Podstawy psychologii - Wydział Prawa i Administracji UAM

SYLABUS
Wydział Prawa i Administracji
Kierunek
Poziom kształcenia
Tryb kształcenia
Europeistyka
Studia pierwszego stopnia
Studia stacjonarne
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów ECTS
Podstawy Psychologii
4
Typ przedmiotu
Rok
studiów/semestr
Forma zajęć
Liczba godzin
Do wyboru
III/VI
Wykład
30 (27+3)
1a.
Imię i nazwisko:
Joanna Matejczuk
1b.
Tytuł/stopień:
Doktor
1c.
Dyscyplina naukowa:
Psychologia
2.
Język wykładowy prowadzonych zajęć:
Język polski
3.
Cele i załoŜenia przedmiotu:
3.1. Cele przedmiotu:
Program wykładów obejmuje wiedzę z zakresu psychospołecznego
funkcjonowania człowieka oraz mechanizmów Ŝycia społecznego. Celem
zajęć jest zdobycie wiedzy oraz refleksja nad podstawowymi pojęciami w
psychologii, mechanizmami poznania i rozumienia otaczającej nas
rzeczywistości społecznej. W aspekcie praktycznym zajęcia mają na celu
dostarczenie aparatu pojęciowego do obserwacji sytuacji społecznych,
analizowania ich i opisywania oraz wykorzystania wiedzy w przyszłej pracy
zawodowej.
3.2. ZałoŜenia przedmiotu:
a) w zakresie wiedzy:
1. Zapoznanie się z podstawowymi pojęciami z zakresu psychologii ogólnej,
psychologii poznawczej, psychologii emocji oraz psychologii społecznej.
2. Opanowanie wachlarza podstawowych pojęć oraz umiejętność
wykorzystania tego aparatu pojęciowego w dyskusji
3. Refleksja nad dyskutowanymi problemami oraz umiejętność krytycznego
czytania takstów z obszaru psychologii
b) w zakresie postaw:
Kształotowanie wraŜliwości na problemy pojawiające się w szeroko rozumianej
praktyce społecznej oraz umiejętność analizowania problemów społecznych
przez pryzmat wiedzy psychologicznej oraz wartości etycznych.
c) w zakresie umiejętności:
1. Umiejętność dostrzegania i interpretowania zjawisk społecznych z
uwzględnieniem podstawowych procesów i mechanizmów funkcjonowania
opisywanych w psychologii
2. Umiejętność wykorzystania wiedzy w przyszłej pracy zawodowej, transfer
wiedzy od teorii do praktyki dzięki wprowadzeniu przykładów praktycznych
oraz problemów do dyskusji
4.
Wymagania wstępne:
brak
5.
Metody dydaktyczne:
wykład
6.
Forma i warunki zaliczania przedmiotu:
Zaliczenie pisemne w postaci testu na podstawie treści przedstawionych
w trakcie wykładu oraz w zaproponowanej literaturze przedmiotu
7.
Treści kształcenia (programowe):
1. Psychologia jako nauka: cel, przedmiot i metody psychologii
badania naukowe w psychologii, psychologia stosowana, psychologia w
innych dyscyplinach, nauczanie psychologii,
psychologia w odbiorze społecznym,
krytyczne myślenie w psychologii,
podstawowe pytania w psychologii,
dziedziny psychologii; dyscypliny pokrewne i pomocnicze.
2. Koncepcje psychologiczne człowieka
kim jest człowiek? - metafory człowieka w psychologii, mechanizm
funkcjonowania człowieka,
przedstawiciele oraz metody badań w wybranych koncepcjach
psychologicznych (podejście behawioralne, podejście poznawcze,
psychoanaliza, podejście humanistyczne i fenomenologiczne),
koncepcje psychologiczne we współczesnej praktyce społecznej.
3. Uczenie się i nauczanie
charakterystyka procesu ucznia się: pamięć jako zdolność i proces
(kodowanie – magazynowanie – odtwarzanie – konstruowanie); magazyny
pamięci (SM, STM, LTM), teorie zapominania,
wiedza: rodzaje wiedzy (deklaratywna, proceduralna, metawiedza),
reprezentacja wiedzy, nabywanie wiedzy, badania nad uczeniem się a
problemy edukacji (dyskusja, przykłady studentów),
strategie poznawcze (nabywanie wiedzy, nabywanie umiejętności),
metastrategie.
4. Uczenie się i nauczanie we współczesnym świecie – aspekt praktyczny
graficzne formy reprezentacji tekstu, sposoby sporządzania notatek i mapy
myśli,
róŜnice indywidualne a proces uczenia się (funkcjonowanie półkul
mózgowych a proces uczenia się, koncepcja uczenia się przez
doświadczenie wg Kolba (Cykl Kolba i sposoby określania indywidualnego
sposobu uczenia się), preferencje sensoryczne czyli jak uczą się
wzrokowcy, słuchowcy i kinestetycy).
5. RóŜnice indywidualne
style poznawcze oraz ich zastosowanie w praktyce społecznej (rodzaje
stylów, sposoby określania indywidualnych preferencji parcjalnych,
typy umysłu według Nosala (procesy odbioru i wartościowania informacji),
typy umysłu – zastosowanie w praktyce społecznej (typy umysłu w
zarządzaniu, typy umysłu menedŜerów).
6. Emocje i motywacja w Ŝyciu człowieka
róŜnice między procesem poznawczym a procesem emocjonalnym,
wpływ emocji na przebieg i ukierunkowanie czynności,
emocja jako popęd, jako cel i jako reakcja pośrednicząca,
ekspresja emocjonalna, zablokowanie reakcji emocjonalnej, kontrola
emocjonalna,
klasyczne teorie motywacji,
współczesne poglądy na motywację.
7. Percepcja społeczna. Jak postrzegamy świat społeczny? Jak rozumiemy
samych siebie? W jaki sposób rozumiemy innych ludzi?
w jaki sposób myślimy o świecie społecznym? (poznanie społeczne,
oszczędność poznawcza, schematy poznawcze),
wybór schematu poznawczego,
mechanizm samospełniającego się proroctwa,
poznawanie samych siebie (komponenty systemu Ja, teoria dysonansu
poznawczego),
relacje społeczne (kogo lubimy i dlaczego?, zjawisko agresji).
8. Wpływ społeczny. Konformizm i posłuszeństwo
podstawowe pojęcie dotyczące konformizmu (informacyjny wpływ
społeczny, prywatna akceptacja, publiczny konformizm, normatywny
wpływ społeczny),
eksperyment Solomona Ascha – interpretacja wyników,
czynniki wpływające na siłę konformizmu,
trzy reakcje na wpływ społeczny: uległość, identyfikacja, internalizacja,
posłuszeństwo jako forma uległości – interpretacja wyników klasycznego,
eksperymentu Stanley’a Milgrama.
9. Wpływ społeczny. Grupa społeczna
role grupowe (charakterystyka i zadania pełnione w grupie),
etapy rozwoju grupy wg Truckmana i Wheelan,
charakterystyka faz rozwoju grupy: (1) perspektywa uczestników grupy, (2)
perspektywa przywódcy grupy,
refleksja na temat moŜliwości wykorzystania wiedzy na temat faz rozwoju
grupy w praktykach kierowniczych (prowadzenie zespołu pracowniczego).
10. Wywieranie wpływu i manipulacja
podstawowe reguły wywierania wpływu społecznego wg Roberta
Cialdiniego,
8.
podstawowe sekwencyjne techniki wywierania wpływu społecznego wg
Roberta Cialdiniego,
w jaki sposób bronić się przed technikami wywierania wpływu? Jak
poradzić sobie z oddziaływaniem podstawowych reguł wywierania
wpływu?,
rodzaje pytań oraz techniki zadawania pytań.
Wykaz literatury podstawowej:
Aronson, E. (1999). Człowiek istota społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN (rozdział: 2, s: 26-76; rozdział 4, s. 123-160, rozdział 3, s.80-121)
Cialdini, R. (1996). Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Gdańsk: GWP
Doliński D. (2006). Techniki wpływu społecznego. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe Scholar (rozdział: 2, 3, 4)
Hartley, P. (2000). Komunikacja w grupie. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo
(rozdział 4, 7)
Matczak, A. (2000). Style poznawcze. W: Strelau, J. (red.) Psychologia. Podręcznik
akademicki. Gdańsk: GWP (tom 2, rozdzia³ 40, s.761-782)
Myers, D. (2004). Psychologia. Poznań: Zysk i S-ka, s. 31-63.
Nosal, C.S.(2001). Psychologia myślenia i działania menedŜera. Wrocław: Akade
(s. 270-287)
Strelau, J. (2000). Psychologia. Podręcznik akademicki tom II (s.117-164). Gdańsk:
GWP
Strelau, J. (2000). Psychologia. Podręcznik akademicki; tom I. Gdańsk: GWP (s. 2691)
Tavris, C., Wade, C. (1999). Psychologia. Podejścia oraz koncepcje str.467 – 481.
9.
Wykaz literatury uzupełniającej:
Elsner, D., Taraszkiewicz, M. (2002). Opiekun staŜu jako refleksyjny praktyk.
Chorzów: Mentor (s. 11-15, 24-32)
Reykowski J., (1992). Procesy emocjonalne. w: T. Tomaszewski (ed.). Psychologia
ogólna
Nosal, C.S.(1992). Diagnoza typów umysłu. Warszawa: PWN (s. 7-66, 143-155, 172199)
Argyle, M. (1999). Psychologia stosunków międzyludzkich. Warszawa: PWN
Witkowski, T. (2000). Psychomanipulacje. Jak je rozpoznać i jak sobie z nimi radzić.
Wałbrzych: Unus
Kozielecki, J. (1995). Koncepcje psychologiczne człowieka. Wyd. śak
Ustjan, D. (2005). Pytania i inne instrumenty konwersacyjne. Zastosowanie
praktyczne podczas wywiadu diagnostycznego. w: Stemplewska-Zakowicz,
K., Krejtz, K. Wywiad psychologiczny tom II. (s. 152-187)
10.
Akceptacja kierownika Katedry/Zakładu/Studium: