prof. Maciej M. Sysło

WIZJA EDUKACJI
WSPIERANEJ TECHNOLOGIĄ
na ZIEMI i w CHNURZE
Maciej M. Sysło
UMK Toruń, UWr Wrocław
[email protected], …@ii.uni.wroc.pl
http://mmsyslo.pl
WIZJA DLA TECHNOLOGII
WSPIERAJĄCEJ EDUKACJĘ
TECHNOLOGIA NA USŁUGACH PERSONALIZACJI
Maciej M. Sysło
UMK Toruń, UWr Wrocław
[email protected], …@ii.uni.wroc.pl
http://mmsyslo.pl
Motto
Mądrością staje się symbioza tego,
w czym mózg jest najlepszy,
z tym,
co komputer potrafi wykonać nawet lepiej
[Mark Prensky, 2012]
Maciej M. Sysło
3
Uczeń – priorytetem edukacji
Każdy człowiek, każdy uczeń jest inny
lub inaczej, każdy mózg jest inaczej okablowany
stąd, głównym priorytetem edukacji jest:
indywidualizacja (personalizacja)
Ustawa o oświacie: szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi
warunki niezbędne do jego rozwoju
Założenie: szkoła pozostaje – instytucja, budynki
Uwaga: personalizacja nie jest pomysłem dzisiejszej technologii,
ale technologia może ją wspomóc
O indywidualizację kształcenia upominali się WIELCY, jak
Steinhaus – nie wszyscy muszą uczyć się tej samej matmy
Einstein – każdy jest geniuszem
Steve Jobs – wszyscy uczniowie powinni mieć równe szanse
Maciej M. Sysło
4
Dzisiejsi uczniowie …
Wiecznie połączeni:
• 24/7/52/365 za pomocą technologii, którą noszą w
kieszeniach, mają w rękach, w szkole i w domu
• ale, na ogół nie stosują technologii w celach edukacyjnych
• szkoły nie są przygotowane do stosowania technologii, którą
uczniowie mają przy sobie
• z drugiej strony, uczniów nie można rozłączyć, bo:
połączenie jest nie tylko medium, jest stanem świadomości
Jak spowodować, by: uczyli się będąc połączonym?
• środowisko: szkoła + dom – społeczność uczących się
• możliwe: uczeń nie zostawia szkoły po wyjściu ze szkoły
Maciej M. Sysło
5
5
WCCE – learning while we are connected
Goście konferencji:
George Siemens – konektywizm
Mitchel Resnick – Scratch - IwE
Włodzisław Duch (UMK) – mózg a
edukacja - IwE
Grupa nauczycieli z USA, prof.
Dylak – odwrócona klasa - IwE
Wice prezydent Intela, John A.
Davies – mobile learning
Gość wydawnictwa Pearson
Nagrania wykładów w wersji +PL na
stronie konferencji:
Po angielsku: http://edu.rsei.umk.pl/wcce2013/?q=node/60
Z przekładem na j. polski: http://edu.rsei.umk.pl/iwe2013/?q=node/21
Maciej M. Sysło
6
Technologia mobilna na użytek edukacji
Technologia mobilna:
• komputery (urządzenia) przenośne – w rękach uczniów i
nauczycieli, w szkole, w domu, wszędzie
• (bezprzewodowy) dostęp do Internetu w szkole, dostęp do
Internetu w domach
• wirtualne środowisko kształcenia – miejsce dla organizacji
zasobów i procesu kształcenia, dla komunikacji
• niezbędne zmiany w organizacji dostępu do technologii w
szkole i w domu
Cel:
Technologia jest wszędzie tam, gdzie kiedykolwiek potrzebuje
jej uczeń, nauczyciel, dyrektor, personel, rodzice.
Technologia to: sprzęt, oprogramowanie, Internet, zasoby
Maciej M. Sysło
7
Technologia mobilna – efekty: uczeń i uczenie się
Oczekiwane efekty w uczeniu się – szansa dla uczniów:
uczenie się (learning) w miejsce nauczania (teaching)
wzrost motywacji i zaangażowania uczniów
kształcenie przebiega asynchronicznie i w sposób
rozproszony (w dowolnym czasie i w dowolnych miejscach)
powstają indywidualne ścieżki kształcenia dla uczniów
zmiana roli nauczyciela – uczeń podmiotem kształcenia, a
nauczyciel jego doradcą
podejście konstruktywistyczne: rozwój ucznia w
rzeczywistym środowisku
zapoznanie z najnowszą technologią
szkoła przygotowuje także do kształcenia się przez całe
życie (Lifelong Learning)
Maciej M. Sysło
8
Dolnośląska
eSzkoła
e-dziennik
Zaczynaliśmy
w … 1965 roku
Internet
(chmura)
e-portfolio
Zasoby uczniów i nauczycieli
projekty
Platforma
Fronter
Rodzice
Uczeń
Nauczyciel
Zamieszcza i sprawdza
zadania domowe,
przygotowuje lekcje
Szkoła: pracownia mobilna
Internet bezprzewodowy
Dyrektor
Wgląd w działania
całej szkoły
Rozwiązuje zadania
domowe – nauczanie
na odległość
W domach uczniów i nauczycieli:
komputer, Internet
9
Platforma – (z)realizowane założenia – uczniowie
1. Poprawa jakości niezależnego i spersonalizowanego
uczenia się
2. Więcej okazji do współpracy i interakcji uczeń-nauczyciel
3. Wzbogacenie alfabetyzacji cyfrowej
4. Wspieranie uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych
(Promyk)
5. Podniesienie poziomu i zakresu materiałów edukacyjnych
6. Lepsze gospodarowanie czasem nauczycieli i uczniów
7. Lepsze monitorowanie pracy uczniów i nauczycieli
8. Zwiększenie udziału uczniów we własnym kształceniu
9. Poprawa organizacji kształcenia i komunikacji
10. Lepsze zarządzanie szkołą
11. Zwiększone zaangażowanie rodziców
12. Budowanie lokalnej społeczności uczących się
Maciej M. Sysło
10
Projekt innowacyjny: Nowy model nauczania uczniów ze
specjalnymi potrzebami i nauczanych indywidualnie
Internet
(chmura)
e-portfolio
Promyk
Platforma
edukacyjna
Fronter
Zasoby
edukacyjne
Nauczyciele
Pani Dyrektor
Ośrodek i nauczyciele:
komputery + Internet
Przygotowanie materiałów,
kontakt z uczniami
Rodzice
Uczniowie
Wgląd w działania
uczniów i nauczycieli
W domach uczniów:
komputery + Internet
Nauczanie na odległość +
uczeń pracuje w domu
11
Przykład dobrej praktyki
Projekt innowacyjny: Nowy
model nauczania uczniów ze
specjalnymi potrzebami i
nauczanych indywidualnie
Założenia Projektu
Nabór nauczycieli (ok. 20)
Nabór uczniów (ok. 50)
Instalacja platformy
Szkolenia nauczycieli
Efekt: przygotowanie miejsca do pracy z uczniami
Zakupy wyposażenia
Przygotowanie uczniów do pracy na platformie
W środowisku przygotowanym przez nauczycieli
Zajęcia asynchroniczne i synchroniczne (on-line)
Maciej M. Sysło
12
Kolejny przykład
„Miękkie” próby łączenia – nietypowy przykład, ponad
szkołami i uczelniami
• Outreach – the act of reaching out, beyond usual limits
Projekt Informatics + – Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki
5 województw, ponad 17 000 uczniów ze szkół średnich, 3 lata
wykłady (2 godz.) warsztaty komputerowe (3 godz.)
wykłady w szkołach (2 godz.), warsztaty (24 godz.)
szkolenia nauczycieli
Platforma Fronter
testy, ankiety, materiały projektu – WWSI
Moje zasoby uczniów – połączenia
Polska Wszechnica Informatyczna
Nagrania wykładów dostępne dla wszystkich
Maciej M. Sysło
13
Inne przykłady środowisk w chmurze
Dropbox, SVN – praca zespołowa, na dużych zasobach,
np. przygotowanie materiałów konferencyjnych, zadań
konkursowych, …
Konkursy – w których może uczestniczyć każdy, nie
wiemy nawet kto
Konkurs informatyczny Bóbr – dla każdego
Środowiska uczenia się – Godzina Kodowania –
przygotowania (przekłady)
…
…
Maciej M. Sysło
14
Nowe technologie – nowe kształcenie?
Dzisiejszą szkołę wypożyczyły nam nasze dzieci, wnuki …
1:1
jeden uczeń jeden komputer
BYOD
przynieś do szkoły swoje urządzenie
FL (FC)
odwrócona klasa, odwrócone kształcenie
PLN (PLS)
Personal Learning Network – wirtualne
środowisko kształcenia
e-textbook
e-podręcznik
CT
myślenie komputacyjne, informatyka i
programowanie dla wszystkich uczniów K-12
Maciej M. Sysło
15
1:1 – jeden uczeń jeden komputer
Założenie: 1:1 = KAŻDY uczeń z indywidualnym urządzeniem
(komputerem, laptopem, tabletem)
Jeśli nie ma w domu, szkoła mu zapewnia, na ogół na terenie szkoły
Inicjatywy:
Nowe otwarcie: tablety, ale to jednak urządzenia do konsumpcji
informacji
Nowe otwarcie: BYOD
Na Dolnym Śląsku: osłabione 1:1: każdy nauczyciel i uczeń ma
indywidualny dostęp do komputera, gdy tego potrzebuje. Zmienia
się to wraz z pojawieniem się e-podręcznika.
Maciej M. Sysło
16
BYOD – przynieś do szkoły swój gadżet
Założenie: Każdy uczeń ma przy sobie jakiś gadżet, ale mogą być
one różne pod każdym względem: technicznym,
wydajnościowym, oprogramowania, standardów
Same problemy:
• nawet jeśli nic nie zrobimy, to mają je ze sobą i korzystają
• jak nauczyciel ma
radzić sobie z różnorodnością urządzeń?
• jak zapewnić działanie w szkole i zabezpieczyć te urządzenia
• jak zapewnić dostęp do sieci tak wielu urządzeniom?
• aspekty prawne, własnościowe, …
Inicjatywy:
wypożyczanie uczniom laptopów/tabletów– może powodować
wykluczenie
propozycje firm: Cisco - rozwiązania sieciowe, zabezpieczające
stronę techniczną oraz ochronę urządzeń i zawartości
Maciej M. Sysło
17
FL/FC – odwrócona klasa
Założenie: Lepsze wykorzystanie potencjału uczących się w domu
i w szkole, również nauczyciela
Uwaga: w USA inna kultura uczenia się – angażowanie się
uczących się
Założenia:
jedna z wersji: praca metodą projektów – tutaj nic nowego
krótkie wprowadzenie do tematu w klasie (5-10 min)
przejrzenie wideo jako zadanie domowe (np. akademia
Khana), zadania do wykonania w domu, dyskusja z innymi
uczniami i nauczycielem (potrzebne środowisko uczenia się)
w klasie: wyjaśnianie trudniejszych elementów
wykład (20%) + praca z uczniami (80%) zamiast 80 + 20
Maciej M. Sysło
18
Wirtualne środowisko kształcenia
Dotyczy uczniów i nauczycieli.
Założenie: Lepsze wykorzystanie potencjału w uczących się w
domu i w szkole, również nauczyciela; kształcenie i rozwój, nie
tylko formalne, ale także incydentalne i ustawiczne (LLL)
Miejsce dla zasobów, spotkań, komunikacji, współpracy dostęp
za pomocą różnych technologii i metod ich wykorzystania
Rozwiązania:
tradycyjna platforma edukacyjna – wspólne środowisko pracy
uczniów i nauczycieli, rośnie z uczniem
własne serwisy – wiele narzędzi to ułatwia
inne, dodatkowe rozwiązania w chmurze: aplikacje,
przechowalnie plików, itd
Maciej M. Sysło
19
Wirtualne środowisko kształcenia
Maciej M. Sysło
20
e-podręcznika – a może zamiast tego:
Środowisko kształcenia się jako miejsce:
• aktywności uczących się – na wzór FaceBooka
• współpracy – realizacji projektów indywidualnych i zespołowych
• miejsce zasobów własnych i obcych (na różnych prawach)
• rozwoju – „rośnie” z uczącym się od kołyski po grobową deskę (LLL)
• osobiste archiwum i budowane na nim e-portfolia dla różnych
adresatów
• obszar własny i obszary różnych formalnych (szkoła, uczelnia) i
nieformalnych (kursy) form kształcenia
• itd. itp.
Porzućmy ideę podręcznika, XIX/XX wieczną
Przyjrzyjmy się, jak pracują uczniowie
Przyjrzyjmy się, jak funkcjonuje sieć i jej społeczności
Wyobraźmy sobie rozwój sieci i jej społeczności
Zaplanujmy środowisko na miarę uczących się i czasów
Maciej M. Sysło
21
Myślenie komputacyjne – computational thinking – CT
Myślenie komputacyjne: Kompetencje (umiejętności) budowane na
mocy i ograniczeniach komputerowego przetwarzania informacji w
różnych dziedzinach i rozwiązywania rzeczywistych problemów
integruje ludzkie myślenie z możliwościami komputerów
obok stosowania gotowych narzędzi i informacji kształtuje
kreatywność w tworzeniu własnych narzędzi i informacji
myślenie komputacyjne – informatyka stosowana w różnych
dziedzinach
wszystkich uczniów można nauczyć myślenia komputacyjnego,
w tym także programowania
należy stosować przy tym metodologię rozwiązywania
problemów
metoda projektów bazująca na ogólnej metodologii –
zastosowana do realizacji podstawy programowej
Maciej M. Sysło
22 22
Nowe technologie – nowe kształcenie
1:1
Laptop dla każdego – tylko po co dzisiaj? Każdy ma już
swoje urządzenie
BYOD
Zamiast 1:1, przyjdź ze swoim urządzeniem, ale szkoła
nie jest przygotowana na to: przepustowość sieci i
ochrona (bezpieczeństwo) danych
BYOT
Przyjdź z tabletem? Nie, T = thinking, nie zapomnij
zabrać głowy do szkoły – uczeń partnerem
FL (FC)
Flipped classroom – odwrócona klasa – potrzebna
zmiana kultury uczenia się
PLN (PLS)
Personal learning network – spersonalizowane
środowisko uczenia się, wirtualne środowisko
kształcenia
CT
computational thinking – myślenie komputacyjne –
informatyka i programowanie dla wszystkich
Maciej M. Sysło
23
Model rozwoju technologii w edukacji
Etapy wrastania (rozwoju) TI w: edukację, kompetencje,
powszechne wykorzystanie:
Pojawianie się – przedmiotem zainteresowania: sprzęt, TI,
nowe możliwości
Stosowanie – wykorzystanie TI w istniejących strukturach
Integracja – przenikanie TI do sfer kształcenia, pracy i życia,
rzeczywiste zastosowania TI, praktyka
Transformacja – transformacja szkoły i jej funkcjonowania jako
wirtualnego środowiska kształcenia,
Model dotyczy każdej nowej technologii !!!
Pamiętajmy: Technologia na usługach edukacji
faktycznie wymaga edukacyjnego wsparcie.
Maciej M. Sysło
24
Nauczyciel
Szkoły są tak dobre
jak dobrzy są w nich nauczyciele
Jaka jest najważniejsza technologia w edukacji? –
…
Steve Jobs, wspominał:
I know from my own education, that if I hadn’t
encountered two or three individuals that spent extra
time with me, I’m sure I would have been in jail.
Maciej M. Sysło
25
Nauczyciel
Szkoły są tak dobre
jak dobrzy są w nich nauczyciele
Tylko takie reformy są rzeczywiste,
jeśli są odczuwalne w klasie („pod tablicą”),
w życiu każdej konkretnej szkoły. [Mirosław Sawicki]
widoczne
w rozwoju każdego ucznia [M. M. Sysło]
Nauczyciel powinien poświęcać gros czasu indywidualnym potrzebom
uczniów.
System ewaluacji i wsparcia rozwoju nauczycieli, bazujący na opinii:
dyrektora, innych nauczycieli, nauczyciela spoza szkoły i uczniów.
Mamy budujące doświadczenia.
Ucieszyło nas, że podobny system zaproponowała Fundacja Billa i
Melindy Gatesów po kilku latach badań.
Maciej M. Sysło
26
Zalecenia
Strategia Państwa – uwzględnia potrzeby uczniów, nauczycieli,
szkół – potrzeby społeczeństwa i Państwa
i obejmuje:
tworzenie wirtualnych środowisk kształcenia
rozwój szerokopasmowego dostępu do Internetu
rozwój zasobów edukacyjnych
zintegrowany system kształcenia i doskonalenia nauczycieli
pilotaż nowych rozwiązań technologicznych i edukacyjnych
modernizacja wyposażenia szkół
Programy rozwoju szkół: potrzeby uczniów, nauczycieli, szkół
Maciej M. Sysło
27
Epilog
Postarajmy się, by nasi uczniowie mogli kiedyś powiedzieć za
Mark Twainem o nas i o szkole:
Nigdy nie dopuściłem,
by chodzenie do szkoły [lata szkolne – schooling]
zaszkodziło mojemu (wy)kształceniu
Dzisiaj: inne chodzenie do szkoły, ale nadal i może bardziej
potrzebne moje kształcenie (ucznia, nauczyciela)
Ja miałem takich nauczycieli, mam wielu takich uczniów
Dziękuję moim nauczycielom
Dziękuję moim uczniom
Dziękuję Państwu za uwagę!
Maciej M. Sysło
28