raport oddziaływania OOS - Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu

Transkrypt

Raport o oddziaływaniu na obszary Natura 2000
PLH020006 Karkonosze i PLB020007 Karkonosze
dla przedsięwzięcia
polegającego na budowie domu jednorodzinnego
na działce nr 293 (obręb 00–14, AM–15)
na terenie miasta Jelenia Góra
Joanna Potocka
Paweł Szczepaniak
Jelenia Góra 2016
Raport o oddziaływaniu na obszary Natura 2000 PLH020006 i PLB020007 Karkonosze
planowanej budowy domu jednorodzinnego na działce nr 293 (00–14, AM–15) na terenie miasta Jelenia Góra
Tytuł opracowania
Raport o oddziaływaniu na obszary Natura 2000 PLH020006 Karkonosze i PLB020007
Karkonosze dla przedsięwzięcia polegającego na budowie domu jednorodzinnego na
działce nr 293 na terenie miasta Jelenia Góra
Zamawiający
Tomasz Ryma
ul. Wczasowa 10
58–570 Jelenia Góra
Wykonawca:
Joanna Potocka
Włókniarzy 4/3
58–533 Mysłakowice
Autorzy opracowania:
Joanna Potocka
Paweł Szczepaniak
Redakcja i kierownictwo raportu:
Joanna Potocka
Jelenia Góra 2016
2
Spis treści
STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM .........................……..
5
1.
WSTĘP .............................................................................................................…….. 11
2.
PODSTAWY PRAWNE ..................................................................................…….. 11
3.
PROCEDURA OCENY WPŁYWU INWESTYCJI NA OBSZARY NATURA
2000 – STAN W MOMENCIE WYKONYWANIA OCENY.........................…….. 11
4.
PRZYJĘTA METODYKA OCENY.................................................................…….. 13
5.
PODSTAWOWE DANE O PRZEDSIĘWZIĘCIU .........................................…….. 14
5.1.
ZWIĘZŁY OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA – WARIANT INWESTORA .................................…… 14
5.2.
SKUTKI ALTERNATYWY ZEROWEJ ......................................................................……. 16
5.3.
POZOSTAŁE ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE .....................................................……. 17
6.
OPIS ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH W REJONIE PLANOWANEJ
INWESTYCJI ...................................................................................................…….. 17
6.1.
OPIS UKSZTAŁTOWANIA POWIERZCHNI DZIAŁKI I DOTYCHCZASOWYCH
PRZEKSTAŁCEŃ JEJ TERENU ................................................................................……. 17
6.2.
SIEDLISKA PRZYRODNICZE Z ZAŁĄCZNIKA I DYREKTYWY 92/43/EEC ..............…… 18
6.3.
OCENA ZASOBÓW GATUNKÓW ZWIERZĄT W OBSZARZE PLH020006 KARKONOSZE,
NA KTÓRE MOŻE MIEĆ WPŁYW PLANOWANA INWESTYCJA ..........…………………... 24
6.4.
OCENA ZASOBÓW GATUNKÓW PTAKÓW W OBSZARZE PLB020007 KARKONOSZE,
NA KTÓRE MOŻE MIEĆ WPŁYW PLANOWANA INWESTYCJA .................................…… 28
7.
ODDZIAŁYWANIE PLANOWANEJ INWESTYCJI NA OBSZARY NATURA
2000 ................................................................................................………………… 36
7.1.
SCREENING ........................................................................................................…….. 36
7.2.
CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW SOO KARKONOSZE (PLH 020006) I OSO
KARKONOSZE (PLB020007) ..............................................................................……. 36
7.3.
POTENCJALNE ODDZIAŁYWANIA ANALIZOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA NA OBSZAR
PLH020006 KARKONOSZE – SIEDLISKA ...............................................……………. 37
7.4.
MATRYCA OGÓLNA I SZCZEGÓŁOWA WPŁYWU INWESTYCJI W OBSZARZE PLH
020006 KARKONOSZE – SIEDLISKA ....................................................................…… 39
7.5.
MATRYCE WPŁYWU INWESTYCJI W OBSZARACH PLH 020006 I PLB020007
KARKONOSZE – FAUNA ......................................................................................……. 41
8.
GATUNKI CHRONIONE ...............................................................................…….. 42
8.1.
ROŚLINY I GRZYBY ............................................................................................…….. 42
8.2.
ZWIERZĘTA ....................................................
……......................................................
9.
REKOMENDOWANE DZIAŁANIA MINIMALIZUJĄCE ..........................…….. 47
9.1.
KOMPENSACJA PRZYRODNICZA .........................................................................…….. 48
9.2.
MONITORING .....................................................................................................…….. 48
3
42
10.
PODSUMOWANIE I WNIOSKI .....................................................................……. 49
11.
LITERATURA I DOKUMENTY.....................................................................……. 49
SPIS ZAŁĄCZNIKÓW
Zał. 1. Lokalizacja planowanej inwestycji (dom jednorodzinny) na tle obszarów Natura 2000
w Karkonoszach (PLH020006 i PLB020007)
Zał. 2a, 2b, 2c. Kopia wykazu właścicieli wraz z podaną powierzchnią działki (2a), kopia
mapy zasadniczej (2b) oraz kopia wyrysu z mapy ewidencyjnej (2c)
Zał. 3. Lokalizacja planowanej inwestycji w granicach działki nr 293 (obręb 00–14, AM–15)
– szkic
Zał. 4. Wizualizacja domu planowanego do budowy na działce nr 293 (obręb 00–14, AM–15)
Zał. 5. Kopia zaświadczenia o braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
Zał. 6. Lokalizacja planowanej zabudowy i elementów zagospodarowania działki: niezbędnej
infrastruktury, powierzchni utwardzonej i zieleni przydomowej na tle ukształtowania
powierzchni działki i jej roślinności
Zał. 7. Mapa rozmieszczenia siedlisk przyrodniczych na działce 293 oraz w jej najbliższym
otoczeniu
Zał 8. Lista gatunkowa siedlisk w obrębie działki nr 293
4
STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
1. Planowana inwestycja
Niniejszy raport zawiera ocenę oddziaływania planowanej inwestycji polegającej na
budowie domu jednorodzinnego wolnostojącego wraz z garażem jednostanowiskowym i
niezbędną infrastrukturą na działce nr 293 (obręb 00–14, AM–15) przy ul. Wczasowej na
terenie miasta Jelenia Góra na obszary Natura 2000 w Karkonoszach – ZAŁ. 1 i 2.
(Powierzchnia działki to 0,3322 ha –– ZAŁ. 2).
Planowane jest, aby całe zagospodarowanie terenu – dom, garaż oraz niezbędna
infrastruktura (przyłącza mediów, zbiornik bezodpływowy lub przydomowa oczyszczalnia
biologiczna) i urządzona zieleń przydomowa znalazły się w wypłaszczonej części działki,
pomiędzy ramionami strumienia, przylegającej do drogi (ZAŁ. 3). W ten sposób cały obszar
podlegający zagospodarowaniu, wraz z tymczasowym składem materiałów i urządzeń na
etapie budowy zmieści się na obszarze ok. 600 m2, co stanowi 18% powierzchni działki,
głównie w jej wypłaszczonej części, bezpośrednio przylegającej do drogi. Naturalny spadek
terenu wykorzystany ma być na wykonanie podpiwniczenia, które od strony drogi będzie
całkowicie niewidoczne.
Na pozostałej części działki, czyli na 80% jej powierzchni, ze względu na ukształtowanie
terenu, Inwestor nie planuje intensywnego zagospodarowania, w tym nie planuje urządzonej
zieleni przydomowej, co najwyżej wykaszanie istniejącej tam obecnie łąki, z ewentualnym
zezwoleniem na ekstensywny wypas, jak do tej pory.
Budowa ma być prowadzona w systemie gospodarczym, w większości ręcznie i przy
użyciu sprzętu i maszyn budowlanych o niewielkich gabarytach i ciężarze (w związku z tym
nie powodujących znacznego zanieczyszczenia powietrza, podłoża i wód oraz nie
dewastującego podłoża).
2. Alternatywa zerowa
Wariant zerowy – rezygnacja z budowy domu – z największym prawdopodobieństwem
jedynie odsunąłby w czasie zagospodarowanie opisywanej działki (Jagniątków jest terenem
bardzo atrakcyjnym dla inwestorów, zarówno prywatnych jak i związanych z branżą
turystyczną), w dalszej perspektywie wariant zerowy mógłby stać się pośrednią przyczyną
znaczniejszej ingerencji niż budowa domu jednorodzinnego w kształcie przewidzianym przez
obecnego Inwestora, tym bardziej, że Studium uwarunkowań (por. ZAŁ. 5) dopuszcza „(...)
zabudowę pensjonatową, usługową – związaną z obsługą ruchu turystycznego i rekreacją
(...)”. Budowa domu jednorodzinnego w wariancie Inwestora jest rodzajem zabezpieczenia
terenu; takie zabezpieczenie jest tym ważniejsze, że inwestycja podlegająca ocenie ma
znajdować się na działce graniczącej z obszarem Karkonoskiego Parku Narodowego.
3. Pozostałe warianty
Dom oraz pozostałe zaplanowane zagospodarowanie terenu stanowią wariant minimalny
możliwego zagospodarowania na działce nr 293. Z racji tego, że Inwestor nie planuje ani
dużego domu, ani intensywnego wprowadzania zieleni przydomowej, zawarte w następnych
rozdziałach zalecenia z jednej strony potwierdzają zamiar Inwestora, z drugiej – uściślają
pewne zagadnienia. W związku z tym wariant Inwestora z uwzględnieniem zaleceń autorów
niniejszej oceny jest wariantem jedynym.
4. Stan prawny
Obowiązek wykonania oceny oddziaływania inwestycji został nałożony Postanowieniem
Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu, z 19 maja 2016 r.
(WPN.43.67.2016.KR.2), zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi i procedurami.
5
Zgodnie z tym Postanowieniem raport ma być ograniczony do określenia oddziaływania
przedsięwzięcia na etapie realizacji i eksploatacji na specjalny obszar ochrony siedlisk (SOO)
i obszar specjalnej ochrony siedlisk (OSO) Natura 2000, PLH020006 i PLB020007
Karkonosze. Raport uwzględnia także oddziaływania skumulowane.
Postępowanie w sprawie oddziaływania na środowisko jest warunkowane dokumentami
natury ogólnej, jak konwencje i porozumienia międzynarodowe, zwłaszcza europejskie,
wynikającymi z nich rozwiązaniami legislacyjnymi w zakresie prawa europejskiego, jak
dyrektywy oraz krajowymi aktami prawnymi, w tym transpozycjami prawa europejskiego do
prawa krajowego. Podstawowym zapisem prawnym, z którego wynikają wszystkie inne, jest
art. 33, ust. 3. Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2015 r.
poz. 1651, z późn. zm.).
5. Metodyka oceny
Przy sporządzaniu niniejszej oceny uwzględniono wskazówki zawarte w opracowaniu
Assessment of plans and projects significantly affecting Natura 2000 sites – Methodological
guidance on the provisions of Article 6(3) and (4) of the Habitats Directive 92/43/EEC;
wydanej przez European Comission, DG Environment w 2002 r., będącym nie
obligatoryjnym, jednak zalecanym materiałem przy wykonywaniu ocen oddziaływania
inwestycji, planów i programów na obszary natura 2000. Oceny wpływu planowanego
przedsięwzięcia na obszary Natura 2000 w Karkonoszach dokonano na podstawie analizy
planów Inwestora, inwentaryzacji terenowej przeprowadzonej na terenie działki i w
najbliższej okolicy (dla siedlisk Natura 2000 – na działkach sąsiednich, dla gatunków
zwierząt – w promieniu ok.150-200m), oceny zasobów gatunków i siedlisk znajdujących się
pod ochroną w obszarach SOO i OSO Karkonosze, oraz przeprowadzając tzw. screening.
Oceniono potencjalny stopień pogorszenia stanu ochrony poszczególnych przedmiotów
ochrony, na który wpływ może być budowa tego konkretnego domu, zwłaszcza
uwzględniając efekty skumulowane z innymi przedsięwzięciami dla siedlisk wymienionych w
Postanowieniu Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, czyli: 6520 górskie łąki
konietlicowe użytkowane ekstensywnie oraz 7140 torfowiska przejściowe i trzęsawiska. Na
tej podstawie sporządzono macierz ogólną potencjalnych wpływów inwestycji na przedmioty
ochrony.
6. Dotychczasowe przekształcenia terenu działki (przed 1945 r.)
Teren działki nosi ślady niwelowania stoku poprzez nasypanie materiału ziemnego i
kamieni (wyraźnie sztuczne dwa wypłaszczenia, w górnej i dolnej części działki oraz mury
oporowe dla uzyskania pożądanego ukształtowania powierzchni działki). Wykonano je
przwdopodobnie na potrzeby budowy drogi pomiędzy opisywaną działką a działką nr 308
oraz dla regulacji stosunków wodnych (skanalizowane strumienie, częściowo wpuszczone
pod powierzchnię gruntu) – ZAŁ. 6. Efektem pośrednim tych prac było przekształcenie
roślinności – osuszenie płatu jakiegoś wilgotnego siedliska (wilgotnej łąki?, obecnie pokrytej
przez ziołorośle wiązówkowe na działce nr 308) oraz stworzenie odpowiednich warunków dla
roślinności wydepczyskowej oraz dla gatunków roślin typowych dla łąk niżowych.
7. Inwentaryzacja i ocena zasobów przedmiotów ochrony w obszarach
PLH020006 i PLB020007 Kakronosze
A/ Siedliska przyrodnicze
Na terenie działki oraz w jej najbliższym otoczeniu zinwentaryzowano 4 siedliska
przyrodnicze:
6
6520 Górskie łąki konietlicowe i mietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono–
Trisetion i Arrhenatherion)
6430 Ziołorośle z wiązówką błotną ze związku Filipendulion (siedlisko nie jest
przedmiotem ochrony w obszarze PLH020006)
9110 kwaśna buczyna górska (na terenie KPN)
*91E0 – łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (siedlisko priorytetowe)
Nie stwierdzono – ani na działce, ani na działkach sąsiednich, na które potencjalnie
budowa domu mogłaby wywrzeć wpływ – siedliska 7140 torfowiska przejściowe i
trzęsawiska.
Spośród wymienionych siedlisk wykazano potencjalnie negatywny wpływ, jednak
niewielki i w większości potencjalnych oddziaływań możliwy do minimalizacji, jedynie na
siedlisko górskich łąk konietlicowych i mietlicowych 6520, wyłącznie w granicach działki.
Najważniejszym oddziaływaniem planowanej inwestycji będzie w przypadku jej realizacji
utrata powierzchni. Przy planowanym zakresie prac ocenia się, że dla siedliska 6520 w
obszarze SOO Karkonosze wyniesie ona 0,0084% jego ogólnej powierzchni na tym terenie,
co w połączeniu z dotychczas zrealizowanymi lub planowanymi do realizacji innymi
inwestycjami, ocenianymi jak na razie na 1,1% powierzchni ogólnej tego siedliska, jest
wartością nieznaczącą.
Pozostałe oddziaływania są nieznaczące, trudne do jednoznacznego określenia, i
przewiduje się, że mogą polegać, zarówno na etapie budowy jak i użytkowania, na
ewentualnym:
– zanieczyszczeniu siedliska,
– eutrofizacji siedliska, zmianie stosunków wodnych,
– zaprzestaniu dotychczasowego użytkowania,
– fragmentacji kompleksu siedlisk działki i jej najbliższego otoczenia,
– wprowadzeniu gatunków obcych ekologicznie i/ lub geograficznie (ekspansywnych i/
lub inwazyjnych).
Wszystkie te potencjalne oddziaływania stają się nieznaczące po zastosowaniu zabiegów
minimalizujących, które w większości są pomysłami i projektami samego Inwestora.
Na pozostałe siedliska przyrodnicze Natura 2000, będące przedmiotami ochrony w SOO
Karkonosze (za wyjątkiem jednego – ziołorośla wiązówkowego 6430), planowana budowa
domu wraz z zagospodarowaniem otaczającej powierzchni nie będzie miała wpływu.
Dla żadnego z potencjalnych oddziaływań na siedliska Natura 2000 (zał I, Dyrektywy
siedliskowej) nie jest konieczny monitoring porealizacyjny ani kompensacja
przyrodnicza.
B/ Gatunki zwierząt
Oceniono możliwe potencjalne oddziaływania na:
– 5 gatunków zwierząt będących przedmiotem ochrony w obszarze PLH020006
Karkonosze;
– 4 gatunki zwierząt nie będące przedmiotem ochrony w obszarze PLH020006
Karkonosze 4, w tym wydra Lutra lutra, która występuje na tyle często w obszarze, że przy
weryfikacji Standardowego Formularza Danych, że powinna zostać włączona do
przedmiotów ochrony;
– 8 gatunków ptaków będących przedmiotem ochrony w obszarze PLB020007
Karkonosze;
- 4 gatunki ptaków nie będące przedmiotem ochrony w obszarze PLB020007
Karkonosze.
Na uwagę zasługuje występowanie w pobliżu działki gatunków wymienionych w zał. I do
Dyrektywy ptasiej: dzięcioł zielonosiwy Picus canus i gąsiorek Lanius collurio.
7
Przewidywane oddziaływanie inwestycji na gatunki zwierząt, będące przedmiotami
ochrony w obszarach Natura 2000 w Karkonoszach nie osiąga wpływu negatywnego,
znaczącego, niemożliwego do uniknięcia i wymagającego kompensacji.
8. Gatunki chronione
A/ Rośliny i grzyby
Nie stwierdzono gatunków chronionych roślin i grzybów w granicach działki (zgodnie z
obowiązującym prawem w momencie wykonywania niniejszej oceny), czyli na terenie, który
jest pod bezpośrednim wpływem inwestycji. Inwestycja mogłaby oddziaływać tylko na
gatunki chronionych roślin i grzybów tylko w przypadku, gdyby znajdowały się one
wewnątrz granic działki.
B/ Zwierzęta
W przypadku gatunków chronionych na obszarze planowanej inwestycji i w jego
otoczeniu stwierdzono występowanie kilku gatunków owadów objętych ochroną. W
przypadku kręgowców płazy reprezentowane były przez 2 gatunki – wszystkie objęte ochroną
częściową Gady są reprezentowane przez jeden gatunek objęty ochroną częściową. Ptaki
występujące na działce i w jej okolicy, lub takie których występowania należy się
spodziewać, to minimum 31 gatunków (30 gatunków objętych ochroną ścisłą i 1 objęty
ochroną częściową). Ssaki reprezentowane są przez 1 gatunek objęty ochroną ścisłą i 2 objęte
ochroną częściową. Dla każdego gatunku występującego na obszarze przedsięwzięcia i w
promieniu ewentualnych oddziaływań zidentyfikowano zagrożenia, określono wpływ
inwestycji oraz zaproponowano sposoby minimalizacji zagrożeń.
9. Wpływy potencjalne planowanej inwestycji na przedmioty ochrony w
obszarach SOO i OSO w Karkonoszach – podsumowanie (por. matryce wpływu)
Wpływ na etapie budowy
 Utrata powierzchni siedlisk Natura 2000 i siedlisk roślin i zwierząt
 Zmiana stosunków wodnych
 Zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby
 Fragmentacja kompleksu siedlisk działki i jej najbliższego otoczenia
 Ginięcie małych zwierząt w wykopach
Wpływ na etapie użytkowania
 Zaprzestanie dotychczasowego użytkowania
 Eutrofizacja siedliska
 Wprowadzenie gatunków obcych ekologicznie i geograficznie
Wpływy odległe, pośrednie i skumulowane
 Planowana inwestycja nie niesie ze sobą zagrożenia, które mogłoby wpłynąć na odległe
przedmioty ochrony lub wpłynąć pośrednio na nie w obu obszarach Natura 2000.
 Potencjalnie może wystąpić skumulowany wpływ inwestycji, które są realizowane z
wykorzystaniem terenu, na którym występują górskie łąki konietlicowe i mietlicowe (6520):
 Zajęcie terenu siedliska i utrata powierzchni zajmowanej przez płaty siedliska.
Żadne z potencjalnych oddziaływań na żadem z przedmiotów ochrony, (jak również na
siedliska oraz gatunki roślin i zwierząt nie będące przedmiotami ochrony w obszarach Natura
8
2000 w Karkonoszach, ale występujące w zasięgu potencjalnego oddziaływania planowanej
inwestycji) nie są tzw. szkodą znaczącą. Wszystkie zostały ocenione jako:
0 – bez wpływu,
bądź na poziomie
1 – o wpływie możliwym, trudnym do jednoznacznego określenia, który jest możliwy
do minimalizacji po zastosowaniu odpowiednich działań minimalizujących.
10. Rekomendowane działania minimalizujące
W wyniku analizy zaleca się (zgodnie z zasadą ostrożności) zastosowanie następujących
działań minimalizujących potencjalne i przewidywane oddziaływania, zarówno na przedmioty
ochrony w SOO i OSO Karkonosze, jak i na chronione prawem krajowym gatunki zwierząt:
Na etapie projektowania inwestycji
 Planowanie zagospodarowania terenu tak, aby w jak największym stopniu
zachować jego naturalny charakter. Wskazane jest pozostawienie zadrzewień i zakrzaczeń
oraz części niezagospodarowanego terenu (jeśli jest to możliwe – utrzymać należy
charakter łąkowy);
 Zaprojektowanie intensywniejszego zagospodarowania na ok. 20% powierzchni
działki, jak najbliżej drogi;
 Zaprojektowanie niewielkiego podpiwniczenia, wykorzystującego naturalny
układ stoku w obrębie działki (ograniczenie ingerencji w warunki wodne w obrębie
działki);
 Dla uniknięcia nadmiernej eutrofizacji terenu lub zanieczyszczenia sąsiadujących
cieków zaprojektowanie odpowiedniego systemu odprowadzania i/ lub utylizacji ścieków
(szambo lub przydomowa oczyszczalnia) – (wybór rozwiązania po rozpoznaniu
geologiczno–hydrologicznym);
 Zaprojektowanie jak najmniej uciążliwego dla środowiska sposobu ogrzewania
domu (z jak najmniejszym stopniem produkowanych przez system ogrzewania
zanieczyszczeń powietrza);
 Zaprojektowanie założeń zieleni w oparciu o rodzime gatunki roślin z
pozostawieniem jak największych fragmentów zieleni rodzimej, szczególnie przy
granicach działek i wzdłuż cieków;
 Zaprojektowanie ogrodzeń umożliwiających migrację drobnych zwierząt,
szczególnie wskazane ogrodzenia żywopłotowe z użyciem rodzimych gatunków
krzewów, najlepiej – typowych dla Karkonoszy. Pozostawienie w miarę możliwości
istniejących drzew i krzewów, zwłaszcza przy granicy działki;
 Zaprojektowanie punktów świetlnych z unikaniem oświetlania jaskrawego
(szczególnie lamp rtęciowych) oraz o charakterze rozproszonym (unikanie efektu łuny).
Do oświetlenia zaleca się stosować niskociśnieniowe lampy sodowe (lub o podobnych
właściwościach), z ukierunkowanym ku ziemi strumieniem światła;
Na etapie budowy
 Budowa w sposób jak najmniej uciążliwy dla środowiska (ręcznie i przy użyciu
niewielkich maszyn o niskim poziomie hałasu, małym zagrożeniu zanieczyszczeniem
gleby, wody i powietrza); Należy uniemożliwić dostawanie się zanieczyszczeń do cieków
i stosować kontrole czystości cieków;
 Składowanie materiałów i urządzeń w obrębie części działki, która zostanie
zaplanowana do zagospodarowania pod dom, garaż, powierzchnie utwardzoną i zieleń
przydomową;
9
 Kontrole wykopów podczas trwania budowy i wyciąganie z nich wszystkich
drobnych zwierząt.
 Darń pozostałą po zagospodarowaniu terenu, należy wykorzystać do regeneracji
dowolnego obszaru nieużytków na terenie działki, ewentualnie na innym terenie;
Na etapie użytkowania
 Pozostawienie części działki w stanie niezagospodarowanym;
 W miarę możliwości utrzymanie dotychczasowego sposobu użytkowania w
niezagospodarowanej części działki (koszenie z zachowaniem wysokości koszenia 10-15
cm, najlepiej ręczne, umiarkowane nawożenie i/ lub ekstensywny wypas);
 Zakaz wprowadzania gatunków roślin i zwierząt umieszczonych w wykazach
gatunków inwazyjnych na terenie Polski i Europy (Instytut Ochrony Przyrody PAN,
Kraków);
 Właściwe i zgodne z normami użytkowanie systemu ogrzewania domu i systemu
odprowadzania i/ lub utylizacji ścieków;
 Unikanie jaskrawego oświetlenia terenu oraz oświetlenia o charakterze
rozproszonym;
Planowane przedsięwzięcie nie wywołuje szkód znaczących dla przedmiotów ochrony
w obszarach Natura 2000 i może być przeprowadzone, pod warunkiem przestrzegania zaleceń
minimalizujących oddziaływanie na etapie projektowania, budowy oraz eksploatacji. Nie są
wymagane działania kompensacyjne. Dla gatunków chronionych zwierząt na podstawie
krajowych aktów prawnych, zaproponowano niezbędne działania minimalizujące. Są to
gatunki często występujące w rejonie planowanej inwestycji. Inwestycja nie wywrze
znaczącej szkody (3) na żaden z gatunków zwierząt chronionych na podstawie prawa
krajowego.
11. Kompensacja przyrodnicza i monitoring
Przy zastosowaniu odpowiednich działań minimalizujących, które jednocześnie w
większości są planami Inwestora co do sposobów budowy i zagospodarowania działki, nie
jest potrzebne kompensowanie oddziaływań przedsięwzięcia ani monitoring na etapie
realizacji oraz monitoring porealizacyjny.
10
1. WSTĘP
Niniejszy raport zawiera ocenę oddziaływania planowanej inwestycji polegającej na
budowie domu jednorodzinnego wolnostojącego wraz z garażem jednostanowiskowym i
niezbędną infrastrukturą na działce nr 293 (obręb 00–14, AM–15) przy ul. Wczasowej na
terenie miasta Jelenia Góra na obszary Natura 2000 w Karkonoszach (PLH020006 i
PLB020007). Obowiązek wykonania oceny oddziaływania inwestycji został nałożony
Postanowieniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu, z 19 maja
2016 r. (WPN.43.67.2016.KR.2), zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi i procedurami.
Zgodnie z tym Postanowieniem raport ma być ograniczony do określenia oddziaływania
przedsięwzięcia na etapie realizacji i eksploatacji na:
– zatwierdzony przez Komisję Europejską, mający znaczenie dla Wspólnoty, specjalny
obszar ochrony siedlisk Natura 2000 Karkonosze (PLH020006), ze szczególnym
uwzględnieniem oddziaływania przedsięwzięcia na siedliska: (i) 6520 górskie łąki
konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono–Trisetion), (ii) 7140 torfowiska
przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością Scheuchzerio–Caricetea);
oraz na:
– obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 Karkonosze (PLB020007), zatwierdzony
Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów
specjalnej ochrony ptaków (Dz.U. 2011 nr 25 poz. 133), wraz z uwzględnieniem
Obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. o sprostowaniu błędu (dot.
listy gatunków ptaków) (Dz.U. 2011 nr 67 poz. 358);
Również zgodnie z przywołanym powyżej Postanowieniem, niniejszy Raport ma
uwzględniać działania skumulowane z innymi realizowanymi, zrealizowanymi i planowanymi
przedsięwzięciami oraz powinien zawierać dane – w przypadku, gdy Raport wykaże, że
przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000 –
pozwalające na ustalenie braku rozwiązań alternatywnych, wraz z informacją czy wymogi
nadrzędnego interesu publicznego przemawiają za realizacją przedsięwzięcia.
Ponadto działka nr 293 znajduje się w otulinie Karkonoskiego Parku Narodowego
(zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie
Karkonoskiego Parku Narodowego (Dz.U. 2015 poz 2002 t.1), które weszło w życie z dniem
1 stycznia 2016 r.
Dla obszarów PLH020006 i PLB020007 sporządzono projekty planów zadań ochronnych,
które nie zostały jeszcze zatwierdzone rozporządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony
Środowiska we Wrocławiu. Uwzględniono je jednak w niniejszym raporcie, wraz z
proponowanymi korektami granic obu obszarów, które sytuują obszar analizowanej działki
wewnątrz obu obszarów Natura 2000, a nie przy ich granicy.
Planowane przedsięwzięcie zgodnie z informacjami inwestora nie przewiduje wariantów
alternatywnych. O ile poniższa raport wykaże brak znaczącego oddziaływania na przedmioty
ochrony w obszarze – możliwe będzie wyrażenie zgody na budowę na omawianej działce lub
też, jeśli stwierdzone szkody będą miały charakter znaczący – ekspertyza wskaże brak
możliwości przeprowadzenie inwestycji.
2. PODSTAWY PRAWNE
Postępowanie w sprawie oddziaływania na środowisko jest warunkowane dokumentami
natury ogólnej, jak konwencje i porozumienia międzynarodowe, zwłaszcza europejskie (por.
spis literatury i dokumentów), wynikającymi z nich rozwiązaniami legislacyjnymi w zakresie
11
prawa europejskiego, jak dyrektywy oraz krajowymi aktami prawnymi, w tym transpozycjami
prawa europejskiego do prawa krajowego.
3. PROCEDURA OCENY WPŁYWU INWESTYCJI NA OBSZARY NATURA
2000 – STAN W MOMENCIE WYKONYWANIA OCENY
Obowiązek wykonania oceny oddziaływania planowanej inwestycji na obszar Natura
2000 nakłada Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2015 r.
poz. 1651, z późn. zm.) art. 33, ust.3:
3. Projekty polityk, strategii, planów i programów oraz zmian do takich dokumentów a
także planowane przedsięwzięcia, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a
które nie są bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub obszarów, o których
mowa w ust. 2, lub nie wynikają z tej ochrony, wymagają przeprowadzenia odpowiedniej
oceny oddziaływania na zasadach określonych w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o
udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Zgodnie z Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001
nr 62 poz. 627), oceny oddziaływania wykonuje się obligatoryjnie bądź wykonanie oceny
może być wymagane, w zależności od rodzaju przedsięwzięcia. Lista przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko (i/ lub obszar Natura 2000), które wymagają
wykonania oceny oddziaływania na środowisko lub/ i obszar Natura 2000 (dalej: OOŚ) lub
dla których OOŚ może być wymagana, znajduje się w Rozporządzeniu Rady Ministrów z
dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko (Dz.U. 2010 nr 213 poz. 1397).
Przedsięwzięcie polegające na planowanej budowie domu jednorodzinnego z garażem
jednostanowiskowym i niezbędną infrastrukturą na działce nr 293 (obręb 00–14, AM–15)
przy ul. Wczasowej w Jeleniej Górze, zostało zakwalifikowane jako wymagające wykonania
oceny oddziaływania na obszary Natura 2000 postanowieniem Regionalnego Dyrektora
Ochrony Środowiska, na podstawie art. 63 i 97 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o
udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008 nr 199
poz. 1227).
Zgodnie z artykułem 34. Ustawy o ochronie przyrody, jeśli Raport wykaże – po
uwzględnieniu skumulowanych oddziaływań z innymi przedsięwzięciami, w tym w
odniesieniu do integralności i spójności obszarów Natura 2000, że przedsięwzięcie w
znaczący sposób może oddziaływać na środowisko, aby mogło być ono zrealizowane,
konieczne jest wykazanie, że brak jest rozwiązań alternatywnych oraz że przemawiają za jego
wykonaniem wymogi nadrzędnego interesu publicznego, w tym społeczne lub gospodarcze, a
ponadto należy wykonać kompensację przyrodniczą, niezbędną dla zapewnienia spójności i
właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura 2000. W przypadku, gdy znaczące
oddziaływanie negatywne dotyka roślin, siedlisk i/ lub zwierząt priorytetowych, zezwolenie
na wykonanie przedsięwzięcia (planu, programu) może zostać wykonane wyłącznie dla: „(...)
ochrony zdrowia i życia ludzi; zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego; uzyskania
korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska przyrodniczego lub
wynikającym z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, po uzyskaniu
opinii Komisji Europejskiej” (Art. 34, ust.2 Ustawy o ochronie przyrody).
W przypadku braku odpowiednich przepisów prawa krajowego lub ich sprzeczności z
prawem europejskim, przepisy tego ostatniego są nadrzędne w stosunku do przepisów prawa
12
krajowego, zgodnie z Ogłoszeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 maja 2004 r. w
sprawie stosowania prawa Unii Europejskiej (M.P. nr 20, poz. 359).
4. PRZYJĘTA METODYKA OCENY
Przy sporządzaniu niniejszej oceny uwzględniono wskazówki zawarte w opracowaniu
Assessment of plans and projects significantly affecting Natura 2000 sites – Methodological
guidance on the provisions of Article 6(3) and (4) of the Habitats Directive 92/43/EEC;
wydanej przez European Comission, DG Environment w 2002 r., będącym nie
obligatoryjnym, jednak zalecanym materiałem przy wykonywaniu ocen oddziaływania
inwestycji, planów i programów na obszary natura 2000.
Raport wykonano w oparciu o inwentaryzację terenową siedlisk i gatunków
chronionych w obrębie działki i w jej najbliższym otoczeniu (na działkach sąsiednich w
przypadku siedliska Natura 2000, w promieniu ok. 150-200m w przypadku zwierząt
chronionych w ramach sieci Natura 2000 oraz wymienionych w Rozporządzeniu o ochronie
gatunkowej) informacje własne, informacje przyrodników, dane literaturowe i opracowania
przyrodnicze oraz dostępne materiały fotogrametryczne i ortofotomapy terenu. Dodatkowo
kontrole terenowe pozwoliły na weryfikację danych o rozmieszczeniu siedlisk gatunków
zwierząt oraz częściowo uzupełniły stan wiedzy o ich występowaniu w obrębie inwestycji. W
celu uzupełnienia stanu wiedzy o gatunkach w rejonie inwestycji wykorzystano także dane z
serwisu mapowego Karkonoskiego Parku Narodowego – http://geoportal.kpnmab.pl/imap/.
Następnie przeprowadzono screening – rozważono jakie zmiany środowiska i jego
parametrów spowoduje budowa domu według planu Inwestora, na działce nr 293 oraz
ewentualny wpływ inwestycji na działki sąsiednie, oraz jak zmiany te wpłyną na przedmioty
ochrony w obszarach Natura 2000 siedliskowym i ptasim w Karkonoszach. Oceniono
potencjalny stopień pogorszenia stanu ochrony poszczególnych przedmiotów ochrony, na
który wpływ może być budowa tego konkretnego domu, zwłaszcza uwzględniając efekty
skumulowane z innymi przedsięwzięciami dla siedlisk wymienionych w Postanowieniu
Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, czyli: 6520 górskie łąki konietlicowe
użytkowane ekstensywnie oraz 7140 torfowiska przejściowe i trzęsawiska. Na tej podstawie
sporządzono macierz ogólną potencjalnych wpływów inwestycji na przedmioty ochrony.
Dla możliwych do powstania konfliktów pomiędzy stanem ochrony elementów
(przedmiotów) ochrony w obszarach Natura 2000 oceniono sposób ich wpływu na przedmioty
ochrony i określono ewentualne sposoby minimalizacji wpływu (macierz szczegółowa
konfliktów).
Rozpatrzono ponadto wariant alternatywy zerowej w aspekcie działań skumulowanych dla
siedliska 6520 górskie łąki konietlicowe.
Dla gatunków zwierząt przeprowadzono:
 przegląd obszarów Natura 2000, które mogą znajdować się pod wpływem bezpośrednim,
pośrednim, skumulowanym lub długofalowym przedmiotowej inwestycji;
 przegląd gatunków zwierząt (i ich siedlisk), dla których ochrony zaproponowane lub
zatwierdzone zostały obszary Natura 2000 znajdujące się w okolicach inwestycji;
 przegląd gatunków zwierząt chronionych prawem krajowym mogących znajdować się w
zasięgu inwestycji.
Ze względu na to, że budowa domu jest przedsięwzięciem punktowym, a w związku z
tym na brak możliwości wpływu planowanej inwestycji na stan ochrony odległe przedmiotów
13
ochrony w obszarach Natura 2000 w Karkonoszach, takich jak siedliska przyrodnicze i
gatunki zwierząt, w tym ptaków piętra regla górnego, piętra subalpejskiego i alpejskiego – w
ogóle nie rozpatrywano w niniejszym Raporcie konfliktów pomiędzy inwestycją a stanem ich
ochrony.
Oddzielnie przeprowadzono analizę oddziaływania inwestycji na gatunki zwierząt
objęte ochroną zgodnie z przepisami prawa krajowego, wykorzystano własne dane
poinwentaryzacyjne oraz dostępne źródła informacji: dane literaturowe, opracowania
przyrodnicze. W celu uzupełnienia stanu wiedzy o gatunkach w rejonie inwestycji
wykorzystano także dane z serwisu mapowego Karkonoskiego Parku Narodowego –
http://geoportal.kpnmab.pl/imap/. Z uwagi na charakter przedsięwzięcia odstąpiono od
kompleksowej inwentaryzacji. Opierając się o w/w informacje sprawdzono znane stanowiska
gatunków i ich siedliska. Prace terenowe przeprowadzono w ostatniej dekadzie czerwca 2016
r.
W ramach prac nad tą częścią dokumentacji dokonano:
– weryfikacji obszarów planowanych do zajęcia podczas realizacji inwestycji,
– opisu występowania zwierząt (uwzględniając również potencjalne występowanie)
– opisu kluczowych zagrożeń ze strony inwestycji
– zaproponowano minimalizacje zagrożeń i/lub dokonano oceny wpływu
Bezkręgowce.
Prace terenowe opierały się na czynnym poszukiwaniu gatunków chronionych. Wizja
terenowa była ukierunkowana nie tylko na zidentyfikowanie samych osobników ale także na
określenie siedlisk gatunków. Poszukiwane były głównie owady (chrząszcze, błonkoskrzydłe,
ważki i motyle) ale także zwracano uwagę na znane gatunki z innych grup.
Kręgowce.
Płazy i gady. Prowadzono poszukiwania gatunków na miejscu planowanej inwestycji
oraz w jego otoczeniu. Zidentyfikowano kluczowe dla gatunków tereny bytowania i
rozmnażania.
Ssaki. Podobnie jak w przypadku innych grup prowadzono czynne poszukiwania
gatunków oraz analizowano możliwość bytowania na dostępnych siedliskach. W przypadku
nietoperzy przeprowadzono jednokrotną, nocną kontrolę z użyciem detektora
ultradźwiękowego.
Ptaki. Odnotowano występujące na działce i w jej pobliżu gatunki ptaków, analizując
jednocześnie możliwość wykorzystania dostępnych siedlisk w sezonie lęgowym. W
opracowaniu wymieniono również gatunki, które potencjalnie mogą występować w obrębie
inwestycji.
5. PODSTAWOWE DANE O PRZEDSIĘWZIĘCIU
5.1. ZWIĘZŁY OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA – WARIANT INWESTORA
Planowane przedsięwzięcie, którego dotyczy niniejszy raport o ocenie oddziaływania na
obszary Natura 2000, SOO i OSO Karkonosze, polega na budowie domu jednorodzinnego
wolnostojącego z niezbędną infrastrukturą i garażem jednostanowiskowym na działce nr 293
(obręb 00–14, AM–15) przy ul. Wczasowej na terenie miasta Jelenia Góra – ZAŁ. 1 i 2.
Orientacyjną lokalizację planowanej inwestycji w granicach działki przedstawia ZAŁ. 3.
Rzeczywista lokalizacja domu może ulec niewielkiemu przesunięciu w stosunku do
przedstawionego planu, w szczególności ze względu na ukierunkowanie spadku stoku ––
ustawienie domu może nie być równoległe do drogi (działka nr 292).
14
Planowane jest, aby całe zagospodarowanie terenu – dom, garaż oraz niezbędna
infrastruktura (przyłącza mediów, zbiornik bezodpływowy lub przydomowa oczyszczalnia
biologiczna) i urządzona zieleń przydomowa znalazły się w wypłaszczonej części działki,
pomiędzy ramionami strumienia. W ten sposób cały obszar podlegający zagospodarowaniu,
wraz z tymczasowym składem materiałów i urządzeń na etapie budowy zmieści się na
obszarze ok. 600 m2, co stanowi 18% powierzchni działki, głównie w jej wypłaszczonej
części, bezpośrednio przylegającej do drogi. Na pozostałej części działki, czyli na 80% jej
powierzchni, ze względu na ukształtowanie terenu, Inwestor nie planuje intensywnego
zagospodarowania, w tym nie planuje urządzonej zieleni przydomowej, co najwyżej
wykaszanie istniejącej tam obecnie łąki, z ewentualnym zezwoleniem na ekstensywny wypas,
jak do tej pory. Budowa będzie prowadzona w systemie gospodarczym, w większości ręcznie
i przy użyciu sprzętu i maszyn budowlanych o niewielkich gabarytach i ciężarze (w związku z
tym nie powodujących znacznego zanieczyszczenia powietrza, podłoża i wód oraz nie
dewastującego podłoża).
Opis podstawowych parametrów projektowanego domu wraz z garażem i niezbędną
infrastrukturą:
Powierzchnia działki 0,3322 ha (3 322 m2) – ZAŁ. 2.
Powierzchnia domu 10m x 12m = 120 m2
Powierzchnia garażu 6m x 3,5m = 21,0 m2
Razem pow. zabudowy 141,0 m2
Dojście i dojazd ok. 120,0 m2 –– kostka betonowa lub granitowa
Razem powierzchnia zabudowana wraz z dojazdem i dojściem: ok. 241m2
Sumaryczna powierzchni domu wraz z garażem, dojściem, dojazdem, schodami i
zielenią urządzoną ok. 570–600m2 (do ok. 18% powierzchni działki)
Wysokość budynków
Wysokość domu: 2 kondygnacje, wys. 8,5m (ZAŁ. 4a i 4b) + podpiwniczenie o wys.
2,2 m od strony północno–wschodniej.
Naturalny spadek terenu wykorzystany ma być na wykonanie podpiwniczenia, które po
stronie północno–wschodniej będzie widoczne na całej wysokości, zaś od strony drogi, czyli
od strony południowo–zachodniej, będzie całkowicie niewidoczne. Poziom parteru – o 2
stopnie o wysokości 15 cm (razem ok. 30 cm) powyżej poziomu terenu, aby woda opadowa
i śnieg nie znajdowały się na równi z poziomem podłogi w domu.
Wysokość garażu 3,5m
Odległość od drogi
Dom ma być usytuowany 8,5 – 10 m od drogi (por. ZAŁ. 3). Jest to idealna lokalizacja
wynikająca z ukształtowania terenu. Wypłaszczenie działki w tym miejscu pozwala na
minimalną niwelację terenu (różnica wysokości ok. 2,0 m pozwala na wykorzystanie tyłu
domu na wykonanie podpiwniczenia).
Garaż – ok. 1,5––2m od drogi i granicy działki, ustawiony do niej bokiem, żeby
zachować istniejący stok i umożliwić dojście z każdej strony do budynku.
Niezbędna infrastruktura – ZAŁ. 3.
Przyłącza wody, energii elektrycznej i gazu – doprowadzone od strony drogi, długość
przyłączy w obrębie działki ok. 6––8m – wykop wąskoprzestrzenny.
W zależności od warunków podłoża (rodzaj podłoża, poziom wód gruntowych)
rozwiązaniem dla gospodarki wodno–ściekowej będzie albo szczelny zbiornik
bezodpływowy, albo przydomowa biologiczna oczyszczalnia ścieków (ze złożem
15
biologicznym lub komorą osadu czynnego, w zależności od warunków podłoża – ze studnią
chłonną lub odprowadzeniem oczyszczonej wody do cieku).
Zagospodarowanie terenu
Od strony drogi oraz wokół domu przewidziano wykonanie utwardzonej nawierzchni
(kostka granitowa lub betonowa (por. p–kt 5.1. i ZAŁ. 3 i 6).
Po stronie północno–wschodniej, ze względu na występowanie znacznego spadku od
domu do granicy działki, teren nie jest przewidywany do uprawy zieleni przydomowej. Poza
niewielkimi schodami terenowymi i małymi skarpami umożliwiającymi dojście do
ogrodzenia, teren nie będzie niwelowany, pozostanie w stanie nienaruszonym, przeznaczony
głównie na pozostawienie w charakterze łąki.
Od strony drogi, na płaskim terenie możliwe jest nasadzenie krzewów lub zieleni niskiej.
Do pozostawienia bez zmian: dwie pryzmy głazów w pobliżu drogi, dwa strumienie z
miejscową obudową (oba cieki od mniej więcej połowy swojej długości w granicach działki
nr 293 przebiegają pod ziemią) oraz istniejące na działce drzewa.
Wygląd
Zgodnie z zapisami Studium uwarunkowań dla miasta Jelenia Góra, „nowa zabudowa
powinna harmonizować z regionalnymi tradycjami architektonicznymi” (ZAŁ. 5).
Nowy budynek spełnia ten wymóg:
– dachy mają być dwuspadowe, symetryczne, o kącie nachylenia 30–45 stopni, pokrycie
dachu dachówką;
– elementy elewacji powinny mieć fragmenty wystroju nawiązujące do tradycyjnych – w
tym wypadku szczyty ścian bocznych pokryte deskami bejcowanymi w kolorze brązowym;
– elementy cokołu z każdej strony budynku obłożone będą płytkami kamiennymi lub
imitującymi kamień (granit lub piaskowiec), co jest w tym regionie najbardziej
rozpowszechnione.
Zagospodarowanie terenu na etapie budowy i sama budowa
Budowa będzie prowadzona w systemie gospodarczym, w większości ręcznie i przy
użyciu sprzętu i maszyn budowlanych o niewielkich gabarytach i ciężarze (w związku z tym
nie powodujących znacznego zanieczyszczenia powietrza, podłoża i wód oraz nie
dewastującego podłoża). Budynek ma być murowany, z elementami gotowymi, np. elementy
prefabrykowane stropu, nadproża. Przewiduje się składowane materiałów budowlanych na
terenie działki inwestora (od strony drogi), w części, która i tak ma być zagospodarowana
pod zieleń przydomową i jako powierzchnia utwardzona oraz garaż. Materiały składowane
będą tylko do bieżącego zużycia.
5.2. SKUTKI ALTERNATYWY ZEROWEJ
Rezygnacja z budowy domu przez właściciela i pozostawienie działki nienaruszonej w
bliskiej perspektywie oczywiście pozwoliłoby na zachowanie przedmiotów ochrony obu
obszarów Natura 2000 w Karkonoszach, występujących na przedmiotowej działce, jak i w jej
najbliższej okolicy, w stanie niezmienionym. Jednak wariant polegający na budowie domu
jednorodzinnego, z niewielkim zagospodarowaniem terenu, jest:
– zgodny z miejscowym Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego
miasta jelenia Góra (ZAŁ. 5), gdzie rejon opisywanej działki przeznaczony jest do zabudowy
ekstensywnej;
– jednym z elementów tzw. rozproszonej zabudowy (w idealnym przypadku – 1 dom/
gospodarstwo na 1 lub kilka działek), która była charakterystyczna dla miejscowości
16
karkonoskich, a która zachowała się jedynie w nielicznych miejscach, jak Borowice,
Sosnówka Górna, Zachełmie, Michałowice, Szklarska Poręba Średnia i fragmenty Szklarskiej
Poręby Górnej (Biała Dolina) i właśnie Jagniątków;
– rodzajem zabezpieczenia terenu przed możliwą, a również dopuszczoną w Studium
uwarunkowań (por. ZAŁ. 5), „(...) zabudową pensjonatową, usługową – związana z obsługą
ruchu turystycznego i rekreacją (...)”, którą mógłby być w przypadku innego inwestora,
zabierający nieporównanie więcej terenu, tzw. pensjonat rozproszony, czego przykładem jest
zabudowa niżej położonych części Jagniątkowa); takie zabezpieczenie jest tym ważniejsze, że
działka podlegająca ocenie graniczy z obszarem Karkonoskiego Parku Narodowego.
Ponieważ Inwestor nie planuje intensywnego zagospodarowania terenu – jest to tym
bardziej sprzyjająca okoliczność dla zaakceptowania niewielkiej ingerencji w obrębie płatu
siedliska 6520 górskie łąki konietlicowe i mietlicowe, oraz w obrębie siedlisk zwierząt
należących do przedmiotów ochrony w obszarach SOO i OSO w Karkonoszach. Pozostałych
siedlisk w okolicy działki, należących do innych typów siedlisk chronionych w ramach sieci
Natura 2000 w Polsce, w tym w przypadku siedliska 7140 torfowiska przejściowe i
trzęsawiska, którego w pobliżu działki w ogóle nie stwierdzono, żadna ingerencja nie dotyczy
– stosowne informacje znajdują się w następnych rozdziałach.
Reasumując – wariant zerowy – rezygnacja z budowy domu – z największym
prawdopodobieństwem jedynie odsunąłby w czasie zagospodarowanie opisywanej działki
(Jagniątków jest terenem bardzo atrakcyjnym dla inwestorów, zarówno prywatnych jak i
związanych z branżą turystyczną), w dalszej perspektywie wariant zerowy obecnie mógłby
stać się pośrednią przyczyną znaczniejszej ingerencji niż budowa domu jednorodzinnego w
kształcie przewidzianym przez obecnego Inwestora.
5.3. POZOSTAŁE ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE
Dom oraz zagospodarowanie terenu zgodne w planami Inwestora stanowią wariant
minimalny możliwego zagospodarowania na działce nr 293. Z racji tego, że Inwestor nie
planuje ani dużego domu, ani intensywnego wprowadzania zieleni przydomowej, zawarte w
następnych rozdziałach zalecenia z jednej strony potwierdzają zamiar Inwestora, z drugiej –
uściślają pewne zagadnienia. W związku z tym wariant Inwestora z uwzględnieniem zaleceń
autorów niniejszej oceny jest wariantem jedynym.
6. OPIS ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH W REJONIE PLANOWANEJ
INWESTYCJI
6.1.
OPIS
UKSZTAŁTOWANIA
PRZEKSTAŁCEŃ JEJ TERENU
POWIERZCHNI
DZIAŁKI
I
DOTYCHCZASOWYCH
Teren działki w przeszłości został znacznie przekształcony. Istniejąca droga (działka nr
292) odcięła część stoku z wilgotnym siedliskiem (obecnie płat ziołorośla wiązówkowego,
czyli zgodnie z Interpretation Manual of European Union Habitats – siedlisko 6430). Droga
została poprowadzona na nadsypanym podłożu, które obecnie stanowi część działki nr 293,
przylegająca do drogi. Wygląd brzegów obu ramion strumieni przechodzących przez działkę
nr 293, świadczy o tym, że były one przekopane dla skanalizowania przepływu
powierzchniowego. W połowie szerokości działki oba ramiona zostały schowane pod
powierzchnią podłoża i pojawiają się ponownie na powierzchni ziemi już na działce
sąsiedniej, nr 273/3. O przekształcaniu naturalnego ukształtowania powierzchni działki, które
17
pierwotnie zapewne miało charakter stoku, bez znajdujących się tam obecnie wypłaszczeń,
świadczą także mury oporowe – od strony strumienia w północno–zachodniej części działki
oraz od strony działki nr 273/3 (ZAŁ. 6). Ponadto w pobliżu drogi znajdują się dwie pryzmy
głazów. Prace te zostały wykonane prawdopodobnie jeszcze przez 1945 rokiem Ze względu
na przekształcenia, jakim podlegała powierzchnia działki, płaty siedliska łąkowego (górskie
łąki konietlicowe i mietlicowe 6520) jest wykształcony kadłubowo, ze sporym udziałem
gatunków kośnych łąk niżowych 6510 oraz gatunkami roślin wydepczyskowych przy samej
drodze – być może do wyrównania terenu użyto gleby z niższych położeń.
6.2. SIEDLISKA PRZYRODNICZE Z ZAŁĄCZNIKA I DYREKTYWY 92/43/EEC
6520 Górskie łąki konietlicowe i mietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono–
Trisetion i Arrhenatherion)
1) Krótka charakterystyka ekologiczna
Mezo– lub eutroficzne łąki świeże, warunkowane wykonywaniem regularnego koszenia,
nawożenia i ekstensywnego wypasu. Za dolną wysokościową granicę ich występowania
uważa się 550–600 m n.p.m., a więc są to łąki pięter reglowych i wyższych partii pogórza, na
których nie występuje rajgras wyniosły Arrhenatherum elatius. (PERZANOWSKA I IN. 2004,
KORZENIAK 2012). Nieużytkowane – ubożeją gatunkowo i przekształcają się w ziołorośla,
traworośla i borówczyska a następnie podlegają sukcesji w kierunku zbiorowisk zaroślowych
i leśnych.
Łąki pogórza często wykazują cechy przejściowe pomiędzy górskimi świeżymi łąkami
konietlicowymi i mietlicowymi a niżowymi łąkami świeżymi, więc często trudne jest
określenie ich przynależności fitosocjologicznej. Do płatów świeżych konietlicowych i
mietlicowych łąk górskich nie można zaliczyć płatów podsiewanych, w których zaznacza się
duży udział gatunków motylkowych oraz traw dających dobrą jakościowo paszę, jak
kupkówka pospolita Dactylis glomerata, tymotka łąkowa Phleum pratense czy życica trwała
Lolium perenne, które ponadto są typowe raczej dla łąk niżowych. Nie można także zaliczyć
do świeżych łąk górskich tych płatów, które są co jakiś czas zaorywane w ramach stosowania
płodozmianu – tak zwanych użytków zielonych przemiennych. (KORZENIAK 2012).
2) Występowanie w Polsce
W Polsce łąki tego typu występują w Karpatach i Sudetach.
3) Występowanie w SOO Karkonosze
Na terenie obszaru łąki notowane są w dwóch położeniach – typowo wykształcone – w
niższych położeniach, u podnóży stoków Karkonoszy, w miejscowościach Karpacz, Kowary
Górne, Borowice, Sosnówka, Zachełmie, Podgórzyn i Przesieka, Michałowice, Szklarska
Poręba oraz Jagniątków. W wyższych położeniach notowane są gatunki rzadziej spotykane, w
tym subalpejskie, w niższych często płaty tego siedliska nawiązują swoim składem
gatunkowym do świeżych kośnych łąk niżowych (6510).
4) Występowanie i charakterystyka siedliska na terenie objętym inwestycją i w jego
najbliższym otoczeniu
Siedlisko to zajmuje większą część działki nr 293 (por. ZAŁ. 6). Ponadto siedlisko
zidentyfikowano na działkach sąsiadujących z działką nr 293: 273/2, 277/1, 294 oraz około
połowy powierzchni działek nr 273/3 i 308 (ZAŁ. 7).
Płaty siedliska nie są wykształcone jednorodnie, co jest związane z historią
zagospodarowywania terenu działki nr 293. Płat siedliska obejmujący wypłaszczony teren
przylegający do drogi (południowo–zachodnia część działki) wykazuje cechy zbiorowisk
wydepczyskowych (por. ZAŁ. 8). Związane to zapewne jest z historycznymi
przekształceniami terenu – por. Rozdział. 6.1. Płat ten rozwinął się na nadsypanej, płaskiej
części działki, częściowo niwelującej spadek stoku.
18
Przy granicy z Karkonoskim Parkiem Narodowym w płacie siedliska występują gatunki
drzewiaste w młodocianych stadiach rozwojowych. Powodem tego jest stałe ocienienie tego
fragmentu działki przez drzewostan bukowy rosnący juz w granicach KPN. W związku z tym
płat ten jest uboższy w gatunki typowe dla siedliska 6520, a występujące na pozostałych
fragmentach działki.
Wśród gatunków stwierdzonych w płatach siedliska w granicach działki nr 293, za
wyjątkiem kostrzewy czerwonej Festuca rubra, nie zanotowano gatunków uznawanych za
diagnostyczne dla siedliska, takich jak: wszewłoga górska Meum athamanticum, pępawa
czarcikęsolistna Crepis succisifolia, zerwa kulista Phyteuma orbiculare, zerwa kłosowa
Phyteuma spicatum, bniec czerwony Melandrium rubrum, rzeżusznik Hallera Cardaminopsis
halleri, konietlica łąkowa Trisetum flavescens, bodziszek leśny Geranium sylvaticum,
pięciornik złoty Potentilla aurea, wiechlina Chaixa Poa chaixii, gółka długoostrogowa
Gymnadenia conopsea (por. KORZENIAK 2012). W obrębie płatów siedliska występują
wyłącznie gatunki typowe dla tego siedliska oraz typowe także dla łąk niżowych 6510 (ZAŁ.
8). Brak także gatunków wysokich bylin, jak ostrożeń dwubarwny Cirsium helenioides czy
ciemiężyca zielona Veratrum lobelianum (por. PERZANOWSKA I IN. 2004). Siedlisko jest
wykształcone kadłubowo, jego roślinność reprezentuje oba typy siedlisk łąkowych: 6520
i 6510, co jest typowe dla niższych położeń górskich.
W obrębie pryzm głazów w części NW działki udział typowych gatunków łąkowych jest
zdecydowanie niższy, dominują gatunki miejsc suchych, część z nich jest typowa dla muraw
bliźniczkowych, jednak sama bliźniczka psia trawka na pryzmach ułożonych z głazów nie
rośnie.
5) Oddziaływania przedsięwzięcia i sposoby ich minimalizacji
Stan ochrony płatów siedliska 6520 (górskie łąki konietlicowe i mietlicowe), które
znajdują się w granicach sąsiednich działek, nie pogorszy się w wyniku planowanej
inwestycji. Inwestycja ta wpłynie na stan ochrony płatu siedliska wyłącznie w granicach
działki przeznaczonej pod inwestycję.
1. Utrata powierzchni
Powierzchnia płatu siedliska w obrębie działki nr 293 w przypadku wykonania inwestycji
ulegnie zmniejszeniu o ok. 570–600 m2, co w skali całej powierzchni płatu tego siedliska w
obrębie działki stanowi ok. 18% powierzchni. Całość powierzchni siedliska na terenie SOO
Karkonosze jest oceniana na ok. 710 ha, przy czym w wyniku różnych inwestycji
powierzchnia sumaryczna siedliska ma ulec zmniejszeniu o ok. 7,8 ha, czyli 1,1%.
Wielkość powierzchni płatu, która ulegnie zmniejszeniu (do 600m2, czyli 0,06 ha) jest
znikoma w porównaniu z całkowitą powierzchnią siedliska na obszarze SOO Karkonosze ––
stanowi 0,0084% jego ogólnej powierzchni na tym terenie. Ponadto inwestycja ma zająć
mniej typowo wykształcone jego fragmenty, z domieszką roślinności dywanowej
(wydepczyskowej), z wiechliną roczną Poa annua i babką zwyczajną Plantago major (ZAŁ.
7. i 8.).
Dla siedliska występującego na działkach sąsiednich inwestycja nie stanowi zagrożenia
ani na etapie budowy, ani na etapie użytkowania.
Minimalizacja oddziaływania
Utrata powierzchni siedliska jest nie do uniknięcia, jednak powierzchnia ta jest minimalna
w stosunku do całkowitej powierzchni siedliska, jak i w stosunku do powierzchni siedliska,
która ma zostać utracona w wyniku innych inwestycji na terenie SOO Karkonosze. Działania
minimalizujące wpływ utraty powierzchni mają polegać na zachowaniu charakteru łąkowego
w pozostałej części działki.
Kompensacja przyrodnicza
Nie jest wymagana.
19
2. Zanieczyszczenia siedliska
Zarówno na etapie budowy, jak i w trakcie użytkowania domu, może dojść do
zanieczyszczenia podłoża, gleby i wody gruntowej w obrębie płatu siedliska. W czasie
budowy do gleby i wody mogą dostać się zanieczyszczenia pochodzące z materiałów lub
urządzeń. Na etapie użytkowania –– w zależności od zaprojektowanego systemu ogrzewania
domu – źródłem zanieczyszczenia gruntu i wody może stać się używane paliwo (np. olej
opałowy).
Składowanie materiałów na etapie budowy powinno odbywać się na terenie
przeznaczonym pod intensywniejsze zagospodarowanie, w granicach zaplanowanej
zabudowy, utwardzonej powierzchni oraz ewentualnie obszaru zieleni przydomowej. Użyte
materiały powinny być składowane w sposób uniemożliwiający ich ewentualne wysypanie
się, wylanie, itp. W czasie budowy należy dbać, aby używane urządzenia były sprawne i
dokonywać okresowych kontroli czystości gruntu i ścieków.
Na etapie użytkowania w zależności od wybranego systemu ogrzewania należy
przestrzegać zasad bezpieczeństwa magazynowania materiałów opałowych, zwłaszcza w
przypadku, gdyby były to materiały toksyczne dla istot żywych (np. olej opałowy).
Nie jest wymagana.
3. Eutrofizacja siedliska
Powodem potencjalnej eutrofizacji siedliska na etapie użytkowania może być niesprawny
system utylizacji ścieków z gospodarstwa domowego lub ewentualne nadmierne nawożenie
zieleni przydomowej. Ewentualne wykorzystanie siedliska jako miejsca na urządzenie zieleni
przydomowej może wiązać się z silnym nawożeniem i spływem nadmiaru substancji
nawożących w niższe partie działki lub ich przedostanie się wód gruntowych i cieków.
Eutrofizacji zapobiegnie umieszczenie bezodpływowego szamba lub przydomowej
oczyszczalni ścieków (od strony drogi dla łatwego dostępu w razie awarii), bez rozsączu, a na
etapie użytkowania domu –– prawidłowe korzystanie z systemu utylizacji ścieków.
Nie są konieczne zabiegi minimalizujące zagrożenie w przypadku właściwego
użytkowania szamba lub oczyszczalni przydomowej. Zalecane jest ewentualne umiarkowanie
nawożenie zieleni przydomowej i zachowanie dotychczasowego charakteru roślinności w
płacie siedliska poza najbliższym otoczeniem domu.
Nie jest wymagana.
4. Zmiana stosunków wodnych
Planowane inwestycja, zarówno na etapie budowy jaki eksploatacji, nie zmieni znacząco
stosunków wodnych w obrębie działki. Należy przy tym zaznaczyć, że obszar działki został
przekształcony już w czasach przed rokiem 1945: świadczą o tym istniejące skarpy i obudowy
cieków, wpuszczenie obu ramion strumieni pod ziemię na około połowie długości ich
fragmentów przepływających przez działkę oraz prawdopodobne prace niwelacyjne
wykonane przy budowie drogi (działka nr 292) – zwłaszcza odwodnienie drogi od strony
działki nr 308 oraz nadsypanie terenu dla zniwelowania stoku w bezpośrednim sąsiedztwie
drogi w obrębie działki nr 293 (por. rozdział 6.1. i ZAŁ. 6)
Nie jest wymagana.
20
Nie jest wymagana.
5. Zaprzestanie dotychczasowego użytkowania
Całkowite zaprzestanie użytkowania – koszenia i/ lub ekstensywnego wypasu, które do tej
pory były realizowane w obrębie działki może prowadzić do zapoczątkowania sukcesji w
kierunku ziołorośli, borówczysk a następnie zbiorowisk zaroślowych i leśnych. Taki wariant
jednak w przypadku wykorzystania działki do zabudowy mieszkaniowej jest mało
prawdopodobny. Innym wariantem zmiany użytkowania jest częste wykaszanie z nisko
utrzymana runią – zamiana na trawnik.
Zalecane jest utrzymanie pozostałego płatu siedliska w formie łąki – czyli jednokrotne
wykaszanie w ciągu roku, z zachowaniem odpowiedniej wysokości wykaszania (5–15 cm),
najlepiej ręcznie (np. kosa tradycyjna, kosa spalinowa), umiarkowane nawożenie, a nawet ––
w miarę możliwości – utrzymanie ekstensywnego wypasu, zwłaszcza późnym latem i jesienią
(bydło, owce, konie).
Nie jest wymagana.
6. Fragmentacja kompleksu siedlisk działki i jej najbliższego otoczenia
Wybudowanie domu wraz z niezbędną infrastrukturą spowoduje fragmentację siedlisk
naturalnych, należy jednak pamiętać, że naturalny kompleks powierzchni otwartej i
częściowo zadrzewionej ziołorośla na działce nr 308 i łąki na opisywanej działce już jest
podzielony drogą. Dom wraz z pozostałymi elementami zagospodarowania terenu będzie
barierą dla migracji zwierząt, związanych z terenami łąkowymi (zwłaszcza dla bezkręgowców
oraz płazów i gadów, a także dla propagowania diaspor roślin.
Pozostawienie korytarzy ekologicznych wzdłuż istniejących w obrębie działki cieków
oraz pozostawienie granic działki nie ogrodzonych (poza oczywiście bezpośrednim
otoczeniem domu) lub ogrodzonych tylko drewnianym płotem bez podmurowania lub
żywopłotem. W przypadku płotu drewnianego zalecane jest zastosowanie płotu z żerdzi lub
desek, bez ich szczelnego spajania.
Nie jest wymagana.
7. Wprowadzanie gatunków obcych ekologicznie i geograficznie
Zagrożeniem dla płatu siedliska, który nie jest planowany do objęcia bezpośrednim
zagospodarowaniem (zajęciem przez budynki, utwardzone dojścia) jest ewentualne
zagospodarowanie terenu pod zieleń przydomową. Z uwagi na to, że Inwestor planuje
wprowadzenie zieleni przydomowej przede wszystkim od strony domu, z wykorzystaniem
głównie gatunków rodzimych, zagrożenie to nie osiąga znacznego stopnia.
Zalecane jest wykorzystanie rodzimych, najlepiej karkonoskich gatunków roślin
(konsultacja z botanikiem lub pracownikami Karkonoskiego Parku Narodowego). Postulat
wykorzystania gatunków rodzimych jest tym bardziej ważny, że inwestycja ma być
prowadzona na działce bezpośrednio graniczącej z terenem Karkonoskiego Parku
Narodowego. Bezwzględnie zakazane jest wprowadzanie gatunków znajdujących się w
wykazach gatunków inwazyjnych (np. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków).
Nie jest wymagana.
21
7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska
Nie zidentyfikowano obecności płatu siedliska w obrębie opisywanej działki,
przeznaczonej pod inwestycję, ani na żadnej z sąsiednich działek, w tym na działce
sąsiadującej przez drogę – nr 308. W związku z tym inwestycja nie będzie oddziaływać na to
siedlisko, również w postaci oddziaływań dalekich, pośrednich i skumulowanych. Na działce
nr 308, sąsiadującej poprzez drogę, znajduje się płat innego mokradłowego siedliska Natura
2000 (6430).
6430 Ziołorośle z wiązówką błotną ze związku Filipendulion1
Ziołorośle wiązówkowe nie jest uwzględniane jako wyznacznik fitosocjologiczny
siedliska 6430 w Polsce – ani w Poradnikach ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 w
Polsce, ani w podręcznikach metodycznych do monitoringu siedlisk (Mróz i in. 2012). Takie
ujęcie jest zawężone w stosunku do europejskiego przewodnika Interpretation manual of
European Union Habitats. W graniczącej z Polską Republice Czeskiej stosuje się ujęcie
zgodne z Interpretation manual, a więc po czeskiej stronie Karkonoszy płaty z roślinnością
należącą do związku Filipendulion zalicza się do tego typu siedliska (KUČERA T. I
ŠUMBEROVÁ K. 2010):
–– Interpretation Manual: Hydrophilous tall herb fringe communities of plains and of
the montane to alpine levels; definicja: „37.7 – Wet and nitrophilous tall herb edge
communities, along water courses and woodland borders belonging to the Glechometalia
hederaceae and the Convolvuletalia sepium orders (Senecion fluviatilis, Aegopodion
podagrariae, Convolvulion sepium, Filipendulion). 37.8 – Hygrophilous perennial tall herb
communities of montane to alpine levels of the Betulo–Adenostyletea class.”
–– Katalog biotopů České republiky: Vlhka tužebníková lada (Wet Filipendula
grasslands).
1) Krótka charakterystyka ekologiczna
Jest to siedlisko tworzone przez wilgociolubne, szerokolistne byliny o wysokim wzroście,
często tworzone przez prawie jednogatunkowe płaty wiązówki błotnej Filipendula ulmaria.
Poszczególne płaty dodatkowo, zwłaszcza w wyższych położeniach, charakteryzują się
współdominacją takich gatunków jak: świerząbek orzęsiony Chaerophyllum hirsutum,
pępawa błotna Crepis paludosa, ostrożeń różnolistny Cirsium heterophyllum, ostrożeń
warzywny Cirsium oleraceum, i innych. Wykształcają się na wilgotnych, glejowych,
zasobnych glebach, będąc często długotrwałym stadium sukcesyjnym prowadzącym w końcu
do olszyn. Występują wzdłuż potoków i mniejszych rzek oraz na źródliskach stokowych w
niższych położeniach górskich. (KUČERA T. & ŠUMBEROVÁ K. 2010).
W odróżnieniu od torfowisk przejściowych, ziołorośla na wysiękach źródliskowych i
wzdłuż cieków są siedliskami żyznymi, o szybkim rozkładzie materii organicznej.
Zbiorowiska te nie tworzą torfu, składającego się ze słabo rozłożonych pozostałości
roślinnych, ale warstwę mokrej, dobrze rozłożonej butwiny przemieszanej z cząstkami
mineralnymi, nieraz o miąższości ponad 1 m.
2) Występowanie w Polsce
W Polsce siedlisko występuje zarówno na niżu jak i w niższych położeniach górskich.
Często tworzy się jako stadium sukcesyjne na porzuconych wilgotnych łąkach różnych
typów.
3) Występowanie w SOO Karkonosze
Ziołorośla wiązówkowe oraz podobne z mniejszym udziałem wiązówki błotnej są
związane z wysiękami w reglu dolnym, w reglu górnym zmienia się charakter troficzny
siedlisk związanych ze źródliskami – są to oligo– i mezotroficzne torfowiska przejściowe,
tworzone głównie przez mchy torofowce oraz turzyce (dzióbkowatą, pospolitą,
1
Ziołorośle wiązówkowe nie jest przedmiotem ochrony w SOO Karkonosze (PLH020006)
22
gwiazdkowatą), wełniankę wąskolistną. Duża część z nich została osuszona w wyniku
melioracji i nasadzeń leśnych, dopóki jednak źródlisko jest czynne – siedlisko to ma szansę
regeneracji.
4) Występowanie na terenie objętym inwestycją i w jego najbliższym otoczeniu
Typowo wykształcony płat siedliska zidentyfikowano na działce nr 308, graniczącej
poprzez drogę z działką przeznaczoną do wykonania inwestycji. Ponadto płaty ziołorośla
wiązówkowego ciągną się już w granicach Karkonoskiego Parku Narodowego na obszarze
przylegającym do działki nr 308, w kompleksie z olszyną (91E0) a także w obrębie działki nr
273/3, graniczącej z działką nr 293 od strony północno–wschodniej, także w kompleksie z
olszyną (91E0), która w pobliżu działki 293 jest przesuszona i stanowi zadrzewienie. W
granicach działki nr 293 nie stwierdzono wykształconego płatu siedliska, jedynie wzdłuż
cieku od strony północnej występują nielicznie gatunki typowe dla tego siedliska.
5) Oddziaływania przedsięwzięcia i sposoby ich minimalizacji
Weryfikacja sytuacji siedliska 6430 w terenie wykazała, że nie występują zagrożenia
związane z inwestycją dla płatów opisywanego siedliska, ponieważ:
–– wszelkie ingerencje w płacie siedliska miały miejsce wcześniej – na etapie budowy
drogi oraz wprowadzania zmian w obrębie działki nr 293, które to prace były prowadzone
prawdopodobnie jeszcze przed 1945 r;
–– wysięk źródliskowy, na którym wykształcił się płat siedliska na działce nr 308,
znajduje się powyżej działki nr 293; jest on co najwyżej odwadniany częściowo przez rów
poprowadzony na granicy działek 292 (droga) i 308, stosunkom hydrologicznym płatu nie
zagraża natomiast w żaden sposób planowana inwestycja;
–– warunki hydrologiczne płatów siedliska 6430 (znajdujących się w kompleksie z
przesuszoną wcześniej olszyną), występujących w obrębie działki nr 273/3, poniżej działki nr
293, również nie są zagrożone obecnie planowaną inwestycją – ich zasilanie w wodę
funkcjonuje już od wielu lat w systemie skanalizowanych w obrębie działki nr 293 strumieni,
w związku z tym wykształcił się nowy stan równowagi w siedlisku: stopniowo w dół
strumienia powstałego z dwóch ramion poniżej granicy działki nr 293 poprawiają się warunki
wilgotnościowe i siedlisko jest wykształcone coraz bardziej typowo.
Nie jest wymagana
Nie jest wymagana.
Pozostałe siedliska Natura 2000 znajdujące się w sąsiedztwie działki nr 293,
potencjalnie zagrożone inwestycją
Oprócz opisanych typów siedlisk, które znajdują się w obrębie działki przeznaczonej pod
inwestycję i w jej najbliższym otoczeniu, w sąsiedztwie występują następujące siedliska
Natura 2000, podlegające ochronie w SOO Karkoosze:
9110 kwaśna buczyna górska (na terenie KPN) – nie zagrożona inwestycją, ani na etapie
budowy, ani na etapie eksploatacji;
Nie jest wymagana
Nie jest wymagana.
23
*91E0 – łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (siedlisko priorytetowe) – nie
występują na terenie działki; nie zagrożone inwestycją, ani na etapie budowy, ani na etapie
eksploatacji;
Nie jest wymagana
Nie jest wymagana.
6.3. OCENA ZASOBÓW GATUNKÓW ZWIERZĄT W OBSZARZE PLH020006 KARKONOSZE
Gatunki zwierząt będące przedmiotem ochrony w obszarze PLH020006 Karkonosze
1061 Modraszek nausitous Maculinea nausithous
1) Pozycja systematyczna
Rząd: motyle; Rodzina: modraszkowate
2) Status ochronny
Modraszek nausitous w Polsce objęty jest ścisłą ochroną gatunkową. Jest ponadto
chroniony na mocy Dyrektywy Siedliskowej oraz ratyfikowanej przez Polskę Konwencji
Berneńskiej.
3) Charakterystyka ekologiczna
Wykazywany z wielu stanowisk, głównie z południowej części kraju. Przez Polskę
przebiega północna granica zasięgu gatunku. Motyl związany z wilgotnymi łąkami,
torfowiskami niskimi oraz torfowiskami węglanowymi. Preferuje tereny nieco zakrzaczone, a
unika miejsc całkowicie otwartych. Środowiska takie najczęściej znajdują się na obrzeżach
ekstensywnie użytkowanych łąk i trzcinowisk. Na pogórzu spotykany na zakrzaczonych
stokach, gdzie tworzą się lokalne wysięki wody. Występowanie gatunku jest uzależnione od
obecności rośliny pokarmowej i odpowiedniego gatunku mrówki. Gąsienice żyją początkowo
w główkach kwiatowych krwiściągu lekarskiego (którego nie stwierdzono ani na działce
przeznaczonej pod inwestycję ani w najbliższej jej okolicy), potem adoptowane są przez
mrówki z gatunku Myrmica rubra, które przenoszą je do swoich mrowisk, gdzie larwy
odbywają swój dalszy rozwój żywiąc się larwami mrówek.
4) Występowanie w granicach obszaru Natura 2000
Gatunek wykazany na dwóch stanowiskach we wschodniej części obszaru w części
źródłowej Złotego Potoku (Złotucha) i w Dolinie Białej Wody powyżej Jarkowic. Kolejne 2
stanowiska zlokalizowane są w bezpośrednim sąsiedztwie obszaru nad potokiem Biała Woda
i Złotym Potokiem w sąsiedztwie Jarkowic.
5) Oddziaływanie przedsięwzięcia
Planowana realizacja przedsięwzięcia nie wpływa na populację gatunku chronionego w
obszarze Natura 2000 Karkonosze PLH020006.
6) Minimalizacja oddziaływań
Nie są wymagane działania minimalizujące.
7) Kompensacja przyrodnicza
Nie jest wymagana kompensacja przyrodnicza.
1163 Głowacz białopłetwy Cottus gobio
Rząd: skorpenokształtne; Rodzina: głowaczowate
2) Status ochronny
Gatunek zagrożony w skali europejskiej (kat. LC), ujęty w dyrektywie habitatowej UE. W
Polsce objęty częściową ochroną. Gatunek umieszczony również w Polskiej Czerwonej
Księdze Zwierząt z kategorią NT.
24
Zasiedla głównie środkowy bieg podgórskich rzek i potoków, jak i nizinnych i
morenowych potokach o wartkim nurcie i kamienisto–piaszczystym dnie. W rzekach
preferuje płytką, przybrzeżna strefę o głębokości 10–50 cm. Głowacz wykazuje aktywność
zmierzchowo nocną, dzień spędza ukryty pod kamieniami. W okresie tarła trwającego od
marca do kwietnia, aktywny także za dnia. Jaja składa pod kamieniami. Najwyższą aktywność
pokarmowa wykazuje w okresie od listopada do maja. Żywi się głównie makrozoobentosem –
larwami ochotkowatych, chruścików, jętek i widelnic.
Brak aktualnych jak i literaturowych danych na temat rozmieszczenia i stanu populacji
głowacza białopłetwego w granicach obszaru. W obrębie obszaru wykazywany w roku 2007
(dane WZS), na Wrzosówce do wysokości Jagniątkowa (ujście potoków Brocz i Sopot).
Stwierdzenia wymagają jednak przeprowadzenia aktualnej weryfikacji terenowej w celu
określenia dokładnego rozmieszczenia, statusu i oceny stanu zachowania populacji i siedlisk
gatunku.
Planowana realizacja przedsięwzięcia potencjalnie może mieć wpływ na poziomie 1
(możliwy, trudny do jednoznacznego określenia) poprzez zanieczyszczenie cieków wodnych.
Na etapie budowy – okresowe kontrole czystości ścieków, na etapie użytkowania –
właściwe korzystanie z systemu utylizacji ścieków, unikanie nadmiernego nawożenia zieleni
przydomowej.
1188 Kumak nizinny Bombina bombina
Rząd: płazy bezogonowe; Rodzina: kumakowate
2) Status ochronny
Preferuje wszelkiego typu nasłonecznione i płytkie zbiorniki wodne, starorzecza, stawy,
rozlewiska, niewielkie jeziorka i oczka wodne, glinianki żwirownie czy rowy melioracyjne
porośnięte roślinnością. W sprzyjających warunkach siedliskowych o mozaikowym
charakterze i zachowanych korytarzach umożliwiających swobodna migracje, bardzo łatwo i
szybko kolonizuje okoliczne tereny. W odróżnieniu od wielu innych krajowych płazów,
praktycznie nie opuszczają zbiorników wodnych aż do późnej jesieni, kiedy rozpoczynają
wędrówki na zimowiska. Zimują zagrzebane w podziemnych norach, pod kamieniami czy w
wykrotach wśród korzeni drzew.
Gatunek nie stwierdzony w obrębie obszaru Natura 2000. Brak również danych
literaturowych potwierdzających obecność gatunku w obszarze. Prawdopodobnie został
omyłkowo umieszczony w wykazie gatunków będących przedmiotem ochrony w obszarze.
obszarze Natura 2000 Karkonosze PLH020006.
Jak do tej pory badania terenowe nie wykazały obecności gatunku, a jego występowanie
jest mało prawdopodobne. Z uwagi na potencjalną możliwość jego występowania należy
jednak sprawdzać podczas budowy wykopy w terminach co 3 dni, do czasu ich zasypania.
25
1308 Mopek Barbastella barbastellus
Rząd: nietoperze Chiroptera; Rodzina: mroczkowate Vespertilionidae
2) Status ochronny
Wszystkie gatunki nietoperzy występujące w Polsce podlegają ścisłej ochronie.
Związany głównie z większymi kompleksami leśnymi, sporadycznie stwierdzany wśród
mniejszych zadrzewień. Kryjówki letnie i kolonie rozrodcze zlokalizowane są najczęściej w
szczelinach drzew, pod odstającą korą bądź w szczelinach budynków i pod okiennicami.
Sporadycznie stwierdzany w szczelinach pod mostami. Schronienia zimowe to jaskinie,
różnego typu sztolnie, fortyfikacje, piwnice bądź dziuplaste drzewa. Jego żerowiska są
notowane w dużym zagęszczeniu na terenie całego kraju, zwłaszcza w kompleksach leśnych o
zachowanym starym drzewostanie. Terytoria łowieckie gatunku zwykle położone są
niedaleko letnich schronień, w odległości 4,5 km.
Stwierdzony na rozproszonych stanowiskach na całym obszarze. Gatunek średnio licznie
stwierdzany, jednak większość stwierdzeń dotyczy miejsc żerowania mopków. Stwierdzenia
letnich kryjówek są skrajnie nieliczne. Prawdopodobnie większość schronień i kolonii
rozrodczych znajduje się w spękaniach drzew i pod korą, szczególnie w starszych
drzewostanach liściastych i mieszanych. Aktualnie w granicach obszaru zlokalizowane są 2
zimowiska gatunku: w Sztolni w Sowiej Dolinie i w sztolniach Piechowice.
Obecność gatunku (żerowisko i potencjalne schronienia) stwierdzono w lasach. Z całą
pewnością gatunek korzysta także z otwartych terenów ekosystemów nieleśnych Jagniątkowa
jako okazjonalnego żerowiska, jednak przedsięwzięcie nie będzie miało znaczącego wpływu
na żerowanie gatunku (najwyżej 1 – możliwy, trudny do jednoznacznego określenia), przy
ewentualnym nieodpowiednim zagospodarowaniu terenu (fragmentacja i niszczenie
żerowiska) oraz w razie stosowania oświetlenia terenu z użyciem światła rozproszonego.
Oświetlenie terenu lampami o strumieniu światła skierowanym do podłoża, pozostawienie
zadrzewień i zakrzaczeń.
1324 Nocek duży Myotis myotis
Rząd: nietoperze Chiroptera; Rodzina: mroczkowate Vespertilionidae
2) Status ochronny
Wszystkie gatunki nietoperzy występujące w Polsce podlegają ścisłej ochronie.
Preferuje okolice ciepłe, stanowiące mozaikę środowisk z dużym udziałem lasów,
szczególnie licznie na terenach nizinnych poniżej 800m n.p.m. Żeruje głównie w lasach
liściastych i mieszanych o słabym podszycie i na ich obrzeżach. Poluje także w
drzewostanach iglastych ubogą warstwa podszytu i runa, w parkach, sadach, okazjonalnie na
otwartej przestrzeni nad łąkami, polami i pastwiskami. Kolonie rozrodcze nocka dużego
zlokalizowane są w Polsce głównie na obszernych i ciepłych strychach np. kościołów.
Schronienia zimowe to sztolnie, fortyfikacje i jaskinie, preferuje miejsca ciepłe i wilgotne.
Nocek duży regularnie wykorzystuje kilka żerowisk o powierzchni 1–10 ha, nieraz bardzo od
26
siebie oddalonych. Przeciętna odległość żerowisk od kolonii wynosi 5–15 km (max. do 26
km).
W obrębie obszaru zlokalizowane jest kilka zimowisk gatunku, na których zwykle
stwierdzane są nieliczne osobniki m.in. w Sztolni w Jagniątkowie. Brak aktualnych danych na
temat kolonii rozrodczych i schronień dziennych nocka dużego w granicach obszaru. W
rozproszeniu stwierdzany na całym obszarze. Tereny leśne stanowią doskonałe żerowisko
gatunku.
Obecność gatunku (żerowisko i potencjalne schronienia) stwierdzono w lasach. Z całą
pewnością gatunek korzysta także z otwartych terenów ekosystemów nieleśnych Jagniątkowa
jako okazjonalnego żerowiska, jednak przedsięwzięcie nie będzie miało znaczącego wpływu
na żerowanie gatunku (najwyżej 1 – możliwy, trudny do jednoznacznego określenia), przy
ewentualnym nieodpowiednim zagospodarowaniu terenu (fragmentacja i niszczenie
żerowiska) oraz w razie stosowania oświetlenia terenu z użyciem światła rozproszonego.
Oświetlenie terenu lampami o strumieniu światła skierowanym do podłoża, pozostawienie
zadrzewień i zakrzaczeń.
Gatunki zwierząt nie będące przedmiotem ochrony w obszarze PLH020006
Karkonosze
Wymienione poniżej gatunki zostały wymienione w Standardowym Formularzu Danych z
kategorią D, jako gatunki niepodlegające ochronie w obszarze.
 1303 Podkowiec mały Rhinolophus hipposideros
 1318 Nocek łydkowłosy Myotis dasycneme
 1323 Nocek Bechsteina Myotis bechsteini
 1355 Wydra Lutra lutra
Przynajmniej ostatni z wyżej wymienionych gatunków występuje na tyle często w obszarze,
że przy weryfikacji Standardowego Formularza Danych, powinien zostać włączony do
przedmiotów ochrony.
1355 Wydra Lutra lutra
Rząd: drapieżne; Rodzina: łasicowate.
2) Status ochronny
Wydra jest gatunkiem ściśle związanym z wszelkiego typu ciekami i zbiornikami,
zasiedlającym zarówno duże rzeki i jeziora jak i niewielkie śródleśnie potoki i strumienie czy
drobne oczka wodne. Preferuje biotopy naturalne z zachowaną zwartą roślinnością
nadbrzeżną, jednak spotkać ją można także w sąsiedztwie zabudowań w dużych
aglomeracjach miejski (chociażby w Warszawie, Krakowie czy Wrocławiu), a jej obecność w
głównym stopniu jest zależna od dostępności pokarmu w danym środowisku.
Gatunek wykazany na kilku stanowiskach w obszarze. Nieliczna populacja zasiedla kilka
Karkonoskich cieków, jednak tylko na rzece Kamiennej stwierdzono obecność samicy z
młodymi, świadczącą o rozrodzie. Pozostałe cieki odwiedzane są prawdopodobnie jedynie
okresowo, przez osobniki zasiedlające obszar przedgórza Karkonoszy. Karkonoskie rzeki i
potoki w nieznacznym tylko stopniu spełniają wymogi odpowiednie dla bytowania gatunku,
27
w większości przypadków nie oferując odpowiedniej bazy pokarmowej dla utrzymania się
stabilnej populacji gatunku.
(możliwy, trudny do jednoznacznego określenia) poprzez zanieczyszczenie cieków wodnych.
Na etapie budowy – okresowe kontrole czystości ścieków, na etapie użytkowania –
właściwe korzystanie z systemu utylizacji ścieków, unikanie nadmiernego nawożenia zieleni
przydomowej.
6.4. OCENA ZASOBÓW GATUNKÓW PTAKÓW W OBSZARZE PLB020007 KARKONOSZE
Gatunki ptaków będące przedmiotem ochrony w obszarze PLB020007 Karkonosze
A215 Puchacz Bubo bubo
Rząd: sowy Strigiformes; Rodzina: puszczykowate Strigidae
2) Status ochronny
Gatunek objęty w Polsce ochroną ścisłą, wymagający ochrony czynnej, którego nie
dotyczą zwolnienia od zakazów wynikające z wykonywania czynności związanych z
prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej, wymagający ustalenia stref
ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania. Gatunek ujęty w Dyrektywie
Ptasiej (Załącznik I),Konwencji Berneńskiej (Załącznik II); w Polskiej Czerwonej Księdze
posiada kat. NT (gatunek niższego ryzyka ale bliski zagrożenia).
Preferuje siedliska o bogatej i zróżnicowanej strukturze w pobliżu terenów otwartych. W
górach są to prześwietlone starodrzewy iglaste i liściaste, gdzie preferowanym elementem są
grupy skał czy nawet pojedyncze skały i strome stoki. W takich miejscach puchacz
najchętniej zakłada gniazdo. Na nizinach zamieszkuje najczęściej olsy, łęgi olchowe, bory
świeże i mieszane, skraje bagien, śródleśne torfowiska niskie oraz nawet lite, wiekowe lasy
sosnowe w pobliżu otwartych łąk, jezior, bagien, dolin rzecznych, zrębów. Prowadzi nocny
tryb życia. Para ptaków przebywa w ciągu całego roku w pobliżu terytorium lęgowego,
przemieszczając się na niewielkie odległości. Puchacz jest gatunkiem silnie terytorialnym.
Wyprowadza jeden lęg w roku.
W starszej literaturze ornitologicznej brak wzmianki o gnieżdżeniu się puchacza w
polskiej części Karkonoszy. Po raz pierwszy stwierdzono stanowiska tych ptaków w latach
1995 i 1996 na Chojniku i w rejonie Michałowic. W r. 2002 w obu tych miejscach znaleziono
lęgi z 1–2 młodymi (R. Rąpała). W r. 2003 potwierdzono lęg z okolic Michałowic w nieco
innym miejscu niż w roku poprzednim. Wszystkie miejsca gniazdowania znajdowały się na
skałkach granitowych w lasach mieszanych na wysokości 500–600 m n.p.m. a więc w pobliżu
otwartych terenów. W czeskich Karkonoszach występuje około 10 par lęgowych.
Obszarze Specjalnej Ochrony ptaków Natura 2000 Karkonosze PLB020007.
28
A217 Sóweczka Glaucidium passerinum
2) Status ochronny
Gatunek objęty w Polsce ochroną ścisłą, wymagający ochrony czynnej; ujęty w
Dyrektywie Ptasiej (Załącznik I), Konwencji Berneńskiej (Załącznik II); zarówno w Polskiej
Czerwonej Księdze, jak i Polskiej Czerwonej Liście posiada kat. LC (gatunek mniejszego
ryzyka, ale wymagający szczególnej uwagi).
Najmniejsza z europejskich sów. Prowadzi dzienny tryb życia, ze szczytem aktywności
pokarmowej i głosowej tuż przed wschodem oraz krótko po zachodzie słońca. Sóweczka jako
gatunek borealny jest silnie związana z borami iglastymi, szczególnie ze świerkiem i jodłą.
Poza sezonem lęgowym przebywa często w litych lasach liściastych, utrzymując niezależne
terytoria zimowe. Gatunek monogamiczny. Do lęgów przystępuje w drugiej połowie
kwietnia. Wyprowadza jeden ląg w roku. Zazwyczaj zajmuje dziuple wykute przez dzięcioła
dużego
Gatunek ten wykryto w polskiej części Karkonoszy po raz pierwszy w 1995 r. koło
Szklarskiej Poręby. W latach 1999–2000 w wyniku wstępnych kontroli w reglu dolnym
polskich Karkonoszy zlokalizowano 15–19 stanowisk sóweczki. Intensywne poszukiwania w
latach 2000–2004 doprowadziły do wykrycia 36 stanowisk. Wzrost liczebności sóweczek w
Karkonoszach nastąpił najprawdopodobniej z końcem lat 1980 i na początku 1990.
Początkowo, do końca lat 90., wzrost był prawdopodobnie dość powolny, o czym świadczą
obserwacje po czeskiej stronie gór, gdzie mimo intensywnych penetracji, w pierwszym
dziesięcioleciu wykryto tylko pojedyncze stanowiska. W Karkonoszach sóweczka jest
związana z borami świerkowymi, występując zwłaszcza w pobliżu młodników i otwartych
terenów .
A223 Włochatka Aegolius funereus
2) Status ochronny
Gatunek borealno–górski związany z lasami iglastymi, szczególnie ze świerkiem i jodłą.
W litych świerczynach, zarówno na niżu, jak i w górach, istotna dla włochatki jest obecność
kęp lub chociażby pojedynczych buków. Ważnym elementem w wyborze siedliska jest
obecność rozległych terenów otwartych w postaci zrębów, wiatrołomów, bagien, a także
29
gęstych drągowin czy miodników. Gatunek dosiady, nomadyczny lub częściowo wędrowny,
co związane jest bezpośrednio z dostępnością ofiar. Na terenach górskich włochatki składa
jaja w kwietniu zajmując przede wszystkim dziuple dzięcioła czarnego.
Ocena z lat 2007–2009 – 20–25 par. Przedtem, w latach 60. XX w. na tym terenie
wykryto włochatkę w 8 miejscach. Poza tym brak wcześniejszych konkretnych danych o
występowaniu tego gatunku w Karkonoszach. Badania po czeskiej stronie wykazały
fluktuację liczebności włochatki zsynchronizowaną z wahaniami liczebności nornika burego,
który jest ważnym składnikiem diety tego gatunku, ale w dłuższej skali czasu populacja
wydaje się być ustabilizowana. Jest dziuplakiem korzystającym często z dziupli po dzięciole
czarnym.
A234 Dzięcioł zielonosiwy Picus canus
Rząd: dzięciołowe Piciformes; Rodzina: dzięciołowate Picidae
2) Status ochronny
Gatunek związany z dojrzałymi lasami liściastymi i mieszanych o niewielkim zwarciu, w
których spotyka się choćby pojedyncze martwe lub zamierające drzewa. Preferuje skraje
lasów, sąsiadujące z otwartymi przestrzeniami łąk, zrębów, powierzchni wiatrołomowych i
nieużytków. Najczęściej występuje w buczynach, grądach i łęgach, a sporadycznie w borach.
Okres lęgowy trwa od kwietnia do przełomu czerwca i lipca. Gnieździ się w dziupli, którą
wykuwają oba ptaki z pary, najchętniej w martwym lub usychającym drzewie liściastym.
Zamieszkuje lasy liściaste (głównie bukowe) i mieszane do wysokości 1000 m n.p.m.
(Kozacka Dolina). W latach 1990–1994 liczebność oceniono na 12–15 par lęgowych.
Najnowsza ocena – 20–25 par pochodzi z lat 2007–2009. Zamieszkuje lasy liściaste (głównie
bukowe) i mieszane do wysokości 1000 m n.p.m. (Kozacka Dolina).
(możliwy, trudny do jednoznacznego określenia) poprzez fragmentację terenu i zaburzenie
żerowisk.
Zgodnie z zasadą ostrożności – minimalizacja ma polegać na zachowaniu zadrzenień i
zakrzaczeń w obrębie działki oraz pozostawienie części jej terenu w formie łąki.
A261 Pliszka górska Motacilla cinerea
30
Rząd: wróblowe Passeriformes; Rodzina: pliszkowatych Motacillidae
2) Status ochronny
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Przedmiot ochrony w
OSO Karkonosze.
Jest to średnio liczny ptak lęgowy gór, terenów podgórskich i wyżyn. Nielicznie lub
bardzo nielicznie występuje również w północno–zachodniej części kraju – nad rzekami
Pomorza i Warmii, Ziemi Lubuskiej, Dolnego Śląska, południowej Lubelszczyzny,
Kielecczyzny i Wielkopolski. Ptak wymaga wartko płynącego cieku w obrębie którego szuka
bezkręgowców. Nieliczne osobniki, które zostają na zimę spotyka się zwykle blisko
niezamarzniętych zbiorników.
W latach 1990–1994 w Karkonoszach polskich stwierdzono 230–235 par lęgowych tych
ptaków, a biorąc pod uwagę szerszy zakres lat (1990–2003) populację oszacowano na 260–
280 par. Średnie zagęszczenie par w przeliczeniu na 1 km kontrolowanego potoku wynosiło
1.7 pary. W latach 1998–2002 w Karkonoszach stwierdzono 233–249 par a szacowana
liczebność wynosiła 260–280 par. Najnowszy szacunek dla tego obszaru – 230–250 par
pochodzi z lat 2004–2009. Gatunek gnieździ się od podnóża gór do 1400 m n.p.m. (źródła
Łomniczki na Równi pod Śnieżką).
(możliwy, trudny do jednoznacznego określenia) poprzez fragmentację terenu i zaburzenie
żerowisk oraz zanieczyszczenia cieków i zmianę stosunków wodnych.
Zgodnie z zasadą ostrożności – minimalizacja ma polegać na zachowaniu zadrzenień i
zakrzaczeń w obrębie działki oraz pozostawienie części jej terenu w formie łąki. Ponadto na
etapie budowy – okresowe kontrole czystości cieków, używanie sprawnych urządzeń, a na
etapie użytkowania – właściwe korzystanie z systemu utylizacji ścieków i unikanie
nadmiernego nawożenia zieleni przydomowej.
A264 Pluszcz Cinclus cinclus
Rząd: wróblowe Passeriformes; Rodzina: pluszcze Cinclidae
2) Status ochronny
OSO Karkonosze.
Zasiedla bystre górskie strumienie i rzeki, zwykle z urwistymi, zalesionymi brzegami,
zimną, czystą wodą oraz najlepiej kamienistym podłożem. Nie jest to jednak jedynie gatunek
górski – na nizinach pojawia się na obszarach, gdzie występują strumyki i małe rzeczki o
bystrym nurcie. Pojawia się głównie w miejscowościach, gdzie znajdują się mosty, pod
którymi może założyć gniazdo. W zimie pozostaje tam, gdzie potoki nie zamarzają.
Jest związany z szybko płynącymi, czystymi strumieniami i rzekami w górach. Tylko
wyjątkowo gnieździ się na nizinach. W polskiej części Karkonoszy w latach 1990–1994
stwierdzono występowanie 35–40 par (przebadano 22 potoki), a w latach 1998–2001 – 50–55
par (19 potoków). Wzrost liczebności miał miejsce głównie w zachodniej części gór w
31
związku z poprawą jakości wód na tym terenie, wcześniej silnie zanieczyszczonych i o
podwyższonej kwasowości. Najwyższe stanowisko wykryto na Kaskadach Łomniczki (1350
m n.p.m.).
(możliwy, trudny do jednoznacznego określenia) poprzez zanieczyszczenia cieków i zmianę
stosunków wodnych.
Zgodnie z zasadą ostrożności – minimalizacja ma polegać na na etapie budowy – na
okresowych kontrolach czystości cieków i używaniu sprawnych urządzeń, a na etapie
użytkowania – na właściwym korzystaniu z systemu utylizacji ścieków i unikaniu
nadmiernego nawożenia zieleni przydomowej.
A282 Drozd obrożny Turdus torquatus
Rząd: wróblowe Passeriformes; Rodzina: drozdowate Turdidae
2) Status ochronny
OSO Karkonosze.
Ptak wielkości kosa i o zbliżonej do niego sylwetce. Zamieszkuje lasy górskie, głównie
przy górnej granicy lasu, ale również w paśmie kosodrzewiny. W Karkonoszach zasiedla
zdrowe oraz w różnym stopniu uszkodzone lasy świerkowe, zwarte zarośla kosodrzewiny
oraz pojedyncze jej krzaki na torfowiskach subarktycznych i subalpejskich łąkach. Przylatuje
na lęgowiska w marcu i kwietniu. Występuje wyłącznie w górach południowej Polski w ilości
3000– 6000 par, najliczniej w Tatrach (1000– 2000 par).
W latach 1990–1997 w polskich Karkonoszach stwierdzono 35–40 par tych drozdów;
wszystkie w obrębie Karkonoskiego Parku Narodowego. Identyczny jest szacunek z lat 2004–
2009. Natomiast w latach 1960. oceniono jego populację na 12–15 par, co sugeruje wzrost
liczebności w nowszych czasach. Wzrost liczebności zanotowano też w czeskich
Karkonoszach. W KPN zasiedla głównie lasy regla górnego i piętro kosodrzewiny, a nawet
rozproszone krzewy kosodrzewiny wśród subalpejskich łąk. Najliczniejszy jest w sąsiedztwie
górnej granicy lasu. Gnieździ się w pasie od 900 m do 1500 m n. p. m. (wschodnie stoki
Śnieżki).
A368 Czeczotka Carduelis flammea
2) Status ochronny
32
OSO Karkonosze.
Ptak mniejszy od wróbla. W Polsce na obszarach górskich gniazduje w litych płatach
kosodrzewiny w pobliżu łąk oraz na torfowiskach wysokich z zaroślami kosodrzewiny,
brzozy i sosny błotnej. Na lęgowiskach w północnej Polsce obiera sztuczne nasadzenia
kosówki na wydmach, w sąsiedztwie łąk, ugorów i nieużytków. W Karkonoszach zasiedla
głównie zwarte zarośla kosodrzewiny oraz pojedyncze jej krzaki na torfowiskach
subarktycznych i subalpejskich łąkach, rzadziej lasy iglaste przy górnej granicy lasu oraz
młode nasadzenia świerkowe na poimisyjnych haliznach.
Pierwsze pewne informacje dotyczące gniazdowania po czeskiej stronie Karkonoszy
pochodzą z r. 1953, a po polskiej, z początku lat 1960. Trzeba jednak wspomnieć, że są
wzmianki w literaturze sugerujące gniazdowanie w Karkonoszach już w XIX w. W latach
1990–1994 w polskiej części gór wykryto 20–25 par lęgowych lub prawdopodobnie
lęgowych, a dodatkowo w 20 miejscach gniazdowanie ptaków było możliwe. Najliczniej
występuje czeczotka w piętrze subalpejskim (1200–1400 m n.p.m.), chociaż lęgi stwierdzono
już od wysokości 350 m n.p.m., w sąsiedztwie KPN przy stawach w Podgórzynie.
Środowiskiem tego ptaka w Karkonoszach są zwarte zarośla kosodrzewiny i pojedyncze jej
krzewy na torfowiskach subarktycznych i subalpejskich łąkach, rzadziej bory świerkowe przy
górnej granicy lasu oraz młode nasadzenia świerka na poimisyjnych haliznach.
Gatunki ptaków, których stanowiska lęgowe i siedliska znajdują się w grzbietowych
partiach Karkonoszy, poza możliwym oddziaływaniem przedsięwzięcia – nie
uwzględniono ich w matrycy wpływu przedsięwzięcia:
A103 Sokół wędrowny Falco peregrinus
A267 Płochacz halny Prunella collaris
A272 Podróżniczek Luscinia svecica
A409 Cietrzew Tetrao tetrix
A108 Głuszec Tetrao urogallus (gatunek wymarł w Karkonoszach na początku XXI w.)
Gatunki ptaków nie będące przedmiotem ochrony w obszarze PLB020007
Karkonosze
A075 Bielik Haliaeetus albicilla
Rząd: szponiaste Accipitriformes; Rodzina: jastrzębiowate Accipitridae
2) Status ochronny
33
W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą. Wymaga ochrony czynnej. Wokół gniazd
sokołów wędrownych obowiązuje strefa ochronna: przez cały rok w promieniu do 200 m, a
okresowo (od 1.01 do 31.07) – w promieniu do 500 m od gniazda.
Jeden z największych ptaków w Polsce. Samce nieco mniejsze od samic. Buduje gniazdo
już jesienią poprzedzającą sezon lęgowy. W warunkach środkowoeuropejskich – na drzewie.
W prawie wszystkich typach lasów, głównie w borach i buczynach oraz nadrzecznych łęgach.
Ściśle związany ze środowiskiem wodnym. W styczniu i lutym trwają toki. Samica składa jaja
w drugiej połowie lutego i w marcu. Wyprowadza jeden lęg w roku. W Polsce 700 par
lęgowych, głównie w północno–zachodniej części kraju.
Pierwszy lęg bielika w Karkonoszach wykryto w marcu 1999 r. w rejonie Jagniątkowa.
Był to pierwszy przypadek w kraju gniazdowania bielika w górach. W rejonie Jagniątkowa i
na Stawach Podgórzyńskich obserwowano bieliki już kilka lat wcześniej, a więc
prawdopodobnie już wtedy tutaj się gnieździły. Obecnie w Karkonoszach gniazduje 1 para.
A104 Jarząbek Bonasa bonasia
Rząd: grzebiące Galliformes; Rodzina: kurowate Phasianidae
2) Status ochronny
Gatunek uwzględniony w Dyrektywie Ptasiej (Załącznik I), Konwencji Berneńskiej
(Załącznik III); w Polsce uznany za gatunek łowny; w Polskiej Czerwonej Księdze posiada
kat. LC (gatunek mniejszego ryzyka, ale wymagający szczególnej uwagi).
Ptak leśny. Preferuje lasy iglaste i mieszane o zróżnicowanym charakterze roślinności, z
bogatym runem i podszytem. W górach sięga górnej granicy lasów. Preferuje lasy o wysokim
stopniu zróżnicowania, zarówno pod względem składu gatunkowego roślin, jak i
zróżnicowania wiekowego drzewostanów. Na niewielkich terytoriach, miejscach stałego
występowania, znaleźć musi zarówno warunki do ukrycia, jak i możliwość zdobycia
pokarmu.
Liczebność populacji gatunku w granicach obszaru Natura 2000 szacowana jest na 1–3
samce.
A320 Muchołówka mała Ficedula parva
34
Rząd: wróblowe Passeriformes; Rodzina: muchołówki Muscicapidae
2) Status ochronny
Gatunek objęty w Polsce ochroną ścisłą; ujęty w Dyrektywie Ptasiej (Załącznik I),
Konwencji
Berneńskiej (Załącznik II) oraz Konwencji Bońskiej (Załącznik II); w Polskiej Czerwonej
Księdze posiada kat. kat. LC (gatunek mniejszego ryzyka, ale wymagający szczególnej
uwagi).
W Polsce siedliskiem muchołówki małej są starsze drzewostany liściaste i mieszane na
obszarach nizinnych, wyżynnych i górskich. Najchętniej zasiedla drzewostany z dużym
udziałem buka bądź grabu. Niezbędne warunki do jej występowania to dojrzałe (z reguły
ponad 80–100–letnie), najczęściej cieniste drzewostany liściaste i mieszane, obfitujące w
próchniejące drzewa oraz bogata entomofauna, zapewniająca odpowiednią ilość pokarmu.
Sporadycznie notowano śpiewające samce w dojrzałych świerczynach z nielicznymi starymi
bukami oraz w większych zadrzewieniach śródpolnych.
Liczebność gatunku chronionego w granicach obszaru Natura 2000 szacowana jest na 16–
20
par.
A321 Muchołówka białoszyja Ficedula albicollis
Rząd: wróblowe Passeriformes; Rodzina: muchołówki Muscicapidae
2) Status ochronny
Gatunek objęty w Polsce ochroną ścisłą; ujęty w Dyrektywie Ptasiej (Załącznik I),
Konwencji
Berneńskiej (Załącznik II) oraz Konwencji Bońskiej (Załącznik II); w Polskiej Czerwonej
Księdze posiada kat. kat. LC (gatunek mniejszego ryzyka, ale wymagający szczególnej
uwagi).
Podobna do znacznie pospolitszej muchołówki żałobnej. Ubarwienie samca w szacie
godowej czarno–białe, w odróżnieniu od muchołówki żałobnej z większą białą plamą na
czole, białą obrożą wokół szyi, większymi lusterkami na skrzydłach oraz rozjaśnioną dolną
częścią grzbietu. Występuje w wysokopiennych lasach liściastych i mieszanych, starych
parkach i ogrodach. Słabo wyrażony terytorializm, ograniczony do bezpośredniego
sąsiedztwa dziupli lęgowej. W Polsce gniazduje w południowej i wschodniej części kraju.
Liczebność gatunku chronionego w granicach obszaru Natura 2000 szacowana jest na 1–2
pary. W Karkonoszach zasiedla starsze, stosunkowo zdrowe, lasy bukowe z domieszką
świerków.
35
7. ODDZIAŁYWANIE PLANOWANEJ INWESTYCJI NA OBSZARY NATURA
2000
7.1. SCREENING
Działka przeznaczona pod planowaną inwestycję znajduje się w granicach dwóch
obszarów sieci Natura 2000 w Polsce, na ich skraju: PLH020006 Karkonosze (Specjalny
Obszar Ochrony Siedlisk „Karkonosze”) i PLB020007 Karknosze (Obszar Specjalnej
Ochrony Siedlisk „Karkonosze”).
7.2. CHARAKTERYSTYKA
KARKONOSZE (PLB020007)
OBSZARÓW
SOO KARKONOSZE (PLH 020006)
I
OSO
PLH020006 Karkonosze
Obszar obejmuje Karkonosze – najwyższe pasmo górskie Sudetów, należące wraz z
Masywem Śnieżnika oraz położonymi po stronie czeskiej Jesionikami do tak zwanych
Sudetów Wysokich. Na charakterystycznych, zrównanych wierzchowinach grzbietów
występują murawy wysokogórskie, zarośla kosodrzewiny, wierzby lapońskiej i jarzębiny oraz
subalpejskie torfowiska wysokie. Tworzą one kompleks roślinności o charakterze arktycznej
tundry. Poniżej, w kotłach polodowcowych znajdują się jeziora górskie. Lasy regla górnego to
głównie bory świerkowe, mocno zdegradowane na skutek oddziaływania zanieczyszczeń
powietrza. Piętro regla dolnego jest silnie przekształcone w wyniku działalności człowieka
(głównie gospodarka leśna).
Obszar ważny dla zachowania bioróżnorodności. Duża liczba siedlisk z załącznika I
Dyrektywy Siedliskowej tworzy tu mozaikę, choć często nie zajmują one dużych powie–
rzchni. Dobrze zachowane są subalpejskie i reglowe torfowiska górskie. Szczególnie cenne są
także bory górnoreglowe, pokrywające znaczne powierzchnie w obszarze. Należy również
podkreślić obecność reliktów tundrowych w faunie i występowanie wielu rzadkich
bezkręgowców. Znajduje się tu stanowisko endemicznego gatunku Pterostichus sudeticus.
Liczne stanowiska rzadkich, zagrożonych gatunków roślin naczyniowych, w tym
endemicznych: Campanula bohemica i Saxifraga moschata subsp. basaltica. Rzadkie gatunki
mszaków (np. Lophozia sudetica, Rhacomitrium sudeticum). Podawano stąd, jako jedno z
dwóch miejsc występowania w Polsce, stanowisko Orthotrichum rogeri, jednak nie wiadomo,
czy istnieje ono nadal. Znajdują się tu także, jako jedyne w Polsce, stanowiska Galium
sudeticum i Pedicularis sudetica. W ostoi stwierdzono:
 24 typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy 92/43/EEC;
 7 gatunków zwierząt z Załącznika II Dyrektywy 92/43/EEC, w tym 1 priorytetowy –
pachnica Osmoderma eremita;
 4 gatunki roślin z Załącznika II Dyrektywy 92/43/EEC, w tym 3 gatunki priorytetowe:
dzwonek karkonoski Campanula bohemica, przytulia sudecka Galium sudeticum i gnidosz
sudecki Pedicularis sudetica;
 32 gatunki roślin i zwierząt umieszczonych w polskich Czerwonych Księgach
 1 endemiczny podgatunek rośliny (Saxifraga moschata ssp. basaltica)
 29 gatunków roślin chronionych
36
Obszar obejmuje Karkonoski Park Narodowy wraz z otuliną i położony jest na terenie
Rezerwatu Biosfery Karkonosze/Krkonose (60 500 ha).
PLB020007 Karkonosze
Obszar obejmuje pasmo Karkonoszy położone w Sudetach Zachodnich. Od południa jego
granicę stanowi granica państwa, biegnąca przez główny grzbiet pasma. Od strony północnej
przylega Kotlina Jeleniogórska, od zachodu – Góry Izerskie, a od wschodu Brama Lubawska i
Rudawy Janowickie. Powierzchnia obszaru wynosi 18578,43 ha.
Karkonosze stanowią największy i najwyższy masyw górski w obrębie Sudetów, z czego
30% przypada na obszar Polski. Cały masyw zbudowany jest z granitów. Cecha
charakterystyczną tutejszej rzeźby jest obecność róznorodnych form wietrzeniowych.
Wyraźnie zaznaczają się także formy polodowcowe: kotły lodowcowe, wały morenowe,
gołoborza oraz jeziora cyrkowe. Wzdłuż kulminacji Karkonoszy przebiega europejski dział
wodny, rozgraniczający zlewisko Morza Północnego i Bałtyku. Dobrze wykształcone sa
pietra roślinności: piętro pogórza (do 500 m n.p.m.), piętro regla dolnego (do 1000 m n.pm.),
piętro regla górnego (do 1250 m n.p.m.), piętro subalpejskie (do 1450 m n.p.m.) i piętro
alpejskie (powyżej 1450 m n.p.m.). Dla pietra regla dolnego charakterystyczne sa buczyny:
kwaśna buczyna sudecka i żyzna buczyna sudecka. Regiel górny tworzony jest głównie przez
świerczyny. Najbogatszym florystycznie i najbardziej zróżnicowanym pod względem
zbiorowisk roślinnych jest piętro subalpejskie, w którym dominują zarośla kosodrzewiny.
Charakterystycznym elementem obszaru jest roślinność źródliskowa i torfowiskowa. W
piętrze regla górnego i supalpejskiego wykształciły sie dwa typy torfowisk: torfowiska
wiszące oraz wierzchowinowe torfowiska wysokie. Flora Karkonoszy liczy ok. 650 gatunków
roślin naczyniowych, 450 gatunków mszaków i 400 gatunków porostów. Wśród tutejszych
przedstawicieli flory spotkać można kilka gatunków endemicznych.
7.3. POTENCJALNE ODDZIAŁYWANIA
PLH020006 KARKONOSZE – SIEDLISKA
ANALIZOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA NA OBSZAR
Z uwagi na to, że oceniania planowana inwestycja to budowa niewielkiego domu
jednorodzinnego z jednostanowiskowym garażem i niezbędna infrastrukturą, na działce
znajdującej się u podnóża Karkonoszy, przy granicy obszaru, będzie groziła pogorszeniem
stanu ochrony jedynie dla nielicznych przedmiotów ochrony tego obszaru. Matryce ogólna i
szczegółową wykonano wyłącznie dla przedmiotów ochrony, których stan jest potencjalnie
zagrożony ocenianą inwestycją.
Wpływ na etapie budowy
Wpływ na etapie użytkowania
 Zaprzestanie dotychczasowego użytkowania
 Eutrofizacja siedliska
 Wprowadzenie gatunków obcych ekologicznie i geograficznie
37
Wpływy odległe, pośrednie i skumulowane
 Planowana inwestycja nie niesie ze sobą zagrożenia, które mogłoby wpłynąć na odległe
przedmioty ochrony lub wpłynąć pośrednio na nie w obu obszarach Natura 2000.
 Potencjalnie może wystąpić skumulowany wpływ inwestycji, które są realizowane z
wykorzystaniem terenu, na którym występują górskie łąki konietlicowe i mietlicowe (6520):
 Zajęcie terenu siedliska i utrata powierzchni zajmowanej przez płaty siedliska.
38
7.4. MATRYCA OGÓLNA I SZCZEGÓŁOWA WPŁYWU INWESTYCJI W OBSZARZE PLH020006 KARKONOSZE – SIEDLISKA
0 – inwestycja nie ma wpływu na przedmiot ochrony;
1 – wpływ negatywny inwestycji możliwy, trudny do jednoznacznego określenia;
2 – wpływ inwestycji na przedmiot ochrony potencjalnie znaczący, jednak możliwy do
minimalizacji przy przestrzeganiu wskazań wynikających z Raportu (przestrzeganie wskazań = szkoda o charakterze nie znaczącym „0”, nie
przestrzeganie wskazań = wystąpienie szkody znaczącej „3”)
3 – wpływ inwestycji negatywny, znaczący, niemożliwy do uniknięcia i wymagający kompensacji.
Tab. 7.4a. Matryca ogólna potencjalnego wpływu analizowanego przedsięwzięcia na przedmioty ochrony w obszarze PLH020006 Karkonosze –
siedliska (B– na etapie budowy, U – na etapie użytkowania)
Przedmiot
ochrony
Utrata
powierzchni
B, U
Zmiana
stosunków
wodnych
B, U
Zanieczyszczenia
powietrza, wody i
gleby
B, U
Fragmentacja
siedlisk działki i
jej najbliższego
otoczenia
B, U
Zaprzestanie
dotychczasowego
użytkowania
terenu
U
Eutrofizacja
siedliska
U
Wprowadzenie
gatunków
obcych
U
6520 górskie
łąki
7140
torfowiska
przejściowe
91E0* łęgi
9110 kwaśna
buczyna
B1, U1
B1, U1
B1, U1
B1, U1
U1
U1
U1
B0, U0
B0, U0
B0, U0
B0, U0
U0
U0
U0
B0, U0
B0, U0
B0, U0
B0, U0
B0, U0
B0, U0
B0, U0
B0, U0
U0
U0
U0
U0
U0
U0
39
Tab. 7.4b. Matryca szczegółowa potencjalnego wpływu analizowanego przedsięwzięcia na przedmioty ochrony w obszarze PLH020006
Karkonosze – siedliska (B– na etapie budowy, U – na etapie użytkowania)
Przedmiot
ochrony
Oddziaływanie (z tabeli
powyżej)
Istotność (w
skali 0–3)
Sposób minimalizacji
6520 górskie łąki
konietlicowe i
mietlicowe
Utrata powierzchni
B1, U1
Zagospodarowanie części działki – do poziomu 20% jej powierzchni czyli ok. 600–
660m2
Zmiana stosunków wodnych
B1, U1
B0, U0
Zanieczyszczenia powietrza,
wody i gleby
B1, U1
Fragmentacja siedlisk działki i jej
najbliższego otoczenia
B1, U1
Zaprzestanie dotychczasowego
użytkowania terenu
U1
Dom bez głębokiego podpiwniczenia wkopanego na całym obrysie domu, pozostała
infrastruktury – niska istotność
B – sposobem gospodarczym, z urządzeniami o małych rozmiarach;
U – prawidłowe wykorzystanie infrastruktury;
Ogrzewanie gazowe z udziałem kominka (spalanie drewna) lub ogrzewanie
kominkowe na drewno
B – składowanie materiałów i urządzeń wyłącznie w części zaplanowanej do
zagospodarowania
U – Pozostawienie części działki niezagospodarowanej – od cieków w kierunku
sąsiednich działek, pozostawienie zadrzewień, bez ogradzania wzdłuż granic działki
lub ogrodzenie drewniane, niezbyt gęste
Regularne, coroczne wykaszanie i/ lub dopuszczenie ekstensywnego wypasu poza
częścią zagospodarowaną
Eutrofizacja siedliska
U1
U0
Wprowadzenie gatunków obcych
U1
Prawidłowe korzystanie ze szczelnego szamba lub przydomowej oczyszczalni,
umiarkowane nawożenie części niezagospodarowanej i zagospodarowanej
Maksymalne wykorzystanie gatunków rodzimych w zieleni przydomowej, zakaz
wprowadzania inwazyjnych gatunków roślin i zwierząt
40
Istotność po
zastosowaniu
działań
minimalizują–
cych
B0, U0
B0, U0
B0, U0
U0
U0
7.5. MATRYCE WPŁYWU INWESTYCJI W OBSZARACH PLH 020006 I PLB020007
KARKONOSZE – FAUNA
Matryca wpływu przedsięwzięcia na przedmioty ochrony w obszarze PLH 020006
Do oceny wpływu inwestycji na przedmioty ochrony w obszarze Natura 2000 zastosowano
następującą skalę oceny oddziaływania:
0 – wpływu inwestycji na przedmiot ochrony brak
1 – wpływ inwestycji możliwy, trudny do jednoznacznego określenia
minimalizacji przy przestrzeganiu wskazań wynikających z Raportu (przestrzeganie wskazań
= szkoda o charakterze nie znaczącym „0”, nie przestrzeganie wskazań = wystąpienie szkody
znaczącej „3”)
3 – negatywny wpływ inwestycji na przedmiot ochrony (wystąpienie szkody znaczącej).
Tab. 7.5a. Ogólna matryca wpływu przedsięwzięcia na przedmioty ochrony w obszarze PLH020006 Karkonosze
ZanieczyszPrzedmiot
Dojazd do
SynantroFragmenEfekt
OświetleOddziałyczenia
ochrony
placu
pizacja
tacja i
bariery
nie terenu
wanie na
cieków
budowy
niszczenie
ekologiczwarunki
wodnych
siedlisk
nej
wodne
gatunku
1061 Modraszek
nausitous
1163 Głowacz
białopłetwy
1188 Kumak nizinny
1308 Mopek
1324 Nocek duży
1355* Wydra
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
1
0
0
0
0
0
0
1
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
* Wydra nie jest obecnie przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000.
41
Matryca wpływu przedsięwzięcia na przedmioty ochrony w obszarze PLB020007
Karkonosze
Do oceny wpływu inwestycji na przedmioty ochrony w obszarze Natura 2000 zastosowano
następującą skalę oceny oddziaływania:
0 –wpływu inwestycji na przedmiot ochrony brak.
1 – wpływ inwestycji możliwy, trudny do jednoznacznego określenia.
minimalizacji przy przestrzeganiu wskazań wynikających z Raportu (przestrzeganie wskazań
= szkoda o charakterze nie znaczącym „0”, nie przestrzeganie wskazań = wystąpienie szkody
znaczącej „3”.
3 – negatywny wpływ inwestycji na przedmiot ochrony (wystąpienie szkody znaczącej).
Tab. 7.5b. Ogólna matryca wpływu przedsięwzięcia na przedmioty ochrony
Przedmiot
ochrony
Dojazd do
placu
budowy
Zwiększona
śmiertelność
ptaków
Fragmentacja i
niszczenie
siedlisk
gatunku
Efekt
bariery
ekologicznej
Zaburzenie
żerowisk
ptaków
Zanieczysz
czenia
cieków
wodnych
Oddziaływanie na
warunki
wodne
A215 Puchacz
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
1
1
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
A217 Sóweczka
A223 Włochatka
A234 Dzięcioł
zielnonosiwy
A261 Pliszka
górska
A264 Pluszcz
A282 Drozd
obrożny
A075 Bielik
A368 Czeczotka
A104 Jarząbek
A320 Muchołówka
mała
A321 Muchołówka
białoszyja
8. GATUNKI CHRONIONE
8.1. ROŚLINY I GRZYBY
obowiązującym prawem w momencie wykonywania niniejszej oceny) pod planowaną
inwestycję, czyli na terenie, który jest pod bezpośrednim wpływem inwestycji. Inwestycja
mogłaby oddziaływać tylko na gatunki chronionych roślin i grzybów tylko w przypadku,
gdyby znajdowały się one wewnątrz granic działki.
Podobnie nie stwierdzono gatunków roślin i grzybów z Polskiej Czerwonej Księgi,
Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (ZARZYCKI I MIREK 2006) ani spośród Zagrożonych
gatunków flory naczyniowej Dolnego Śląska (KĄCKI 2003).
8.2. ZWIERZĘTA
Na obszarze inwestycji stwierdzono występowanie owadów objętych ochroną: biegacz
zielonozłoty Carabus auronitens oraz trzmiele Bombus spp. (minimum 2 gatunki). W
42
przypadku kręgowców płazy reprezentowane były przez 2 gatunki – wszystkie objęte ochroną
częściową (poza zidentyfikowanymi gatunkami można się także spodziewać w tych
siedliskach traszki zwyczajnej Triturus vulgaris). Gady są reprezentowane przez jeden
gatunek objęty ochroną częściową – padalec zwyczajny Anguis fragilis. Ptaki występujące na
działce i w jej okolicy, lub takie których występowania należy się spodziewać, to minimum
31 gatunków (30 gatunków objętych ochroną ścisłą i 1 objęty ochroną częściową). Na uwagę
zasługuje występowanie w pobliżu działki gatunków wymienionych w zał. I do dyrektywy
ptasiej: dzięcioł zielonosiwy Picus canus, gąsiorek Lanius collurio. Ssaki reprezentowane są
przez 1 gatunek objęty ochroną ścisłą i dwa objęte ochroną częściową.
Tab. 8.2.1. GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH ZWIERZĄT OBJĘTYCH OCHRONĄ
ŚCISŁĄ stwierdzone w miejscu przedsięwzięcia lub w jego otoczeniu.
Nazwa gatunku Opis
Zagrożenia
Minimalizacja zagrożeń i ocena
występowani ze strony
wpływu
a
inwestycji
PTAKI AVES
1
myszołów
potencjalne
przekształcen Wpływ inwestycji mało istotny
Buteo buteo
żerowisko (b) ie fragmentu dla gatunku – nie przewiduje się
potencjalneg minimalizacji
o żerowiska
2
pustułka
potencjalne
Falco
żerowisko (c) ie fragmentu dla gatunku – nie przewiduje się
tinnunculus
potencjalneg minimalizacji.
o żerowiska
3
sierpówka
żerowisko,
wycinka
Pozostawienie w miarę
Streptopelia
potencjalne
drzew
możliwości istniejących drzew,
decaocto
siedlisko
zwłaszcza przy granicy działki.
lęgowe (a)
Wpływ inwestycji mało istotny.
4
puszczyk
potencjalne
wycinka
Wpływ inwestycji mało istotny
Strix aluco
żerowisko (c) drzew
dla gatunku – nie przewiduje się
minimalizacji
5
dzięcioł
potencjalne
wycinka
Wpływ inwestycji mało istotny
zielonosiwy
żerowisko (b) drzew
dla gatunku – nie przewiduje się
Picus canus
minimalizacji
6
dzięcioł duży
potencjalne
wycinka
Dendrocopos
żerowisko i
drzew
możliwości istniejących drzew,
major
siedlisko
lęgowe (b)
Wpływ potencjalny – nieistotny.
7
pliszka górska
żerowisko,
Motacilla
potencjalne
ie fragmentu dla gatunku – nie przewiduje się
cinerea
siedlisko
siedliska
minimalizacji
lęgowe (b)
gatunku
8
pliszka siwa
żerowisko (b) przekształcen Wpływ inwestycji mało istotny
Motacilla alba
ie fragmentu dla gatunku – nie przewiduje się
żerowiska
minimalizacji
9
kos
żerowisko,
wycinka
Turdus merula
potencjalne
drzew
możliwości istniejących drzew i
siedlisko
zakrzaczeń, zwłaszcza przy
lęgowe (a)
granicy działki. Wpływ
inwestycji mało istotny.
43
10
drozd śpiewak
Turdus
philomelos
potencjalne
żerowisko i
siedlisko
lęgowe (b)
wycinka
drzew
11
rudzik
Erithacus
rubecula
potencjalne
żerowisko i
siedlisko
lęgowe (b)
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
12
kopciuszek
Phoenicurus
ochruros
żerowisko (b) wycinka
drzew i
zakrzaczeń
13
pleszka
Phoenicurus
phoenicurus
potencjalne
wycinka
żerowisko (b) drzew i
zakrzaczeń
14
muchołówka
żałobna
Ficedula
hypoleuca
potencjalne
żerowisko i
siedlisko
lęgowe (c)
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
15
piegża
Sylvia curruca
potencjalne
żerowisko i
siedlisko
lęgowe (c)
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
16
kapturka
Sylvia
atricapilla
potencjalne
żerowisko i
siedlisko
lęgowe (b)
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
17
pierwiosnek
Phylloscopus
collybita
żerowisko,
potencjalne
siedlisko
lęgowe (b)
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
18
piecuszek
Phylloscopus
trochilus
potencjalne
żerowisko i
siedlisko
lęgowe (b)
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
19
zniczek
Regulus
ignicapilla
potencjalne
żerowisko i
siedlisko
lęgowe (c)
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
20
modraszka
potencjalne
wycinka
44
potencjalny – nieistotny.
granicy działki.
Cyanistes
caeruleus
żerowisko i
siedlisko
lęgowe (b)
żerowisko,
potencjalne
siedlisko
lęgowe (b)
drzew i
zakrzaczeń
21
bogatka
Parus major
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
22
kowalik
Sitta europaea
żerowisko,
potencjalne
siedlisko
lęgowe (b)
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
23
gąsiorek
Lanius collurio
24
sójka
Garrulus
glandarius
potencjalne
żerowisko i
siedlisko
lęgowe (b)
żerowisko,
potencjalne
siedlisko
lęgowe (b)
przekształcen
ie fragmentu
potencjalneg
o siedliska
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
25
szpak
Sturnus vulgaris
potencjalne
żerowisko i
siedlisko
lęgowe (b)
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
26
zięba
Fringilla
coelebs
żerowisko,
potencjalne
siedlisko
lęgowe (b)
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
27
dzwoniec
Carduelis
chloris
potencjalne
żerowisko i
siedlisko
lęgowe (c)
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
28
czyż
Carduelis
spinus
potencjalne
żerowisko i
siedlisko
lęgowe (b)
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
29
gil
Pyrrhula
pyrrhula
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
30
trznadel
Emberiza
citrinella
porencjalne
żerowisko,
potencjalne
siedlisko
lęgowe (b)
potencjalne
żerowisko i
siedlisko
przekształcen
ie fragmentu
potencjalneg
45
granicy działki.
Pozostawienie części
niezagospodarowanego terenu o
charakterze łąkowym
niezagospodarowanego terenu o
charakterze łąkowym.
lęgowe (b)
SSAKI MAMMALIA
1
karlik malutki
Pipistrellus
pipistrellus
o siedliska
(b)
przekształce
nie
fragmentu
żerowiska
gatunku
Pozostawienie
niezagospodarowanej części
terenu. Unikanie jaskrawego
oświetlenia terenu oraz o
charakterze rozproszonym.
Obserwacja:
(a) na działce
(b) w okolicy działki
(c) tylko potencjalny obszar występowania
Tab. 8.2.2. GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH ZWIERZĄT OBJĘTYCH OCHRONĄ
CZĘŚCIOWĄ stwierdzone w miejscu inwestycji lub w jego otoczeniu.
OWADY INSECTA
CHRZĄSZCZE COLEOPTERA
1 biegacz
(a)
przekształcenie Pozostawienie części
zielonozłoty
siedliska
niezagospodarowanego terenu.
Carabus
gatunku
auronitens
BŁONKOSKRZYDŁE HYMENOPTERA
1 trzmiel
(a)
trwałe
Bombus spp.
zniszczenie
niezagospodarowanego terenu.
części
siedliska
gatunku
ŚLIMAKI GASTROPODA
1 ślimak winniczek
siedlisko
Pozostawienie
Helix pomatia
gatunku
niezagospodarowanej części terenu.
(a)
PŁAZY AMPHIBIA
1 traszka zwyczajna
(c)
potencjalne
Pozostawienie
Triturus vulgaris
siedlisko
gatunku
Kontrole wykopów podczas trwania
budowy i wyciąganie z nich
wszystkich drobnych zwierząt.
2 ropucha szara
(a)
trwałe
Pozostawienie
Bufo bufo
zniszczenie
części
siedliska
gatunku
3 żaba trawna
(a)
trwałe
Pozostawienie
Rana temporaria
zniszczenie
części
siedliska
gatunku
GADY REPTILIA
1 padalec zwyczajny
(a)
przekształcenie Pozostawienie
46
Anguis fragilis
PTAKI AVES
1 sroka
Pica pica
części
siedliska
gatunku
żerowisko,
potencjalne
siedlisko
lęgowe (b)
SSAKI MAMMALIA
1 kret
siedlisko
Talpa europaea
gatunku (a)
2 ryjówka
(b)
aksamitna
Sorex araneus
wycinka
drzew i
zakrzaczeń
Pozostawienie w miarę możliwości
istniejących drzew i zakrzaczeń,
Wpływ nieistotny.
-
Pozostawienie niezagospodarowanej
części terenu.
Pozostawienie niezagospodarowanej
części terenu. Kontrole wykopów
podczas trwania budowy i wyciąganie
z nich wszystkich drobnych zwierząt.
przekształcen
ie fragmentu
siedliska
gatunku
9. REKOMENDOWANE DZIAŁANIA MINIMALIZUJĄCE
W wyniku analizy zaleca się (zgodnie z zasadą ostrożności) zastosowanie następujących
działań minimalizujących potencjalne i przewidywane oddziaływania, zarówno na przedmioty
ochrony w SOO i OSO Karkonosze jak i na chronione gatunki zwierząt:
Na etapie projektowania inwestycji
 Planowanie zagospodarowania terenu tak, aby w jak największym stopniu
zachować jego naturalny charakter. Wskazane jest pozostawienie części
niezagospodarowanego terenu (jeśli jest to możliwe – utrzymać należy charakter łąkowy)
oraz zadrzewień i zakrzaczeń;
 Zaprojektowanie intensywniejszego zagospodarowania na ok. 20% powierzchni
działki, jak najbliżej drogi; jest to uwarunkowane ukształtowaniem powierzchni działki;
 Zaprojektowanie niewielkiego podpiwniczenia, wykorzystującego naturalny
układ stoku w obrębie działki (ograniczenie ingerencji w warunki wodne w obrębie
działki);
 Dla uniknięcia nadmiernej eutrofizacji terenu lub zanieczyszczenia sąsiadujących
cieków zaprojektowanie odpowiedniego systemu odprowadzania i/ lub utylizacji ścieków
(szambo lub przydomowa oczyszczalnia) – (wybór rozwiązania po rozpoznaniu
geologiczno–hydrologicznym);
 Zaprojektowanie jak najmniej uciążliwego dla środowiska sposobu ogrzewania
domu (z jak najmniejszym stopniem produkowanych przez system ogrzewania
zanieczyszczeń powietrza);
 Zaprojektowanie założeń zieleni w oparciu o rodzime gatunki roślin z
pozostawieniem jak największych fragmentów zieleni rodzimej, szczególnie przy
granicach działek i wzdłuż cieków;
 Zaprojektowanie ogrodzeń umożliwiających migrację drobnych zwierząt,
szczególnie wskazane ogrodzenia żywopłotowe z użyciem rodzimych gatunków
krzewów. Pozostawienie w miarę możliwości istniejących drzew i krzewów, zwłaszcza
przy granicy działki;
 Zaprojektowanie punktów świetlnych z unikaniem oświetlania jaskrawego
(szczególnie lamp rtęciowych) oraz o charakterze rozproszonym (unikanie efektu łuny).
47
Do oświetlenia zaleca się stosować niskociśnieniowe lampy sodowe (lub o podobnych
właściwościach), z ukierunkowanym ku ziemi strumieniem światła;
Na etapie budowy
 Budowa w sposób jak najmniej uciążliwy dla środowiska (ręcznie i przy użyciu
niewielkich maszyn o niskim poziomie hałasu, małym zagrożeniu zanieczyszczeniem
gleby, wody i powietrza); Należy uniemożliwić dostawanie się zanieczyszczeń do cieków
i stosować kontrole czystości cieków;
 Składowanie materiałów i urządzeń w obrębie części działki, która zostanie
zaplanowana do zagospodarowania pod dom, garaż, powierzchnie utwardzoną i zieleń
przydomową;
 Kontrole wykopów podczas trwania budowy i wyciąganie z nich wszystkich
drobnych zwierząt.
 Darń pozostałą po zagospodarowaniu terenu, należy wykorzystać do regeneracji
dowolnego obszaru nieużytków na terenie działki, ewentualnie na innym terenie;
Na etapie użytkowania
 Pozostawienie części działki w stanie niezagospodarowanym;
 W miarę możliwości utrzymanie dotychczasowego sposobu użytkowania w
niezagospodarowanej części działki (koszenie z zachowaniem wysokości koszenia 10-15
cm, najlepiej ręczne, umiarkowane nawożenie i/ lub ekstensywny wypas);
 Zakaz wprowadzania gatunków roślin i zwierząt umieszczonych w wykazach
gatunków inwazyjnych na terenie Polski i Europy (Instytut Ochrony Przyrody PAN,
Kraków);
 Właściwe i zgodne z normami użytkowanie systemu ogrzewania domu i systemu
odprowadzania i/ lub utylizacji ścieków;
 Unikanie jaskrawego oświetlenia terenu oraz oświetlenia o charakterze
rozproszonym;
9.1. KOMPENSACJA PRZYRODNICZA
Nie stwierdzono konieczności kompensowania oddziaływań przedsięwzięcia.
9.2. MONITORING
Nie stwierdzono konieczności
przedsięwzięcia
prowadzenia
48
monitoringu
dla
przedmiotowego
10. PODSUMOWANIE I WNIOSKI
Przeprowadzono screening, oceniając potencjalne oddziaływania planowanej inwestycji
na 4 siedliska przyrodnicze, 6 gatunków zwierząt w obszarze PLH020006 Karkonosze, w tym
na 1 gatunek nie będący przedmiotem ochrony w tym obszarze oraz na 8 gatunków ptaków w
obszarze PLB020007 Karkonosze i 4 gatunki ptaków nie będące przedmiotem ochrony w tym
obszarze.
Planowane przedsięwzięcie nie wywołuje szkód znaczących dla przedmiotów ochrony
w obszarach Natura 2000 i może być przeprowadzone, pod warunkiem przestrzegania zaleceń
minimalizujących oddziaływanie na etapie projektowania, budowy oraz eksploatacji. Nie są
wymagane działania kompensacyjne ani monitoring.
obowiązującym prawem w momencie wykonywania niniejszej oceny) pod planowaną
inwestycję, czyli na terenie, który jest pod bezpośrednim wpływem inwestycji. Inwestycja
mogłaby oddziaływać tylko na gatunki chronionych roślin i grzybów tylko w przypadku,
gdyby znajdowały się one wewnątrz granic działki.
Dla gatunków zwierząt chronionych na podstawie krajowych aktów prawnych,
zaproponowano niezbędne działania minimalizujące.
11. LITERATURA I DOKUMENTY
AKTY PRAWNE
Konwencje i porozumienia
Konwencja o różnorodności biologicznej, sporządzona w Rio de Janeiro dnia 5 czerwca 1992
r. (Dz.U. 2002 nr 184 poz. 1532)
Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk,
sporządzona w Bernie dnia 19 września 1979 r. (Dz.U. 1996 nr 58 poz. 263)
Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt, sporządzona w Bonn dnia 23
czerwca 1979 r.(CMS) (Dz.U. 2003 nr 2 poz. 17)
Porozumienie o ochronie nietoperzy w Europie, podpisane w Londynie dnia 4 grudnia 1991 r.
(EUROBATS) (Dz.U. 1999 nr 96 poz. 1112)
Dyrektywy i decyzje wykonawcze
Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
Dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w
sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania
szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w
sprawie ochrony dzikiego ptactwa
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r.
Dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w
sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylająca
dyrektywę Rady 90/313/EWG
DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2015/69 z dnia 3 grudnia 2014 r. w sprawie
przyjęcia ósmego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla
Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny (notyfikowana
49
jako dokument nr C(2014) 9072) (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z 23 stycznia
2015 r., T. 58)
Akty prawa krajowego
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2015 r. poz. 1651, z późn.
zm.) wraz z aktami wykonawczymi
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony
gatunkowej roślin (Dz.U. 2014 poz. 1409)
gatunkowej grzybów (Dz.U. 2014 poz. 1408)
gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2014 poz. 1348)
Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2014 r. w sprawie ogłoszenia
jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie siedlisk
przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a
także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako
obszary Natura 2000 (Dz.U. 2014 poz. 1713)
Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. o sprostowaniu błędu {dot.
listy ptaków chronionych w OSO] 9Dz.U. 2011 poz. 358)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów
specjalnej ochrony ptaków (Dz.U. 2011 nr 25 poz. 133)
Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. o sprostowaniu błędu (dot.
listy gatunków ptaków) (Dz.U. 2011 nr 67 poz. 358)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 marca 2012 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz.U. 2012 nr 0 poz. 358)
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz.U. 2008 nr 199 poz. 1227)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. 2010 nr 213 poz. 1397)
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627)
Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie
(Dz.U. 2007 nr 75 poz. 493)
Akty wykonawcze
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2008 r. w sprawie kryteriów
wystąpienia szkody w środowisku (Dz.U. 2008 nr 82 poz. 501)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2008 r. w sprawie rodzajów działań
naprawczych oraz warunków i sposobu ich prowadzenia (Dz.U. 2008 nr 103 poz. 664)
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. 2001 nr 112 poz.
1198)
WYTYCZNE I PRZEWODNIKI
Assessment of plans and projects significantly affecting Natura 2000 sites. Methodological
guidance on the provisions of Article 6(3) and (4) of the Habitats Directive 92/43/EEC).
http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/management/docs/art6/natura_2000_
assess_en.pdf
Interpretation manual of European Union habitats – EUR28. European Commision, DG
Environment, April 2013.
50
ADAMSKI P., BARTEL R., BERESZYŃSKI A., KEPEL A., WITKOWSKI Z. (RED.) 2004. Gatunki
Zwierząt (z wyjątkiem ptaków). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 –
podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa. T. 6.
CHYLARECKI P., SIKORA A., CENIAN Z. (RED) 2009. Monitoring ptaków lęgowych. Poradnik
metodyczny dotyczący gatunków chronionych Dyrektywą Ptasią. GIOŚ, Warszawa.
GROMADZKI M. (RED.) 2004. Ptaki. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 –
podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa. Tom 7. (część I i II);
HERBICH J. (RED.). 2004. Murawy, łąki, ziołorośla, wrzosowiska, zarośla. Poradniki Ochrony
siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 3., Ministerstwo
Środowiska, Warszawa.
MAKOMASKA–JUCHIEWICZ M. (RED.) 2010, 2012. Monitoring gatunków zwierząt.
Przewodnik metodyczny. Część I, II, III. GIOŚ, Warszawa.
MRÓZ W. (RED.). 2012. Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny. Cz. 3.
Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, s: 53–63.
LITERATURA PRZEDMIOTU
BARTONIČKA T., ŘEHÁK Z., FLOUSEK J., FURMANKIEWICZ J. 2015. Nietoperze czeskich i
polskich Karkonoszy. Správa Krkonošského národního parku / Dyrekcja Karkonoskiego
Parku Narodowego, Vrchlabí / Jelenia Góra
ČÍŽEK O., MALKIEWICZ A., BENEŠ J. & TARNAWSKI D. (EDS). 2015. Motyle dzienne w
Karkonoszach, atlas rozmieszczenia. Správa Krkonošského národního parku / Dyrekcja
Karkonoskiego Parku Narodowego, Vrchlabí / Jelenia Góra
FLOUSEK J., GRAMSZ B., TELENSY T. 2015. Ptaki Karkonoszy – atlas ptaków lęgowych
2012–2014. Správa Krkonošského národního parku / Dyrekcja Karkonoskiego Parku
Narodowego, Vrchlabí / Jelenia Góra
GRAMSZ B., RĄPAŁA R. 2010. Karkonosze. W: Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P.
(red.). 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce. OTOP, Marki.
GŁOWACIŃSKI Z. (RED.). 2001. Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. PWRiL,
Warszawa.
KAŹMIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K., MIREK Z. (RED.) 2014. Polska czerwona księga roślin.
Paprotniki i rośliny kwiatowe. IOP PAN, Kraków, ss. 895.
KĄCKI Z. (RED). 2003. Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego śląska. Instytut
Biologii Roślin UWR, PTPP „Pro Natura”, Wrocław.
KUČERA T. & ŠUMBEROVÁ K. 2010. T1 Louky a pastviny. [w:] CHYTRÝ M., KUČERA T.,
KOČÍ M., GRULICH V., LUSTYK P. (red.). Katalog biotopu České republiky. AOPK,
Praha, s: 165–189.
MATUSZKIEWICZ W. 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski.
Vademecum geobotanicum. Wydawnictwo Naukowe PWN, W–wa 2001, ss.537.
MIREK Z. ET AL. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna
lista roślin kwiatowych i paprotników Polski. Seria: BIODIVERSITY OF POLAND,
Vol. 1, IB PAN im. W. Szafera, Kraków, ss. 442
ROMANOWSKI J., ORŁOWSKA L., ZAJĄC T. 2011: Program ochrony wydry Lutra lutra w
Polsce. Krajowa strategia gospodarowania wydrą. Szkoła Główna Gospodarstwa
Wiejskiego. Warszawa.
SIKORA R. (RED.). 2007.„Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski 1985–2004”,
Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań;
TOMIAŁOJĆ L., STAWARCZYK T. 2003. Awifauna Polski. Rozmieszczenie liczebność i
zmiany. PTPP „pro Natura”. Wrocław.
ZARZYCKI K., MIREK Z., 2006. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i
grzybów Polski. IB PAN im. W. Szafera, Kraków, ss. 99.
51
DOKUMENTY
Dokumentacja planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Karkonosze PLB020007.
RDOŚ we Wrocławiu.
Dokumentacja planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Karkonosze PLH020006.
RDOŚ we Wrocławiu.
Standardowy Formularz Danych. Karkonosze PLB020007. GDOŚ.
Standardowy Formularz Danych. Karkonosze PLH020006. GDOŚ.
INNE
GDOŚ. 2013. Baza danych zawierająca informacje o obecności poszczególnych siedlisk
przyrodniczych z zał. I DŚ oraz gatunków zwierząt i roślin z załącznika II DŚ w
obszarach o znaczeniu dla Wspólnoty na terenie Polski.
GDOŚ – dane geoprzestrzenne. http://www.gdos.gov.pl/dane-i-metadane (dostęp 2016-08-31)
52

raport oddziaływania OOS - Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu

Transkrypt

Podobne dokumenty

Oferta numer BS-4744, Sprzedaż

Pierwsze spotkanie Forum Współpracy

Oferta nr 289016 (OBIEKT na SPRZEDAŻ)