Diagnosta laboratoryjny w laboratorium – formy prawne nawiązania

Diagnosta laboratoryjny w laboratorium – formy prawne nawiązania

diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics
2012 • Volume 48 • Number 4 • 467-471
Praca poglądowa • Review Article
Diagnosta laboratoryjny w laboratorium – formy prawne
nawiązania współpracy
Laboratory diagnostician in medical laboratory – legal forms of
establishing partnership
Anna Augustynowicz
Zakład Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Zakład Ekonomiki, Prawa i Zarządzania,
Szkoła Zdrowia Publicznego, Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowe w Warszawie
Streszczenie
W artykule przedstawiono informacje dotyczące możliwych form zatrudniania diagnostów laboratoryjnych. Dokonano krótkiej
charakterystyki umowy o pracę jako najczęstszej formy zatrudniania diagnostów laboratoryjnych. Wskazano podstawy prawne
a także inne kwestie dotyczące zawierania umów cywilnoprawnych.
Summary
The article presents information about the possible forms of laboratory diagnosticians’ employment. There has been made
a short characteristic of labour contract as the most frequent kind of laboratory diagnosticians’ employment. Moreover, legal
basis and other issues concerning conclusion of civil-law agreements have been pointed out.
Słowa kluczowe:diagnosta laboratoryjny, umowa o pracę, kontrakt
Key words:laboratory diagnostician, civil-law agreement, contract
Wstęp
Wykonywanie zawodu diagnosty laboratoryjnego polega na
wykonywaniu czynności diagnostyki laboratoryjnej w laboratorium. Spełnienie warunku wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej w laboratorium wymaga od diagnosty
laboratoryjnego zatrudnienia w laboratorium lub też podjęcia
prywatnej inicjatywy i utworzenia podmiotu leczniczego medycznego laboratorium diagnostycznego i wykonywania
w nim badan laboratoryjnych. Należy bowiem podkreślić, iż
samo utworzenie medycznego laboratorium diagnostycznego i pełnienie w nim funkcji kierowniczej nie jest czynnością
diagnostyki laboratoryjnej. A co za tym idzie nie stanowi wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego.
Zatrudnienie w medycznym laboratorium diagnostycznym nie
musi mieć charakteru pracowniczego. Oznacza to, ze podstawą zatrudnienia diagnosty laboratoryjnego nie musi być
tylko i wyłącznie umowa o pracę. Praca może być bowiem
świadczona także na podstawie umów cywilnoprawnych
(tzw. kontraktów cywilnoprawnych) [1]. Umowy cywilnoprawne to utrwalona forma angażowania personelu medycznego
do świadczenia usług w podmiocie leczniczym [2].
Przedmiotem poniżej przedstawionych rozważań będzie
krótkie przedstawienie umowy o pracę jako jednej z moż-
liwych form zatrudnienia diagnostów laboratoryjnych.
Omówione zostaną także aspekty prawne związane z zawieraniem umów cywilnoprawnych. Umów które w środowisku diagnostów laboratoryjnych budzą wiele kontrowersji.
W tym aspekcie zostaną uwzględnione regulacje wynikające
z ustawy o działalności leczniczej [3].
Umowa o pracę
Jeżeli osoba zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem
oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem,
jest to stosunek pracy. Zatrudnienie na wskazanych wyżej
warunkach jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy,
bez względu na nazwę zawartej umowy. Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umowa cywilnoprawną
przy zachowaniu wyżej określonych warunków pracy. Jedną
z możliwych form nawiązania stosunku pracy jest umowa
o pracę.
Umowa o pracę stanowi typową podstawę prawną zatrudnienia personelu medycznego, w tym również diagnostów
laboratoryjnych. Nadaje ona zatrudnionemu diagnoście laboratoryjnemu status pracownika, którego podstawowe pra467
Diagnosta laboratoryjny w laboratorium – formy prawne nawiązania współpracy
wa i obowiązki reguluje kodeks pracy [4]. Z uwagi na ochronny charakter prawa pracy, umowa o pracę stanowić może,
w opinii osoby mającej wykonywać pracę, najkorzystniejsze
źródło zatrudnienia. Pamiętać jednakże należy, że umowa
o pracę wiąże się z wysokimi kosztami dla pracodawcy [5].
I to z kolei może być argument przemawiający za proponowaniem jako podstawy zatrudnienia umowy cywilnoprawnej.
Kodeks pracy wyróżnia umowę o pracę na okres próbny, na
czas określony, na czas wykonywania określonej pracy, na
czas nieokreślony oraz umowę o zastępstwo.
Do pracodawcy należy wybór, którą z rodzajów umów zaproponować kandydatowi do pracy. Kandydat do pracy
może ewentualnie nie zgodzić się na zaproponowany rodzaj
umowy. Co nie musi oznaczać, że nie dojdzie do zawarcia
umowy o pracę. Dyskusja co do rodzaju umowy o pracę,
która będzie zawarta może być swoistego rodzaju „kartą
przetargową” w podjęciu lub odmowie podjęcia pracy w danym podmiocie leczniczym przez diagnostę laboratoryjnego.
W praktyce najczęściej, na początek zawierana jest umowa
na okres próbny, będąca dla stron szansą na poznanie swoich wad i zalet, a przede wszystkim na sprawdzenie umiejętności nowego pracownika [5]. Umowa na okres próbny
może poprzedzać każdy rodzaj umowy o pracę. Przepisy
kodeksu pracy nie określają minimalnego czasu jej trwania.
Wskazują natomiast czas maksymalny wynoszący 3 miesiące. Na okres próbny u danego pracodawcy można być
zatrudnionym tylko jeden raz.
Jeżeli pracodawca decyduje się na dalsze zatrudnianie pracownika, po umowie na okres próbny, najczęściej proponuje
umowę na czas określony [5]. Przepisy kodeksu pracy nie
określają minimalnej czy maksymalnej długości trwania tej
umowy. Może być ona zatem zawarta na okres miesiąca,
roku czy dłuższy czas. Jednakże zawarcie umowy na bardzo
długi okres (np. 10-15 lat) może być ocenione jako sprzeczne
z zasadami współżycia społecznego. Postanowienia umowne, określające taka umowę, jako umowę na czas określony,
są nieważne [6]. Zaznaczenia wymaga, że zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne
w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas
nie określony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły
umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej
a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła
1 miesiąca.
Umowa na czas nieokreślony jest umową bezterminową.
Jest ona najkorzystniejsza dla pracownika, stwarza bowiem
najdalej idąca ochronę trwałości stosunku pracy [7]. Umowa
na czas nieokreślony nie musi być poprzedzona żadnym innym rodzajem umowy o pracę.
Umowa o pracę powinna określać strony umowy, rodzaj
umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy,
w szczególności: rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania,
wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze
wskazaniem składników wynagrodzenia, wymiar czasu pra468
cy i termin rozpoczęcia pracy (art. 29 § 1 kodeksu pracy).
Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta na piśmie pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy, potwierdzić pracownikowi
na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz
jej warunków (art. 29 § 2 kodeksu pracy). Wskazany art. 29
kodeksu pracy określa minimalne wymogi umowy o pracę.
W umowie tej można umieścić szereg innych postanowień
dopuszczonych przez przepisy prawne np. zakaz podejmowania dodatkowego zatrudnienia bez zgody pracodawcy,
prawo do podnoszenia kwalifikacji na koszt pracodawcy
[5]. Dodatkowo możliwe jest wprowadzenie dla pracownika zakazu konkurencji. Wówczas w zakresie określonym
w umowie pracownik nie może prowadzić działalności
konkurencyjnej wobec pracodawcy ani świadczyć pracy
na rzecz podmiotu (np. innego medycznego laboratorium
diagnostycznego) prowadzącego taką działalność. Umowa
wprowadzająca zakaz konkurencji musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.
Umowa o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne na podstawie ustawy o działalności leczniczej
Zasady ogólne
W ustawie o działalności leczniczej ustawodawca określił,
korzystny dla podmiotów leczniczych, tryb udzielenia zamówienia na udzielanie świadczeń zdrowotnych. Korzystny dla
podmiotów leczniczych udzielających zamówienia, bo prostszy i szybszy niż tryb standardowy przewidziany w prawie
zamówień publicznych, którego stosowanie w tym zakresie
zostało wyłączone [8]. Przyjęte w tym zakresie rozwiązania
zastąpiły regulacje wynikające z art. 35 i 35a nieobowiązującej ustawy o zakładach opieki zdrowotnej1 [9]. Na marginesie warto przypomnieć, iż na podstawie art. 35 ustawy
o zakładach opieki zdrowotnej m.in. samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej mógł udzielić zamówienia na
świadczenia zdrowotne niepublicznemu zakładowi opieki
zdrowotnej, osobie wykonującej zawód medyczny w ramach
indywidualnej lub indywidualnej specjalistycznej praktyki,
grupowej praktyce lekarskiej lub pielęgniarskiej oraz osobie
legitymującej nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania
świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny.
Na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej, podmiot leczniczy spełniający przesłanki określone
w art. 3 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych [10]
może udzielić zamówienia na udzielanie w określonym zakresie świadczeń zdrowotnych. Przyjmującym zamówienie
może być podmiot wykonujący działalność leczniczą lub
osoba legitymująca się nabyciem fachowych kwalifikacji do
udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie
lub określonej dziedzinie medycyny.
Analiza przepisu art. 26 ustawy o działalności leczniczej prowadzi do kilku pytań. Kto w świetle art. 26 ustawy o dzia1
Ustawa ta została uchylona art. 220 ustawy o działalności leczniczej
łalności leczniczej może udzielić zamówienia na udzielanie
w określonym zakresie świadczeń zdrowotnych. A właściwie
co należy rozumieć pod pojęciem „podmiot leczniczy spełniający przesłanki określone w art. 3 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych”? A ponadto czy na podstawie tego
przepisu mogą być zawierane kontrakty cywilnoprawne
z medycznymi laboratoriami diagnostycznymi, czy też diagnostami laboratoryjnymi?. Jeżeli tak, to czy wykluczona jest
możliwość zawierania umów cywilnoprawnych na podstawie
przepisów kodeksu cywilnego [11]?
Analiza art. 3 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych
prowadzi do wniosku, że udzielającym zamówienia będą
przede wszystkim podmioty lecznicze niebędące przedsiębiorcami, czyli samodzielne publiczne zakłady opieki
zdrowotnej oraz jednostki budżetowe (art. 4 ust. 1 pkt 2 i 3
w zw. z art. 2 pkt 4 ustawy o działalności leczniczej). Jeżeli
chodzi o przedsiębiorców, to mogą być to spółki kapitałowe
z co najmniej większościowym udziałem Skarbu Państwa
lub jednostek samorządu terytorialnego albo w większości
finansowanych przez te podmioty [8].
Przyjmującym zamówienie może być podmiot wykonujący
działalność leczniczą. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy
o działalności leczniczej podmiot wykonujący działalność
leczniczą to podmiot leczniczy, o którym mowa w art. 4, oraz
praktyka zawodowa, o której mowa w art. 5. Czy w świetle powyższych regulacji przyjmującym zamówienie może
być medyczne laboratorium diagnostyczne? Odpowiedź na
to pytanie musi być twierdząca. Laboratorium jest bowiem,
w świetle ustawy o diagnostyce laboratoryjnej, przedsiębiorstwem podmiotu leczniczego. Może być także jednostką
organizacyjną przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego, instytutu badawczego albo uczelni medycznej [12]. Od czasu
wejścia w życie ustawy o działalności leczniczej (tj. od 1 lipca
2011 r.) pomiot leczniczy, jakim jest np. samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej może udzielić zamówienia na
świadczenia zdrowotne innemu samodzielnemu publicznemu zakładowi opieki zdrowotnej (ponieważ jest podmiotem
leczniczym), w tym również takiemu, w strukturze którego
funkcjonuje medyczne laboratorium diagnostyczne. Pod
rządami art. 35 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej takie
rozwiązanie nie było możliwe. Jeżeli zatem świadczeniodawca będący samodzielnym publicznym zakładem opieki
zdrowotnej, na podstawie art. 133 ustawy o świadczeniach
opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
zleca podwykonawcy udzielanie świadczeń zdrowotnych
w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej
zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia, to tym podwykonawcą może być inny samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej [13]. Pod rządami ustawy o zakładach opieki
zdrowotnej, jeżeli samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej zlecał podwykonawcy wykonywanie badań laboratoryjnych to podwykonawcą mogło być jedynie medyczne laboratorium diagnostyczne będące niepublicznym zakładem
opieki zdrowotnej.
Przyjmującym zamówienie może być także osoba legity-
mująca się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania
świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub określonej dziedzinie medycyny. Mogą to być m.in. diagności laboratoryjni, technicy analityki medycznej czy ratownicy medyczni. Nie ma zatem przeszkód prawnych aby samodzielny
publiczny zakład opieki zdrowotnej udzielił zamówienia na
udzielanie świadczeń zdrowotnych osobie nie prowadzącej
działalności gospodarczej w zakresie działalności leczniczej
np. diagnoście laboratoryjnemu [14]. Diagnosta laboratoryjny jest bowiem osobą, która posiada kwalifikacje do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie, tj. wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej.
Na marginesie dodać należy, że pod rządami ustawy
o działalności leczniczej, podobnie jak w czasie obowiązywania ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, nie jest możliwe
jednoosobowe wykonywanie czynności diagnostyki laboratoryjnej tylko po zarejestrowaniu działalności gospodarczej
bez wpisu do rejestru podmiotów wykonujących działalność
leczniczą. Choć uczciwie przyznać należy, iż jest to złożony
problem i w tej materii mogą pojawić się odmienne opinie
prawne. Zgodnie z art. 16 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej, wykonywanie zawodu diagnosty laboratoryjnego polega na wykonywaniu czynności diagnostyki w laboratorium.
Co prawda przywołany przepis nie wyłącza wprost sytuacji,
w której diagnosta laboratoryjny, po zarejestrowaniu działalności gospodarczej (bez wpisu do rejestru podmiotów
leczniczych), chciałby wykonywać zawód w ramach laboratorium utworzonego przez inny podmiot, na podstawie zawartej z tym podmiotem umowy cywilnoprawnej. Nie mniej
jednak w tej materii, w mojej opinii, przepisy ustawy o diagnostyce laboratoryjnej należy interpretować łącznie z przepisami dotyczącymi zasad wykonywania działalności gospodarczej oraz przepisami ustawy o działalności leczniczej.
W ustawie o diagnostyce laboratoryjnej oraz w działalności
leczniczej nie ma mowy wykonywaniu zawodu diagnosty laboratoryjnego w innej formie niżej wykonywanie go w laboratorium. Nie ma mowy o wykonywaniu zawodu diagnosty
laboratoryjnego w formie praktyki zawodowej. Wykładania
systemowa przepisów prawa przemawia za stanowiskiem,
iż diagnostom laboratoryjnym chcącym prowadzić własną
działalność pozostaje w dalszym ciągu podjęcie działalności gospodarczej polegającej na utworzeniu laboratorium
jako przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego [15]. Co za tym
idzie, przyjmuje, iż nie jest możliwe w trybie art. 26 ustawy
o działalności leczniczej, udzielenie zamówienia na udzielanie świadczeń zdrowotnych diagnoście laboratoryjnemu
prowadzącemu działalność gospodarczą nie wpisaną do rejestru podmiotów leczniczych.
Umowa o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne
Z przyjmującym zamówienie udzielający zamówienia zawiera umowę na czas udzielania świadczeń zdrowotnych
w określonym zakresie lub na czas określony (art. 27 ust. 1
ustawy o działalności leczniczej). Umowa stanowiąca podstawę udzielenia zamówienia na świadczenia zdrowotne
469
Diagnosta laboratoryjny w laboratorium – formy prawne nawiązania współpracy
jest umową wzajemną, dwustronnie zobowiązującą, w której
odpowiednikiem świadczenia jednej strony jest świadczenie
drugiej strony. Umowa ta jest podstawą stosunku zobowiązaniowego, jaki istnieje pomiędzy udzielającym zamówienie
a przyjmującym zamówienie. Między stronami nie istnieje
stosunek podporządkowania, jak ma to miejsce w przypadku umów o pracę. Strony tej umowy są równorzędnymi
podmiotami, które współpracują ze sobą w zakresie w tej
umowie uregulowanym [14]. Treść art. 26 i 27 przemawia
za uznaniem tej umowy za umowę nazwaną. Choć podkreślenia wymaga, że ustawa o działalności leczniczej nie
określa wprost pełnej ustawowej nazwy tej umowy. Nazwę
tej umowy można ustalić na podstawie ustawowej regulacji
jej przedmiotu, który uzasadnia nazwę „umowa o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne” [2], ewentualnie
„umowa na świadczenia zdrowotne” [14]. Na rzecz uznania
tej umowy za umowę nazwaną przemawia także ustawowe
określenie i nazwanie jej stron, a także ustawowe uregulowanie trybu zawierania oraz obligatoryjnych elementów treści umowy [2].
Umowę o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne zawiera się na okres nie krótszy niż trzy miesiące. Jeżeli rodzaj i liczba świadczeń zdrowotnych to uzasadniają,
możliwe jest zawarcie umowy na okres krótszy. Umowa dla
swej ważności wymaga zachowania formy pisemnej (art. 27
ustawy o działalności leczniczej). Jednocześnie ustawodawca określił w art. 27 ust. 4 obligatoryjne elementy umowy
o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne. Jeżeli
w treści umowy nie postanowiono inaczej przyjmujący zamówienie nie może przenieść na osobę trzecią praw i obowiązków wynikających z umowy. Jeżeli zatem w umowie nie
postanowiono, iż przyjmujący zamówienie diagnosta laboratoryjny może ustanowić zastępstwo i przekazać wykonywanie czynności diagnostyki laboratoryjnej innemu diagnoście
laboratoryjnemu, to zrobić tego nie może.
Dodatkowo warto wskazać, że szkodę wyrządzona przy
udzielaniu świadczeń zdrowotnych w zakresie udzielonego
zamówienia odpowiedzialność ponoszą solidarnie udzielający zamówienia i przyjmujący zamówienie (art. 27 ust. 5
ustawy o działalności leczniczej).
Konkurs ofert
Zawarcie umowy, o której mowa wyżej, musi być poprzedzone konkursem ofert, jeżeli zamówienie przekracza wyrażoną
w złotych równowartość kwoty 14 000 euro liczonej według
średniego kursu złotego w stosunku do euro, ustalonego
w przepisach wydanych na podstawie art. 35 ustawy Prawo zamówień publicznych. Do konkursu ofert stosuje się
odpowiednio określone przepisy dotyczące konkursu ofert
z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, przy czym
prawa i obowiązki Prezesa Funduszu i dyrektora oddziału
wojewódzkiego Funduszu wykonuje kierownik podmiotu
leczniczego udzielającego zamówienia. Konkurs ofert ogłasza i przeprowadza udzielający zamówienia. Do tego postępowania nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicz470
nych. Przy dokonywaniu zamówień do równowartości kwoty
14 000 euro, podmiot leczniczy nie ma obowiązku przeprowadzania konkursu ofert [14].
Umowy nienazwane o świadczenie usług medycznych
Ustawa o działalności leczniczej, a właściwie art. 26 i 27
tejże ustawy, nie ograniczają możliwości zawierania nienazwanych umów cywilnoprawnych z osobami fizycznymi na
podstawie przepisów kodeksu cywilnego (nazywane również kontraktami cywilnoprawnymi). Chodzi tu o umowy
o zatrudnienie niepracownicze typu cywilnoprawnego [2].
Na podstawie art. 3531 § 1 k.c. w związku z art. 750 k.c.
z personelem medycznym mogą być zawierane umowy nienazwane tj. umowy zbliżone do umowy zlecenia. Zgodnie
z art. 3531 § 1 k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według własnego uznania, byleby jego
treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Jest
to tak zwana zasada swobody umów. Na jej podstawie strony
mogą decydować o rodzaju nawiązanego stosunku prawnego i swobodnie kształtować treść tego stosunku. W praktyce
najczęściej z personelem medycznym (w tym również z diagnostami laboratoryjnymi) zawierana jest umowa nazywana
„umową o świadczenie usług medycznych” czy też „umową
o udzielanie świadczeń zdrowotnych”, czy nawet „umową
zlecenia”. Do umowy tej stosuje się odpowiednio przepisy
o zleceniu (art. 750 k.c.).
Podsumowanie
Reasumując diagnosta laboratoryjny może wykonywać
czynności diagnostyki laboratoryjnej w laboratorium przez
siebie utworzonym lub też nawiązać współpracę z innych
podmiotem leczniczym. Podstawa wykonywania czynności
diagnostyki laboratoryjnej w podmiocie leczniczym może
być umowa o pracę, umowa cywilnoprawna (kontakt cywilnoprawny) zawierana na podstawie art. 26 ustawy o działalności leczniczej lub zawierana na podstawie przepisów
kodeksu cywilnego.
W umowach cywilnoprawnych i powstających na ich podstawie stosunkach cywilnoprawnych strony nie pozostają wobec siebie w stosunku nadrzędności i podrzędności. Zatem
istotą tych umów jest równorzędność zawierających je podmiotów oraz duża swoboda w kształtowaniu treści umowy.
Umowy te pozbawiają świadczącego usługi ochrony wynikającej z przepisów kodeksu pracy [5]. Pamiętać jednakże należy, iż zawieranie umów cywilnoprawnych jest dopuszczona
przez prawo i powszechnie stosowana praktyką nawiązywania współpracy. I to nie tylko z personelem medycznym. Nie
ulega wątpliwości, że pracodawca ustalając podstawę prawna zatrudnienia będzie się kierował m.in. względami ekonomicznymi. A ściślej mówiąc tym co jest dla niego tańsze. Nie
powinno być to jednakże jedyne kryterium. Pracodawca powinien rozważyć także jakie są potrzeby laboratorium mając
na względzie jakość i bezpieczeństwo pacjenta. I dodatkowo
tak sprecyzować treść umowy cywilnoprawnej aby nie sta-
nowiła ona obejścia prawa pracy [5]
Jak słusznie podkreśla Z. Kubot, treść kontraktów cywilnoprawnych, a przez to kontraktowy status personelu medycznego zależy od ich pozycji negocjacyjnej. Słaba pozycja negocjacyjna określonych grup zawodowych może prowadzić
do narzucenia treści kontraktów przez podmiot leczniczy
a w konsekwencji prowadzić do kontraktowego poddaństwa
osoby wykonującej usługi na rzecz podmiotu leczniczego. Poddaństwo kontraktowe może się wyrażać w niekorzystnych postanowieniach kontraktów cywilnoprawnych,
w szczególności dotyczących wymiaru czasu świadczenia
usług, zakresu i liczby wykonywanych usług, wysokości wynagrodzenia, kar umownych. W praktyce może to prowadzić
do „bieda statusu zawodowego” określonych zawodów medycznych [2].
Od „bieda statusu zawodowego” już tylko krok to niskiej jakości świadczeń, błędów medycznych i odpowiedzialności
prawnej z tego tytułu.
Adres do korespondencji:
Dr n. prawn. Anna Augustynowicz
Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego
01 - 826 Warszawa; ul. Kleczewska 61/63
tel. 22 5601140
e-mail: [email protected]
Zaakceptowano do publikacji: 04.12.2012
Bibliografia
1. Wyrok Sądu Najwyższego z 9 grudnia 1999 r. I PKN 432/99,
OSNAPiUS 2001, Nr 9, poz. 310.
2. Kubot Z., Rodzaje kontraktów cywilnoprawnych personelu medycznego w świetle ustawy o działalności leczniczej, Praca
i Zabezpieczenie Społeczne, 8/2011: 16-21.
3. Ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. Nr
112, poz. 654 z późn. zm.
4. Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r., Nr
21, poz. 94 z późn. zm.).
5. Paszkowska M. Zatrudnianie personelu laboratorium, Laboratorium, 9-10/2010: 26-29.
6. Huk-Augustynowicz A, Widarska A. Podstawy prawa dla diagnostów laboratoryjnych. Oinpharma, Warszawa 2009: 112.
7. Jaśkowski K, Maniewska E. Kodeks pracy. Komentarz. T. I. Zakamycze, Kraków 2006: 128.
8. Borowicz K, Puzoń W, Ryba M. Ustawa o działalności leczniczej
z komentarzem. Infor Warszawa 2012: 64-70.
9. Ustawa z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej
(Dz.U. z 2007 r., Nr 14, poz. 89 z późn. zm.).
10. Ustawa z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz.U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 z późn. zm.).
11. Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz.
93 z późn. zm.).
12. Ustawa z 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (Dz.U.
z 2004 r., Nr 144, poz. 1529 z późn. zm.).
13. Ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r., Nr
164, poz. 1027 z późn. zm.).
14. Gotkowska A. Umowa o udzielenie zamówienia na świadczenie usług zdrowotnych jako podstawa nawiązania zatrudnienia
w świetle ustawy o działalności leczniczej. www.lex.pl
15. Waszkiewicz M. Diagnostyka laboratoryjna w myśl rządowego
projektu ustawy o działalności leczniczej, Diagnosta laboratoryjny: 23-25.
471