1 GEOGRAFIA REGIONALNA ŚWIATA Spis zagadnień do

GEOGRAFIA REGIONALNA ŚWIATA
Spis zagadnień do egzaminu dla studentów III roku geografii studiów stacjonarnych
• Współczesne kręgi cywilizacji (podział Samuela P.Huntingtona).
Charakterystyka geograficzna wybranego kręgu cywilizacji.
Globalizacja – szansa, czy zagrożenie?
Mentalność eurocentryczna Europejczyków – prawda, czy mit?
• Granica w wydzieleniach regionalnych.
W jaki sposób rozgranicza się obszary poszczególnych regionów?
• Globalne zmiany środowiska.
Dzień Ziemi.
Światowy Dzień Wody – szklanka wypełniona, czy pusta?
• Unia Europejska. System wartości politycznych i etycznych UE.
Irlandia – „tygrys celtycki”.
• Góry orogenezy alpejskiej w Europie.
Główne cechy budowy geologicznej pasm górskich orogenezy alpejskiej – cechy wspólne i
różnice. Charakterystyczne cechy środowiska gór typu alpejskiego. Alpy i ich podział
regionalny. Karpaty i ich podział regionalny. Tatry. Główne zagrożenia dla środowiska gór
typu alpejskiego.
• Stany Zjednoczone.
Kolonizacja europejska obecnego terytorium USA. Rozwój terytorialny w XVIII i XIX w.
Prowincje geomorfologiczne (W. D. Thornbury, 1965). Charakterystyka geograficzna
wybranej prowincji. Zjawiska krasowe w Appalachach. Bolsony. Parki narodowe.
Zjawiska sejsmiczne i wulkaniczne na zachodnim wybrzeżu. Lodowce Alaski. Wulkany
Hawajów.
Regiony krajobrazowe (C. L. White, E. J. Foscue i T. L. McKnight, 1964).
Charakterystyka geograficzna wybranego regionu. Granice Regionu Bawełny. Dolina
Krzemowa. Wielki Obszar Przemysłowy.
• Rosja i inne państwa d. ZSRR.
Rozwój terytorialny. Krainy geograficzne w Europie Wschodniej, Azji Północnej, Azji
Centralnej i Azji Zachodniej. Charakterystyka geograficzna wybranej krainy.
Geologia tektonika: platformy i tarcze prekambryjskie, struktury paleozoiczne,
mezozoiczne i kenozoiczne.
Kaukaz. Jaskinia Krubera-Woronia. Lodowiec Kołka.
Jezioro Aralskie – współczesne zmiany.
Federacja Rosyjska. Skład narodowościowy. Podział administracyjno-terytorialny
na regiony. Główne miasta.
Syberia i Rosyjski Daleki Wschód. Kolej transsyberyjska. Norylsk.
Obszary górskie Syberii Południowej i jezioro Bajkał. Główne cechy środowiska.
Orogeneza bajkalska. Geneza jeziora Bajkał. Wyżyna Środkowosyberyjska na przykładzie
Amfiteatru Irkuckiego. Budowa geologiczna i główne bogactwa mineralne. Zbiornik
Bracki i jego wpływ na zmiany środowiska Syberii. Polscy badacze Syberii.
Niepodległe państwa po rozpadzie ZSRR. Charakterystyka geograficzna wybranego
państwa.
1
• Japonia.
Japonia - państwo wyspiarskie. Tradycja i religie. Zjawiska sejsmiczne i wulkaniczne.
Tsunami. Klimat. Superkomputer Symulator Ziemi.
• Chiny Monsunowe (Właściwe) – wielki region geograficzny Azji Wschodniej.
Charakterystyka fizyczno-geograficzna – główne cechy środowiska. Główne regiony
geograficzne Chin Monsunowych. Zjawiska krasowe Gór Południowochińskich i Junnanu.
Podstawowe cechy współczesnego rozwoju gospodarczego i związane z nim zagrożenia.
• Indie.
Problemy religijne i społeczne. Kasty. Indyjski cud gospodarczy. Przemysł IT.
Kalkuta – miasto nędzy, czy szansy rozwoju?
• Afryka Północna.
Sahara – największa pustynia świata.
Oazy Sahary: osobliwości przyrodnicze i problematyka społeczno-gospodarcza (na
przykładzie Egiptu, Tunezji i Maroka).
Góry Atlas.
Zróżnicowanie geograficzne Tunezji i Maroka (aspekty „północ-południe”).
Nil – rzeka i dolina.
Osobliwości przyrodnicze doliny Nilu.
Zmiany antropogeniczne w dolinie Nilu i ich skutki (przyrodnicze, gospodarcze,
społeczne) po wybudowaniu Tamy Asuańskiej.
• Problemy plemienne i społeczne wybranych państw Czarnej Afryki na przykładzie Somalii
i Ugandy.
• Antarktyda.
Odkrycia geograficzne. Wyprawa Belgica. Zdobycie bieguna południowego. Traktat
antarktyczny. Badania polarne. Stacje antarktyczne. Granice Antarktydy. Klimat. Lądolód.
Lodowiec szelfowy Rossa. Jeziora pod lądolodem. Oaza Bungera.
• Arktyka i północny Atlantyk.
Powstanie basenu północnego Atlantyku i Arktyki. Ryfty.
Granice Arktyki. Grenlandia – epizod normandzki. Inuici.
Lód w Arktyce, jego występowanie i trwałość.
Permafrost.
• Islandia.
Powstanie Islandii na ryfcie atlantyckim. Wulkanizm. Geizery. Lodowce. Jökulhlaup.
• Spitsbergen.
Odkrycia geograficzne. Badania naukowe. Polskie badania polarne.
Krajobrazy Spitsbergenu. Współczesna deglacjacja. Jaskinie lodowcowe.
2
Literatura uzupełniająca:
Czeppe Z., Flis J., Mochnacki R., 1969: Geografia fizyczna świata. PWN. Warszawa.
Encyklopedia geograficzna świata. Tom 1-6, OPRES & PPWK, Warszawa, 1997.
Geografia. Spojrzenie na kontynenty. Encyklopedia PWN, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa
2003.
Geografia. Spojrzenie na Ziemię i środowisko. Encyklopedia PWN, Wyd. Nauk. PWN,
Warszawa 2002.
Geograficzny atlas świata, 1991: PPWK, Warszawa.
Huntington S. P., 1998: Zderzenie cywilizacji. Wyd. Literackie MUZA. Warszawa.
Kondracki J., 1969: Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej. PWN. Warszawa.
Makowski J., 2004: Geografia fizyczna świata. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Mityk J., 1978: Geografia fizyczna części świata. PWN. Warszawa.
Mizerski W., 2004: Geologia regionalna świata. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Stryjakiewicz T. (red.), 2000: Ziemia. Liczby, fakty, ilustracje. (tom I – Środowisko
przyrodnicze, tom II – Ludność i gospodarka). Wyd. Kurpisz, Poznań.
Wielka Encyklopedia Geograficzna, t. I-XVII, Wyd. Kurpisz, Poznań.
Zasoby geograficzne w Internecie.
3