Zakres wiedzy i umiejętności – Konkurs Geograficzny

Załącznik nr 7
ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI
WYMAGANY NA KONKURS GEOGRAFICZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM
W ROKU SZKOLNYM 2012/2013
Etap rejonowy
Zakres wiedzy
I Źródła informacji geograficznej (w szczególności: mapa geograficzna i kartograficzne metody
przedstawiania zjawisk)
II Podstawy geografii astronomicznej
a) Układ Słoneczny i jego budowa
b) Ruch obrotowy i obiegowy Ziemi oraz ich następstwa
c) Rachuba czasu na Ziemi (kalendarz gregoriański)
III Geografia fizyczna ogólna
a) Atmosfera (budowa pionowa i skład atmosfery, zróżnicowanie temperatury powietrza,
opadów i wiatrów na kuli ziemskiej, czynniki klimatotwórcze, strefy i typy klimatów,
klimatogramy, pogoda i mapa synoptyczna)
b) Hydrosfera (właściwości i ruchy wody morskiej, ustroje rzeczne, typy genetyczne
i ekologiczne jezior, klasyfikacja wód podziemnych, źródła, wody mineralne)
c) Litosfera (budowa wnętrza Ziemi, dzieje Ziemi, skały i minerały, wulkanizm, ruchy skorupy
ziemskiej, rzeźbotwórcza działalność procesów zewnętrznych, formy ukształtowania
powierzchni)
d) Pedosfera (profile glebowe, typy gleb i ich przydatność rolnicza)
e) Biosfera (zróżnicowanie biosfery na Ziemi)
f) Antropopresja i jej skutki
IV Geografia regionalna kontynentów (zróżnicowanie środowiska geograficznego, relacje człowiek
– przyroda gospodarka, odkrycia geograficzne, atrakcje turystyczne)
a) Europa (ze szczególnym uwzględnieniem sąsiadów Polski)
V Geografia Polski
a) Środowisko przyrodnicze (klimat, wody, gleby i szata roślinna, cechy rzeźby)
b) Geografia
województwa
zachodniopomorskiego
(środowisko
przyrodnicze
i antropogeniczne)
VII Znajomość mapy
a) Mapa fizyczna świata
b) Mapa fizyczna podział polityczny Europy
c) Mapa fizyczna Polski
d) Mapa fizyczna i podział administracyjny województwa zachodniopomorskiego
1
Etap wojewódzki
Zakres wiedzy
I Źródła informacji geograficznej (w szczególności: mapa geograficzna i kartograficzne metody
przedstawiania zjawisk)
II Podstawy geografii astronomicznej
a) Układ Słoneczny i jego budowa
b) Ruch obrotowy i obiegowy Ziemi oraz ich następstwa
c) Rachuba czasu na Ziemi (kalendarz gregoriański)
III Geografia fizyczna ogólna
a) Atmosfera (budowa pionowa i skład atmosfery, zróżnicowanie temperatury powietrza,
opadów i wiatrów na kuli ziemskiej, czynniki klimatotwórcze, strefy i typy klimatów,
klimatogramy, pogoda i mapa synoptyczna)
b) Hydrosfera (właściwości i ruchy wody morskiej, ustroje rzeczne, typy genetyczne
i ekologiczne jezior, klasyfikacja wód podziemnych, źródła, wody mineralne)
c) Litosfera (budowa wnętrza Ziemi, dzieje Ziemi, skały i minerały, wulkanizm, ruchy skorupy
ziemskiej, rzeźbotwórcza działalność procesów zewnętrznych, formy ukształtowania
powierzchni)
d) Pedosfera (profile glebowe, typy gleb i ich przydatność rolnicza)
e) Biosfera (zróżnicowanie biosfery na Ziemi)
f) Antropopresja i jej skutki
IV Geografia regionalna kontynentów (zróżnicowanie środowiska geograficznego, relacje człowiek
– przyroda gospodarka, odkrycia geograficzne, atrakcje turystyczne)
a) Azja
b) Afryka
c) Ameryka Północna i Południowa
d) Australia i Oceania
e) Antarktyda i Arktyka
V Geografia Polski
a) Regiony geograficzne i ich zróżnicowanie
b) Gospodarka i jej zmiany (przemysł, rolnictwo, transport)
c) Zagadnienia demograficzne (struktura demograficzna ludności, mniejszości narodowe)
d) Walory turystyczne i ich rozmieszczenie
VI Geografia społeczno – ekonomiczna świata
a) Problemy demograficzne ludności świata (przyrost naturalny i jego zróżnicowanie, struktura
biologiczna ludności, struktury społeczne: odmiany człowieka, największe religie świata)
b) Rolnictwo i jego zróżnicowanie (czynniki rozwoju rolnictwa, obszary rolnicze – kierunki
upraw i hodowli, typy rolnictwa)
c) Przemysł (surowce i ich rozmieszczenie, okręgi przemysłowe, energetyka, przemysł
wysokiej techniki)
d) Usługi (transport międzynarodowy, turystyka)
e) Problemy współczesnego świata (konflikty zbrojne i terroryzm, problemy wyżywienia
ludności)
VII Znajomość mapy
a) Mapa fizyczna i podział polityczny świata
b) Mapa fizyczna i podział administracyjny Polski
Uwaga: Zadania na kolejnych etapach będą różnicowane pod względem stopnia trudności.
2
Umiejętności uczestników konkursu
1. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej: planów, map ogólnogeograficznych,
tematycznych, turystycznych, fotografii, rysunków, wykresów, danych statystycznych i tekstów
źródłowych
2. Wyjaśnianie i prawidłowe stosowanie terminologii geograficznej
3. Lokalizowanie i rozpoznawanie na mapach konturowych obiektów geograficznych
4. Posługiwanie się mapą topograficzno-turystyczną i dokonywania na niej podstawowych
pomiarów i obliczeń
5. Obliczanie podstawowych wskaźników gospodarczych i demograficznych
6. Analizowanie i interpretowanie wykresów, diagramów (w tym klimatogramów), danych
statystycznych
7. Dokonywanie obliczeń związanych z następstwami ruchów Ziemi
8. Rozumienie wzajemnych relacji przyroda – człowiek
9. Analizowanie i wskazywanie związków przyczynowo – skutkowych w systemie
przyrodniczym Ziemi
10. Wyjaśnianie zróżnicowania przestrzennego warunków środowiska przyrodniczego oraz
działalności człowieka na Ziemi
11. Wykorzystywanie, w rozwiązywaniu zadań, wiedzy ogólnej i międzyprzedmiotowej
12. Stosowanie wiadomości i umiejętności geograficznych w życiu codziennym
Proponowana literatura i materiały źródłowe
1. Bąk J., Bronowski J., Ressel E., Cuda Polski. Najpiękniejsze budynki i budowle, Wyd. Dragon,
Bielsko Biała 2010
2. Cudowny świat. Najpiękniejsze zakątki i krajobrazy, praca zbiorowa, Wyd. Reader’s Digest,
Warszawa 2006
3. Długosz Z., Historia odkryć geograficznych i poznania Ziemi, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2001
4. Flis J., Szkolny słownik geograficzny, WSiP, Warszawa 1999
5. Geografia. Encyklopedia szkolna PWN, praca zbiorowa, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa, 2006
6. Kanon Krajoznawczy Polski, praca zbiorowa pod red. W. Łęckiego, Wydawnictwo Kraj,
Warszawa 2000
7. Kolekcja Nasza Polska, Wyd. De Agostini Polska, Warszawa 2010
8. Kropiwniccy E. i A., Cuda kontynentów. Najpiękniejsze mi9ejsca Europy, Wyd. Publicat, S. A.,
Poznań 2008
9. Kosacki J., Kucharski B., Pomorze Zachodnie i Środkowe, Wyd. Muza S. A., Warszawa 2001
10. Kosacki J., Kucharski B., Pomorza Zachodnie. Przewodnik po miejscach ładnych i ciekawych, Wyd.
Kurpisz, Poznań 2005
11. Księga przyrodniczo-krajoznawcza Polski. Ilustrowana encyklopedia tematyczna, praca zbiorowa,
Wyd. Publicat S. A., Poznań 2007
12. Marszałek E., Regiony Polski. Pomorze Zachodnie, WSiP, Warszawa 1999
13. Mapa administracyjno-turystyczna województwa zachodniopomorskiego, skala 1:280 000, Wyd.
BiK, Piła 2011
14. Mapa województwa. Zachodniopomorskie, Seria Region, skala 1:250 000, Wyd. Demart,
Warszawa 2006
15. Najpiękniejsze zabytki UNESCO, praca zbiorowa, Wyd. Kluszczyński, Kraków 2010
16. Podręczniki, zeszyty ćwiczeń i atlasy geograficzne dla gimnazjum zatwierdzone przez MEN
17. Polska Niezwykła, praca zbiorowa, Wyd. Demart, Warszawa 2008
18. Polska. Parki narodowe, praca zbiorowa, Wyd. Muza S. A., Warszawa 2002
19. Popularna Encyklopedia Powszechna – Atlas Polski Oficyna, Wydawnicza Fogra Kraków i Świat
Książki, Kraków 2003
20. Poznaj Świat – miesięcznik podróżniczo-geograficzny, Numery 1-9/2012
3
21. Przyroda Pomorza Zachodniego (rozdział pierwszy – Środowisko geograficzne), praca zbiorowa,
Wyd. Oficyna In Plus, Szczecin 2002
22. Sapała M. , Olej- Kobus A., Kobus K., Super Polska vademecum rekordów i ciekawostek ,Wyd.
Carta Blanca – Grupa Wydawnicza PWN, Warszawa 2010
23. Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, praca zbiorowa, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2000
24. Świat w liczbach 2010/2011, WSiP, Warszawa 2010
25. Tablice geograficzne, Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 2002
26. www.poznaj-swiat.pl
27. www.wewte.pl
4