Streszczenie w języku polskim i angielskim

Streszczenie w języku polskim i angielskim

Marta Gruszecka, LSTC
After the catastrophe: Political use of collective trauma of 9/11 and Smoleńsk 2010 in media
discourse.
SUMMARY:
The present dissertation investigates the political uses of representations of collective trauma
in news media discourse. The study focuses on two events that impacted two collectivities
of people – the terrorist attacks on September 11, 2001 in New York and the TU-154M
presidential aircraft crash in Smoleńsk on April 10, 2010. The dissertation follows a critical
approach to discourse analysis in investigating American and Polish news texts.
The present dissertation assumes that events are attributed traumatic status through a
process of social construction. The theoretical foundations of this work are based in the
social theory of trauma that sees collective trauma as socially constructed, mediated and
influenced by political and historical circumstances (Alexander 2004, 2012). The present
study follows Wodak i Fairclough (1997) in regarding discourse as part of social practice.
Through investigating how events are discursively represented it is possible to gain insight
into what these events mean to a given collectivity. In the context of collective trauma,
analyzing discourse should shed light on how events regarded as traumatic are recorded in
collective memory and what shapes them.
The main analytical framework applied in the study is the Discourse Historical
Approach (Reisigl and Wodak 2001; Reisigl and Wodak 2009; Wodak and Krzyżanowski
2008), which is part of the Critical Discourse Analysis framework (Meyer 2001; Wodak
2001a). The choice of the discourse-historical paradigm is motivated by the need for a
multilevel analysis conducted on both the micro-level of immediate linguistic context and
the macro-level of the political and historical context. The qualitative analysis is further
supplemented by quantitative methods of Corpus Linguistics (Baker 2006) and a new
method of Text Network Analysis (Paranyushkin 2011).
The analysis was conducted on four corpora – two English language corpora
focusing on the events of 9/11 (gathered from the New York Times and the Wall Street
Journal) and two Polish language corpora focusing on the Smoleńsk crash (gathered from
Gazeta Wyborcza and Nasz Dziennik). The analysis revealed several perspectives in
representing these events as collectively traumatic. In the case of the New York Times a local
perspective was observed, focusing on the impact of the attack on New York and its
inhabitants. In contrast, in the Wall Street Journal a global perspective focusing on the
political implications and the impact of the attacks on the US was observed. In the case of
the Smoleńsk crash, a future-oriented perspective focusing on moving forward from past
traumas was observed in the Gazeta Wyborcza corpus. In the texts gathered from Nasz
Dziennik, a past-oriented perspective focusing on reliving the unhealed trauma of Katyń was
observed. The inclusion of the broad historical and political context provided insight into the
political motivation behind these differences.
The present dissertation aims at providing a systematic set of notions and theories in
the field of collective trauma and shows that the Discourse Historical Approach can be
successfully used for analyzing trauma as a social phenomenon. Furthermore, the study
incorporates a new method of Text Network Analysis into discourse analysis. As a result,
the present dissertation offers valuable development in the fields of linguistics and social
studies.
Po katastrofie: Polityczne wykorzystanie traumy zbiorowej 11 września 2001 i
Smoleńska w dyskursie medialnym.
STRESZCENIE:
Niniejsza dysertacja podejmuje problem politycznego użycia reprezentacji traumy zbiorowej
w dyskursie medialnym. Badanie skupia się na dwóch wydarzeniach, które dotknęły dwa
społeczeństwa – na atakach terrorystycznych na wieże World Trade Center w Nowym Jorku
11. września 2001 roku oraz na katastrofie prezydenckiego samolotu TU-154M w
Smoleńsku 10. kwietnia 2010 roku. W dysertacji przyjęte zostało krytyczno-analityczne
podejście do analizy tekstów w amerykańskiej i polskiej prasie.
W rozprawie zakładam, że poprzez konstruowanie obrazów tych wydarzeń w
dyskursie nadawany jest im status traumy zbiorowej. Rozprawa bazuje na teorii traumy jako
zjawiska społecznego, która zakłada, iż trauma zbiorowa jest procesem konstruowanym
społecznie, negocjowanym oraz zależnym od uwarunkowań politycznych i historycznych
(Alexander 2004, 2012). Przyjmuję również za Wodak i Fairclough (1997), że dyskurs jest
formą praktyki społecznej, jest zjawiskiem dynamicznym, kształtowanym przez relacje
społeczne. Z tego powodu badanie tego jak przedstawiane są zdarzenia pozwala na
zrozumienie ich wpływu na i znaczenia dla danych społeczności. W kontekście traumy
zbiorowej badanie dyskursu powinno więc pokazać, jak dane wydarzenia zapisują się w
pamięci zbiorowej jako traumatyczne oraz jaki wpływ ma sytuacja polityczna na ich kształt.
Za perspektywę badawczą w niniejszej dysertacji przyjęto podejście dyskursywnohistoryczne (Discourse Historical Approach – Reisigl and Wodak 2001; Reisigl and Wodak
2009; Wodak and Krzyżanowski 2008) wpisujące się ramy Krytycznej Analizy Dyskursu
(Critical Discourse Analysis – Meyer 2001; Wodak 2001a). Wybór dyskursywnohistorycznego podejścia badawczego uzasadniony jest potrzebą wielowymiarowej analizy
badającej problem zarówno w mikro-skali na poziomie samych tekstów, jak i w skali
makro-kontekstu polityczno-historycznego. Oprócz jakościowej analizy dyskursywnohistorycznej zastosowane zostały ilościowe metody badań wywodzące się z językoznawstwa
korpusowego (Baker 2006) oraz nowatorska metoda analizy sieci tekstowych (Paranyushkin
2011).
Analizie poddane zostały teksty zebrane w cztery korpusy – dwa korpusy
anglojęzyczne zawierające teksty skupiające się na atakach terrorystycznych z 11. września
(pochodzące z The New York Times oraz The Wall Street Journal) oraz dwa korpusy
zawierające polskojęzyczne teksty skupiające się na tematyce katastrofy Smoleńskiej
(pochodzące z Gazety Wyborczej oraz Naszego Dziennika). W badaniu zaobserwowano
szereg perspektyw w reprezentowaniu wyżej wspomnianych wydarzeń. W odniesieniu do
reprezentacji wydarzeń z 11. września 2001 roku zaobserwowano przyjęcie przez The New
York Times perspektywy lokalnej, skupiającej się na mieście Nowy Jork oraz jego
mieszkańcach, podczas gdy w przypadku The Wall Street Journal zaobserwowano przyjęcie
perspektywy globalnej, zorientowanej na polityczne skutki ataków oraz ich wpływ na
Stanów Zjednoczonych Ameryki. W kontekście katastrofy Smoleńskiej w analizie tekstów z
Gazety Wyborczej zaobserwowano perspektywę zorientowaną ku przyszłości oraz
przepracowaniu traumy katyńskiej, podczas gdy w tekstach pochodzących z Naszego
Dziennika zaobserwowano przyjęcie perspektywy zorientowanej na przeszłość naznaczoną
boleśnie przez niezabliźnioną traumę katyńską. Analiza kontekstu politycznego oraz
historycznego pozwoliła wyjaśnić zaobserwowane różnice w reprezentacjach poprzez
uwarunkowania polityczne.
Niniejsza dysertacja podejmuje próbę usystematyzowania pojęć oraz teorii z zakresu
traumy zbiorowej oraz pokazuje, iż dyskursywno-historyczne podejście do analizy dyskursu
stanowi wartościowe narzędzie w badaniu tego zjawiska. Ponadto, w badaniu zastosowano
nowatorską metodę analizy sieci tekstowych, metody niestosowanej do tej pory szeroko w
badaniach językowych. W związku z tym praca ta wnosi nowe odkrycia do dziedziny
językoznawstwa oraz nauk społecznych.