Ewidencja księgowa w zakładzie podatkowy[...]

Ewidencja księgowa w zakładzie
podatkowym w Niemczech. Zgodnie z
przepisami polskimi czy niemieckimi?
Niniejsza treść nie stanowi porady prawnej i jest jedynie ogólną informacją nieskierowaną do konkretnych osób.
Kancelaria adwokacka KOZLOWSKI nie ponosi odpowiedzialności za treść niniejszego opracowania.
Zasada nieograniczonego obowiązku podatkowego art. 3 ust. 1 ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych polega na tym, że w przypadku osób fizycznych mających
miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, opodatkowaniu podlega całość
dochodów podatnika bez względu na to, gdzie położone są źródła przychodów.
Natomiast polski przedsiębiorca podlegający w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu
obowiązkowi podatkowemu, będzie podlegał w Republice Federalnej Niemiec
ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. od dochodu przypisanego zakładowi - w
przypadku gdy niemieckie władze podatkowe skorzystają z przysługującego na mocy art. 7
ust. 1 umowy między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie
unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku,
podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. nr 12, poz. 90) prawa, zgodnie z
którym zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w
tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą w drugim
Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo
wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w
drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu
zakładowi.
W związku z powyższym istnieje konieczność przypisania dla celów podatkowych dochodów
(strat) poszczególnym częściom przedsiębiorstwa, tj. zakładowi oraz jednostce macierzystej, z
uwagi na potrzebę odrębnego dla zakładu ustalenia podstawy opodatkowania,
Kwestię tego w jakiej mierze można zyski przypisać zakładowi regulują przepisy art. 7 ust. 2,
ust. 3 i ust. 4 ww. umowy między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec,
gdzie w wytyczonych przez te przepisy granicach może następować ustalanie zysków według
wewnętrznego prawa niemieckiego.
Ustęp 2 ww. art. 7 określa podstawową zasadę rozgraniczenia zysków pomiędzy
poszczególne części przedsiębiorstwa (centralę oraz zakład), tj. zasadę dystansu zgodnie z
którą zakładowi należy przypisać takie zyski, które mógłby on osiągnąć, gdyby wykonywał
taką samą lub podobną działalność w takich samych lub porównywalnych warunkach jako
samodzielne przedsiębiorstwo i był całkowicie niezależny w stosunkach z przedsiębiorstwem,
którego jest zakładem. Dyrektywa zawarta w ust. 2 zawiera wyraźny postulat zrównania
zasad rozgraniczania zysków pomiędzy jednostkę macierzystą i zakładem z zasadami
obowiązującymi samodzielne przedsiębiorstwa powiązane, gdyż zawiera fikcyjne założenie,
że dla celów podatkowych zakład należy traktować jak samodzielne i niezależne
przedsiębiorstwo. Fikcyjność tego założenia polega na tym, że pomimo wyodrębnienia
Anwaltskanzlei KOZLOWSKI
www.ra-kozlowski.com
gospodarczego zakład jest tylko prawnie niesamodzielną częścią przedsiębiorstwa. Fikcja ta
służy dla celów dokonania odpowiedniego podziału zysków przedsiębiorstwa pomiędzy dwie
odrębne jurysdykcje podatkowe: państwa źródła, tj. Rzeczypospolitej Polskiej i państwa
siedziby, tj. Republiki Federalnej Niemiec. Z przyjęcia zasady dystansu jako kryterium
przypisania zysków wynika, że zakładowi należy przypisać czynności (świadczenia), które
mógłby wykonać i wykonałby podmiot niezależny, oraz część zysków, którą w
porównywalnych warunkach mógłby osiągnąć podmiot niezależny.
W ustępie 3 ww. art. 7 uregulowano kwestię rozliczenia kosztów transakcji wewnętrznych, w
myśl której przy ustalaniu zysków zakładu dopuszcza się odliczanie nakładów ponoszonych
dla tego zakładu włącznie z kosztami zarządzania i ogólnymi kosztami administracyjnymi
niezależnie od tego czy powstały w tym Państwie gdzie położony jest zakład, czy gdzie
indziej.
Natomiast w myśl postulatów zawartych w ust. 6 regułą jest ustalanie zysków zakładu
zgodnie z metodą bezpośrednią polegająca na ustalaniu zysków zakładu na podstawie
prowadzonych przez niego, oddzielnych ksiąg rachunkowych. Zgodnie z zawartą w ust. 2 art.
7 ww. umowy dyrektywą traktowania zakładu jako samodzielnego przedsiębiorstwa ustalanie zysków zakładu następuje według wewnętrznego prawa każdego z Umawiających
się Państw.
Tym samym jeżeli działalność prowadzona jest na terytorium Republiki Federalnej
Niemiec i dochód z tej działalności tam będzie podlegał opodatkowaniu to dla
działalności tej prowadzone są odpowiednie księgi według miejscowych przepisów,
pozwalające na ustalenie wysokości dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania.
Przy czym z treści ust. 6 wynika nakaz zachowania ciągłości stosowania metody ustalania
zysków zakładu. Raz wybraną metodę należy stosować konsekwentnie w latach następnych a
jej zmiana jest możliwa jedynie w szczególnie uzasadnionych okolicznościach, np. gdy
uprzednia (pośrednia) metoda prowadziłaby, chociażby w związku z rozszerzeniem
przedmiotu działalności przedsiębiorstwa, do wypaczonego obrazu dochodowości zakładu.
Niezależnie jednak od sposobu ustalania wyniku z działalności wykonywanej za granicą,
dochód z tej działalności powinien być wykazany w księgach prowadzonych w Polsce, w ten
sposób, aby wynikający z tych ksiąg łączny dochód przedsiębiorcy obejmował również
dochód z działalności wykonywanej za granicą. Ujęte w ewidencji rachunkowej zakładu
zdarzenia bilansowe zostają przyjęte do ewidencji rachunkowej jednostki macierzystej po
uprzednim przeliczeniu na walutę polską, zaś za dochód uzyskany za granicą należy przyjąć
wartość wynikającą ze złożonego tam zeznania przeliczoną na złote polskie według średniego
kursu stosowanego przez NBP.
Natomiast dochody, które zostaną przypisane zakładowi wyłącza się z podstawy
opodatkowania ustalanej dla polskiej jednostki macierzystej. Mając na uwadze powyższe
Naczelnik Urzędu Skarbowego w Nowej Soli nie podziela stanowiska podatnika co do
możliwości rozliczania dochodu uzyskanego za granicą w podatkowej księdze przychodów i
rozchodów, gdyż kwestię tę rozstrzygaj ą niemieckie przepisy podatkowe, z uwzględnieniem
katalogu zasad zawartych w art. 7 ust. 2-6 ww. umowy. Przy czym przedstawiona powyżej
kwalifikacja będzie mieć zastosowanie w przypadku stwierdzenia przez stronę niemiecką
istnienia "zakładu" na terytorium Republiki Federalnej Niemiec i skorzystania przez
niemieckie organy podatkowe z prawa do opodatkowania zysków przedsiębiorstwa,
Anwaltskanzlei KOZLOWSKI
www.ra-kozlowski.com
wskazanego w art. 7 ust. l ww. umowy między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Federalną
Niemiec.
Natomiast nie stwierdzenie istnienia zakładu na terytorium Republiki Federalnej Niemiec
powoduje sytuację w której zyski przedsiębiorstwa mającego siedzibę w Umawiającym się
Państwie będą w całości podlegać opodatkowaniu w państwie jego rezydencji, tj.
Rzeczypospolitej Polskiej.
Źródło: interpretacja Urzędu Skarbowego w Nowej Soli
Anwaltskanzlei KOZLOWSKI
www.ra-kozlowski.com