Czytelnictwo i rynek książki w Polsce. Prezentacja danych.

Czytelnictwo
i rynek książki w Polsce.
Prezentacja danych.
Kraków, 24 października 2014.
Kierunki i formy transformacji
czytelnictwa w Polsce
Badanie „Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce”
jest projektem Polskiej Izby Książki realizowanym od 2013 r.
Cel poznawczy: jak dalece zmieniają się zachowania i nawyki konsumentów
treści (w tym czytelników książek), gdy przybywa nośników cyfrowych?
Cel praktyczny: dostarczenie wydawcom opisu aktualnych nawyków
czytelniczych jako przesłanki do budowania strategii rynkowych i modeli
biznesowych.
Współpraca: Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut
Badawczy (OPI PIB), Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS).
Dofinansowanie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Badanie założycielskie.
Metodologia i szczegóły realizacji
•
•
•
•
•
Badanie założycielskie, próba reprezentatywna – ponad 2000 osób,
ogólnopolska (15+) losowana z operatu PESEL, wywiad bezpośredni
(CAPI); realizacja CBOS.
Panel czytelniczy, realizowany w sieci z udziałem około 200 czytelników;
realizacja OPI PIB.
Badanie etnograficzne (20 obserwacji).
3 moderowane asynchroniczne dyskusje grupowe (BBD).
Bezpośrednie wywiady ankieterskie z uczestnikami targów książki.
Książki czytane w ciągu miesiąca
poprzedzającego badanie
Ile książek czytał(a)/słuchał(a) Pan(i) w ciągu ostatnich 30 dni?
%
Książki papierowe
50
21
17
7 221
Książki elektroniczne
96
211
Audiobooki
97
21
Ani
jednej
1
2–3
książkę
4–5
6–10
Więcej
niż 10
Trudno
powiedzieć
Przynajmniej jedną książkę w ciągu miesiąca poprzedzającego badanie czytała
lub słuchała ponad połowa respondentów (51%).
Realizacja: CBOS
Nośniki tekstu
ODSETEK BADANYCH, KTÓRZY CZYTALI KSIĄŻKĘ/KSIĄŻKI W DNIU POPRZEDZAJĄCYM BADANIE
Smartfon, telefon komórkowy
Tablet
Komputer
1%
52%
5%
Inny*
Inne teksty
49%
95%
Papier
Ekran umieszczony w miejscu
publicznym, billboard, plakat,
ściana
Książki
1%
2%
62%
0,1%
6%
2%
1%
* Nośniki wymieniane jako inne to w większości czytniki e-booków
Realizacja: CBOS
Dieta tekstowa
W dniu poprzedzającym badanie kontaktu z tekstem nie miała blisko jedna czwarta
ankietowanych (23%).
Czytający w dniu poprzedzającym badanie:
ODSETEK OGÓŁU BADANYCH
30
książkę/książki
71
inny tekst/inne teksty
nieczytający
23
Czytający w dniu poprzedzającym badanie:
zarówno książki,
jak i inne tekst
24
wyłącznie
książki
wyłącznie
inne teksty
nieczytający
47
23
6
ODSETEK OGÓŁU BADANYCH
Realizacja: CBOS
Pozyskiwanie książek
Blisko połowa mających kontakt z książką w dniu poprzedzającym badanie (46%) kupiła
czytaną książkę, przy czym ogromna większość z nich (90%) nabyła nową książkę,
natomiast 15% – używaną.
ODSETKI BADANYCH, KTÓRZY CZYTALI KSIĄŻKĘ/KSIĄŻKI
W DNIU POPRZEDZAJĄCYM BADANIE
Skąd miał(a) Pan(i) tę książkę?
Kupiłem(łam)
46%
Wypożyczyłem
z biblioteki
24%
Dostałem(łam)
w prezencie
Pożyczyłem(łam)
od znajomego, rodziny
Ściągnąłem(łam)
z internetu za darmo
17%
16%
Czy była to książka:
nowa
6%
Inne 1%
Trudno powiedzieć
ODSETKI BADANYCH, KTÓRZY KUPILI CZYTANĄ
KSIĄŻKĘ/KSIĄŻKI
używana
Trudno powiedzieć 1%
3%
Realizacja: CBOS
90%
15%
Czytanie a korzystanie z internetu
Osoby regularnie korzystające z internetu czytają częściej – w tym również książki – niż
używający sieci sporadycznie lub nieużywający jej wcale. Główną rolę odgrywa tu jednak
prawdopodobnie młodszy wiek i stosunkowo lepsze wykształcenie internautów.
Korzystanie z internetu
Regularni użytkownicy
Czytelnicy książek
Korzystający sporadycznie
43%
18%
12%
87%
Czytelnicy innych tekstów
49%
Nieczytający
Niekorzystający
9%
Realizacja: CBOS
27%
45%
66%
Źródła nowych i używanych książek
ODSETKI BADANYCH, KTÓRZY KUPILI NOWĄ
KSIĄŻKĘ/KSIĄŻKI
Gdzie kupił(a) Pan(i) tę książkę?
W księgarni z nowymi
książkami
W księgarni z przecenionymi
nowymi książkami (dyskont
książkowy)
77%
5%
Gdzie kupił(a) Pan(i) tę książkę?
Na kiermaszu
książkowym,
targach książki
2%
W supermarkecie,
hipermarkecie
5%
W sieciowym sklepie
spożywczym, np.
Biedronka, Lid
W internecie
ODSETKI BADANYCH, KTÓRZY KUPILI UŻYWANĄ
KSIĄŻKĘ/KSIĄŻKI
5%
W księgarni
z używanymi
książkami
(antykwariat)
Na kiermaszu
książkowym,
targach książki
9%
W internecie
Realizacja: CBOS
60%
25%
17%
Wiek czytelników
Im starsi respondenci, tym rzadziej mają kontakt z tekstem. Najwięcej czytelników
(zwłaszcza czytelników książek) – prawdopodobnie w dużej mierze ze względu na
kontynuowanie edukacji – jest wśród najmłodszych badanych.
Wiek
Czytelnicy
książek (%)
Czytelnicy innych
Nieczytający
tekstów (%)
(%)
15-17 lat
72
93
4
18-24
45
89
8
25-34
31
82
13
35-44
30
76
18
45-54
29
65
30
55-64
21
64
29
65 lat i więcej
19
54
38
Realizacja: CBOS
Wartość rynku książki w Polsce w mln euro
105,00
104,00
103,00
102,00
101,00
100,00
99,00
mln eur
2010
2011
2012
2013
102,60
104,30
103,70
101,10
Liczba wydawnictw w Polsce
• Według danych Biura ISBN Biblioteki Narodowej w 2013 roku
zarejestrowanych było 38814 wydawnictw (w 2012 roku – 36610)
• Znaczna część z nich to „Martwe dusze”, wydawnictwa nieaktywne
• Udział wydawnictw w rynku w 2013 roku w podziale wg wielkości
Liczba
podmiotów
w grupie
Przychód
ze sprzedaży
w grupie
Procentowy
udział
w rynku
Duże wydawnictwa
41
2120
79,10%
Średnie wydawnictwa
ok. 250
500
18,70%
Małe wydawnictwa
ponad 1500
55
2,00%
Wydawnictwa nieaktywne
ponad 4000
5
0,20%
Wydawnictwa o przychodach powyżej
5 mln USD w 2013 roku
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Nowa Era
WSiP
Wolters Kluwer
Grupa Edukacyjna
Pearson Central Europe
Olesiejuk
Znak
Wiedza i Praktyka
GWO
YDP
GW Foksal
C.H. Beck
Macmillan Polska
Operon
Wydawnictwo Szkolne
PWN
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
LexisNexis
30.
Egmont
31.
Agora
32.
Prószyński Media
33.
Publicat
34.
Tarsago
35.
Helion
36.
Forum
37.
Wydawnictwo Naukowe 38.
PWN,
39.
Sonia Draga
40.
Wydawnictwo
41.
Literackie
Zysk i S-ka
Hachette Polska
Rebis
Muza
WAM
Burda
Albatros
LektorKlett
Zielona Sowa
Bellona
Raabe
Nasza Księgarnia
Pascal
Stentor
Czarna Owca
Procentowy udział w sprzedaży książek
według typów wydawanej literatury
4%
4%
3%
13%
6%
2%
Literatura piękna
Literatura dziecięca
Lektury szkolne
Książka szkolna
Naukowa i fachowa
Książki ilustrowane
37%
Religijna
Inne (w tym nuty i kartografia)
31%
Łączny nakład książki
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Nakłady (w mln egz.)
2010
139,2
2011
122,4
2012
107,9
2013
112,4
Średni nakład książki
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
Średni nakład (w egz.)
2010
5710
2011
4912
2012
3987
2013
3783
Średnia cena książki w księgarni
Lata
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Cena
zbytu
Cena
detali
czna
12,60
14,40
15,70
15,70
16,70
17,50
17,60
17,70
18,20
18,40
19,80
19,90
21,00
22,70
22,40
21,80
22,20
24,90
26,60
26,80
28,00
29,10
29,20
29,30
30,20
30,50
31,90
32,50
34,30
37,80
38,70
38,30
Liczba księgarni w Polsce
Lata
Liczba placówek
1999
2900
2000
2770
2001
2620
2002
2520
2003
2490
2004
2520
2005
2500
2006
2470
2007
2510
2008
2580
2009
2520
2010
2450
2011
2370
2012
2250
2013
2110
Przychody ze sprzedaży e-booków
(w mln zł)
2012
2013
42
54
Dziękuję za uwagę!
Łukasz Gołębiewski, Biblioteka Analiz
[email protected]
W prezentacji wykorzystano dane z opracowań Biblioteki Analiz, Fundacji
Centrum Badania Opinii Społecznej oraz Ośrodka Przetwarzania Informacji
– Państwowego Instytutu Badawczego.