Konkurs chemiczny - test - 2014/2015

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
..................................
kod pracy ucznia
.............................................
pieczątka nagłówkowa szkoły
KONKURS CHEMICZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM
ETAP SZKOLNY
Drogi Uczniu,
Witaj w pierwszym etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania zawarte w arkuszu konkursowym.
1. Arkusz liczy 8 stron i zawiera 23 zadania.
2. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny.
Jeśli zauważysz usterki, zgłoś je komisji konkursowej.
3. W czasie rozwiązywania zadań możesz korzystać z tablicy układu
okresowego pierwiastków, tablicy rozpuszczalności wybranych wodorotlenków i soli oraz kalkulatora prostego.
4. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.
5. Rozwiązania i odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym
przy każdym zadaniu. Staraj się, aby Twoje odpowiedzi były precyzyjne i jednoznaczne.
6. W rozwiązaniach zadań rachunkowych przedstaw tok rozumowania
prowadzący do ostatecznego wyniku oraz pamiętaj o jednostkach.
7. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra z czarnym lub granatowym
tuszem/atramentem.
8. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
9. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
10. W przypadku testu wyboru podane są cztery odpowiedzi, z których
jedna lub kilka odpowiedzi jest poprawnych. Uważnie czytaj polecenie. Wybierz poprawne odpowiedzi i wpisz znak X zaznaczając
odpowiednią literę w teście.
11. Jeśli zmienisz swoją decyzję, otocz błędną odpowiedź kółkiem
i zaznacz poprawną.
Czas pracy:
60 minut
Za bezbłędne rozwiązanie wszystkich zadań
możesz otrzymać maksymalnie
40 punktów.
Pracuj samodzielnie.
Życzymy powodzenia!
Strona 1 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Zadanie 1 (0 – 1)
W ciągu ostatnich 100 lat średnia globalna temperatura na Ziemi wzrosła o ponad 0,50C, następuje
ocieplenie.
Wskaż, które z podanych przyczyn sprzyjają temu faktowi :
A. kwaśne deszcze
B. wielkie pożary lasów tropikalnych
C. rozwój energetyki konwencjonalnej
D. powszechne stosowanie nawozów sztucznych
E. zwiększająca się produkcja zwierzęca, szczególnie trzody chlewnej.
Zadanie 2 (0 – 1)
Są różne sposoby rozdziału mieszanin, takie jak:
A. sączenie
B. krystalizacja
C. sedymentacja
E. dekantacja
G. użycie rozdzielacza
F. rozdzielenie magnesem
D. chromatografia
Pamiętając o bezpiecznej pracy w pracowni chemicznej, zaznacz, które metody zastosujesz
do rozdzielenia podanych mieszanin. Pod mieszaniną wpisz literę odpowiadającą sposobowi rozdziału mieszaniny.
I. woda z cukrem
II. woda z olejem
III. kreda z opiłkami żelaza
…………………..
…………………..
…………………..
Zadanie 3 (0 –1)
Uzupełnij tabelę wpisując literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.
1. Atom, w którym elektrony walencyjne mają konfigurację M5, w rdzeniu atomowym
ma 10 elektronów.
2. Jony K+, S2-, Ca2+ mają taką samą konfigurację elektronową.
3. Elektrony w atomie potasu mają następującą konfigurację elektronów K2L8M1
Zadanie 4 (0 – 1)
Poniżej przedstawiono symbole nuklidów.
Podaj, jaką liczbę pierwiastków chemicznych prezentuje zbiór podanych nuklidów. Podaj nazwy
pierwiastków chemicznych ukrytych pod literami E.
liczba pierwiastków: ............, nazwy pierwiastków: …………………………………………………….
Zadanie 5 (0 – 3)
Do trwałych izotopów siarki i argonu należą izotopy, których liczba masowa jest równa 36.
a) Uzupełnij poniższe schematy, wpisując symbole opisanych izotopów siarki i argonu
z uwzględnieniem ich liczby atomowej Z i liczby masowej A.
izotop siarki:
izotop argonu:
Strona 2 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
b) Podaj symbol (lub nazwę) i zapisz rozkład elektronów na powłokach dla tego pierwiastka
(siarki lub argonu), którego jądro atomowe zawiera więcej protonów.
Pierwiastek ……………..…, rozkład elektronów na powłokach …………………………..…………...
c) Podaj najwyższą wartościowość siarki w związki z tlenem. …………………………………….
Zadanie 6 (0 – 1)
Wskaż, który pierwiastek chemiczny nie tworzy cząsteczek dwuatomowych.
B. wodór
A. tlen
C. neon
D. azot
Zadanie 7 (0 – 1)
Wybierz zestaw związków chemicznych, w cząsteczkach których występuje wyłącznie wiązanie
kowalencyjne.
A. CO2, H2O, NaCl
B. NH3, H2O, CO2
C. CaF2, H2, CO2
D. H2, Cl2, CaCl2
Zadanie 8 (0 – 1)
Wskaż parę tlenków, która może ze sobą reagować:
A. Na2O i CO
B. CuO i NO
C. MgO i CO2
D. K2O i CaO
Zadanie 9 (0 – 1)
W laboratorium chemicznym zmieszano ze sobą wodne roztwory kwasu siarkowego(VI) i wodorotlenku sodu w ilościach stechiometrycznych. Napisz wzory cząsteczek i jonów znajdujących się
w tym roztworze.
……………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 10 (0 – 1)
Wybierz parę związków, pomiędzy którymi zachodzi reakcja jonowa skrócona zgodnie z ogólnym
zapisem: 3X2+ + 2Y3- → X3Y2
A. CaCl2 + K3PO4
B. AlCl3 + Na2SO4
C. AgNO3 + Na3PO4
D. MgCl2 + K2SO4
Zadanie 11 (0 – 1)
Kation pewnego metalu spełnia podane warunki:
a) powstaje na skutek oddania przez atom dwóch elektronów
b) roztwory wodne siarczanu(VI) i azotanu(V) tego metalu mają niebieskie zabarwienie
c) z jonami wodorotlenkowymi tworzy galaretowaty, niebieski osad.
Wskaż, który z kationów spełnia wszystkie podane wyżej warunki.
A.
B.
C.
D.
Zadanie 12 (0 – 1)
Po wrzuceniu granulek cynku do probówki zawierającej rozcieńczony roztwór kwasu siarkowego(VI)
zaobserwowano wydzielanie się bezbarwnego gazu oraz to, że probówka ogrzała się. Ustal, czy zachodząca reakcja to proces egzotermiczny czy endotermiczny. Podkreśl właściwe wyrażenie.
proces egzotermiczny
proces endotermiczny
Strona 3 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Zadanie 13 (0 – 4)
Przeprowadzono cztery reakcje chemiczne. Dwie z nich to reakcje syntezy, a dwie to reakcje analizy.
Produktami reakcji syntezy są chlorek glinu (reakcja 1) oraz tlenek magnezu (reakcja 2). Do reakcji
analizy użyto węglanu wapnia (reakcja 3) oraz wodorotlenku żelaza(III) (reakcja 4). Napisz równania
reakcji chemicznych opisanych w informacji wstępnej.
1. ………………………………………………………………………………………………………
2. ………………………………………………………………………………………………………
3. ………………………………………………………………………………………………………
4. ………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 14 (0 – 4)
Napisz słowną interpretację podanych wzorów chemicznych.
a) 3H2 - ………………………………………………………………………………………………....
b) 3H - ………………………………………………………………………………………………….
c) H+ - ………………………………………………………………………………………………….
d) 4H2O - ……………………………………………………………………………………………….
e) 2C2H2 - ………………………………………………………………………………………………
Zadanie 15 (0 – 2)
Pierwiastki A i B tworzą związek chemiczny o wzorze ogólnym A4B3 i masie cząsteczkowej 144u.
W związku tym znajduje się 75% pierwiastka A. Ustal wzór chemiczny tego związku. Wykonaj odpowiednie obliczenia.
Obliczenia:
Odpowiedź: Szukanym związkiem chemicznym jest …………………………………………………......
Zadanie 16 (0 – 3)
Masz do dyspozycji następujące substancje chemiczne: sód, tlenek żelaza(III), woda, kwas solny. Zaproponuj szereg procesów, których celem jest otrzymanie wodorotlenku żelaza(III). Zapisz odpowiednie cząsteczkowe równania reakcji chemicznych.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Strona 4 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Zadanie 17 (0 – 3)
W 150 cm3 wody rozpuszczono 10g stałego NaOH, a potem dolano jeszcze 20 cm3 roztworu NaOH
o stężeniu 5% i gęstości 1,1g/cm3. Oblicz stężenie procentowe końcowego roztworu. Gęstość wody
przyjmij równą 1 g/cm3. Wynik podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku.
Obliczenia:
Odpowiedź: Stężenie procentowe końcowego roztworu wynosi ……………………………………………...
Zadanie 18 (0 – 3)
Dany jest węglowodór o wzorze półstrukturalnym CH2 = CH – CH2 – CH2 – CH3.
Napisz wzory półstrukturalne oraz nazwy systematyczne trzech izomerów tego węglowodoru będących alkenami.
izomer 1
izomer 2
izomer 3
wzór półstrukturalny
wzór półstrukturalny
wzór półstrukturalny
nazwa systematyczna
nazwa systematyczna
nazwa systematyczna
……………………………….
……………………………….
……………………………….
Informacja do zadań 19 – 21.
Poniższy schemat ilustruje ciąg przemian chemicznych.
W przemianie oznaczonej numerem 1 na jedną cząsteczkę gazowej substancji A przypadają dwie cząsteczki wodoru. Produktem tej reakcji jest związek nasycony B. W przemianie oznaczonej numerem 2
powstaje monochloropochodna, z której w kolejnej przemianie powstaje związek nienasycony D. Ostatni etap (przemiana oznaczona numerem 4) prowadzi do otrzymania związku wielkocząsteczkowego.
Zadanie 19 (0 – 1)
Podaj nazwę szeregu homologicznego, do którego należy związek A, oraz nazwę szeregu
homologicznego, do którego należy związek B.
Związek A należy do szeregu homologicznego ............................................................................
Związek B należy do szeregu homologicznego ............................................................................
Strona 5 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
Zadanie 20 (0 – 2)
Stosując wzory półstrukturalne związków organicznych, napisz równanie reakcji oznaczonej
na schemacie numerem 3 oraz równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 4.
Równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 3:
…………………………………………………………………………………………………………...
Równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 4:
…………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 21 (0 – 1)
Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz i podkreśl właściwe określenie spośród podanych w każdym
nawiasie.
Polietylen jest ( reaktywnym / niereaktywnym ) związkiem organicznym używanym do produkcji artykułów codziennego użytku. Jest tworzywem ( palnym / niepalnym ), które charakteryzuje się podatnością na barwienie i formowanie.
Zadanie 22 (0 – 2)
Reakcja spalania całkowitego butanu przebiega zgodnie z równaniem:
Oblicz, ile centymetrów sześciennych tlenku węgla(IV) (warunki normalne), powstanie podczas
spalania 0,29 g butanu. Gęstość CO2 w warunkach normalnych wynosi 1,96 g/dm3. Wynik podaj
z dokładnością do liczb całkowitych.
Obliczenia:
Odpowiedź: ……………………………………………………………………………………………...
Zadanie 23 (0 – 1)
Poniżej przedstawiono schemat przemiany, której ulega związek organiczny X.
Korzystając z informacji, wybierz i podkreśl w każdym nawiasie poprawne uzupełnienie poniższych zdań.
Przemiana opisana schematem jest reakcją spalania ( całkowitego / niecałkowitego ).
Związek X ma wzór sumaryczny ( C3H8 / C3H6 / C3H6O2 / C3H6O ).
Strona 6 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
BRUDNOPIS
Strona 7 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015
FRAGMENT UKŁADU OKRESOWEGO PIERWIASTKÓW
1
18
H
He
1
2
1,01
wodór
Li
2
13
Be
3
B
4
6,94
Lit
Na
10,81
Bor
Mg
K
3
Ca
19
Sc
20
39,01
Potas
Rb
37
85,47
Rubid
Cs
4
Ti
21
40,08
Wapń
Sr
Ba
La*
56
57
72
137,3
Bar
139,9
Lantan
148,5
Hafn
Fr
87
Ra
Ac**
88
42
Mn
25
8
Fe
26
Ta
W
73
74
180,9
183,8
Tantal Wolfram
Db
104
Sg
105
106
227,03 261,11 263,11 265,12
Aktyn Rutherf. Dubn Seaborg
9
10
Co
Tc
43
Ru
44
Re
Os
75
76
186,2
Ren
190,2
Osm
Bh
Hs
Cu
28
29
58,69
Nikiel
Rh
Ag
46
102,9
Rod
12
Zn
31
30
Ga
Ge
47
Cd
48
In
49
Sn
17
Se
33
Br
34
74,92
Arsen
35
Ne
10
20,18
Neon
Ar
18
39,95
Argon
Kr
36
78,96 79,90 83,80
Selen Brom Krypton
Sb
50
Cl
16
32,07 35,45
Siarka Chlor
As
32
9
19,00
Fluor
S
15
30,97
Fosfor
63,55 63,39 69,72 72,61
Miedź Cynk Gal German
Pd
45
Te
51
I
52
53
Xe
54
106,42 107,87 112,41 114,82 118,71
121,76 127,60 126,90 131,29
Pallad Srebro Kadm Ind
Cyna Antymon Tellur Jod Ksenon
Ir
Pt
77
Au
78
192,2
Iryd
79
Hg
80
Tl
81
Pb
Bi
82
Ds
110
Po
83
195,08 196,97 200,59 204,38 207,20
Platyna Złoto Rtęć
Tal
Ołów
Mt
109
11
Ni
27
54,94
55,85 58,93
Mangan Żelazo Kobalt
92,91
95,94
97,91
101,1
Niob Molibden Technet Ruten
Rf
89
52,00
Chrom
Mo
41
Hf
55
223,02 226,03
Frans Rad
Nb
40
91,22
Cyrkon
132,9
Cez
24
50,94
Wanad
Zr
39
88,91
Itr
7
Cr
23
47,88
Tytan
Y
38
6
V
22
44,96
Skand
87,62
Stront
5
F
8
16,00
Tlen
P
14
28,08
Krzem
17
O
7
14,01
Azot
Si
13
26,98
Glin
16
N
6
12,01
Węgiel
Al
12
23,00 24,31
Sód Magnez
15
C
5
9,01
Beryl
11
14
4,00
Hel
At
84
85
Rg
107
108
264,10
Bohr
269,10 268,10 281,10
Has Meitner Darms. Roent.
111
Tabela rozpuszczalności wybranych wodorotlenków i soli.
OH-
Na+
K+
NH4+ Mg2+
Ca2+
Ba2+
Ag+
Cu2+
Zn2+
Al3+
Mn2+
Fe2+
Fe3+
Pb2+
Sn2+
r
r
r
s
s
r
n
n
n
n
n
n
n
n
n
-
r
r
r
r
r
r
n
r
r
r
r
r
r
s
r
-
Br
r
r
r
r
r
r
n
r
r
r
r
r
r
s
r
2-
r
r
r
r
s
r
n
n
n
o
n
n
n
n
n
SO32-
r
r
r
r
n
n
n
n
s
o
n
n
o
n
o
2-
r
r
r
r
s
n
s
r
r
r
r
r
r
n
r
-
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
3-
r
r
r
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
CO3
2-
r
r
r
n
n
n
n
n
n
o
n
n
o
n
o
SiO32-
r
r
o
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
Cl
S
SO4
NO3
PO4
Rn
86
208,98 208,98 209,99 222,02
Bizmut Polon Astat Radon
r - substancja dobrze rozpuszczalna
s - substancja słabo rozpuszczalna (osad wytrąca się ze stężonego roztworu)
n - substancja praktycznie nierozpuszczalna
o - substancja w roztworze wodnym nie istnieje
x - związek nie istnieje
Strona 8 z 8