ZNAcZeNie MięDZyNArODOWeJ WsPółPrAcy W reGiONie MOrZA
Transkrypt
ZNAcZeNie MięDZyNArODOWeJ WsPółPrAcy W reGiONie MOrZA
Wstęp Bałtyk dla wszystkich 25 Šarūnas Adomavičius Ambasador Litwy w Rzeczypospolitej Polskiej Znaczenie międzynarodowej współpracy w regionie Morza Bałtyckiego Połączenia kolejowe Litwa była pierwszym z krajów bałtyckich, które zintegrowały infrastrukturę kolejową z europejską siecią kolejową. W 2015 roku Litwa zakończyła budowę odcinka torów o rozstawie 1435 mm pomiędzy Kownem a granicą Polsko – Litewską. Powstała więc możliwość bezpośredniego dostępu kolejowego między Polską a Litwą. Był to pierwszy etap międzynarodowego projektu „Rail Baltica”, który powinien być ukończony we wszystkich trzech krajach bałtyckich do roku 2025. Po zakończeniu realizacji całego projektu „Rail Baltica”, europejska sieć kolejowa zapewni bezpośrednie połączenie kolejowe pomiędzy państwami bałtyckimi i Polską. „Rail Baltica” jest jednym z priorytetowych projektów Unii Europejskiej, w związku z tym, w tym roku otrzymał drugą dotację z instrumentu finansowania UE - Łącząc Europę (CEF). Trzy kraje bałtyckie są aktywnie zaangażowane w prace przygotowawcze, obecnie trwają dyskusje na temat międzyrządowej umowy. Litwa pozytywnie ocenia współpracę z Polską i oczekuje jej bardziej aktywnego udziału w projekcie „Rail Baltica”, który pobudzi integrację gospodarczą i społeczną pomiędzy wszystkimi krajami. Bałtyckie Połączenia Energetyczne Litwa zdecydowanie podąża drogą, która pozwoli stać jej się centrum energetycznym w regionie Morza Bałtyckiego, ponieważ kontynuuje rozwój zaawansowanej infrastruktury gazowej i elektroenergetycznej. Litwa konsekwentnie realizuje projekty rozwijające infrastrukturę energetyczną. Poprzez zapewnienie dywersyfikacji źródeł. Utorują one drogę do niezależności energetycznej kraju. Pod koniec 2014 roku Litwa zbudowała pierwsze nowe połączenia do Europy i sytuacja uległa znacznej zmianie. W 2016 roku uruchomiono na Litwie pierwszy w regionie terminal importu LNG „Niepodległość”. Zwiększyło to bezpieczeństwo dostaw dla wszystkich państw bałtyckich oraz dało impuls do rozwoju rynku gazu w regionie. Litwa może teraz nie tylko teraz wybierać dostawców gazu, lecz także zmniejszyć ceny gazu oferowane przez Gazprom. Terminal jest w stanie pokryć całkowite zapotrzebowanie na gaz w krajach bałtyckich. Uruchomienie terminalu LNG oraz przewidywany początek pracy stacji przeładunkowej LNG w 2017 roku, oznacza szerokie możliwości na utworzenie partnerstwa biznesu i nauki, które wzmacniają możliwości biznesowe związane z LNG w regionie nadmorskim. Oczekuje się, że grupa zjednoczy w sobie potencjał badawczy i biznesowy, który będzie współpracował w dziedzinie energetyki, edukacji i nauki i biznesu. W grudniu 2015 roku uruchomiono pierwsze w historii połączenia elektroenergetyczne między Litwą i Europą- NordBalt ze Szwecją i LitPol z Polską. Połączenia elektroenergetyczne mają wielkie znaczenie dla polityki bezpieczeństwa w regionie Morza Bałtyckiego oraz dla większego bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej do krajów bałtyckich. Tworzą one alternatywne zaopatrzenie w energię związane z rynkiem regionalnym, europejskim i globalnym. Połączenia uzupełniają regionalną platformę wymiany energii Nord Pool Spot. Regionalne zagrożenia obawa o niebezpieczny rozwój projektu jądrowego w Ostrowcu Jednym z wyzwań regionu jest projekt utworzenia elektrowni jądrowej w Ostrowcu na Białorusi, który jest realizowany bez należytego uwzględnienia międzynarodowych wymogów środowiskowych i bezpieczeństwa jądrowego. Litwa jest poważnie zaniepokojona projektem elektrowni jądrowej, ponieważ największe miasta i najgęściej zaludnione obszary wokół elektrowni wchodzą w skłąd terytorium Litwy. Elektrownia jądrowa w Ostrowcu leży zaledwie 20 km od granicy zewnętrznej UE, a 40 km od stolicy Litwy Wilna. Mimo, że należy szanować suwerenne prawo każdego kraju do własnego doboru źródeł energii, to jednak nie wolno zapominać o obowiązku przestrzegania międzynarodowych standardów dotyczących środowiska i bezpieczeństwa jądrowego oraz zasad otwartości i przejrzystości, które powinny być minimalnymi wymaganiami dla krajów planujących eksploatację i budowę elektrowni jądrowych w regionie. Ścisła współpraca z międzynarodowymi organizacjami bezpieczeństwa jądrowego i krajami sąsiednimi zapewnia nie tylko bezpieczeństwo, ale także zwiększa wzajemne zaufanie. Istnieje duża możliwość bliższej współpracy w ramach regionu w promowaniu uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym norm bezpieczeństwa jądrowego podczas całego cyklu funkcjonowania obiektu jądrowego w celu uniknięcia potencjalnych zagrożeń nuklearnych, które mogą mieć negatywny wpływ na populację i środowisko w regionie Morza Bałtyckiego.