Adaptacja bez stresu

Adaptacja bez stresu
(wg Reginy D ąbrowskiej)
Rodzice, na pocz ątek zadbajcie, by w mi łej formie przekaza ć dziecku
informacj ę, że pójdzie do przedszkola.
Mo że to by ćrozmowa, spacer pod budynek przedszkola, uroczysty podwieczorek, na
którym oznajmicie mu, że wkrótce zostanie przedszkolakiem. Dziecko powinno
wówczas us łysze ć, że jest du że, dzielne, potrafi wiele samo zrobi ć, wi ęc przyszed ł
czas, by zosta ło przedszkolakiem. Mo że otrzyma ć z tego powodu gratulacje i
ksi ążeczk ę.
O czym musicie pami ęta ć?
Jako rodzice przysz łego przedszkolaka powinni ście zdawa ć sobie spraw ęz tego, że
nie mo żecie przeby ć drogi rozwojowej za dziecko, bo ono samo musi zdobywa ć i
doskonali ćkolejne umiej ętno ści. Im mniej b ędzie ró żni ło si ęod swoich kolegów, tym
szybciej poczuje si ęw śród nich pewnie. B ędzie dumne z tego, że potrafi to samo, co
inni. Waszym zadaniem w tym okresie jest „sensowne” wspomaganie dziecka, a nie
wyr ęczanie go.
Zatem:
zadbajcie, by ubranie i obuwie nie sprawia ły dziecku k łopotu, np. kupcie
mu buty na rzepy i suwaki, spodenki na gumk ę w pasie, a podkoszulki i
majteczki z wyra źnie okre ślonym przodem, np. aplikacj ą, obrazkiem; w domu
uczcie je, jak rozpoznawa ćprzód i ty ł w cz ęściach garderoby (wszystkie cz ęści
ubrania powinny si ę dobrze wk łada ć, czyli nie mog ą by ć za ciasne, tak by
dziecko mog ło osi ągn ąć sukces w obs łudze samego siebie);
uwa żajcie, by nie wyprzedza ć potrzeb dziecka pytaniami, np. „Czy chcesz
sika ć/je ść/pi ć?”, „A mo że nie chcesz ju ż je ść/bawi ć si ę?”. Rodzice w takich
sytuacjach powinni wykazywa ć si ę cierpliwo ści ą, poczeka ć, a żdziecko samo
zasygnalizuje potrzeb ę, i chwali ćje za to;
starajcie si ęnie karmi ćdziecka w czasie posi łków, lecz stworzy ćmiejsce do
ich samodzielnego spo żywania, aby dziecko mog ło nabiera ć wprawy w
pos ługiwaniu si ęły żk ą, widelcem, kubkiem (niech je posi łek bez dopingu bajki
z telewizora, ksi ążeczki, zabaw typu „jedna ły żka za mamusi ę, druga ły żka za
babusi ę...”);
pozwólcie mu na samodzielne radzenie sobie w toalecie, by dziecko
nauczy ło si ę samo zdejmowa ć i zak łada ć majteczki, podciera ć si ę, spuszcza ć
wod ę, my ć r ęce; rozmawiajcie z nim, t łumacz ąc, dlaczego ta czynno ść jest
wa żna w życiu;
sytuacje, by zostawa ło na jaki śczas pod opiek ąosób niemieszkaj ących na
sta łe z wami, pami ętajcie, że nie b ędziecie mogli zostawa ć z dzieckiem w
przedszkolu (no, mo że troch ę w pierwszych dniach), wi ęc stopniowo
wyd łu żajcie czas, który sp ędza bez was; zawsze jednak informujcie dziecko,
kiedy wrócicie, np.: „kiedy zjesz obiadek u cioci” lub „kiedy sko ńcz ąsi ębajki
na dobranoc” – w ten sposób nabierze ono pewno ści, że po nie wracacie, i
pó źniej b ędzie spokojnie oczekiwa ćna was w przedszkolu;
zach ęcajcie, by w waszym imieniu poprosi ło w kiosku o gazet ę, zapyta ło
obc ą osob ę o godzin ę, poprosi ło koleg ę w piaskownicy o pozwolenie
pobawienia si ę jego zabawk ą – w ten sposób nauczy si ę wyra żania swoich
potrzeb, zwracania si ędo pani w przedszkolu, a tak że pos ługiwania si ęmow ą.
Je żeli wasze dziecko u żywa wyra że ń d źwi ękona śladowczych, np. „eee”, „si”,
„tam pisiu”, i w ten sposób sygnalizuje swoje potrzeby fizjologiczne lub inne,
starajcie si ę to zmienia ć, gdy ż troch ę czasu minie, zanim nauczycielka
zrozumie, czego dziecko si ędomaga, a to mo że narazi ćje na dodatkowy stres,
je żeli np. nie zd ąży do toalety;
zadbajcie, by poznawa ło rówie śników – niech wasza pociecha bawi si ęz
innymi dzie ćmi na placu zabaw, chocia żb ędzie to zabawa „obok siebie”, niech
sama podejmuje kontakty, rozwi ązuje konflikty spowodowane np. zabraniem
zabawki przez inne dziecko, bo o pewnych zachowaniach i regu łach
obowi ązuj ących w zespole musi si ę dowiedzie ć, zanim wejdzie w grup ę
przedszkoln ą;
starajcie si ę powoli przyzwyczaja ć dziecko do sprz ątania po sobie:
zabawek, ubra ń, a tak że do tego, by przestrzega ło zawartych z wami umów w
powy ższych sprawach oraz zasad post ępowania wobec was i innych, np. by
wita ło znajomych, mówi ło „dzi ękuj ę”, nie odchodzi ło poza wyznaczone
miejsce itp.;
rozmawiajcie z dzieckiem o przedszkolu o tym, co w nim zastanie, co b ędzie
robi ło, ilu b ędzie mia ło kolegów, ile kole żanek, kto b ędzie si ęnim opiekowa ł;
czytajcie wspólnie ksi ążeczk ę „B ęd ę przedszkolakiem”, korzystajcie z
propozycji przedszkoli, by pozna ć konkretn ą placówk ę, do której dziecko
pójdzie;
chod źcie na spacery w stron ę przedszkola, w tym czasie prowad źcie z
dzieckiem rozmowy, t łumacz ąc, że to b ędzie jego przedszkole, tu b ęd ą jego
koledzy, jego panie, tu b ędzie si ębawi ćw ogrodzie itp.;
kupujcie wspólnie z dzieckiem przedmioty i rzeczy do przedszkola,
pozwólcie, by dziecko dokonywa ło wyboru; je żeli jaka ś rzecz nie spe łnia
waszych oczekiwa ń, wyja śnijcie dziecku, dlaczego musicie poszuka ćinnej;
unikajcie wypowiadania do innych osób w obecno ści dziecka komentarzy
typu: „No wiesz, nie mam innego wyj ścia i musz ęgo odda ćdo przedszkola”,
zwracajcie uwag ę, by nie u żala ć si ę nad faktem (np. „Trudno, to jedyne
wyj ście, musi” itp.), ale te ż nie hodujcie w sobie poczucia winy z tego
powodu, że na wasze dziecko spada nowy obowi ązek;
czasami zwró ćcie si ę do dziecka troch ę g ło śniej ni ż zwykle, bo bywa, że
kiedy panie w przedszkolu w czasie du żego gwaru musz ąco śzakomunikowa ć
lub przywo ła ć dziecko stoj ące zbyt daleko, s ą zmuszone mówi ć g ło śno, a
dzieci odbieraj ąto jako krzyczenie „na nie”; dobrze jest dziecku to wyja śni ć.
Rodzice, pami ętajcie:
zastosowanie si ędo powy ższych rad pomo że dziecku w pierwszych dniach pobytu w
przedszkolu i sprawi, że szybko poczuje si ę w nim dobrze. Nie mówcie, że
nauczycielki, podaj ąc wam te rady, chc ąsi ęwami wyr ęczy ć, bo to nie jest prawda.
One pó źniej b ęd ąpracowa ćnad ich wprowadzeniem w życie w my śl zasady „trening
czyni mistrza” i wykszta łceniem u dzieci po żądanych nawyków.
Rodzice,
je żeli odczuwacie, że dziecko obawia si ę przedszkola, np. cz ęsto wypytuje o nie,
prosi by mu o nim opowiada ć, a kiedy podczas spaceru zbli żacie si ędo przedszkola,
łapie was kurczowo za r ęk ę, przykleja si ę do was, to zastosujcie si ę do maksymy
Gorgiasza: [...] słowo jest wielkim mocarzem, który – cho ć najmniejszy i
najniepozorniejszy – dokonuje rzeczy najbardziej boskich. Może bowiem uwolni ć od
strachu, odjąć smutek, wywołać radość i spotęgować litość.
Zatem:
Wymy ślcie bajk ę (bajki) o dzielnym przedszkolaku (Wojtusiu/Kasi),
który(a) pójdzie do przedszkola...” i w tej bajce s łowo „spa ć” zamie ńcie na
„odpoczywa ć”, s łowa „wreszcie idziemy do domu” na „teraz wrócimy do
domu”, a „odbierzemy ci ę” na „przyjdziemy po ciebie”. Opowiedzcie, że
spotka tam wielu dobrych kolegów, że b ędzie si ę z nimi bawi ć, a panie – w
zast ępstwie mamusi – b ęd ąsi ęnim opiekowa ły jak dobre wró żki...
Zatem rodzice:
Zaufajcie wybranej przez siebie placówce, nie porównujcie jej z innymi, bo
ka żda realizuje ten sam program, ale ma prawo robi ć to inaczej, tzn. innymi
metodami, korzystaj ąc z innych pomocy, nauczycielki mog ą pracowa ć w
innym tempie i innymi metodami, by osi ągn ąć to samo. Przedszkola ró żni ąsi ę
dodatkowymi zaj ęciami, ale o tym nale ży dowiedzie ć si ę wcze śniej i
dokonywa ć wyboru zgodnie z zainteresowaniami dziecka lub jego i waszymi
potrzebami.
Zadbajcie, by wyj ście do przedszkola by ło mi łe, spokojne – szczególnie w
pierwszych dniach (je żeli dziecko tego potrzebuje, pozwólcie mu zabra ć
ulubion ąprzytulank ę), a zawarte z dzieckiem umowy, np. ustalenie, o której je
odbierzecie, by ły rzetelne i respektowane. Je żeli zauwa życie, że dziecko zbyt
emocjonalnie reaguje na rozstanie z osob ąodprowadzaj ąc ą, niech odprowadza
je kto śinny, mniej emocjonalnie zwi ązany z dzieckiem.
Niech was nie przera ża nat łok informacji (zw łaszcza na pocz ątku)
skierowanych do was w przedszkolu, powoli je uporz ądkujecie. Uczciwie
udzielajcie informacji na temat swojego dziecka (nawyki, braki, choroby itp.) –
s łu żą one temu, by wspomaga ć dziecko, i pozostan ą do wy łącznej wiedzy
nauczycielek.
Starajcie si ę by ć m ądrymi partnerami nauczycielek , nie odbierajcie
informacji problemowych jako skarg na dziecko, lecz jako trosk ęi podstaw ę
do rozwi ązania wszelkich trudno ści. Za łatwienie spraw dotycz ących dziecka
rozpoczynajcie od rozmowy z nauczycielkami, ale nigdy w jego obecno ści.
Respektujcie ustalone zasady post ępowania na linii przedszkole-dom , bo
dziecko nie mo że znale źć si ęna „hu śtawce” ró żnych opinii i oddzia ływa ń. To
źl e wp łynie na jego wychowanie i emocje. Pami ętajcie, że to samo obowi ązuje
nauczycielki.
Liczcie si ę ze zniszczeniem zabawki zabranej przez dziecko z domu do
przedszkola i nie wi ńcie za to ani jego, ani nauczycielki, bo ona musi
pilnowa ćswoich podopiecznych, a nie ich zabawek.
Nie rezygnujcie z posy łania dziecka do przedszkola w przypadku k łopotów
z adaptacj ą; powiedzenie „b ędzie lepiej, jak b ędzie starsze” mo że by ćmylne i
spowodowa ć zdecydowanie wi ększe problemy, ni żnam si ęwydaje. Nigdy nie
porównujcie pod wzgl ędem czasu przystosowania si ę do przedszkola (ani
żadnym innym) waszego dziecka z innymi dzie ćmi (w tym ze starszym
rodze ństwem) i nie wy śmiewajcie si ęz jego obaw, cho ćby dla was by ły b łahe.
Pami ętajcie!
Gdyby wszystko w naszym życiu przebiegało zgodnie z oczekiwaniami,
nie mielibyśmy nic do roboty.
Gdy znajdziesz się w sytuacji, której nie jesteś w stanie sprostać, odpocznij.
Wszechświat nadal będzie ci sprzyjał.
Paulo Coelho
Źród ło: Bliżej przedszkola, maj 2013