaścią. Od zachodu granicę U.S.A.
stanowi Ocean Spokojny, a od wschodu Ocean Atlantycki. Sytuacja, w której kraj nie posiada
realnego zagrożenia u swych granic, a od najbliższego potencjalnego przeciwnika dzielą go
tysiące kilometrów z pewnością wpływa pozytywnie na wiele aspektów czy to politycznych,
pozwalając prowadzić bardziej agresywną politykę zagraniczną, czy gospodarczych
pozwalając na zacieśnianie współpracy na kontynencie. Warto zauważyć, że podczas
najkrwawszego konfliktu, jaki miał dotychczas miejsce w historii, czyli drugiej wojny
światowej, terytorium Stanów Zjednoczonych pozostało nienaruszone. Atak, jakiego
dopuścili się Japończycy na Bazę w Pearl Harbor miał miejsce tysiące kilometrów od samego
kontynentu Amerykańskiego. Położenie Stanów Zjednoczonych wiąże się z kolejnym bardzo
ważnym czynnikiem mającym nieodzowny wpływ na ich potęgę, a mianowicie z bogatą i
zróżnicowaną bazą surowcową. U.S.A. plasuje się w światowej czołówce pod względem
posiadania i wydobycia surowców tak kluczowych jak ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel
kamienny czy ruda miedzi. Owe bogactwo surowców naturalnych stało się podstawą do
rozwoju gospodarczej potęgi Stanów Zjednoczonych. Obecnie Gospodarka U.S.A. jest
największą wolnorynkową gospodarką pojedynczego państwa. Wartość PKB w 2015 roku
według danych Banku Światowego wynosiła 17.9 tryliarda dolarów wciąż wyprzedzając o
blisko 6.5 tryliarda dolarów największego konkurenta gospodarczego, jakim są Chiny. W
Stanach Zjednoczonych wszechstronnie rozwinięty jest przemysł przetwórczy, a zwłaszcza
energetyczny, elektroniczny, chemiczny, lotniczy, papierniczy i spożywczy. Amerykanie są
największym światowym producentem energii elektrycznej, wytwarzając ¼ światowej
produkcji, bazując w głównej mierze na elektrowniach cieplnych. Największe światowe
korporacje takie jak General Motors, General Electric, Google i wiele innych
rozpoznawalnych na całym świecie marek, niejednokrotnie posiadające większe fundusze niż
średniej wielkości państwa swe początki mają właśnie w Stanach. Amerykański przemysł
uznawany jest za jeden z najbardziej innowacyjnych i zaawansowanych technicznie na
świecie. Za przykład innowacyjności posłużyć może internet, czyli globalna sieć będąca istną
skarbnicą wiedzy, bez której większość ludzi nie wyobraża sobie dzisiaj życia, został
opracowany właśnie w U.S.A. dla potrzeb armii. Poruszając temat Amerykańskiej armii
trzeba zaznaczyć, że ona również jest czynnikiem mającym wpływ na potęgę Stanów
Zjednoczonych, co więcej jest jej doskonałym wyznacznikiem. armia Stanów Zjednoczonych
Ameryki Północnej jest najbardziej zaawansowaną technicznie, najlepiej wyposażoną i
najbardziej dofinansowaną armią na świecie. Roczne wydatki Amerykanów na armię
wynoszą 640 miliardów dolarów, gdzie wydatki najbardziej realnego potencjalnego
przeciwnika czyt. uznawanej za drugą największą siłę militarną na świecie Rosji to niespełna
88 miliardów dolarów. Doskonale zróżnicowanie to oddaje ilość posiadanych lotniskowców,
wielkich pływających baz pozwalających na prowadzenie zmasowanych działań militarnych z
dala od granic swojego państwa i zapewniających panowanie na światowych wodach. U.S.A
posiada takowych lotniskowców w służbie aż dziesięć, zaawansowanych technicznie,
nowoczesnych jednostek o napędzie nuklearnym. Rosja natomiast na stanie ma jedną
jednostkę tego typu, mocno przestarzałą i nie do końca sprawną. Dominacja Amerykańskiej
armii ma kluczowe znaczenie w polityce odstraszania, czyli zniechęcania potencjalnych
przeciwników, do jakiejkolwiek agresji na terytorium U.S.A. czy też terytoria sojuszników.
Amerykanie zaznaczają swą obecność nie tylko na terenie Ameryki Północnej. Ich siły
stacjonują również w wielu państwach na całym świecie w ramach przeróżnych sojuszy.
Stwierdzić można, iż władze wielu krajów na świecie widzą w Amerykanach, swego rodzaju
strażnika pokoju na świecie, często zaniedbując swoje własne zdolności obronne.
Po lekturze powyższych akapitów stwierdzić można, że Ameryka to niemalże
doskonały twór geopolityczny, tak jednak nie jest. W tej części tekstu analizie poddamy
czynniki mające negatywny wpływ na kraj, jakim są Stany Zjednoczone. Jednym z takich
czynników jest w mojej ocenie jest wielokulturowość. Mówi się, że wielokulturowość
jakiegoś kraju jest czymś pozytywnym, że mniejszości mogą czerpać od siebie nawzajem i się
w ten sposób ubogacać kulturowo. W Ameryce wielokulturowość ukazuje często przejawia
się negatywnie. Przykładem znakomicie oddającym mój tok rozumowania jest sytuacja z
2014 roku mająca miejsce w stanie Missouri. Biały policjant postrzelił nastoletniego
afroamerykańskiego gangstera w obronie własnej, niestety ze skutkiem śmiertelnym. Sytuacja
ta wywołała wielodniowe zamieszki na ulicach miejscowości, w której zdarzenie to miało
miejsce. Społeczność afroamerykańska nie tyle protestowała, co wszczęła regularny bunt. W
mojej opinii sytuacja taka nie powinna mieć miejsca w kraju, który wyznacza trendy w 21
wieku.
Stany Zjednoczone to kraj niesamowicie wpływowy, prawdopodobnie najbardziej
wpływowy spośród wszystkich państw na świecie. Swe wpływy zachowuje w dużej mierze
dzięki uczestnictwu w wielu sojuszach militarnych czy też gospodarczych. Najważniejszym
sojuszem militarnym, do jakiego należą USA z mojego punktu widzenia, czyli punktu
widzenia Europejczyka jest Sojusz Północno Atlantycki „NATO’. W skład tego sojuszu
wchodzi 27 państw europejskich oraz Stany Zjednoczone. Sojusz ten traktuje o współpracy
militarnej. W celu objaśnienia zasad współpracy w ramach sojuszu za przykład posłuży mi
artykuł piąty traktatu, który informuje, że każdy zbrojny atak na jedno z państw
członkowskich będzie traktowany przez pozostałe państwa, jako atak na nie same i w takiej
sytuacji każdy z członków sojuszu udzieli pomocy napadniętej stronie, podejmując działania,
jakie uzna za koniecznie, łącznie z użyciem siły zbrojnej. Poruszając temat Amerykańskich
sojuszy nie sposób nie wspomnieć o Organizacji Narodów Zjednoczonych (OZN), której
celem jest zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwój współpracy
między narodami oraz popieranie przestrzegania praw człowieka.. Stany Zjednoczone
uczestniczą również w wielu innych sojuszach militarnych takich jak np., pakt
bezpieczeństwa Pacyfiku (ANZUS). Do najważniejszych sojuszy gospodarczych, w jakich
udział biorą Stany Zjednoczone zaliczamy, Północno Amerykański Układ Wolnego Handlu
(NAFTA) zawarty pomiędzy Meksykiem, Kanadą i Stanami zjednoczonymi układ
zakładający piętnastoletni okres, w którym zostaną zniesione cła na artykuły przemysłowe.
Do innych tego typu sojuszy gospodarczych, których Ameryka jest członkiem zaliczamy:
Transatlantyckie partnerstwo w dziedzinie handlu i inwestycji (TTIP).
Stany
Zjednoczone
będące
światowym
hegemonem
otaczają
się
wieloma
sojusznikami, lecz takowa dominacja znajduje również swoich przeciwników. Głównym
przeciwnikiem USA jest terroryzm, czyli według Aleksandra P. Schmidta „atak sił
wywrotowych na niewinne jednostki, mający wywołać strach i zabić lub zranić ludzi, a przez
to wymusić polityczne ustępstwa na osobie niebędącej bezpośrednią ofiarą ataku lub na
organizacji, do której nie należą zaatakowani”, któremu to po zamachach z 11 września 2001
roku ówczesny prezydent George W. Bush wypowiedział oficjalną wojnę, która trwa do dziś.
Początkowo kres terroryzmowi przynieść miała interwencja w Iraku, niestety z miernym
skutkiem. Nawet po zlikwidowaniu Osamy Bin Ladena, przywódcy Al Kaidy największego
ugrupowania terrorystycznego, terroryzm odrodził się pod postacią Państwa Islamskiego i
wciąż stanowi zagrożenie. Za kolejnego po terroryzmie przeciwnika tym razem
„potencjalnego” uważa się wyżej wspomnianą już Rosję, która pomimo znacznie mniejszych
nakładów na armię, znacznie mniej zaawansowanej technologii wojskowej. Wciąż jest
‘potencjalnym’ zagrożeniem, z którym Stany Zjednoczone muszą się liczyć. Rosja posiada
ogromny arsenał jądrowy jeszcze z czasów zimnej wojny. Dodatkowym czynnikiem
wskazującym na zagrożenie ze strony Rosjan jest fakt, iż są oni zdolni do posunięć bardzo
ofensywnych takich jak np. aneksja Krymu, nie zważając na opinię międzynarodową i
nakładane przez inne państwa sankcje.
Będąc w temacie zagrożeń ze strony innych państw warty poruszenia jest temat
zagrożenia ze strony chińskiej, szczęśliwie zagrożenie to nie ma podtekstu militarnego.
Prędkość rozwoju chińskiej gospodarki pozwala zakładać, iż w niedalekiej przyszłości może
ona poważnie zagrozić amerykańskiej gospodarczej dominacji. Jako że nikt nie lubi
ustępować wygodnego miejsca w fotelu lidera, ten gospodarczy wyścig może powodować
pewne napięcia między tymi dwoma krajami.
Stany Zjednoczone z pewnością będą dokładały wszelkich starań by utrzymać status
światowego hegemona. Z pewnością priorytetem w kolejnych latach będzie ostudzenie
narastającym mocarstwowych zapędów Rosji która pragnie odzyskać dawną świetność.
Amerykańska gospodarka stanie przed poważnym wyzwaniem konfrontacji z Chińską potęgą
gospodarczą która w chwili obecnej traci niewiarygodny impet z jakim się rozwijała. Z
mojego punktu widzenia, czyli punktu widzenia Polaka pozostaje mieć nadzieję że nowo
wybrany prezydent Donald J. Thrump będzie traktował Polskę jako pełnoprawnego
sojusznika, a Amerykę uczyni jeszcze wspanialszą jak to hucznie zapowiadał w swych
postulatach wyborczych.
Głównym zagrożeniem dla Stanów zjednoczonych w przyszłości są zacieśniające się
stosunki chińsko – rosyjskie. Czyli stosunki dwóch potężnych państw które z pewnością
zadowalała by sytuacja w której U.S.A. zostaje zdetronizowane z pozycji światowego
Supermocarstwa. Innym zagrożeniem z jakimi przyjdzie się zmagać amerykanom będzie
terroryzm, z którym to wojny zakończenia na horyzoncie nie widać. Po zneutralizowaniu
jednego ugrupowania terrorystycznego pojawiają się nowe i to znacznie silniejsze.
Przechodząc do krótkiego podsumowania Ameryka to kraj niezwykły, pozostający dla
wielu innych państw punktem odniesienia, niedoścignionym wzorem i gwarantem
bezpiecznego jutra.
SZWAJCARIA
Agnieszka Pietrusa
Szwajcaria to kraj, który niejednokrotnie stawia się za wzór dla innych państw, mówi
się, że to państwo „mlekiem i miodem” płynące. Jest to miejsce w Europie w którym
wielokulturowość i wielojęzyczność nie koniecznie oznaczać musi konflikt. Szwajcaria
otoczona jest ze wszystkich stron krajami Unii Europejskiej. Graniczy od północy z
Republiką Federalna Niemiec, od wschodu Austrią i Księstwem Liechtenstein, choć granica
ta jest bardziej teoretyczna niż rzeczywiście istniejąca, ponieważ Liechtenstein stanowi unie
celną ze Szwajcarią. Od południa z Włochami i od zachodu z Francją. Państwo to nie ma
dostępu do morza. Liczy 41 285 kilometrów kwadratowych, zajmuje zaledwie półtorej
promila całkowitej powierzchni Ziemi. Większości krajobraz Szwajcarii jest górzysty, który
obejmuje część centralnych Alp i północnego przedgórza Alp. Urozmaicony łańcuchami gór i
wzgórz, które przecinają liczne rzeki i jeziora tworząc przepiękna przestrzeń krajobrazowa
220 kilometrów od północy do południa i 350 kilometrów od zachodu na wschód
przepięknych różnorodności krajobrazowych. Różnorodność tego malowniczego pejzażu to
rosnące palmy nad Lago Maggiore, podczas gdy 100 kilometrów dalej znajduje się
miejscowość w której przez cały rok leży śnieg. Takie ukształtowanie powierzchni sprawia,
że Szwajcaria jest bardzo popularnym kierunkiem turystycznym na świecie w ciągu całego
roku. Szwajcaria obecnie liczy 8 136 700 mieszkańców. To kraj z ogromna tolerancja dla
wszystkich religii. Główną religią wyznawaną w tym państwie jest chrześcijaństwo, następnie
religia protestancka, prawosławna oraz islam. W państwie tym obowiązują cztery języki
urzędowe francuski, niemiecki, włoski oraz romansz (znany też jako język retoromański język, który obejmuje obszar w pięciu kantonach Szwajcarskich). Do tej różnorodności
językowej i kulturowej w Szwajcarii, przyczyniło się położenie tego państwa miedzy trzema
najbardziej wpływowymi kulturami Europy takimi jak, Niemiecka, Francuska i Włoska.
Każdy region językowy ma własną autonomie i nadawane są tam programy telewizyjne oraz
wydawana jest prasa w języku danego regionu. Dwie trzecie ludności, która mieszka
Szwajcarii mówi w języku szwajcarsko-niemieckim. Tradycje oraz kultura w każdym
regionie językowym są bardzo zróżnicowane. Konfederacja Szwajcarska jest republiką
federacyjną, mającą trzy płaszczyzny polityczne, dwadzieścia sześć kantonów w tym
dwadzieścia kantonów, sześć i pół kantonów oraz około dwa tysiące dziewięćset gmin.
Kantony i gminy mają olbrzymią autonomię polityczną. Posiadają własną konstytucję, a tym
samym własne ustawy, sądownictwo oraz parlament. Wiele decyzji politycznych zostaje
podjętych na szczeblach kantonów i gmin, co sprawia, że państwo bardzo blisko współdziała
oraz współtworzy z obywatelami. Stosując demokrację bezpośrednią, w której najwyższą
władze w państwie sprawuje naród. W Szwajcarii aktywne prawa wyborcze dla mężczyzn
zostały wprowadzone w roku tysiąc osiemset czterdziestym ósmym, a dla kobiet w tysiąc
dziewięćset siedemdziesiątym pierwszym. Demokracja bezpośrednia Szwajcarii posiada
różne możliwości, między innymi takie, że wszyscy uprawnieni do głosowania mogą za
pomocą inicjatywy narodowej zgłaszać poprawki lub zmiany w Konstytucji, aby to zrobić
muszą w ciągu osiemnastu miesięcy zebrać dziesięć tysięcy podpisów. Jeżeli zostanie zebrana
odpowiednia ilość podpisów to taka inicjatywa zostanie poddana pod głosowanie przez
społeczeństwo. Władze ustawodawczą w Szwajcarii stanowi parlament - Zgromadzenie
Federalne. Zgromadzenie to tworzy dwie równorzędne, oddzielnie obradujące izby : Rady
Narodowej i Rady Kantonów. Wszyscy członkowie Zgromadzenia Federalnego wypełniają
swoje funkcję pozaetatowo. Rada Narodowa składa się z dwustu deputowanych i jest izbą
ludową. W radzie tej, każdy kanton w zależności od liczby ludności posiada jedno lub kilka
miejsc. Rada kantonów to izba Kantonów lub Stanów. W izbie tej każdy kanton
reprezentowany jest przez dwóch deputowanych, a w półkantonie przez jednego. Rada
Kantonów posiada czterdziestu sześciu członków. Rząd wybierany jest przez parlament czyli
Zjednoczone Zgromadzenie Federalne składa się z siedmiu członków Rady Federalnej
wybieranych na czteroletni okres kadencji. Głowę państwa stanowi przedstawiciel Rady
Federalnej i jest nim Prezydent. Szwajcaria na arenie międzynarodowej posiada długotrwałą
tradycję neutralności w konfliktach miedzynarodowych. Oficjalnie stało się to na Kongresie
Wiedeńskim dwudziestego listopada w tysiąc osiemset piętnastym roku kiedy uchwalono
oficjalnie stałą neutralność Konfederacji Szwajcarskiej. Miejsce ogłoszenia deklaracji
neutralności posiada bardzo duże znaczenie, ponieważ świadkami tego stały się najsilniejsze
państwa ówczesnej Europy. Od tamtej pory w Szwajcarii mieszczą się siedziby światowych i
miedzynarodowych
organizacji
oraz
jest
miejscem,
w
którym
organizowane
są
międzynarodowe konferencje o bardzo wysokiej randze politycznej. Neutralność Szwajcarii
kształtuje i stawia Szwajcarię na wyjątkowym miejscu w arenie polityki międzynarodowej od
wielu lat.
Przykładem
niech
będzie
utworzenie
w
Szwajcarii
głównej
siedziby
Miedzynarodowego Czerwonego Krzyża w tysiąc osiemset sześćdziesiątym trzecim roku oraz
Ligi Narodów, która powstaje po zakończeniu I Wojny Światowej. Szwajcaria, również w
roku tysiąc dziewięćset pięćdziesiątym trzecim stała się jednym z głównych nadzorców
porozumienia pokojowego w Korei. Tradycyjna neutralność nie pozwala, jednak państwu
Szwajcarskiemu na przestrzeni lat zaakceptować i brać udział w wielu organizacjach
światowych na przykład takich jak Organizacji Narodów Zjednoczonych mimo, że to właśnie
w Genewie mieści się jej światowa siedziba, jak i wiele agend centralnych tej organizacji.
Dopiero w dwa tysiące drugim roku społeczeństwo Szwajcarii zdecydowało o przyłączeniu
Szwajcarii do Organizacji Narodów Zjednoczonych. Polityka neutralności, a przez wielu
znanych polityków nazywana nawet polityką izolacjonizmu odrzuca możliwość członkowata
Szwajcarii w Unii Europejskiej, a nawet w Europejskim Obszarze Gospodarczym. Po wielu
negocjacjach oraz referendach, ostatnie czwartego marca dwa tysiące pierwszym roku
społeczeństwo Federacji Szwajcarskiej ponownie odrzuca wizję członkostwa ich państwa w
Unii Europejskiej. Szwajcaria mimo formalnego braku uczestnictwa Unii Europejskiej
posiada ponad sto dwadzieścia sektorów, w których zawarte zostały dwustronne umowy
bilateralne oraz posiada wiele takich samych przepisów dotyczonych na przykład swobody
przepływu osób, usługi, kapitału. Brak członkostwa Szwajcarii w Unii Europejskiej, to
również wpływ wieczystej neutralności tego państwa i strachem przed ustępstwami w tej
dziedzinie polityki na rzecz Unii Europejskiej. Długotrwała neutralność jak i nienaruszalność
tajemnicy bankowej to główny atut od wielu lat rosnącego bardzo mocno ugruntowanego
zaufania do Szwajcarii jako jednego z głównych finansowych centrów Europy i Świata.
Działa tu olbrzymia ilość zagranicznych jak i krajowych banków. Takich jak Schweizerischer
Bank Verein, Credit Suisse. Mówi się, że łączna wartość depozytów Szwajcarskich banków
wynosi około dwustu miliardów dolarów, z czego około sześćdziesiąt procent należy od
klientów zagranicznych. W Szwajcarii mieszczą się również, siedziby głównych światowych
firm ubezpieczeniowych. Długoletni napływ olbrzymich zasobów pieniężnych sprawił, iż
bardzo szybko rozwinął się i rozwija dalej przemysł tego kraju. Jedną z głównych gałęzi
przemysłu tego państwa, która jest wizytówką Szwajcarii to wyrób zegarków znanych firm.
Gospodarka Szwajcarii to stabilne i nowoczesne gałęzie rynkowe posiadające nowoczesną
technologię gdzie najważniejszymi gałęziami przemysłu jest przemysł maszynowy. Przemysł
ten na przestrzeni lat rozwinął się o wiele bardziej niż w innych krajach Europy. Wynika to
między innymi z braku dostępu tego państwa do morza i z konieczności eksportowania i
importowania różnorodnych towarów.
Spośród państw Europy gospodarka Szwajcarii ma jeden z najzywszych Wskaźników
Wolności Gospodarczej czyli miernik odzwierciedlający przestrzeganie przepisów oraz
zakres stosowania przymusu władz w sferze gospodarki.Szwajcaria to przykład państwa, w
którym różnorodność pod względem kultury, języków i wyznań mogą stanowić przykład dla
innych państw. To państwo, w którym społeczeństwo jest bardzo spójne wynikać to może, iż
w kraju tym żyją ludzie o bardzo małej różnicy ekonomicznej i społecznej. Myślę, że
Szwajcaria mimo, iż nie jest członkiem Unii Europejskiej, w sposób bardzo umiejętny i
profesjonalny podpisuje wiele ważnych i znaczących dla rozwoju swojego jak i Unii
Europejskiej umów międzynarodowych, bez płacenia olbrzymich składek do budżetu
unijnego oraz uniknięcia bardzo dużych restrykcji prawnych, ekonomicznych, których muszą
przestrzegać państwa członkowie Unii Europejskiej. Uważam, po wnikliwej analizie
artykułów na temat Szwajcarii i jej przystąpienia do Unii Europejskiej, że polityka Szwajcarii
wobec Unii Europejskiej jest bardzo stonowana i tym samym bardzo mądra. Uważam, że
Szwajcaria to kraj, który rozwija się z roku na rok coraz bardziej, o czym świadczą wiele
narodowych
rankingów,
badań,
statystyk.
Dzięki
swojemu
trudnemu
położeniu
geograficznemu (górzyste tereny) tworzy i rozbudowuje stosując nowoczesne technologie
nowe drogi transportowania surowców do innych krajów. Szwajcaria w sposób szczególny
zainwestowała w rozwinięcie przepływu handlu towarów zagranicę. Gdyby ten kraj miał
dostęp do morza byłby jednym z najbardziej rozwiniętych krajów w samym sercu Europy pod
względem handlu, chociaż w wielu ogólnoświatowych rankingach już jest jednym z
najbardziej najbogatszych krajów tego Kontynentu. Szwajcaria to państwo, które ma stały
kontakt z innymi kontynentami oraz dobrze współpracuje z nimi państwami na arenie
międzynarodowej. Kraj ten nie uczestniczy w konfliktach międzynarodowych, gdyż jest
państwem neutralnym, ale bardzo często występuje jako państwo biorące udział w
negocjacjach mających za cel rozwiązywanie tych konfliktów. To stawia Szwajcarię jako
państwo, które dzięki swojemu stanowisku na świecie ma więcej sojuszników niż wrogów.
Moim zdaniem jeśli ten kraj będzie funkcjonował w taki sam sposób jak przez wile lat i w
dodatku będzie się rozwijał, to będzie tak zwanym „ekonomicznym rajem na ziemi”.Stanie
się również, jednym z najbardziej wpływowych państw w Europie oraz na świecie pod
względem turystyki oraz eksportu i importu, mimo braku członkostwa z Unią Europejską.
Moim zdaniem Szwajcarii nie grozi ryzyko konfliktu wojennego, ponieważ od wielu lat
kreują się na państwo obiektywne oraz niezależne. Szwajcaria jak na małe państwo w
porównaniu do większości krajów w Unii Europejskiej rozwinęła się bardzo sprawnie oraz
efektownie. Uważam, że w najbliższej przyszłości będą się starać szerzyć w każdej
dziedzinie. Myślę, że kierują się tradycją i szacunkiem do obywateli, innych państw i kultury.
Szwajcaria to idealny przykład państwa demokratycznego oraz biernego w sprawach
konfliktowych.
1 Konstytucja Federalna Konfederacji Szwajcarskiej z 18.04.1996 rok
2 J. Altwegg „Ta poczciwa Szwajcaria. Esej o stanie narodu” Wrocław 2005
3 M. Sobczyński „Państwa i teoria zależne. Ujęcie geograficzne-polityczne” Toruń 2006
www.swissworld.org.com
www.swissinfo.ch.com
www.szwajcaria.net
www.tolerancja.pl
www.szwajcaria.biz.pl
SZWECJA
Klaudia Omyła
Szwecja a dokładniej Królestwo Szwecji to nasi sąsiedzi zza Bałtyku. Państwo leżące
w Europie Północnej, które zalicza się do państw skandynawskich.(Do państw
skandynawskich należą: Szwecja, Norwegia i Dania). Szwecja jest największa i najbardziej
zaludniona na Skandynawii. Na zachodzie graniczy z Norwegią, na północnym wschodzie z
Finlandią na południu z Morzem Bałtyckim. W pierwszym zdaniu Szwecja nie bez powodu
została nazwana naszym sąsiadem zza Bałtyku. Pomimo, iż Szwecja nie graniczy lądowo z
Polską to graniczy poprzez morze tak jak z Litwą, Niemcami czy Łotwą.
,,Podłoże Szwecji w znaczącej większości stanowią prekambryjskie granity i gnejsy,
gdzie występują złoża rudy żelaza i rudy polimetaliczne." Gleby natomiast występujące na
terenie kraju są kamieniste, niesprzyjające obfitej gospodarce czy pracy na roli. ,,Ze względu
na dużą rozciągłość południkową leży na granicy dwóch stref roślinnych: lasy mieszane na
południu i tajga w środkowej i północnej części kraju." Urozmaicone w swe gatunki, lasy
stanowią ponad połowę powierzchni całego państwa.
Na większości terytorium Szwecji panuje klimat umiarkowany, choć na myśl o
północnym położeniu, nasuwa się ostry, mroźny i nieprzyjemny skok temperatury w
odróżnieniu od temperatur, które panują w Polsce. Obalając wcześniejsze założenie, panują
tam łagodne temperatury przez wszystkie pory roku. ,,Kraj można podzielić na trzy strefy
klimatyczne: południe (klimat morski), centrum (klimat kontynentalny wilgotny) oraz północ
(klimat subpolarny).'' Jest to doskonały klimat dla rosnących tam drzew.
,,Szwecję cechuje gęsta sieć przeważnie krótkich rzek posiadających liczne progi i
wodospady.'' Zasilanie rzek jest śnieżno-deszczowe, to znaczy, że głównie na północy rzeki
napełnia spadający śnieg i późnowiosenne roztopy. Na co dzień ludzie w Szwecji borykają się
z kwaśnymi deszczami, stały się one poważnym problemem, ponieważ zanieczyszczają glebę,
jeziora, a także Morze Północne oraz Bałtyk. ,,Około 85% ludności korzysta z oczyszczalni
ścieków.''
Kluczową część kapitału Szwecji stanowią bogactwa naturalne, przede wszystkim
rudy żelaza oraz ogromna powierzchnia lasów. Wydobywane są także rudy cynku, ołowiu i
miedzi. Istotną gałęzią gospodarki Szwecji jest produkcja drewna– jest ona niemalże
największym na świecie eksporterem celulozy. Rolnictwo jest wysoce zmechanizowane i
intensywne. Grunty orne stanowią zaledwie kilka procent powierzchni, ten niewielki procent
spowodowany jest nie żyznością gleb, które tam panują. (Oraz problemem kwaśnych
deszczy).
Na dowód zmechanizowanej i intensywnej gospodarki zaznaczę dobrze każdemu
znane marki jak : Volvo, Scania, Ericsson, Electrolux, Husqvarna, Oriflame, H&M i IKEA.
Zyskały popularność na całym świecie. Dzięki globalizacji i łatwym dostępie do otaczających
nas dóbr każda kobieta w swojej kosmetyczce ma chociaż jeden produkt marki Oriflame
mimo, iż nie jest ono dobrem najtańszym. Jednak wyróżnia się swą jakością na tle innych
konkurencyjnych marek. Znaczny procent konsultantek Oriflame jest pochodzenia polskiego.
Większość artykułów w naszych domach jest pochodzenia IKEA z racji na ich
minimalistyczną estetykę, która pasuje do każdego wnętrza a produkty odpowiadają swą ceną
na każdą kieszeń. Ich atutem jest powszechna dostępność w Polsce, reklama i oczywiście
wypracowany PR. Polskie firmy jak, Agata Meble nie cieszą się takim zainteresowaniem co
wcześniej wymieniona marka.
Szwedzi są nacjonalistami stąd najwięcej osób żyjących w Szwecji to właśnie oni,
niewielki jednak procent innych ras to przede wszystkim sąsiadujący Finowie. Tak było
bardzo długo dopóki Szwecja nie zaczęła przyjmować imigrantów. Głównie po 2000. rokupochodzenia Irackiego. W pierwszej fazie pomysł na przyjęcie uchodźców nie był
bezinteresowny. Szwedzi potrzebowali młodego społeczeństwa a wtedy było ono starzejące
się. Na przełomie lat można zaobserwować, że imigranci, kolokwialnie mówiąc ,,weszli
Szwecji na głowę”. Z kraju o silnie zakorzenionych tradycjach, nie urozmaiconej
różnorodności ras, kraju często nazywanego ,,krajem dobrobytu” stało się bardzo różne,
mieszane, nie potrafiące poradzić sobie z napływem kolejnych uchodźców. Sytuacja państwa
stała się bardziej niebezpieczna a ludzie zaczęli negatywnie nastawiać się do siebie- nawet do
bliskich im Finów. Szwedzi są związani ze swoim państwem, dlatego do niedawna
stosunkowo mało osób opuszczało Szwecję ale obecnie panujący tam ,,gwałt” nacji
muzułmańskiej zmusza Szwedów do ucieczki, emigracji- najczęściej do Norwegii.
Królestwo Szwecji wstąpiło do Unii Europejskiej pierwszego stycznia 1995 roku.
Wstąpienie Szwecji w tym czasie może sugerować ich znacznie szybszy rozwój od Polski.
Dobrą współpracę międzynarodową bądź niekonfliktowe stosunki międzyrządowe z innymi
państwami. Dla porównania Polska wstąpiła do Unii Europejskiej dziewięć lat później.
Szwecja jest monarchią konstytucyjną, oznacza to, że król (obecny to Karol XVI Gustaw) jest
głową państwa ale o niewielkich uprawnieniach. ,,Formalnie jednak jest podmiotem władzy
wykonawczej. Najnowsza odsłona konstytucji tak ogranicza jego prerogatywy, że są one
nawet mniejsze nawet od uprawnień królowej brytyjskiej. Do kompetencji szwedzkiego króla
zalicza się między innymi: reprezentowanie Szwecji wobec innych głów państw i
dyplomatów czy też wręczanie Nagrody Nobla. Król utracił funkcję zwierzchnika sił
zbrojnych. Nie ma prawa również do wyznaczania premiera i zatwierdzania nominacji
ministrów.''
Riksdag to jednoizbowy parlament królestwa Szwecji, ,,liczy 349 posłów,
wybieranych na czteroletnią kadencję.'' Obecny przewodniczący Riksdagu to Urban Ahlin.
Talman (inaczej przewodniczący Riksdagu) posiada określone uprawnienia głowy państwa, z
których najważniejsze to wyznaczanie premiera i powierzanie mu misji tworzenia rządu.
Talman z racji pełniącej funkcji musi pozostać bezstronny, dlatego nie przemawia oraz nie
głosuje w imieniu swojej partii bo byłoby to nie fair.
Jako ciekawostka, warto wiedzieć, że Szwecja należy według wielu rankingów do
najbardziej bezpiecznych i najmniej dotkniętych korupcją państw. Szwecja długo cieszyła się
przypiętą do siebie łatką tak zwanego państwa dobrobytu. Szwedom bardzo długo dobrze się
żyło w swoim kraju, rzadko kiedy ktokolwiek mógł narzekać na sytuację w jakiej się
znajduję.
W latach 90. Szwecję dotknął poważny kryzys, który spowodował pojawienie się
długu publicznego i rozwijający się nie ubłagalnie szybko wzrost bezrobocia. Kryzys ten
związany był ze zbyt nagłą obniżką podatków oraz globalnym spowolnieniem światowej
gospodarki. ,,W Szwecji podatki płaci się na rzecz państwa i gminy, są one rozłożone mniej
więcej po równo. Państwo gwarantuje obywatelom wysokiej jakości drogi krajowe a gminy
finansują między innymi służbę zdrowia czy edukację.'' Obecnie suma podatków jest
znacząco wyższa niż dotychczas, zwłaszcza od momentu wielkiego kryzysu. Można rzec ,,ze
skrajności w skrajność”. Nie jest to ani dobre ani zdrowe. Szwecja mimo iż przedstawiona
jest jako państwo sprawiedliwe, które dba o swoich obywateli, które troszczy się o każdego
tak samo jest o tyle niesprawiedliwa, iż ludzie starzy nie muszą opłacać opieki zdrowotnej- a
przypomnę ludzi starszych w Szwecji najmniej nie jest. Nam, przede wszystkim Polakom,
Szwecja wydawała się państwem idealnym. Wiele rodzin wyjechało tam by lepiej żyć, bo
większe zarobki, lepsza praca. Nie wolno zapominać, że to też prawda ale nie wolno pominąć,
że życie w Szwecji do najtańszych nie należy.
Szwecja to jedno z najbardziej socjalistycznych państw świata. I to oczywiście
prawda. W tym kraju nie ma podziałów na dobrych i złych, lepszych czy gorszych. Szwecja
jaką Polacy bardzo dobrze wspominają (głownie okres po drugiej wojnie, to Szwecja
,,miodem płynącą”). Paradoks tego można zauważyć na przykład przy spadku poziomu
edukacji. Z prestiżowego na powszechny, nie odznaczający się- a to już inna Szwecja niż ta z
przed trzydziestu lat. Szwecja jako państwo socjalistyczne zapewnia ludziom swobodny
dostęp do kultury, edukacji czy służby zdrowia niezależnie od stanu majątkowego. Szwecja
góruje nad całym światem w stosunku do ubóstwa społecznego. Żaden kraj nie zdoła pobić
tego rekordu, gdyż wynosi on jedyne 6,3 %. Stara się dorównać Szwecji jedynie Norwegia z
wynikiem 6,8%. Bezrobocie jest praktycznie nieodczuwalne, znikome. Obecnie w Szwecji
stopień bezrobocia to niecałe 5% z czego nie wszyscy są bezrobotni, w tej liczbie znajdują się
osoby, które biorą udział w szkoleniach, kursach […] no i uchodźcy, którym ciężej o pracę
niż Polakom czy przede wszystkim Szwedom. Ludność Szwecji pochłonięta jest pracą stąd
nie bardzo zadziwiający fakt, iż w Szwecji obowiązujący wiek emerytalny to 67 lat, zarówno
dla kobiet i mężczyzn. W Szwecji panuje intensywny nacisk na edukację do dziś ale nie jest
on tak mocny jak kiedyś. Wszystkie placówki są państwowe, bezpłatne. W latach 90.
ubiegłego wieku zaczęły pojawiać się pojedyncze prywatnie placówki- finansowane przez
państwo. Jednak niewiele takich szkół się znajduje. Co ciekawe, wszyscy studenci
(niezależnie od majątku i sytuacji rodzinnej) dostają stypendium przez okres trwania
pierwszego roku nauki. Uważam, że to ogromna strata pieniędzy. Nie każdy potrzebuje tego
wsparcia materialnego dlatego moim zdaniem nie powinno przysługiwać ot tak. Może
właśnie to zachęca młodzież do edukacji?
Choć wydawać się może, że Szwecja jest krajem przedstawianym w samych
superlatywach poniżej wyszczególnię pozytywne i negatywne czynniki kształtujące ten kraj.
Zaczynając od pozytywnych bo wg mnie jest ich nieco więcej, należy zwrócić uwagę na
bardzo korzystne położenie Szwecji. Szeroki dostęp do wód wewnątrz kraju jak i przy jego
granicach świadczy o dobrej wymianie towarów z innymi państwami. Szczególnie z
zaprzyjaźnioną Polską. Poza wygodnym transportem, takie położenie świadczy o dobrze
rozwiniętych połowach ryb, czy także o atrakcjach turystyczno-wypoczynkowych dla
zwiedzających Szwecję turystów. Zaznaczając urozmaicenie tego kraju pod względem wód,
trzeba spojrzeć na negatywną tego stronę czyli problem kwaśnych deszczy, który mocno
zanieczyszcza tamtejsze akweny. Moim zdanie Szwecja powinna bardziej skupić się na
finansowaniu oczyszczalni niż dotychczas bo jest to poważny problem, którego nie należy
bagatelizować.
Przechodząc dalej nie można zapomnieć, że ogromny kapitał tego państwa, to
wydobycie cennych surowców naturalnych, jakimi głównie są złoża rudy żelaza. Gospodarka
o podłożu surowcowym jest bardzo dobra i poprawia kapitał państwa. Niestety nadmierne i
zbyt szybkie wydobycie doprowadzi do spustoszenia Szwecji z tych cennych, okazałych dóbr.
Wielkim problem tego kraju jest kamienista gleba nie sprzyjająca uprawom. Do marnej roli
rolników w tym państwie przyczyniają się np. wyżej poruszone kwaśne deszcze ale i gleba
nieurodzajna sama w sobie. Świadomość nieciekawej sytuacji gruntów ornych powoduje, że
Szwecja przeznacza bardzo dużo środków na import żywności z zewnątrz. Niekoniecznie jest
ona pierwszej jakości i świeżości. Stąd też zaznaczyłam, że zarobki w Szwecji są wysokie
(wyższe od standardów panujących w Polsce) ale codzienne życie także ma swoją cenę.
Fakt, że Szwecja posiada dużą przestrzeń lasów jest bardzo korzysta- głównie, że
drzewa to ,,płuca” naszej planety. Filtrują powietrze. Tworzą okazałe rezerwaty przyrody.
Miejsce przeżycia dla wielu dzikich gatunków. Miejscem rekreacyjnym dla odwiedzających
Szwecję turystów. Jednak nadmierna produkcja mebli (głównie przez firmę IKEA) bądź
wytwarzanie celulozy wiąże się z masową wycinką tych drzew. Co nie jest już pozytywnym
zjawiskiem. Szwecja opróżnia swoje lasy z cennych drzew na szeroko rozumiany eksport.
Kolejnym plusem ale też w zasadzie minusem jest innowacyjność Szwecji. Choć w
sferach politycznych stawia się na konserwatywne rozwiązania, tak w sektorze przemysłu
stawia się nacisk na pomoc maszyn do ludzkiej pracy. Pomoc maszyn to nie jest taki problem,
chyba, że pomocą maszyn są ludzie- wtedy to jest problem. Wiedząc, że Szwecja nie martwi
się dużym bezrobociem, można zaliczyć tę innowacyjność do pozytywnych czynników.
Globalizacja sama w sobie, która dotknęła cały kraj to bogacenie się bogatych a zastój
biednych. Widać przełom między Szwedami a imigrantami, którym nie uda się żyć na takim
poziomie jak Ci pierwsi. Nie wolno zapomnieć, że zlikwidowanie maszyn to więcej miejsc
pracy dla ludzi. Na całym świecie jeszcze temat imigracji jest bardzo kontrowersyjny i nie
uważam by szybko miałby się zmienić. Zwłaszcza, że obraz uchodźców znacznie obrócił się
na ich niekorzyść. W przypadku Szwecji niektórzy imigranci zasłużyli sobie na taką opinię.
Wiadomość o tym, że nasi sąsiedzi z północy bardzo poważnie traktują edukację i
dążą do wykwalifikowania swoich obywateli już od najmłodszych lat w sposób jak najlepszy
powinien przyprawiać to państwo co najmniej o dumę. Uważam, że brak fachowców jest
bardzo nie korzystne dla każdego kraju. Wykwalifikowana kadra a wyuczona kadra to dwa
odrębne pojęcia. Możliwość kształcenia dla każdego jest lepszym startem, bez wątpienia. Nie
wolno zapominać, że w państwie poza magistrami ważni są też wyspecjalizowani ludzie
niekoniecznie z tytułem naukowym. Może przez najbliższe lata ulegnie do zmianie, gdyż
Szwecja stopniowo odpuszcza ze swoim poziomem nauczania. Społeczeństwo mające fach w
ręku jest bardzo korzystne, pracy fizycznej nigdy nie jest mało. Szwecja nie potrzebuje
doktorów do wycinki lasów.
Socjalistyczne państwa a takim właśnie jest Szwecja i nikt tego nie zdoła podważyć,
ma wiele plusów i minusów. Przemawia do mnie argument z końca ubiegłego wieku, gdzie
Szwecja można rzec upadła. Dotknął ją ciężki kryzys ekonomiczny. Co za tym idzie?
Nieumiejętne gospodarowanie pieniędzmi. Wielu przywódców w skali świata uważało, że
nacisk na ogólnie dostępną służbę zdrowia jest konieczna (Chociażby Barack Obama). W
Polsce ludzie muszą być ubezpieczeni by móc skorzystać z pomocy zdrowotnej na fundusz
państwa. A co za tym idzie, muszą być zarejestrowani na bezrobociu lub podjąć się umowy o
pracę, gdzie będą odkładać odpowiednie za ich zarobków składki.
Przyjaciółmi Szwecji jesteśmy my- Polacy. Szwecja była jednym z krajów, które
najbardziej aktywnie wspierały dążenie Polski do członkostwa w Unii Europejskiej. Szwecja
natychmiast otworzyła swój rynek pracy dla Polaków. ,,Poprzedni prezydent, Bronisław
Komorowski gościł w pałacu prezydenckim Szwedzką parę królewską. Wydarzenie to jeszcze
bardziej umocniło interesy dwóch państw. Zapowiedziano dalsze pogłębianie i rozwijanie
współpracy w dziedzinach o strategicznym znaczeniu dla obu państw. Polska i Szwecja za
wspólny cel uznają w bliskie kontakty polityczne, gospodarcze i handlowe oraz
międzyludzkie; zapowiadają działania na rzecz rozwoju regionu Morza Bałtyckiego oraz
wzmacniania stosunków z krajami sąsiadującymi z UE.’’
Ciężko nazwać kogokolwiek wrogiem Szwecji. To zdecydowanie zbyt olbrzymie
słowo. Może biorąc pod uwagę przyszłość, w której można wiele rzeczy sobie wyobrazić
jedyne kto może obawiać się Szwecji to Rosja. ,,Szwecja wciąż wzbogaca swoje siły
militarne a Stany Zjednoczone dbając o swoje interesy może być mocnym sojusznikiem
działań Szwecji. Dodatkowo, gdy Szwecja połączy się w sferze bezpieczeństwa i założy
sojusz z Finlandią, która też dba o rozwój swojego potencjału militarnego, Rosja może
odczuć poważną konkurencję na północy i może poczuć się niepewnie na arenie krajów
Bałtyckich. Z roku na rok Szwecja zacieśnia swoje relacje z NATO. Choć władze kraju boją
się radykalnych zmian to małymi krokami Szwecja uczestniczy w NATO co raz bardziej.
Argumentem polityków Szwedzkich była obawa, że Amerykanie będą potajemnie
przetrzymywać w Szwecji broń atomową.” Szwecja jest niegroźnym, niezakłócającym
spokoju i porządku państwem. Trudno o wskazanie nieprzyjaciół. Trzeba zaznaczyć że jest to
spowodowane między innymi przez ostrożnie prowadzoną politykę i rozważne podejmowanie
decyzji.
Gorszym wrogiem niż PAŃSTWA są nagminnie przytaczani przeze mnie uchodźcy.
Muzułmanie często gwałcą młode Szwedki i nie uważają, że jest to złe. Problem gwałtów
przez muzułmanów niestety nie jest tylko problemem panującym w Szwecji ale niestety na
całym świecie. Przez to także Szwecję odwiedza co raz mniej turystów i może liczba turystów
ciągle spadać. Moje krótkie przemyślenia jakie nasuwają mi się po analizie tego państwa są
mieszane i ciężko mi zachować jedno stanowisko. Do najprostszych zadań nie będzie to
należeć ale Szwecja powinna rygorystycznie podejść do spraw nielegalnych uchodźców.
Racjonalnie rządzić funduszami, nie przeznaczać ich za dużo na edukację czy służbę zdrowia
a na przykładowo import i eksport, który jest naprawdę rewelacyjny i reszta państw mogłaby
spokojnie pozazdrościć takiej wymiany towarów. Szwecja ma do zaoferowania przemysł
motoryzacyjny a oczekuje głównie dóbr pochodzenia rolniczego, których jedynie najbardziej
jej brak. Dlatego Polska jako państwo bardziej rozwinięte gospodarczo ma tak dobre układy
ze Szwecją, która natomiast ma lepszy przemysł. I temu się znakomicie dopełniamy. Życzę
Szwecji znalezienia więcej takich partnerów.
UKRAINA
Natalia Kaczmarczyk
1.Wstęp
Rozgrywające się walki w Europie Wschodniej pomiędzy największymi mocarstwami świata
o ustalenie pozycji na arenie światowej, pozostają jako tło, do objęcia panowania oraz
podporządkowania takich państw jak Ukraina. Jak widać temat przyszłości ruchów
1
politycznych, gospodarczych i militarnych skupia się na granicy Unii Europejskiej i Rosji.
Analizie geopolitycznej poddam Ukrainę, jako strategicznego gracza na arenie Euroazji.
2.a. Czynniki wpływające na Ukrainę pozytywnie:
Ukraina jest państwem o dużych ambicjach i ta ambicja może być takim kluczem do
zamkniętych drzwi. Pomimo odzyskania niepodległości, wielu ludzi czuje strach o własne
życie. Młodzi w wieku 24-54 lat stanowią największy odsetek, a zarazem pragną wyjść spoza
ucisku Rosji . Ich celem jest przystąpienie i aktywne uczestnictwo w organizacjach takich jak
2
Unia Europejska oraz NATO, lecz aby to zrealizować muszą najpierw wprowadzić reformy:
socjalne, ekonomiczne, instytucjonalne, społeczne oraz zmienić system polityczny na taki,
który będzie należycie dopasowany do standardów . Ukraina nie chce niepotrzebnych
3
konfliktów, tylko potrzebuje sojuszników.
Ukraina jest położona na obszarze Wyżyny Naddnieprzańskiej i Wołyńskiej oraz Niziny
Wschodnioeuropejskiej . Kraj ten leży w klimacie umiarkowanym ciepłym kontynentalnym,
4
więc można wyciągną wnioski, że temperatury są tam optymalne . Szczególnych przypadkiem
5
są tutaj czarnoziemy, które w czasach przed niepodległościowych produkowały ¼ całej
gospodarki rolnej Rosji, mimo że stanowiła ona zaledwie 3% powierzchni ZSRR .
6
2.b. Czynniki wpływające na Ukrainę negatywne:
W Europie pod względem powierzchni plasuje się na drugim miejscu zaraz po Rosjisąsiedzie, mocarstwie 28-razy większym powierzchniowo . Jej lokalizacja jest dość
7
niekomfortowa, ponieważ ponad 2/3 ziem stanowi linia graniczna z sąsiadami, co wpływa
niekorzystnie w możliwości zaistnienia, wojny (wkroczenie na ziemie oraz zniszczenia,w tym
celu budowali Wały Żmijowe o długości 2000km na wzór muru chińskiego ), co skutkuje
8
koniecznością odbudowy, co jak wiemy jest kosztowne. Aż 1944km graniczy z ich
największym wrogiem tj. Rosją, natomiast pozostałe obszary graniczne zajmują: Białoruś,
Węgry, Mołdawia, Polska, Rumunia oraz Słowacja .
9
Ukraina odzyskując niepodległość 2 grudnia 1991 roku wyzwoliła się od zniewolenia ZSRR .
10
Z jednej strony można ten fakt uznać za wielki plus, sukces, natomiast z drugiej przyniosło to
wielkie straty, które państwo musi do dziś dnia odrabiać oraz starać się powrócić do starego
ładu, a nawet lepiej, lecz jest to proces bardzo długotrwały. Dalej możemy dostrzec ujemny
wskaźnik populacji, wyższy wskaźnik śmiertelności niż urodzeń (ze względu na tragedie jaka
wydarzyła się w Czarnobylu musieli zamknąć elektrownie jądrową i zabezpieczyć dalszy
teren przez skażeniem), kryzys, wysoką stopę bezrobocia, ubóstwo (ze względu na rozpad
systemu gospodarczego ZSRR, co zmusiło Ukrainę do budowania od postaw całego systemu
finansowego, monetarnego, celnego, budżetowego oraz bankowego, zbudowania gospodarki
rynkowej itd.) .
11
3.a. Podmioty w stosunkach wojskowych przyjacielskie:
W stosunkach zagranicznych Ukraina nie ma celu szukania wrogów tylko
sojuszników, ponieważ sojusznicy w tej wielkiej grze na mapie świata są jednym
z najważniejszych figur, a integracja międzypaństwowa może zagwarantować spokój,
dobrobyt, a co najważniejsze bezpieczeństwo . Zarówno kraj przeze mnie analizowany, jak
12
i Polska miały dobre relacje i dalej w nich pozostają. Wystarczy cofnąć się do roku 1991.
Podczas ogłoszenia niepodległości, Polska jak pierwsze państwo uznało niepodległość
Ukrainy oraz już niecały miesiąc później nawiązała z nią stosunki dyplomatyczne . Polska
13
była pewna swojego wyboru w poparciu swojego południowo-wschodniego sąsiada. Ważnym
elementem w kształtowaniu się dalszej historii obu stron był podpisany w Warszawie 18 maja
1992 roku traktat między Rzeczpospolitą Polską, a Ukrainą o dobrym sąsiedztwie,
przyjacielskich stosunkach i współpracy . W XXI wieku Polska również jako pierwsza
14
poparła decyzję Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy z 23 maja 2002 roku
o chęci wstąpienia do Sojuszu Północnoatlantyckiego, który miał stać się celem polityki
eurointegracyjnej . Można powiedzieć, że jednym z ostatnich celów Ukrainy stała się
15
Europa . W tej sprawie, na szczycie UE w Kopenhadze 4 lipca 2002 roku obie strony
16
postanowiły dać szansę Ukrainie na dostosowanie się do wymogów i regulacji europejskich .
17
3.b. Podmioty w stosunkach wojskowych wrogie :
Jako wroga Ukrainy można wskazać jednoznacznie Rosję, ponieważ konflikt pomiędzy tymi
dwoma państwami trwa do dzisiejszego dnia. W najnowszej historii świata przełomowym
czynem, który wznowił zaciętość, ze strony rosyjskiej stał się bunt, protest ludności
ukraińskiej (który przerodził się w rewolucję) 21 listopada 2013 roku, którego przyczyną było
odłownie podpisania umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską przez Wiktora
Janukowycza, czyli zaprzepaszczenie szansy szybszego wstąpienia w krąg europejski .
18
Ludzie żądali odsunięcia od władzy Janukowycza, który był prorosyjskim urzędnikiem,
ponieważ nie zawahał się wydać rozkazu szczekania do ludzi .
19
Następnie wojna o Krym, między Ukrainą, a Rosją wpieraną przez Republikę Autonomiczną
Krymu. Rosjanie uważali i nadal tak sądzą, że Półwysep Krymski znajdujący się na
terytorium Ukrainy powinien należeć do nich (mimo swojej autonomiczności), ponieważ
większość ludności jest rosyjska.
Przykładem gdzie wojna pomiędzy tymi dwoma największymi państwami Europy trwa do
dziś, jest część terytorium Ukrainy, a dokładnie Donbas, którego mieszkańcy chcą
przynależeć wraz z tym regionem do Rosji. Jest to ich dobrowolne, niezmuszone stanowisko,
może dlatego, że większość ich stanowi ludność rosyjską i robią to z potrzeby patriotycznej.
Rosja nie odpiera pragnień i chęci włączenia regionu Ukrainy pod Rosję i wspiera ludność
walczącą przede wszystkim bronią. Zamieszki w Donbasie rozpoczęły się w kwietniu 2014
roku, gdzie ludność zamieszkująca te terytorium wzburzyła się zamiarami przejęcia władzy
przez innego człowieka oraz zastąpieniem Partii Regionów, prorosyjskiej przez inną, która
zapewne nie będzie miała tak przyjaznych kontaktów z Rosją, jak były one dotychczas.
4.a. Czynniki mogące wpłynąć na losy Ukrainy w przyszłości związane z potencjałem:
Ze względu zagrożenie ze strony Rosyjskiej, Ukraińcu muszą myśleć przyszłościowo. Wzrost
inwestycji PKB na wydatki wojenne, już teraz osiąga 3,8 %, natomiast cały czas rośnie .
20
Państwo to posiada obowiązkową służbę wojskową na etapie 20-27 roku życia oraz poborowy
obowiązek świadczenia usług, który wynosi 18 miesięcy . Taki plan mobilizacji i odbudowy
21
sił zbrojnych jest bardzo dobry, ponieważ bez wyszkolonych ludzi nie da się stworzyć armii,
która jest podstawą obronności ojczyzny. Aby równie skutecznie móc walczyć z
przeciwnikiem niezbędny jest sprzęt. Ukraina uzupełnia wszystkie straty, naprawiają i
przywracają do służby pojazdy zmagazynowane, naprawiają uszkodzone . Celem jest
22
odtworzenie gotowości pojazdów, nie tylko tych lądowych ale również morskich i
powietrznych .
23
Plan przystąpienia do NATO, jest bardzo ważnym elementem zabezpieczenia swojej
przyszłości. Dzięki niemu Ukraina może zyskać pomoc z 28 państw członkowskich m.in.
supermocarstwa jakim są Stany Zjednoczone. Podczas kryzysu Krymskiego to właśnie USA
wraz z Unią Europejską udzieliły wparcia, mogło to świadczyć o chęci nawiązania
przyjaznych kontaktów, jak również o docenieniu starań strony Ukraińskiej, która wytrwale
wypełnia obowiązki niezbędne do członkostwa w UE oraz NATO . Dążą do zmiany
24
z modelu azjatyckiego, czyli pełnego zależności, podboju i dominacji, na demokratyczną
wspólnotę, w której współpraca, partnerstwo i współistnienie grają „pierwsze skrzypce” .
25
4.b. Czynniki mogące wpłynąć na losy Ukrainy w przyszłości związane z ryzykiem:
Ukraina dobrowolnie zrezygnowała z broni atomowej i zredukowała armię po
rozpadzie ZSRR, miał być to krok, który poszerzy współpracę, zaufanie oraz wprowadzi ład
i bezpieczeństwo, lecz tak się nie stało, ponieważ przyniósł im jedynie straty i był po prostu
krokiem
nieprzemyślanym .
26
Mimo
starań
jakie
Ukraina
wykonuje
w
kierunku
ustabilizowania pozycji, wdrożenia zmian oraz odbudowania swojej pozycji, musi liczyć się
z tym, że jest to po prostu czasochłonne i kosztowne. Wiele pieniędzy zamiast na ochronę
zdrowia, czy gospodarkę jest inwestowane w wojsko. Pomimo ciągłych inwestycji dalej
szwankuje łączność, brakuje logistów i niektórej amunicji, system rozpoznawczy jest na
niskim poziomie, ale również i co chyba najważniejsze, dowódcy nie ufają swoim własnym
siłom, uważają że mogą po prostu w każdej chwili rzucić broń- ten brak wzajemnego zaufania
może być w przyszłości jedną z głównych przyczyn rozpadu Ukrainy .
27
Ludzie mający nastawienie bardziej militarne niż społeczne mogą po prostu zmęczyć
się całą sytuacją i się zniechęcić, okazując to m.in. w postaci obojętności na losy ojczyzny, co
w konsekwencji może wpłynąć na wykorzystanie przez Rosję . Czując strach mogą
28
emigrować do innych krajów w których będą czuć się bezpiecznie, mając zapewnione dobre,
jak nie powiedzieć lepsze warunki do życia, w których znajdą chwilę na odpoczynek
i zaznanie wolności.
Rosja cieszyłaby się z tak potoczonych losów, bo które państwo nie chciałoby
powiększyć się o 603700km2 powierzchni? A dopóki Ukraina jeszcze nie należy do NATO
i nie ma sojuszników wśród 28 państw członkowskich, a najdłuższy odcinek linii lądowej
graniczy z Rosją, to kraj prze mnie analizowany mogę uznać za bardzo zagrożony. Rosja
może kolejny raz zerwać traktat i uznać to za czyn konieczny, ze względu na chęć pomocy
rodakom zamieszkującym obce terytorium.
5. Podsumowanie:
Jak wykazano Ukraina pomimo zasobów gospodarczych i chęci, jest zbyt słabym państwem,
które w pojedynkę nie sprosta wyzwaniom świata. Mieszkańcy są w bardzo trudnej sytuacji,
ponieważ nieobliczalność Putina oraz potęga Rosji może ich wszystkich zniszczyć i przejąć
ich suwerenne jak do tej pory państwo. Porównując zasoby militarne, to Ukraina nie ma w
pojedynkę z Rosją najmniejszych szans, natomiast wraz ze wsparciem wszystkich krajów
NATO, na czele z USA, jest w stanie dorównać, a nawet pokonać północnego sąsiada..
Natomiast niepokojącym faktem jest ilość głowic nuklearnych posiadanych przez państwa,
która zagraża nie tylko ludziom, ale również całemu światu.
Literatura:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Akt prawny Dz. U. 1992 r. Nr 59. poz. 296
Juszczenko W.: Bandyci nie będą nami rządzić, wywiad kandydata na prezydenta, „Gazeta
Wyborcza”, 30 X- 1 XI 2004, s.11
Kłusak M. „Geopolityczne uwarunkowania europejskiej polityki Rosji”, w: J.Ganczewski,
J.Sobczak (red.), „Europa a Rosja. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość” Elbląg 2005, s. 5558
Kucharski M.: Atlas. UNIA EUROPEJSKA” M.Kucharski, Warszawa 2005, s.148
Kuczma L.: Ukraina to nie Rosja, Kraków 2004, s.29-32
Kuczma L.: Ukraina to nie Rosja, Kraków 2004, s.440
Kurczab-Redlich K. Wowa, Wołodia, Władimir. Tajemnice Rosji Putina, Warszawa 2016,
s.425
Matuszak S.: Ukraina [w:] Nowa Europa Wschodnia nr 3-4/2012, s.16.
Słojewska A.: Ręka wyciągnięta do Ukrainy, „Rzeczpospolita” 12 X 2004 s.7
Sobczyński M.: Ukraina, Łódź 1993, s.3
Sobczyński M.: Ukraina, Łódź 1993, s.24
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 2007r.
Wyzwania dla bezpieczeństwa Polski związane z regionalizacją Ukrainy,Zeszyty Naukowe
Akademii Obrony Narodowej nr 4 (89), Warszawa 2012
Wilson A.: Ukraińcy, s.313
Zapałowski A.: Ukraina i Europa Wschodnia- geopolityczne wyzwania dla Polski i Rosji,
Częstochowa 2014, s.7
•
•
Artur Micek, Artykuł z „Nowej Strategii” o obecnym stanie ukraińskich sił zbrojnych
http://www.mpolska24.pl/post/7480/sily-zbrojne-ukrainy-stan-na-koniec-listopada-2014-r
(dostęp 6.01.2017r.)
CIA,
The
world
factbook,
https://www.cia.gov/library/publications/the-worldfactbook/geos/up.html (dostęp 30.12.2016r. )