Przemiany ustrojowe i nowe ideologie

Przemiany ustrojowe i nowe
ideologie
1. Upowszechnienie się systemów
demokratycznych





Na początku XIX w. niewielka część ma pełnie praw
wyborczych
Reszta nie ma praw i zaczyna się buntować – Wiosna
Ludów
Z czasem zmiany; monarchie stawały się monarchiami
konstytucyjnymi lub republikami
Rządy absolutne tam gdzie było zacofanie tj. w Rosji i Turcji
Koniec XIX w. to czas wprowadzania tajnego głosowania
oraz poszerzania praw obywatelskich, wprowadzania
trójpodziału władzy
2. Rozwój partii politycznych



Pierwowzorem była monarchia parlamentarna w
Wielkiej Brytanii oraz Francja w okresie rewolucji
U Brytyjczyków były dwie partie wigów (liberalnych) i
torysów (konserwatywnych); obie były skupione wokół
dworu
U Francuzów były kluby polityczne z wieloma
wyraźnymi różnicami




Pierwsze partie to brytyjska Partia Konserwatywna i
Partia Liberalna – system dwupartyjny; potem do
tego doszła Partia Pracy (połączenie mniejszych partii
socjalistycznych i robotniczych w 1900r.),
We Francji system wielopartyjny, w Niemczech i A-W też
W USA system dwupartyjny
Pojawiają się również partie chłopskie i
nacjonalistyczne i separatystyczne
3. I Międzynarodówka 1864r.

Karol Marks opracował teorię
socjalizmu naukowego
zakładającego walkę klas
kapitalistów i robotników;
proletariusze połączą się,
wywołają
internacjonalistyczną
(międzynarodową) rewolucję,
obalą wyzyskiwaczy i wprowadzą
komunizm
Nury socjalizmu



Louis Blanqui; socjalizm można wprowadzić tylko
siłą; robotnicy są bierni, więc rewolucją powinni się zająć
zawodowi rewolucjoniści
Pierre Proudhon (anarchizm) – państwo to zło i
należy je rozwiązać; w to miejsce miały powstać
lokalne wspólnoty z własnymi samorządami; rządy
powinny same z siebie zrzec się władzy; ideolodzy
anarchizmu to m.in. Michaił Bakunin i książę Piotr
Kropotkin


W 1864 r. powołano
Międzynarodówkę
Socjalistyczną (tzw. I
Międzynarodówkę);
łączyła ruchy robotnicze z
różnych państw
Na czele Karol Marks
4. Komuna Paryska 1871r.






1870 r. we Francji obalono monarchię i wprowadzono
republikę (III)
Małe szanse na sukcesy więc zgoda na warunki podyktowane
przez Prusy
W wyborach 8 lutego zwycięstwo dla monarchistów,
jedynie Paryż był za republiką
Na czele rządu stanął L.A. Thiers, ale w stolicy rządziła
Gwardia Narodowa
Thiers nakazuje wojsku odebranie Gwardii artylerii co
powoduje walki w Paryżu
Rząd się wycofuje, zostaje powołany Komitet Centralny
Gwardii Narodowej z radykalnymi działaczami na
czele



Została powołany 90-cio
osoby parlament –
Komuna Paryża
Chcą walki i zmian
społeczno-politycznej Francji
Uchwalono uspołecznienie
fabryk równouprawnienie
kobiet, laicyzację państwa
i szkół, określono płacę
minimalną, skrócono dzień
pracy, przywrócono
rewolucyjny kalendarz
jakobiński



Rząd wysyła 120 tyś.
żołnierzy do tłumienia
komuny
21-28 maja tzw.
krwawy tydzień
(masakry jednej i
drugiej strony) i
zdławienie Komuny
Zginęło ok. 900
żołnierzy rządu i ok. 30
tyś. komunardów
5. Partie socjalistyczne, komunistyczne,
chadeckie i nacjonalistyczne (s.220-223)
Partie XIX w.
Socjaldemokracja i komunizm
Nazwa ugrupowania/nurtu
Twórcy
Poglądy polityczne
Chadecja (chrześcijańska demokracja)
Nazwa ugrupowania/nurtu
Twórcy
Poglądy polityczne
Nacjonalizm
Nazwa ugrupowania/nurtu
Twórcy
Poglądy polityczne