Protokół Nr XXIV/2005 z XXIV Sesji Rady Powiatu
Transkrypt
Protokół Nr XXIV/2005 z XXIV Sesji Rady Powiatu
Protok€ł Nr XXIV/2005 z obrad Sesji Rady Powiatu Średzkiego II kadencji, kt€ra obyła się w dniu 10 czerwca 2005 r. o godz. 12oo w średzkiej Kolegiacie. W posiedzeniu uczestniczyli: Ksiądz Prałat – Aleksander Rawecki – gospodarz świątyni Konsul Generalny Republiki Czeskiej – Igor Śedo Wicewojewoda Wielkopolski – Jerzy Błoszyk Zastępca Dyrektora Departamentu Rolnictwa Geodezji i Kartografii Urzędu Marszałkowskiego – Bolesław Maćkowiak Starosta Prostĕjova – ing. Jan Tesar Wicestrosta Prostĕjova – Miroslav Pistak Zastępca Prezydenta Miasta Poznania – Jerzy Stępień Konsul Honorowy Republiki Czeskiej w Poznaniu – Renata Mataczyńska Konsul Kr•lestwa Danii – Krystian Ziemski Burmistrz Miasta Środa Wlkp. – Wojciech Ziętkowski W•jt Gminy Dominowo – Jan Lubas W•jt Gminy Krzykosy – Leon Grzelka W•jt Gminy Nowe Miasto – Aleksander Podemski Wˆjt Gminy Zaniemyśl – Krzysztof Urbas Dyrektor Gabinetu Prezydenta Miasta Poznania – Marek Kalemba Przedstawiciele Bractwa Kurkowego z kr•lem Kurkowym Krzysztofem Jˆźwiakiem Na początku głos zabrał Ksiądz Prałat – Aleksander Rawecki gospodarz Kościoła, w ktˆrym odbywała się uroczysta sesja. Ksiądz Prałat powitał wszystkich uczestnikˆw uroczystej sesji, mˆwiąc dalej powiedział, że Kościˆł to miejsce obecności żywego Boga i dlatego rozpoczął od odm•wienia modlitwy „Ojcze Nasz”. Pkt. 1 Otwarcie sesji. XXIV sesję Rady Powiatu II kadencji otworzyła Przewodnicząca Rady Powiatu – Małgorzata Fertała. Pani Przewodnicząca rozpoczęła od słˆw: Szanowni Państwo! Za chwilę, wszyscy tutaj zebrani będziemy uczestnikami XXIV, uroczystej, sesji Rady Powiatu Średzkiego. Obrady dzisiejszej sesji oficjalnie inaugurują obchody Dni Powiatu Średzkiego. Następnie w imieniu własnym, jak i w imieniu Starosty Średzkiego i wszystkich radnych powiatu powitała uczestnikˆw tego uroczystego wydarzenia. Po powitaniu Chˆr „Gaudete” działający przy Parafii Kolegiackiej odśpiewał Gaude Mater Polonia. Po czym Przewodnicząca zabrała ponownie głos mˆwiąc. Wielmożne Panie i Wielmożni Panowie – Deputowani Powiatu Średzkiego! Dawnej tradycji czyniąc zadość dzień 10 czerwca A.D. 2005 r. naznaczony został na czas XXIV uroczystej sesji Rady Powiatu Średzkieg. Ab oficio / z urzędu / obrady niniejszej Sesyji za otwarte uznajem. Zacnym personom / osobom /, ktˆre swą prezencją / obecnością / spotkanie dzisiejsze uświetnić raczyły, za przybycie w miejsce oznaczone z serca dziękuję. A teraz zaczynajmy szczęśliwie, aza Bˆg pobłogosławi, co dnia dzisiejszego uchwalonym zostanie wedle następującego porządku. / załącznik nr 1 do niniejszego protokołu/ Pkt. 2 Stwierdzenie prawomocności obrad. Pani Przewodnicząca stwierdziła prawomocność obrad sesji – na podstawie liczby radnych uczestniczących w obradach / lista stanowi załącznik nr 2 do protokołu /. Pkt.3. Wystąpienie Starosty. Następnie Przewodnicząca poprosiła Starostę Łukaszewskiego o okolicznościowe wystąpienie. Średzkiego – Pawła Pani Przewodnicząca, Panie i Panowie Radni, Szanowni Goście ! To dla mnie ogromny honor - wystąpić w tej Krˆlewskiej Kolegiacie, w tym najznakomitszym zabytku Środy Wielkopolskiej, przed tak dostojnymi gośćmi. Swoje wystąpienie rozpocznę tym oto cytatem : „Cieszę się z tego, że mogę brać udział w uroczystościach tysiąclecia biskupstwa w Poznaniu. Cieszę się z tego, że w ramach tych uroczystości mogę nawiedzić Wasze miasto o wielkiej, historycznej przeszłości. Uważam sobie to za szczęście, że mogę sprawować Najświętszą Ofiarę, w dniu dzisiejszym, w tej prastarej średzkiej Kolegiacie, kt€ra tak wielkie znaczenie posiadała dla historii Kościoła i dla historii Ojczyzny naszej”. Słowa te, 30 czerwca 1968 roku, powiedział w tej świątyni Metropolita Krakowski Karol Wojtyła. Rzeczywiście Kościˆł Kolegiacki pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – przez prawie 600 lat był świadkiem, nie tylko historii naszego miasta i powiatu, ale także historii Rzeczypospolitej. 2 Według kronikarza Jana Długosza powstanie tej gotyckiej kolegiaty związane jest z osobą, jakże życzliwego i szczodrego dla Środy, krˆla Władysława Jagiełło. Ostatnia podrˆż krˆla do Środy wiązała się podobno z przygodą, ktˆrą przeżył pod Tulcami. Jan Długosz opisał tę podrˆż następującymi słowami : „ Jagiełło, stamtąd do Środy jechał. Zbliżał się do lasu pod Tulczem, wtem straszliwa powstała chmura, błyskawice i grzmoty okropne. Piorun cztery konie u powozu Krˆlewskiego, nie tknąwszy furmana, zabija, i dwˆch sług, ktˆrzy idąc pieszo, wstrzymywali od wywrotu ; trupem ściele cztery konie z orszaku monarszego, siedem żołnierskich, jeźdźcˆw nie rażąc ; uderza i krˆlewskiego rumaka, na ktˆrym jechał Forsztek, pokojowy. Jagiełło przerażony upada bez zmysłˆw, zaledwie go ocucić zdołano, przez kilka dni bˆl ręki cierpiał. Krˆl odzyskał przytomność dopiero w Jarosławcu i tutaj uczynił ślub, że gdy szczęśliwie dotrze do Środy, postawi własnym sumptem nowy kościˆł parafialny. Przyrzeczenia dotrzymał. Odtąd z powodu osoby fundatora średzką Kolegiatę, określa się mianem „ Krˆlewskiej Świątyni”. Świątyni, ktˆra była miejscem nie tylko modlitwy, ale także dysput o charakterze politycznym. To tutaj przez blisko 300 lat od 1496 do 1792 roku odbywały się, ustanowione przez Sejm Walny w Piotrkowie, sejmiki szlachty wielkopolskiej, wojew•dztw poznańskiego i kaliskiego. Bez aprobaty sejmiku nie mogły zapaść żadne ważniejsze decyzje dotyczące Wielkopolski. Jednak znacznie wcześniej, bo w pierwszej połowie XV wieku, dzięki sejmikom ziemskim Środa była już polityczną stolicą Wielkopolski. To tutaj wybierano posłˆw na Sejm Walny, deputatˆw do Trybunału w Piotrkowie i komisarzy do Trybunału Skarbowego w Radomiu. Oprˆcz szlachty i senatorˆw w sejmikach średzkich uczestniczyli także przedstawiciele kapituły gnieźnieńskiej i poznańskiej oraz delegaci miasta Poznania – zazwyczaj byli to członkowie rady lub ławy miejskiej, najczęściej pod przewodnictwem burmistrza – jeszcze raz gorąco witam i pozdrawiam Wiceprezydenta Miasta Poznania pana Jerzego Stępnia. Bardzo ważnymi osobistościami na sejmikach byli legaci krˆlewscy, czyli przedstawiciele Krˆla ( Krˆl posiadał wtedy pełnię władzy wykonawczej). Funkcję legatˆw pełnili : po pierwsze krˆlewscy sekretarze – serdecznie witam i pozdrawiam Wicewojewodę Wielkopolskiego pana Jerzego Błoszyka, po drugie wybitni dyplomaci – serdecznie witam i pozdrawiam Konsula Generalnego Republiki Czeskiej pana Igora Sedo, Konsula Republiki Czeskiej panią Renatę Mataczyńską, oraz Konsula Krˆlestwa Danii pana Krystiana Ziemskiego i po trzecie funkcję legata krˆlewskiego pełnili duchowni – gorąco witam i pozdrawiam gospodarza dzisiejszej Sesji Rady Powiatu Średzkiego księdza Prałata Aleksandra Raweckiego. Na sejmikach obecni byli rˆwnież inni dostojnicy ziemscy i kościelni – witam i pozdrawiam wszystkich gości przybyłych na dzisiejszą sesję. 3 Sejmik otwierał i obradom przewodniczył, wybrany przez szlachtę marszałek. Do jego obowiązkˆw należało pilnowanie porządku obrad, udzielanie głosu mˆwcom, konkludowanie postanowień sejmiku i redagowanie uchwał. Marszałek reprezentował sejmik w okresie między posiedzeniami i podejmował w jego imieniu rˆżnego typu działania. Od jego walorˆw osobistych w dużym stopniu zależał przebieg i rezultat obrad - pozdrawiam przewodniczącą Rady Powiatu panią Małgorzatę Fertała. Sejmiki podlegały szczegˆlnej ochronie prawnej. W myśl konstytucji sejmowej z 1507 roku – przestępstwem karanym śmiercią, a w razie ucieczki sprawcy konfiskatą jego majątku, było przybycie na miejsce obrad w zbroi lub z orężem. Nad porządkiem i bezpieczeństwem, często burzliwych, obrad sejmikowych czuwał Starosta. W trakcie sejmikˆw średzkich niestety często dochodziło do awantur. Na przykład w 1521 roku w trakcie obrad szlachta zagroziła Wojewodzie Poznańskiemu Łukaszowi Gˆrce rozniesieniem na szablach, a następnie wzięła udział w zbrojnej potyczce ze sługami tegoż Łukasza Gˆrki na rynku w Środzie. Niestety niektˆre potyczki szlachty kończyły się tragicznie. Dzisiaj do takich zajść oczywiście już nie dochodzi, a przebieg obrad Rady Powiatu Średzkiego może być wzorem publicznej debaty i kultury politycznej dla wielu innych organˆw władzy, zarˆwno uchwałodawczej, jak i ustawodawczej. Dzisiejsza sesja Rady Powiatu Średzkiego, nie tylko poprzez miejsce w ktˆrym się odbywa i analogie, ktˆre przytoczyłem nawiązuje do historycznych wydarzeń, ktˆre przed kilkoma wiekami miały miejsce w tej „krˆlewskiej świątyni”. Oto bowiem tak jak w•wczas, kiedy zapadały tu ważne dla całej Wielkopolski decyzje, tak i dziś podjęta zostanie przez rajcˆw ważna - bo o historycznym znaczeniu – uchwała. Zdecydujemy dziś o przyjęciu wzoru herbu powiatu średzkiego. Ma to z pewnością wymiar symboliczny, ale jakże istotny dla tożsamości, integralności i przyszłości ziemskiego powiatu średzkiego. Swoje wystąpienie rozpocząłem od zacytowania słˆw wypowiedzianych 37 lat temu, w tej farnej Kolegiacie przez największego Polaka, Papieża Jana Pawła II, ˆwczesnego Kardynała Karola Wojtyłę. Zakończę rˆwnież Jego słowami, ktˆre wypowiedział na zakończenie swojej wizyty w naszej prastarej świątyni. Niech te słowa będą naszym credo, nie tylko w działalności publicznej, ale w całym życiu : „Kiedy tu przybyłem, (...)przywitaliście mnie głosami waszych dzieci. I co było w głosach waszych dzieci ? Było wołanie o wiarę, nadzieję, miłość, pok€j, Boga, o to wszystko, co pragnie Kości€ł Matka nasza dać naszemu narodowi i dać ludzkości całej na progu naszych czas€w. (...) Patrzymy w stronę wzrostu tego historycznego drzewa i pragniemy tak, jak powiedziały wasze dzieci : ażeby treścią przyszłości była wiara – nie niewiara, była nadzieja – nie rozpacz, była miłość – 4 nie nienawiść, był pok€j – nie wojna, był B€g – nie pustka. Dziękuję za uwagę Przewodnicząca podziękowała Staroście za wystąpienie i zabierając głos powiedziała: W tym momencie pozwˆlcie szanowni państwo, że zauważę iż ziemia średzka piękną historią i wybitnymi ludźmi stoi. Wśrˆd nich jest i dzisiejsze obrady zaszczycił ustanowiony w dniu 5 czerwca 2005 r. nowy Kr•l Kurkowy – Brat Krzysztof Jˆźwiak. Godność Krˆla Kurkowego wmieście o tak wspaniałych tradycjach Bractwa, to ogromny splendor i zobowiązanie. W związku z tym Przewodnicząca poprosiła Krˆla Kurkowego o podejście, życząc w imieniu całej Rady podobnych osiągnięć i pomyślności każdego dnia wręczając skromny upominek, natomiast Starosta ze swej strony złożył życzenia oraz wręczył okolicznościowy list gratulacyjny. Pkt. 4. Podjęcie uchwały w sprawie przyjęcia wzoru herbu i flagi Powiatu Średzkiego – heraldyczne, weksylologiczne i historyczne uzasadnienie zaprojektowanego wzoru herbu i flagi przedstawi artysta plastyk, magister sztuki Michał Marciniak – Kożuchowski. Przechodząc do punktu 4 porządku obrad Przewodnicząca powiedziała. Wysoka Rado – przystępujemy do podjęcia uchwały w sprawie przyjęcia wzoru herbu i flagi Powiatu Średzkiego, po czym poprosiła projektanta artystę plastyka pana Michała Marciniaka – Kożuchowskiego o uzasadnienie projektu Uchwały. Rozpoczynając swoje wystąpienie pan Michał Marciniak – Kożuchowski powiedział, że jest niezmiernie zobowiązany i wdzięczny, że miał zaszczyt przedstawić swoje prace i zaprojektować wzˆr herbu Powiatu Średzkiego. Kontynuując mˆwił, że problem był dość poważny, ponieważ materiałˆw wbrew pozorom nie było dużo. Rozpoczynając prace korzystał z materiałˆw, ktˆre są dostępne – mianowicie od przejrzenia najstarszych pieczęci. Zaczynał od sprawdzenia jak wyglądały wartości znakˆw napieczętnych w obszarze miasta, kt•re wchodziło w skład dawnego Starostwa niegrodowego, a znajdującego się obszarze miasta, będącego własnością krˆlewską. Wiadomym jednak było, że nie można zrobić herbu z tych wartości, ponieważ nie można wykonać herbu z elementu niższej kategorii, do formy wyższej kategorii. Czyli nie można korzystać z wartości herbu szlacheckiego czy herbu miejskiego tworząc herb powiatu. Niemniej jednak podstawą pracy były wspaniałe pieczęcie z początku XV wieku, na ktˆrych widnieje orzeł znajdujący się w tarczy, ktˆra jest w heraldycznym pokłonie i nad tarczą znajduje się gwiazda sześciopromienna, nad ktˆrą znajduje się kabłąk – kt•ry z czasem przybiera formę pˆłksiężyca. Przyglądając się elementom związanym z obszarem dawnego Starostwa, związanych z ziemią poznańską, trzeba było sięgnąć do czasˆw Bolesława Pobożnego, Przemysła I i czasˆw syna Przemysła 5 I, pogrobowca Przemysła II. Obszar ten to walka o stworzenie po rozbiciu dzielnicowym nowej formy państwa Polskiego, o skonsolidowanie tego państwa. Przystępując do pracy nad projektem herbu, mˆwił dalej pan Kożuchowski, zależało mu na tym aby uchwycić moment tworzenia pewnej formy mocarstwa przez Przemysła II. Takim momentem była niewątpliwie śmierć Henryka IV Probusa Księcia Śląskiego, ktˆrego herby czarne orły ze srebrną przepaską przez pierś i skrzydła zawisły w Krakowie na Wawelu. Henryk IV przygotowywał się do przejęcia tronu Państwa polskiego, jako śląski przedstawiciel dynastii Piastˆw. Henryk IV zostaje otruty, a czarne orły nie są w stanie być godłem odrodzonego państwa polskiego. Testamentem swoim Henryk IV Książe Śląski zapisuje Przemysłowi II prawo do dzielnicy senioralnej – krakowskiej i do dzielnicy sandomierskiej. Stara pieczęć jaka od wiekˆw była przekazywana w formie ustnej i w formach znanych od Bolesława Pobożnego i Przemysła II lew wspięty w prawo zwrˆcony ta forma znajduje ukazanie jako lew wspięty patrzący. W czasie kiedy Przemysł otrzymuje prawo do dziedzictwa korny Polskiej zostaje stworzona nowa pieczęć piesza, gdzie Książe w ręku trzyma tarczę, na ktˆrej jest pokazany orzeł ukoronowany, ze śląską przepaską pˆłksiężycową poprzez pierś i skrzydła. Orzeł z taką przepaską symbolizował dynastie Henrykˆw Śląskich. Natomiast na proporcu, ktˆry trzyma w ręku tzw. gonfanonie ma orła nieukoronowanego. Przeskakując wieki po raz pierwszy w borwie został pokazany herb Ziemi poznańskiej w Kodeksie Jana Łaskiego – jako biały orzeł nieukoronowany na czerwonym polu tarczy. Biały orzeł nieukoronowany czyli skażony – uszczerbiony, dlatego, że władca nadając prawo do herbu nie dawał całego herbu, dawał herb uszczerbiony. W pieczęciach naszego obszaru z końca XIV wieku i początku XV wieku pieczęciach miejskich orzeł ten jest nieukoronowany. Ponieważ na gonfanonie jest najprawodpodobniej herb osobisty Księcia Przemysła z pieczęci pieszej. W tarczy natomiast jest orzeł biały ukoronowany jako przejęcie spuścizny Piastˆw, przejęcie tronu Państwa polskiego – Korony Polskiej, jako element kończący rozbicie dzielnicowe. Właśnie ten akcent pan Kożuchowski wykorzystał do umieszczenia w herbie. Lew wspięty patrzący, ktˆry był dotąd herbem Przemysła II został wprowadzony w tarczę sercową na piersi orała nieukoronowanego, ten orzeł tak jak na pieczęci ma na piersi rˆwnocześnie śląską przepaskę pˆłksiężycową. Rˆwnocześnie Przemysł II wydaje dyspozycje, że wszelkie dokumenty, nadania pieczętowane pieczęcią na ktˆrej jest wizerunek lwa zostają unieważnione a ważne są natomiast wszystkie dokumenty przypieczętowane tą nową pieczęcią, na ktˆrej jest ukazany orzeł ukoronowany ze śląską przepaską poprzez pierś i skrzydła. Inną formą napieczetną jest wielka pieczęć majestatowa na ktˆrej z jednej strony ukazany jest Przemysł II – jako monarcha w awersie, natomiast rewers przedstawia orła państwowego - ktˆry będzie pierwszą formą do kształtowania pˆźniejszego orła z pieczęci Władysława Łokietka i formą podstawową do kształtowania orła na pieczęci Kazimierza 6 Wielkiego – jest to jedna z najpiękniejszych form ukazania orła w historii Państwa polskiego. Najważniejsza czynność jaką jest przekazanie władzy na tym herbie została ukazana. Określając herb pan Kożuchowski powiedział, że w tarczy o konstrukcji pˆźnogotyckiej znajduje się orzeł srebrny o złotym dziobie, złotych szponach, o złotym pˆłksiężycu z tarczą sercową na piersi w ktˆrej znajduje się lew wspięty patrzący – czyli rodowy znak Piast•w Wielkopolskich. Od tego momentu lew jako rodowy znak Piastˆw Wielkopolskich przestaje istnieć. Zostaje wprowadzony orzeł. Elementem, ktˆry przenosi wartości herbowe oraz godności herbowe jest chorągiew. Na chorągwi na płacie materii umieszczony zostaje orzeł bez tarczy, godło, a godłem jest postać ptaka bez tarczy. Z drugiej strony chorągwi znajdują się barwy jakie tworzą flagę. Flaga jest odzwierciedleniem i konstrukcją herbu i barw jakie herb zawiera. Ponieważ tarcza nie jest podzielona należało dać pasy takie jakie są we fladze narodowej – państwowej – pasy poziome. Przenosimy do flagi barwy takie jakie znajdują się w herbie. Najważniejszą barwą jest barwa srebrna – barwa orła, drugą barwą jest złoto – dzi•b, szpony, a trzecią barwą jest pole tarczy czerwień. Stąd barwa srebrna widnieje na g•rze – duży pas srebra, barwa złota poniżej i barwa czerwona zamykającą dˆł flagi. Projektując flagę należy pamiętać aby swobodnie zmieścić rˆwnież na niej tarczę z herbem. Należy zatem wykonać dwie flagi. Pierwszą dlatego aby każdy mieszkaniec powiatu mˆgł wywiesić ją przed swoim domem, zakładem pracy itp. Jest to tzw. flaga powiatowa - terytorialna do dyspozycji wszystkich obywateli. Druga flaga to flaga urzędowa – flaga z herbem, jest do dyspozycji tych, ktˆrych określi Statut zatwierdzony przez Radę, jest rˆwnocześnie do dyspozycji Przewodniczącego Rady i Starosty Powiatu. Kończąc swą wypowiedź pan Kożuchowski powiedział, że od zapobiegliwości osˆb zajmujących się promocją zależy czy herb będzie żył, czy przynosić będzie dochody. Podsumowując stwierdził, że na zachodzie Europy herb jest niezwykle ważnym elementem, ktˆry wspiera handel i szkolnictwo dlatego u nas powinno dążyć się do tego aby rˆwnież tak było. Przewodnicząca podziękowała panu Michałowi Marciniakowi – Kożuchowskiemu za obszerne przedstawienie uzasadnienia do Uchwały. Następnie odczytała treść projektu Uchwały. Treść uchwały stanowi załącznik nr 3 do protokołu. Po odczytaniu treści Uchwały Przewodnicząca przystąpiła do głosowania projektu uchwały: Za przyjęciem projektu uchwały – głosowało 13 radnych Przeciw przyjęciu - głosowało 2 radnych Głosˆw „wstrzymujących się” nie było. Po głosowaniu Przewodnicząca stwierdziła, że uchwała została przyjęta. 7 Pkt. 5. Podpisanie porozumienia o wsp€łpracy partnerskiej pomiędzy Powiatem Średzkim a Miastem Prostějov w Czechach. Przechodząc do następnego punktu obrad Przewodnicząca zwrˆciła się do zebranych następującymi słowami: Szanowni Państwo. Ponad rok temu z inicjatywy Dyrekcji Liceum Ogˆlnokształcącego w Środzie zostały nawiązane kontakty z Gimnazjum Woltera w Prostejovie. Dzięki dużemu zaangażowaniu młodzieży, nauczycieli i dyrekcji obu szkˆł w dniu dzisiejszym rozszerzamy podjętą wspˆłpracę na samorządy lokalne Powiatu Średzkiego i miasta Prostejov w Czechach, czego wyrazem jest przyjęcie wspˆlnego porozumienia następującej treści. Treść wspomnianego porozumienia stanowi załącznik nr 4 do protokołu. O podpisanie Umowy o Wspˆłpracy Partnerskiej Przewodnicząca poprosiła: Ze strony Powiatu Średzkiego Starostę Średzkiego – Pawła Łukaszewskiego i Wicestrostę Średzkiego – Juliana Kempę Ze strony miasta Prostejov Starostę Miasta – Jana Tesara i Wicestrostę – Mirosława Pistaka Natomiast o świadczenie temu wydarzeniu poprosiła Konsula Generalnego Republiki Czeskiej – Igora Sedo oraz Konsula Honorowego Republiki Czeskiej – Renatę Mataczyńską Następnie nastąpiło uroczyste oświadczenie Przewodniczącej o zawarciu Porozumienia. Po tym uroczystym akcie Przewodnicząca zapytała czy ktoś z obecnych gości chce zabrać głos. Jako pierwszy o głos poprosił pan Jerzy Błoszyk – Wicewojewoda Wielkopolski. Rozpoczynając swe wystąpienie pan Wicewojewoda powiedział, że to dla niego honor i zaszczyt mˆc odczytać list Wojewody Wielkopolskiego, w tej przepięknej krˆlewskiej Kolegiacie, pamiętającej czasy historii naszej Wielkopolski, Polski, czasy średzkich sejmikˆw. Następnie odczytał list Wojewody Wielkopolskiego. Treść listu stanowi załącznik nr 5 do protokołu. Po odczytaniu listu zwr•cił się jeszcze w kilku staropolskich słowach do Starosty. Jeżeli pozwoli pan zacny panie Starosto wraz z rajcami znamienitymi niechaj wżdy na ziemi Twojej panuje pokˆj i dostatek. A bacz pilnie, iż byś zwady z poddanymi swemi nie dostąpił. Stosowną zatem pokłony czyniąc okazji z uroczystej sesyji tę oto epistolę Wojewody na ręce Twoje przyjąć racz. 8 Następnie o głos poprosił pan Bolesław Maćkowiak – Zastępca Dyrektora Departamentu Rolnictwa Geodezji i Kartografii Urzędu Marszałkowskiego, ktˆry odczytał list od Marszałka Wojewˆdztwa Wielkopolskiego skierowany na ręce pana Starosty. Treść listu stanowi załącznik nr 6 do protokołu. Przewodnicząca podziękowała panu Bolesławowi Maćkowiakowi za złożone życzenia. Pkt. 6. Rozstrzygnięcie konkursu „7 cud€w Powiatu Średzkiego”. Rozpoczynając następny punkt obrad Przewodnicząca powiedziała. Na okoliczność dni naszego Powiatu Średzkie Towarzystwo Kulturalne ogłosiło konkurs „7 cudˆw Powiatu Średzkiego”. Proszę zatem Prezesa Towarzystwa panią Bożennę Urbańską o rozstrzygnięcie konkursu. Pani Prezes zwrˆciła się do Pani Przewodniczącej, Starosty, Księdza Prałata, szanownych gości i radnych z następującymi słowami. Regionalizm w ostatnim czasie odgrywa coraz większą rolę, nie jest już taki zapyziały, nie jest już zaściankowy. Okazuje się, że regionalizm może przede wszystkim uczyć miłości do „Małej Ojczyzny”, ale regionalizm co jest ogromnie ważne może być takim antidotum na wnieokiełznany sposˆb rozprzestrzeniający się globalizm. Właśnie w tym tkwi siła regionalizmu. Średzkie Towarzystwo Kulturalne zaproponowało Starostwu zorganizowanie takiego właśnie konkursu. Z czym, z jakimi obiektami kojarzy się mieszkańcom Powiat średzki. Starostwo zaakceptowało inicjatywę Towarzystwa, co więcej ten konkurs dzięki pomocy finansowej Starosty, a także dzięki pani Madzie Krˆl został organizacyjnie sprawnie przeprowadzony. Na konkurs wpłynęły 164 prace. Wzięli w nim udział zarˆwno mieszkańcy Środy, powiatu, a co jest szczegˆlnie ważne także mieszkańcy, ktˆrzy na co dzień mieszkają poza powiatem, a więc tacy ktˆrzy kiedyś tu byli, chodzą tu do szkˆł, pracują. Napłynęły prace z Kˆrnika i ze Śremu. Wzięły w nim udział dzieci szkolne i osoby dorosłe, tacy prawie profesjonaliści i jak powiedziała zupełnie amatorzy. W jakich technikach prace zostały wykonane zobaczą państwo za chwilę, otwierając wystawę w „Praktycznej Pani”. Za „7 cudˆw Powiatu Średzkiego” uznano: Domki senatorskie w Środzie i jezioro w Zaniemyślu – miejsce VII i VI -5 prac Pałac w Winnej Gˆrze – miejsce V - 7 prac Powiatowa Kolej Wąskotorowa - miejsce IV 9 prac Dw•r w Koszutach – miejsce III - 17 prac Wieża ciśnień w Środzie – miejsce II – 19 prac Średzka Kolegiata – miejsce I – 36 prac. 9 Mˆwiąc dalej pani Urbańska powiedziała, że nie mogło być piękniejszego prezentu w tym właśnie dniu, iż ten ktˆry wybrali sami mieszkańcy aż 36 prac poświęconych było tej właśnie krˆlewskiej świątyni. Na prośbę gospodarzy dzisiejszego spotkania pani Urbańska powiedziała rˆwnież słˆw klika o tej właśnie Kolegacie. Krak•w ma Wawel, Warszawa ma Zamek, Oliwa ma swoją piękną katedrę, a my mamy naszą Kolegiatę. Dla nas średzian i dla mieszkańcˆw naszego regionu najpiękniejszym miejscem jest średzka Kolegiata. Przed wiekami wyglądała inaczej. Tak jak wspomniał wcześniej pan Starosta z powstaniem Kolegiaty łączy się legenda – utrwalona przez historyka – Jan Długosza, wiadomo jednak, że z dokumentˆw archiwalnych Archidiecezji Poznańskiej wynika, że proboszcz średzki Bartłomiej w 1422 roku wyjednał u krˆla budowę tej Kolegiaty. Została zbudowana w latach 1423 – 1428. Wcześniej na tym miejscu znajdował się kościˆł drewniany. Kolegiata była jednonawowa – czyli tylko środek, Prezbiterium było krˆtsze, ale zakończone poligonalnie. Już u schyłku XV wieku, a może na początku XVI wieku Kolegiata została powiększona o nawy boczne. Budowane one były nierˆwnocześnie, co widać po troszkę innej wysokości oraz oknach – takich małych okien nigdzie w kościołach gotyckich się nie spotyka. Były one zmniejszone właśnie dlatego, że trzeba było dobudować nawy boczne, normalnie sięgały one tak jak we wszystkich kościołach gotyckich i były dużo większe. Kościˆł miał kilka etapˆw najważniejszych w swoim rozwoju. Jedną z ważniejszych dat jest data sięgająca schyłku XV wieku, kiedy to zbudowano kaplicę, ktˆra dziś pełni rolę zakrystii, ona nigdy nie nazywała się kaplicą Popmowskich. Była to po prostu kaplica misjonarzy, ktˆra rˆwnież jakiś czas pełniła funkcję kaplicy grobowej, ponieważ prowadzą do niej drzwi metalowe z cechami sztuki cepulklarnej – jak anioł przypominający czuwanie nad zmarłymi. Następnym etapem niezwykle ważnym był rok 1598 – 1602, kiedy Hieronim Gostomski postawił perłę w tej Kolegiacie – mianowicie renesansową kaplicę zwaną kaplicą Gostomskich. W tejże kaplicy spoczywają żona jego Urszula i teściowa Anna. Do kaplicy prowadzą drzwi. Drzwi te są kute zrobione w Gdańsku przez Odondorfa. Dziś to jeden z najpiękniejszych i najcenniejszych zabytkˆw tego kościoła. Pod kaplicą po renowacji znajdują się podziemia, do ktˆrych obecnie można wejść, a w ktˆrych znajduje się osiem trumien dużych i jedna mała. Właśnie w takiej jednej z podwˆjnych trumien spoczywa ksiądz Ludwik Jażdżewski – Proboszcz tej Kolegiaty. Środa miała ogromne szczęcie do Proboszczˆw. Przed księdzem Jażdżewskim Proboszczem był przez 60 –lat Marceli Wejchan – szambelan papieski od 1830 do 1890 roku, spoczywa on na średzkim cmentarzu, po nim Proboszczem był Ludwik Jażdżewski – zasłużony niezwykle ponieważ to on rozpoczął w 1891 roku odnawianie wnętrza Kolegiaty, był on rˆwnież posłem do Sejmu pruskiego, zmarł w Berlinie w 1911 roku. Po nim duszpasterską posługę zaczął sprawować 10 Ksiądz Mieczysław Meisner do 1936 roku, a po nim Ksiądz Janicki – zamordowany bestialsko na Fortach. Po wojnie pierwszym Proboszczem był Jan Krajewski i obecny Prałat Proboszcz Aleksander Rawecki. W podziemiach tych poza trumną Księdza Jażdżewskiego znajduje się rˆwnież niezwykle ciekawa trumna z zachowaną częścią materii na, ktˆrej znajduje się data 1794 rok. W tej właśnie trumnie pochowany jest Sebastian Koszucki. Natomiast w samym kościele jest kilka niezwykle cennych rzeczy. Po pierwsze płaskorzeźby. Godne uwagi są trzy. Jedna z nich umieszczona na filarze – obrazująca ostatnią wieczerzę zrobiona z piaskowca, znakomite dzieło znajdujące się w tym kościele oraz dwie pozostałe znajdujące się u wejść z lewej i z prawej strony. Jedna z nich przedstawia Ojca błogosławiącego i Ducha Świętego w postaci gołębicy. Natomiast w narożu znajduje się płaskorzeźba – płyta nagrobna. Płyta nagrobna poświęcona jest Ambrożemu Pampowskiemu. Jest to bardzo istotna postać – Ambroży Pampowski pełnił bardzo ważne funkcje na tym terenie, a przeżył wielką rodzinną tragedię – zmarła mu wcześnie żona, a potem podczas panującej cholery zmarły mu druga żona i trzy cˆrki. Z dziewięciorga dzieci stracił pięć cˆrek i dwie żony. Pod wpływem tych wydarzeń w 1505 roku zamˆwił sobie tę płytę nagrobną. Jest ona na tyle ważna, że widać tam wpływ Albreh Dilera jest to wˆwczas nowość na terenie wielkopolski - postać rycerza w pozycji stojącej. Ta płyta nagrobna została tam przeniesiona, ponieważ on sam chciał być pochowany, jak pisze profesor Wiesiołowski badając jego testament w miejscu rozdawania komunii przy Ołtarzu Wielkim po prawej stronie. Kaplica Pampowskich, o ktˆrej niektˆrzy sądzą, że znajdowała się tam gdzie dzisiejsza zakrystia, naprawdę znajdowała się w miejscu, przy pierwszym przęśle. Została rozebrana w połowie XIX wieku, około roku 1866. Jak już wspominała pani Urbańska ważną postacią był ksiądz Jażdżewski, rozpoczął on ogromną pracę wewnątrz kościoła. Pamiętać należy, że kościˆł i teren przykościelny to były cmentarze. Głˆwne rody budowały krypty podziemne, natomiast biedni byli chowani na zewnątrz wokˆł kościoła lub pod podłogą. Ostatnią osobą, ktˆra została tu pochowana był ksiądz Jażdżewski, natomiast na terenie przykościelnym została pochowana bardzo pˆźno Kunegunda Koszucka. W czasach dwudziestolecia międzywojennego, kiedy to duszpasterską posługę sprawował ksiądz Mieczysław Meisner, została wybudowana kaplica cmentarna i odnowiona wieża, bo uległa spaleniu, w 1926 roku. W czasie II wojny światowej została zamieniona Kolegiata na magazyny materiałˆw dla wojska. Po drugiej wojnie światowej trzeba było niemal Kolegiatę odkopać. Dodała, że Kolegiata pięknieje, założono tu centralne ogrzewanie, a nas wszystkich zachwyca na pewno wieża z aptyką krˆlewską i oczywiście podświetlany kościˆł, ktˆry krˆluje nad Środa od 1999 r. Kończąc powiedziała, że wypada tylko wyrazić radość, że mieszkańcy Środy właśnie Kolegiatę wysunęli na pierwsze miejsce jako jeden z cudˆw Powiatu Średzkiego. Przewodnicząca podziękowała Pani Prezes Bożennie Urbańskiej za przedstawienie wynikˆw konkursu i niezwykle interesującą opowieść o tym 11 największym cudzie naszego Powiatu. Następnie zaprosiła wszystkich uczestnik•w na otwarcie i obejrzenie wystawy „ 7 cudˆw Powiatu Średzkiego”. Wystawa ta otwarta będzie w „Domu Praktyczna Pani”. Pkt. 7. Zamkniecie Sesji. Kończąc obrady tej niezwykle uroczystej sesji pani Przewodnicząca powiedziała. Szanowni Państwo, Panie i Panowie Radni. Porządek obrad został wyczerpany. Serdecznie dziękuję Księdzu Prałatowi za gościnne przyjęcie w tutejszej Kolegiacie, dziękuję wszystkim dostojnym gościom za udział w sesji, dziękuję Braciom Kurkowym za ich obecność i uświetnienie obrad, dziękuję panom Starostom, paniom i panom radnym. Oddzielne słowa podziękowania kieruję do pana Przemysława Piechockiego, ktˆry dyryguje chˆrem „Gaudete”, przy Parafii kolegiackiej w Środzie Wlkp., za uświetnienie dzisiejszych obrad. Szanowni Państwo zamykam XXIV sesję Rady Powiatu Średzkiego. Sesję zakończono o godz. 1315. Protokołowała: Maria Jankowiak Przewodniczący Rady /-/ mgr Małgorzata Fertała 12