Prawa seksualne i reprodukcyjne młodych ludzi

Prawa seksualne i reprodukcyjne
młodych
ludzi
Nigdy w historii tak duża liczba młodych osób nie
wchodziła w dorosłe życie w tym samym czasie. Dziś
połowa ludności ziemi ma mniej niż 25 lat. Niemal
1,8 miliarda ludzi jest w wieku 10-25 lat. Około 85% z nich
żyje w krajach rozwijających się.
Młodzi ludzie mogą zmienić naszą przyszłość. Ich decyzje
i zachowania seksualne i reprodukcyjne są bardzo istotne
dla przyszłości świata. Jeśli społeczeństwo potraktuje
ich poważnie, wyrosną na odpowiedzialnych obywateli.
Niestety nie ma drugiej grupy na świecie, która byłaby
bardziej niż oni ignorowana. 1)
Tabu i jego konsekwencje
W wielu społeczeństwach seks przedmałżeński nie jest
akceptowany, a edukacja seksualna jest uważana za
nieodpowiednią. Ma to ogromny wpływ na zdrowie młodych
ludzi, ich rozwój i życie, a także na całe społeczeństwo, bo
większość młodych osób podejmuje aktywność seksualną
przez 20 rokiem życia. W krajach rozwijających się
popularność antykoncepcji i prezerwatyw jest mała, a dostęp
do środków utrudniony.
To jeszcze bardziej utrudnia młodzieży korzystanie z nich.
Mniej niż 5% z najuboższych, aktywnych seksualnie nastolatków używa prezerwatyw. Na poziomie globalnym to
ludzie między 15 a 24 r. ż. najczęściej zakażają się chorobami
przenoszonymi droga płciową. Wyłączając HIV pół miliona
młodych osób zakaża się innymi chorobami przenoszonymi
drogą płciową każdego dnia.
Zdrowie dziewcząt
Konieczność zapewnienia dostępu do świadczeń z zakresu
zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego potwierdzają
fakty 2). Szczególnie zagrożone jest zdrowie dziewcząt,
które z przyczyn biologicznych i społecznych są bardziej niż
chłopcy narażone na problemy zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego. Na przykład na całym świecie jedna na trzy
kobiety była maltretowana, zmuszana do seksu lub wykorzystywana, często przez osobę znajomą, męża czy krewnego.
Co roku 15 milionów dziewcząt w wielu 15-19 lat zachodzi
w ciążę, z czego 85% to ciąże nieplanowane i/lub niechciane.
Niemal 4 na 10 ciąż kończy się aborcją, przeprowadzaną
często w niebezpiecznych warunkach przez osoby bez kwalifikacji.
Ryzyko, że nastolatka nie przeżyje ciąży jest dwa razy
wyższe niż w przypadku kobiety powyżej 20 roku życia.
foto: Arjen van de Merwe
Edukacja i zdrowie reprodukcyjne są ze sobą bezpośrednio
powiązane. Młode dziewczyny w ciąży częściej rezygnują
ze szkoły niż ich koleżanki, które nie są w ciąży. Także tzw.
obrzezanie kobiet stanowi niebezpieczeństwo dla wielu
dziewcząt. Każdego roku prawie 3 miliony dziewcząt
w wieku 7 do 12 lat jest poddawanych jakiejś formie obrzezania. W Afryce ok. 93 miliony dziewcząt w wieku powyżej
10 lat zostało obrzezanych 3).
Młodzi ludzie a HIV/AIDS
Badania przeprowadzone w 40 krajach pokazały, że ponad
połowa młodych ludzi nie ma żadnej wiedzy na temat
sposobów przenoszenia się wirusa HIV. Mniej niż 1/3 jest
zdania, że może im grozić zakażenie. Na poziomie globalnym połowa nowych infekcji HIV ma miejsce u młodych
ludzi w wieku 15-24 lat. Co 14 sekund młoda osoba zakaża
się tym śmiertelnym wirusem i coraz więcej z tych osób
stanowią młode kobiety. Południowoafrykańskie badanie
pokazało, że jedną z przyczyn, dlaczego młode dziewczyny
są bardziej narażone na zakażenie jest fakt, że utrzymują
kontakty ze starszymi mężczyznami, którzy z kolei sami
są częściej nosicielami. W zachodniej Kenii ok. 25%
dziewcząt w wieku 15-19 lat jest zakażonych HIV, a wśród
chłopców w tej samej grupie wiekowej wskaźnik wynosi
„tylko” 4%. Dziewczęta zamężne są bardziej zagrożone
niż niezamężne. W kilku krajach afrykańskich zamężne
dziewczęta w wielu 15-19 lat częściej zakażają się HIV niż
ich niezamężne, aktywne seksualnie koleżanki. Mężatki
muszą liczyć na wierność męża i jego gotowość do stosowania prezerwatyw.
następna strona >
Prawa seksualne i reprodukcyjne młodych ludzi.
Przetoka dróg rodnych
Młode kobiety poniżej 20 r.ż są bardziej narażone na komplikacje w czasie
ciąży niż starsze kobiety. Jeśli w trakcie porodu nie jest dostępna pierwsza
pomoc i opieka medyczna potrzebna np. do wykonania cesarskiego cięcia,
dla wielu dziewcząt poród kończy się przetoką dróg rodnych. Przetoka
pojawia się w wyniku przedłużającego się porodu, gdy główka dziecka zbyt
mocno naciska na miednicę kobiety.
Krążenie w tej okolicy zostaje odcięte, tkanki obumierają i powstają przetoki
między pochwą, pęcherzem i jelitem grubym. Ta dolegliwość uniemożliwia
kontrolowanie czynności fizjologicznych, powoduje nieprzyjemny zapach,
infekcje, może nawet prowadzić do wykluczenia społecznego. Wielu takim
przypadkom można zapobiec, a jednak dwa miliony najbiedniejszych kobiet
na świecie cierpi w ich wyniku. Co roku jest 50 do 100 tysięcy nowych przypadków. Aby rozwiązać problem potrzebna jest prosta operacja. Zabieg,
wraz z opieką kosztuje ok. 300 dolarów. Większość kobiet nie wie jednak, że
są takie operacje lub ich na nie nie stać.
Edukacja seksualna pomaga ocalić życie
Często mówi się, że otwarte rozmowy o seksie zachęcają
młodych ludzi do inicjacji. Okazuje się, że jest zupełnie odwrotnie. Według badań wyedukowana młodzież podejmuje życie
seksualne później niż ci, którym takiej wiedzy brakuje. Mają
oni także mniej partnerów seksualnych i częściej stosują prezerwatywy i antykoncepcję. Dziewczęta później zachodzą
w pierwszą ciążę, mają mniej dzieci i w większych odstępach
czasu. Ich edukacja trwa dłużej, a to sprzyja lepszym zarobkom.
Dobra edukacja seksualna pomaga zapobiegać chorobom
przenoszonym drogą płciową, w tym HIV/AIDS i pomaga
ograniczyć liczbę aborcji. Aby poprawić jakość i skuteczność
edukacji seksualnej niezbędne jest zaangażowanie młodych
ludzi na wszystkich poziomach tworzenia polityki.
Dotrzymać obietnic
Chłopcy i dziewczęta mają prawo do informacji i wysokiej
jakości usług z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego.
Dzięki temu uda nam się zapobiec niezliczonym tragediom
i ocalić życie ludzi. Rządy państw całego świata przyznają,
że programy edukacji seksualnej są skutecznym narzędziem
zapobiegania problemom zdrowia seksualnego, w tym
zakażeniom HIV/AIDS. Po raz pierwszy politycy przyznali to na
Międzynarodowej Konferencji ds. Ludności i Rozwoju (ICPD)
w Kairze w 1994 r. Swoje obietnice zapewnienia dostępu do
rzetelnej edukacji seksualnej i opieki zdrowotnej dla młodych
ludzi powtarzali na wszystkich kolejnych światowych konferencjach. 4)
WPF
Zobowiązanie zostało również podjęte na posiedzeniu
Zgromadzenia Narodowego ONZ w 2000 r., gdy 191 szefów
rządów oficjalnie zobowiązało się w Deklaracji Milenijnej do
zwalczania skrajnego ubóstwa.
Opłaca się inwestować
Inwestowanie w zdrowie, edukację i ochronę praw młodych daje
im większą możliwość wniesienia swojego wkładu w procesy
rozwoju i jest skutecznym narzędziem w dążeniu do realizacji
Milenijnych Celów Rozwoju 5).
Inwestycje, które pomagają dziewczętom z marginalizowanych
grup w pełni się rozwinąć służą dwóm celom: przygotowują
dziewczynki do ich ról reprodukcyjnych i pomagają im przeżyć
życie w sposób produktywny. Ponadto dobra edukacja z zakresu
seksualności i relacji przed podjęciem decyzji o macierzyństwie
pomoże zapobiec późniejszym zgonom matek i dzieci.
W ten sposób uda się przełamać błędne koło ubóstwa przekazywanego z pokolenia na pokolenie. Aby osiągnąć ten cel musimy
nieustannie promować prawa młodych ludzi do dobrej edukacji
seksualnej i dostępu do świadczeń z zakresu zdrowia reprodukcyjnego 6).
1) Youth and the Millennium Development Goals:
Challenges and Opportunities for Implementation. Final Report of the Ad
Hoc Working Group for Youth and the MDGs [Młodzież a Milenijne Cele
Rozwoju: wyzwania i szanse realizacji. Raport grupy roboczej ds. młodzieży i
MCR]. Kwiecień 2005.
2) Dane uzyskano ze źródeł UNFPA. Adolescent reproductive health [Raport
UNFPA: Zdrowie reprodukcyjne nastolatków]: www.unfpa.org/swp/2005/
presskit/factsheets/ facts_adolescents.htm, 2005.
3) www.who.int/mediacentre/factsheets/fs241/en/, dostęp w maju 2008 r.
4) Youth and the Millennium Development Goals: Challenges and
Opportunities for Implementation. Interim Report of the Ad Hoc Working
Group for Youth and the MDGs [Młodzież a Milenijne Cele Rozwoju: wyzwania i szanse realizacji. Raport grupy roboczej ds. młodzieży i MCR]. Listopad
2004.
5) Youth and the Millennium Development Goals: Challenges and
Opportunities for Implementation. Final Report of the Ad Hoc Working
Group for Youth and the MDGs [Młodzież a Milenijne Cele Rozwoju: wyzwania i szanse realizacji. Raport grupy roboczej ds. młodzieży i MCR]. Kwiecień
2005.
6) www.unfpa.org/adolescents/girls.htm, dostęp w 2007 r..
Federacja na Rzecz Kobiet
i Planowania Rodziny
ul. Nowolipie 13/15
00-150 Warszawa
tel./fax 22 635 93 95
www.federa.org.pl
World Population Foundation
The Netherlands
Publikację wydano przy wsparciu Komisji Europejskiej. Za jej treść odpowiada Deutsche Stiftung Weltbevölkerung (DSW)
i nie są to oficjalne poglądy prezentowane przez Unię Europejską.