II – okres
Transkrypt
II – okres
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE III w II okresie Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: w stopniu zadowalającym pracuje z książką: zaznacza fragmenty, rozumie je; rozumie ogólny sens czytanych tekstów, krótko wypowiada się na temat czytanego tekstu; wygłasza z pamięci fragmenty utworów literackich; krótko wypowiada się na temat bohaterów, ich postaw, wartości, motywów działania; wie, że są różne odmiany listu, próbuje redagować list oficjalny, list motywacyjny; próbuje redagować rozprawkę zgodnie z planem kompozycyjnym; próbuje redagować recenzję sprawozdanie, CV, list motywacyjny, oraz wszystkie formy wypowiedzi poznane w klasach młodszych; posługuje się poznanymi słownikami i encyklopediami; zna zasady ortograficzne i przestrzega ich w wypowiedziach pisemnych, a jeżeli może korzystać ze słownika ortograficznego, nie popełnia błędów ortograficznych. wyszukuje neologizmy, zapożyczenia, wie, co to jest antonim, synonim, homonim, bogaci słownictwo, poznając różne synonimy; wymienia przykłady sytuacji oficjalnych i nieoficjalnych, w których należy wypowiadać się zgodnie z normą wzorcową; korzysta ze słownika poprawnej polszczyzny; rozpoznaje gwarę środowiskową; uzupełnia zdania wyrazami utworzonymi od podanych słów; tworzy wyrazy pochodne od bezokoliczników; do podanych słów dopisuje wyrazy pokrewne; oddziela formant od tematu słowotwórczego; tworzy wyrazy pochodne od podanych słów; tworzy nazwy wykonawców czynności od bezokoliczników; wypisuje z tekstu nazwy czynności z różnymi formantami; zaznacza wyrazy utworzone od wyrażeń przyimkowych; wskazuje w podanych przykładach zestawienia; łączy nazwy z odpowiednimi skrótowcami; zapisuje słowa, które występują w zdaniu w skróconej formie; sprawdza w słowniku poprawność zapisu skrótów. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności na ocenę dopuszczającą oraz: słucha uważnie, zadaje pytania sprawdzające i naprowadzające; uważnie czyta tekst, rozumie ogólny sens czytanych tekstów, wypowiada się na temat czytanego tekstu; stara się rozpoznawać stany emocjonalne, postawy życiowe, motywy działania bohaterów, wartości; wypowiada się na temat bohaterów, ich postaw, wartości, motywów działania; zna, różne odmiany listu, stara się redagować list oficjalny, list motywacyjny; redaguje wszystkie formy wypowiedzi poznane w klasach młodszych; zna zasady ortograficzne i przestrzega ich w wypowiedziach pisemnych, jeżeli może korzystać ze słownika ortograficznego, nie popełnia błędów ortograficznych; wyszukuje neologizmy, zapożyczenia, wie, czym jest antonim, wykorzystując antonimy, stara się klasyfikować i wartościować osoby, zjawiska, przedmioty, stara się unikać powtórzeń, stosując synonimy, wyszukuje homonimy; korzysta ze słownika wyrazów obcych i słownika synonimów; określa, czy dana forma mieści się w normie wzorcowej, czy należy do form potocznych lub błędnych; z podanych słów tworzy poprawne związki frazeologiczne; zapoznaje się z hasłami słownikowymi i wyjaśnia, co oznaczają użyte kwalifikatory; przekształca podane wypowiedzi tak, aby przekazywały zbliżoną treść w sposób zgodny z zasadami etyki słowa; wyjaśnia znaczenie wyrazu z wykorzystaniem podstawy słowotwórczej; podaje podstawy słowotwórcze wyrazów; uzupełnia schemat rodziny wyrazów i zaznacza rdzeń, oddziela formanty i zapisuje oboczności; nazywa oddzielone formanty; zna zasady pisowni przyrostków -dztwo i -ctwo oraz -dzki i –cki; dopisuje odpowiednie przedrostki do podanych czasowników; rozpoznaje formanty, które są charakterystyczne dla poszczególnych grup znaczeniowych; łączy w pary podstawy słowotwórcze tak, aby powstały odpowiednie zrosty i złożenia; zna zasady pisowni zestawień wielką i małą literą; z zaproponowanych słów tworzy wyrazy złożone; wymienia zasady pisowni i odmiany skrótów oraz skrótowców; dzieli skrótowce na odmienne i nieodmienne; przyporządkowuje odpowiednim nazwom poszczególne skrótowce; odnajduje w diagramie wyrazy z gwary podhalańskiej i wyjaśnia ich znaczenie na podstawie słownika; wyjaśnia, co oznaczają podane słowa w polszczyźnie ogólnej, a co ‒ w gwarze środowiskowej; Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności na ocenę dostateczną oraz: uczestniczy w dyskusji; rozumie czytany tekst, dostrzega fakty, informacje; rozpoznaje stany emocjonalne, postawy życiowe, motywy działania bohaterów, wartości; redaguje list motywacyjny oraz wszystkie formy wypowiedzi poznane w młodszych klasach; w wypowiedziach pisemnych przestrzega reguł ortograficznych i interpunkcyjnych; rozpoznaje archaizmy, dialektyzm, gwarę; posługuje się terminologią filmową, teatralną, telewizyjną; zna treść omawianych lektur, omawia elementy świata przedstawionego utworu – wskazuje wątki, bohaterów i ich powiązania, akcję; zna podstawowe pojęcia z zakresu literatury i kultury (np. realizm, fikcja, fantastyka, dygresja, symbol, alegoria); dostrzega kontekst historyczny i kulturowy dzieła; dostrzega wyrazy zapożyczone, antonimy, synonimy, homonimy i stosuje je w swoich wypowiedziach; wie, do jakiego słownika sięgnąć w razie wątpliwości dotyczących poprawności językowej; wyjaśnia, na czym polega zjawisko mody językowej; poprawnie zapisuje wyrazy pokrewne z jak największą liczbą przedrostków; z podanych słów tworzy wyrazy złożone i układa z nimi zdania; podaje podstawy słowotwórcze wymienionych neologizmów; tworzy neologizmy frazeologiczne z podanych wyrazów; pisze podanie, list motywacyjny oraz CV z wykorzystaniem określonego słownictwa oraz przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych; wymienia zasady etykiety. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności na ocenę dobrą oraz: sprawnie posługuje się w wypowiedziach różnorodnymi środkami językowymi (leksykalnymi, składniowymi), słownictwem o zabarwieniu emocjonalnym, konstruuje wypowiedź zgodną z tematem, posługuje się poprawną polszczyzną, unika powtórzeń, w wypowiedziach pisemnych przestrzega reguł ortograficznych i interpunkcyjnych; czytając, wybiera informacje, dokonuje interpretacji; słuchając, potrafi wybrać najistotniejsze informacje, fakty; selekcjonuje i porządkuje usłyszane treści; potrafi prowadzić dyskusję oraz dokonuje podsumowania wyników dyskusji; rozpoznaje i nazywa sytuacje emocjonalne i wartości życiowe, motyw władzy, winy, kary; rozpoznaje i nazywa motywy działania postaci; interpretuje tekst poprzez głośne czytanie z odpowiednią tonacją; określa specyficzne cechy stylu różnych tekstów (archaizacja, dialektyzacja, gwara); posługuje się pojęciami i terminami z zakresu literatury i kultury (np. realizm, fikcja, fantastyka, dygresja, symbol, alegoria); poprawnie posługuje się terminologią radiową, telewizyjną i filmową; samodzielnie korzysta ze słownika frazeologicznego, etymologicznego, słownika mitów i tradycji kultury oraz innych źródeł w celu zdobywania informacji; redaguje wszystkie formy wypowiedzi poznane w klasach młodszych; dokonuje uogólnień na podstawie przeczytanego tekstu; wyjaśnia kontekst historyczny i kulturowy dzieła; ocenia neologizmy, uzasadniając swe zdanie; wyjaśnia i ocenia celowość zapożyczeń w naszym języku; wyjaśnia, czym są antonimy, synonimy, homonimy oraz poprawnie stosuje je w swych wypowiedziach; omawia rodzaje szablonów językowych; wykorzystując podane szablony językowe, redaguje podanie, list oficjalny, CV i dba o właściwy układ graficzny pisma; samodzielnie tworzy schemat rodziny wyrazów; wskazuje wyrazy z formantem zerowym; samodzielnie tworzy skrótowce od poszczególnych nazw; omawia, w jaki sposób uniknąć błędów słowotwórczych; poprawia zaznaczone błędy słowotwórcze; wymienia zasady, które obowiązują podczas pisania emaili; sprawnie posługuje się wiadomościami gramatycznymi poznanymi w klasach młodszych. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności na ocenę bardzo dobrą oraz: sprawnie, świadomie redaguje różne formy wypowiedzi, potrafi je łączyć (w zależności od potrzeb) lub redaguje formy nieprzewidziane programem gimnazjum; w wypowiedziach ustnych i pisemnych wykorzystuje wiadomości spoza programu oraz lektur poznawanych podczas lekcji; redaguje prace ciekawe, oryginalne, twórcze, pomysłowe, nieszablonowe, o odmiennym od ogólnie przyjętego spojrzeniu; w swoich wypowiedziach posługuje się bogatym słownictwem, dobiera ciekawe, oryginalne cytaty spoza lektur poznawanych podczas lekcji; osiąga sukcesy w konkursach polonistycznych; otrzymuje oceny celujące za sprawdziany.