1 SCENARIUSZ ZAJĘĆ NR1 Dostęp do wody pitnej

SCENARIUSZ ZAJĘĆ NR1
Dostęp do wody pitnej na przykladzie Kigali, stolicy Rwandy
1. Proponowanym wstępem do zajęć jest zachęcenie uczniów do omówienia zdjęcia nr 1. Oto kilka
przykładowych poleceń:
Przyjrzyjcie się temu zdjęciu. Opiszcie, co ono przedstawia.
Co jest dla was nowe? Czego w Polsce nie widzicie na co dzień?
Czy znaleźliście elementy wspólne z waszym otoczeniem? Jakie?
Gdzie waszym zdaniem podąża ta rodzina?
Po wymianie zdań należy zwrócić uwagę uczniów na dziewczynkę niosącą żółty kanister na wodę:
widok dla Polski mało charakterystyczny, a w Rwandzie spotykany praktycznie na każdym kroku.
O czym może świadczyć ten żółty kanister?
2. Stolicą Rwandy jest Kigali liczące ponad 1 milion mieszkańców. Tak jak wiele miast położonych
na terenie krajów rozwijających się, boryka się ono z problemem dostępu do czystej wody. Na
świecie około 40% ludności nie ma dostatecznej ilości wody. Mieszkańcy wielu dzielnic tego
afrykańskiego miasta czerpią wodę tylko z miejskich kranów, rozlokowanych w wyznaczonych
miejscach. Każdego dnia wiele osób, również waszych rówieśników, pokonuje czasem nawet
kilometrowe odległości, aby dotrzeć do tych miejsc (zdjęcia nr 2 i nr 3). Rano i wieczorem przy
tych ‘magicznych’ punktach można zobaczyć tworzące się kolejki ludzi. Z charakterystycznymi,
najczęściej żółtymi kanistrami czekają oni na wodę, która służy im do zaspokojenia pragnienia,
gotowania, prania, mycia. Transportują ją następnie do domu i przechowują w specjalnych, czasem
kilkusetlitrowych zbiornikach. W ten sposób zabezpieczają się na wypadek, gdyby zabrakło jej w
miejskich kranach, co się czasem zdarza podczas okresu bezdeszczowego (zdjęcia nr 4 i nr 5).
Zawsze też starają się pamiętać, że wodę przed spożyciem trzeba przegotować.
Dyskusja.
a. Do czego tak naprawdę potrzebna jest nam woda? Propozycje zapiszcie na tablicy.
Spójrzcie na wasze pomysły na zastosowanie wody. O czym one świadczą?
b. Pomyślcie, ile mielibyście czasu na rozrywkę i inne aktywności, jeśli to wy bylibyście
odpowiedzialni za przywiezienie wody do domu.
c. Wiele osób musi się zadowolić czterema litrami wody na dzień, podczas gdy w Europie
jednorazowe spłukanie wody w toalecie pochłania około 10 litrów (zdjęcie nr 7). Zróbcie
doświadczenie. Spróbujcie obliczyć, ile wody zużywa wasza rodzina przeciętnie w ciągu
dnia/tygodnia. Pomoże wam w tym przygotowana tabelka (wzór na stronie nr 3).
Po zadaniu z tabelką proponuję wybrać dwóch ochotników i kazać im na kartce narysować np.
okrąg, trójkąt równoboczny i kwadrat. Niech jeden z uczniów dostanie wszystkie przybory
konieczne do wykonania tego polecenia, drugi natomiast niech posługuje się tylko ołówkiem. Po
skończeniu zadania niech podzielą się swoimi odczuciami. Nawiązując do ich wrażeń, łatwiej
będzie wytłumaczyć, jak brak dostępu do rzeczy podstawowych (w tym wypadku do wody) może
powodować trudności w realizacji innych naszych planów czy obowiązków. Pomoże to uczniom
uświadomić sobie, z czego mogą wynikać panujące na świecie nierówności między ludźmi.
1
d. Jeśli chodzi o oszczędzanie wody, możemy się dużo nauczyć od naszych południowych
sąsiadów. Wiele tamtejszych rodzin posiada przy domach zbiorniki na wodę deszczową (zdjęcie nr
6). Otrzymane w ten sposób zapasy mogą być wykorzystywane podczas okresów niedoboru. Warto
zauważyć, że Polska pod względem zasobów wodnych jest zaliczana do najuboższych krajów
Europy. Po przeliczeniu ilości wody na 1 mieszkańca zajmujemy 20 miejsce wśród 27 państw
europejskich. Pomyślcie, co możecie zrobić, aby zadbać o nasze zasoby wodne. Pomysły zapiszcie
na tablicy.
e. Dostęp do wody pitnej to jedno z podstawowych praw człowieka. Woda jest niezbędna do życia –
dotąd nie wymyślono niczego, co mogłoby ją zastąpić. Dlatego nie powinna być ograniczana i
wydzielana ani tym bardziej w żaden sposób nikomu odmawiana. Niestety, nadal dla wielu ludzi
stanowi ona towar luksusowy. Pomyśl, w jaki sposób twoja klasa i rodzina mogą włączyć się w
poprawianie dostępu do bieżącej wody krajom, które tego potrzebują. Dzięki współpracy, jaką
nawiązała wasza szkoła, możecie dowiedzieć się więcej o życiu w Rwandzie. Dla ludności
afrykańskiej wasze zaciekawienie i troska będą na pewno wyrazem solidarności.
Zainteresowanym Rwandą i tym, co się tam dzieje, polecam artykuł:
http://www.mojeopinie.pl/rwanda_to_znaczy_biznes,3,1252661910
źródło: www.woda.org.pl
http://pl.wikipedia.org/wiki/Oszczędzanie_wody#Zobacz_te.C5.BC
mapy pobranao z: http://www.imagineafrica.co.uk/images/rwanda%20map.jpg
http://www.orwelltoday.com/rw15.jpg
2
Zadanie. Ile wody potrzebuje moja rodzina?
Woda zużyta na:
zaspokojenie
pragnienia
gotowanie
pranie
kąpiel
higiena (np. mycie
zębów, korzystanie
z toalety)
inne
ja
tata
mama
brat
siostra
suma
Calkowita ilość zużytej wody
Do tego zadania będziecie musieli użyć wyobraźni. Postarajcie się oszacować, ile każdy członek
waszej rodziny może zużywać wody w ciągu dnia/tygodnia. Teraz obliczcie całkowitą ilość
potrzebnej wody.
Przyjmijmy, że jeden kanister ma pojemność 10 litrów. Ile takich kanistrów potrzebowalibyście,
żeby zaopatrzyć w wodę całą waszą rodzinę, jeśli jej zużycie byłoby takie, jak wyszło wam z
obliczeń? Ile zajęłoby to czasu, jeśli do najbliższego punktu czerpania wody byłoby 10 minut drogi,
a jednorazowo moglibyście przynieść dwa kanistry? Ile by to trwało, jeśli najbliższy punkt
czerpania wody byłby oddalony o 30 minut drogi od waszego domu?
Warto czasem zadawać sobie takie pytania. Możemy sobie wtedy uświadomić, co zyskujemy, mając
dostęp do bieżącej wody.
3