Historia Katedry Konstrukcji Budowlanych

Historia Katedry Konstrukcji Budowlanych

Katedra Konstrukcji Budowlanych powstała z połączenia jednostek dydaktycznych
zajmujących się konstrukcjami betonowymi i metalowymi. Początki sięgają 1956 roku, kiedy
powołano Zespół Konstrukcji Żelbetowych i Prefabrykacji którego kierownikiem był doc. dr
inż. Wiesław Nowara. W tym roku powstało również Laboratorium Materiałów Budowlanych
(przy ul. Grunwaldzkiej) a w trzy lata później zespół dydaktyczny materiałów budowlanych.
W 1965 roku obok Zespołu Konstrukcji Żelbetowych i Prefabrykacji utworzono Zespół
Konstrukcji Metalowych, którego kierownikiem został doc. dr hab. inż. Czesław Bramski. W
1967 roku zorganizowane zostało laboratorium konstrukcji metalowych. Struktura tych
zespołów przetrwała do czasu powołania Wydziału Budownictwa Lądowego Wyższej Szkoły
Inżynierskiej.
W 1966 roku na Wydziale Budownictwa Lądowego rozpoczęto kształcenie w systemie
studiów inżynierskich dziennych na kierunku Budownictwo, a w 1973 r. w systemie studiów
magisterskich. W roku 1980 powołano na kierunku Budownictwo specjalność konstrukcje
budowlane i inżynierskie.
Z chwilą powołania Politechniki Białostockiej a w następstwie Instytutu Budownictwa
Lądowego, tj. od 1974 r., utworzony został Zakład Konstrukcji Budowlanych i Inżynierskich,
którym kierował doc. dr inż. Wiesław Nowara. W ramach tego Zakładu działały trzy zespoły:
Konstrukcji Metalowych, Konstrukcji Betonowych i Technologii. W roku 1979 kierownictwo
Zakładu objął doc. dr hab. inż. Ryszard Kowalczyk, a w roku 1981 dr inż. Jerzy Wiensko. W
grudniu 1982 roku kierownikiem Zakładu został doc. dr hab. inż. Czesław Bramski.
prof. dr hab. inż. Czesław Bramski (1924- 2001)
doc. dr inż. Wiesław Nowara (1924-2014)
Interesujące mogą być tytuły pierwszych prac doktorskich:
-Wiesław Nowara: Studium wpływu wilgotności na wytrzymałość betonów (pierwszy
doktorat w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej na Wydziale Budownictwa),
-Wanda Nazarko: Nośność graniczna niektórych typów belek hybrydowych,
-Czesław Miedziałowski, Stanisław W. Piotrowski: Zagęszczanie pewnych mieszanek
betonowych przez wibrosztychowanie i wibroubijanie z zastosowaniem pulsatora
pneumatyczno-hydraulicznego,
-Mikołaj Syczewski: Zakotwienie prętów stalowych w elemencie betonowym w złożonym
stanie naprężeń,
-Jerzy Wiensko: Pneumatyczne wibrowanie betonu.
Oraz pierwsza obroniona praca habilitacyjna:
Czesław Bramski: Obrotowo-symetryczne zbiorniki kroplokształtne.
Kadra dydaktyczna tego okresu to: dr inż. Mikołaj Syczewski, dr inż. Wiesław Nowara, dr
inż. Andrzej Łapko, dr inż. Wanda Nazarko, dr inż. Michał Bołtryk, dr inż. Czesław
Miedziałowski, dr inż. Stanisław Tkaczyk, mgr inż. Borzuchowski, mgr inż. Andrzej
Tanajewski, mgr inż. Piotr Szulga, mgr inż. Danuta Tomaszewska, dr inż. Stanisław
Piotrowski (zmarł wkrótce po uzyskaniu doktoratu), Kazimierz Zubrycki, Igor Grycuk,
Remigiusz Wiktorski.
Najdłużej pracujący pracownicy techniczni to: inż. Jerzy Sobolewski, inż. Stefan Danecki,
inż. Czesław Kietliński, inż. Jan Kapturek, inż. Leontyna Siwik, Wiaczesław Puczyński,
Teodor Sokołowski, Mieczysław Michalczuk, Aleksander Sarajew, Leonidas Koniuch,
Zygmunt Konopacki, później mgr inż. Wojciech Konopacki, mgr inż. Mirosław Tołkacz,
sekretariat - Anna Żarnowska.
Zebranie Zakładu Konstrukcji Metalowych (1995 r.),od lewej: dr inż. Agnieszka Jabłońska-Krysiewicz, dr inż. Ireneusz
Ligocki, prof. dr inż. Jan Bródka, prof. dr hab. inż. Czesław Bramski
Od lewej: mgr inż. Mirosław Tołkacz, Wiaczesław Puczyński, dr inż. Mariusz Gnatowski, prof. dr hab. inż.
Andrzej Łapko
Na początku lat 80-tych pracowaliśmy na II piętrze budynku przy Sosnowej, w piwnicy
budynku głównego i przybudówkach było laboratorium, którego wiodącym tematem
badawczym były zagadnienia związane z wiórobetonem. Jesienią roku 1981 zaczynają się
strajki studenckie, popierane przez część nauczycieli. To trudny czas - wydaje się, że wszyscy
chcą dobrze – widzą tylko różne drogi. Po ogłoszeniu stanu wojennego trzeba pilnować
budynku na Sosnowej, co prawda nie wiadomo przed kim. Dyżury były nawet całodobowe.
W katedrze zatrudnia się mgr inż. Aleksander Wawrusiewicz, rok później zasila ją też dr inż.
Jerzy Szlendak. Katedra zostaje przeniesiona i ulokowana na parterze budynku przy ul.
Krakowskiej, przy czym laboratorium w pomieszczeniach piwnicznych.
W 1985 roku z
Białostockiego Przedsiębiorstwa Budownictwa Przemysłowego przechodzi do Katedry mgr
inż. Ireneusz Ligocki oraz zatrudnieni zostają: mgr inż. Waldemar Cwalina i mgr inż.
Jarosław Bujnowski. Dr inż. Jerzy Szlendak przenosi z COBPKM „Mostostal” Warszawa
ideę badań połączeń węzłów konstrukcji stalowych z rur prostokątnych oraz inicjuje budowę
stendu badawczego umożliwiającego ich realizację.
pomieszczeniach piwnicznych
Stend wykonany zostaje w
budynku przez zespół: dr inż. Jerzy Szlendak, mgr inż.
Ireneusz Ligocki oraz inż. Czesław Kietliński wraz z Pracownikami Laboratorium.
Habilitacje uzyskują Czesław Bramski i Michał Bołtryk. Pierwszy przejmuje kierownictwo
katedry, drugi tworzy nową katedrę o bardziej technologicznym profilu. Czesław
Miedziałowski przenosi się do Katedry Mechaniki Budowli.
Kadra profesorska katedry
zostaje zasilona przez prof. Mieczysława Rybaka – wieloletniego dyrektora Instytutu
Badawczego Dróg i Mostów w Warszawie, współpracę z katedrą kontynuują takie znakomite
autorytety jak prof. Wiesław Stachurski – filar polskiego żelbetu i prof. Ryszard Kowalczyk –
światowy autorytet w dziedzinie budynków wysokich.
W laboratorium Katedry na nowo wybudowanym stendzie prowadzone są badania węzłów
podatnych (mgr. inż. I. Ligocki,
mgr inż. Jarosław Bujnowski, dr inż. Jerzy Szlendak –
kierownik tematu) oraz belek z otworami (mgr inż. Waldemar Cwalina, dr inż. Wanda
Nazarko). W dwu przypadkach kończą one się doktoratami: I. Ligockiego (1992) i W.
Cwaliny (1994). W obu przypadkach promotorem był Prof. Czesław Bramski.. Zakupiony
zostaje system rejestracji pomiarów „Vishey 4000’, wspomagający przez wiele lat dalsze
programy badawcze. W roku 1990 zostaje zatrudniony w Katedrze mgr inż. Mirosław
Broniewicz,
W 1989 roku powołano Katedrę Konstrukcji Budowlanych pod kierunkiem prof. dr hab. inż.
Czesława Bramskiego, w ramach której utworzono Zakład Konstrukcji Betonowych, którego
szefem został doc. dr hab. inż. Andrzej Łapko.
W roku 1993 w miejsce istniejącej Katedry Konstrukcji Budowlanych w Instytucie Inżynierii
Budowlanej zostały powołane dwie katedry o nazwach: Katedra Konstrukcji Metalowych,
pod kierownictwem prof. Czesława Bramskiego i Katedra Konstrukcji Betonowych, pod
kierownictwem prof. Andrzeja Łapko, co miało związek z uzyskaniem przez niego habilitacji.
Od tej pory przez kilkanaście lat obie jednostki funkcjonowały oddzielnie.
Zaplecze laboratoryjne zostaje przeniesione z budynku przy ul. Krakowskiej do hali Wydziału
Mechanicznego przy ul. Wiejskiej. Z inicjatywy Prof. Andrzeja Łapko,
na podstawie
projektu dr inż. Jerzego Szlendaka zostaje wykonana konstrukcja dużego stendu, na którym
prowadzono w następnych latach wiele projektów badawczych. W roku 1995 zostaje
zatrudniona w Katedrze mgr inż. Agnieszka Jabłońska oraz mgr inż. Michał Baszeń, który
przechodzi później do Katedry Mechaniki Budowli.
prof. dr hab. inż. Wiesław Stachurski (1926-2009)
prof. dr hab. inż. Andrzej Łapko(1949-2015)
W 1994 roku Katedra Konstrukcji Metalowych, w związku z odejściem na emeryturę
kierownika tej jednostki prof. Czesława Bramskiego, została przemianowana na Zakład
Konstrukcji Metalowych. Obowiązki kierownika zostały powierzone dr inż. Ireneuszowi
Ligockiemu. W ramach Zakładu funkcjonowały dwa laboratoria: Konstrukcji Metalowych i
Wytrzymałości Materiałów. W 1995 roku w zakładzie został zatrudniony prof. dr inż. Jan
Bródka z Politechniki Łódzkiej. W 1996 roku został kierownikiem Zakładu Konstrukcji
Metalowych, który na jego wniosek przemianowano na Katedrę Konstrukcji Stalowych. Pod
koniec 1997 roku stanowisko kierownika Katedry objął zatrudniony wcześniej dr hab. inż.
Rafał Garncarek – Prof. PB. Pełnił tę funkcję do 2000 roku. W roku 1999 zostaje zatrudniony
w Katedrze mgr inż. Tomasz Dziatkowski. W latach 2000 – 2007 funkcję kierownika Katedry
sprawował dr inż. Ireneusz Ligocki.
Pod jego kierunkiem w latach 2000 – 2003
skonstruowano unikalny system obciążeń „Hysdozok”. Zbudowano go od podstaw wysiłkiem
polskich inżynierów – głównego wykonawcy „Hydrol” z Wrocławia oraz zespołu KKS (dr I.
Ligocki, inż. Cz. Kietliński, mgr T. Dziatkowski). Był to wówczas jedyny w kraju i jeden z
dwóch w Europie zespół 10 sterowanych komputerowo siłowników. W latach 2000 – 2007
zrealizowano w katedrze 6 dużych programów eksperymentalnych w tym 3 kilkuletnie
granty. Pierwszy z nich wykonał zespół: dr I. Ligocki, mgr T. Dziatkowski, dr hab. R,
Garncarek, drugi - dr J. Szlendak, dr hab. R. Garncarek, mgr T. Dziatkowski, a trzeci mgr A.
Jabłońska – Krysiewicz, która z sukcesem zamknęła przewód doktorski. Dzięki finansowemu
wsparciu pierwszego z
grantów zmodernizowano bazę laboratoryjną w tym system
pomiarowy „Vishea” oraz zaprojektowano (dr I. Ligocki) i skonstruowano automatyczny
system przesuwu siłowników współpracujący z systemem „Hysdozok”. W świetle licznych
publikacji pracowników Katedry na podkreślenie zasługuje działalność wydawnicza dr inż.
M. Broniewicza, który był współautorem dwóch monografii i poradnika dla projektanta
konstrukcji stalowych oraz dr I. Ligockiego – współautora dwutomowej monografii nt.
połączeń i węzłów w konstrukcjach stalowych. W tym okresie powstał także zarys przyszłego
zaplecza laboratoryjno - dydaktycznego Katedry w projektowanym budynku „C” w tym
zaproponowana przez dr I. Ligockiego koncepcja podłogi siłowej – zrealizowana ostatecznie
ze zmianami w nowowybudowanej Hali WBiIŚ. Obszar zainteresowań Katedry (a wcześniej
Zakładu) obejmował m.in. teoretyczno-eksperymentalne badania z zakresu: oceny podatności
węzłów i jej wpływu na zachowanie się konstrukcji, współpracy konstrukcji z obudową,
analizy stanów granicznych stalowych elementów oraz konstrukcji z kształtowników giętych
na zimno.
Promocje doktorskie z konstrukcji stalowych uzyskują Mirosław Broniewicz (1996) i
Agnieszka Jabłońska – Krysiewicz (2006).
W roku 1999 Katedrę Konstrukcji Betonowych przekształcono w Katedrę Konstrukcji
Betonowych i Murowych. Ostatnia zmiana spowodowana została rozszerzeniem zakresu
nauczanych przedmiotów o konstrukcje murowe, zespolone i drewniane, prowadzone przez
posiadającego bogaty staż projektowo-wykonawczy dr inż. Mikołaja Maleszę. W ramach
Katedry Konstrukcji Betonowych funkcjonowało Laboratorium Konstrukcji Betonowych i
Sprężonych, zlokalizowane w części C budynku Wydziału Mechanicznego. Rosnąca pozycja
naukowa prof. Andrzeja Łapko i jego zainteresowania naukowe zmotywowały kolejnych
nowych pracowników dydaktycznych do pracy pod jego kierunkiem. W ramach jednych z
pierwszych grantów powstały prace doktorskie Mariusza Gnatowskiego (1998), Jolanty
Prusiel (1998) oraz Nizara Labada (1995) – doktoranta z Syrii. Wybitne podręczniki
autorstwa prof. W. Stachurskiego i prof. A. Łapko stają się podstawą nauczania
projektowania konstrukcji żelbetowych we wszystkich uczelniach w kraju, jak również są
szeroko wykorzystywane w praktyce projektowej.
Dzięki pracom naukowo-badawczym A. Wawrusiewicza i M. Kosior-Kazberuk obszar
zainteresowań naukowych katedry rozszerzył się o zagadnienia trwałości konstrukcji.
Powstały nowe stanowiska badawcze do oceny odporności betonu na oddziaływania
środowiskowe.
W Katedrze Konstrukcji Betonowych i Murowych stopnie doktora nauk technicznych
uzyskują Marta Kosior – Kazberuk (2002, w efekcie grantu promotorskiego), potem Barbara
Sadowska – Buraczewska (2004, w efekcie grantu promotorskiego) i Robert Grygo (2014) i
Jarosław Malesza (2005), który odchodzi do sąsiedniej katedry.
Losy obu jednostek łączą się ponownie 1 marca 2007 roku, kiedy w miejsce zlikwidowanych:
Katedry Konstrukcji Betonowych i Murowych oraz Katedry Konstrukcji Stalowych powołana
zostaje Katedra Konstrukcji Budowlanych. Po roku 2010 pojawiają się nowi pracownicy:
Andrzej Baj, Julita Krassowska i Rafał Wasilczyk.
Zaszczytne stopnie doktora habilitowanego uzyskują: Jerzy Szlendak (2008), Marta Kosior –
Kazberuk (2014) oraz Mirosław Broniewicz (2015). Do grona pracowników KKB dołącza
prof. dr hab. inż. Viktar Tur.
W 2015 roku Laboratorium Konstrukcji Budowlanych zostało przeniesione do nowo
wybudowanej hali w budynki INNO-EKO-TECH, wyposażonej między innymi w
rozbudowany stend badawczy, podłogę siłową, suwnicę, szereg najnowocześniejszych
urządzeń badawczych. Laboratorium, którego inicjatorem był prof. dr hab. inż. Andrzej
Łapko, pozwala na prowadzenie badań na poziomie światowym. Kierownikiem Katedry do
2015 był prof. dr hab. inż. Andrzej Łapko. Po śmierci Profesora jego obowiązki przejmuje dr
hab. inż. Marta Kosior – Kazberuk.
Katedra stawia na ciągły rozwój poprzez realizowanie prac badawczych, publikowanie
wyników badań w renomowanych czasopismach, poszerzanie wiedzy w zakresie
nowoczesnych konstrukcji budowlanych, liczne staże naukowo-badawcze w kraju i za
granicą.
Realizowane są następujące specjalności naukowo-badawcze:
- badanie doświadczalne obiektów w skali naturalnej,
- teoria konstrukcji betonowych i sprężonych,
- trwałość i zagadnienie korozji konstrukcji z betonu,
- teoria obliczeń zbiorników na ośrodki sypkie,
- analiza redystrybucji sił wewnętrznych i odkształceń konstrukcji budowlanych,
- konstrukcje stalowe z rur prostokątnych z uwzględnieniem ich stateczności i podatności
połączeń,
- konstrukcje cienkościenne i oprogramowanie projektowania konstrukcji stalowych,
- konstrukcje cienkościenne z rur prostokątnych,
-
nowoczesne
konstrukcje
budynków
szkieletowych,
konstrukcje
o
przykryciach
strukturalnych,
- lekkie hale stalowe,
- badanie konstrukcji metalowych i cech mechanicznych stali.
Katedra współpracuje z ośrodkami naukowymi w kraju (Politechnika Wrocławska,
Politechnika Warszawska) i za granicą (Uniwersytet da Beira Interior w Portugalii, Kanas
University of Technology, Politechniczny Instytut w Brześciu, Politechniczny Instytut w
Mińsku, Lwowska Akademia Politechniczna).
Współpraca z przemysłem obejmuje bieżącą działalność konsultacyjną, ekspertyzową i
projektową oraz prace naukowo-badawcze na potrzeby przemysłu budowlanego z zakresu
takich zagadnień jak: nowoczesne rozwiązania konstrukcji i ustrojów budowlanych:
betonowych, żelbetowych, sprężonych i zespolonych, kompleksowa diagnostyka stanu
technicznego konstrukcji budowlanych i inżynierskich budownictwa lądowego, diagnostyka i
ocena trwałości mostów drogowych i kolejowych, nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne
zbiorników na ciecze i ośrodki sypkie, nowoczesne komputerowe modele obliczeniowe
ustrojów budowlanych.
Tekst opracowali dr inż. Ireneusz Ligocki i dr inż. Aleksander Wawrusiewicz przy udziale pracowników Katedry
Konstrukcji Budowlanych