informacje ważne dla osób podróżujących do krajów o odmiennych

INFORMACJEWAŻNEDLAOSÓBPODRÓŻUJĄCYCHDOKRAJÓW
OODMIENNYCHWARUNKACHKLIMATYCZNYCH.
Polacy coraz częściej wyjeżdżają na urlop poza
granice kraju, również do innych stref klimatycznych.
Podróże międzynarodowe wiążą się ze zwiększonym
ryzykiem, zwłaszcza gdy dotyczy to wyjazdów do
krajów o niskim poziomie sanitarnym. Problemy
zdrowotne są często niedoceniane przez podróżników.
Niesłusznie, bowiem zniweczyły już niejedną eskapadę.
Z drugiej strony nie należy wpadać w przesadę, a do sprawy podejść jak najbardziej racjonalnie.
Najważniejsze są dwie kwestie:
•
uświadomienie sobie, na czym polega zagrożenie dla zdrowia związane z regionem do którego
się udajemy, a także jak należy postępować aby zminimalizować ryzyko zachorowania,
•
uświadomienie sobie jaki jest nasz stan zdrowia, a także naszych najbliższych jeżeli
wybierają się z nami w podróż; w tym wypadku jego ocena jako odpowiedź czy możemy
wyjechać w podróż winna być przeprowadzona w odniesieniu do konkretnej podróży.
Przed planowaną podróżą, zwłaszcza gdy podróżują dzieci oraz osoby z chorobami przewlekłymi
(cukrzyca, choroby serca i inne) należy zasięgnąć opinii specjalisty.
Zakładając, że nasz wyjazd będzie dłuższy i w nieco
egzotyczny region, czyli o większym stopniu trudności
niż weekendowy wypad na Słowację należy zasięgnąć
konsultacji lekarskiej przedstawiając następujące
informacje:
•
wyjazd indywidualny czy zbiorowy,
•
warunki podróży i pobytu,
•
trasa podróży, czas trwania, środki transportu,
•
określenie stopnia trudności (gdy piesze wycieczki, długie odcinki do zwiedzania pieszo …),
•
zagrożenia i wymagania o których wiemy.
1
Koniecznym jest także poinformowanie o wszystkich okolicznościach związanych z naszym
zdrowiem, a szczególnie o przebytych lub aktualnych chorobach, zażywanych lekach,
dotychczasowych szczepieniach i kuracjach profilaktycznych (szczególnie przeciw malarii),
uczuleniach. Warto te informacje spisać, aby w gabinecie lekarskim o czymś nie zapomnieć.
Najczęstszymi
chorobami
dotyczącymi
osób podróżujących jest biegunka podróżnych,
malaria,
grypa,
(i
infekcje
grypopodobne),
gorączka denga oraz zapalenie wątroby typu A,
(żółtaczka pokarmowa). W przypadku chorób
przenoszonych drogą pokarmową, tj. poprzez
spożycie zakażonej żywności lub wody ważne jest
przestrzeganie reżimów sanitarno-higienicznych.
Przede wszystkim konieczne jest częste mycie rąk. Należy wystrzegać się picia wody z nieznanych
źródeł (pić wody i soki konfekcjonowane fabrycznie). Właściwie każdą wodę do picia należy
gotować, jeśli nie ma pewności co do jej bezpieczeństwa. Lód dodawany do napojów może być
również niebezpieczny, jeżeli został sporządzony z zakażonej wody.
Żywność może być zanieczyszczona przez muchy lub brudne ręce handlarzy żywnością.
Z tego powodu istotne jest stołowanie się w hotelach czy restauracjach, które z punktu widzenia
sanitarnego wydają się najbardziej bezpieczne. Wybierajmy dania gorące, gotowane jarzyny - nie
surówki. Owoce należy kupować zdrowe z nieuszkodzoną skórą i dobrze je umyć przed spożyciem.
Żółta gorączka.
Jest to choroba przenoszona przez komary.
Występuje w obszarach tropikalnych i subtropikalnych Afryki i Ameryki Południowej. Szczepienie
jest wskazane na całym obszarze występowania tej
choroby, nawet jeśli nie jest ono obowiązkowe dla
danego kraju. Szczepieniu podlegają osoby powyżej
1 roku życia i jest ono ważne od 10 dnia do 10 lat od
daty jego wykonania.
2
Malaria.
Choroba przenoszona przez komary. Ponieważ nie istnieje szczepionka przeciwko tej
chorobie stosuje się profilaktykę przy użyciu leków przeciwmalarycznych przed wyjazdem,
w czasie pobytu oraz po powrocie z terenów endemicznych. Wskazane jest również stosowanie
środków odstraszających owady, siatek w oknach oraz moskitier. Choroba występuje przede
wszystkim na obszarach tropikalnej Azji, Afryki, Ameryki Południowej i Środkowej oraz na wyspach
południowo-zachodniego Pacyfiku. W przypadku stwierdzenia po powrocie z tych terenów
objawów grypopodobnych (temperatura, dreszcze, bóle mięśni) należy niezwłocznie udać się do
lekarza informując go jednocześnie o pobycie w kraju wysokiego ryzyka zakażenia.
Wirusowe zapalenie wątroby typu A.
Jest to choroba przenoszona
głównie
drogą
pokarmową.
Występuje szczególnie często na
terenach o złym stanie sanitarnohigienicznym. Szczepienie obejmuje 2
dawki
w
przypadku
szczepionki
monowalentnej lub trzech dawek
w przypadku szczepionki skojarzonej
(WZW typu A + WZW typu B).
Dur brzuszny.
Choroba przenoszona przez zakażoną wodę i żywność. Występuje głównie w krajach
o niskim standardzie życiowym i złym stanie sanitarnie-higienicznym. Szczepienie w zależności od
rodzaju szczepionki obejmuje jedną lub trzy dawki.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B.
Do zakażenia dochodzi głównie drogą krwi (transfuzje, zabiegi chirurgiczne, iniekcje,
tatuaże) oraz kontaktów seksualnych. Szczepienie przeciwko tej chorobie jest wskazane przy
długim pobycie w krajach rozwijających się. Można zastosować szczepionkę monowalentną lub
skojarzoną (WZW typu A + WZW typu B). Obowiązuje 3-dawkowy cykl szczepień.
3
Tężec.
Choroba występuje szczególnie często w Afryce, Azji i Ameryce Południowej. Pojedyncze
przypadki zachorowań występują również w Polsce. Do zakażenia dochodzi poprzez
zanieczyszczenie zranień np. ziemią, nawozem organicznym itp. Szczepienie uzależnione jest od
wieku i przebytych wcześniej szczepień.
Błonica.
Choroba przenoszona droga kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z zakażona osobą.
Zachorowania
mogą
wystąpić
na
terenach
gdzie
zaniedbano
szczepienia
ochronne.
W latach 90-tych epidemia błonicy wystąpiła w krajach na terenie byłego Związku Radzieckiego.
Szczepienie uzależnione jest od wieku i przebytych wcześniej szczepień.
Czynniki ryzyka i sposoby radzenia sobie z nimi.
Woda i jedzenie
Najczęstszą przyczyną zachorowań wśród podróżnych jest zakażona
woda i jedzenie, poprzez które można zarazić się m.in.: biegunką podróżnych,
durem brzusznym, poliomyelitis, WZW typu A, czy też cholerą. Najczęściej
w podróży dostępne są bezpieczne napoje i woda w fabrycznie zamkniętych
butelkach. W razie potrzeby, najskuteczniejszą i najpewniejszą metodą
oczyszczania wody jest jej przegotowanie. Doprowadzenie wody do wrzenia,
a następnie utrzymanie temperatury 1000C zabija wszystkie znajdujące się w niej
bakterie, wirusy i pasożyty, które są źródłem biegunki. Aby zabić wirusy na
wysokości powyżej 2000 metrów n.p.m. woda powinna wrzeć przez 3 minuty
lub po minucie od zagotowania zostać
chemicznie
uzdatniona
Nieodpowiednie
warunki
do
spożycia.
sanitarne,
niehigieniczne
przechowywanie żywności, a dodatkowo upał i wilgotne
powietrze – wszystkie te czynniki przyczyniają się do
wzrostu liczby patogenów, które pojawiają się w jedzeniu.
Dlatego, zanim zaczniesz jeść, upewnij się, że żywność była
odpowiednio przechowywana a następnie starannie ugotowana. Zmniejszasz w ten sposób ryzyko
zarażenia się pasożytami czy choćby WZW typu A.
4
Porady:
•
Pij wyłącznie wodę butelkowaną lub napoje w puszkach.
•
Upewnij się, że lód został przygotowany z oczyszczonej wody.
•
Samo filtrowanie nie zawsze gwarantuje, że woda jest bezpieczna do spożycia.
•
Myj zęby, wykorzystując wyłącznie oczyszczoną wodę.
•
Upewnij się, że jedzenie zostało dobrze przygotowane – w szczególności dotyczy to mięsa
i owoców morza.
•
Spożywaj gorące potrawy zaraz po ich podaniu, gdyż w miarę jak jedzenie stygnie
namnażają się w nim zarazki.
•
Nie kupuj jedzenia od ulicznych sprzedawców oraz niepasteryzowanego nabiału.
•
Nigdy nie jedz surowych owoców morza.
•
Surowe owoce możesz jeść wyłącznie po ich uprzednim, starannym umyciu i obraniu.
•
Owoce i warzywa, których nie możesz umyć bądź obrać. Spożywaj wyłącznie gotowane lub
pieczone.
•
Zapytaj lekarza medycyny podróży o szczepienia ochronne zalecane, uwzględniające
specyfikę Twojego wyjazdu.
Zwierzęta
Zwierzęta, zarówno te dzikie, jak i żyjące w aglomeracjach miejskich, często są nosicielami
różnych chorób. Niektóre ze ssaków mogą być zakażone wścieklizną. Czasami zachowują się bardzo
łagodnie, ale w najmniej oczekiwanej chwili mogą pokąsać Ciebie lub kogoś z twoich bliskich
zarażając zagrażającą życiu wścieklizną. Uważaj również na węże, skorpiony i pająki, których
ukąszenia mogą być również bardzo niebezpieczne.
Porady:
•
Bezwzględnie unikaj dotykania i głaskania
obcych zwierząt, głównie psów i kotów,
nawet gdy są domowe i zachowują się
przyjaźnie.
•
Uważaj także na małpy, które czasem
wskakują na plecy turysty, wyczuwając w jego
plecaku jedzenie.
•
Zwierzęta dzikie, żyjące na wolności obserwuj wyłącznie z bezpiecznej odległości.
5
•
Zwiedzając jaskinie, unikaj kontaktu z występującymi tam nietoperzami.
•
Podróżując z dziećmi, pamiętaj, że są w grupie wysokiego ryzyka narażenia na wściekliznę
(ich mała postura sprzyja pokąsaniu; dzieci same chętnie garną się do zwierząt, natomiast
lekko pokąsane często nie informują o tym rodziców).
Owady
W krajach tropikalnych turyści narażeni są na kontakt z rozmaitymi owadami, które
przenoszą niebezpieczne dla zdrowia choroby. Powszechnie występujące komary przenoszą żółtą
febrę, malarię, gorączkę denga oraz japońskie zapalanie mózgu, a także wiele innych chorób.
Porady:
•
Staraj się chronić przed ukłuciami, ograniczając przebywanie na świeżym powietrzu między
zmierzchem a świtem, a w razie
potrzeby noś ubranie zakrywające
większą część ciała. W ten sposób
minimalizujesz ryzyko zachorowania na
malarię czy japońskie zapalenie mózgu,
które
przenoszą
przede
komary
wszystkim
w
aktywne
nocy
(przenosicielami gorączki denga są komary żerujące w ciągu dnia i głównie w obszarach
miejskich),
•
Korzystaj ze środków odstraszających komary (tzw. repelentów). Pamiętaj, że należy ich
używać ponownie po każdej kąpieli w basenie czy w morzu,
•
Korzystaj z moskitier oraz urządzeń odstraszających komary,
•
Skonsultuj się z lekarzem medycyny podróży przed wyjazdem w sprawie niezbędnej
profilaktyki zdrowotnej,
•
Zapytaj lekarza o szczepienie przeciw żółtej febrze, jeśli wybierasz się w regiony jej
występowania,
•
Jeśli wybierasz się w podróż do Ameryki Łacińskiej, Azji, Afryki oraz Oceanii będziesz
potrzebować odpowiednich szczepień oraz chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej
w przypadku wyjazdu w rejon zagrożony.
6
Ziemia i woda
Przez niewielkie zadrapania skóry, jak też
głębokie
rany,
można
zarazić
się
tężcem.
Zagrożenie stanowią także pasożyty, które są
w stanie wniknąć do organizmu człowieka nawet
przez nieuszkodzoną skórę. Dlatego ważne jest to,
aby zawsze nosić na nogach odpowiednie obuwie.
Warto też pamiętać, że woda w wielu rozwijających
się krajach może zawierać niebezpiecznie dla
zdrowia, a nawet życia, larwy pasożytów, które
przenikają przez całkowicie zdrową skórę, wywołując ciężką w przebiegu chorobę.
Porady:
•
Zawsze chodź w butach. Nawet sandały czy klapki zapewniają ci podstawową ochronę.
•
Zapytaj lekarza o szczepienie przeciw tężcowi – pamiętaj, że szczepienie przypominające
należy powtarzać co 10 lat.
•
Unikaj zanieczyszczonej ziemi czy piasku.
•
Nie chodź po terenach porośniętych wysoką trawą, w szczególności w nocy, aby uniknąć
ukąszenia przez jadowite węże czy skorpiony.
•
Nie pływaj w rzekach czy strumieniach, w których mogą występować pasożyty.
Inne sposoby
Popularnym sposobem zarażenia jest droga kropelkowa, którą można zarazić się wieloma
chorobami groźniejszymi niż zwykłe przeziębienie, takimi jak np. odra, świnka, różyczka, błonica, zakażenia
meningokowe, gruźlica, grypa. Wakacje umożliwiają zawieranie nowych znajomości sprzyjających często
przypadkowym kontaktom seksualnym, które zwiększają ryzyko zakażenia krwiopochodnymi wirusami
zapalenia wątroby (WZW B, WZW C) i HIV. Bagatelizowanie zasad bezpieczeństwa w zbliżeniu
z przypadkowym partnerem seksualnym nie wyklucza zakażenia chorobą weneryczną, grzybiczą, a nawet
wirusem brodawczaka ludzkiego, powodującym u kobiet bardzo poważne zdrowotne – nowotwór szyjki
macicy. Ponadto, w czasie podróży zawsze istnieje ryzyko wypadku, wskutek którego konieczne może być
podanie kroplówek i leków w iniekcjach. W takich sytuacjach można zostać zakażonym chorobami
szerzącymi się drogą krwi (WZW B, WZW C, HIV), co dotyczy przede wszystkim krajów rozwijających się,
w którym poziom opieki medycznej odbiega od europejskich standardów.
7