cz ytani e sc eni czne - Dom Norymberski w Krakowie
Transkrypt
cz ytani e sc eni czne - Dom Norymberski w Krakowie
czytanie sceniczn Wszystkie czytania sceniczne zostały przygotowane przez studentów Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. L. Solskiego teksty dla teatru w Krakowie Niemieckojęzyczna dramaturgia cieszy się w Polsce w ostatnich latach bardzo dużym zainteresowaniem, o czym w artykule zamieszczonym w dodatku kulturalnym do „Dziennika” pisał znany krytyk teatralny Łukasz Drewniak: „W Polsce niemiecka dramaturgia – zaraz po rodzimej – to najpopularniejsza dramaturgia. Fascynacja dramaturgią niemiecką to konsekwencja silnej europejskiej pozycji reżyserów zza naszej zachodniej granicy – Castorfa, Ostermeiera, Puchera, Petrasa i innych. To oni podrzucili polskim twórcom klucz do współczesności, pokazali, jak grać nowe dramaty za pomocą stylistyki, w której brutalność miesza się z poezją. U Niemców przestrzeń zawsze wystaje z codzienności poza krawędź, gdzie zaczyna się metafora. Toksyczność nowego wspaniałego świata to tylko kontekst dla obrazu męsko-damskich uwikłań zawieszonych w próżni, gdzieś między intymnym a publicznym. Niemiecka dramaturgia od paru lat jest także lekcją wyobraźni i scenicznego ekstremizmu dla polskiego aktora, który musi odkryć słynny Ordnung gdzieś pod spodem, w piwnicy rozwichrzonego dramatu. Kaleki, popadający w logoreę język bohaterów więcej zasłania, niż odkrywa. Ale stanowi materiał do pokoleniowej identyfikacji. (…) Wszystko, co najświeższe w polskim teatrze ostatniej dekady, zostało importowane z teatru niemieckiego. Polski teatr został zarażony niemiecką wrażliwością. Niemieckość polskiego teatru oznacza po prostu umiejętność uczenia się od najlepszych. Rozumienia świata za pomocą doświadczeń tych, którzy już przeszli przez to, co my przechodzimy teraz. Mam na myśli »apokalipsę nowoczesności«”. „Teksty dla teatru” to nowy projekt, który wywodzi się z poprzedniego, zrealizowanego w 2004 roku projektu „SZUM – Literatura w teatrze”. Stawia też sobie podobny cel: prezentację najnowszej i naszym zadaniem najbardziej interesującej dramaturgii, która powstała w ostatnich latach oraz tworzących ją autorów. Mamy wielką nadzieję, że zetknięcie z tymi tekstami zaowocuje ich realizacją w teatrze już w formie pełnych przedstawień, albo obudzi zainteresowanie nowymi autorami niemieckojęzycznego obszaru, którzy w Polsce nie zostali jeszcze odkryci. Jak poprzednio prezentacjom tekstów towarzyszyć będą warsztaty, dyskusje i pokazy wideo inscenizacji zrealizowanych w Niemczech. Koncepcja i koordynacja projektu: Renata Kopyto (Dom Norymberski) Współpraca: Angelika Eder (Goethe-Institut) Ewa Kutryś (PWST) Mateusz Borowski, Małgorzata Sugiera (UJ) Anna Wierzchowska Woźniak (Panga Pank) Justyna Golińska (Dialog) 3.12 .20 07, godz. 18. 30, Teatr Now y, K raków, ul. Gazowa 21 ANJA HILLING – BULBUS TŁUMACZENIE : MONIKA MUSKAŁA | SPOTKANIE Z TŁUMACZKĄ SZTUKI MONIKĄ MUSKAŁĄ PROWADZENIE : MATEUSZ BOROWSKI, MAŁGORZATA SUGIERA czytanie sceniczn Anja Hilling urodziła się w 1975 roku. W latach 2002–2006 studiowała „Pisanie sceniczne” na Uniwersytecie Sztuk w Berlinie. Tam powstał jej pierwszy tekst Sterne (Gwiazdy), za który otrzymała Nagrodę dla Młodych Dramatopisarzy Dresdner Bank. Kolejne sztuki Hilling miały prapremiery na najbardziej renomowanych niemieckich scenach: Mein junges idiotisches Herz (Moje młode idiotyczne serce) w 2004 i Monsun w 2005 roku w teatrze Münchner Kammerspiele w Monachium, Protection (Protekcja) w 2006 w Maxim Gorki Theater w Berlinie i Bulbus w tym samym roku w wiedeńskim Burgtheater. Hilling została też uznana przez miesięcznik „Theater Heute” za autorkę 2005 roku. Foto: Felix Bloch Erben Verlag Bulbus to nazwa miejscowości w górach, gdzieś na końcu świata. Jej mieszkańcy żyją ze sobą w niezwykłej zgodzie i harmonii, ponieważ nigdy nie mówią o przeszłości, jakby ta ich nie dotyczyła. Nikt z nich nigdy nie choruje i nie marznie, chociaż wokoło panuje sroga zima. Rozmawia się tu o pogodzie i o interesach, ale nikt nic nie mówi o sobie. Pewnego dnia w wiosce zjawiają się przybysze z miasta: szukający materiału do reportażu Manuel i Amalthea, która próbuje zrekonstruować swój sen. Ich pojawienie się wywołuje wśród mieszkańców Bulbus poważny niepokój, bo przecież autobus, jedyny środek lokomocji, łączący ich ze światem, nie kursuje już od lat. promocja książki 3.12 .20 07, godz. 18. 30, Teatr Now y, K raków, ul. Gazowa 21 Na Manhattanie i gdzie indziej. Dziesięć sztuk niemieckich – Dziesięć dramatów autorstwa najciekawszych współczesnych dramatopisarzy niemieckojęzycznych, częściowo – jak Dea Loher, Roland Schimmelpfennig czy Tim Staffel – już znanych polskim czytelnikom i widzom, częściowo – jak Anja Hilling, Gert Jonke czy Olivier Schmaering – jeszcze zupełnie nieznanych. Wszystkie teksty, choć odmienne pod względem wyboru tematu i wykorzystanych środków wyrazu, podejmują w istocie podobną problematykę roli, jaką w naszym prywatnym i zbiorowym życiu odgrywa składanie pojedynczych faktów w znaczące całości, opowiadanie historii własnej i cudzej, przedstawianie się z ich pomocą sobie, bliźnim i światu, przedstawianie w zwykłej konwersacji dla zabicia czasu i w ustanawiającym tożsamość rytuale. Przynajmniej część z nich ze względu na swoją problematykę i rozwiązania formalne stać się może inspiracją zarówno dla polskich autorów, jak polskiego teatru. Igor Bauersima Forever Godard; Dirk Dobbrow Więzienie powszechne; Anja Hilling Bulbus; Gert Jonke Fantazja na chór; Dea Loher Medea na Manhattanie; Kristina Nenninger Restart; Moritz Rinke, Café Umberto; Olivier Schmaering Sztuka żeglarska; O lepszy świat; Tim Staffel Jeanne d’Arc PROMOCJA ANTOLOGII NA MANHATTANIE I GDZIE INDZIEJ. DZIESIĘĆ SZTUK NIEMIECKICH WYDANEJ W SERII „DRAMAT WSPÓŁCZESNY” PRZEZ WYDAWNICTWO PANGA PANK PROWADZENIE : MATEUSZ BOROWSKI, MAŁGORZATA SUGIERA Przekład: Mateusz Borowski i Małgorzata Sugiera, Elżbieta Jeleń, Wojciech Koczwara, Artur Kożuch, Małgorzata Leyko, Monika Muskała, Darek Szwed. Antologia ukazała się dzięki wsparciu Programu Promocji Przekładów Goethe-Institut MICHAEL LENTZ – BOGOHEŁM CZYLI MIT CLAUSA. TROFOBIA (GOTTHELM ODER MYTHOS CLAUS. EINE TROPHOBIE) | TŁUMACZENIE : A RTUR KOŻUCH | SPOTKANIE Z TŁUMACZEM SZTUKI A RTUREM KOŻUCHEM | PROWADZENIE : MATEUSZ BOROWSKI, MAŁGORZATA SUGIERA cia z pisania literatury na uniwersytecie w Lipsku. Lentz był też kuratorem projektów „SOUNDBOX. Akustische Kunst” (SOUNDBOX. Sztuka akustyczna) realizowanych w Salzburgu, Monachium i Berlinie. Jego ostatnia sztuka, Bogohełm czyli mit Clausa. Trofobia, miała premierę na scenie teatru Schauspielfrankfurt we Frankfurcie nad Menem. Polskie tłumaczenie ukazało się w „Dialogu”, nr 12/2007. 4.12.2007, godz. 18.30, sala 210, PWST, Kraków, ul. Straszewskiego 21–22 Michael Lentz urodził się w 1964 roku w Düren. Studiował germanistykę, historię i filozofię w Akwizgranie, Monachium i Siegen. Jest poetą, prozaikiem, dramatopisarzem i muzykiem (saksofonistą). Od dawna zajmuje się tzw. „Lautpoesie” (poezja dźwiękowa), także w swojej twórczości dla teatru stara się łączyć słowo z muzyką. W 2001 roku otrzymał prestiżową Nagrodę Literacką im. Ingeborg Bachman, jest też laureatem Nagrody Literackiej Domów Literatury (2005). Od ubiegłego roku prowadzi zaję- czytanie sceniczn Siedem osób o imieniu Claus siedzi w salonie fryzjerskim, rozwiązując tę samą krzyżówkę. Hasło, które mają utworzyć odpowiednio dobrane litery, jest imieniem stwórcy, przyzywanym nadaremnie albo wypowiadanym w modlitwie. Tego imienia jednak żaden z Clausów nie wydaje się znać. Dopiero, kiedy po kolei siadają pod czaszą fryzjerskiej suszarki, przechodzą swego rodzaju przebudzenie, jakby podłączeni zostali do tytułowego Bogohełmu, albo dziwnej kapsuły czasu. Potem, jeden po drugim, relacjonują swoje niezwykłe wrażenia. Czy sztuka Lentza jest współczesną wersją bajki o śpiącej królewnie (bohater starej niemieckiej legendy, uśpiony winem na 20 lat, nazywał się Peter Klaus), czy też autor opisuje dziwne objawy pewnej choroby, której nazwę znaleźć można w podtytule dramatu i na którą cierpi każdy Claus? Foto: Goethe Institut pokaz wideo 5.12.2007, godz. 18.30, sala 210, PWST, Kraków, ul. Straszewskiego 21–22 Latem 2002 roku w miejscowości Potzlow, położonej kilkadziesiąt kilometrów od Berlina, trzech pijanych młodych chłopaków pobiło bez powodu na śmierć swojego siedemnastoletniego kolegę. Ciało zakopali w gnojowniku i dopiero po kilku miesiącach przyznali się do popełnionej zbrodni. Opisaną w protokołach sądowych przesłuchań, zebraną z relacji sprawców, ich rodzin, mieszkańców miejscowości, w której doszło do zbrodni, historię autorzy sztuki rozpisują na dwóch aktorów, którzy wcielają się w role prawie dwudziestu postaci. Dzięki temu zabiegowi udaje się osiągnąć niezwykły efekt – na scenie powstaje dramat daleki od medialnego przekazu, którym w gruncie rzeczy był wyjściowy materiał, jakim dysponowali twórcy sztuki. Dramat zrealizowany wspólnie przez Maxim Gorki Theater i Theater Basel znalazł się w programie ubiegłorocznego festiwalu Theatertreffen w Berlinie, prezentującego najlepsze niemieckojęzyczne przedstawienia mijającego sezonu. ANDRES VEIEL, GESINE SCHMIDT – KOP (DER KICK) TŁUMACZENIE : JACEK STANISŁAW BURAS | R EŻYSERIA : A NDRES VEIEL MAXIM GORK I THE ATE R BE RLIN, THE ATE R BAS E L Andres Veiel urodził się w 1959 roku w Stuttgartcie. Studiował psychologię w Berlinie oraz uczęszczał na seminaria filmowe w Künstlerhaus Bethanien prowadzone m.in. przez Krzysztofa Kieślowskiego. Zadebiutował w 1993 roku filmem Balagan, zdobywając wiele nagród i wyróżnień. Uznanie przyniosły mu również kolejne filmy: Die Überlebenden (Nagroda Adolfa Grimme) i Black Box BRD (Europejska Nagroda Filmowa w kategorii filmu dokumentalnego). W 2005 roku zadebiutował jako reżyser teatralny, realizując w Maxim Gorki Theater i Theater Basel sztukę Kop, którą napisał razem z Gesine Schmidt. Polski tekst ukazał się w „Dialogu”, nr 1/2007. sarskim, który corocznie organizuje berlińska Schaubühne w ramach Międzynarodowego Festiwalu Nowej Dramaturgii, w Polsce opublikowana w „Dialogu”, nr 12/2007 6.12 .20 07, godz. 18. 30, Teatr Now y, K raków, ul. Gazowa 21 LORENZ LANGENEGGER – KATEDRA OBYWATELA RAKOWA (RAKOWS DOM) TŁUMACZENIE : ELŻBIETA JELEŃ | SPOTKANIE Z LORENZEM L ANGENEGGEREM PROWADZENIE : MATEUSZ BOROWSKI, MAŁGORZATA SUGIERA czytanie sceniczn Lorenz Langenegger urodził się w 1980 roku w Schlieren. Studiował teatrologię, nauki polityczne i filozofię na uniwersytecie w Bern. W 2003 roku brał udział w projekcie „World Interplay” w Australii, gdzie prezentował swoją sztukę Nordwärts (W stronę północy). W kolejnych latach uczestniczył w projektach dramatopisarskich: „Masterclass MC6” oraz „Dramenprocessor”. Sztuka Katedra obywatela Rakowa zwyciężyła w 2007 roku w konkursie dramatopi- Foto: Annemarie Oechslin Rakow, bardzo zamożny obywatel pewnego niewielkiego miasteczka, postanawia wybudować w nim wspaniałą katedrę. Chciałby, żeby katedra powstała na terenie większym niż trzy stadiony piłkarskie, a jej wieże były tak wysokie, jak najwyższe budowlane dźwigi. Wszyscy są przerażeni wizją Rakowa, a największą przeszkodą w realizacji jego śmiałych planów okazuje się sam pastor. Twierdzi on, że parafia jest zbyt mała i nie potrzebuje tak wielkiej świątyni. Nikt nie chce katedry Rakowa, potrzebuje jej tylko sam Rakow: jako nowej inwestycji, możliwości podatkowych spekulacji i przede wszystkim jako starannie przygotowanego spektaklu medialnego, w którym on i jego rodzina zagrają główne role. warsztaty 7.12.2007, godz. 15.00 – 18.00, 9.12.2007, godz. 13.30 – 16.30 Katedra Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, ul. Gołębia 14, sala 63 Przetłumaczenie teatralnych tekstów Elfriede Jelinek wydaje się (prawie) niemożliwe przede wszystkim z dwóch względów. Po pierwsze, nie tylko autorka z całą świadomością zderza ze sobą odmienne, niejednorodne dyskursy, ale również w ich obrębie demontuje właściwe im konwencje językowe, przewrotnie zamieniając przyrostki, dokonując kontaminacji frazeologicznych, „psując” wyrażenia idiomatyczne etc., aby ujawnić ideologiczny charakter każdego sposobu językowej ekspresji i opisu świata. Po drugie, równie świadomie nie respektuje żadnych podstawowych konwencji dramatyczno-teatralnych (nawet, jeśli je cytuje), uniemożliwiając sensowne domniemania na temat sytuacji wypowiedzenia czy intencji wypowiadającego, tym samym utrudniając także podjęcie określonych decyzji translatorskich. Jednak z tego też względu jej teksty są znakomitym materiałem do zajęć warsztatowych poświęconych problemowi przekładu utworów teatralnych. Proponowane w ramach projektu „Teksty dla teatru” warsztaty zostały podzielone na dwa spotkania: piątek, 7 grudnia, godz. 15.00–18.00 – prezentacja na wybranych przykładach z Dramatów księżniczek podstawowych problemów przekładu tekstów dla teatru, a w szczególności tekstów Jelinek. niedziela, 9 grudnia, godz. 13.30–16.30 – zajęcia praktyczne, czyli dyskusja nad przetłumaczonymi wcześniej przez uczestników warsztatów fragmentami tekstu pod kierunkiem prowadzących zajęcia. Mateusz Borowski, asystent w Katedrze Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego główny obszar badań naukowych to współczesny dramat europejski i amerykański oraz JAK SPOLSZCZYĆ JELINEK? WARSZTATY Z TŁUMACZENIA TEKSTÓW DLA TEATRU ZAJĘCIA POPROWADZĄ TŁUMACZE DRAMATÓW KSIĘŻNICZEK (PANGA PANK 2007) MATEUSZ BOROWSKI I MAŁGORZATA SUGIERA teoria dramatu i teatru. Zajmuje się również tłumaczeniem rozpraw i artykułów naukowych oraz tekstów dla teatru. Współredaguje serię „Dramat współczesny” oraz serię „Interpretacje dramatu” Księgarni Akademickiej. W tej ostatniej wydał monografię W poszukiwaniu realności. Przemiany formy dramatycznej końca XX wieku a nowe mimesis (2005), poświęconą przemianom dramaturgii europejskiej w ostatniej dekadzie XX wieku. HÄNDL KLAUS – CIEMNY KUSZĄCY ŚWIAT (DUNKEL LOCKENDE WELT) TŁUMACZENIE : MATEUSZ BOROWSKI, MAŁGORZATA SUGIERA | SPOTKANIE Z HÄNDLEM K LAUSEM PROMOCJA TOMU SZTUKI | PROWADZENIE : MATEUSZ BOROWSKI, MAŁGORZATA SUGIERA opublikował nakładem wiedeńskiego Droschl Verlag w 2006 roku tom Stücke, zawierający jego dotychczasowy dorobek dramatopisarski: dwa monologi napisane na zamówienie festiwalu „steirischer herbst” w Grazu, pokazane w 2001 roku w reżyserii autora, oraz dwie sztuki wystawione przez Sebastiana Nüblinga: (WILDE) Mann mi traurigen Augen (2003) i Dunkel lockende Welt (2006). Wydany przez Droschl Verlag tom Stücke ukazuje się w całości zaledwie rok od wydania niemieckojęzycznego, w polskim przekładzie Mateusza Borowskiego i Małgorzaty Sugiery, nakładem wydawnictwa Panga Pank. 9.12.2007, godz. 18.30, sala 313, PWST, Kraków, ul. Straszewskiego 21–22 Klaus Händl urodził się w 1969 roku. Artystyczną karierę zaczynał jako aktor w wiedeńskim Schauspielhaus oraz na planie filmowym, m. in. w filmach Jessiki Hausner, Michaela Hanekego i Franza Novotnego. Sam również pisze scenariusze filmowe, operowe libretta i słuchowiska (Kleine Vogelkunde otrzymało tytuł Słuchowiska 1996 roku), a także reżyseruje. Za debiut prozatorski Legenden (Legendy, 1994) został wyróżniony nagrodą Rober ta Walsera i Rauriser Literaturpreis. Pod pseudonimem Händl Klaus promocja książki czytanie sceniczn Małgorzata Sugiera, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i kierownik Katedry Dramatu UJ. Jej główny obszar badań naukowych to współczesny dramat europejski i amerykański oraz teoria dramatu i teatru. Zajmuje się również tłumaczeniem rozpraw i artykułów naukowych oraz tekstów dla teatru. Współredaguje serię „Horyzonty nowoczesności” Wydawnictwa Universitas, a także serię „Dramat współczesny” oraz serię „Interpretacje dramatu” Księgarni Akademickiej. Wydała ostatnio dwie monografie: Realne światy / Możliwe światy. Dramat niemiecki ostatniej dekady (1995–2004) (2005) oraz Upiory i inne powroty. Pamięć – Historia – Dramat (2006). Foto: Arno Declair pokaz wideo 8.12.2007, godz. 18.30, sala 313, PWST, Kraków, ul. Straszewskiego 21–22 Młoda lekarka Corinna planuje opuścić Niemcy i pojechać do mieszkającego w Peru przyjaciela. Przed wyjazdem żegna się z Joachimem, właścicielem mieszkania, które wynajmowała. W czasie tego spotkania znajduje on odcięty palec od męskiej stopy. Joachim nie wie do końca, czy chce ona zatuszować morderstwo, czy też próbuje nawiązać z nim romans. Do prowadzonej przez tę parę gry włącza również matka Corinny, dla której Joachim nie jest, jak się okazuje, obcym człowiekiem, i która na prośbę córki próbuje odzyskać odcięty palec. Według Franza Wille z „Theater Heute” Händl Klaus jest kontynuatorem europejskiego teatru absurdu i sztuk, które jako wyraz ówczesnego dramatycznego ducha czasu wychodziły spod pióra takich autorów, jak Eugene Ionesco, Harold Pinter czy Sławomir Mrożek. Teksty Klausa – pisze niemiecki krytyk – są być może bogatsze w szczegóły, ale na pewno nie mniej zagadkowe. HÄNDL KLAUS – CIEMNY KUSZĄCY ŚWIAT (DUNKEL LOCKENDE WELT) TŁUMACZENIE : MATEUSZ BOROWSKI, MAŁGORZATA SUGIERA | R EŻYSERIA : SEBASTIAN NÜBLING MÜNCHNER K AMMERSPIELE, REALIZACJA TELEWIZYJNA DLA ZDF THEATERKANAL Sztuka Händla Klausa miała premierę w 2006 roku w monachijskich Kammerspiele. Spektakl w reżyserii Sebastiana Nüblinga został zaproszony do udziału w berlińskim festiwalu teatralnym Theatertreffen. Klaus otrzymał tytuł Dramatopisarza Roku 2006 podczas Festiwalu Stücke w Mühlheim. SPEKTAKL TEATRU NOWEGO: THOMAS FREYER – AMOK MOJA DZIECINADA (AMOK MEIN KINDERSPIEL) | TŁUMACZENIE : A NDRZEJ KOPACKI | R EŻYSERIA : IVO WEDRAL | OBSADA : K ATARZYNA MACIĄG, KUBA FALKOWSKI, DOMINIK NOWAK CZYTANIE SCENICZNE: THOMAS FREYER – SEPARATYŚCI (SEPARATISTEN) TŁUMACZENIE : A NNA CHAŁABIŚ, A NDRZEJ KOPACKI | SPOTKANIE Z THOMASEM FREYEREM Z UDZIAŁEM TŁUMACZY: A NNY CHAŁABIŚ I A NDRZEJA KOPACKIEGO | PROWADZENIE : MATEUSZ BOROWSKI, MAŁGORZATA SUGIERA udziału w festiwalu „Junges Theater” w Erfurcie. Sztuka Amok moja dziecinada wygrała w 2006 roku Stückemarkt – coroczny konkurs dramatopisarski odbywający się w ramach berlińskiego festiwalu Theatertreffen. Kolejna sztuka Separatyści miała premierę w 2007 roku w Maxim Gorki Theater. Polskie tłumaczenie ukaże się w „Dialogu” wiosną 2008. 12 .12 .20 07, godz . 19.15 – spektakl, Teatr Now y, K raków, ul. Ga zowa 21 Thomas Freyer urodził się w 1981 roku w Gerze. W latach 2002–2006 studiował „Pisanie sceniczne” na Uniwersytecie Sztuk w Berlinie. W 2004 roku warsztatowa inscenizacja jego sztuki nach Berlin z Theater FABRIK Altenburg w Gerze została zaproszona do Foto: Rowohlt Theater Verlag CZYTANIE SCENICZNE – 11.12.2007, godz. 20.00 Anita, John, Günter i Alex mieszkają w średniej wielkości mieście na terenie dawnego NRD, w blokowisku typowym dla krajów Bloku Wschodniego. Wiele z tych domów od dawna stoi pustych, wkrótce cała dzielnica ma zostać wyburzona. Na pierwszy rzut oka nie mają ze sobą nic wspólnego, połączy ich dopiero myśl, aby przeciwstawić się odgórnym planom dotyczącym ich miejsca zamieszkania. Początkowa niezgoda na los zależny od innych przeradza się w zorganizowaną formę oporu. Tytułowi separatyści postanawiają stworzyć wspólnotę rządzącą się własnymi prawami i odgrodzić się od pozostałej części społeczeństwa. spektakl czytanie sceniczn 11.12 .20 07, godz . 18.0 0 – spektakl, godz . 20.0 0 – cz y tanie sceniczne SPEKTAKL – 11.12.2007, godz. 18.00 i 12.12.2007, godz. 19.15 Amok, moja dziecinada to dziwaczno-makabryczna opowieść trójki dzieciaków o otaczającym ich świecie. Rwane, szybkie, filmowo-komiksowe ujęcia jak telewizyjna papka przesuwają się w głowach bohaterów, z premedytacją konstruujących scenariusz szkolnej zbrodni. Tekst polski ukazał się w „Dialogu”, nr 1/2007. Foto: Andreas Pohlmann pokaz wideo 13.12 . 2 0 07, go dz . 18 . 30, Te at r N ow y, K r a ków, u l . G a zow a 21 „Przepisanie sztuki Szekspira, autorstwa Feriduna Zaimoglu i Güntera Senkela, polega na skondensowaniu tekstu, dodaniu detali współczesnych (np. Brabantio uważa, że jego córka została uwiedziona przy pomocy narkotyków), a przede wszystkim na brutalnym zwulgaryzowaniu języka, jakim posługuje się Jago i Rodrigo, i stworzeniu dziwnego miksu poetycko-medialnego, którego używa Desdemona, a czasami także Otello, w którego wypowiedziach dominuje jednak żołnierski wulgarny ton. Właściwie trudno zacytować jakikolwiek fragment tekstu Jagona, bo musiałby cały składać się z wykropkowań. Język jest wulgarny, a ostrość cynizmu, z jakim Jago postrzega świat, niebywała. Oto próbka myślenia: »W piekle smażą się mądre dusze, raj to tylko falowiec nudziarzy«. Myślenie Otella z kolei jest skrajnie zgorzkniałe, jak gdyby starzenie się odebrało mu całą nadzieję i wolę życia. A zatrucie jego związku z Desdemoną proces ten znacznie pr z yspie sz a : »Do WILLIAM SHAKESPEARE – OTHELLO R EŻYSERIA : LUK PERCEVAL | OPRACOWANIE TEKSTU : FERIDUN Z AIMOGLU, GÜNTER SENKEL | TŁUMACZENIE : A RTUR NADOLSKI | MÜNCHNE R K AM M E RS P IE LE , RE ALIZACJA TE LE W IZYJNA DLA ZDF THE ATE RK ANAL czego nadaje się złamany generał? Mam nie ten kolor skóry i nie tę kindersztubę. Książki rzadko miewałem w dłoni. Od czytania staję się pedałem. A od walki stary i siwy. Jestem starym Murzynem, nie mam za grosz elokwencji«”. Fragment recenzji Piotra Gruszczyńskiego, „Tygodnik Powszechny”, 34/2006 OLIVER SCHMAERING – SZTUKA ŻEGLARSKA (SEEFAHRERSTÜCK) TŁUMACZENIE : A RTUR KOŻUCH | SPOTKANIE Z OLIVEREM SCHMAERINGIEM Z UDZIAŁEM TŁUMACZA A RTURA KOŻUCHA | PROWADZENIE : MATEUSZ BOROWSKI, MAŁGORZATA SUGIERA cie Szekspira Koriolan a współpraca z festiwalem Kleist-Festtage i neuer theater w Halle zaowocowała opracowaniem dramatu Kleista Bitwa w Lesie Teutoburskim (Hermanns Schlacht). 14.12 .20 07, godz. 20.0 0, Teatr Now y, K raków, ul. Gazowa 21 czytanie sceniczn Oliver Schmaering urodził się w 1968 roku w Berlinie. Studiował Dramaturgię Filmową i Telewizyjną w Wyższej Szkole Filmowej i Telewizyjnej im. Konrada Wolfa w Poczdamie-Babelsbergu. Sztuka żeglarska wygrała w 2005 roku Stückemarkt – coroczny konkurs dramatopisarski odbywający się w ramach berlińskiego festiwalu Theatertreffen. W 2007 roku w Staatstheater w Schwerinie odbyła się premiera sztuki Nibelungen. Na zamówienie berlińskiego Theaterdiscounter Schmaering napisał sztukę opartą na drama- Foto: Julia Neuenhausen Filozof Drake rozpowszechnia ideę, która tak bardzo zaniepokoiła króla, że ten kazał myśliciela zakuć w kajdany. Teoria, że nie istnieją żadne prawa natury, a tylko przyzwyczajenia, nie daje jednak władcy spokoju. Dlatego w końcu postanawia przeprowadzić pewien eksperyment. Na jego rozkaz mają zostać zniszczone wszystkie zapasy cukru na Ziemi. Aby tego dokonać, król wypowiada wojnę odległej i potężnej Kubie, która jest największym posiadaczem tego produktu. Na statku, noszącym imię „Argo”, w dziwną, nierealną podróż wyruszają żeglarze i żołnierze, marynarze i admirałowie. Płyną przez morza i oceany, czas i historię, mity i literaturę, pchani od początku tą samą żądzą podbojów i pragnieniem zdobycia nowych lądów, opętani szerzeniem swojej wiary albo nowej utopii. warsztaty Foto: Rowohlt Theater Verlag Günter Senkel urodził się w 1958 roku w Neumünster. Studiował fizykę w Kilonii, po ukończeniu studiów prowadził księgarnię. Jest autorem scenariuszy filmowych i wielu sztuk teatralnych. Foto: KiWi Verlag 21–22 15.–16.12 .20 07, godz. 10.0 0 – 12 . 30, 14 . 0 0 – 16 . 3 0 P W S T, s a l a 12 0 , K r a k ó w, u l . S t r a s z e w s k i e g o Feridun Zaimoglu urodził się w 1964 roku w Turcji, od ponad 30 lat mieszka w Niemczech. Studiował medycynę i sztuki piękne. Jest pisarzem, autorem powieści, sztuk teatralnych i scenariuszy filmowych, a także felietonistą gazet codziennych i tygodników, m.in. „Frankfurter Rundschau” i „Die Zeit”. Wydał między innymi: Kanak Sprak (1995), Abschaum (1997) – książka była podstawą scenariusza filmu Kanak Attak, Koppstoff (1999), German Amok (2002), Leinwand (2003), Leylla (2006). Ta ostatnia powieść ukaże się w Polsce nakładem wydawnictwa Czarne. PRZEPISYWANIE. ADAPTACJA TEKSTÓW DRAMATYCZNYCH I NIEDRAMATYCZNYCH DLA TEATRU | PROWADZENIE : FERIDUN Z AIMOGLU, GÜNTER SENKEL Feridun Zaimoglu i Günter Senkel są wspólnie autorami kilku tekstów teatralnych: Casino Leger (2003, premiera w Schauspiel Frankfurt, Frankfurt nad Menem), Ja. Tu es. Jetzt (2003, premiera w Junges Theater, Brema), Halb so wild (2004, premiera w Theater Kiel, Kilonia, Othello (2003, premiera w Kammerspiele, Monachium), Lulu Live (2006, premiera w Kammerspiele, Monachium), Natan Messias (2006, premiera w Schauspiel Düsseldorf), Romeo i Julia (2006, premiera w Schauspielhaus, Kolonia), Schwarze Jungfrauen (2006, premiera w Theater Hebbel am Ufer, Berlin), Moliére. Eine Passion (2007, premiera Festspiele Salzburg i Schaubühne am Lehniner Platz, Berlin). Foto: Andreas Pohlmann Foto: Katarzyna Godyń-Skoczylas Foto: Andreas Pohlmann dyskusja 16.12.2007, godz. 18.30, PWST, sala 210, Kraków, ul. Straszewskiego 21–22 Luk Perceval, urodził się w 1957 roku w Belgii; autor i reżyser teatralny, aktor. Studia ukończył w Koninklijk Conservatorium w Antwerpii. W sezonie teatralnym 1997/1998 założył kierowany przez siebie teatr Het Toneelhuis, który powstał z połączenia Blauwe Maandag Compagnie i Koninklijke Nederlandese Schouwburg. Pierwsza sztuka, którą wyreżyserował w Niemczech, Schlachten!, odniosła ogromny sukces – była prezentowana na salzburskim festiwalu Festspiele w 1999 roku, a później w niemieckich teatrach: Schauspielhaus w Hamburgu i Kammerspiele w Monachium. Spektakl został uznany za najlepszą inscenizację roku 2000 i zaproszony do udziału w berlińskim festiwalu Theatertreffen, a później w wielu innych festiwalach teatralnych. W sezonie teatralnym 2005/2006 Perceval rozpoczął stałą współpracę z berlińską Schaubühne am Lehniner Platz (Andromacha, Płatonow, Maria Stuart, Śmierć komiwojażera). Współpracuje też z monachijskim TEKSTY DLA WSPÓŁCZESNEGO TEATRU. DLACZEGO PRZEPISUJEMY KLASYKÓW, ALBO KTO ZASTĄPIŁ DRAMATOPISARZA? UCZESTNICY: LUK PERCEVAL, FERIDUN Z AIMOGLU, GÜNTER SENKEL, MATEUSZ BOROWSKI, BEATA GUCZALSKA, MAJA K LECZEWSKA, MAŁGORZATA SUGIERA teatrem Kammerspiele (Othello, Lulu Live). W 2007 roku podczas festiwalu Festspiele w Salzburgu odbyła się premiera spektaklu Moliére. Eine Passion, opartego na sztukach francuskiego dramatopisarza. TEKSTY DLA WSPÓŁCZESNEGO TEATRU. DLACZEGO PRZEPISUJEMY KLASYKÓW, ALBO KTO ZASTĄPIŁ DRAMATOPISARZA? UCZESTNICY: LUK PERCEVAL, FERIDUN Z AIMOGLU, GÜNTER SENKEL, MATEUSZ BOROWSKI, BEATA GUCZALSKA, MAJA K LECZEWSKA, MAŁGORZATA SUGIERA Beata Guczalska, urodziła się w 1963 roku. Ukończyła teatrologię i uzyskała stopień doktora na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wykładowca na wydziałach Aktorskim i Reżyserii Dramatu krakowskiej PWST. Od 1994 współpracuje stale z krakowskim magazynem teatralnym „Didaskalia”. Publikuje także w „Dialogu”, „Teatrze”, „Pamiętniku Teatralnym”, „Le Theatre en Pologne” i in. Zajmuje się teatrem współczesnym, jest autorką książki Jerzy Jarocki – artysta teatru. 16.12.2007, godz. 18.30, PWST, sala 210, Kraków, ul. Straszewskiego 21–22 Foto: Bartłomiej Sowa dyskusja Maja Kleczewska urodziła się w 1973 roku w Warszawie. Studiowała psychologię na Uniwersytecie Warszawskim, a później reżyserię w warszawskiej Akademii Teatralnej. Ukończyła Wydział Reżyserii PWST w Krakowie (2001). Debiutowała w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie sztuką Jordan Reynolds i Buffini (2000). Kolejne realizacje to m.in.: Lot nad kukułczym gniazdem Kesey’a (2002) i Czyż nie dobija się koni? McCoy’a (2003) w Teatrze im. Szaniawskiego w Wałbrzychu, Czajka Czechowa w Teatrze im. Norwida w Jeleniej Górze (2004), Makbet Shakespeare’a w Teatrze im. Kochanowskiego w Opolu (2004), Woyzeck Büchnera w Teatrze im. Bogusławskiego w Kaliszu (2005) – za spektakl ten zdobyła w 2006 roku Laur Konrada oraz Nagrodę Dziennikarzy na VIII Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej Interpretacje w Katowicach, Sen nocy letniej Shakespeare’a (2006) i Zbombardowani Sarah Kane (2007) w Starym Teatrze w Krakowie (2006), Fedra wg Eurypidesa, Seneki i Enquista w Teatrze Narodowym w Warszawie (2006). Dwukrotnie, w 2005 i 2006 roku, była nominowana do Paszportu „Polityki”. 3.12.2007, GODZ.18.30, TEATR NOWY, KRAKÓW, UL. GAZOWA 21 | CZYTANIE SCENICZNE ANJA HILLING – BULBUS SPOTKANIE Z TŁUMACZKĄ SZTUKI MONIKĄ MUSKAŁĄ | PROMOCJA ANTOLOGII NA MANHATTANIE I GDZIE INDZIEJ. DZIESIĘĆ SZTUK NIEMIECKICH program 4.12.2007, GODZ. 18.30, PWST, KRAKÓW, UL. STRASZEWSKIEGO 21–22 | CZYTANIE SCENICZNE MICHAEL LENTZ – BOGOHEŁM CZYLI MIT CLAUSA. TROFOBIA (GOTTHELM ODER MYTHOS CLAUS. EINE TROPHOBIE) SPOTKANIE Z TŁUMACZEM SZTUKI ARTUREM KOŻUCHEM 5.12.2007, GODZ. 18.30, SALA 210, PWST, KRAKÓW, UL. STRASZEWSKIEGO 21–22 | POKAZ VIDEO SPEKTAKLU ZREALIZOWANEGO W MAXIM GORKI THEATER BERLIN, THEATER BASEL ANDRES VEIEL, GESINE SCHMIDT – KOP (DER KICK), R EŻYSERIA A NDRES VEIEL 6.12.2007, GODZ.18.30, TEATR NOWY, KRAKÓW, UL. GAZOWA 21 | CZYTANIE SCENICZNE LORENZ LANGENEGGER – KATEDRA OBYWATELA RAKOWA (RAKOWS DOM) SPOTKANIE Z AUTOREM SZTUKI 7.12.2007, GODZ.15.00–18.00, 9.12.2007, GODZ.13.30–16.30 K ATEDRA DRAMATU UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO, KRAKÓW, UL. GOŁĘBIA 14, SALA 63 JAK SPOLSZCZYĆ JELINEK? WARSZTATY Z TŁUMACZENIA TEKSTÓW DLA TEATRU PROWADZENIE : MATEUSZ BOROWSKI, MAŁGORZATA SUGIERA 8.12.2007, godz. 18.30, sala 313, PWST, Kraków, ul. Straszewskiego 21–22 | POKAZ VIDEO SPEKTAKLU WYSTAWIONEGO W MÜNCHNER K AMMERSPIELE, REALIZACJA DLA ZDF THEATERKANAL HÄNDL KLAUS – CIEMNY KUSZĄCY ŚWIAT (DUNKEL LOCKENDE WELT) 9.12.2007, GODZ. 18.30, SALA 313, PWST, K RAKÓW, UL. STRASZEWSKIEGO 21–22 | CZYTANIE SCENICZNE HÄNDL KLAUS – CIEMNY KUSZĄCY ŚWIAT (DUNKEL LOCKENDE WELT) SPOTKANIE Z AUTOREM SZTUKI 11.12.2007, GODZ. 18.00, 12.12.2007, GODZ. 19.15 – TEATR NOWY, KRAKÓW, UL. GAZOWA 21 | SPEKTAKL TEATRU NOWEGO THOMAS FREYER – AMOK, MOJA DZIECINADA (AMOK, MEIN KINDERSPIEL) REŻYSERIA: IVO WEDRAL 11.12.2007, GODZ. 20.00, TEATR NOWY, KRAKÓW, UL. GAZOWA 21 | CZYTANIE SCENICZNE THOMAS FREYER – SEPARATYŚCI (SEPARATISTEN) 13.12.2007, GODZ. 18.30, TEATR NOWY, KRAKÓW, UL. GAZOWA 21 | POKAZ VIDEO SPEKTAKLU WYSTAWIONEGO W MÜNCHNER K AMMERSPIELE, REALIZACJA WILLIAM SHAKESPEARE – OTHELLO R EŻYSERIA : LUK PERCEVAL DLA ZDF THEATERKANAL 14.12.2007, GODZ. 20.00, TEATR NOWY, KRAKÓW, UL. GAZOWA 21 | CZYTANIE SCENICZNE OLIVER SCHMAERING – SZTUKA ŻEGLARSKA (SEEFAHRER STÜCK) SPOTKANIE Z AUTOREM SZTUKI 15.–16.12.2007, GODZ. 10.00 – 12.30; 14.00 – 16.30 PWST, SALA 120, K RAKÓW, UL. STRASZEWSKIEGO 21–22 | WARSZTATY PRZEPISYWANIE. ADAPTACJA TEKSTÓW DRAMATYCZNYCH I NIE DRAMATYCZNYCH DLA TEATRU PROWADZENIE : FERIDUN Z AIMOGLU, G ÜNTER SENKEL 16.12.2007, GODZ. 18.30, PWST, SALA 210, K RAKÓW, UL. STRASZEWSKIEGO 21–22 | DYSKUSJA TEKSTY DLA WSPÓŁCZESNEGO TEATRU. DLACZEGO PRZEPISUJE MY KLASYKÓW, CZYLI KTO ZASTĄPI DRAMATOPISARZA? UCZESTNICY: LUK PERCEVAL, FERIDUN Z AIMOGLU, GÜNTER SENKEL, MAJA KLECZEWSKA, MATEUSZ BOROWSKI, BEATA GUCZALSKA, MAŁGORZATA SUGIERA NA WSZYSTKIE IMPREZY WSTĘP WOLNY program SPOTKANIE Z AUTOREM SZTUKI czytanie sceniczne Organizatorzy: Partnerzy: Projekt zrealizowano dzięki wsparciu: FUNDACJA WSPÓŁPRACY POLSKO-NIEMIECKIEJ STIFTUNG FÜR DEUTSCH-POLNISCHE ZUSAMMENARBEIT Sponsor: