Pierogi z kaszy jaglanej z serem

Pierogi z kaszy jaglanej z serem
- wpisany na listę produktów tradycyjnych 09.03.2010 r.
Wygląd:
Pierogi o półkolistym kształcie, po jednej stronie zakończone falbanką.
Kształt:
Kształt półkola.
Wielkość:
Średnica ok. 5 cm, falbanka ok. 1 cm.
Konsystencja:
Konsystencja stała, pierogi w dotyku elastyczne oraz delikatne.
Smak i zapach:
Smak lekko słony z wyraźnym posmakiem kaszy jaglanej i sera białego.
Barwa (zewnętrzna i na przekroju) :
Na zewnątrz pierogi są barwy od kremowej do blado żółtej, na przekroju widoczny
żółto-biały farsz.
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu:
Wieś Słomiana położona jest w województwie podkarpackim, w powiecie
stalowowolskim, w gminie Pysznica. Mieszkańcy Słomianej od wielu lat zajmowali się
uprawą prosa, dlatego też do wielu potraw wykorzystywano kaszę jaglaną (kaszę z
łuskanego ziarna tego zboża). Jednym z takich dań były pierogi z kaszy jaglanej z
serem. Starsi mieszkańcy Pysznicy podają następujący przepis na pierogi stosowany
od lata. Na początku należy ugotować kaszę jaglaną (jagłę) na słodkim mleku w
proporcji ½ litra kaszy na nieco ponad 1 litr mleka. Do kaszy należy dodać niewielką
ilość masła oraz odrobinę soli – według upodobań. Jagłę gotuje się bardzo powoli,
przez ok. 1 godzinę, a następnie przesuwa się garnek na skraj blachy pieca, „żeby
uparowała”, tzn. wystygła i nabrała smaku. Po wystygnięciu do kaszy dodaje się ok.
½ kg sera białego – twarogu, najlepiej wiejskiego, ponieważ „jest lepszy i nie trzeba
go mielić – jest mastki”. Gdy kasza stygnie przygotowuje się ciasto. Na stolnicę
należy wysypać ok. 1 kg mąki pszennej, dodać 1 całe jajo i 2 żółtka, szczyptę soli
oraz wlać rozpuszczoną 1 łyżkę stołową masła i letnią wodę – tyle „ile ciasto
zabierze”. Przygotowane w ten sposób ciasto jest lepsze w smaku, jednak zdarza się,
że czasem przyrządzano ciasto tylko z mąki, soli i letniej wody. Ciasto zagniatano
rękami, musiało być dość miękkie. Następnie należało je rozwałkować przy pomocy
drewnianego wałka lub szklanej butelki na dość cienki, okrągły placek. W
rozwałkowanym cieście wykrawano fajansowym garnuszkiem (kubkiem) kółka. Do
nich wkładano do środka już chłodną, wcześniej przygotowaną kaszę, a brzegi kółka
składano na pół i sklejano ze sobą. Pierogi z jagłami zaklejano przy pomocy łyżki „we
wianuszek” na brzegach, ten sposób sklejania był charakterystyczny tylko dla tego
rodzaju pierogów. Pierogi wkładano do wrzącej wody, a gdy wypłynęły na
powierzchnię należało gotować je przez ok. 10 minut. Gotowe można było
„pomaścić” masłem i podawać ze słodkim mlekiem. Czasem gospodynie gotowały
pierogi wcześniej. Wówczas układała je w garnku wysmarowanym masłem i wkładała
go pod pierzynę. Pierogi w ten sposób „dochodziły” (nabierały właściwego smaku) i
były jeszcze lepsze, a mogły „pod pierzyną stać i cały dzień”. Pierogi z jagłami były
potrawą gotowaną przez gospodynie wyłącznie w niedzielę i święta. Były wielkim
przysmakiem, uważano je nawet za najlepsze spośród wszystkich rodzajów pierogów.