model odpowiedzi język polski

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego. Poziom podstawowy.
OCENIANIE ARKUSZA
POZIOM PODSTAWOWY
Zadanie sprawdzające rozumienie czytanego tekstu Przyjaciel na kliknięcie.
Model zawiera przewidywane odpowiedzi. Odpowiedzi ucznia mogą przybierać różną formę językową,
ale ich sens musi być synonimiczny wobec modelu. Oceniając pracę ucznia, należy stosować punktację
z modelu.
Uwaga: Za pełną odpowiedź przyznaje się maksymalną liczbę punktów, za niepełną – wskazaną
w rubryce „punkty cząstkowe”. Nie należy przyznawać połówek punktów. Za brak odpowiedzi lub
odpowiedź błędną nie przyznaje się punktów.
Nr
zad.
1.
Odpowiedzi
W jakim celu w zakończeniu akapitu 1. zostały przywołane przykłady konkretnych
wydarzeń?
Maks.
liczba
punktów
Punkty
cząstkowe
1
0
1
0
2
1
np. aby:
- dowieść zdolności współdziałania ludzi dla osiągnięcia wspólnego
celu
- wykazać aktywność społeczną młodych ludzi
- pokazać możliwość wykorzystania technologii komunikacyjnych dla
ważnych społecznie celów
2.
Wyjaśnij sens sformułowania: „przedefiniować pojęcie”.
np.
- przekształcić definicję w kontekście nowego stanu rzeczy
- na nowo zdefiniować, zmienić definicję
3.
Autor opisuje nowe zjawisko internetowe określone wyrazem „odprzyjaźnić się”.
a. Zapisz cząstkę wyrazową (formant), za pomocą której ten wyraz został utworzony
od wyrazu podstawowego.
b. Zapisz antonim tego wyrazu.
za
realizację
jednej
części
zadania
a. formant: odb. antonim: zaprzyjaźnić się
4.
5.
Określ, jaka funkcja języka dominuje w podanych akapitach:
a.
akapit 2 - ekspresywna
b.
akapit 3 - informacyjna (informatywna)
Na podstawie 4. i 5. akapitu podaj trzy różnice między prawdziwą przyjaźnią
a przyjaźnią internetową.
np.
Prawdziwa przyjaźń
Mała liczba znajomych
Przejawia się w działaniu
W umysłach
zainteresowanych, prywatna
Głęboka
Internetowa przyjaźń
Duża liczba znajomych
Istnieje w sieci, inicjowana
kliknięciem myszy;
Komunikowana publicznie, za
ogólną wiedzą, oficjalna
Powierzchowna
2
1
za
wskazanie
funkcji
jednego
akapitu
2
1
za dwie
różnice
2
Próbny egzamin maturalny z języka polskiego. Poziom podstawowy.
6.
Jaka motywacja obecności na portalach społecznościowych jest według psychologa
społecznego przykładem tzw. zewnątrzsterowności ? Podaj dwie przyczyny (ak. 6.
i 7.).
2
za jedno
wskazanie
np.
-
1
tworzymy swój określony wizerunek, społeczny obraz
sugerujemy się opinią otoczenia
nie kierujemy się szczerością
oczekujemy natychmiastowej gratyfikacji
działamy w krótkoterminowej perspektywie
nie dążymy do prawdziwej przyjaźni
(uznajemy odpowiedzi logicznie korespondujące z treścią akapitu)
7.
Wyjaśnij na podstawie akapitu 8., na czym polega trud tradycyjnej przyjaźni.
Uwzględnij czynniki indywidualne i obiektywne.
1
0
np.
- wymaga silnej woli, poświęcenia czasu, energii, pielęgnacji
- trzeba pokonać zmienność, niepewność współczesnego życia
8.
O jakim paradoksie mówi autor w akapicie 9.? Zacytuj odpowiednie zdanie.
1
Wraz z malejącą ilością deklarowanego wolnego czasu, rokrocznie
wzrasta... liczba godzin spędzanych codziennie przed ekranem
telewizora.
9.
W akapicie 9. autor zawarł myśl, że przyjaźni przeszkadza brak czasu. Na podstawie
jakich przesłanek doszedł do tego przekonania?
2
np.
- badania opinii społecznej CBOS
- osobiste doświadczenia (trudność spotkania się z kolegami)
10.
Wyjaśnij, jakie znaczenie dla przyjaźni ma czytanie książek (ak.10)
1
za jedno
wskazanie
1
np.
- uczy empatii, pozwala zrozumieć potrzeby drugiego człowieka
- rozwija kompetencje psychospołeczne
- uczy ludzi, świata i życia
11.
Spośród podanych określeń wskaż dwa właściwie charakteryzujące styl artykułu.
2
1
za jedno
wskazanie
1
0
a. dyskursywny
e. wyrażający opinie i odczucia
12.
W jakim celu autor przywołał informację o tomie listów Lema i Mrożka na swojej
półce z książkami?
np.
- przykład pięknej przyjaźni
- źródło refleksji nad przeszłością i współczesnością
- pretekst do opisu postaw ludzi dawniej i dziś
(uznajemy konkretne przykłady postaw wynikające z treści akapitu)
13.
Jakie funkcje w kompozycji artykułu pełni ostatni akapit ?
np.
- jest puentą, podsumowaniem; wyraża końcową opinię autora
- zawiera odpowiedź na wątpliwość wyrażoną w poprzednim akapicie,
uzupełnia poprzedni akapit
2
1
za podanie
jednej
funkcji
3
Próbny egzamin maturalny z języka polskiego. Poziom podstawowy.
Temat 1: Analizując wiersz Stepy akermańskie Adama Mickiewicza i fragment Lalki
Bolesława Prusa, porównaj przeżycia Polaków na obczyźnie i określ ich źródła.
Zwróć uwagę na rolę natury. Wykorzystaj odpowiednie konteksty interpretacyjne
w celu określenia przyczyn wyjazdu.
1. Zasada zestawienia tekstów, np.
a. podobny główny temat: tęsknota za ojczyzną
b. różny czas powstania utworów: romantyzm i pozytywizm
c. odmienna forma: liryka i epika, wiersz i proza
d. wspólna rola natury: inicjowanie przeżyć
e. osobisty charakter wyznań
Stepy akermańskie
2. Przeżycia podmiotu lirycznego na obczyźnie, np.
a. zachwyt jazdą przez step porównaną do morskiej żeglugi
b. kontemplacja natury
c. niepokój spowodowany zagubieniem na stepie
d. poczucie małości człowieka wobec ogromu świata
e. smutek i melancholia
f. nostalgia
(0-2)
(0-3)
3. Źródła przeżyć, np.
(0-3)
a. kontakt z egzotyczną przyrodą (step)
b. fascynacja naturą typowa dla romantyków
c. wyjątkowość sytuacji w czasie wycieczki (cisza, ciemność, złudność znaków)
d. wrażliwość poetycka, bogata wyobraźnia
e. wyobcowanie, poczucie opuszczenia
f. oddalenie od ojczyzny
Lalka
4. Przeżycia Wokulskiego na obczyźnie np.
a. cierpienie, ból psychiczny
b. wewnętrzne rozdarcie (i tęskni, i ma dystans do rodaków)
c. świadoma ucieczka w pracę
d. maskowanie udręki, niestabilność emocjonalna
e. rozpacz egzystencjalna
f. nostalgia
5. Źródła przeżyć, np.
a. złe wspomnienia z kraju
b. niepewna przyszłość
c. samotność
d. oddalenie od ojczyzny
e. autoanaliza swego losu, sytuacji życiowej
f. romantyczna dusza pozytywisty
(0-3)
(0-3)
4
Próbny egzamin maturalny z języka polskiego. Poziom podstawowy.
6. Rola natury, np.
a. przykuwa uwagę swoim pięknem, egzotyką
b. wyzwala różne emocje
c. jest tłem dla rozmyślań
d. ujawnia indywidualne cechy osobowości bohaterów („ucho wewnętrzne”)
e. odwzorowuje stan emocjonalny (psychizacja krajobrazu)
f. skłania do refleksji o sytuacji egzystencjalnej człowieka w świecie
g. jest pomostem między obczyzną i ojczyzną
h. budzi wspomnienia
(0-4)
7. Konteksty interpretacyjne, np.
(0-4)
Stepy akermańskie
a. przymusowy pobyt Mickiewicza na Krymie
b. zesłanie do Rosji karą za działalność patriotyczną na Litwie
c. cykl sonetów efektem fascynacji naturą Orientu
Lalka
d. wyjazd Wokulskiego na wojnę rosyjsko-turecką, realizacja dostaw dla wojska
e. udział w wojnie dla szybkich zysków
f. chęć pomnożenia majątku w celu zdobycia względów Izabeli Łęckiej
8. Podsumowanie, np.
(0-3)
- pełne: dostrzeżenie podobieństw i różnicy oraz włączenie kontekstu do interpretacji
- częściowe: dostrzeżenie podobieństwa/podobieństw i różnicy
- próba: dostrzeżenie podobieństwa/podobieństw
5
Próbny egzamin maturalny z języka polskiego. Poziom podstawowy.
Temat 2: Analizując fragmenty Wesela Stanisława Wyspiańskiego, przedstaw opinię
mieszkańców wsi o inteligencji oraz ich postawę wobec powinności społecznych
i narodowych. Wnioski skonfrontuj z portretem chłopów w całym dramacie.
1. Wstępne rozpoznanie, np.
a. portrety dwóch grup społecznych: chłopów i inteligentów
b. wizerunek Polaków w warunkach niewoli narodowej
c. postacie literackie mające swoje pierwowzory w rzeczywistości
d. sceny z zabawy weselnej w bronowickiej chacie
e. Czepiec reprezentantem poglądów ogółu chłopów (my)
(0-2)
2. Opinia mieszkańców wsi o inteligentach na podstawie fragmentów , np.
a. maja poczucie wyższości, lekceważą chłopów
b. pozornie interesują się wsią
c. obawiają się radykalizmu chłopów
d. są bierni, apatyczni
e. nie mają ambicji, ważnych celów społecznych
f. szukają na wsi nowych wrażeń
g. traktują wieś jako remedium na dekadencję
h. rezygnują z przewodzenia chłopami
i. przejawiają marazm kontrastujący z witalnością chłopów
(0-6)
3. Postawa chłopów wobec powinności społecznych i narodowych, np.
(0-6)
a. zainteresowani polityką, ciekawi świata
b. zorientowani w bieżących wydarzeniach
c. czerpią wiedzę z gazet
d. gotowi do walki o narodową wolność, do powstania
e. dumni z bohatera narodowego chłopskiego pochodzenia (Bartosza Głowackiego)
f. potrzebują przywódcy, brak im dojrzałości politycznej
g. zachęcają inteligentów do osiedlenia się na wsi, do małżeństw z chłopkami
h. pragną jedności narodu
i. wykazują się mądrością, trzeźwością myślenia
4. Portret chłopów w całym dramacie, np.
(0-4)
a. przywołanie scen/faktów literackich potwierdzających pozytywny wizerunek
chłopów
b. przywołanie scen/faktów literackich ukazujących wady chłopów
5. Funkcjonalne zastosowanie pojęć kluczowych dla epoki, np.
np. chłopomania, dekadentyzm
6. Wykorzystanie innych kontekstów interpretacyjnych, np.
np. literackiego, historycznego, biograficznego
(0-2)
(0-2)
6
Próbny egzamin maturalny z języka polskiego. Poziom podstawowy.
7. Podsumowanie, np.
(0-3)
- pełne: dostrzeżenie niejednoznacznego wizerunku chłopów i ich krytyki
inteligentów, włączenie kontekstu do interpretacji,
- częściowe: dostrzeżenie niejednoznacznego wizerunku chłopów i ich krytyki
inteligentów,
- próba: wskazanie głównych cech chłopów i ich krytyki inteligentów.
II. KOMPOZYCJA (maksymalnie 5 punktów)
Kompozycję wypracowania ocenia się wtedy, gdy przyznane zostały punkty za rozwinięcie tematu.
– podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie,
przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie graficznym,
– uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie
głównych części,
– wskazująca na podjęcie próby porządkowania myśli, na ogół spójna.
Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
III. STYL (maksymalnie 5 punktów)
– jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi;
urozmaicona leksyka,
– zgodny z zastosowana formą wypowiedzi, na ogół jasny; wystarczająca leksyka,
– na ogół komunikatywny, dopuszczalne schematy językowe.
Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
IV. JĘZYK (maksymalnie 12 punktów)
– język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia,
poprawne: słownictwo, frazeologia, fleksja,
– język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia
i fleksja,
– język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne:
składnia, słownictwo, frazeologia,
– język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, leksykalnych
(słownictwo i frazeologia), fleksyjnych,
– język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych, licznych błędów
składniowych, leksykalnych.
Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
V. ZAPIS (maksymalnie 3 punkty)
– bezbłędna ortografia; poprawna interpunkcja (nieliczne błędy),
– poprawna ortografia (nieliczne błędy II stopnia); na ogół poprawna interpunkcja,
– poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego stopnia); interpunkcja niezakłócająca
komunikacji (mimo różnych błędów).
Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
VI. SZCZEGÓLNE WALORY PRACY
5
3
1
5
3
1
12
9
6
3
1
3
2
1
0-4
7