Program kształcenia w roku akademickim 2014/2015

Transkrypt

WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY
Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
PROGRAM KSZTAŁCENIA
NA ROK AKADEMICKI 2014/2015
KIERUNEK: ANALITYKA MEDYCZNA
I rok
Numer
przedmiotu
1. Anatomia
1
2. Bezpieczeństwo i higiena pracy
2
3. Biofizyka
3
4. Biologia i genetyka
4
5. Chemia analityczna
5
6. Chemia bionieorganiczna
6
7. Chemia biorganiczna
7
8. Chemia ogólna i nieorganiczna
8
9. Chemia organiczna
9
10. Historia medycyny i farmacji
10
11. Język angielski (i II rok)
11
12. Kwalifikowana pierwsza pomoc
12
13. Naukowa informacja medyczna
13
14. Przysposobienie biblioteczne
14
15. Statystyka
15
16. Wychowanie fizyczne
16
17. Zastosowanie matematyki w analityce medycznej
17
II rok
Numer
przedmiotu
1. Analiza instrumentalna
18
2. Biochemia
19
3. Biologia molekularna
20
4. Chemia fizyczna
21
5. Fizjologia
22
6. Higiena i epidemiologia
23
7. Histologia
24
8. Immunologia
25
9. Psychologia
26
10. Socjologia
27
11. Technologia informacyjna
28
III rok
Strona
Numer
przedmiotu
1. Analityka ogólna i techniki pobierania materiału
29
2. Biofizyczne podstawy diagnostyki medycznej
30
3. Chemia kliniczna
31
4. Cytologia kliniczna
32
5. Diagnostyka parazytologiczna
33
6. Mikrobiologia
34
7. Patofizjologia
35
8. Patomorfologia
36
9. Serologia grup krwi i transfuzjologia
37
10. Laboratoryjne systemy informatyczne
38
2
IV rok
Numer
przedmiotu
1. Biochemia kliniczna
39
2. Diagnostyka izotopowa
40
3. Farmakologia
41
4. Genetyka medyczna
42
5. Hematologia laboratoryjna
43
6. Immunopatologia
44
7. Praktyczna nauka zawodu
45
8. Propedeutyka medycyny z elementami interny
46
9. Toksykologia
47
10. Diagnostyka endokrynologiczna (F)
1F
11. Diagnostyka hematologiczna (F)
2F
12. Diagnostyka immunologiczna (F)
3F
13. Propedeutyka onkologii (F)
4F
V rok
Numer
przedmiotu
1. Diagnostyka laboratoryjna
48
2. Etyka zawodowa
Organizacja medycznych laboratoriów
3.
diagnostycznych
49
4. Prawo medyczne
51
5. Statystyka medyczna
52
6. Systemy jakości i akredytacja laboratoriów
53
50
7. Diagnostyka mikrobiologiczna (F)
5F
8. Diagnostyka toksykologiczna (F)
6F
Wychowanie fizyczne
54
Ogólna liczba przedmiotów 60 w tym 54 przedmioty główne i 6 przedmiotów fakultatywnych
3
I rok
4
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
ANATOMIA
CP1
CP3
umie podać właściwą nazwę, ogólną topografię i zarys rozwoju
poszczególnych narządów
rozumie i analizuje ruchy wykonywane w poszczególnych stawach
CP4
rozumie czynność tkanek i narządów w warunkach prawidłowych
CP5
rozumie zależność pomiędzy budową i czynnością narządu
znajomość biologii, anatomii człowieka i zwierząt oraz języka polskiego w
zakresie szkoły średniej.
zna prawidłową budowę i funkcję komórek, tkanek narządów i
M2_W02
układów organizmu ludzkiego oraz rozumie współzależności
M2_W01
ich budowy i funkcji w warunkach zdrowia i choroby
ma podstawową wiedzę na temat rozwoju organizmu
M2_W02
ludzkiego, homeostazy ustrojowej i jej regulacji procesów
M2_W01
reprodukcji starzenia się i śmierci
rozumie funkcjonowanie układu krążenia, oddechowego,
pokarmowego' krwionośnego, moczowego, odpornościowego i M2_W02
nerwowego oraz powstawanie i znaczenie płynów ustrojowych, M2_W01
wydzielin i wydalin
zna budowę i funkcję narządów i komórek układu
M2_W02
immunologicznego; rozumie zasady regulacji odpowiedzi
M2_W01
odpornościowej i zasady diagnostyki immunologicznej
potrafi przekazać informacje o wyniku bez ingerencji w
M2_U01
kompetencje lekarza
M2_U01
potrafi skutecznie komunikować się ze współpracownikami,
M2_U03
innymi pracownikami ochrony zdrowia i odbiorcami wyników
M2_U04
M2_K03
prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z
M2_K07
wykonaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego
M2_K08
Liczba
Nazwa
godzin
CP2
WW1
K_W01
K_W02
K_W03
Efekty
kształcenia
zna i posługuje się mianownictwem anatomicznym w języku polskim
K_W04
K_U02
K_U04
K_K04
Treści
programowe
W1
Ogólna budowa tkanek. Wybrane zagadnienia układu kostnego
3
W2
Ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy.
3
W3
Gruczoły dokrewne
3
W4
Układ krążenia i krew (elementy upostaciowane krwi, osocze).
3
W5
Budowa, unaczynienie i unerwienie serca
3
W6
Układ limfatyczny i limfa
3
W7
Układ oddechowy
3
W8
Układ pokarmowy
Trawienie i wchłanianie wrotne. Podstawowe zagadnienia
budowy wątroby i trzustki. Przemiana materii
3
Układ moczowy i rozrodczy
3
OSTEOLOGIA - OSIE, PŁASZCZYZNY, LINIE CIAŁA
OGÓLNY PODZIAŁ KOŚCI, BUDOWA KOŚCI
Kręgosłup;
Kości klatki piersiowej
Kości kończyny górnej
Kości kończyny dolnej
3
W9
W10
C1
3
5
Miednica jako całość
Kości czaszki:
- kości mózgoczaszki
- kości trzewioczaszki
- czaszka noworodka
Połączenia kości; podział, budowa stawu
C2
C3
C4
C5
C6
C7
UKŁAD MIĘŚNIOWY
Budowa ogólna mięśni.
Topografia mięśni powierzchownych.
Analiza działania tłoczni brzusznej i jej znaczenie.
Ocena przydatności mięśni do wstrzyknięć domięśniowych
UKŁAD KRĄŻENIA
Położenie serca w stosunku do innych narządów.
Budowa serca:
Układ przewodzący serca. Unerwienie, unaczynienie serca.
Czynność serca
Budowa i podział naczyń krwionośnych.
Przebieg głównych pni tętniczych i żylnych.
Krążenie małe, duże, wrotne, płodowe.
Śledziona.
UKŁAD ODDECHOWY
Podział układu oddechowego.
Budowa nosa zewnętrznego, krtani.
Podział tchawicy.
Różnice anatomiczne oskrzela prawego i lewego.
Płuca budowa zewnętrzna i wewnętrzna, topografia
Opłucna – budowa, znaczenie zachyłków opłucnowych
NARZĄDY ZMYSŁU
Oko
Budowa gałki ocznej
Aparat ochronny i ruchowy oka.
Adaptacja, akomodacja.
Narząd przedsionkowo-ślimakowy.
- ucho zewnętrzne
- ucho środkowe
- ucho wewnętrzne
POWŁOKA WSPÓLNA
Podział powłoki wspólnej
Budowa skóry, włosa, paznokcia.
Podział i budowa gruczołów skóry:
- łojowe
- potowe
- sutkowe
Gruczoły dokrewne
UKŁAD WEWNĄTRZWYDZIELNICZY
GRUCZOŁY WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO
Położenie, budowa ogólna, funkcje:
- przysadki
- szyszynki
- gruczołu tarczowego
- gruczołów przytarczycowych
- grasicy
- części wewnątrzwydzielniczej trzustki
- gruczołów nadnerczowych
- gonady
UKŁAD NERWOWY
Podział układu nerwowego
Podstawowe pojęcia – nerw, włókno nerwowe, splot, zwój,
3
3
3
3
3
3
6
C8
C9
C10
Narzędzia
dydaktyczne
ośrodek, mediator, synapsa, odruch, łuk odruchowy.
Budowa mózgowia:
- kresomózgowie
- międzymózgowie
- śródmózgowie
- tyłomózgowie
Budowa rdzenia kręgowego w przekroju poprzecznym.
Opony. Płyn mózgowo-rdzeniowy
Układ nerwowy obwodowy:
- część współczulna
- część przywspółczulna
UKŁAD TRAWIENNY
Podział układu trawiennego
Budowa jamy ustnej:
- zęby – budowa ogólna, kolejność wyrzynania się zębów
- język – budowa
- ślinianki – podział, położenie
Budowa gardła, przełyku.
Żołądek:
- położenie w stosunku do innych narządów
- budowa z uwzględnieniem odcinków, krzywizn oraz
budowa ścian żołądka
Jelito cienkie:
- podział
- budowa, położenie dwunastnicy, jelita czczego i krętego
Jelito grube:
- podział, położenie, budowa
Wątroba:
- budowa ogólna i mikroskopowa
- drogi wyprowadzające żółć
- układ wrotny wątroby
Trzustka:
- budowa części zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej
Unaczynienie i unerwienie narządów jamy brzusznej
UKŁAD MOCZOWY
Podział narządów moczowych.
Nerki:
- budowa nefronu
Moczowód. Położenie, budowa pęcherza moczowego.
Cewki moczowe - żeńska i męska.
NARZĄDY PŁCIOWE MĘSKIE
Budowa i topografia narządów płciowych męskich
wewnętrznych:
- jądra, najądrza, nasieniowody, pęcherzyki nasienne,
gruczoł krokowy, gruczoły opuszkowo-cewkowe, powrózek
nasienny, przewody wytryskowe
Budowa narządów płciowych męskich zewnętrznych - prącie,
moszna
NARZĄDY PŁCIOWE ŻEŃSKIE
Budowa i topografia narządów płciowych żeńskich
wewnętrznych:
- jajniki i funkcje, jajowody, macica, pochwa
Podział, budowa sromu niewieściego
K_W01
W1, W2, C1, C2, C6
K_W02
W1, W3, W10, C5, C6, C7, C8, C10
3
3
3
7
K_W03
K_W04
K_U02
K_U04
K_K04
Ocena
studenta
W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, C3, C4, C9, C10
W4, W6, C3
W1-W10, C1-C10
W1-W10, C1-C10
W1-W10, C1-C10
F
C1-C10
P
W1-W10, C1-C10
zna prawidłową budowę i funkcję komórek, tkanek narządów i układów
organizmu ludzkiego oraz rozumie współzależności ich budowy i funkcji w
warunkach zdrowia i choroby
2
Na ocenę 2 student umie poniżej 65%
3
Na ocenę 3 student umie w 65%-79%
4
5
Na ocenę 5 student umie powyżej 93%
ma podstawową wiedzę na temat rozwoju organizmu ludzkiego,
K_W02 homeostazy ustrojowej i jej regulacji procesów reprodukcji starzenia się i
śmierci
2
3
4
5
rozumie funkcjonowanie układu krążenia, oddechowego, pokarmowego'
K_W03 krwionośnego, moczowego, odpornościowego i nerwowego oraz
powstawanie i znaczenie płynów ustrojowych, wydzielin i wydalin
2
3
4
5
zna budowę i funkcję narządów i komórek układu immunologicznego;
K_W04 rozumie zasady regulacji odpowiedzi odpornościowej i zasady diagnostyki
immunologicznej
2
3
4
5
K_U02 potrafi przekazać informacje o wyniku bez ingerencji w kompetencje lekarza
2
3
4
5
potrafi skutecznie komunikować się ze współpracownikami, innymi
K_U04
pracownikami ochrony zdrowia i odbiorcami wyników
2
3
4
5
prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonaniem
K_K04
zawodu diagnosty laboratoryjnego
2
3
4
5
Godziny kontaktowe
Liczba godzin
ECTS
W
30
6
S
K_W01
Szczegóły
oceny
Obciążenie
pracą
studenta
8
C
L
P
30
Przygotowanie do seminariów
Przygotowanie do ćwiczeń
40
Przygotowanie do egzaminu
50
1. Anatomia Człowieka - W.Woźniak Urban & Partner Wrocław
Piśmiennictwo
2. Mały atlas anatomiczny - Aleksandrowicz R. , wyd. PZWL
podstawowe
3. Anatomia Czynnościowa - R.Maciejewski, K.Torres Czelej
1. Anatomia Człowieka - W.Sylwanowicz (red. Sokołowska Pituchowa) PZWL
Piśmiennictwo
2. Anatomia Człowieka - A.Bochenek M.Reicher T I-V PZWL (wybrane rozdziały)
uzupełniające
3. Atlas anatomii człowieka - Sobotta, wyd. Urban & Partner
Prowadzący
Prof. dr hab. Bogdan Ciszek
przedmiot
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dodatkowe
Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej
informacje
02-004 Warszawa, ul.Chałubińskiego 5
Tel. (22) 629-52-83
9
Karta
przedmiotu
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
CP1
CP2
Cel przedmiotu
CP3
CP4
CP5
CP6
CP7
Wymagania
wstępne
WW1
1M31-K_W48
Efekty
kształcenia
1M31-K_U42
W1
Treści
programowe
W2
W3
Zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami prawnymi
dotyczącymi problematyki bezpieczeństwa i higieny pracy w trakcie
studiów w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym, uczelni o profilu
medycznym, w tym ubezpieczenia OC i NNW
Zapoznanie studentów z informacjami odnośnie zagrożeń dla życia i
zdrowia oraz ochronie przed nimi, w trakcie studiów w Warszawskim
Uniwersytecie Medycznym (laboratoria, obiekty ochrony zdrowia tym
gabinety zabiegowe, sale operacyjne, sale sekcyjne). Postępowanie
przy wdrażaniu procedury poekspozycyjnej.
Przekazanie wiedzy odnośnie postępowania w przypadku wystąpienia
zagrożeń dla życia i zdrowia, w tym zasadami udzielania pierwszej
pomocy przedmedycznej. Postępowanie w razie wypadków i w
sytuacjach zagrożeń (pożar, wybuch, awaria,
zagrożenie
terrorystyczne, powódź itp.). Zasady ewakuacji z budynków.
Zapoznanie studentów z zasadami bezpieczeństwa pożarowego w
Warszawskim Uniwersytecie Medycznym
Zapoznanie studentów z zasadami ergonomii, ze szczególnym
uwzględnieniem stanowiska komputerowego.
Zapoznanie studentów z zasadami prawidłowego oświetlenia
stanowisk nauki/pracy.
Zapoznanie studentów z możliwościami pozyskiwania informacji z baz
danych traktujących o bezpieczeństwie i higienie pracy (WHO, CIOP,
MOP)
Podstawowa wiedza z zakresu nauk przyrodniczych
uzasadnia
potrzebę
zapoznania
studentów
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów
przeciwpożarowych w trakcie studiów ze szczególnym
uwzględnieniem
zajęć
praktycznych
(zajęcia M2_W01
laboratoryjne) w szczególności udzielanie pomocy przed
lekarskiej, zakażeń przenoszonych drogą naruszenia
ciągłości tkanek, analizowanie ergonomii stanowiska
pracy
kieruje udzielaniem pomocy przed lekarskiej, podnosi
skuteczność działań mających na celu ochronę zdrowia M2_U05
przed zagrożeniami występującymi na stanowisku M2_U11
nauki/pracy
Liczba
Nazwa
godzin
Regulacje prawne z zakresu ochrony pracy (prawa i
obowiązki studentów w zakresie bezpieczeństwa i higieny
0,5
pracy).
Zagrożenia zdrowia studentów na stanowiskach
nauki/pracy w trakcie studiów (fizyczne, chemiczne i
biologiczne oraz psychospołeczne) i ochrona przed
1,5
zagrożeniami. Procedura poekspozycyjną w narażeniu na
HIV, HBV, HCV.
Postępowanie w razie wypadków i w sytuacjach zagrożeń
1
(pożar, wybuch, awaria, zagrożenie terrorystyczne,
powódź itp.). Zasady ewakuacji z budynków
W4
Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej
0,5
W5
Zasady ergonomii na stanowiskach pracy (stanowisko
komputerowe). Oświetlenie
0,5
10
1M31-K_W48
W1-W2
1M31-K_U42
W3-W5
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
Obciążenie
pracą studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
F
P
W2-W4
W1-W5
uzasadnia
potrzebę
zapoznania
studentów Warszawskiego
Uniwersytetu Medycznego z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz przepisów przeciwpożarowych w trakcie studiów ze szczególnym
1M31-K_W48 uwzględnieniem zajęć praktycznych (zajęcia laboratoryjne) w
szczególności udzielanie pomocy przed lekarskiej, zakażeń
przenoszonych drogą naruszenia ciągłości tkanek, analizowanie
ergonomii stanowiska pracy
2
nie uzasadnia
3
uzasadnia dostatecznie
4
uzasadnia dobrze
5
uzasadnia bardzo dobrze
kieruje udzielaniem pomocy przed lekarskiej, podnosi skuteczność
1M31-K_U42 działań mających na celu ochronę zdrowia przed zagrożeniami
występującymi na stanowisku nauki/pracy
2
nie kieruje
3
kieruje dostatecznie
4
kieruje dobrze
5
kieruje bardzo dobrze
Liczba godzin
ECTS
W
4
S
Godziny kontaktowe
C
L
P
Przygotowania do seminariów
Przygotowanie do laboratorium
Przygotowanie do zaliczenia
11
1. Bezpieczeństwo Pracy. - Nauka i praktyka. Wydawnictwo CIOP, Warszawa
2. Kłosiewicz-Latoszek L., Kirschner H., Środowiskowe czynniki zdrowia w zarysie.
Wyd. WUM, Warszawa 2011.
3. Kodeks pracy. Praca zbiorowa. Wyd. LexisNexis, Warszawa 2009.
4. Marcinkowski J., Higiena i profilaktyka w zawodach medycznych. PZWL,
Warszawa 2004.
5. Raczkowski B., BHP w praktyce. Poradnik. ODDK, Gdańsk 2006.
6. Bazy danych, informacje ze stron WHO, CIOP, MOP
dr inż. Irena Konińska
Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny
02-007 Warszawa, ul. Oczki 3 tel. (22) 621-51-97
Wykład informacyjny:
Podające: prezentacja multimedialna i prezentacja ustna
Programowane: CIOP, bazy informacyjne, filmy szkoleniowe, dane MOP, WHO
Praktyczne: udzielanie pierwszej pomocy przed medycznej – pokaz multimedialny
Problemowe: analiza przypadków
Ocenianie formujące: ankieta badająca stan wiedzy studenta na temat BHP i zasad
higieny w uczelni medycznej (przed rozpoczęciem zajęć) + obecność obowiązkowa na
wykładzie.
Ocenianie podsumowujące: test zaliczeniowy, pytania jednokrotnego wyboru i pytania
otwarte.
11
Karta
przedmiotu
BIOFIZYKA
CP1
Cel
przedmiotu
CP2
CP3
Wymagania
wstępne
WW1
WW2
K_W01
K_W08
Efekty
kształcenia
K_W12
K_W40
FW20-K_W53
FW28-K_W54
Treści
programowe
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
C1
Poznanie podstawowych praw biofizycznych i fizycznych
wykorzystywanych w diagnostyce i terapii medycznej.
Nabycie praktycznych umiejętności w prawidłowym wykonywaniu
pomiarów wielkości biofizycznych, prezentacji, interpretacji oraz
szacowania niepewności wyników końcowych.
Poznanie mechanizmów i skutków oddziaływania fizycznych i
biofizycznych czynników środowiskowych na organizm ludzki w
różnych fazach jego rozwoju.
Znajomość praw fizyki z zakresu szkoły średniej na poziomie
podstawowym ( standardy wymagań maturalnych na poziomie
podstawowym)
Znajomość podstawowych własności funkcji liniowej, wielomianowej i
wykładniczej. Zakres podstawowy ze szkoły średniej.
zna prawidłową budowę i funkcję komórek, tkanek
narządów i układów organizmu ludzkiego oraz rozumie
współzależności ich budowy i funkcji w warunkach
zdrowia i choroby. Student zna uproszczoną budowę M2_W02
układu krążenia a w szczególności procesy transportu M2_W01
między układem krwionośnym a układem chłonnym.
Student zna podstawy biofizyki działania wybranych
narządów słuchu i wzroku.
rozumie fizyczne podstawy procesów biologicznych oraz
metod pomiarowych stosowanych w diagnostyce M2_W01
laboratoryjnej. Zna metodykę pomiarów wielkości M2_W07
biofizycznych.
zna definicje i metody oceny precyzji, dokładności,
swoistości, czułości, czułości funkcjonalnej i liniowości
M2_W05
metod analitycznych oraz zasady kontroli ich jakości. Zna
M2_W07
metody testowania hipotez statystycznych oraz znaczenie
korelacji i regresji;
zna statystyczne podstawy walidacji metod analitycznych
i analizy wyników badań laboratoryjnych, metody
opracowania
wyników
i
oceny
ich
wartości
M2_W03
diagnostycznej. Zna podstawy technik informatycznych
oraz zasady pracy z edytorami tekstu, arkuszami
kalkulacyjnymi i programami graficznymi.
M2_W01
charakteryzuje wpływ czynników fizycznych środowiska
M2_W02
na organizmy żywe.
M2_W03
M2_W02
zna biofizyczne aspekty diagnostyki i terapii.
M2_W01
Liczba
Nazwa
godzin
Metodyka pomiarów wielkości fizycznych i biofizycznych.
3
Rola biofizyki we współczesnej nauce. Techniki
2
doświadczalne i teoretyczne stosowane w biofizyce.
Biofizyka układu krążenia.
2
Biofizyka zmysłu słuchu, mowy i wzroku.
2
Wpływ czynników zewnętrznych na organizm żywy.
2
Biofizyczne podstawy metod diagnostycznych in vivo.
2
Radiofarmacja.
Biofizyczne podstawy terapii izotopowej. Terapia
2
hadronowa.
Praktyczne
zastosowanie
rachunku
niepewności
pomiarów. Niepewności typu A i typu B. Praktyczna
6
12
C9
K_W01
K_W08
K_W12
nauka przedstawiania wyników pomiarów. Regresja
liniowa. Przykłady stosowania testów statystycznych.
Refrakcja molekularna
Badanie własności i absorpcji światła z wykorzystaniem
lasera.
Pomiary temperatury metodami elektrycznymi.
Obserwacje i pomiary mikroskopowe.
Doświadczalne sprawdzenie rozkładu Poissona rejestracji
promieniowania
gamma.
Pomiar
aktywności
promieniotwórczej suszonych grzybów i mchów leśnych.
Badanie własności pól magnetycznych.
Zastosowanie oscyloskopu do badania sygnałów
bioelektrycznych zmiennych w czasie.
Pomiar impedancji skóry ludzkiej.
W3, W4, W7, L5
W1,W2, C1-C9
W1, C1, C2, C4, C6
K_W40
W1, C1-C9
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
FW20-K_W53
FW28-K_W54
F
P
K_W01
2
3
4
5
K_W08
2
3
4
5
K_W12
2
3
4
5
K_W40
2
3
4
3
3
3
3
3
3
3
3
W5, C3, C6, C7
W5, W6, C3
C2 – C9
C1, W2-W6
zna prawidłową budowę i funkcję komórek, tkanek narządów i
układów organizmu ludzkiego oraz rozumie współzależności ich
budowy i funkcji w warunkach zdrowia i choroby. Student zna
uproszczoną budowę układu krążenia a w szczególności procesy
transportu między układem krwionośnym a układem chłonnym.
Student zna podstawy biofizyki działania wybranych narządów słuchu
i wzroku.
50%
51%
80%
95%
rozumie fizyczne podstawy procesów biologicznych oraz metod
pomiarowych stosowanych w diagnostyce laboratoryjnej. Zna
metodykę pomiarów wielkości biofizycznych.
50%
51%
80%
95%
zna definicje i metody oceny precyzji, dokładności, swoistości,
czułości, czułości funkcjonalnej i liniowości metod analitycznych oraz
zasady kontroli ich jakości. Zna metody testowania hipotez
statystycznych oraz znaczenie korelacji i regresji;
50%
51%
80%
95%
zna statystyczne podstawy walidacji metod analitycznych i analizy
wyników badań laboratoryjnych, metody opracowania wyników i
oceny ich wartości diagnostycznej. Zna podstawy technik
informatycznych oraz zasady pracy z edytorami tekstu, arkuszami
kalkulacyjnymi i programami graficznymi.
50%
51%
80%
13
5
FW20-K_W53
95%
charakteryzuje wpływ czynników fizycznych środowiska na organizmy
żywe.
2
3
4
5
FW28-K_W54
2
3
4
5
Obciążenie
pracą studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
50%
51%
80%
95%
zna biofizyczne aspekty diagnostyki i terapii.
50%
51%
80%
95%
Liczba godzin
ECTS
W
15
S
Godziny kontaktowe
C
L
30
3
P
15
30
1. Feliks Jaroszyk, Biofizyka. Podręcznik dla studentów pod redakcją, PZWL,
Warszawa 2005
2. Krzysztof Dołowy, Biofizyka, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2005
3. Bolesław Sędzia, Materiały do ćwiczeń z biofizyki i fizyki, PZWL, Warszawa 2006
1. Wyrażanie niepewności pomiaru. Przewodnik, Główny Urząd Miar, Warszawa
1999
2. Andrzej A. Czerwiński, Energia jądrowa i promieniotwórczość, Oficyna
Edukacyjna
3. Fizyczne metody diagnostyki medycznej i terapii, Praca zbiorowa pod redakcją
A.Z. Hrynkiewicza i E. Rokity, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000
4. H. Szydłowski, Pracownia fizyczna
Prof. dr hab. n. farm. Piotr Wroczyński
Zakład Bioanalizy i Analizy Leków
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1
Tel. (22) 5720 976
14
Karta
przedmiotu
BIOLOGIA I GENETYKA
CP1
Cel przedmiotu
CP2
WW1
Wymagania
wstępne
WW2
WW3
K_W01
K_W07
Efekty
kształcenia
K_U12
K_U32
K_K02
Treści
programowe
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
W8
C1
pogłębienie i usystematyzowanie wiedzy oraz wykształcenie podstawowych
umiejętności z zakresu biologii i genetyki, ze szczególnym uwzględnieniem
podstaw biologii komórki, podstaw genetyki ogólnej, molekularnej, populacyjnej
oraz genetyki rozwoju
kształtowanie postawy twórczego rozwiązywania problemów w oparciu o postęp
nauk, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju kompetencji w zakresie
posługiwania się wiedzą z zakresu biologii komórki i genetyki w badaniach
analitycznych
Student zna podstawy biologii z wcześniejszych etapów kształcenia (liceum i
gimnazjum), w zakresie:
-rozumienia podstawowych poziomów złożoności struktury żywej materii w
sekwencji: komórka, tkanka, narząd/organ;
-właściwego umiejscowienia Procaryota i Eucaryota w systematyce organizmów
żywych i rozumienia podstawowych różnic między strukturą i funkcją komórek
pro- i eukariotycznych;
-charakteryzowania podstawowych elementów ultrastruktury komórek
Student zna podstawy genetyki z wcześniejszych etapów kształcenia (liceum i
gimnazjum), w zakresie:
-rozumienia podstawowych różnic między mitozą i mejozą oraz ich konsekwencji
w zakresie dziedziczenia i zmienności;
-rozumienia podstaw struktury i funkcji kwasów nukleinowych w utrzymaniu,
przenoszeniu i ekspresji informacji genetycznej;
-rozumienia podstawowych mechanizmów ewolucji organizmów żywych
Student posiada podstawową umiejętność:
- dyskusji wyników obserwacji i eksperymentów popartej argumentacją
merytoryczną z zakresu nabytej wiedzy;
- wykonania zaplanowanych zadań i eksperymentów na podstawie
udostępnionych opisów procedur doświadczalnych, z wykorzystaniem
powierzonego sprzętu i odczynników, w warunkach konsultacji
postępowania z prowadzącymi zajęcia nauczycielami akademickimi.
zna prawidłową budowę i funkcję komórek, tkanek, narządów i
M2_W02
M2_W01
budowy i funkcji w warunkach zdrowia i choroby
M2_W01
ma wiedzę na temat struktury i funkcji genów człowieka,
M2_W02
mechanizmów dziedziczenia i zaburzeń genetycznych
M2_W10
M2_U01
potrafi posługiwać się mikroskopem optycznym oraz technikami
M2_U02
histologicznymi i patomorfologicznymi w celu opisu cech
M2_U05
morfologicznych tkanek i komórek (prawidłowych i patologicznie
M2_U07
zmienionych)
M2_U08
potrafi posługiwać się odczynnikami chemicznymi, precyzyjnie
ważyć i mierzyć, sporządzać roztwory i mieszaniny, przeprowadzać M2_U01
obliczenia chemiczne
M2_K04
potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
M2_K06
Liczba
Nazwa
godzin
Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna
2
organizmów żywych.
2
Budowa i funkcje komórek prokariotycznych i eukariotycznych.
2
Błony biologiczne, mechanizmy transportu przez błony.
2
Podział komórki i cykl komórkowy.
Komórka w roli organizmu istniejącego samodzielnie oraz jako
2
element organizmu wielokomórkowego.
2
Struktura i funkcja genów u organizmów prokariotycznych.
2
Struktura i funkcja genomu eukariotycznego.
1
Techniki badawcze współczesnej genetyki.
Ultrastruktura komórki - elementy cytologii doświadczalnej, techniki
5
mikroskopowe.
15
Identyfikacja
i
charakterystyka
tkanek
5
w obrazie mikroskopowym.
Mechanizmy embriogenezy, histogenezy i organogenezy. Podziały
C3
5
komórkowe.
Podstawy genetyki klasycznej – modele i mechanizmy
C4
5
dziedziczenia. Genetyka mendlowska – zadania obliczeniowe.
Genetyczna determinacja płci, dziedziczenie układów grupowych
C5
5
krwi, genetyczne podstawy konfliktu serologicznego. Genetyka
morganowska – zadania obliczeniowe.
Mutacje – klasyfikacja, znaczenie medyczne i diagnostyczne.
C6
5
Identyfikacja i charakterystyka mutacji.
Metody izolacji DNA z materiału biologicznego.
Techniki
C7
5
pipetowania. Izolacja DNA z materiału biologicznego cz. 1.
Izolacja DNA z materiału biologicznego cz. 2. Ocena jakości
C8
5
uzyskanego DNA.
Podstawy genetyki populacyjnej i genetyki rozwoju. Ewolucja form
C9
3
życia. Środowisko a zmienność organizmów.
Oddziaływania międzyosobnicze. Identyfikacja i charakterystyka
C10
2
pasożytów.
K_W01 W1, W2, W3, W5, C1, C2
K_W02 W4, C3,
K_W07 W6, W7, C4, C5, C6
K_W32 W8, C10
K_U07 C7, C8
K_U12 C1, C2, C3
K_U32 C7, C8
K_U39 C3, C6, C8, C10
K_K02 C6, C7, C8
K_K06 C3-C6, C10
F
C1-C10
P
W1-W8 i C1-C10
zna prawidłową budowę i funkcję komórek organizmu ludzkiego
K_W01
oraz rozumie współzależności ich budowy i funkcji
2
nie zna
3
zna doststecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
K_W07
2
nie ma wiedzy
3
ma dostateczną wiedzę
4
ma dobrą wiedzę
5
ma bardzo dobrą wiedzę
potrafi posługiwać się mikroskopem optycznym w celu opisu cech
K_U12
morfologicznych tkanek i komórek
2
nie potrafi
3
potrafi dostatecznie
4
potrafi dobrze
5
potrafi bardzo dobrze
potrafi posługiwać się odczynnikami chemicznymi
K_U32
wykorzystywanymi do izolacji DNA i badań genenomu technikami
PCR, sporządzać proste roztwory i mieszaniny
2
nie potrafi
3
4
potrafi dobrze
5
K_K02
2
nie potrafi
3
4
potrafi dobrze
5
Godziny kontaktowe
Liczba godzin
ECTS
W
15
6
S
C2
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena studenta
Szczegóły
oceny
Obciążenie
pracą studenta
16
C
L
P
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
45
-
20
25
1. Alberts B., Bray D., Johnson A., Levis J., Raff M., Roberts K., Walter P.:
Podstawy biologii komórki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009
2. Jarygin W.N.: Biologia. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych.
Wydawnictwo Czelej, Lublin 2005
3. Winter P.C., Hickey G.I., Flether H.L.: Genetyka. Krótkie wykłady.
Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2010
1. Fuller G.M., Shields D.: Podstawy molekularne biologii komórki. Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2005
2. Węgleński P.: Genetyka molekularna. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2007
3. Brown T.A.: Genomy. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009
4. Bartel H.: Embriologia medyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2009
prof. nazw. dr hab. Jacek Łukaszkiewicz, tel. (22) 5720735;
e-mail: [email protected]
17
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
CHEMIA ANALITYCZNA
CP1
Poznanie podstawowych pojęć stosowanych w farmakopei oraz chemii
analitycznej - ilościowej, kryteria wyboru metody analitycznej.
CP2
Poznanie podstaw teoretycznych i mechanizmów reakcji w poszczególnych
miareczkowych metodach analitycz-nych.
WW1
Student zna podstawy chemii z zakresu szkoły średniej. Potrafi samodzielnie
przeliczać stężenia roztworów odczynników i przygotować roztwory o
odpowiednim stężeniu.
WW2
Student zna podstawy chemii ogólnej nieorganicznej
z zakresu 1 semestru
studiów. Ma podstawowe wiadomości o roztworach wodnych (dysocjacja,
obliczenie pH, hydroliza, roztwory buforowe).
Wymagania
wstępne
Efekty
kształcenia
K_W10
rozumie mechanizmy przemian chemicznych oraz relacje między
zjawiskami i parametrami fizykochemicznymi w aspekcie metod
analitycznych
M2_W01
K_W12
czułości, czułości funkcjonalnej i liniowości metod analitycznych
oraz zasady kontroli ich jakości
M2_W05
M2_W07
K_W17
zna zasady dobrej praktyki laboratoryjnej, prawne, organizacyjne i
etyczne uwarunkowania czynności diagnostyki laboratoryjnej oraz
wymagania dotyczące organizacji medycznego laboratorium
diagnostycznego na różnych szczeblach ochrony zdrowia
M2_W08
M2_W09
M2_W10
M2_W11
M2_W12
K_U32
ważyć i mierzyć, sporządzać roztwory i mieszaniny, przeprowadzać
M2_U01
K_K02
M2_K04
M2_K06
Nazwa
Liczba
godzin
Treści
programowe
W1
W2
W3
Wprowadzenie, chemia analityczna i analiza chemiczna,
wyjaśnienie podstawowych pojęć stosowanych w analizie
ilościowej.
Analiza ilościowa, zagadnienia ogólne, np. prawidła korzystania z
wag analitycznych.
Analiza miareczkowa, klasyfikacja metod. Metody alkacymetryczne
(skok miareczkowania, alkalimetria i acydymetria środowiska
wodnego i niewodnego).
Miareczkowe metody wytrąceniowe (argentometria, iloczyn
rozpuszczalności).
1
2
2
W4
Kompleksometria.
2
W5
Redoksymetria.
2
W6
Walidacja metody analitycznej.
1
C1
Technika ważenia na analitycznej wadze.
1
C2
Oznaczanie metoda alkacymetryczną farmakopealnej substancji
leczniczej i obliczanie zawartości.
4
C3
Oznaczanie metodą argentometryczną (bezpośrednią i pośrednią)
substancji czynnej
w produkcie leczniczym.
4
C4
C5
Określanie zawartości substancji metodą kompleksometryczną,
obliczenia.
Określanie zawartości substancji metodą redoksymetryczną,
obliczenia.
4
4
18
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
C6
Przeprowadzenie wybranej walidacji
przygotowanie mieszanin modelowych.
C7
Oznaczanie substancji w mieszaninach modelowych.
4
C8
Obliczenia dotyczące walidacji.
3
R1
Repetytorium 1
2
R2
Repetytorium 2
2
R3
Repetytorium 3
2
K_W10
W1 – W5, C1 – C4
K_W12
W6, C6 – C8
K_W17
C1 – C8
K_U32
C1 – C8
K_K02
C6 – C8
F
C1 – C8, R1 – R3
P
W1 – W6, C1 – C8
K_W10
nie umie 80%
3
umie 60%
4
umie 80%
5
umie 95-100%
nie umie 80%
3
umie 60%
4
umie 80%
5
umie 95-100%
zna zasady dobrej praktyki laboratoryjnej, prawne, organizacyjne i etyczne
uwarunkowania czynności diagnostyki laboratoryjnej oraz wymagania dotyczące
organizacji medycznego laboratorium diagnostycznego na różnych szczeblach
ochrony zdrowia
2
nie umie 80%
3
umie 60%
4
umie 80%
5
umie 95-100%
K_U32
6
zna definicje i metody oceny precyzji, dokładności, swoistości, czułości, czułości
funkcjonalnej i liniowości metod analitycznych oraz zasady kontroli ich jakości
2
K_W17
analitycznej,
rozumie mechanizmy przemian chemicznych oraz relacje między zjawiskami i
parametrami fizykochemicznymi w aspekcie metod analitycznych
2
K_W12
metody
potrafi posługiwać się odczynnikami chemicznymi, precyzyjnie ważyć i mierzyć,
sporządzać roztwory i mieszaniny, przeprowadzać obliczenia chemiczne
2
nie umie 80%
3
umie 60%
4
umie 80%
5
umie 95-100%
19
K_K02
2
nie umie 80%
3
umie 60%
4
umie 80%
5
umie 95-100%
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
10
S
C
Obciążenie
pracą
studenta
ECTS
35
L
4
P
30
45
Minczewski J., Marczenko Z., Chemia analityczna, tom 2, wyd. 10, PWN, Warszawa 2005
Piśmiennictwo
Cygański A.: Chemiczne metody analizy ilościowej, wyd. IV, WNT, Warszawa 2010
podstawowe
Lipiec T., Szmal Z.: Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej, wyd. V, PZWL,
Warszawa 1980.
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Farmakopea Polska VI (2002) i VIII (2008)
Pawlaczyk J.,Zając M.: Walidacja metod analizy chemicznej, wyd. AM Poznań, 1999.
Prof. dr hab. Piotr. Wroczyński
Wydział Farmaceutyczny; ul. Banacha 1 tel. (22) 5720 976
20
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
CHEMIA BIONIEORGANICZNA
CP1
rozumie relacje między strukturą związków chemicznych a reakcjami zachodzącymi w
organizmie człowieka
CP2
WW1
zna i rozumie prawa, pojęcia i zjawiska chemiczne, posługuje się terminologią i
symboliką chemiczną związaną z: budową atomu, wiązaniami chemicznymi,
pierwiastkami i związkami chemicznymi, typowymi reakcjami chemicznymi, roztworami
wodnymi i ich stężeniem, dysocjacją jonową i reakcjami zobojętniania i strącania
osadów, reakcjami utleniania i redukcji
WW2
opisuje właściwości najważniejszych pierwiastków i związków chemicznych oraz ich
zastosowania – właściwości fizyczne i chemiczne metali i niemetali oraz ich związków:
tlenków, wodorotlenków, kwasów i soli
WW3
przedstawia i wyjaśnia zjawiska i procesy chemiczne: zapisuje równania reakcji
chemicznych w formie cząsteczkowej i jonowej, interpretuje jakościowo i ilościowo
równania reakcji chemicznych, określa czynniki wpływające na przebieg reakcji
chemicznych
WW4
wykonuje obliczenia chemiczne: z zastosowaniem pojęcia mola, stechiometryczne,
związane z wyrażaniem stężenia roztworów
rozumie relacje między strukturą związków chemicznych a reakcjami
zachodzącymi w organiźmie człowieka
M2_W01
potrafi posługiwać się odczynnikami chemicznymi, precyzyjnie ważyć i
K_U32 mierzyć, sporządzać roztwory i mieszaniny, przeprowadzać obliczenia
chemiczne
M2_U01
rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i
organizować proces uczenia się innych osób
M2_K01
M2_K02
K_W09
Efekty
kształcenia
K_K01
K_K06 wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia
Treści
programowe
Nazwa
M2_K01
Liczba
godzin
S1
Kationy litowców i berylowców.
2,5
S2
Metaloenzymy nie wykazujące właściwości utleniająco - redukujących.
2,5
S3
Przenośniki tlenu i białka transportujące tlen.
2,5
S4
Hemoproteidy i miedzioproteiny w reakcjach utleniania - redukcji,
witamina B12.
2,5
S5
Transport i magazynowanie jonów metali.
2,5
S6
Metale i niemetale w biologii i medycynie.
2,5
L1
Sporządzanie roztworów o określonym stężeniu. Identyfikacja
roztworów jonów w oparciu o reakcje barwne, strącanie osadów i
badanie ich rozpuszczalności - kationy I grupy (Ag+, Hg22+, Pb2+).
2,5
L2
badanie ich rozpuszczalności - kationy III grupy (Ni2+, Co2+, Mn2+,
Zn2+, Fe2+, Fe3+, Al3+, Cr3+).
2,5
21
L3
badanie ich rozpuszczalności - kationy II grupy (Ba2+, Sr2+, Ca2+).
2,5
L4
badanie ich rozpuszczalności - aniony I grupy (Cl-, Br-, I-, NCS-).
2,5
L5
badanie ich rozpuszczalności – inne wybrane aniony (SO42-, PO43-,
CO32-, NO3-).
2,5
L6
Ćwiczenia podsumowujące. Identyfikacja substancji stałych.
2,5
K_W09 S1, S2, S3, S4, S5, S6
Narzędzia
dydaktyczne
K_U32 L1, L2, L3, L4, L5, L6
K_K01 S1, S2, S3, S4, S5, S6, L1, L2, L3, L4, L5, L6
K_K06 S1, S2, S3, S4, S5, S6, L1, L2, L3, L4, L5, L6
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
F
S1-S6 i L6
P
S1-S6 i L1-L6
K_W09
organiźmie człowieka
2
nie rozumie relacji między strukturą związków chemicznych a reakcjami zachodzącymi
w organizmie człowieka
3
organizmie człowieka w stopniu dostatecznym
4
organizmie człowieka w stopniu dobrym
5
organizmie człowieka w stopniu bardzo dobrym
K_U32
2
nie potrafi posługiwać się odczynnikami chemicznymi, precyzyjnie ważyć i mierzyć,
sporządzać roztwory i mieszaniny, przeprowadzać obliczenia chemiczne w stopniu
dostatecznym
4
dobrym
5
bardzo dobrym
rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces
K_K01
uczenia się innych osób
3
2
nie rozumie potrzeba uczenia się przez całe życie, nie potrafi inspirować i organizować
proces uczenia się innych osób
3
rozumie potrzeba uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces
uczenia się innych osób w stopniu dostatecznym
4
uczenia się innych osób w stopniu dobrym
22
5
uczenia się innych osób w stopniu bardzo dobrym
2
Nie wykazuje umiejętności i nawyków samokształcenia
3
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia w stopniu dostatecznym
4
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia w stopniu dobrym
5
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia w stopniu bardzo dobrym
Liczba godzin
ECTS
W
Godziny kontaktowe
S
15
C
Obciążenie
pracą
studenta
L
15
P
2
10
10
Przygotowanie do zaliczenia z oceną
10
Bielański A.: Chemia nieorganiczna, Warszawa, PWN 2010.
Cotton F.A., Wilkinson G., Gaus P.L.: Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 2002.
Lipiec T., Szmal S.: Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej. Warszawa,
Piśmiennictwo PZWL 1996.
podstawowe
Pajdowski L.: Chemia ogólna, PWN, Warszawa 1999
Sołoniewicz R.: Zasady nowego słownictwa związków nieorganicznych, WNT, Warszawa 1995.
Kocjan R.: Chemia analityczna, tom I i II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002.
Skrypt „Chemia bionieorganiczna”, cz.1 – Biopierwiastki, pod red. P. Wroczyńskiego, Warszawa
Piśmiennictwo 2011
uzupełniające Skrypt „Chemia bionieorganiczna”, cz. 2 – Wybrane metaloproteiny, pod. red. Piotra
Wroczyńskiego, Warszawa, 2011
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Prof. dr hab. Piotr Wroczyński, [email protected],
tel. (0-22) 572 09 49
23
Karta
przedmiotu
Cel przedmiotu
Wymagania
wstępne
Efekty
kształcenia
CHEMIA BIOORGANICZNA
CP1
zapoznanie z podstawami chemii związków naturalnych (cukry, aminokwasy,
alkaloidy, składniki tłuszczów)
CP2
zapoznanie się z biosyntezą związków ważnych dla funkcjonowania organizmów
żywych
CP3
zapoznanie się z metodami wyodrębniania substancji z materiału roślinnego i
analizą ich wybranych właściwości
WW1
zna podstawy chemii organicznej obowiazujące studentów analityki medycznej
WW2
zna reakcje kondensacji aldolowej i Claisena, substytucji nukleofilowej, utleniania
i redukcji
WW3
potrafi napisać mechanizmy powyższych reakcji dla prostych związków
organicznych
ma wiedzę o budowie i funkcji węglowodanów, lipidów, kwasów
nukleinowych, peptydów i białek oraz procesach metabolicznych na
poziomie molekularnym, komórkowym, narządowym i ustrojowym w
K_W06
zakresie chemii bioorganicznej. Zna metody oceny procesów
biochemicznych i przemian metabolicznych w warunkach
fizjologicznych i patologicznych
M2_W01
M2_W04
M2_W01
K_W09
Treści
programowe
Liczba
godzin
Nazwa
W1
W2
W3
Przebieg reakcji alkilowania, kondensacji aldolowej i Claisena,
transaminacji, dekarboksylacji, oksydatywnego sprzęgania fenoli,
utleniania i redukcji w organizmach żywych
Biosynteza alkaloidów, wzory i nazwy protoalkaloidów, alkaloidów
pirolidynowe, piperydynowe i pirydynowe oraz z pierścieniami
skondensowanymi
Kwasy karboksylowe – nazewnictwo w biochemii, wzory kwasów
występujacych w biomolekułach, podstawowe reakcje, konformacje
łańcuchow alifatycznych w kwasach
2
0,5
1
1
W4
Biosynteza lipidów, budowa błon biologicznych i miceli
W5
Biosynteza aminokwasów, chemia aminokwasów
równowagi kwasowo-zasadowe aminokwasów
W6
Biosynteza zwiazków karbopolicyklicznych, chemia związków
heterocyklicznych, rola pierścienia pirydyny w procesach utlenianiaredukcji
1,5
W7
Biosynteza cukrów, chemia cukrów Biosynteza terpenów, steroidy.
Sprawdzian opanowania wiedzy wykładowej.
2
S1
Wybrane reakcje zachodzące w organizmach żywych i ich analogia
do reakcji w laboratorium chemii organicznej
2,5
S2
Równowagi konformacyjne i rodzaje izomerii w związkach
organicznych
jako
podstawy
zróżnicowania
właściwości
biologicznych
2,5
S3
Budowa i reakcje biomolekuł –
nukleotydy. Kataliza enzymatyczna.
2,5
węglowodany,
i
peptydów,
aminokwasy,
2
24
Narzędzia
dydaktyczne
2,5
S4
Rozwiązywanie problemów i dyskusja
L1
Izolacja substancji z materiału roślinnego
L2
Biosynteza stereoselektywna
wykorzystanie drożdży
L3
Badanie wybranych właściwości fizykochemicznych (między innymi
pomiar wpółczynnika załamania światła i kąta skręcalności właściwej)
wybranych związków
1,5
L4
Analiza jakościowa węglowodanu
2,5
związku
3
optycznie
czynnego
–
3
K_W06 W1 – W7, S3, L1 - L4
K_W09 W1, W2, W6, S1, S2, S4
F
S1 – S4, L1 - L4
P
S1 – S3, W1 – W7
Ocena studenta
ma wiedzę o budowie i funkcji węglowodanów, lipidów, kwasów nukleinowych,
peptydów i białek oraz procesach metabolicznych na poziomie molekularnym,
K_W06 komórkowym, narządowym i ustrojowym w zakresie chemii bioorganicznej. Zna
metody oceny procesów biochemicznych i przemian metabolicznych w
warunkach fizjologicznych i patologicznych
Szczegóły
oceny
2
<51 %
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
K_W09
rozumie relacje między strukturą związków
2
<51 %
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
Liczba godzin
Godziny kontaktowe
W
10
S
10
chemicznych
a
reakcjami
ECTS
C
L
Obciążenie
pracą studenta
10
P
15
5
10
Maciejewska D.,Langwald M. „Chemia Organiczna, T.1 i T.2”, Oficyna Wydawnicza WUM
Warszawa 2009.
Piśmiennictwo Kołodziejczyk A. „Naturalne związki organiczne” Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
podstawowe 2004
Kafarski P., Lejczak B. „Chemia Bioorganiczna” Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
1994
25
Piśmiennictwo
Mastalerz P. „Elementarna biochemia” Wydawnictwo Chemiczne Wrocław 2009
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Prof. dr hab. Dorota Maciejewska
Szczegółowy regulamin w gablocie Katedry i w Przewodniku Dydaktycznym dla I roku
Dodatkowe
informacje
Katedra i Zakład Chemii Organicznej
26
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
CHEMIA OGÓLNA I NIEORGANICZNA
CP1
CP2
sporządzać roztwory i mieszaniny,
CP3
potrafi przeprowadzać podstawowe obliczenia chemiczne
WW1
zna i rozumie prawa, pojęcia i zjawiska chemiczne, posługuje się terminologią i
symboliką chemiczną związaną z: budową atomu, wiązaniami chemicznymi,
pierwiastkami i związkami chemicznymi, typowymi reakcjami chemicznymi, szybkością
reakcji chemicznych, roztworami wodnymi i ich stężeniem, dysocjacją jonową i
reakcjami zobojętniania i strącania osadów, reakcjami utleniania i redukcji, ogniwami
galwanicznymi i elektrolizą
WW2
opisuje właściwości najważniejszych pierwiastków i związków chemicznych oraz ich
zastosowania – właściwości fizyczne i chemiczne metali i niemetali oraz ich związków:
tlenków, wodorotlenków, kwasów i soli
WW3
przedstawia i wyjaśnia zjawiska i procesy chemiczne: zapisuje równania reakcji
chemicznych w formie cząsteczkowej i jonowej, interpretuje jakościowo i ilościowo
równania reakcji chemicznych, opisuje efekty energetyczne przemian, określa czynniki
wpływające na przebieg reakcji chemicznych
WW4
wykonuje obliczenia chemiczne: z zastosowaniem pojęcia mola, stechiometryczne,
związane z wyrażaniem stężenia roztworów, związane ze stałą równowagi, prawem
rozcieńczeń Ostwalda i pH roztworu
K_W10 zjawiskami i parametrami fizykochemicznymi w aspekcie metod M2_W01
analitycznych
Efekty
kształcenia
chemiczne
M2_U01
K_U33
potrafi mierzyć, interpretować i opisywać właściwości fizykochemiczne
badanych substancji
M2_U01
M2_U02
M2_U08
K_K01
M2_K01
M2_K02
Treści
programowe
Nazwa
M2_K01
Liczba
godzin
W1
Podstawowe definicje i prawa chemiczne, Budowa atomu. Podstawy chemii
kwantowej. Izotopy promieniotwórcze i ich zastosowanie w medycynie.
Układ okresowy pierwiastków. Rodzaje wiązań chemicznych. Właściwości
chemiczne i fizyczne pierwiastków oraz ich związków.
3
W2
Kinetyka reakcji chemicznej. Rzędowośc i cząsteczkowość reakcji
chemicznej. Czynniki wpływające na szybkość reakcji. Równowaga reakcji
chemicznej. Wpływ czynników na przebieg reakcji chemicznej. Wydajność
reakcji chemicznej.
3
W3
Roztwory wodne. Rozpuszczalność substancji.. Iloczyn rozpuszczalności
substancji. Teorie kwasów i zasad. Dysocjacja elektrolityczna. Stopień i
stała dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. pH roztworu. Wskaźniki pH.
Roztwory buforowe. Hydroliza.
3
W4
Reakcje utleniania i redukcji. Szereg napięciowy metali. Budowa ogniw
galwanicznych. Rodzaje i zastosowanie elektrod. Elektroliza.
3
27
W5
Związki kompleksowe – budowa, trwałość, nazewnictwo, właściwości,
zastosowanie.
3
C1
Obliczenia chemiczne – obliczenia stechiometryczne, prawo Avogadro,
równanie Clapeyrona.
4
C2
Obliczenia chemiczne – stężenia roztworów
3
C3
Obliczenia chemiczne – równowaga reakcji chemicznej
4
C4
Obliczenia chemiczne – dysocjacja elektrolityczna, prawo Ostwalda
3
C5
Obliczenia chemiczne – pH roztworu, obliczenia związane z pH roztworu
buforowego.
4
C6
Obliczenia chemiczne – elektrochemia (reakcje utleniania redukcji,
elektroliza)
3
L1
Podstawowe czynności laboratoryjne – ważenie substancji, sporządzanie
roztworów substancji o określonym stężeniu, odmierzanie określonej
objętości sporządzonego roztworu za pomocą pipety. Pomiar pH roztworu.
Przeprowadzenie prostych reakcji w celu
identyfikacji związków
chemicznych (kwasów, zasad, tlenków pierwiastków). Badanie
rozpuszczalności związków chemicznych.
3
L2
Równowaga reakcji chemicznej oraz wpływ temperatury na szybkość
reakcji chemicznej
3
L3
Badanie stałości pH w mieszaninie buforowej
3
K_W10 W1, W2, W3, W4, W5, L1, L2, L3
K_U32 C1, C2, C3, C4, C5, C6, L1, L2, L3
Narzędzia
dydaktyczne
K_U33 C1, C2, C3, C4, C5, C6, L1, L2, L3
K_K01 W1, W2, W3, W4, W5
K_K06 W1, W2, W3, W4, W5
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
F
C1-C6 i L1-L3
P
W1-W5, C1-C6 i L1-L3
K_W10
2
Nie rozumie mechanizmów przemian chemicznych oraz relacji między zjawiskami i
3
parametrami fizykochemicznymi w aspekcie metod analitycznych w stopniu
dostatecznym
4
parametrami fizykochemicznymi w aspekcie metod analitycznych w stopniu dobrym
parametrami fizykochemicznymi w aspekcie metod analitycznych w stopniu bardzo
dobrym
K_U32
5
2
3
4
nie potrafi posługiwać się odczynnikami chemicznymi, precyzyjnie ważyć i mierzyć,
potrafi posługiwać się odczynnikami chemicznymi, precyzyjnie ważyć
dostatecznym
potrafi posługiwać się odczynnikami chemicznymi, precyzyjnie ważyć
dobrym
i mierzyć,
w stopniu
i mierzyć,
w stopniu
28
5
bardzo dobrym
K_U33
potrafi mierzyć, interpretować i opisywać właściwości fizykochemiczne badanych
substancji
2
nie potrafi mierzyć, interpretować i opisywać właściwości fizykochemiczne badanych
substancji
3
substancji w stopniu dostatecznym
4
substancji w stopniu dobrym
5
substancji w stopniu bardzo dobrym
K_K01
uczenia się innych osób
2
nie rozumie potrzeba uczenia się przez całe życie, nie potrafi inspirować i organizować
proces uczenia się innych osób
3
uczenia się innych osób w stopniu dostatecznym
4
uczenia się innych osób w stopniu dobrym
5
uczenia się innych osób w stopniu bardzo dobrym
2
nie wykazuje umiejętności i nawyków samokształcenia
3
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia w stopniu dostatecznym
4
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia w stopniu dobrym
5
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia w stopniu bardzo dobrym
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
Obciążenie
pracą
studenta
ECTS
15
S
C
21
L
9
P
3
15
30
Bielański A.: Chemia nieorganiczna, Warszawa, PWN 2010.
Piśmiennictwo Cotton F.A., Wilkinson G., Gaus P.L.: Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 2002.
podstawowe Pajdowski L.: Chemia ogólna, PWN, Warszawa 1999
Sołoniewicz R.: Zasady nowego słownictwa związków nieorganicznych, WNT, Warszawa 1995.
Piśmiennictwo Skrypt – praca zbiorowa pod red. Z. Stefanowicz: Ćwiczenia laboratoryjne z chemii ogólnej i
uzupełniające nieorganicznej, Akademia Medyczna w Warszawie, 2003
29
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
prof. dr hab. Piotr Wroczyński, [email protected],
tel. (0-22) 572 09 49
30
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
Efekty
kształcenia
CHEMIA ORGANICZNA
CP1
Zapoznanie z podstawowymi reakcjami i mechanizmami wybranych grup
związków organicznych
CP2
Umiejętność praktycznego wykonywania reakcji chemicznych i procesów
jednostkowych oraz analiz jakościowych związków organicznych
WW1
Znajomość chemii organicznej wymaganej na poziomie rozszerzonym
egzaminu maturalnego
rozumie mechanizmy przemian chemicznych oraz relacje
K_W10 między zjawiskami i parametrami fizykochemicznymi w
aspekcie metod analitycznych związanym z chemią organiczną
M2_W01
zna zasady dobrej praktyki laboratoryjnej, prawne w zakresie
związanym z chemią organiczną, organizacyjne i etyczne
K_W17 uwarunkowania czynności diagnostyki laboratoryjnej oraz
M2_W08
M2_W09
M2_W10
M2_W11
M2_W12
ważyć i mierzyć, sporządzać roztwory i mieszaniny,
K_U32
przeprowadzać obliczenia chemiczne w zakresie związanym z
chemią organiczną
potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, otoczenia i
K_K05 współpracowników, szczególnie podczas pracy z odczynnikami
stosowanymi w laboratorium chemii organicznej
Treści
programowe
Nazwa
M2_U01
M2_K07
Liczba
godzin
W1
Tworzenie wiązań chemicznych oraz przestrzenna struktura
molekuł, alkany, mechanizm reakcji rodnikowych, budowa
cykloalkanów, alkeny, izomeria strukturalna, konformacje
3
W2
Izomeria
optyczna,
chemia
halogenowęglowodorów,
mechanizmy reakcji substytucji i eliminacji,
3
W3
Benzen i jego pochodne, mechanizm reakcji aromatycznej
substytucji elektrofilowej, planowanie prostych syntez
2
W4
Alkohole, etery i ich siarkowe analogi – wzory i nazewnictwo,
wiązania wodorowe, podstawowe reakcje
1
W5
Fenole, aminy związki z zawierające atomy azotu w pierścieniu
1
W6
Związki z grupą karbonylową, wzory i nazewnictwo, reakcje
kondensacji aldolowej i Claisena
3
W7
L1
L2-L3
L4-L5
Wstęp do kwasów karboksylowych, cukrów i aminokwasów –
wzory i nazewnictwo. Rozwiązywanie przykładowego
egzaminu.
Zapoznanie z przepisami BHP obowiązującymi w laboratorium
chemii organicznej, przygotowanie warsztatu pracy (szkło
laboratoryjne, budowa zestawów laboratoryjnych), zagadnienia
związane z procesami jednostkowymi
Przeprowadzenie czynności laboratoryjnych związanych z
procesami
jednostkowymi
(metody
wyodrębniania
i
oczyszczania ciał stałych i cieczy)
2,5
Wykonanie 2 syntez wybranych związków organicznych
9,5
2
8
31
L6-L8
Praktyczne zapoznanie z reakcjami wykorzystywanymi w
organicznej analizie jakościowej, przeprowadzenie analizy
dwóch różnych związków organicznych
10
K_W10 W1-W7, L2-L8
Narzędzia
dydaktyczne
K_W17 L2-L8
K_U32 L4-L8
K_K05 L1
Ocena
studenta
F
L1 – L7
P
W1-W7, L6
K_W10 zjawiskami i parametrami fizykochemicznymi w aspekcie metod
analitycznych związanym z chemią organiczną
2
<51 %
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
zna zasady dobrej praktyki laboratoryjnej, prawne w zakresie związanym z
chemią organiczną, organizacyjne i etyczne uwarunkowania czynności
K_W17 diagnostyki laboratoryjnej oraz wymagania dotyczące organizacji
medycznego laboratorium diagnostycznego na różnych szczeblach ochrony
zdrowia
Szczegóły
oceny
2
<51 %
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
chemiczne w zakresie związanym z chemią organiczną
2
<51 %
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, otoczenia i współpracowników,
K_K05 szczególnie podczas pracy z odczynnikami stosowanymi w laboratorium
chemii organicznej
2
<51 %
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
Obciążenie
pracą
studenta
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
15
ECTS
3
S
C
L
30
P
32
15
30
Langwald M.,Maciejewska D. „Przewodnik po laboratorium chemii organicznej”
Piśmiennictwo Oficyna Wydawnicza WUM Warszawa 2009
podstawowe Maciejewska D., Langwald M. „Chemia organiczna T1 i T2”, Oficyna Wydawnicza
WUM 2009
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Białecka-Florjańczyk E.,Włostowska J. „Chemia organiczna” WNT Warszawa 2007
McMurry J.„Chemia organiczna” PWN 2007
Prof. dr hab. Dorota Maciejewska
Szczegółowy regulamin w gablocie Katedry i w Przewodniku Dydaktycznym dla I
roku
Katedra i Zakład Chemii Organicznej
33
Karta
przedmiotu
Historia medycyny i farmacji
CP1
CP2
Cel przedmiotu
CP3
CP4
Wymagania
wstępne
WW1
1ME – K_W48
1ME – K_W49
1ME – K_W50
Efekty
kształcenia
1ME – K_W51
1ME – K_U42
1ME – K_U43
K_K03
K_K04
Treści
programowe
S1
Zapoznanie studentów z rozwojem myśli medycznej i farmaceutycznej w
kontekście rozwoju cywilizacji.
Zapoznanie studentów z kształtowaniem się wiedzy o leku, diagnostyce i terapii.
Wpływem rozwoju wiedzy o leku na terapię.
Zapoznanie studentów z kształtowaniem się zawodów lekarza, farmaceuty oraz
diagnosty laboratoryjnego na przestrzeni dziejów.
Przekazanie studentom podstawowej umiejętności interpretacji źródeł
historycznych do dziejów medycyny i farmacji, oraz zapoznanie z podstawową
literaturą dotyczącą przedmiotu.
Student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu historii Polski i historii
powszechnej na poziomie szkoły średniej
Zna główne kierunki rozwoju myśli medycznej i farmaceutycznej na M2_W01
przestrzeni dziejów, m.in. poglądy: wybitnych jednostek - lekarzy i M2_W04
farmaceutów na zdrowie i chorobę oraz najważniejszych szkół M2_W08
medycznych w dziejach.
M2_W10
Zna rozwój wiedzy o leku i jego wpływ na terapię. Poznaje ewolucję
leków od prostych leków medycyny empirycznej, wprowadzenie
M2_W01
leków złożonych, wieloskładnikowych, nowych postaci leków
M2_W04
medycyny arabskiej, leku chemicznego wprowadzonego przez
M2_W08
jatrochemików,
Leków
syntetycznych
w
dobie
rewolucji
M2_W10
przemysłowej. Wprowadzenie szczepionek, chemoterapeutyków i
antybiotyków, leków medycyny niekonwencjonalnej, itd…
Zna historię zawodów: lekarza, farmaceuty oraz diagnostyka
laboratoryjnego. Poznaje unormowania prawne dotyczące prawa M2_W01
wykonywania praktyki, w wyżej wymienionych zawodach, niektóre M2_W04
organizacje zrzeszające lekarzy, farmaceutów i diagnostów, ma M2_W08
wiedzę na temat konfliktów zawodowych i napięć społecznych M2_W10
związanych z wykonywaniem tych zawodów.
Zna formy nauczania medycyny i farmacji w Europie
i w Polsce od starożytności po XX wiek. Poznaje historię nauczania
medycyny
i
farmacji
od
starożytności,
pojawienia
się M2_W01
uniwersyteckiego nauczania medycyny średniowieczu, nauczania M2_W04
farmacji w cechach miejskich, początki uniwersyteckiego nauczania M2_W08
farmacji w końcu XVIII w. Poznaje historię nauczania medycyny i M2_W10
farmacji w Polsce, szczególnie nauczanie tych dziedzin w
Warszawie.
Potrafi w sposób krytyczny odnosić się do informacji naukowych.
Umie w podstawowy stopniu zinterpretować fakty wynikające ze M2_U01
źródła historycznego posługując się wiedzą poza źródłową (zawarte M2_U04
w naukowych opracowaniach historycznych). Świadomie korzysta z M2_U13
informacji zawartych w opracowaniach, ostrożnie podchodzi do M2_U14
opracowań i źródeł w internecie.
Potrafi przedstawić w formie pisemnej wybrane zagadnienie
M2_U01
dotyczące historii medycyny i farmacji. Umie wykorzystywać źródła i
M2_U04
opracowania z poszanowaniem praw autorskich, cytuje informacje
M2_U13
zaczerpnięte od innych autorów, oraz stosuje w odpowiedni sposób
M2_U14
odnośniki.
Potrafi pracować w grupie przyjmując w niej różne role. Podejmuje M2_K03
dyskusję, nad zagadnieniami poruszanymi na seminariach.
M2_K05
Prawidłowo
identyfikuje
i
rozstrzyga
dylematy
związane
M2_K03
z wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego. W czasie zajęć
M2_K07
zapoznaje się z historycznymi wzorcami osobowymi wybitnych
M2_K08
naukowców, lekarzy i farmaceutów.
Liczba
Nazwa
godzin
⋅ Zapoznanie z podstawową literaturą przedmiotu.
⋅ Choroba i lek w społeczeństwach pierwotnych na przykładzie
źródeł kultury materialnej i badań etnograficznych.
⋅ Diagnozowanie, prognozowanie i leczenie w Babilonii.
⋅ Papirusy i inne źródła do poznania egipskiej medycyny i farmacji
oraz rozwój tych dyscyplin w starożytnym Egipcie.
2
34
⋅
S2
S3
S4
S5
S6
S7
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
1ME – K_W48
1ME – K_W49
1ME – K_W50
1ME – K_W51
1ME – K_U42
1ME – K_U43
K_K03
K_K04
F
P
1ME – K_W48
2
3
4
5
1ME – K_W49
2
3
4
5
1ME – K_W50
Metody terapeutyczno-filozoficzne Dalekiego Wschodu na
przykładzie Indii i Chin.
⋅ Medycyna sakralna – kult Asklepiosa.
⋅ Pierwsze szkoły medyczne starożytnej Grecji w Kos i Knidos –
Hipokrates.
⋅ Teorie medyczne u starożytnych Greków i Rzymian: patologia
humoralna i solidarna, dogmatycy, metodycy, pneumatycy i
eklektycy.
⋅ Wkład Galena w rozwój wiedzy o leku.
⋅ Rola uczonych arabskich w utrwalanie wiedzy o leku oraz ich
wpływ na rozwój medycyny.
⋅ Choroby i ich zwalczanie w okresie średniowiecza.
⋅ Medycyna i farmacja klasztorna, powstanie uniwersyteckiego
modelu medycyny.
⋅ Wyodrębnienie się zawodu aptekarza w średniowieczu.
⋅ Wielkie epidemie.
⋅ Wielki przełom w naukach przyrodniczych i medycynie w XVI i XVIII
w. - rozwój badań szczegółowych i anatomii.
⋅ Paracelsus i jego wpływ na powstanie leku analitycznego.
⋅ Fizykalne i moralne zasady medycyny w XVIII w.
⋅ Osiągnięcia nauki i techniki, rozwój nauk przyrodniczych,
medycyny i farmacji, powstanie leków syntetycznych.
⋅ Powstanie nowoczesnych metod diagnostycznych, rozwój fizjologii,
anatomii i mikrobiologii w XIX w. i na pocz. XX w.
⋅ Powstanie chemoterapeutyków i antybiotyków w pierwszej połowie
XX w.
⋅ Podstawy prawne i organizacyjne aptekarstwa w Europie i na
ziemiach polskich.
⋅ Rozwój wiedzy medycznej i farmaceutycznej na ziemiach polskich
od średniowiecza po XIX w.
⋅ Medycyna i farmacja pierwszej połowy XX w. – wielcy odkrywcy i
rola Polaków.
⋅ Nauczanie medycyny i farmacji w Polsce w XIX i na pocz. XX w.
⋅ Kształtowanie się zawodu diagnosty laboratoryjnego w Polsce.
S1-S5
S1-S5
S1-S3, S6, S7
S1-S3, S6, S7
S1-S7
S1-S7
S1-S7
S2-S7
2
2
2
3
2
2
S1-S7
Zna główne kierunki rozwoju myśli medycznej i farmaceutycznej na przestrzeni
dziejów, m.in. poglądy: wybitnych jednostek - lekarzy i farmaceutów na zdrowie i
chorobę oraz najważniejszych szkół medycznych w dziejach.
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
Zna rozwój wiedzy o leku i jego wpływ na terapię. Poznaje ewolucję leków od
prostych leków medycyny empirycznej, wprowadzenie leków złożonych,
wieloskładnikowych, nowych postaci leków medycyny arabskiej, leku
chemicznego wprowadzonego przez jatrochemików, Leków syntetycznych w
dobie rewolucji przemysłowej. Wprowadzenie szczepionek, chemoterapeutyków i
antybiotyków, leków medycyny niekonwencjonalnej, itd…
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
Zna historię zawodów: lekarza, farmaceuty oraz diagnostyka laboratoryjnego.
Poznaje unormowania prawne dotyczące prawa wykonywania praktyki, w wyżej
35
Obciążenie
pracą studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
wymienionych zawodach, niektóre organizacje zrzeszające lekarzy, farmaceutów
i diagnostów, ma wiedzę na temat konfliktów zawodowych i napięć społecznych
związanych z wykonywaniem tych zawodów.
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
Zna
formy
nauczania
medycyny
i
farmacji
w
Europie
i w Polsce od starożytności po XX wiek. Poznaje historię nauczania medycyny i
farmacji od starożytności, pojawienia się uniwersyteckiego nauczania medycyny
1ME – K_W51
średniowieczu,
nauczania
farmacji
w
cechach
miejskich,
początki
uniwersyteckiego nauczania farmacji w końcu XVIII w. Poznaje historię nauczania
medycyny i farmacji w Polsce, szczególnie nauczanie tych dziedzin w Warszawie.
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
Potrafi w sposób krytyczny odnosić się do informacji naukowych. Umie w
podstawowy stopniu zinterpretować fakty wynikające ze źródła historycznego
1ME – K_U42 posługując się wiedzą poza źródłową (zawarte w naukowych opracowaniach
historycznych). Świadomie korzysta z informacji zawartych w opracowaniach,
ostrożnie podchodzi do opracowań i źródeł w internecie.
2
nie potrafi
3
4
potrafi dobrze
5
Potrafi przedstawić w formie pisemnej wybrane zagadnienie dotyczące historii
medycyny i farmacji. Umie wykorzystywać źródła i opracowania z
1ME – K_U43
poszanowaniem praw autorskich, cytuje informacje zaczerpnięte od innych
autorów, oraz stosuje w odpowiedni sposób odnośniki.
2
nie potrafi
3
4
potrafi dobrze
5
Potrafi pracować w grupie przyjmując w niej różne role. Podejmuje dyskusję nad
K_K03
zagadnieniami poruszanymi na seminariach.
2
nie potrafi
3
4
potrafi dobrze
5
Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
K_K04
diagnosty laboratoryjnego. W czasie zajęć zapoznaje się z historycznymi
wzorcami osobowymi wybitnych naukowców, lekarzy i farmaceutów.
2
nie identyfikuje
3
dostatecznie identyfikuje
4
dobrze identyfikuje
5
bardzo dobrze identyfikuje
Liczba godzin
ECTS
W
S
15
Godziny kontaktowe
C
L
1
P
10
1. T. Brzeziński, Historia medycyny, PZWL, Warszawa 1990.
2. Wł. Szumowski, Historia medycyny, Warszawa 1994.
3. R. Rembieliński, B. Kuźnicka, Historia farmacji. Warszawa 1987.
4. M. Łyskanowski, Z dziejów medycyny polskiej : skrypt z historii medycyny polskiej dla
studentów I i II WL, Oddziału Stomatologicznego oraz doktorantów wszystkich specjalności.
Warszawa 2000.
5. Zawód farmaceuty na ziemiach polskich w XIX i XX wieku,
[red.] B. Urbanek, Warszawa 2006.
36
6.
1.
2.
3.
4.
Piśmiennictwo
uzupełniające
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Zawód diagnosty laboratoryjnego i Felczera na ziemiach polskich
w XIX i XX wieku, [red.] B. Urbanek, Warszawa 2011.
I. Arabas, Apteczki domowe w polskich dworach szlacheckich, Warszawa 2006.
L. Bartkowiak, Kształtowanie się aptekarstwa w Polsce (XIII-XX wiek): studium
historiograficzne, Poznań 2004.
Drygas, Kształtowanie się podstaw prawnych aptekarstwa w przekroju dziejowym: studia nad
podstawowymi źródłami do dziejów farmacji europejskiej i polskiej, T. 1-5, Gdańsk 1995-1999.
Dzieje nauczania medycyny i farmacji w Warszawie (1789-1950), [red.] M. Łyskanowski, A.
Stapiński, A. Środka, Warszawa 1990.
B. Kuźnicka, Kierunki rozwoju farmacji w Polsce epoki Oświecenia, Wrocław 1982.
H. Lichocka, Historia poszukiwania leku w roślinach w Polsce 1800-1856. Warszawa 2002.
Albert S. Lyons, R. Joseph Petrucelli II, Ilustrowana historia medycyny, Warszawa 1996.
J. Majewski, Muzea farmacji i zbiory aptekarskie w Polsce. Poznań 2006.
J. Pachecka, J. Kowalski, P. Tomaszewski, Dzieje Warszawskiego Wydziału
Farmaceutycznego1926-2001, Warszawa 2001.
H. Schott, Kronika medycyny, Warszawa 2002.
J. Thorwald, Dawna medycyna, jej tajemnice i potęga, Wrocław 1990.
G. Vigarello, Historia zdrowia i choroby: od średniowiecza do współczesności, Warszawa
1997.
Wybór tekstów źródłowych do dziejów medycyny Polskiej, [red.] W. Osińska, Z. Podgórska –
Klawe, Kraków 1983.
Czasopismo: „Archiwum Historii Medycyny i Filozofii”.
dr Hanna Celnik, mgr Jacek Persa
Zakład Historii Medycyny
02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 61
37
Karta
przedmiotu
JĘZYK ANGIELSKI
CP1
Cel przedmiotu
CP2
Wymagania
wstępne
WW1
S1-K_U42
Efekty
kształcenia
S1-K_U43
Treści
programowe
C1-C60
Ćwiczenie umiejętności językowych pozwalających na osiągnięcie
biegłości języka angielskiego w dziedzinie medycyny laboratoryjnej,
zgodnie z wymaganiami określonymi dla poziomu B2+ Europejskiego
Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy.
Kształtowanie umiejętność posługiwania się angielskim językiem
specjalistycznym z zakresu medycyny laboratoryjnej.
Powinien znać język angielski na poziomie biegłości B1 Europejskiego
Posługuje się językiem angielskim w zakresie medycyny M2_U01
laboratoryjnej na poziomie biegłości B2+ Europejskiego M2_U04
M2_U15
Korzysta z piśmiennictwa specjalistycznego w języku
angielskim, rozumie teksty o tematyce zawodowej, instrukcje i
druki
informacyjne;
Potrafi
przekazać
wynik
testu
(doświadczenia); Potrafi napisać raport z przeprowadzonego M2_U01
testu (doświadczenia); Potrafi przygotować i przedstawić M2_U04
edukacyjną prezentację z dziedziny medycyny laboratoryjnej; M2_U15
Doskonali nabyte umiejętności poprzez stały kontakt ze
specjalistycznym językiem angielskim, np. poprzez czytanie
prasy specjalistycznej.
Liczba
Nazwa
godzin
1/ Części ciała, układy, narządy;
2/ Budowa i funkcje komórki;
3/ Sprzęt laboratoryjny;
4/ Metody analityczne (analiza miareczkowa);
5/ Operacje laboratoryjne (np. krystalizacja, destylacja);
6/ Nazewnictwo związków chemicznych;
7/ Opis doświadczenia (np. analiza kationów);
8/ Kwasy i zasady;
9/ Metale i niemetale w biologii i medycynie;
10/ Choroby oraz ich objawy;
11/ Ekspresja genów;
12/ Techniki badawcze w biologii molekularnej;
13/ Struktura i funkcje biologiczne białek;
14/ Metabolizm;
15/ Mikroskop świetlny i elektronowy;
16/ Techniki histologiczne;
17/ Instrumentalne metody analizy chemicznej (np.
spektroskopia,
chromatografia);
18/ Układ odpornościowy;
120
19/ Testy diagnostyczne wykorzystujące przeciwciała;
20/ Hormony;
21/ Płyny ustrojowe;
22/ Badanie krwi i moczu;
23/ Diagnosta laboratoryjny – opis zawodu.
Powyższe treści realizowane są poprzez ćwiczenie
następujących umiejętności językowych:
1/ Rozumienie tekstów pisanych:
− analiza
leksykalna
i
składniowa
tekstów
specjalistycznych w zakresie medycyny laboratoryjnej,
w tym instrukcji.
2/ Rozumienie ze słuchu:
− krótsze wypowiedzi, w tym instrukcje;
− dłuższe wypowiedzi, w tym wykłady i prezentacje na
tematy specjalistyczne.
3/ Mówienie:
− wypowiedzi na zadane tematy; streszczenia i
komentarze do przeczytanych tekstów;
− komunikacja w typowych sytuacjach związanych z
38
edukacją i karierą zawodową;
przedstawienie samodzielnie przygotowanego referatu
na wybrany/zadany temat specjalistyczny oraz
zadawanie i odpowiadanie na pytania dotyczące
wypowiedzi własnej oraz innych studentów.
4/ Pisanie:
− komponowanie sformalizowanych tekstów, takich jak
notatka, streszczenie, instrukcja, raport, opis procesu,
procedury, obowiązków, zasad postępowania (również
z uzasadnieniem i/lub analizą porównawczą).
− wypełnianie formularzy.
5/ Wymowa: ćwiczenie wymowy; werbalizacja oznaczeń.
6/ Stosowanie poprawnych struktur gramatycznych i funkcji
językowych charakterystycznych dla języka specjalistycznego
oraz komunikacji w środowisku akademickim i zawodowym,
takich jak:
− język instrukcji, opis struktury, funkcji, procesu,
pomiaru;
− pytanie o udzielanie informacji, definiowanie, prośby,
propozycje, doradzanie, ostrzeganie, wyrażanie opinii,
możliwości,
niemożliwości,
konieczności,
prawdopodobieństwa, opis cech i właściwości,
wyrażanie warunku, sposobu, przyczyny, skutku, celu,
porównywanie.
C1-60
C1-60
Testy zaliczeniowe C1-15; C16-30; C31-45; C46-60;
Przygotowanie i przedstawienie prezentacji na tematy specjalistyczne;
Obecność i aktywny udział w ćwiczeniach.
Egzamin pisemny w sesji letniej po II roku
Posługuje się językiem angielskim w zakresie medycyny laboratoryjnej na
poziomie biegłości B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia
Językowego Rady Europy.
Nie osiągnął minimum biegłości języka angielskiego w dziedzinie
medycyny laboratoryjnej na poziomie B2+ w zakresie sprawności
językowych oraz funkcji językowych i struktur gramatycznych.
Osiągnął minimum biegłości językowej w dziedzinie medycyny
laboratoryjnej na poziomie B2+ w zakresie sprawności językowych oraz
funkcji językowych i struktur gramatycznych.
Osiągnął dobrą biegłość językową w dziedzinie medycyny laboratoryjnej
na poziomie B2+ w zakresie sprawności językowych oraz funkcji
językowych i struktur gramatycznych.
Osiągnął bardzo dobrą biegłość językową w dziedzinie medycyny
laboratoryjnej na poziomie B2+ w zakresie sprawności językowych oraz
funkcji językowych i struktur gramatycznych.
Korzysta z piśmiennictwa specjalistycznego w języku angielskim, rozumie
teksty o tematyce zawodowej, instrukcje i druki informacyjne; Potrafi
przekazać wynik testu (doświadczenia); Potrafi napisać raport z
przeprowadzonego testu (doświadczenia); Potrafi przygotować i
przedstawić edukacyjną prezentację z dziedziny medycyny laboratoryjnej;
Doskonali nabyte umiejętności poprzez stały kontakt ze specjalistycznym
językiem angielskim, np. poprzez czytanie prasy specjalistycznej.
Nie rozumie lub mylnie rozumie ogólny sens tekstu specjalistycznego,
ulotki czy instrukcji;
Nie potrafi przekazać wyniku testu (doświadczenia) lub przekazuje mylne
informacje;
Nie potrafi napisać prostego raportu z przeprowadzonego testu
(doświadczenia) lub pisze raport mylnie przekazując treść;
Nie potrafi przygotować ani przedstawić edukacyjnej prezentacji z
dziedziny medycyny laboratoryjnej lub przedstawiona prezentacja jest w
większej części niezrozumiała dla odbiorcy.
−
Narzędzia
dydaktyczne
S1-K_U43
S1-K_U43
Ocena studenta
F
P
S1-K_U42
2
3
4
5
S1-K_U43
2
3
Rozumie ogólny sens tekstu specjalistycznego, jednoznacznie interpretuje
treść ulotki czy instrukcji;
Potrafi przekazać w najprostszy, ale jednoznaczny sposób wynik testu
39
(doświadczenia);
Obciążenie
pracą studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Potrafi napisać bardzo prosty, ale jednoznaczny i wyczerpujący raport z
przeprowadzonego testu (doświadczenia);
Potrafi przygotować i przedstawić edukacyjną prezentację z dziedziny
medycyny laboratoryjnej, używając prostych struktur językowych i niezbyt
skomplikowanej terminologii specjalistycznej w sposób zrozumiały i nie
powodujący napięć u odbiorcy.
Rozumie najważniejsze treści i intencje zawarte w tekstach
specjalistycznych, i szczegółowo treść ulotek i instrukcji;
Potrafi przekazać w jednoznaczny sposób wynik testu (doświadczenia)
oraz dodać podstawowy komentarz;
Potrafi napisać jednoznaczny i wyczerpujący raport z przeprowadzonego
4
testu (doświadczenia), używając bardziej zaawansowanych struktur
językowych;
Potrafi w sposób zrozumiały i ciekawy przygotować i przedstawić
edukacyjną prezentację z dziedziny medycyny laboratoryjnej, używając
bardziej zaawansowanych struktur językowych i terminologii
specjalistycznej.
Rozumie w miarę szczegółowo treści i intencje zawarte w tekstach
specjalistycznych, i szczegółowo treść ulotek i instrukcji;
Potrafi przekazać w jednoznaczny sposób wynik testu (doświadczenia)
oraz dodać wyczerpujący komentarz;
Potrafi napisać jednoznaczny i wyczerpujący raport z przeprowadzonego
5
testu (doświadczenia), używając zaawansowanych struktur językowych i
terminologii;
Potrafi w sposób zrozumiały i ciekawy przygotować i przedstawić
edukacyjną prezentację z dziedziny medycyny laboratoryjnej, używając
zaawansowanych struktur językowych i terminologii specjalistycznej.
Liczba godzin
ECTS
W
S
60 (1
Godziny kontaktowe
rok)
C
120
60 (2
rok)
5
L
P
30
Program autorski (fragmenty tekstów źródłowych z dziedziny analityki medycznej,
opracowane przez prowadzącego ćwiczenia i prezentacje multimedialne)
mgr Jolanta Budzyńska
Studium Języków Obcych
02-109 Warszawa, ul. Księcia Trojdena 2a
Tel. (22) 5720-863
Zajęcia są realizowane na I roku (2 pkt. ECTS) i II roku (3 pkt. ECTS) po 60 godzin.
Łącznie student odbywa 120 godzin zajęć i uzyskuje 5 pkt. ECTS.
40
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
KWALIFIKOWANA PIERWSZA POMOC
CP1
poznanie zasad udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w sytuacjach
zagrożenia zdrowia lub życia
WW1
brak
WW2
brak
Wymagania
wstępne
Efekty
kształcenia
K_W15
zna zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w sytuacjach
M2_W10
Liczba
godzin
Nazwa
Treści
programowe
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
W1
Postępy w resuscytacji
3
W2
Postępowanie ratownicze przy wypadku drogowym
3
W3
Leki pierwszej pomocy
3
W4
Pierwsza pomoc u kobiet w ciąży
3
W5
Zasady działania Systemu Ratownictwa Medycznego
3
C1
Podstawy
prawne
udzielania
pierwszej
pomocy.Bezpieczeństwo
ratownika.Postępowanie przy urazach i krwotokach.
5
C2
Postępowanie z pacjentem nieprzytomnym.
5
C3
Prowadzenie
resuscytacji
krążeniowo-oddechowej
defibrylatora automatycznego
C4
Postępowanie w nagłych przypadkach (ból w klatce piersiowej, duszność,
drgawki). Pierwsza pomoc w zatruciach.
5
C5
Pierwsza pomoc u dzieci
5
C6
Prezentacja zasad
Ratunkowym.
Zaliczenie.
opieki
nad
pacjentem
w
(BLS).
Szpitalnym
Użycie
5
oddziale
5
K_W15 W1-W5; C1-C6
F
C1-C6
P
W1-W5; C1-C6
K_W15
zna zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w sytuacjach zagrożenia
zdrowia lub życia
2
nie umie prowadzić podstawowych czynności resuscytacyjnych (BLS)
3
umie prowadzić BLS
4
umie prowadzić BLS, zna zasady postępowania w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia
u dorosłych i dzieci
41
5
umie prowadzić BLS, zna w stopniu bardzo dobrym zasady postępowania w sytuacji
zagrożenia życia i zdrowia u dorosłych i dzieci
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
15
S
C
Obciążenie
pracą
studenta
ECTS
30
L
P
2
5
Piśmiennictwo
Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji z 2010
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
brak
brak
Prof. Andrzej Kański
II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
I Wydział Lekarski; ul. Banacha 1a tel. (22) 599 2002
42
Karta
przedmiotu
NAUKOWA INFORMACJA MEDYCZNA
CP1
Cel przedmiotu
CP2
CP3
CP4
CP5
Wymagania
wstępne
WW1
Efekty
kształcenia
BIBGK_W48
BIBGK_W49
BIBGK_W50
BIBG-K_U42
BIBG-K_U43
Przygotowanie do samodzielnego, efektywnego korzystania z dostępnych
źródeł informacji z zakresu medycyny i nauk pokrewnych.
Przygotowanie do samodzielnego wyboru źródeł wiedzy adekwatnych do
aktualnych potrzeb w zakresie informacji.
Kształtowanie umiejętności oceny wiarygodności i wartości źródeł
informacji.
Kształtowanie nawyków korzystania z materiałów źródłowych z
poszanowaniem praw autorskich.
Uświadomienie potrzeby ustawicznego kształcenia i rozwoju zawodowego.
Przed przystąpieniem do modułu student posiada wiedzę z zakresu:
podstaw obsługi komputera.
Potrafi zdefiniować rodzaje źródeł wiedzy i określić ich
wartość informacyjną.
Rozróżnia typologię źródeł informacji. Zna wartość
M2_W11
poszczególnych źródeł, w kontekście ich relewantności do
aktualnych potrzeb z zakresu informacji.
Zna warsztat źródłowy oferowany przez Bibliotekę
uczelnianą i potrafi wskazać pomocniczy aparat
wyszukiwawczy.
Zna podstawowe pojęcia z zakresu informacji naukowej.
Potrafi wskazać źródła informacji naukowej oferowane
M2_W11
przez
Bibliotekę
Uczelnianą,
ze
szczególnym
uwzględnieniem jej strony www. Zna narzędzia pomocne w
efektywnym wykorzystaniu zasobów cyfrowych (portal SSLVPN, wyszukiwarka e-zasobów, słownik MeSH).
Zna podstawowe zagadnienia z zakresu prawa autorskiego.
Zna definicję i skutki popełnienia plagiatu. Zna procedurę
M2_W11
antyplagiatową obowiązującą w WUM.
Potrafi określić kryteria oceny wiarygodności i wartości
źródeł informacji.
Potrafi wskazać podstawowe elementy oceny wartości
M2_U06
wydawnictw naukowych. Potrafi określić kryteria oceny
wiarygodności
informacji
pozyskanych
ze
źródeł
internetowych.
Wykorzystuje wiedzę dotyczącą pojęć z zakresu naukowej
informacji medycznej oraz e- oferty Biblioteki Uczelnianej,
do szybkiego i efektywnego wyszukiwania literatury.
Wykorzystuje w praktyce pojęcia z zakresu naukowej
informacji medycznej. Potrafi odnaleźć na stronie www BG
WUM sekcje linkujące do e-zasobów. Przeprowadza
M2_U06
samodzielne sesje wyszukiwawcze z wykorzystaniem
katalogów online, medycznych baz danych i źródeł
internetowych.
Potrafi
korzystać
z
zasobów
subskrybowanych przez Bibliotekę spoza sieci WUM.
Stosuje narzędzia do szybkiego wyszukiwania e-zasobów
pełno tekstowych.
BIBG-K_U44
Krytycznie odnosi się do informacji naukowych.
Potrafi samodzielnie ocenić wiarygodność i jakość źródła
informacji, ze szczególnym uwzględnieniem źródeł
internetowych.
M2_U06
BIBG-K_U45
Potrafi korzystać z dorobku naukowego z poszanowaniem
zapisów prawa autorskiego.
Potrafi napisać samodzielną pracę naukową, z
poszanowaniem własności intelektualnej autorów, których
publikacje wykorzystał w swojej pracy.
M2_U06
BIBG-K_K06
Wykazuje umiejętności i nawyki samokształcenia.
M2_K01
43
BIBG-K_K08
Interesuje się ofertą biblioteki w zakresie nowych narzędzi
informacyjno-wyszukiwawczych.
Samodzielnie poszukuje źródeł wiedzy.
Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi
inspirować i organizować proces uczenia się innych osób
Jest świadomy wagi systematycznej aktualizacji wiedzy z
wykorzystaniem
specjalistycznych
źródeł
informacji
medycznej.
Nazwa
S1
Treści
programowe
S2
C1
C2
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena studenta
Szczegóły
oceny
C3
BIBGK_W48
BIBGK_W49
BIBGK_W50
BIBG-K_U42
BIBG-K_U43
BIBG-K_U44
BIBG-K_U45
BIBG-K_K06
BIBG-K_K08
F
P
BIBGK_W48
2
3
4
5
BIBGK_W49
2
3
4
5
BIBGK_W50
2
3
4
5
BIBG-K_U42
Najważniejsze pojęcia z zakresu informacji naukowej.
Źródła informacji – podział i charakterystyka.
Dostępność i architektura źródeł informacji w ofercie
biblioteki Uczelnianej, ze szczególnym uwzględnieniem ezasobów
zgromadzonych
na
stronie
www.biblioteka.wum.edu.pl
Praktyczne sposoby wyszukiwania naukowych zasobów
medycznych.
M2_K01
Liczba
godzin
1
1
1
Ocena wiarygodności i jakości źródeł.
1
Rzetelność autorska.
1
S1, S2 oraz C1-C3
S1, S2 oraz C1-C3
S1, S2 oraz C1-C3
S1, S2 oraz C1-C3
S1, S2 oraz C1-C3
S1, S2 oraz C1-C3
S1, S2 oraz C1-C3
S1, S2 oraz C1-C3
S1, S2 oraz C1-C3
S1, S2 oraz C1-C3
S1, S2 oraz C1-C3
Potrafi zdefiniować rodzaje źródeł wiedzy i określić ich wartość
informacyjną.
Rozróżnia typologię źródeł informacji. Zna wartość poszczególnych źródeł,
w kontekście ich relewantności do aktualnych potrzeb z zakresu informacji.
Nie potrafi
Potrafi dostatecznie
Potrafi dobrze
Potrafi bardzo dobrze
Zna warsztat źródłowy oferowany przez Bibliotekę uczelnianą i potrafi
wskazać pomocniczy aparat wyszukiwawczy.
Zna podstawowe pojęcia z zakresu informacji naukowej. Potrafi wskazać
źródła informacji naukowej oferowane przez Bibliotekę Uczelnianą, ze
szczególnym uwzględnieniem jej strony www. Zna narzędzia pomocne w
efektywnym wykorzystaniu zasobów cyfrowych (portal SSL-VPN,
wyszukiwarka e-zasobów, słownik MeSH).
Nie zna
Zna dostatecznie
Zna dobrze
Zna bardzo dobrze
Zna podstawowe zagadnienia z zakresu prawa autorskiego.
Zna definicję i skutki popełnienia plagiatu. Zna procedurę antyplagiatową
obowiązującą w WUM.
Nie zna
Zna dostatecznie
Zna dobrze
Zna bardzo dobrze
Potrafi określić kryteria oceny wiarygodności i wartości źródeł informacji.
44
Obciążenie
pracą studenta
Potrafi wskazać podstawowe elementy oceny wartości wydawnictw
naukowych. Potrafi określić kryteria oceny wiarygodności informacji
pozyskanych ze źródeł internetowych.
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
Wykorzystuje wiedzę dotyczącą pojęć z zakresu naukowej informacji
medycznej oraz e- oferty Biblioteki Uczelnianej, do szybkiego i
efektywnego wyszukiwania literatury.
Wykorzystuje w praktyce pojęcia z zakresu naukowej informacji medycznej.
Potrafi odnaleźć na stronie www BG WUM sekcje linkujące do e-zasobów.
BIBG-K_U43
Przeprowadza samodzielne sesje wyszukiwawcze z wykorzystaniem
katalogów online, medycznych baz danych i źródeł internetowych. Potrafi
korzystać z zasobów subskrybowanych przez Bibliotekę spoza sieci WUM.
Stosuje narzędzia do szybkiego wyszukiwania e-zasobów pełno
tekstowych.
2
Nie wykorzystuje
3
Wykorzystuje dostatecznie
4
Wykorzystuje dobrze
5
Wykorzystuje bardzo dobrze
Krytycznie odnosi się do informacji naukowych.
BIBG-K_U44 Potrafi samodzielnie ocenić wiarygodność i jakość źródła informacji, ze
szczególnym uwzględnieniem źródeł internetowych.
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
Potrafi korzystać z dorobku naukowego z poszanowaniem zapisów prawa
autorskiego.
BIBG-K_U45
Potrafi napisać samodzielną pracę naukową, z poszanowaniem własności
intelektualnej autorów, których publikacje wykorzystał w swojej pracy.
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
Wykazuje umiejętności i nawyki samokształcenia
BIBG-K_K06 Interesuje się ofertą biblioteki w zakresie nowych narzędzi informacyjnowyszukiwawczych. Samodzielnie poszukuje źródeł wiedzy.
2
Nie wykazuje
3
Wykazuje dostatecznie
4
Wykazuje dobrze
5
Wykazuje bardzo dobrze
Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i
BIBG-K_K08
Jest świadomy wagi systematycznej aktualizacji wiedzy z wykorzystaniem
specjalistycznych źródeł informacji medycznej.
2
Nie rozumie
3
Rozumie dostatecznie
4
Rozumie dobrze
5
Rozumie bardzo dobrze
Liczba godzin
ECTS
W
S
2
Godziny kontaktowe
1
C
3
L
P
2
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
45
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Mgr Irmina Utrata, Biblioteka Główna WUM
Przeprowadzany jest test zamknięty wielokrotnego wyboru (min. 70% poprawnych
odpowiedzi).
46
Karta
przedmiotu
PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE
CP1
Cel
przedmiotu
CP2
CP3
CP4
Wymagania
wstępne
WW1
BIBG-K_W51
BIBG-K_W52
Efekty
kształcenia
BIBG-K_W53
BIBG-K_U09
BIBG-K_K09
W1
Treści
programowe
W2
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
BIBG-K_W51
BIBG-K_W52
BIBG-K_W53
BIBG-K_U09
BIBG-K_K09
F
P
BIBG-K_W51
2
Przygotowanie do samodzielnego i efektywnego korzystania z usług i
zasobów Biblioteki Uczelnianej
Kształtowanie umiejętności wyszukiwania informacji o zbiorach
bibliotecznych z wykorzystaniem warsztatu informacyjnego biblioteki
Uświadomienie korzyści wynikających z sięgania po zasoby i usługi
bibliotek naukowych
Uświadomienie potrzeby ustawicznego kształcenia i rozwoju
zawodowego
Przed przystąpieniem do modułu student posiada wiedzę z zakresu:
podstaw obsługi komputera
Zna organizację i zasady funkcjonowania systemu
biblioteczno-informacyjnego Uczelni oraz jednostek
M2_W11
usługowych Biblioteki Głównej. Zna rodzaj gromadzonych
zbiorów oraz ich wartość informacyjną.
Zna rodzaje katalogów bibliotecznych i zasady korzystania
z nich. Potrafi odnaleźć źródła naukowej informacji
medycznej dostępne w bibliotece i na jej stronie
M2_W11
internetowej. Zna warsztat źródłowy i zasoby bibliotek
naukowych, na terenie Warszawy, ze szczególnym
uwzględnieniem bibliotek o profilu medycznym.
Zna strategie wyszukiwania informacji z wykorzystaniem
aparatu źródłowego biblioteki. Ma świadomość wagi
szybkiego docierania do aktualnej informacji medycznej. M2_W11
Potrafi wykorzystywać aparat wyszukiwawczy oferowany
przez biblioteki.
Potrafi korzystać z zasobów bibliotecznych i usług
oferowanych przez biblioteki systemu bibliotecznoinformacyjnego. Potrafi posługiwać się warsztatem
M2_U06
informacyjnym biblioteki i wyszukiwać literaturę na
określony temat. Potrafi korzystać z warsztatu źródłowego
i zasobów bibliotek naukowych Warszawy.
Student powinien być świadomy znaczenia systematycznej
aktualizacji wiedzy z wykorzystaniem specjalistycznych
źródeł informacji medycznej. Powinien posiadać nawyk
M2_K01
stałego śledzenia oferty biblioteki w zakresie nowych
narzędzi
informacyjno-wyszukiwawczych
oraz
samodzielnego poszukiwania źródeł wiedzy.
Liczba
Nazwa
godzin
Organizacja systemu biblioteczno-informacyjnego Uczelni.
Zakres działania jednostek usługowych Biblioteki Głównej.
1
Charakterystyka zbiorów Biblioteki Głównej – rodzaje
gromadzonych dokumentów i ich wartość informacyjna.
Wyszukiwanie informacji z wykorzystaniem katalogów w
wersji tradycyjnej i online. Charakterystyka zasobów i
rodzaj usług świadczonych przez biblioteki naukowe na
1
terenie Warszawy. Strona www biblioteki – serwis
informacyjny prezentujący zasoby i usługi Biblioteki
Uczelnianej.
W1 i W2
W1 i W2
W1 i W2
W1 i W2
W1 i W2
W1 i W2
Zna organizację i zasady funkcjonowania systemu bibliotecznoinformacyjnego Uczelni oraz jednostek usługowych Biblioteki Głównej.
Zna rodzaj gromadzonych zbiorów oraz ich wartość informacyjną.
Nie zna
47
3
4
5
BIBG-K_W52
2
3
4
5
BIBG-K_W53
2
3
4
5
BIBG-K_U09
2
3
4
5
BIBG-K_U09
2
3
4
5
BIBG-K_K09
Zna dostatecznie
Zna dobrze
Zna bardzo dobrze
Zna rodzaje katalogów bibliotecznych i zasady korzystania z nich.
Potrafi odnaleźć źródła naukowej informacji medycznej dostępne w
bibliotece i na jej stronie internetowej. Zna warsztat źródłowy i zasoby
bibliotek naukowych, na terenie Warszawy, ze szczególnym
uwzględnieniem bibliotek o profilu medycznym.
Nie zna
Zna dostatecznie
Zna dobrze
Zna bardzo dobrze
Zna strategie wyszukiwania informacji z wykorzystaniem aparatu
źródłowego biblioteki. Ma świadomość wagi szybkiego docierania do
aktualnej informacji medycznej. Potrafi wykorzystywać aparat
wyszukiwawczy oferowany przez biblioteki.
Nie zna
Zna dostatecznie
Zna dobrze
Zna bardzo dobrze
Potrafi korzystać z zasobów bibliotecznych i usług oferowanych przez
biblioteki systemu biblioteczno-informacyjnego. Potrafi posługiwać się
warsztatem informacyjnym biblioteki i wyszukiwać literaturę na
określony temat. Potrafi korzystać z warsztatu źródłowego i zasobów
bibliotek naukowych Warszawy.
Nie potrafi
Potrafi dobrze
Potrafi korzystać z zasobów bibliotecznych i usług oferowanych przez
biblioteki systemu biblioteczno-informacyjnego. Potrafi posługiwać się
warsztatem informacyjnym biblioteki i wyszukiwać literaturę na
określony temat. Potrafi korzystać z warsztatu źródłowego i zasobów
bibliotek naukowych Warszawy.
Nie potrafi
Potrafi dobrze
Student powinien być świadomy znaczenia systematycznej aktualizacji
wiedzy z wykorzystaniem specjalistycznych źródeł informacji
medycznej. Powinien posiadać nawyk stałego śledzenia oferty biblioteki
w zakresie nowych narzędzi informacyjno-wyszukiwawczych oraz
samodzielnego poszukiwania źródeł wiedzy.
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
Liczba godzin
Obciążenie
pracą
studenta
Godziny kontaktowe
W
S
C
L
P
ECTS
2
Piśmiennictwo
48
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Mgr Irmina Utrata, Biblioteka Główna WUM
Przeprowadzany jest test zamknięty wielokrotnego wyboru (min. 70% poprawnych
odpowiedzi).
49
Karta
przedmiotu
STATYSTYKA
CP1
CP2
Cel przedmiotu
CP3
CP4
Wymagania
wstępne
WW1
WW2
FW28-K_W49
FW28-K_W50
Efekty
kształcenia
FW28-K_W51
FW28-K_U44
S1
S2
S3
S4
S5
Treści
programowe
S6
C1
C2
C3
C4
C5
C6
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena studenta
Szczegóły
oceny
FW28-K_W49
FW28-K_W50
FW28-K_W51
FW28-K_U44
F
P
FW28-K_W49
2
3
4
5
FW28-K_W50
2
Opanowanie podstawowych pojęć rachunku prawdopodobieństwa.
Opanowanie metod wnioskowania statystycznego.
Nabycie wiedzy o współzależności cech, mierze stopnia
zależności i postaci zależności.
Przygotowanie studentów do wykorzystania statystyki do
opracowania i interpretacji obserwacji i pomiarów w praktyce
laboratoryjnej.
Zna kombinatorykę i umie stosować kombinatorykę do obliczania
prawdopodobieństwa.
Zna pojęcia matematyki elementarnej i wyższej (funkcje, granice,
pochodne, całki).
M2_W05
Zna elementy rachunku prawdopodobieństwa i
M2_W07
statystyki.
M2_W10
M2_W05
Zna metody testowania hipotez statystycznych oraz
M2_W07
znaczenie korelacji i regresji.
M2_W10
M2_W05
Zna znaczenie korelacji i regresji, ocenia stopień
M2_W07
zależności cech, potrafi wyznaczyć prostą regresji.
M2_W10
M2_U06
Stosuje metody statystyczne do opracowania danych
M2_U08
z badań oraz wyników obserwacji i pomiarów.
M2_U13
Liczba
Nazwa
godzin
Statystyka opisowa.
2
Wyznaczanie przedziałów ufności dla parametrów
3
populacji.
Test Shapiro-Wilka zgodności z rozkładem
1
normalnym.
Testowanie hipotez o wartości przeciętnej, wariancji,
6
dwóch wartościach przeciętnych i wariancjach.
Wyznaczanie prostej regresji i analiza statystyczna
2
regresji liniowej prostej.
Współczynnik korelacji i analiza statystyczna
1
korelacji.
Obliczanie prawdopodobieństw z definicji klasycznej.
2
Prawdopodobieństwo warunkowe, zupełne, wzór
3
Bayesa, zdarzenia niezależne.
Zmienne losowe skokowe i ciągłe: rozkłady,
4
dystrybuanty, parametry.
Rozkłady: dwumianowy, Poissona, normalny.
2
Twierdzenia graniczne Poissona, Moivre’a2
Laplace’a. Centralne Twierdzenie Graniczne.
Rozkłady chi-kwadrat, t-Studenta,
2
F-Fishera.
C1 – C6
S1 – S4
S5, S6
S1 – S6
S1 – S6, C1 – C6
S1 – S6, C1 – C6
Zna elementy rachunku prawdopodobieństwa i statystyki.
0 ÷ 49 pkt
50 ÷ 69 pkt
70 ÷ 89 pkt
90 ÷ 100 pkt
Zna metody testowania hipotez statystycznych oraz znaczenie
korelacji i regresji.
0 ÷ 49 pkt
50
3
4
5
50 ÷ 69 pkt
70 ÷ 89 pkt
90 ÷ 100 pkt
Zna znaczenie korelacji i regresji, ocenia stopień zależności cech,
FW28-K_W51
potrafi wyznaczyć prostą regresji.
2
0 ÷ 49 pkt
3
50 ÷ 69 pkt
4
70 ÷ 89 pkt
5
90 ÷ 100 pkt
Stosuje metody statystyczne do opracowania danych z badań oraz
FW28-K_U44
wyników obserwacji i pomiarów.
2
0 ÷ 49 pkt
3
50 ÷ 69 pkt
4
70 ÷ 89 pkt
5
90 ÷ 100 pkt
Liczba godzin
ECTS
W
Godziny
S
15
kontaktowe
C
15
Obciążenie
L
pracą studenta
2
P
20
1. Chmaj J.: Statystyka dla Analityki Medycznej – Ćwiczenia. Materiały
przygotowane do druku zawieszone w INTERNECIE.
Piśmiennictwo 2. Chmaj J.: Testy statystyczne. Materiały przygotowane do druku zawieszone w
podstawowe
INTERNECIE.
3. Chmaj J.: Tablice statystyczne. Materiały przygotowane do druku zawieszone w
INTERNECIE.
Piśmiennictwo
1. Daniel W.W.: Biostatistics, John Wiley & Sons, Inc., 9 wyd., 2010.
uzupełniające
Prowadzący
dr Jerzy Chmaj, tel. 22-5720-963, [email protected]
przedmiot
dr Krzysztof Kłaczkow, tel. 22-5720-963, [email protected]
W ciągu semestru student ma możliwość zdobycia od 0 do 100 pkt za:
• 2 kolokwia śród-semestralne (od 0 do 20 pkt każde)
Informacje
dodatkowe
• praca na ćwiczeniach (0 ÷ 10 pkt)
• kolokwium semestralne (0 ÷ 50 pkt)
51
Karta
przedmiotu
WYCHOWANIE FIZYCZNE
CP1
CP2
Cel
przedmiotu
CP3
CP4
Wymagania
wstępne
WW1
kultura fizyczna, jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań w
odniesieniu do ludzkiego ciała,
harmonijny rozwój organizmu, wzmacnianie układu ruchowego –
stabilizacja budowy ciała, stymulacja układu krążeniowo – oddechowego i
nerwowego,
hartowanie organizmu na bodźce fizyczne i psychiczne ( m.in. odporność
na stres).
zapoznanie z zasadami i metodologią programów profilaktycznych w
stopniu umożliwiającym czynny udział w ich projektowaniu, wdrażaniu i
realizacji.
Student powinien znać regulamin elektronicznego systemu rejestracji na
wybrane przez siebie zajęcia z wychowania fizycznego
M2_W02
K_W01 układów organizmu ludzkiego oraz rozumie współzależności ich
M2_W01
M2_W02
K_W02 homeostazy ustrojowej i jej regulacji, procesów reprodukcji,
M2_W01
starzenia się i śmierci
pokarmowego, krwionośnego, moczowego, odpornościowego i M2_W02
K_W03
wydzielin i wydalin
K_W08
Efekty
kształcenia
rozumie fizyczne podstawy procesów biologicznych oraz metod M2_W01
pomiarowych stosowanych w diagnostyce laboratoryjnej
M2_W07
zna podstawowe pojęcia i mechanizmy psychospołeczne M2_W05
K_W14 związane ze zdrowiem i jego ochroną,w zakresie niezbędnym dla M2_W06
medycyny laboratoryjnej
M2_W08
K_W15
zna zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w
M2_W10
sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia
K_K01
rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować M2_K01
i organizować proces uczenia się innych osób
M2_K02
K_K02
K_K05
potrafi dbać o
współpracowników
K_K06
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia
bezpieczeństwo
własne,
otoczenia
M2_K04
M2_K06
i
C1-60
Narzędzia
dydaktyczne
K_W01
M2_K01
Liczba
godzin
Nazwa
Treści
programowe
M2_K07
Treści programowe zgodne z programem zajęć, które student
wybiera na początku każdego semestru.
60
C1 - 60
K_W02
K_W03
K_W08
52
K_W14
K_W15
K_K01
K_K02
K_K05
K_K06
Ocena
studenta
F
C1-60
P
C1-60
2
czynny udział w wybranych zajęciach – 20% frekwencji
3
4
5
czynny udział w wybranych zajęciach – 95-100% frekwencji
Liczba godzin
ECTS
W
Godziny kontaktowe
S
C
Obciążenie
pracą
studenta
60
L
P
2
10
Piśmiennictwo
Zgodne z dyscypliną, jaką wybrał student
podstawowe
Piśmiennictwo
Zgodne z dyscypliną, jaką wybrał student
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Trener, instruktor dyscypliny, jaką wybrał student
Studium Wychowania Fizycznego i Sportu
ul. Żwirki i Wigury 81a, tel. (22) 5720 528
53
ZASTOSOWANIA MATEMATYKI
W ANALITYCE MEDYCZNEJ
Karta
przedmiotu
CP1
Cel przedmiotu
CP2
CP3
Uzupełnienie materiału dotyczącego funkcji elementarnych i
ich własności.
Opanowanie podstawowych pojęć rachunku różniczkowego
i całkowego.
Przygotowanie podstaw do przedmiotu „Statystyka”.
Zna materiał matematyki elementarnej liceum w zakresie
programu podstawowego.
Potrafi rozwiązywać równania i nierówności wielomianowe i
WW2
wymierne.
Potrafi rozwiązywać równania i nierówności z wartością
WW3
bezwzględną.
Zna funkcje elementarne, elementy rachunku
M2_W05
różniczkowego i całkowego oraz wybrane
FW28-K_W52
M2_W07
równania różniczkowe.
M2_W10
M2_U06
Potrafi zastosować język matematyki do opisu
FW28-K_U45
M2_U08
procesów zachodzących w przyrodzie.
M2_U13
Liczba
Nazwa
godzin
Funkcje: kwadratowa, wielomianowa,
C1
3
wymierna, potęgowa.
C2
Funkcja wykładnicza i logarytmiczna.
2
C3
Funkcje trygonometryczne.
3
C4
Ciągi liczbowe i ich granice.
1
C5
Obliczanie granic funkcji.
3
C6
Ciągłość funkcji.
1
C7
Pochodne funkcji i ich obliczanie.
3
C8
Zastosowania pochodnych.
2
C9
Badanie funkcji.
2
C10
Całki nieoznaczone.
3
C11
Całki oznaczone i zastosowania.
2
C12
Całki niewłaściwe.
1
Pochodne cząstkowe. Różniczka zupełna i
C13
2
zastosowania.
Równania różniczkowe o zmiennych
C14
2
rozdzielonych, jednorodne, liniowe.
FW28-K_W52
C1 – C14
FW28-K_U45
C1 – C14
F
C1 – C14
P
C1 – C14
Zna
funkcje
elementarne,
elementy
rachunku
różniczkowego i całkowego oraz wybrane równania
FW28-K_W52
różniczkowe.
2
0 ÷ 49 pkt
3
50 ÷ 69 pkt
4
70 ÷ 89 pkt
5
90 ÷ 100 pkt
Potrafi zastosować język matematyki do opisu procesów
FW28-K_U45
zachodzących w przyrodzie.
2
0 ÷ 49 pkt
3
50 ÷ 69 pkt
4
70 ÷ 89 pkt
5
90 ÷ 100 pkt
Godziny kontaktowe
Liczba godzin
ECTS
W
–
2
S
–
C
30
L
–
WW1
Wymagania
wstępne
Efekty
kształcenia
Treści
programowe
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena studenta
Szczegóły oceny
Obciążenie
pracą studenta
54
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Informacje
dodatkowe
P
–
–
Przygotowanie do kolokwiów
20
1. Chmaj J.: Rachunek różniczkowy i całkowy. Teoria, przykłady, ćwiczenia.
Wyd. II. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.
2. Chmaj J.: Matematyka – ćwiczenia. Materiały przygotowane do druku
zawieszone w INTERNECIE.
3. Kłaczkow K.: Funkcje. Materiały przygotowane do druku zawieszone w
INTERNECIE.
1. Chmaj J.: Matematyka dla studentów. Kolokwia – zadania, rozwiązania,
odpowiedzi. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.
• 2 kolokwia śród-semestralne (od 0 do 20 pkt każde)
• kolokwium semestralne (0 ÷ 50 pkt)
55
II rok
56
Karta
przedmiotu
ANALIZA INSTRUMENTALNA
CP1
Poznanie podstawowych zasad postępowania stosowanych w chemii
analitycznej, jak: sposoby przygotowania próbek do analizy, pomiar i metody
pomiaru stężenia analitu, wzorce i materiały odniesienia, kryteria wyboru
metody analitycznej.
CP2
Poznanie teoretycznych podstaw fizykochemicznych wykorzystywanych w
metodach analitycznych, jak: metody spektralne, optyczne, elektrochemiczne i
chromatograficzne.
WW1
Student zna podstawy chemii z zakresu szkoły średniej oraz I roku studiów.
Student potrafi samodzielnie przygotować roztwory substancji o odpowiednim
stężeniu posługując się wagą, pipetą automatyczną i kolbką miarową. Potrafi
sam policzyć rozcieńczenie roztworu.
WW2
Student zna podstawy fizyki i chemii z zakresu szkoły średniej oraz chemii
fizycznej z zakresu I roku studiów.
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
Efekty
kształcenia
zjawiskami i parametrami fizykochemicznymi w aspekcie metod
analitycznych, w tym zna zasady postępowania stosowane w
M2_W01
K_W10
chemii analitycznej, jak: sposoby przygotowania próbek do analizy,
pomiar i metody pomiaru stężenia analitu, wzorce i materiały
odniesienia, kryteria wyboru metody analitycznej.
zna podstawy metodyczne metod analitycznych ( w tym:
rozdzielczych,
fotometrycznych,
spektrometrycznych,
elektrochemicznych,immunochemicznych, analizy enzymów i
substratów, kwasów nukleinowych) i ich zastosowanie w M2_W03
K_W11
medycynie laboratoryjnej, w tym zna teoretyczne podstawy M2_W07
fizykochemiczne wykorzystywane w metodach analitycznych, jak:
metody
spektralne,
optyczne,
elektrochemiczne
i
chromatograficzne.
K_W13
M2_W05
rozumie pojęcie metody definitywnej, referencyjnej i wpływ
M2_W07
czynników interferujących
M2_W08
K_W16
rozumie zasady funkcjonowania
medycynie laboratoryjnej
aparatury
stosowanej
w
M2_W07
K_U32 ważyć i mierzyć, sporządzać roztwory i mieszaniny, przeprowadzać
M2_U01
Nazwa
Liczba
godzin
Treści
programowe
W1
Wprowadzenie do instrumentalnych metod analizy
1
W2
Instrumentalne metody analizy chemicznej – Spektrofotometria UVVis
2
W3
Instrumentalne metody analizy chemicznej – Spektrofluorymetria
1
W4
Instrumentalne metody analizy chemicznej – Spektroskopia w
podczerwieni
2
W5
Instrumentalne metody analizy chemicznej – Absorpcyjna i
emisyjna spektrometria atomowa
1
57
W6
Instrumentalne metody analizy chemicznej –Polarymetria
1
W7
Instrumentalne
masowa
1
W8
Instrumentalne
metody
elektrochemiczne.
W9
Instrumentalne metody analizy chemicznej –Potencjometria –
Wykorzystanie siły elektromotorycznej (SEM) ogniwa do celów
analitycznych.
1
W10
Instrumentalne
metody
analizy
elektrochemiczne - Konduktometria
1
W11
Instrumentalne
metody
chromatograficzne
W12
Instrumentalne metody analizy chemicznej – Wysokosprawna
chromatografia cieczowa (HPLC)
2
C1
Spektrofotometria UV
3
C2
Spektrofluorymatria
3
C3
Spektrofotometria na mikropłytkach
3
C4
Absorpcyjna spektrometria atomowa
3
C5
Ćwiczenia rachunkowe 1
3
C6
Elektroforeza
3
C7
Chromatografia cienkowarstwowa (TLC)
3
C8
HPLC 1
3
C9
HPLC 2
3
C10
Ćwiczenia rachunkowe 2
3
C11
Badania polarymetryczne i refraktometryczne
3
C12
Oznaczenia konduktometryczne
3
C13
Miareczkowanie potencjometryczne. Wyznaczanie pK glicyny.
3
R1
Collokwium 1
3
R2
Collokwium 2
3
metody
analizy
chemicznej
analizy
analizy
–
chemicznej
chemicznej
Spektrometria
–
–
chemicznej.
Metody
Metody
Metody
1
1
K_W10 W1; C1 - C13
K_W11 W2 - W12; C1-C13
Narzędzia
dydaktyczne
K_W13 W1, W5, W8, W9; C1, C2, C4
K_W16 W1-W12; C1 - C13
K_U32 C1 -C13
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
F
R1, R2
P
W1-W12; C1 - C13
K_W10
2
< 40%
58
3
40% - 60%
4
60% - 80%
5
> 80%
K_W11
2
< 40%
3
40% - 60%
4
60% - 80%
5
> 80%
K_W13
2
< 40%
3
40% - 60%
4
60% - 80%
5
> 80%
K_W16
2
< 40%
3
40% - 60%
4
60% - 80%
5
> 80%
K_U32
2
< 40%
3
40% - 60%
4
60% - 80%
5
> 80%
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
15
S
C
Obciążenie
pracą
studenta
ECTS
39
L
P=R
6
5
1
65
Piśmiennictwo Minczewski J., Marczenko Z., Chemia analityczna, tom 3, wyd. 10, zm., PWN,
podstawowe Warszawa 2005.
Cygański A. : Chemiczne metody analizy ilościowej. WNT, wydanie IV, 2010.
Cygański A.: Metody spektroskopowe w chemii analitycznej, wydanie IV rozszerzone
WNT, 2009.
Cygański A.: Obliczenia w chemii analitycznej. WNT, 2004.
Kocjan R.: Chemia analityczna. Tom 2. Podręcznik dla studentów. Analiza
instrumentalna. Wydawnictwo Lekarskie, PZWL, 2002.
Witkiewicz Z.: Podstawy chromatografii. WNT, 2005.
59
Szczepaniak W.: Metody instrumentalne w analizie chemicznej. Wydanie: V,
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011.
Skrypt: Suchocki P.. Wprowadzenie do instrumentalnych metod analizy chemicznej.
Część I. Podstawowe zasady stosowane w metodach analizy instrumentalnej. WUM
2012
Skrypt: Suchocki R.. „Wprowadzenie do instrumentalnych metod analizy chemicznej”.
Część II. Spektrofotometria UV-Vis. WUM 2012
Skrypt: Suchocki P.. „Wprowadzenie do instrumentalnych metod analizy chemicznej”.
Część III. Spektroskopia w podczerwieni. WUM 2012
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Prof. dr hab. n. farm. Piotr Wroczyński
60
Karta
przedmiotu
BIOCHEMIA
CP1
Cel przedmiotu
Wymagania
wstępne
CP2
CP3
WW1
WW2
WW3
K_W06
Efekty
kształcenia
K_W09
K_U39
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
W8
W9
W10
S1
Treści
programowe
S2
S3
S4
S5
S6
S7
S8
C1
C2
C3
C4
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
C5
C6
C7
C8
K_W06
K_W09
K_U39
F
P
K_W06
Poznanie i zrozumienie molekularnych mechanizmów procesów fizjologicznych
i patologicznych w stopniu, który pozwoli na ocenę stanu zdrowia pacjenta oraz
skuteczności terapii na podstawie wyników badań laboratoryjnych.
Zapoznanie z wybranymi zagadnieniami enzymologii:
Wyrobienie w studencie nawyku samokształcenia
Student zna podstawy chemii ogólnej, nieorganicznej oraz organicznej.
Student potrafi dokonać podstawowych obliczeń chemicznych
Student zna podstawowe zasady BHP w laboratorium chemicznym
nukleinowych, peptydów i białek oraz procesach metabolicznych
na poziomie molekularnym, komórkowym, narządowym i M2_W01
ustrojowym. Zna metody oceny procesów biochemicznych i M2_W04
przemian metabolicznych w warunkach fizjologicznych i
patologicznych.
rozumie relacje między strukturą związków chemicznych a
M2_W01
reakcjami zachodzącymi w organizmie człowieka.
potrafi formułować i wykorzystywać wnioski z własnych M2_W03
obserwacji.
M2_W07
Liczba
Nazwa
godzin
Struktura i funkcje biologiczne białek.
2
Enzymy
4
Struktura i funkcje błon biologicznych.
2
Utlenianie biologiczne.
2
Metabolizm węglowodanów.
4
Metabolizm lipidów.
4
Katabolizm białek.
2
Współzależność i łączność szlaków metabolicznych; mechanizmy
4
transdukcji sygnałów w komórce
Leki jako inhibitory i modyfikatory metabolizmu.
2
Biosynteza kwasów nukleinowych
4
i białek.
Aminokwasy, peptydy, białka – budowa, właściwości, metody
2
izolacji i oczyszczania.
Enzymologia: metody oznaczania aktywności, kinetyka reakcji
2
enzymatycznych, rodzaje inhibicji
Utlenianie biologiczne: .
1
Metabolizm węglowodanów.
2
Metabolizm lipidów.
2
Metabolizm białek i aminokwasów
2
Metabolizm puryn, pirymidyn, porfiryn, łączność szlaków
2
metabolicznych.
Regulacja procesów metabolicznych
2
Aminokwasy i białka – analiza ilościowa i jakościowa.
3
Kinetyka reakcji enzymatycznych
3
Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na aktywność katalizy
4
Wpływ inhibitorów na aktywność enzymu, wyznaczanie typu
4
inhibicji dla reakcji podlegającej kinetyce Michaelisa-Menten.
Leki jako inhibitory enzymów.
4
Dystrybucja tkankowa amidohydrolazy
4
Fosfatazy osocza krwi.
4
Wolne kwasy tłuszczowe surowicy krwi.
4
W1 – W8
S1-S9
C1-C8
S1 – S9, C1-C8
W1-W8
ma wiedzę o budowie i funkcji węglowodanów, lipidów, kwasów nukleinowych,
peptydów i białek oraz procesach metabolicznych na poziomie molekularnym,61
Obciążenie
pracą studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
komórkowym, narządowym i ustrojowym. Zna metody oceny procesów
biochemicznych i przemian metabolicznych w warunkach fizjologicznych i
patologicznych.
2
Student nie ma wiedzy
3
Student posiadł wiedzę w stopniu dostatecznym (60%)
4
Student posiadł wiedzę w stopniu dobrym (80%)
5
Student posiadł wiedzę w stopniu b. dobrym (90 -100%)
K_W09
zachodzącymi w organizmie człowieka.
2
Student nie rozumie podstawowych relacji
3
Student rozumie relacje w stopniu dostatecznym (60%)
4
Student rozumie relacje w stopniu dobrym (80%)
5
Student rozumie relacje w stopniu b. dobrym (90 - 100%)
K_U39
potrafi formułować i wykorzystywać wnioski z własnych obserwacji.
2
Student nie potrafi formułować wniosków
3
Student potrafi w stopniu dostatecznym (60%)
4
Student potrafi w stopniu dobrym (80%)
5
Student potrafi w stopniu b. dobrym (90 - 100%)
Liczba godzin
ECTS
W
30
S
15
Godziny kontaktowe
C
30
L
10
P
16
8
50
1. Murray R.K., Granner D.K., Mayers P.A., Rodwell V.W.: Biochemia Harpera.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
2. Bańkowski E. Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych. Elsevier Urban
& Partner, Wrocław, 2007
3. Stryer L.: Biochemia. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2011.
3. Przewodnik dydaktyczny do zajęć z biochemii dla studentów II roku studiów
magisterskich kierunku Analityki Medycznej. Wyd. Oficyna Wydawnicza WUM 2011 r.
4. Zofia Suchocka: Biochemia w pytaniach Skrypt dla studentów II roku
kierunku Analityki Medycznej Wydziału Farmaceutycznego WUM.
Wyd. Oficyna Wydawnicza WUM 2011 r.
1. Liebermann M., Marks A.D. Basic Medical Biochemistry. A Clinical Approach. Wolters
Kluwer, Lippincott Williams & Wikins, Philadelphia, 2009.
2. Hades B.D., Hooper N.M, Houghton J.D.: Krótkie wykłady Biochemia. Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2011.
3. Węgleński P.: Genetyka molekularna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
4. Tuner P.C., McLennau A.G., Bates A.D., White M.R.H.: Krótkie wykłady.
Biologia Molekularna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Prof. dr hab. Dariusz Sitkiewicz.
Zakład Laboratoryjnej Diagnostyki Medycznej
Katedry Biochemii i Chemii Klinicznej
ul. Banacha 1, 02-097 Warszawa
Tel. (22) 57 20 775, Fax. (22) 57 20 735
62
Karta
przedmiotu
BIOLOGIA MOLEKULARNA
CP1
CP2
Cel przedmiotu
CP3
CP4
WW1
Wymagania
wstępne
WW2
K_W07
K_W11
K_W34
Efekty
kształcenia
K_W35
K_U07
K_U10
K_U32
K_K02
Treści
programowe
nabycie pogłębionej wiedzy z zakresu molekularnych mechanizmów
funkcjonowania organizmów żywych ze szczególnym uwzględnianiem
molekularnych aspektów struktury i ekspresji genów oraz molekularnych
mechanizmów regulacji czynnościowej
wykształcenie umiejętności i kompetencji w zakresie stosowania podstawowych
technik biologii molekularnej, w zakresie pozwalającym w toku dalszych studiów
oraz pracy zawodowej na rozumienie i świadome stosowanie metod biologii
molekularnej w diagnostyce laboratoryjnej
rozumienie molekularnego podłoża polimorfizmu genetycznego populacji ludzkiej
oraz jego wpływu na zróżnicowanie w zakresie podatności na działanie czynników
chorobotwórczych i toksycznych; mechanizmów transformacji nowotworowej oraz
zjawisk apoptozy; molekularnych podstaw terapii genowej; wykorzystanie technik
biologii molekularnej we współczesnej biotechnologii
kształtowanie postawy twórczego rozwiązywania problemów w oparciu o postęp
nauk
Student posiada zdobytą w toku dotychczasowych etapów kształcenia wiedzę
w zakresie:
-budowy komórki pro- i eukariotycznej;
-mechanizmów dziedziczenia;
-biochemii kwasów nukleinowych i białek;.
-genetyki ogólnej, populacyjnej oraz genetyki rozwoju;
-ogólnych mechanizmów cyklu komórkowego.
Student posiada
-umiejętność dyskusji wyników obserwacji i eksperymentów popartej
argumentacją merytoryczną z zakresu nabytej wiedzy;
-podstawowe umiejętności i kompetencje z zakresu preparatyki
biochemicznej;
-umiejętności i kompetencje z zakresu wykorzystania podstawowego
sprzętu laboratoryjnego;
-umiejętność wykonania zaplanowanych zadań i eksperymentów na
podstawie udostępnionych opisów procedur doświadczalnych, z
wykorzystaniem powierzonego sprzętu i odczynników, w warunkach
konsultacji postępowania z prowadzącymi zajęcia nauczycielami
akademickimi.
M2_W01
M2_W02
M2_W10
rozdzielczych, fotometrycznych, spektrometrycznych,
M2_W03
elektrochemicznych,immunochemicznych, analizy enzymów i
M2_W07
substratów, kwasów nukleinowych) i ich zastosowanie w medycynie
laboratoryjnej
rozumie molekularne podłoże polimorfizmu genetycznego i metody
M2_W03
jego badania oraz związek z zachorowalnością i efektywnością
M2_W07
leczenia
zna podstawowe techniki badawcze cytogenetyki i biologii
M2_W03
molekularnej i ich zastosowanie w diagnostyce chorób nieM2_W07
infekcyjnych i infekcyjnych
M2_U01
potrafi stosować instrumentalne metody analityczne w medycznej
M2_U02
diagnostyce laboratoryjnej
M2_U11
potrafi posługiwać się zautomatyzowaną aparaturą pomiarową (i
M2_U01
pomocniczym sprzętem laboratoryjnym), stosowaną we współczesnej M2_U02
laboratoryjnej diagnostyce medycznej
M2_U10
mierzyć, sporządzać roztwory i mieszaniny, przeprowadzać obliczenia M2_U01
chemiczne
M2_K04
M2_K06
Liczba
Nazwa
godzin
63
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
W8
C1
C2
2
2
2
2
2
2
2
1
2
2
C3
Metody analizy RNA.
2
C4
Metody analizy molekularnej białek, analiza ekspresji genów.
2
C5
C6
C7
C8
C9
C10
C11
C12
Narzędzia
dydaktyczne
Biologia molekularna – zakres przedmiotu, dziedziny wiedzy
współkształtujące biologię molekularną.
Molekularne aspekty zmian upakowania DNA w komórce: udział
specyficznych białek; efektywność (krotność) upakowania, rola
histonów w tworzeniu chromatyny; remodeling chromatyny; DNA
satelitarny.
Molekularne mechanizmy replikacji: budowa widełek replikacyjnych;
udział białek w ich formowaniu, mechanizmy naprawcze, telomery i
telomerazy.
Elementy ruchome w DNA: klasy transpozonów: transpozony,
retrotranspozony; modele przemieszczania się transpozonów,
niezbędne białka (transpozazy, odwrotne transkryptazy); transpozycja
typu „wytnij i wklej”, transpozycja typu replikacyjnego; sekwencje Alu.
Mechanizmy molekularne ekspresji genów: proces wycinania i
łączenia (splicing); splicing alternatywny; eksport dojrzałych
cząsteczek mRNA z jądra do cytozolu; białka towarzyszące, rola
porów jądrowych, pierścienie Balbianiego; aktywność transkrypcyjna
genomu człowieka; ncRNA (non coding RNA); interferencja RNA –
mechanizm, potencjalne możliwości aplikacyjne, mimikra
molekularna, białka opiekuńcze – rola i budowa.
Molekularne mechanizmy regulacji cyklu komórkowego: rola kinaz
Cdk w regulacji cyklu komórkowego; cykliny, kompleksy cyklina-Cdk,
rola białka p53, degradacja cyklin; apoptoza jako niezbędny element
rozwoju embrionalnego: molekularne aspekty mitozy.
Molekularne aspekty regulacji ekspresji genów: białka regulacyjne;
receptory jądrowe i błonowe; receptory trapowe; regulacja ekspresji
genu w drodze alternatywnego splicingu; regulacja transportu mRNA
z jądra do cytozolu; regulacja ekspresji genu przez zmianę trwałości
mRNA
Nowoczesne techniki badawcze w biologii molekularnej - reakcja
łańcuchowej rekcji polimeryzacji w czasie rzeczywistym (real time
PCR): koncepcja bezpośredniej obserwacji przebiegu reakcji PCR i jej
realizacja, konstrukcja i zastosowanie sond oligonukleotydowych
znakowanych barwnikami fluoryzującymi (sondy typu SimpleProbe,
HybProbe, TaqMan); genotypowanie na podstawie różnic w
temperaturach topnienia; reakcje ilościowe – badanie liczebności
egzemplarzy genów zduplikowanych; badanie ekspresji genu.
Metody detekcji i ilościowego oznaczania kwasów nukleinowych
i białek.
Wybrane metody badania genomu: metody wykorzystujące reakcję
PCR (amplifikacja allelospecyficzna, nested PCR), techniki RFLP.
K_W05
K_W06
K_W07
K_W11
Rekombinacja i klonowanie DNA: wektory, enzymy restrykcyjne,
ligacja, transformacja, analiza rekombinantów.
Metody badania genomu, hybrydyzacja, genotypowanie, biblioteki
genowe, sekwencjonowanie kwasów nukleinowych.
Polimorfizm genetyczny i jego znaczenie w diagnostyce
laboratoryjnej.
Optymalizacja i walidacja metod biologii molekularnej.
Techniki biologii molekularnej w badaniu polimorfizmu genetycznego:
amplifikacja allelospecyficzna.
Elektroforeza produktów PCR, RFLP produktów PCR.
Reakcja łańcuchowej rekcji polimeryzacji w czasie rzeczywistym Real Time PCR – badanie liczebności egzemplarzy genów
zduplikowanych; badanie ekspresji genu, zastosowanie
mikromacierzy w analizie DNA.
Zastosowanie metod biologii molekularnej w diagnostyce
laboratoryjnej, biotechnologii oraz terapii genowej.
W8, C7, C9, C12
W2-W7
W1, W5, C2, C4, C6
W8, C1-C3, C8-C11
2
2
2
3
4
4
4
1
64
Ocena studenta
Szczegóły
oceny
Obciążenie
pracą studenta
K_W34
K_W35
K_U07
K_U10
K_U32
K_U38
K_U39
K_K02
K_K06
F
P
W5, C7, C9, C11
W5, W8, C1-C4, C8-C11
C1, C9-C11
C1, C9-C11
C1, C9-C11
C1, C8, C10
C1-C12
C1-C12
C2, C5-C7
C1-C12
W1-W8, C1-C12
ma wiedzę na temat molekularnych aspektów struktury funkcji genów człowieka,
K_W07 molekularnych mechanizmów dziedziczenia i podłoża molekularnego zaburzeń
genetycznych
2
nie ma wiedzy
3
ma dostateczną wiedzę
4
ma dobrą wiedzę
5
ma bardzo dobrą wiedzę
zna podstawy metodyczne metod analizy kwasów nukleinowych i ich
K_W11
zastosowanie w medycynie laboratoryjnej
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
ma bardzo dobrze
rozumie molekularne podłoże polimorfizmu genetycznego i metody jego badania
K_W34
oraz związek z zachorowalnością i efektywnością leczenia
2
nie rozumie
3
rozumie dostatecznie
4
rozumie dobrze
5
rozumie bardzo dobrze
zna podstawowe techniki badawcze biologii molekularnej i ich zastosowanie w
K_W35
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
ma bardzo dobrze
potrafi stosować podstwowe instrumentalne metody analityczne w medycznej
K_U07
diagnostyce molekularnej
2
nie potrafi
3
4
potrafi dobrze
5
potrafi posługiwać się podstawową aparaturą pomiarową (i pomocniczym
K_U10 sprzętem laboratoryjnym), stosowaną we współczesnej laboratoryjnej diagnostyce
molekularnej
2
nie potrafi
3
4
potrafi dobrze
5
potrafi posługiwać się odczynnikami chemicznymi wykorzystywanymi w biologii
K_U32
molekularnej
2
nie potrafi
3
4
potrafi dobrze
5
K_K02 potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
2
nie potrafi
3
4
potrafi dobrze
5
Godziny kontaktowe
Liczba godzin
ECTS
W
15
5
S
C
30
65
L
P
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
20
30
4. Turner P.C., McLennan A.G., Bates A.D., White M.H.R.: Biologia molekularna.
Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011
5. Bal J. [red.]: Biologia molekularna w medycynie. Elementy genetyki klinicznej.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008
6. Epstein R.J.: Biologia molekularna człowieka. Wydawnictwo Czelej, Lublin
2005.
1. Węgleński P.: Genetyka molekularna. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2007
2. Winter P.C., Hickey G.I., Flether H.L.: Genetyka. Krótkie wykłady.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010
3. Brown T.A.: Genomy. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009
4. Allison L.A.: Podstawy biologii molekularnej. Wydawnictwa Uniwersytetu
Warszawskiego, Warszawa 2009
prof. nazw. dr hab. Jacek Łukaszkiewicz, tel. (22) 5720735;
66
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
Efekty
kształcenia
CHEMIA FIZYCZNA
CP1
Uzyskanie wiadomości o postaciach występowania materii, jej właściwościach
fizykochemicznych, właściwościach mieszanin, o reakcjach chemicznych w ścisłym ujęciu
kinetycznym, równowagowym, termodynamicznym i elektrochemicznym.
CP2
Poznanie sposobów pomiaru wielkości fizykochemicznych, przewidywania kierunku procesów
chemicznych i biochemicznych oraz ścisłego obliczania parametrów tych procesów.
CP3
Wyrobienie umiejętności zaplanowania i przeprowadzenia eksperymentu fizykochemicznego,
krytycznej oceny jego wyników i zaprezentowania rezultatów.
WW1
Znajomość matematyki, fizyki i chemii w zakresie szkoły średniej.
WW2
Znajomość materiału wykładanego na 1. roku: matematyki (rachunek funkcji, różniczkowy,
całkowy, statystyka, rachunek błędów i niepewności), fizyki (rozszerzony materiał szkoły
średniej) i chemii (budowa molekularna materii, oddziaływania międzycząsteczkowe,
klasyfikacja i właściwości związków chemicznych, mechanizmy reakcji).
WW3
Podstawowe umiejętności pracy w laboratorium fizycznym i chemicznym (zasady
bezpieczeństwa, umiejętność posługiwania się prostą aparaturą wg instrukcji, wykonywanie
obliczeń chemicznych, posługiwanie się aparaturą szklaną,
umiejętność zapisania
uzyskanych wyników i ich opracowania).
rozumie fizyczne podstawy procesów biologicznych oraz metod pomiarowych
stosowanych
w
diagnostyce
laboratoryjnej,
od
strony
oddziaływań M2_W01
K_W08
międzymolekularnych oraz podstawowych praw fizykochemicznych, jak Raoulta, M2_W07
Clapeyrona czy Hessa.
parametrami fizykochemicznymi w aspekcie metod analitycznych, w ujęciu
K_W10
M2_W01
termodynamicznym, kinetycznym i równowagowym (szybkość reakcji, stan
równowagi, wpływ katalizatora w ujęciu matematycznym).
zna definicje i metody oceny precyzji, dokładności, swoistości, czułości, czułości
funkcjonalnej i liniowości metod analitycznych oraz zasady, ocena niepewności i
M2_W05
K_W12 błędu konkretnego pomiaru i jego obliczenie, określenie klasy stosowanego
M2_W07
przyrządu pomiarowego, oszacowanie błędu odczytu w praktyce laboratoryjnej.
kontroli ich jakości
sporządzać roztwory i mieszaniny, przeprowadzać obliczenia chemiczne, także
K_U32
M2_U01
obliczenia pozwalające przewidywać stopień przereagowania, wydajność reakcji,
jej efekt cieplny i czas trwania.
potrafi mierzyć, interpretować i opisywać właściwości fizykochemiczne badanych M2_U01
K_U33 substancji, jak przewodnictwo elektryczne, lepkość, napięcie powierzchniowe, M2_U02
adsorpcję czy mieszalność (liczbę faz).
M2_U08
potrafi współdziałać w planowaniu i realizacji zadań badawczych, zwłaszcza przy
K_U38 wykonywaniu prac magisterskich o aspekcie badawczym, jak pomiary stopnia M2_U08
zmiatania wolnych rodników czy obliczenia przewidywanej aktywności leków.
potrafi formułować i wykorzystywać wnioski z badań naukowych i własnych
K_U39 obserwacji. Umiejętność uzyskuje się w wyniku sporządzania pisemnych M2_U08
opracowań wyników pomiarów laboratoryjnych.
rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować
proces uczenia się innych osób. Ilustracją konieczności kształcenia
M2_K01
K_K01 permanentnego jest wprowadzanie nowych treści do wykładów i ćwiczeń, jak
M2_K02
nowe techniki fizykochemiczne, NMR czy obliczenia dokowania ligandów do
receptorów leków.
K_K02
potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role. Ćwiczenia laboratoryjne M2_K04
M2_K06
wykonuje się w grupach dwuosobowych przy ścisłej współpracy.
potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, otoczenia i współpracowników. W
K_K05 laboratorium egzekwuje się zasady bezpieczeństwa i higieny pracy zgodnie z M2_K07
przepisami.
67
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia. Temu służą zagadnienia
K_K06 problemowe, zadawane do rozwiązania we własnym zakresie, np. badania M2_K01
literaturowe.
Liczba
godzin
Nazwa
W1
Ewolucja materii, powstawanie pierwiastków. Stany skupienia w aspekcie
właściwości materii, gaz doskonały i rzeczywisty, ciecze, ciała krystaliczne i
amorficzne.
2
W2
I zasada termodynamiki. Energia, praca, funkcje stanu: energia wewnętrzna,
entalpia. Proces odwracalny i rzeczywisty. Termochemia.
2
W3
W4
W5
W6
W7
Treści
programowe
Narzędzia
W8
II zasada termodynamiki. Entropia, entalpia swobodna, potencjał chemiczny.
Procesy samorzutne i wymuszone.
Równowaga reakcji, prawo działania mas, aktywności. Stała równowagi i stan
równowagi, opis termodynamiczny. Izoterma i izobara van’t Hoffa, równanie
Clausiusa-Clapeyrona.
Kinetyka chemiczna, szybkość reakcji. Równania kinetyczne, stała szybkości.
Rzędowość i cząsteczkowość reakcji, kompleks aktywny, stan przejściowy i
pośredni. Scałkowane równania kinetyczne. Kataliza, kinetyka reakcji
enzymatycznych. Zależność szybkości reakcji od temperatury.
Roztwory doskonałe, doskonale rozcieńczone i rzeczywiste. Elektrolity i
nieelektrolity. Elektrolity słabe i mocne. Prawo Raoulta i przyczyny odchyleń,
prawo Henry’ego. Równowagi i diagramy fazowe, reguła faz. Właściwości
koligatywne, ebuliometria, kriometria, ciśnienie osmotyczne, roztwory izotoniczne.
Prawo podziału Nernsta. Lepkość. Adsorpcja fizyczna i chemiczna. Napięcie
powierzchniowe, związki powierzchniowo czynne. Koloidy. Elektroforeza.
Elektrochemia: elektrody, ogniwa, potencjał standardowy redukcji, siła
elektromotoryczna, napięcie. Potencjał dyfuzyjny. Ogniwa stężeniowe i paliwowe.
Funkcje termodynamiczne reakcji rodoks w ogniwach.
Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego jako przykład ilościowej i
jakościowej nieniszczącej metody analitycznej. Podstawy fizykochemiczne,
zastosowania badawcze i analityczne, zastosowania w medycynie (obrazowanie
MR).
2
2
2
2
1,5
1,5
C1
Równanie stanu gazu Clapeyrona, przemiany gazowe, prawo Daltona, entalpia.
1
C2
Termochemia - bilans cieplny, pr. Hessa, entropia, entalpia swobodna.
1
C3
Równowaga chemiczna, równanie Clausiusa-Clapeyrona, funkcje stanu.
1
C4
Kinetyka reakcji, magnetyczny rezonans jądrowy.
1
C5
Prawo Raoulta, wielkości koligatywne. Elektrochemia.
1
L1
Rachunek niepewności i błędów, regresja liniowa metodą najmniejszych
kwadratów w zastosowaniu do wyznaczania refrakcji molowej z krzywej kalibracji.
1
L2
Termochemia: Wyznaczanie molowego ciepła rozpuszczania kwasu siarkowego w
wodzie. Obliczanie energii hydratacji metodą półempiryczną AM1.
4
L3
Lepkość koloidów: Wyznaczanie punktu izoelektrycznego wodnego roztworu
żelatyny metodą pomiaru jego lepkości
4
L4
Adsorpcja: Wyznaczanie izotermy adsorpcji w układzie węgiel aktywny - wodny
roztwór kwasu octowego
4
L5
Równowaga chemiczna: Pomiar stałej równowagi I2 + I¯
spektrofotometryczną
4
L6
Kinetyka reakcji odwracalnych: Pomiar polarymetryczny kinetyki mutarotacji
glukozy
4
L7
Przewodnictwo: Wyznaczanie
konduktometryczną
4
stałej
dysocjacji
słabego
I3¯
kwasu
metodą
metodą
K_W08 W1-W8, C1-C5, L2-L7
68
dydaktyczne
K_W10 W1-W8, C1-C5, L2-L7
K_W12 L1-L7
K_U32 C1-C5, L2-L7
K_U33 L2-L7
K_U38 L1-L7
K_U39 L1-L7
K_K01 W8, L2-L7
K_K02 L1-L7
K_K05 L1-L7
K_K06 W1-W8, C1-C5, L2-L7
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
F
L1-L7
P
C1-C5, W1-W8
K_W08,
K_W10,
K_W12,
K_K06
2
Student nie zna podstawowych pojęć z zakresu chemii fizycznej, nie potrafi poprawnie podać
podstawowych praw chemii fizycznej i dokonać prostych obliczeń.
3
Student ma fundamentalną wiedzę z chemii fizycznej. Potrafi wymienić podstawowe prawa
chemii fizycznej i umie zastosować je do bazowych obliczeń.
4
Student wykazuje pogłębioną wiedzę z zakresu chemii fizycznej, potrafi interpretować prawa
odnosząc je do zjawisk przyrodniczych, a także ujmować je ilościowo w obliczeniach.
5
Student potrafi powiązać prawa fizykochemiczne między sobą, a także odnieść je do innych
nauk ścisłych, zjawisk przyrodniczych i technologii. Potrafi ujmować prawa ilościowo w
obliczeniach i rozwiązaniach praktycznych, a także wyprowadzać wzory i zależności.
K_U32,
K_U33,
K_U38,
K_U39
2
Student nie zna teoretycznych podstaw procesów doświadczalnych, nie umie przygotować
eksperymentu w laboratorium, nie potrafi ważyć, przygotowywać roztworów i obliczać ich
stężeń, dokonywać odczytów przyrządów pomiarowych. Nie potrafi dokonywać
podstawowych obliczeń wg praw fizykochemicznych.
3
Student zna podstawowe zależności fizykochemiczne, potrzebne do pracy eksperymentalnej.
Potrafi wykorzystać aparaturę laboratoryjną i pomiarową działając wg instrukcji, dokonać
pomiaru, utrwalić i zinterpretować wyniki na podstawowym poziomie. Potrafi zilustrować
prawa obliczeniami.
4
Student wykazuje pogłębioną znajomość praw fizykochemicznych mających zastosowanie do
konkretnego eksperymentu i potrafi powiązać je z innymi prawami. Sprawnie posługuje się
sprzętem laboratoryjnym, potrafi poprawnie podać i zinterpretować wyniki od strony
fizykochemicznej, rachunku niepewności i wykorzystać matematyczne zależności.
69
Student potrafi powiązać wykonywaną pracę eksperymentalną z szeregiem zależności
fizykochemiczych i technologicznych, wykazuje wysoką manualną sprawność laboratoryjną,
potrafi zinterpretować wyniki eksperymentu i opracować je statystycznie. Potrafi
zaproponować modyfikacje eksperymentu lub zaplanować inny eksperyment. Potrafi
rozwiązywać zagadnienia drogą stosownych obliczeń.
5
K_K02,
K_K06
2
3
nie mogą być oceniane w skali od 2 do 6
4
5
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
Obciążenie
pracą
studenta
ECTS
15
S
C
5
L
25
P
3
15
10
20
Chemia Fizyczna, praca zbior. pod red. T.W. Hermanna, PZWL 2007
Piśmiennictwo
podstawowe
Farmacja fizyczna, praca zbior. pod red. T.W. Hermanna, PZWL 1999; 2007
Whittaker A.G. , Mount A.R., Heal M.R., Chemia fizyczna. Krótkie wykłady, PWN 2003.
Ćwiczenia laboratoryjne z chemii fizycznej, pr. zbior. pod red. K. Paradowskiej, skrypt dla studentów
farmacji, Oficyna Wydawnicza WUM 2011.
Atkins P. T., Podstawy chemii fizycznej, PWN 2009.
Atkins P. T., Chemia fizyczna, PWN 2003.
Piśmiennictwo Warycha S., Zawada K. , Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej, skrypt dla studentów farmacji,
uzupełniające Oficyna Wydawnicza WUM 2011.
Pigoń K. , Róziewicz Z. , Chemia fizyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN 2009.
Silverstein R.M., Webster F.X., Kiemle D.J., Spektroskopowe metody identyfikacji związków
organicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN 2012
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
dr Andrzej Zimniak
Zakład Chemii Fizycznej
70
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
Efekty
kształcenia
FIZJOLOGIA
CP1
Poznanie z mechanizmów funkcjonowania oraz regulacji funkcjonowania
organizmu człowieka na poziomie molekularnym, komórkowym, tkankowym,
narządowym i systemowym. Zakres nauczania obejmuje układ nerwowy,
krążenia, oddechowy, pokarmowy, moczowo- płciowy i hormonalny człowieka.
WW1
Student powinien znać podstawy biologii z zakresu szkoły średniej.
WW2
Student powinien znać pojęcia wprowadzone na I roku studiów, ramach
przedmiotu „Biologia i Genetyka” oraz „Chemia Bioorganiczna”
M2_W02
M2_W01
K_W02 homeostazy ustrojowej i jej regulacji, procesów reprodukcji, starzenia
się i śmierci
rozumie
funkcjonowanie
układu
krążenia,
oddechowego,
pokarmowego, krwionośnego, moczowego, odpornościowego i
K_W03
nerwowego oraz powstawanie i znaczenie płynów ustrojowych,
wydzielin i wydalin
zachodzącymi w organiźmie człowieka, z podkreśleniem związku
K_W09 pomiędzy: strukturą i funkcją neuroprzekaźników i receptorów
błonowych;
strukturą
i
funkcją
wtórnych
przekaźników
cytoplazmatycznych; strukturą i funkcją kanałów jonowych
sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życiaze szczególnym
K_W15
uwzględnieniem hemodynamiki i regulacji serca i naczyń
krwionośnych, regulacji i mechaniki układu oddechowego.
M2_W02
M2_W01
M2_W02
M2_W01
M2_W01
M2_W10
rozumie zasady funkcjonowania aparatury stosowanej w medycynie
laboratoryjnej ze szczególnym uwzględnieniem elektrokardiografii,
miografii, encefalografii, pomiarów ciśnienia tętniczego krwi,
K_W16
M2_W07
spirometrii, aparatury do oglądania dna oka, umiejętność
posługiwania się stetoskopem oraz przyrządami do oceny stanu
neurologicznego pacjenta.
zna teoretyczne i praktyczne aspekty prób czynnościowych (ze
szczególnym
uwzględnieniem
elektrokardiografii,
miografii,
encefalografii, pomiarów ciśnienia tętniczego krwi, spirometrii,
M2_W03
K_W24 aparatury do oglądania dna oka) i metod oznaczeń biochemicznych
M2_W07
oraz ich znaczenie dla rozpoznawania, diagnostyki różnicowej,
monitorowania przebiegu choroby i oceny efektów leczenia w
różnych stanach klinicznych
zna metody diagnostyki serologicznej układów grupowych krwi oraz
M2_W03
K_W38 diagnostykę
powikłań
poprzetoczeniowych
i
konfliktów
M2_W07
serologicznych, w kontekście znaczenia dla przebiegu ciąży i porodu
M2_U01
M2_U02
potrafi kalibrować sprzęt pomiarowy, ocenić jakość analityczną oraz
M2_U06
profesjonalnie opracować i interpretować wyniki analiz przydatnych w
K_U11
M2_U07
diagnostyce laboratoryjnej, w zakresie kalibracji np.: aparatury do
M2_U08
rejestracji EKG, ciśnieniomierza
M2_U09
M2_U10
potrafi przygotować i przedstawić wybrane problemy medycyny
laboratoryjnej w formie ustnej i pisemnej w sposób dostosowany do M2_U13
K_U40
przygotowania osób/grup docelowych, w formie samodzielnie M2_U14
przygotowanych zespołowych prezentacji
71
M2_K01
K_K01 organizować proces uczenia się innych osób, w formie samodzielnie
M2_K02
przygotowanych zespołowych prezentacji.
K_K02
potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role, w trakcie M2_K04
zespołowego wykonywania ćwiczeń.
M2_K06
potrafi odpowiednio określić priorytety służace realizacji określonego
M2_K03
K_K03 przez siebie lub innych zadania, w formie samodzielnie
M2_K05
przygotowanych zespołowych prezentacji.
K_K06
Treści
programowe
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia,
samodzielnie przygotowanych zespołowych prezentacji
w
formie
Nazwa
M2_K01
Liczba
godzin
W1
Fizjologia błon komórkowych. Klasyfikacja kanałów jonowych.
omówienie kanałów jonowych kontrolowanych przez potencjał,
przekaźniki i wtórne przekaźniki cytoplazmatyczne oraz bodźce
czuciowe.
Mechanizm
powstawania
potencjału
błonowego
spoczynkowego oraz potencjału czynnościowego.
2
W2
Mechanizm przekazywania sygnału w obszarze pojedynczej komórki
nerwowej Przekazywanie informacji w obrębie neuronu. Mechanizmy
odpowiedzialne za przekazywanie informacji między dendrytami i
wzgórkiem aksonu. Przekazywanie informacji wzdłuż aksonu.
2
W3
W4
W5
Fizjologia synaps nerwowych Przekazywanie informacji między
neuronami. Mechanizm działania synapsy chemicznej. Klasyfikacje
synaps nerwowych ze względu na neurotransmiter, receptor,
strukturę i mechanizm działania. Receptory jonotropowe ze
szczególnym uwzględnieniem synapsy nerwowo-mięśniowej.
Mechanizmy przekazywania informacji między komórkami Receptory
metabotropowe. Mechanizm działania. Znaczenie funkcjonalne.
Mechanizmy przekazywania informacji między komórkami niezależne
od synaps nerwowych.
Fizjologia układu autonomicznego. Struktura układu współczulnego.
Struktura
układu
przywspółczulnego.
Efektory
układu
autonomicznego.
Regulacja
funkcji
efektorów
układu
autonomicznego.
2
2
2
W6
Fizjologia układu czuciowego. Funkcja układu czuciowego. Struktura
układu czuciowego. Klasyfikacje receptorów czuciowych. Klasyfikacja
dróg czuciowych. Kora czuciowa.
2
W7
Fizjologia układu ruchowego. Ogólny schemat układu ruchowego.
Pojęcie wspólnej końcowej drogi układu ruchowego. Odruchowa
kontrola motoneuronów. Kontrola motoneuronów przez drogi
ruchowe zstępujące. Fizjologia jąder podkorowych. Fizjologia
móżdżku.
2
W8
Fizjologia serca. Układ bodźcoprzewodzący serca. Mechanizm
powstawania potencjałów rozrusznikowych. Potencjały czynnościowe
komórek mięśnia sercowego. Sprzężenie elektromechaniczne w
komórkach mięśnia sercowego.
2
W9
Kontrola funkcji serca przez układ autonomiczny oraz przez odruchy
neuronalne. Kontrola funkcji układu bodźcoprzewodzącego serca i
komórek roboczych mięśnia sercowego przez układ autonomiczny
współczulny i
przywspółczulny.
Kontrola układu
bodźcoprzewodzącego serca i komórek roboczych mięśnia sercowego przez
odruch z baroreceptorów tętniczych, odruch z chemoroceptorów
tętniczych, odruchy z receptorów sercowych, odruch z receptorów
bólowych.
2
72
W10
Fizjologia układu naczyniowego. Kontrola mięśniówki gładkiej naczyń
układu krążenia przez układ autonomiczny współczulny i
przywspółczulny. Kontrola mięśniówki gładkiej naczyń przez
hormony. Kontrola mięśniówki gładkiej naczyń przez czynniki
uwalniane miejscowo. Kontrola mięśni gładkich układu naczyniowego
przez
odruch
z
baroreceptorów
tętniczych,
odruch
z
chemoroceptorów tętniczych, odruchy z receptorów sercowych,
odruch z receptorów bólowych.
2
W11
Fizjologia regulacji układu hormonalnego. Podwzgórze i przysadka.
Hormony tarczycy. Hormony przytarczyc. Hormony nadnerczy.
Hormony trzustki.
2
W12
Fizjologia układu pokarmowego. Funkcje przewodu pokarmowego.
Regulacja funkcji efektorów autonomicznych układu pokarmowego:
mięśniówki gładkiej i gruczołów przewodu pokarmowego. Mechanizm
powstawania potencjału błonowego i potencjałów czynnościowych
komórek mięśni gładkich przewodu pokarmowego. Sprzężenie
elektromechaniczne w komórkach mięśni gładkich.
2
W13
Fizjologia układu pokarmowego. Funkcja i regulacja działania
żołądka. Funkcja i regulacja działania trzustki. Funkcja i regulacja
wydzielania żółci. Regulacja krążenia trzewnego. Hormony trzustki.
2
W14
Fizjologia układu oddechowego. Receptory czuciowe układu
oddechowego. Regulacja funkcji efektorów autonomicznych układu
oddechowego: mięśniówki gładkiej i gruczołów dróg oddechowych.
Kontrola odruchowa funkcji przepony i mięśni międzyżebrowych.
Struktura i funkcja centralnego generatora oddechowego.
2
W15
Fizjologia nerek i płynów ustrojowych. Fizjologia nerek. Równowaga
kwasowo-zasadowa. Równowaga wodno-elektrolitowa.
2
C1
Fizjologia komórki. Fizjologia krwi. Fizjologia i regulacja procesu
krwiotworzenia. Fizjologia i regulacja procesu krzepnięcia krwi.
Transport substancji odżywczych i metabolitów przez krew.
Demonstracja komputerowa transportu substancji odżywczych i
metabolitów przez krew.
3
C2
Fizjologia komórek pobudliwych. Funkcja i klasyfikacja kanałów
jonowych. Mechanizm powstawania potencjału spoczynkowego i
czynnościowego. Fizjologia propagacji potencjału czynnościowego
wzdłuż aksonu. Demonstracja komputerowa mechanizmów działania
kanałów jonowych i potencjałów czynnościowych.
3
C3
Mechanizmy przekazywania
informacji między komórkami.
Mechanizm skurczu mięśni. Przekazywanie informacji na drodze
chemicznej: synaptycznej, parakrynowej, endokrynowej, za
pośrednictwem fermonów. Klasyfikacja synaps nerwowych. Budowa
synapsy nerwowo-mięśniowej. Mechanizm działania synapsy
nerwowo-mięśniowej. Blokery i aktywatory synapsy nerwowomięśniowej. Sprzężenie elektrochemiczne. Potencjały czynnościowe
mięśni poprzecznie prążkowanych. Mechanizm skurczu mięśni
poprzecznie prążkowanych. Elektromiogram. Regulacja siły skurczu
mięśni poprzecznie prążkowanych. Demonstracja oceny siły
mięśniowej w skali Lovett'a. Komputerowa demonstracja
mechanizmu działania złącza nerwowo-mięśniowego i modelu
ślizgowego skurczu mięśnia poprzecznie prążkowanego.
3
73
C4
C5
C6
Układ autonomiczny.Transmisja zwojowa.
Efektory układu
autonomicznego. Transmisja obwodowa w układzie autonomicznym.
Sprzężenie elektromechaniczne w mięśniówce gładkiej. Receptory
czuciowe
układu
autonomicznego.
Klasyfikacja
odruchów
autonomicznych. Regulacja odruchowa aktywności neuronów
współczulnych pozazwojowych. Odruch źrenic na światło i
nastawność – anatomia, fizjologia, znaczenie diagnostyczne
odruchu. Regulacja funkcji pęcherza moczowego – anatomia,
fizjologia, przykłady zaburzeń funkcji pęcherza moczowego.
Demonstracja i wyjaśnienie mechanizmu powstawania białego i
czerwonego dermografizmu. Demonstracja odruchu źrenicznego na
światło. Zasada działania wariografu.
Układ ruchowy. Funkcja i klasyfikacja odruchów neuronalnych.
Odruch na rozciąganie. Odruch z ciałek ścięgnistych Golgiego.
Funkcja alfa i gamma motoneuronów. Klasyfikacja i funkcja dróg
ruchowych rdzeniowych. Struktura i funkcja jąder podkorowych.
Struktura i funkcja móżdżku. Objawy uszkodzenia móżdżku.
Fizjologia kory ruchowej. Demonstracja i badanie odruchów
rdzeniowych. Demonstracja prób móżdżkowych.
Fizjologia układu czuciowego Klasyfikacje receptorów czuciowych.
Struktura receptorów czuciowych. Mechanizm działania receptorów
czuciowych. Klasyfikacja dróg czuciowych. Budowa kory czuciowej.
Badanie czucia dyskryminacji przestrzennej bodźca, badanie czucia
powierzchniowego i głębokiego. Badanie rozmieszenia receptorów
czuciowych na powierzchni skóry przy pomocy włosów von Frey’a.
Budowa, mechanizm działania i funkcja zmysłu wzroku, słuchu,
równowagi (węchu i smaku). Demonstracja. Demonstracja
przewodzenia kostnego i powietrznego. Oglądanie dna oka przy
pomocy oftalmoskopu. Demonstracja złudzeń wzrokowych, kolorów
dopełniających, istnienia plamki ślepej. Badanie dominacji oka.
Demonstracja komputerowa anatomii i fizjologii narządu słuchu.
3
3
3
C7
Samodzielne przygotowanie przez zespoły studentów, na podstawie
literatury, prezentacji z zakresu fizjologii narządów zmysłów.
3
C8
Fizjologia serca. Struktura i funkcja układu bodźcoprzewodzącego
serca. Elektrofizjologia komórek układu bodźcoprzewodzącego serca.
Potencjały czynnościowe komórek mięśnia sercowego. EKG.
Sprzężenie elektromechaniczne w komórkach mięśnia serca.
Unerwienie układu bodźcoprzewodzącego i mięśnia sercowego przez
układ autonomiczny współczulny i przywspółczulny. Regulacja funkcji
mięśnia sercowego przez odruch z baroreceptorów tętniczych,
chemoreceptorów tętniczych i receptorów czuciowych mięśnia
sercowego. Praca mechaniczna mięśnia sercowego. Autoregulacyjna
odpowiedź mięśnia sercowego na obciążenie. Rejestracja EKG.
Demonstracja
niemiarowości
oddechowej.
Komputerowa
demonstracja mechanizmu powstawania potencjału czynnościowego
w komórkach mięśnia sercowego i szerzenia się pobudzenia w
mięśniu sercowym.
3
C9
Fizjologia układu krążenia. Biofizyka przepływu krwi. Struktura i
organizacja
naczyń
krwionośnych.
Regulacja
nerwowa
i
autoregulacja
mięśniówki
gładkiej
naczyń
krwionośnych.
Mikrokrążenie. Odruchowa regulacja układu krążenia. Odrębność
regulacji mięśniówki gładkiej naczyń krwionośnych wieńcowych,
nerkowych, mięśniowych, płucnych i układu pokarmowego.
Pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Osłuchiwanie serca. .
3
C10
Samodzielne przygotowanie przez zespoły studentów, na podstawie
literatury, prezentacji z zakresu fizjologii układu hormonalnego.
3
74
C11
C12
Fizjologia układu pokarmowego. Ogólna struktura układu
pokarmowego człowieka. Mechanizm rozdrabniania i absorbcji
substancji pokarmowych. Mechanizmy kontroli funkcji układu
pokarmowego. Struktura, funkcja i mechanizmy kontroli działania
żołądka. Regulacja i rola wydzielania trzustkowego. Regulacja i rola
wydzielania żółci. Struktura, funkcja, kontrola funkcji jelita cienkiego i
jelita grubego.
Fizjologia układu oddechowego. Objętości i pojemności oddechowe.
Opór i podatność w układzie oddechowym. Dyfuzja gazów w
pęcherzykach płucnych. Nerwowa kontrola układu oddechowego.
Unerwienie mięśnia przeponowego przez nerwy przeponowe.
Unerwienie mięśniówki gładkiej i gruczołów dróg oddechowych przez
nerwy układu autonomicznego. Odruchowa kontrola efektorów
układu oddechowego przez chemoreceptory tętnicze, baroreceptory
tętnicze, receptory
czuciowe dróg oddechowych. Pojęcie
centralnego generatora oddechowego. Komputerowa prezentacja
cyklu
oddechowego,
demonstracja
zmian
ciśnienia
zewnątrzopłucnowego i wewnątrzopłucnowego w czasie cyklu
oddechowego. Termogeneza i drogi oddawania ciepła z organizmu
człowieka. Spirometria
3
3
C13
Fizjologia nerek. Równowaga kwasowo zasadowa. Równowaga
wodno elektrolitowa. Równowaga kwasowo-zasadowa. Równowaga
wodnoelektrolitowa Anatomia czynnościowa nerek. Struktura i funkcja
nefronu. Mechanizmy tworzenia i zagęszczania moczu. Udział nerek
w utrzymywaniu równowagi kwasowo-zasadowej, osmolarności.
Demonstracja komputerowa mechanizmu filtracji kłębuszkowej i
mechanizmu funkcjonowania nefronu.
3
C14
Fizjologia cyklu menstruacyjnego. Zmiany w organizmie matki w
czasie ciąży i porodu.
3
C15
Fizjologia noworodka i laktacji.
3
K_W01 W 1-15, C1-15
K_W02 W 1-15, C1-15
K_W03 W 1-15, C1-13
K_W09 W1-4, C 10
K_W15 W 9-10, 14 C 8-9, 12
K_W16 C 4-6, 8-9, 12
Narzędzia
dydaktyczne
K_W24 C 4-6, 8-9, 12
K_W38 C 15
K_U11 C 9,12
K_U40 C 7,10
K_K01 C 7,10
K_K02 C 1-15
K_K03 C 7,10
K_K06 C 7,10
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
F
C1-C15
P
W1-15, C1-15
zna prawidłową budowę i funkcję komórek, tkanek, narządów i układów
K_W01 organizmu ludzkiego oraz rozumie współzależności ich budowy i funkcji w
2
zna mniej niż 50% materiału
75
3
zna 51%-70 % materiału
4
zna 71%- 90 materiału
5
zna 91% i więcej
K_W02
ma podstawową wiedzę na temat rozwoju organizmu ludzkiego, homeostazy
ustrojowej i jej regulacji, procesów reprodukcji, starzenia się i śmierci
2
3
4
5
zna 91% i więcej
rozumie funkcjonowanie układu krążenia, oddechowego, pokarmowego,
K_W03 krwionośnego, moczowego, odpornościowego i nerwowego oraz powstawanie i
znaczenie płynów ustrojowych, wydzielin i wydalin
2
3
4
5
zna 91% i więcej
zachodzącymi w organiźmie człowieka, z podkreśleniem związku pomiędzy:
K_W09 strukturą i funkcją neuroprzekaźników i receptorów błonowych; strukturą i
funkcją wtórnych przekaźników cytoplazmatycznych; strukturą i funkcją kanałów
jonowych
2
3
4
5
zna 91% i więcej
zagrożenia zdrowia lub życiaze szczególnym uwzględnieniem hemodynamiki i
K_W15
regulacji serca i naczyń krwionośnych, regulacji i mechaniki układu
oddechowego.
2
3
4
5
zna 91% i więcej
laboratoryjnej ze szczególnym uwzględnieniem elektrokardiografii, miografii,
K_W16 encefalografii, pomiarów ciśnienia tętniczego krwi, spirometrii, aparatury do
oglądania dna oka, umiejętność posługiwania się stetoskopem oraz
przyrządami do oceny stanu neurologicznego pacjenta.
2
3
4
5
zna 91% i więcej
zna teoretyczne i praktyczne aspekty prób czynnościowych (ze szczególnym
uwzględnieniem elektrokardiografii, miografii, encefalografii, pomiarów ciśnienia
tętniczego krwi, spirometrii, aparatury do oglądania dna oka) i metod oznaczeń
K_W24
biochemicznych oraz ich znaczenie dla rozpoznawania, diagnostyki różnicowej,
monitorowania przebiegu choroby i oceny efektów leczenia w różnych stanach
klinicznych
76
2
3
4
5
zna 91% i więcej
zna metody diagnostyki serologicznej układów grupowych krwi oraz diagnostykę
K_W38 powikłań poprzetoczeniowych i konfliktów serologicznych, w kontekście
znaczenia dla przebiegu ciąży i porodu
2
3
4
5
zna 91% i więcej
profesjonalnie opracować i interpretować wyniki analiz przydatnych w
K_U11
diagnostyce laboratoryjnej, w zakresie kalibracji np.: aparatury do rejestracji
EKG, ciśnieniomierza
2
3
4
5
zna 91% i więcej
jakość wypowiedzi, jakość przygotowanych przeźroczy, przygotowanie
K_U40 merytoryczne, umiejętność odpowiedzi na pytania słuchaczy, oceniane w skali
1(źle)- 10 (bardzo dobrze), maksymalnie 40 punktów.
2
poniżej 50% punktów
3
51%-70 % punktów
4
71-80%
5
ponad 91% punktów
K_K01 merytoryczne, umiejętność odpowiedzi na pytania słuchaczy, oceniane w skali
2
3
51%-70 % punktów
4
71-80%
5
ponad 91% punktów
2
3
51%-70 % punktów
4
71-80%
5
ponad 91% punktów
2
77
3
51%-70 % punktów
4
71-80%
5
ponad 91% punktów
2
3
51%-70 % punktów
4
71-80%
5
ponad 91% punktów
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
30
S
C
Obciążenie
pracą
studenta
ECTS
45
L
P
7
40
60
Piśmiennictwo Podręcznik NMS „Fizjologia Człowieka” John Bullock, Joseph Boyle, Michael B. Wang.
podstawowe Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2004
Piśmiennictwo Podręcznik dla studentów medycyny „Fizjologia człowieka” Stanisław Konturek, Elsewier
uzupełniające Urban&Partner, Wrocław 2007
Prowadzący
przedmiot
Prof. dr hab. Paweł Szulczyk
osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr Joanna Bierła
Dodatkowe
informacje
Zakład Fizjologii i Patofizjologii Człowieka
02-097 Warszawa, ul.Pawińskiego 3c tel. (22) 5720 733
78
Karta
przedmiotu
HISTOLOGIA
CP1
CP2
Cel przedmiotu
CP3
CP4
WW1
Wymagania
wstępne
WW2
WW3
WW4
K_W01
K_W02
K_W03
K_W04
Efekty
kształcenia
K_W28
K_U12
K_K01
K_K02
Treści
programowe
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7a
W7b
W8
W9
W10
C1
C2
C3
C4
Poznanie wiedzy dotyczącej budowy komórek, tkanek i narządów w
odniesieniu do ich właściwości i funkcji w warunkach zdrowia i choroby
Poznanie podstawowych metod histologicznych, immunohistochemicznych i
mikroskopowo- elektronowych
Umiejętność rozpoznania pod mikroskopem podstawowych elementów
strukturalnych tworzących tkanki oraz główne narządy organizmu
Poznanie techniki hodowli komórek i tkanek w odniesieniu do ich
zastosowania w praktyce diagnostycznej i klinicznej
Student zna podstawy budowy i funkcji komórek oraz narządów w zakresie
szkoły średniej
Student zna zasady funkcjonowania mikroskopu świetlnego
Student umie posługiwać się mikroskopem świetlnym – umiejętność nabyta
w szkole średniej
Student zna podstawy budowy komórki i narządów w zakresie szkoły
średniej
M2_W02
M2_W01
M2_W02
homeostazy ustrojowej i jej regulacji, procesów reprodukcji,
M2_W01
M2_W02
pokarmowego, krwionośnego, moczowego, odpornościowego i
M2_W01
nerwowego oraz powstawanie i znaczenie płynów ustrojowych,
wydzielin i wydalin
zna budowę i funkcję narządów i komórek układu
M2_W02
immunologicznego; rozumie zasady regulacji odpowiedzi
M2_W01
odpornościowej i zasady diagnostyki immunologicznej
zna tradycyjne metody diagnostyki cytologicznej (w tym:
techniki przygotowania i barwienia preparatów) oraz
M2_W03
automatyczne techniki fenotypowania i cytodiagnostyczne
M2_W07
kryteria rozpoznawania i różnicowania chorób nowotworowych i
nienowotworowych
M2_U01
M2_U02
histologicznymi i patomorfologicznymi w celu opisu cech
M2_U05
morfologicznych tkanek i komórek (prawidłowych i patologicznie
M2_U07
zmienionych)
M2_U08
rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi
M2_K01
inspirować i organizować proces uczenia się innych osób
M2_K02
M2_K04
M2_K06
Liczba
Nazwa
godzin
Budowa i funkcje komórki. Tkanka nabłonkowa
2
Tkanka łączna właściwa. Tkanka chrzęstna i kostna
2
Tkanka nerwowa i mięśniowa
2
Krew i szpik. Układ krążenia
2
Budowa i funkcje układu limfatycznego
2
Układ pokarmowy
2
Układ oddechowy,
1
układ moczowy
1
Gruczoły dokrewne
2
Układ rozrodczy żeński. Układ rozrodczy męski.
2
Zapłodnienie, wczesny etap rozwoju zarodka, budowa łożyska
2
Podstawy technik histologicznych w mikroskopii świetlnej i
3
elektronowej
Cykl komórkowy, podziały komórkowe. Apoptoza
3
Tkanka nabłonkowa. Gruczoły egzokrynowe
3
Tkanka łączna właściwa. Chrząstka i kość
3
79
C5
C6
C7
C8
C9
C10
C11
C12
C13
C14
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
K_W01
K_W02
K_W03
K_W04
K_W28
K_U12
K_K01
K_K02
F
P
K_W01
2
3
4
5
K_W02
2
3
4
5
K_W03
2
3
4
5
Szczegóły
oceny
K_W04
2
3
4
5
K_W28
2
3
4
5
K_U12
2
3
4
5
Tkanka mięśniowa. Tkanka nerwowa. Test zaliczeniowy
3
Krew i szpik. Układ krążenia
3
Układ limfatyczny. Skóra
3
Układ nerwowy. Narządy zmysłów
3
Układ pokarmowy
3
Układ oddechowy i moczowy
3
Układ dokrewny
3
Układy rozrodcze. Gruczoł mlekowy
3
Techniki immunocytochemiczne. Hodowla komórek i tkanek
3
Mechanizmy regulacji podstawowych funkcji komórek. Test
3
zaliczeniowy
W1-W10; C2-C12; C14;
W9; W10; C2; C11; C12
W3-W7; C6-C10
W4; W5; C6; C7
C1; C13; W10
C1-C13
W1-W10; C1-C14
C1-C14
W 1-3; C1-5
W4-10; C6-13
W1-10; C1-14
organizmu ludzkiego oraz rozumie współzależności ich budowy i funkcji w
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
ma podstawową wiedzę na temat rozwoju organizmu ludzkiego, homeostazy
ustrojowej i jej regulacji, procesów reprodukcji, starzenia się i śmierci
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
krwionośnego, moczowego, odpornościowego i nerwowego oraz
nie rozumie
rozumie dobrze
rozumie zasady regulacji odpowiedzi odpornościowej i zasady diagnostyki
immunologicznej
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
zna tradycyjne metody diagnostyki cytologicznej (w tym: techniki
przygotowania i barwienia preparatów) oraz automatyczne techniki
fenotypowania i cytodiagnostyczne kryteria rozpoznawania i różnicowania
chorób nowotworowych i nienowotworowych
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
histologicznymi i patomorfologicznymi w celu opisu cech morfologicznych
tkanek i komórek (prawidłowych i patologicznie zmienionych)
nie potrafi
potrafi dobrze
80
Liczba godzin
W
20
S
C
40
L
P
30
35
Godziny kontaktowe
Obciążenie
pracą studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
ECTS
5
Przygotowanie do seminariów/ćwiczeń
1. Podstawy histologii i wybranych technik laboratoryjnych – skrypt
pod red. J. Godlewskiej- Jędrzejczyk i S. Moskalewskiego,
przeznaczony dla studentów Wydziału Farmacji Akademii Medycznej
w Warszawie, kierunku Analityka Medyczna,
2. Histologia – W. Sawicki, PZWL, ostatnie wydanie.
1. Sobotta/Hammersen: Histologia. Atlas cytologii i histologii
Frithjofa Hammersena. Tłumaczenie i opracowanie Maciej Zabel.
Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław1998
Prof. dr hab. n. med. Jacek Malajczyk
Katedra i Zakład Histologii i Embriologii
Centrum Biostruktury
02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5
81
Karta
przedmiotu
IMMUNOLOGIA
CP1
Cel przedmiotu
CP2
CP3
Wymagania
wstępne
WW1
WW2
WW3
K_W36
K_W37
K_W38
1M19 – K_W48
Efekty
kształcenia
1M19 – K_W49
1M19 – K_W50
1M19 – K_W51
1M19 – K_W52
1M19 – K_W53
Treści
programowe
W1
W2
Zapoznanie studentów z budową i funkcjonowaniem układu
odpornościowego człowieka
Zapoznanie studenta z podstawowymi mechanizmami indukcji i
rozwoju odpowiedzi immunologicznej oraz procesami leżącymi u
podłoża powstawania chorób alergicznych, autoimmunizacyjnych,
nowotworowych, odrzucania przeszczepów oraz pierwotnych i
wtórnych niedoborów odporności
Zapoznanie studenta z zastosowaniem przeciwciał, cytokin i komórek
należących do układu odpornościowego w celach diagnostycznych i
terapeutycznych
Student zna podstawy anatomii i histologii układu odpornościowego
Student zna podstawy biologii komórki
Student zna podstawy biologii molekularnej i genetyki
student
zna
metody
oceny
czynności
układu
M2_W03
immunologicznego
we
wrodzonych
i
nabytych
M2_W07
zaburzeniach odporności
student zna immunologiczne aspekty transplantacji i M2_W03
krwiolecznictwa
M2_W07
student zna metody diagnostyki serologicznej układów
M2_W03
grupowych
krwi
oraz
diagnostykę
powikłań
M2_W07
poprzetoczeniowych i konfliktów serologicznych
student zna podstawowe mechanizmy indukcji i rozwoju
nieswoistej i swoistej odpowiedzi immunologicznej, M2_W03
zjawiska biorące udział w odporności przeciwzakaźnej M2_W07
oraz podstawy wakcynologii
student zna budowę, funkcję i źródła różnorodności
M2_W03
przeciwciał
oraz
zastosowania
diagnostyczne
i
M2_W07
terapeutyczne przeciwciał monoklonalnych
student zna mechanizmy nadwrażliwości typów I – IV oraz
M2_W03
podstawy diagnostyki i nowoczesnej terapii chorób
M2_W07
alergicznych
student zna podstawy indukcji tolerancji wobec własnych
antygenów,
patomechanizm
rozwoju
chorób M2_W03
autoimmunizacyjnych oraz ogólne zasady diagnostyki i M2_W07
nowoczesnej terapii tych schorzeń
student zna podstawowe zjawiska leżące u podstaw
rozwoju nowotworów, rolę układu odpornościowego w ich
M2_W03
powstawaniu,
metody
immunoterapii
chorób
M2_W07
nowotworowych oraz mechanizmy rozwoju lekooporności
w przebiegu leczenia tych schorzeń
M2_W03
Student zna podstawy terapii genowej chorób człowieka
M2_W07
Liczba
Nazwa
godzin
Najważniejsze funkcje układu odpornościowego. Budowa
przeciwciał.
Omawiane zagadnienia:
• główne funkcje układu odpornościowego
• dlaczego
wiedza
dotycząca
mechanizmów
odpornościowych
jest
niezbędna
absolwentom
Analityki Medycznej
• podział mechanizmów odpornościowych na swoiste i
nieswoiste oraz na należące do odpowiedzi
humoralnej i komórkowej
• najważniejsze cząsteczki układu odpornościowego
• powstawanie przeciwciał; przeciwciała monoklonalne
• udoskonalanie przeciwciał do celów diagnostyki i
terapii
Komponenty nieswoistej odpowiedzi immunologicznej.
1
1
82
• mechanizmy rozpoznawania drobnoustrojów przez
układ odpornościowy
• mechanizmy unieszkodliwiania drobno-ustrojów i
zabijania patogenów w fagosomie
• aktywacja i funkcja układu dopełniacza
• współdziałanie odpowiedzi nieswoistej i swoistej
Jak powstaje różnorodność przeciwciał i receptorów
limfocytów T rozpoznających antygen.
W3
W4
W5
W6
W7
• rearanżacja
genów
immunoglobulinowych
i
kodujących receptory limfocytów T (TCR)
• mechanizmy zmienności kombinacynej, zmienności na
złączach oraz mutacji somatycznych zwiększających
różnorodność
genów
immunoglobulinowych
i
kodujących TCR
• mechanizmy
i
znaczenie
procesów
selekcji
negatywnej i pozytywnej limfocytów
• mechanizmy rozwoju tolerancji wobec własnych
antygenów
Główny układ zgodności tkankowej i prezentacja
antygenów.
• różnice w budowie i funkcji pomiędzy receptorem
limfocytów B (BCR) i receptorem limfocytów T (TCR)
• budowa, funkcja, występowanie cząsteczek MHC
klasy I i MHC klasy II
• prezentacja antygenów w kontekście MHC klasy I pochodzenie prezentowanych peptydów, przykłady
strategii prowadzących do zmniejszenia ilości MHC
klasy I na powierzchni komórek
• prezentacja antygenów w kontekście MHC klasy II pochodzenie prezentowanych peptydów, znaczenie
prezentacji, synapsa immunologiczna
• polimorfizm genów kodujących cząsteczki MHC –
przyczyny, znaczenie biologiczne
Perspektywy terapii chorób alergicznych
• patogeneza nadwrażliwości typu I
• rola limfocytów Th2 i przeciwciał IgE w alergii
• mechanizmy aktywacji i funkcje efektorowe komórek
tucznych
• immunoterapia alergenem
• rodzaje
przeciwciał
i
immunoterapeutyków
stosowanych w leczeniu i próbach klinicznych leczenia
alergii
Odporność przeciwzakaźna. Zespół nabytego niedoboru
odporności (AIDS).
• podstawowe różnice w odporności przeciwbakteryjnej i
przeciwwirusowej
• sposoby unikania odpowiedzi immunologicznej przez
patogeny
• zakażenie wirusem HIV – patomechanizm, objawy,
podstawy diagnostyki i terapii
Zastosowanie przeciwciał monoklonalnych w diagnostyce
i terapii
1
1
1
1
1
83
• funkcje biologiczne przeciwciał
• metody otrzymywania przeciwciał monoklonalnych
• modyfikacje przeciwciał monoklonalnych na potrzeby
diagnostyki i terapii
• techniki diagnostyczne wykorzystujące przeciwciała
(ELISA, Western
blotting,
immunoprecypitacja,
mikroskopia immuno-fluorescencyjna, mikroskopia
immuno-elektronowa, techniki immunohistochemiczne)
• przykłady zastosowań terapeutycznych przeciwciał
monoklonalnych w leczeniu schorzeń człowieka
Immunologia transplantacyjna
W8
W9
W10
S1
S2
S3
S4
S5
• historia i główne osiągnięcia transplantologii
• struktura cząsteczek MHC
• zasady typowania tkankowego
• indukcja odpowiedzi transplantacyjnej i mechanizmy
efektorowe odrzucania przeszczepu
• cele i zasady stosowania immunosupresji
• ksenoprzeszczepy
historia
i
perspektywy
zastosowania
Immunologia nowotworów i terapia genowa
• mechanizmy obrony przeciwnowotworowej
• w jaki sposób komórki nowotworowe próbują umknąć
spod nadzoru immunologicznego
• na czym polegają różne formy immunoterapii
nowotworów; pierwsze jej sukcesy
• co to jest terapia genowa; nadzieje i zagrożenia z nią
związane
• w jaki sposób próbujemy wykorzystać terapię genową
do leczenia nowotworów
Mechanizmy lekooporności w nowotworach
• przyczyny niestabilności genomowej w nowotworach i
jej implikacje dla terapii nowotworów
• innowacyjne terapie celowane w nowotworach, szanse
i problemy z tym związane
Wprowadzenie do immunologii. Definicje podstawowe.
Komórki układu odpornościowego. Typy odpowiedzi
immunologicznej. Narządy limfatyczne. Rola szczepień
ochronnych.
Odporność nieswoista. Elementy nieswoistej odpowiedzi
immunologicznej.
Układ
dopełniacza.
Receptory
rozpoznające wzorce (PRR - ang. pattern recognition
receptors).
Funkcja
komórek
żernych.
Krążenie
leukocytów. Podstawowe właściwości cytokin.
Przeciwciała. Struktura przeciwciał. Klasy przeciwciał i ich
rola biologiczna. Zjawisko przełączania klas przeciwciał.
Źródła
różnorodności
przeciwciał.
Przeciwciała
monoklonalne: metody wytwarzania i zastosowanie w
medycynie.
Indukcja odpowiedzi immunologicznej. Główny układ
zgodności tkankowej (MHC). Układ MHC człowieka.
Prezentacja antygenu przy udziale cząsteczek MHC klasy
I i II. Rozpoznanie antygenu i aktywacja limfocytów T i B.
Mechanizmy cytotoksyczności limfocytów.
Nadwrażliwość i reakcje alergiczne. Typy nadwrażliwości
(typ I, II, III i IV). Alergeny. Mechanizmy reakcji
alergicznych. Immunoterapia alergenem. Nowoczesne
trendy w terapii chorób alergicznych.
1
1
1
2
2
2
2
2
84
S6
S7
S8
S9
C1
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
K_W36
K_W37
K_W38
1M19 – K_W48
1M19 – K_W49
1M19 – K_W50
1M19 – K_W51
1M19 – K_W52
1M19 – K_W53
F
P
K_W36
2
3
4
5
K_W37
2
3
4
5
K_W38
2
3
4
5
1M19 – K_W48
2
3
4
5
Zjawiska autoimmunizacyjne. Regulacja odpowiedzi
immunologicznej. Autoantygeny. Mechanizmy efektorowe
w chorobach autoimmunizacyjnych. Przegląd wybranych
chorób o podłożu autoimmunizacyjnym. Trendy w terapii
chorób autoimmunizcyjnych.
Normy immunologiczne. Pierwotne i wtórne niedobory
odporności. Diagnostyka funkcji układu odpornościowego.
Pierwotne niedobory odporności. Wtórne niedobory
odporności. AIDS - patogeneza, profilaktyka, diagnostyka i
terapia.
Immunologia transplantacyjna. Rodzaje przeszczepów:
autologiczne (autogeniczne), izogeniczne (syngeniczne),
alogeniczne, ksenogeniczne. Dobór dawcy i biorcy
narządów. Prezentacja antygenów transplantacyjnych
bezpośrednia
i
pośrednia.
Reakcje
odrzucania
przeszczepów (odrzucanie nadostre, ostre i przewlekłe).
Hamowanie
odrzucania
przeszczepów.
Leczenie
immunosupresyjne.
Charakterystyka
przeszczepów
różnych narządów.
Immunologia nowotworów. Antygeny związane z
nowotworem. Zjawiska sprzyjające progresji nowotworu.
Odpowiedź przeciwnowotworowa. Nowoczesne metody
diagnostyki i terapii chorób nowotworowych.
Testy diagnostyczne wykorzystujące p.ciała (ELISA - test
immunoenzymatyczny, Western blot, immunoprecypitacja,
mikroskopia immunofluorescencyjna). Miejsce technik
immunologicznych w badaniach naukowych, diagnostyce i
terapii chorób człowieka.
S7, W6
S8, W8
S5, S8
W1, W2, W3, W4, W6, S1, S2, S4
W1, W3, W7, S3, C1
W5, S5
W3, S6
W9, W10, S9
W9
2
2
2
2
2
W1-W10, S1-S9 , C1
student zna metody oceny czynności układu immunologicznego we
wrodzonych i nabytych zaburzeniach odporności
nie zna (≤50% prawidłowych odpowiedzi)
zna dostatecznie (51-69% prawidłowych odpowiedzi)
zna dobrze (70-84% prawidłowych odpowiedzi)
zna bardzo dobrze (85-100% prawidłowych odpowiedzi)
student zna immunologiczne aspekty transplantacji i krwiolecznictwa
student zna metody diagnostyki serologicznej układów grupowych krwi
oraz diagnostykę powikłań poprzetoczeniowych i konfliktów
serologicznych
student zna podstawowe mechanizmy indukcji i rozwoju nieswoistej i
swoistej odpowiedzi immunologicznej, zjawiska biorące udział w
odporności przeciwzakaźnej oraz podstawy wakcynologii
85
student zna budowę, funkcję i źródła różnorodności przeciwciał oraz
zastosowania
diagnostyczne
i
terapeutyczne
przeciwciał
monoklonalnych
2
3
4
5
student zna mechanizmy nadwrażliwości typów I – IV oraz podstawy
1M19 – K_W50
diagnostyki i nowoczesnej terapii chorób alergicznych
2
3
4
5
student zna podstawy indukcji tolerancji wobec własnych antygenów,
1M19 – K_W51 patomechanizm rozwoju chorób autoimmunizacyjnych oraz ogólne
zasady diagnostyki i nowoczesnej terapii tych schorzeń
2
3
4
5
student zna podstawowe zjawiska leżące u podstaw rozwoju
nowotworów, rolę układu odpornościowego w ich powstawaniu,
1M19 – K_W52
metody immunoterapii chorób nowotworowych oraz mechanizmy
rozwoju lekooporności w przebiegu leczenia tych schorzeń
2
3
4
5
1M19 – K_W53 Student zna podstawy terapii genowej chorób człowieka
2
3
4
5
Liczba godzin
ECTS
W
10
S
18
Godziny kontaktowe
C
2
L
2
P
8
2
20
Immunologia - pod redakcją J. Gołąba, M. Jakóbisiaka, W.Laska i T. Stokłosy. PWN,
Warszawa 2012r.
Immunologia - podstawowe zagadnienia i aktualności – Witold Lasek, PWN,
Warszawa 2005r.
Basic Immunology – autorzy: Abdul K. Abbas, Andrew H. Lichtman,
rd
3 Edition, 2008
1M19 – K_W49
Obciążenie
pracą studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
prof. dr hab. med. Jakub Gołąb
Zakład Immunologii, Centrum Biostruktury
02-097 Warszawa, ul.Bancha 1a
Tel. (22) 599-2199
86
SOCJOLOGIA
Karta przedmiotu
CP1
Cel przedmiotu
CP2
CP3
Wymagania
wstępne
WW1
WW2
K_W02
Efekty kształcenia
K_W14
K_U39
2M8 – K_W48
Poznanie podstawowej wiedzy socjologicznej dotyczącej
zachowań człowieka w zdrowiu i chorobie
Poznanie aktualnej wiedzy o społecznych uwarunkowaniach
zdrowia
Umiejętność stosowania zasad poprawnego wnioskowania
naukowego
Brak wymagań wstępnych
ludzkiego, homeostazy ustrojowej i jej regulacji,
procesów reprodukcji, starzenia się i śmierci
zna
podstawowe
pojęcia
i
mechanizmy
psychospołeczne związane ze zdrowiem i jego
ochroną, w zakresie niezbędnym dla medycyny
laboratoryjnej
potrafi formułować i wykorzystywać wnioski z badań
naukowych i własnych obserwacji
rozumie zasady działania i finansowania sytemu
ochrony zdrowia
Nazwa
W1
W2
Treści
programowe
W3
W4
W5
W6
W7
Narzędzia
dydaktyczne
Myślenie naukowe i potoczne, konformizm i opinia
publiczna
Metody badawcze socjologii, poprawność
wnioskowania
Zdrowie i choroba jako pojęcia społeczne
Kontrola społeczna, dewiacja i patologie społeczne,
niepełnosprawność
Rodzina jako element systemu opieki zdrowotnej
Starość i umieranie a instytucje medyczne i postawy
społeczne
Modele polityki społecznej i system ochrony zdrowia
K_W02
W5, W6
K_W14
W3, W4, W5, W6
K_U39
W1, W2
2M8 – K_W48
M2_W02
M2_W01
M2_W05
M2_W06
M2_W08
M2_U08
M2_W04
M2_W08
Liczba
godzin
2
2
2
2
2
2,5
2,5
W3, W6, W7
F
Ocena studenta
P
K_W02
Szczegóły oceny
2
3
4
5
K_W14
2
3
4
5
K_U39
2
W1 – W7
homeostazy ustrojowej i jej regulacji, procesów reprodukcji,
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
zna podstawowe pojęcia i mechanizmy psychospołeczne związane
ze zdrowiem i jego ochroną, w zakresie niezbędnym dla medycyny
laboratoryjnej
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
potrafi formułować i wykorzystywać wnioski z badań naukowych i
własnych obserwacji
nie potrafi
87
3
4
5
2M8 – K_W48
2
3
4
5
Obciążenie pracą
studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
potrafi dobrze
rozumie zasady działania i finansowania sytemu ochrony zdrowia
nie rozumie
rozumie dobrze
Liczba godzin
ECTS
W
15
S
Godziny kontaktowe
C
L
1
P
Przygotowanie do laboratoriów
10
−
A. Giddens, Socjologia, PWN, Warszawa 2004
−
M. Blaxter, Zdrowie, Sic!, Warszawa 2009
Dr Cecylia Łabanowska, [email protected]
Zakład Epidemiologii
Instytutu Medycyny Społecznej
02-007 Warszawa, ul.Oczki 3
88
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA
Karta przedmiotu
CP1
CP2
Cel przedmiotu
CP3
CP4
Wymagania
wstępne
WW1
WW2
FW28 – K_W48
FW28 – K_W49
Efekty
kształcenia
FW28 – K_U42
FW28 – K_U43
FW28 – K_U44
FW28 – K_U45
FW28 – K_K08
Treści
programowe
L1-L2
L3
Zapoznanie się z terminologią z zakresu technologii informacyjnej i
wykorzystaniem sprzętu komputerowego
Przygotowanie studentów do wyszukiwania informacji, zapisywania,
przetwarzania i przechowywania danych
Nabycie umiejętności wykorzystania programów komputerowych do:
tworzenia i edycji tekstów, korespondencji; wykonywania obliczeń naukowych
i raportów z użyciem MS Excel; prezentacji multimedialnych; tworzenia i
przetwarzania danych w bazach danych – MS Access; podejmowania i
optymalizacji decyzji – MS Solver; tworzenia i obróbki grafiki.
Nabycie umiejętności wykorzystania MS Excel w statystycznej analizie
danych oraz rysowania złożonych struktur chemicznych – leków.
Student powinien posiadać podstawową umiejętność posługiwania się
komputerem.
Student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu znajomość
środowiska Windows oraz narzędzi biurowych
zna elementy rachunku prawdopodobieństwa i statystyki
matematycznej (zdarzenia i prawdopodobieństwo, zmienne losowe,
dystrybuanta zmiennej losowej, wartość przeciętna i wariancja),
podstawowych rozkładów zmiennych losowych, estymacji punktowej M2_W07
i
przedziałowej
parametrów;
wykorzystanie
programów
komputerowych – MS Excel do przeprowadzenia obliczeń i
wizualizacji;
zna podstawy technik informatycznych oraz zasady pracy z
edytorami tekstu, arkuszami kalkulacyjnymi i programami M2_W07
graficznymi;
tworzy bazy danych oraz korzysta z internetowych baz danych.
M2_U02
obsługuje komputer w zakresie edycji tekstu, grafiki, analizy
statystycznej, gromadzenia i wyszukiwania danych oraz
M2_U06
przygotowania prezentacji.
wykorzystuje narzędzia informatyczne do opracowywania i
M2_U13
przedstawiania wyników doświadczeń.
wykorzystuje technologie informacyjne do wyszukiwania potrzebnych
informacji oraz do samodzielnego i twórczego rozwiązywania
M2_U06
problemów.
posiada nawyk korzystania z technologii informacyjnych do
M2_K01
wyszukiwania i selekcjonowania informacji.
Liczba
Nazwa
godzin
Edytor tekstu Microsoft Word
a. kopiowanie/przenoszenie tekstu
b. paski narzędzi - wstawienie/usuwanie określonej ikony do
paska narzędzi
c. operacje zapisywania pliku, drukowania
d. formatowanie czcionki, indeksy górny/dolny, symbole
e. listy numerowane, punktowe
f. formatowanie tekstu – ustawienia stylu, marginesów,
6
orientacji strony, akapity
g. tabulatory, tworzenie kolumn, style
h. tabele – wstawianie, scalanie komórek, style tabeli
i. podział dokumentu na sekcje, nagłówki i stopki
j. tworzenie przypisów, spisu treści, indeksy
k. edytor równań Microsoft
l. rysowanie i wstawianie grafiki
m. tworzenie bibliografii – EndNote; bazy literaturowe
Program SYMYX Draw
a. rysowanie struktur chemicznych
b. korzystanie z szablonów
1,5
c. struktury DNA i białek
d. określenie właściwości związków i nazwy chemicznej
e. łączenie z dokumentami tekstowymi
89
L3
L4-L8
L9-L10
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena studenta
Szczegóły oceny
FW28 – K_W48
FW28 – K_W49
FW28 – K_U42
FW28 – K_U43
FW28 – K_U44
FW28 – K_U45
FW28 – K_K08
F
P
FW28 – K_W48
2
3
4
Program PowerPoint
a. tworzenie prezentacji, master slajd
b. wstawianie tekstu, wykresów i grafiki do slajdów
1,5
c. ustawienie slajdów do pokazu
d. tworzenie animacji i przejść między slajdami
e. sposoby poprawnego wystąpienia i przygotowania
prezentacji
Arkusz kalkulacyjny Microsoft Excel
a. pojęcia i opis środowiska arkusza kalkulacyjnego
b. wprowadzanie danych liczbowych i tekstu,
formatowanie
c. wstawianie funkcji – matematycznych,
statystycznych,
logicznych, daty i czasu
d. adresowanie względne, bezwzględne i mieszane w
formułach
e. stosowanie sortowania i filtrowania danych, listy,
konspekty
f. rozwiązywanie problemów decyzyjnych i
optymalizacji przy użyciu modułu Solver
15
g. statystyka opisowa - Analysis Tool Pack, histogramy
i funkcje tablicowe
h. zagadnienia statystyczne – krzywa Gaussa,
generowanie wartości prawdopodobieństwa
i. tworzenie i formatowanie wykresów
j. tabele Przestawne w Excelu
(i) analiza danych
(ii) przygotowanie danych arkusza i tworzenie listy
(iii) korzystanie z kreatora tabel przestawnych
(iv) dodawanie pól
(v) filtrowanie przy użyciu pola strony
(vi) wykresy przestawne
Bazy danych Microsoft Access
a. tworzenie bazy danych – podstawy teoretyczne i
terminologia
b. rodzaje danych i atrybuty pól
c. klucz główny, klucz obcy
d. filtrowanie danych
e. tworzenie tabel
f. tabele nadrzędne, podrzędne i przeglądowe
6
g. formularze – kreator, formanty, autoformularze
h. sprawdzanie poprawności danych
i. kwerendy
o wybierające, parametryczne
o podsumowujące
o aktualizujące
j. raporty
k. tworzenie relacji między tabelami
L4-L8
L1-L8
L9-L10
L1-L8
L3-L8
L1-L10
L1-L10
L3
L1-L10
zna elementy rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej
(zdarzenia i prawdopodobieństwo, zmienne losowe, dystrybuanta zmiennej
losowej, wartość przeciętna i wariancja), podstawowych rozkładów zmiennych
losowych, estymacji punktowej i przedziałowej parametrów; wykorzystanie
programów komputerowych _MS Excel do przeprowadzenia obliczeń i wizualizacji
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
90
5
Obciążenie pracą
studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
zna bardzo dobrze
zna podstawy technik informatycznych oraz zasady pracy z edytorami tekstu,
FW28 – K_W49
arkuszami kalkulacyjnymi i programami graficznymi;
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
FW28 – K_U42
tworzy bazy danych oraz korzysta z internetowych baz danych.
2
nie potrafi tworzyć
3
potrafi dostatecznie tworzyć
4
potrafi dobrze tworzyć
5
potrafi bardzo dobrze tworzyć
obsługuje komputer w zakresie edycji tekstu, grafiki, analizy statystycznej,
FW28 – K_U43
gromadzenia i wyszukiwania danych oraz przygotowania prezentacji
2
nie obsługuje
3
obsługuje dostatecznie
4
obsługuje dobrze
5
obsługuje bardzo dobrze
wykorzystuje narzędzia informatyczne do opracowywania i przedstawiania
FW28 – K_U44
wyników doświadczeń
2
nie potrafi wykorzystywać
3
potrafi dostatecznie wykorzystywać
4
potrafi dobrze wykorzystywać
5
potrafi bardzo dobrze wykorzystywać
wykorzystuje technologie informacyjne do wyszukiwania potrzebnych informacji
FW28 – K_U45
oraz do samodzielnego i twórczego rozwiązywania problemów.
2
nie potrafi wykorzystywać
3
potrafi dostatecznie wykorzystywać
4
potrafi dobrze wykorzystywać
5
potrafi bardzo dobrze wykorzystywać
posiada nawyk korzystania z technologii informacyjnych do wyszukiwania i
FW28 – K_K08
selekcjonowania informacji.
2
nie posiada nawyku
3
posiada dostateczny nawyk
4
posiada dobry nawyk
5
posiada bardzo dobry nawyk
Liczba godzin
ECTS
W
S
Godziny kontaktowe
C
L
30
2
P
Przygotowanie do projektu
5
5
10
1. EXCEL 2007 PL BIBLIA , John Walkenbach, 2007
2. Excel dla chemików i nie tylko, W.Ufnalski K.Mądry 2000
3. HTML 4 VADEMECUM PROFESJONALISTY, L. Lemay 1998
4. Excel Tabele i Wykresy Przestawne, Paul McFedries, 2007
5. Access 2007 PL, Groh Michael R., Prague Cary N., Irwin Michael R., Reardon Jennifer, 2007
6. Microsoft Office 2007 wersja polska Krok po kroku , Joyce Cox, Curtis Frye, M. Dow Lambert
III, Steve Lambert, Joan Preppenrnau, Katherine Murray, 2007
7. Materiały udostępnianie w trakcie ćwiczeń
1. Linux Praktyczny kurs, R. Grant 2005
2. SQL dla każdego, Rafe Coburn 2000
3. Poznaj Unix, S. Moritsugu 1999
4. Czasopisma „Chip”, „PC Kurier”, „Internet”.
Dr inż. Andrzej Cichowlas
Zakład Chemii Fizycznej, WUM
02-097 Warszawa
Tel. (22) 5720-963
91
III rok
92
ANALITYKA OGÓLNA
I TECHNIKI POBIERANIA MATERIAŁAU
Karta
przedmiotu
CP1
Cel przedmiotu
CP2
CP3
Wymagania
wstępne
WW1
WW2
WW3
K_W11
K_W15
K_W19
K_W24
K_W29
Efekty
kształcenia
Techniki pobierania krwi żylnej i włośniczkowej
Samodzielne wykonanie i interpretacja wyników badania ogólnego moczu,
płynów z jam ciała i innych wydalin i wydzielin
Zastosowanie technik analitycznych w medycznym laboratorium
diagnostycznym
Podstawy metod stosowanych w rutynowej pracy laboratorium
diagnostycznego
Mechanizm wytwarzania moczu i płynu mózgowo rdzeniowego
Pojęcie wydalin i wydzielin
zna podstawy metodyczne metod analitycznych (w tym:
rozdzielczych,
fotometrycznych,
spektrometrycznych,
M2_W03
elektrochemicznych, immunochemicznych, analizy enzymów i
M2_W07
substratów, kwasów nukleinowych) i ich zastosowanie w
M2_W10
sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia
zna podstawowe problemy przed-laboratoryjnej i polaboratoryjnej fazy wykonywania badań (w tym: czynniki
M2_W03
pozaanalityczne wpływające na wiarygodność wyników badań
M2_W09
laboratoryjnych, współpraca z personelem medycznym,
M2_W10
potrzeby zleceniodawcy)
zna teoretyczne i praktyczne aspekty prób czynnościowych i
metod oznaczeń biochemicznych oraz ich znaczenie dla
M2_W03
rozpoznawania,
diagnostyki
różnicowej,
monitorowania
M2_W07
przebiegu choroby i oceny efektów leczenia w różnych stanach
klinicznych
zna teoretyczne i praktyczne aspekty metodyki oraz znaczenie
M2_W03
diagnostyczne ilościowego i jakościowego badania płynów
M2_W07
ustrojowych, wydalin i wydzielin
K_U05
potrafi pobierać materiał do badań, ocenić jego przydatność,
przechowywać i przygotowywać do analizy
M2_U01
M2_U06
K_U07
potrafi stosować instrumentalne metody
medycznej diagnostyce laboratoryjnej
M2_U01
M2_U02
M2_U11
K_U10
K_U20
K_K05
Treści
programowe
analityczne
w
potrafi posługiwać się zautomatyzowaną aparaturą pomiarową
(i pomocniczym sprzętem laboratoryjnym), stosowaną we
współczesnej laboratoryjnej diagnostyce medycznej
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki ilościowych i jakościowych
badań płynów ustrojowych (w tym: moczu, kamieni
moczowych, kału (na obecność krwi utajonej, resztek
pokarmowych, jaj i cyst pasożytów), płynu mózgowordzeniowego, stawowego, wysięków, przesięków, treści
żołądkowej i dwunastniczej, ASO, RF) oraz ocenić wyniki tych
badań w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki
chorobowej
współpracowników
Nazwa
W1
W2
Wprowadzenie do przedmiotu, pojęcie badań laboratoryjnych i
etapy ich wykonywania.
Rola badania moczu w profilaktyce, diagnostyce i
monitorowania postępowania medycznego. Mocz jako materiał
do badań laboratoryjnych.
M2_U01
M2_U02
M2_U10
M2_U01
M2_U02
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_K07
Liczba
godzin
2
2
W3
Czynniki stanowiące zagrożenie w laboratorium. Podstawowe
zasady bezpiecznej pracy w laboratorium.
2
W4
Techniki znajdujące zastosowanie w rutynowym medycznym
2
93
W5
W6
W7
laboratorium diagnostycznym.
Pojęcie prób czynnościowych. Przykłady ich wykorzystania.
Pojęcie jakości i zakresu wartości odniesienia. Ich znaczenie w
interpretacji wyniku.
Techniki analityczne ze szczególnym uwzględnieniem metod
stosowanych w badaniach zdecentralizowanych
2
2
3
C1
Rola badania moczu w profilaktyce, diagnostyce i
monitorowaniu postępowania medycznego
3
C2
Zajęcia praktyczne z badania moczu ze szczególnym
uwzględnieniem roli pasków testowych w porównaniu do
ilościowych oznaczeń biochemicznych (białko, glukoza)
3
C3
C4
Zajęcia praktyczne z badania płynu mózgowo rdzeniowego
Zajęcia praktyczne z badania płynów ustrojowych. Rola
badania płynów z jam ciała. Pojęcie przesięku i wysięku.
Metody ich różnicowania
3
3
C5
Rola badania kału w różnych patologiach klinicznych (krew
utajona, pasożyty) Inny materiał biologiczny /kamienie, ślina,
łzy, żółć, nasienie/ i możliwości jego wykorzystania w
diagnostyce
3
C6
Badanie ogólne moczu ze szczególnym uwzględnieniem
mikroskopowej oceny osadu
3
C7
Rola oceny mikroskopowej w badaniach z zakresu analityki
ogólnej
3
C8
Rola oceny wzrokowej i mikroskopowej w badaniach z zakresu
analityki ogólnej
3
C9
C10
Rodzaje i charakterystyka materiału biologicznego do badań.
Czynniki biologiczne stanowiące zagrożenie w laboratorium.
Systemy pobierania krwi.
Czynniki poza laboratoryjne wpływające na wynik badania.
Zasady pobierania materiału do badania. Rola i rodzaje
antykoagulantów.
3
3
C11
Zajęcia praktyczne z pobierania krwi żylnej
3
C12
Zajęcia praktyczne z pobierania krwi żylnej
3
C13
Zasady przygotowania pacjenta do badań laboratoryjnych.
Zasady znakowania i identyfikacji próbek. Zajęcia praktyczne z
pobierania krwi włośniczkowej.
3
C14
C15
Narzędzia
dydaktyczne
EK1
EK2
EK3
EK4
EK5
EK6
EK7
EK8
EK9
EK10
Ocena
studenta
F
P
K_W11
Przechowywanie i transport próbek. Przygotowanie instrukcji
3
pobierania krwi.
Obieg materiału i zasady dokumentacji ze szczególnym
uwzględnieniem etapu przygotowania próbek do badania.
3
Omówienie przygotowanych instrukcji
W1,W4,W6,W7
W3,C9
C10,C14,C15
W5
W2,C1-C8
C9,C11,C12,C13
W2,W7
C1-C4,C6
W2, C1-C8
W3,C9
Bieżące sprawdziany wiedzy i umiejętności odbywają się na każdym
ćwiczeniu kończącym temat.
W1-W7
zna podstawy metodyczne metod analitycznych (w tym: rozdzielczych,
fotometrycznych,
spektrometrycznych,
elektrochemicznych,
immunochemicznych, analizy enzymów i substratów, kwasów nukleinowych)
i ich zastosowanie w medycynie laboratoryjnej
94
2
3
4
5
K_W15
2
3
4
5
K_W19
2
3
4
5
K_W24
2
3
4
5
K_W29
2
3
4
5
K_U05
2
3
4
5
K_U07
2
3
4
5
K_U10
2
3
4
5
K_U20
2
3
4
5
K_K05
Umie mniej niż 50%
Umie 51-65% dostateczny
66-80% dobry
Powyżej 80% bardzo dobry
Umie mniej niż 50%
66-80% dobry
zna podstawowe problemy przed-laboratoryjnej i po-laboratoryjnej fazy
wykonywania badań (w tym: czynniki pozaanalityczne wpływające na
wiarygodność wyników badań laboratoryjnych, współpraca z personelem
medycznym, potrzeby zleceniodawcy)
Umie mniej niż 50%
66-80% dobry
zna teoretyczne i praktyczne aspekty prób czynnościowych i metod
oznaczeń biochemicznych oraz ich znaczenie dla rozpoznawania,
diagnostyki różnicowej, monitorowania przebiegu choroby i oceny efektów
leczenia w różnych stanach klinicznych
Umie mniej niż 50%
66-80% dobry
diagnostyczne ilościowego i jakościowego badania płynów ustrojowych,
wydalin i wydzielin
Umie mniej niż 50%
66-80% dobry
potrafi pobierać materiał do badań, ocenić jego przydatność, przechowywać i
przygotowywać do analizy
Umie mniej niż 50%
66-80% dobry
Umie mniej niż 50%
66-80% dobry
pomocniczym sprzętem laboratoryjnym), stosowaną we współczesnej
Umie mniej niż 50%
66-80% dobry
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki ilościowych i jakościowych badań
płynów ustrojowych (w tym: moczu, kamieni moczowych, kału (na obecność
krwi utajonej, resztek pokarmowych, jaj i cyst pasożytów), płynu mózgowordzeniowego, stawowego, wysięków, przesięków, treści żołądkowej i
dwunastniczej, ASO, RF) oraz ocenić wyniki tych badań w odniesieniu do
określonej patologii lub jednostki chorobowej
Umie mniej niż 50%
66-80% dobry
potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, otoczenia i współpracowników
95
2
3
4
5
Umie mniej niż 50%
66-80% dobry
Godziny kontaktowe
Obciążenie
pracą studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
W
S
C
L
P
Liczba godzin
15
ECTS
45
8
50
90
1. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Aldona Dembińska
Kieć, Jerzy Naskalski wyd. 3
2. Próbki: od pacjenta do laboratorium. W.G.Guder, S.Narayanan, H.Wisser, B. Zawta
3. Wydzieliny człowieka. Mieczysław Uszyński, Krzysztof Worowski
4. Dostępne atlasy osadów moczu
1. Diagnostyka laboratoryjna. B.Neumeister, I. Besenthal, H.Liebich
2. Diagnostyka laboratoryjna t. 1,2 N.A Brunzel
3. Interpretacja badań laboratoryjnych J. Wallach
Prof. dr hab. Dagna Bobilewicz, Tel 225992405 [email protected]
Analityka ogólna tradycyjnie obejmuje materiały inne niż krew, wymienianie w efektach
kształcenia oznaczeń RF i ASO wykonywanych w surowicy jest niecelowe, tym bardziej,
że coraz częściej są one wykonywane automatycznie.
Zajęcia są realizowane przez Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej (NZH) w wymiarze 15 h
wykładów i 39 h ćwiczeń oraz Zakład Podstaw Pielęgniarstwa (NZA) w wymiarze 6 h
ćwiczeń.
96
Karta
przedmiotu
BIOFIZYCZNE PODSTAWY DIAGNOSTYKI MEDYCZNEJ
CP1
Cel przedmiotu
CP2
Wymagania
wstępne
WW1
WW2
Efekty
kształcenia
Poznanie podstaw fizycznych współcześnie stosowanych metod
diagnostycznych in vivo.
Poznanie znaczenia diagnostyki medycznej we współczesnej
medycynie.
Znajomość podstawowych praw, pojęć i jednostek wielkości fizycznych
objętych programem nauczania w szkole średniej i biofizyki na I roku
nauczania.
Znajomość anatomii z zakresu nauczania na WUM ( I rok nauczania)
M2_W01
K_W08 metod
pomiarowych
stosowanych
w
diagnostyce
M2_W07
laboratoryjnej
K_W16
rozumie zasady funkcjonowania aparatury stosowanej w
M2_W07
Nazwa
W1
Cele diagnostyki medycznej we współczesnej medycynie.
Podstawy
fizyczne
pomiarów
sygnałów
bioelektromagnetycznych.
3
W2
Zastosowania medyczne ultradźwięków. Ultrasonografia.
2
W3
Rozwój rentgenodiagnostyki.
2
W4
Metody diagnostyczne wykorzystujące lasery. Metoda
fotodynamiczna diagnostyki raka – podstawy biofizyczne
2
W5
Tomografia magnetycznego rezonansu jądrowego.
2
W6
Podstawy radiofarmacji. Produkcja radiofarmaceutyków.
Scyntygrafia i SPECT.
2
W7
Podstawy biofizyczne pozytonowej tomografii emisyjnej
(PET).
2
Treści
programowe
Narzędzia
dydaktyczne
Liczba
godzin
K_W08 W1-W8
K_W16 W1-W8
F
W1-W8
P
W1-W8
Ocena studenta
K_W08
Szczegóły
oceny
rozumie fizyczne podstawy procesów biologicznych oraz metod
2
50%
3
51%
4
80%
5
95%
K_W16
laboratoryjnej
2
50%
3
51%
4
80%
5
95%
97
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
ECTS
15
S
C
Obciążenie
pracą studenta
L
P
5
Piśmiennictwo Fizyczne metody diagnostyki medycznej i terapii, Praca zbiorowa pod redakcją
podstawowe Hrynkiewicza A.Z. i Rokity E., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000
Piśmiennictwo Rurarz E.,Puciło S.,Mikołajewski S.: „Izotopy promieniotwórcze stosowane w
uzupełniające obrazowaniu narządów tkanek”, PTJ vol. 41, Z.3 (1998)
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Prof. dr hab. Piotr Wroczyński
98
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
CHEMIA KLINICZNA
CP1
Znajomość zasad
diagnostcznym.
CP2
Nabycie umiejętności prawidłowej interpretacji uzyskanego wyniku badania
laboratoryjnego oraz jego wykorzystanie w diagnostyce różnych stanów
klinicznych.
CP3
Nabycie umiejętności korzystania z nowych możliwości analitycznych i
technologicznych.
WW1
Student powinien posiadać umiejętność posługiwania się wiedzą z zakresu
przemian biochemicznych zachodzących w żywym organizmie.
WW2
Student powinien rozumieć i umieć różnicować stany fizjologiczne oraz
patofizjologiczne organizmu człowieka.
WW3
WW4
Efekty
kształcenia
K_W10
K_W11
K_W12
K_W20
K_W23
K_W24
K_W39
K_W40
prawidłowej
pracy
w
medycznym
laboratorium
Student powinien posiadać podstawowe umiejętności zaplanowania i
wykonania określonych zadań i eksperymentów na podstawie
udostępnionych opisów procedur analitycznych.
Student powinien posiadać podstawową umiejętność dyskusji nad
uzyskanymi wynikami popartą argumentacją merytoryczną z zakresu
dotychczas nabytej wiedzy.
zjawiskami i parametrami fizykochemicznymi w aspekcie metod M2_W01
analitycznych
zna podstawy metodyczne metod analitycznych (w tym:
rozdzielczych,
fotometrycznych,
spektrometrycznych,
M2_W03
elektrochemicznych, immunochemicznych, analizy enzymów i
M2_W07
substratów, kwasów nukleinowych) i ich zastosowanie w
M2_W05
czułości, czułości funkcjonalnej i liniowości metod analitycznych
M2_W07
oraz zasady kontroli ich jakości
zna rolę badań laboratoryjnych w rozpoznaniu, monitorowaniu,
rokowaniu i profilaktyce zaburzeń narządowych i układowych M2_W03
oraz kryteria doboru tych badań i zasady wykonywania
zna kliniczne aspekty zaburzeń metabolicznych oraz metody M2_W03
laboratoryjnej oceny procesów metabolicznych w aspekcie M2_W07
M2_W01
mechanizmów rozwoju i przebiegu choroby
rozpoznawania, diagnostyki różnicowej, monitorowania przebiegu
choroby i oceny efektów leczenia w różnych stanach klinicznych
zna metody analizy toksykologicznej i wpływ ksenobiotyków na
wartości
laboratoryjnych
parametrów
biochemicznych
i
hematologicznych stosowanych w diagnostyce laboratoryjnej
zna statystyczne podstawy walidacji metod analitycznych i
analizy wyników badań laboratoryjnych, metody opracowania
wyników i oceny ich wartości diagnostycznej
M2_W03
M2_W07
M2_W03
M2_W07
M2_W03
K_W41
zna zasady interpretacji wyników badań laboratoryjnych w celu
M2_W03
różnicowania stanów fizjologicznych i patologicznych
K_W42
zna elementy diagnostycznej charakterystyki badania (czułość i
swoistość diagnostyczną, wartości predykcyjne i wskaźniki M2_W03
prawdopodobieństw, zasady doboru wartości odcięcia, itd.)
K_U07
M2_U01
M2_U02
M2_U11
K_U08
potrafi interpretować zakresy wartości referencyjnych (z
uwzględnieniem wieku, płci, stylu życia, wartości decyzyjnych)
oraz oceniać dynamikę zmian parametrów laboratoryjnych
M2_U06
M2_U13
99
K_U27
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki monitorowania stężenia
leków w materiale biologicznym
Liczba
godzin
Nazwa
Treści
programowe
M2_U01
M2_U02
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
W1
Enzymologia kliniczna: enzymy jako biomarkery, aktywność vs
stężenie.
3
W2
Metody immunochemiczne: czy rewolucja w chemii klinicznej.
2
W3
Markery uszkodzenia serca i mięśni szkieletowych.
2
W4
Ocena zaburzeń lipidowych: czynniki ryzyka miażdżycy.
2
W5
Diagnostyka cukrzycy, zespół metaboliczny i jego konsekwencje.
2
W6
Ocena funkcji nerek, wydalanie białka z moczem.
2
W7
Testy czynnościowe wątroby.
2
W8
Choroby alergiczne:
diagnostyczne.
W9
miRNA - nowy biomarker uszkodzeń narządowych.
2
W10
Markery nowotworowe: znaczenie kliniczne.
3
W11
W12
W13
mechanizmy
molekularne
i
testy
Podstawy metabolizmu leków - znaczenie genetycznie
uwarunkowanego polimorfizmu cytochromów P-450.
Kliniczne znaczenie metabolizmów leków - wpływ leków na
wyniki badań laboratoryjnych.
Terapeutyczne monitorowanie leków - podstawy farmakokinetyki
klinicznej, znaczenie monitorowania stężen leków w praktyce
klinicznej.
2
3
3
2
W14
Terapeutyczne monitorowanie leków - zasady interpretacji
stężęnia leku w surowicy krwi, zakres stężeń terapeutycznych.
3
W15
Terapeutyczne
monitorowanie
leków
terapeutyczne
monitorowanie leków w warunkach szczególnych.
3
W16
Metody stosowane w terapii monitorowanej - walidacja metod
analitycznych stosowanych w terapii monitorowanej.
3
W17
Ocena wiarygodności wyników - walidacja i autoryzacja.
3
W18
Medycyna laboratoryjna oparta na dowodach naukowych.
3
C1
Omówienie programu zajęć z chemii klinicznej.
6
C2
Metody ilościowego oznaczania białek.
6
C3
Elektroforetyczny rozdział białek. Białka ostrej fazy.
6
C4
Metody oznaczania parametrów gospodarki lipidowej.
6
C5
Metody oznaczania parametrów gospodarki węglowodanowej.
6
C6
Oznaczania azotu pozabiałkowego.
6
C7
Enzymy wątrobowe i trzustkowe.
6
C8
Hemoglobina i produkty jej degradacji.
6
C9
Immunochemia. Alergologia.
6
C10
Kontrola jakości badań laboratoryjnych.
6
100
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
C11
Kolokwium z dotychczasowego materiału ćwiczeniowego.
6
C12
Terapeutyczne monitorowanie leków.
6
C13
Efekt terapeutyczny a stężenie leku; ekstrakcja badanych leków.
6
C14
Zakres stężeń terapeutycznych badanych leków.
6
C15
Farmakokinetyka badanych leków, interpretacja wyników.
6
K_W10
W1 - W18
K_W11
W1 - W18
K_W12
W1 - W18
K_W20
W1 - W18
K_W23
W1 - W18
K_W24
W1 - W18
K_W39
W1 - W18
K_W40
W1 - W18
K_W41
W1 - W18
K_W42
W1 - W18
K_K07
C1 - C15
K_U08
C1 - C15
K_U27
C1 - C15
F
C1 - C15
P
W1 - W18 i C1 - C15
K_W10
rozumie mechanizmy przemian chemicznych oraz relacje między zjawiskami
i parametrami fizykochemicznymi w aspekcie metod analitycznych
2
student nie rozumie
3
student dostatecznie rozumie
4
student dobrze rozumie
5
student bardzo dobrze rozumie
K_W11
zna podstawy metodyczne metod analitycznych (w tym: rozdzielczych,
fotometrycznych,
spektrometrycznych,
elektrochemicznych,
immunochemicznych, analizy enzymów i substratów, kwasów nukleinowych)
i ich zastosowanie w medycynie laboratoryjnej
2
student nie zna
3
student zna dostatecznie
4
student zna dobrze
5
student zna bardzo dobrze
K_W12
zna definicje i metody oceny precyzji, dokładności, swoistości, czułości,
czułości funkcjonalnej i liniowości metod analitycznych oraz zasady kontroli
ich jakości
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
101
5
K_W20
zna rolę badań laboratoryjnych w rozpoznaniu, monitorowaniu, rokowaniu i
profilaktyce zaburzeń narządowych i układowych oraz kryteria doboru tych
badań i zasady wykonywania
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W23
zna kliniczne aspekty zaburzeń metabolicznych oraz metody laboratoryjnej
oceny procesów metabolicznych w aspekcie mechanizmów rozwoju i
przebiegu choroby
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W24
diagnostyki różnicowej, monitorowania przebiegu choroby i oceny efektów
leczenia w różnych stanach klinicznych
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W39
zna metody analizy toksykologicznej i wpływ ksenobiotyków na wartości
laboratoryjnych
parametrów
biochemicznych
i
hematologicznych
stosowanych w diagnostyce laboratoryjnej
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W40
zna statystyczne podstawy walidacji metod analitycznych i analizy wyników
badań laboratoryjnych, metody opracowania wyników i oceny ich wartości
diagnostycznej
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W41
zna zasady interpretacji wyników badań laboratoryjnych w celu różnicowania
stanów fizjologicznych i patologicznych
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W42
zna elementy diagnostycznej charakterystyki badania (czułość i swoistość
diagnostyczną, wartości predykcyjne i wskaźniki prawdopodobieństw, zasady
doboru wartości odcięcia, itd.)
102
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_U07
potrafi stosować instrumentalne
2
student nie potrafi
3
student potrafi dostatecznie
4
student potrafi dobrze
5
student potrafi bardzo dobrze
K_U08
analityczne
w
medycznej
potrafi interpretować zakresy wartości referencyjnych (z uwzględnieniem
wieku, płci, stylu życia, wartości decyzyjnych) oraz oceniać dynamikę zmian
parametrów laboratoryjnych
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U27
metody
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki monitorowania stężenia leków w
materiale biologicznym
2
student nie potrafi
3
4
5
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
ECTS
45
S
12
C
Obciążenie
pracą
studenta
L
90
P
Przygotowanie do
seminariów
45
Przygotowanie do
egzaminu
50
Woźniak M. (red.): Chemia kliniczna. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2008.
Dembińska-kieć A., Naskalski J. (red.): Diagnostyka laboratoryjna z elementami
biochemii klinicznej. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2010
Piśmiennictwo
Angielski S., Jakubowski Z., Dominiczak M.H. (red.): Biochemia kliniczna. Perseusz
podstawowe
Tomaszewski J.: Diagnostyka laboratoryjna. PZWL, Warszawa 2001
Wallach J.: Interpretacja badań laboratoryjnych. Medipage, Warszawa 2011
103
Diagnostyka laboratoryjna - czasopismmo wydawane przez Polskie Towarzystwo
Diagnostyki Laboratoryjnej
Piśmiennictwo Badanie i Diagnoza - czasopismo wydawane przez Fundację Rozwoju Diagnostyki
uzupełniające Laboratoryjnej
Diagnosta Laboratoryjny - czasopismo wydawane przez Krajową Radę Diagnostów
Laboratoryjnych
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
prof. dr hab. Dariusz Sitkiewicz
tel./fax /22/ 5720-735
104
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
CYTOLOGIA KLINICZNA
CP1
WW1
WW2
K_W28
Wymagania
wstępne
K_W29
K_U12
Treści
programowe
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
W1
W2
W3
W4
C1
C2
C3
C4
C5
C6
K_W28
K_W29
K_U12
F
P
K_W28
2
3
4
5
K_W29
2
3
4
5
Zapoznanie się z podstawowymi wiadomościami z zakresu
cytologii klinicznej
Dopuszczenie do uczestnictwa w zajęciach przez Dziekanat
(zaliczone poprzednie semestry)
Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu anatomii i
histologii
znajomość
tradycyjnych
metod
diagnostyki
cytologicznej oraz cytodiagnostycznych kryteriów
M2_W03
rozpoznawania i różnicowania chorób nowotworowych
M2_W07
i nienowotworowych w zakresie nauczanego
przedmiotu
znajomość teoretycznych i praktycznych aspektów
metodyki oraz znaczenia diagnostycznego ilościowego M2_W03
i jakościowego badania materiałów cytologicznych w M2_W07
zakresie nauczanego przedmiotu
poprawne posługiwanie się mikroskopem optycznym M2_U01
oraz technikami histologicznymi i patomorfologicznymi M2_U02
w celu opisu cech morfologicznych tkanek i komórek M2_U05
(prawidłowych i patologicznie zmienionych) w zakresie M2_U07
M2_U08
nauczanego przedmiotu
Liczba
Nazwa
godzin
Podstawy diagnostyki cytologicznej
2,5
Cytologia tarczycy
2,5
Cytologia ślinianek
2,5
Cytologia urologiczna
2,5
Cytologia płuc
3,5
Cytologia ginekologiczna
3,5
Cytologia sutka
3,5
Cytologia wątroby
3,5
Molekularne metody diagnostyczne w cytologii
3,5
ZALICZENIE
2,5
W1-W4 i C1-C6
W1-W4 i C1-C6
W1-W4 i C1-C6
C1-C6
W1-W4 i C1-C6
znajomość tradycyjnych metod diagnostyki cytologicznej oraz
cytodiagnostycznych kryteriów rozpoznawania i różnicowania
chorób nowotworowych i nienowotworowych w zakresie
nauczanego przedmiotu
poniżej 51%
co najmniej 51%
co najmniej 70%
co najmniej 85%
znajomość teoretycznych i praktycznych aspektów metodyki oraz
znaczenia diagnostycznego ilościowego i jakościowego badania
materiałów cytologicznych w zakresie nauczanego przedmiotu
poniżej 51%
co najmniej 51%
co najmniej 70%
co najmniej 85%
105
K_U12
2
3
4
5
poprawne posługiwanie się mikroskopem optycznym oraz
technikami histologicznymi i patomorfologicznymi w celu opisu
cech morfologicznych tkanek i komórek (prawidłowych i
patologicznie zmienionych) w zakresie nauczanego przedmiotu
poniżej 51%
co najmniej 51%
co najmniej 70%
co najmniej 85%
Godziny kontaktowe
Obciążenie
pracą studenta
Liczba godzin
W
10
S
C
20
L
P
ECTS
2
10
Piśmiennictwo
podstawowe
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
20
1. Kumar V, Cotran RS, Robbins SL: Robbins Patologia. Wydawnictwo
Medyczne Urban&Partner, Wrocław, 2005.
2. Kruś S, Skrzypek-Fakhoury E (red): Patomorfologia kliniczna. PZWL,
Warszawa, wyd.z 1996, 2005 i 2007.
Prof. dr hab. med. Barbara Górnicka
Katedra i Zakład Patomorfologii, WUM
02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5
Tel. /22/ 629-98-92
(ul. Pawińskiego 7, tel. /22/ 599-1671)
Podstawą zaliczenia przedmiotu jest obecność na wszystkich zajęciach oraz
pozytywne zaliczenie sprawdzianu końcowego
106
Karta
przedmiotu
DIAGNOSTYKA PARAZYTOLOGICZNA
CP1
CP2
Dostarczenie wiedzy, niezbędnej dla realizacji profesjonalnej diagnostyki chorób
pasożytniczych człowieka, zgodnie z wymogami dobrej praktyki laboratoryjnej oraz
zasadami etyki zawodowej.
Przekazanie wiedzy o czynnikach etiologicznych parazytoz, zagrażających człowiekowi
w Polsce i na Świecie, zaburzających funkcjonowanie tkanek, narządów i układów
ludzkiego organizmu.
CP3
Dostarczenie wiedzy, ważnej dla rozpoznawania oraz profilaktyki parazytoz, dotyczącej
chorobotwórczości i zmian patologicznych, powodowanych przez różne gatunki
pasożytnicze, kolonizujące ludzki organizm.
CP4
Rozwinięcie umiejętności wyboru właściwych dla określonych parazytoz materiałów i
metod, weryfikacji wyników oraz oceny przydatności i ograniczeń stosowanych
współcześnie technik parazytologicznej diagnostyki różnicowej, z uwzględnieniem
zasad bezpieczeństwa dla zmniejszenia narażenia zdrowotnego.
Cel
przedmiotu
CP5
Wymagania
wstępne
WW1
Efekty
kształcenia
K_W18
K_W32
K-U05
K-U20
Profesjonalne, uwzględniające konieczność dokształcania się w miarę postępu wiedzy,
przygotowanie do współpracy w zespole diagnostycznym w celu realizacji zadań,
związanych z rozpoznawaniem i prewencją chorób pasożytniczych, występujących u
ludzi.
Przed przystąpieniem do modułu student zna prawidłową budowę i funkcje ludzkiego
organizmu.
rozumie związek między nieprawidłowościami morfologicznymi a funkcją
zmienionych narządów i układów, objawami klinicznymi i strategią
diagnostyczną;
• charakteryzuje, przy pomocy odpowiednich pojęć z zakresu parazytologii
człowieka, czynniki etiologiczne parazytoz, występujących w Polsce i innych M2_W03
rejonach Świata, zaburzające funkcjonowanie tkanek, narządów i układów
M2_W02
ludzkiego organizmu;
• określa związek między morfo-fizjologicznymi nieprawidłowościami i
objawami klinicznymi a lokalizacją form pasożytniczych: drobnoustrojów i
helmintów oraz właściwą strategią diagnostyczną.
zna mechanizmy pasożytnictwa, drogi przenoszenia i chorobotwórczość
pasożytów człowieka oraz zna metody ich rozpoznawania (makroskopowe,
mikroskopowe, immunologiczne i molekularne);
• wymienia źródła, drogi zarażenia, stadia inwazyjne, dyspersyjne, drogi
transmisji, uwarunkowania środowiskowe, wektory, mechanizm kolonizacji
M2_W03
organizmu człowieka przez gatunki pasożytnicze i amfizoiczne w odniesieniu
M2_W07
do ich chorobotwórczości;
• przedstawia zasady: wyboru, pobierania, transportu, przechowywania i
oceny materiałów diagnostycznych i stosowania określonych metod:
mikroskopowych, obrazowych, serologicznych, immunologicznych,
molekularnych w diagnostyce różnicowej parazytoz.
przygotowywać do analizy;
M2_U01
• zweryfikuje przydatność, sposób przechowywania określonego materiału
M2_U06
pobranego dla oceny cech pasożytów ważnych dla diagnostyki danych
parazytoz;
krwi utajonej, resztek pokarmowych, jaj i cyst pasożytów), płynu mózgowordzeniowego, stawowego, wysięków, przesięków, treści żołądkowej i
określonej patologii lub jednostki chorobowej;
• ocenia wyniki uzyskane w badaniach jakościowych materiału
koproskopowego na obecność cyst pierwotniaków i jaj helmintów,
charakteryzujących określone parazytozy człowieka.
M2_U01
M2_U02
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
107
K-U22
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki badań w diagnostyce parazytoz (w tym:
toksoplazmoza, giardiaza, ameboza, malaria, płazińce i obleńce);
• zweryfikuje wyniki badań, podjętych dla diagnostyki parazytoz
pierwotniaczych (giardiozy, amebozy, toksoplazmozy wrodzonej i nabytej,
leiszmanioz, malarii), helmintoz jelitowych i tkankowych, chorób
powodowanych przez stawonogi pasożytnicze i alergogenne.
M2_U01
M2_U02
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
K_K01
organizować proces uczenia się innych osób;
• identyfikuje potencjalne zagrożenie przeniesieniem zarażenia w warunkach
laboratorium diagnostycznego, wskazując odpowiednie metody prewencji.
M2_K01
M2_K02
K_K05
potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, otoczenia i współpracowników;
• rozwija kompetencje zawodowe poprzez ustawiczne dokształcanie się
uwzględniające postęp wiedzy specjalistycznej.
M2_K07
K_K06
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia;
M2_K01
K_K07
jest przygotowany do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego i
współdziałania w zapewnieniu bezpieczeństwa realizacji zadań
merytorycznych, związanych z diagnostyką chorób pasożytniczych,
występujących u ludzi.
M2_K08
Treści
programowe
Nazwa
Liczba
godzin
W1-W2
Pasożytnictwo - antagonistyczna forma relacji między organizmami,
podstawowe pojęcia. Gatunki pasożytnicze - szczególna kategoria
czynników chorobotwórczych. Inwazja, kolonizacja - a choroba pasożytnicza.
Czynniki środowiskowe sprzyjające rozwojowi choroby pasożytniczej, egzo- i
endo-genne, wpływ stanu immunologicznego organizmu człowieka w
momencie ekspozycji na przebieg inwazji; gatunki i choroby oportunistyczne.
2
W3-W5
Najważniejsze źródła zarażania się człowieka pasożytami, najczęstsze drogi
wnikania do ludzkiego organizmu; inwazje przez jamę ustną do układu
pokarmowego i innych tkanek, organów i układów organizmu; bezpośrednia
transmisja człowiek- człowiek. Grupy populacyjne podwyższonego ryzyka
rozwoju chorób o etiologii pasożytniczej. Inwazje odzwierzęce - zoonozy.
Rola stawonogów w transmisji chorób. Pasożyty jako rezerwuary innych
patogenów: bakterii, wirusów, grzybów.
3
W6-W8
Podstawowe działania zapobiegające zarażaniu się człowieka pasożytami.
Znaczenie parazytologicznej diagnostyki różnicowej dla podjęcia właściwych
działań terapeutycznych i prawidłowej oceny rokowania.
3
Materiały i metody stosowane w diagnostyce różnicowej pasożytów
W9-W10 człowieka; znaczenie przestrzegania procedur dla zmniejszenia narażenia
zdrowotnego.
C1-C4
• Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas zajęć laboratoryjnych.
• Patogeniczne pierwotniaki jamy ustnej, przewodu pokarmowego i układu
moczopłciowego człowieka: Trichomonas tenax, T. hominis, T. vaginalis,
Entamoeba gingivalis, E. histolytica /dispar, Giardia intestinalis;
rozpoznawanie form inwazyjnych, dyspersyjnych diagnostycznych.
• Gatunki amfizoiczne – Acanthamoeba sp. i inne - zagrożenie dla ludzkiego
zdrowia i życia.
• Gatunki oportunistyczne: Toxoplasma gondii, Pneumocystis jiroveci,
Cryptosporidium sp.- wpływ stanu immunologicznego organizmu człowieka
na przebieg inwazji. Toksoplazmoza nabyta i wrodzona – źródła i drogi
inwazji, odlegle skutki inwazji; rozpoznawanie form patogenicznych w
materiale diagnostycznym.
2
4
108
• Pasożyty krwi i innych tkanek i narządów człowieka strefy tropikalnej i
subtropikalnej, powodujące groźne choroby zawlekane do Polski.
• Pierwotniaki, wywołujące leiszmaniozy, malarie i trypanosomozy:
Leishmania tropica, L.donovani, Plasmodium vivax, P. falciparum,
C5-C8
Trypanosoma sp..
• Przywry krwi: Schistosoma haematobium, S. mansoni, S. japonicum;
schistosomozy; rozpoznawanie form inwazyjnych oraz tkankowych,
wewnątrz i zewnątrz-komórkowych.
• Pasożyty jelitowe człowieka – tasiemce: D.latum, T.saginata, T.solium,
H.nana. - formy diagnostyczne.
• Zagrożenia dla zdrowia i życia powodowane przez formy larwalne
tasiemców, pasożytujące w tkankach i narządach człowieka, powodujące
zoonozy: T.solium (cysticerkoza) Echinococcus granulosus E.multilocularis
(bąblowice) – preparaty z materiałów środoperacyjnych.
• Nicienie układu pokarmowego i tkanek człowieka: Ascaris lumbricoides,
C9-C12
Trichocephalus trichiurus, Enterobius vermicularis, Ancylostoma sp.,
Trichinella spirali, Anisakis sp.,
• Zagrożenie odzwierzęcymi inwazjami nicieni Toxocara canis, T. cati –
formy inwazyjne/diagnostyczne.
• Wybrane filariozy i filarie człowieka, transmitowane przez wektory
biologiczne, Wuchereria bancrofti, Loa loa, Onchocerca volvulus- cechy cykli
ważne diagnostycznie.
• Pasożyty zewnętrzne: Pediculus humanus, Phthirus pubis,
Ctenocephalides canis, Cimex lectularius, Culex pipiens, Anopheles sp.,
Simulium sp., Triatoma infestans. Rola owadów w transmisji patogenów C13-C16 jako wektorów biologicznych i mechanicznych.
• Roztocze pasożytnicze i alergogenne: Ixodes ricinus, Argas reflexus,
Sarcoptes scabiei, Demodex folliculorum. Rola pajęczaków w transmisji
chorób inwazyjnych i infekcyjnych; rozpoznawanie form dyspersyjnych.
• Przeprowadzenie analizy porównawczej i opracowanie wykazu form
pasożytów, wykrywanych w rożnych materiałach diagnostycznych: krwi,
plwocinie, kale itp. Ocena przyczyn trudności i błędów diagnostycznych.
• Zagrożenia zdrowia generowane przez pasożyty, możliwe okoliczności
C17-C20
transmisji niektórych gatunków, w tym oportunistycznych, do organizmu
człowieka w warunkach laboratorium diagnostycznego; profilaktyka
pasożytniczych chorób człowieka – odniesienia do źródeł i dróg zarażenia;
pokaz filmów.
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
K_W18
W1-W5
K_W32
W6-W10
K_U05
C1-C4
K_U22
C5-C8
K_K01
C9-C12
K_K05
C13-C16
K_K06
C17-C20
K_K07
C1-C20
4
4
4
4
F
C1-C20
Dyskusja tematyczna, sprawdzanie dokumentacji ćwiczeniowej studenta, analiza
materiałów/wybranego problemu w małych grupach podczas ćwiczeń.
P
W1-W10
i
Zaliczenie – rozpoznawanie preparatów oraz testu wiadomości.
C1-C20
109
Szczegóły
oceny
K_W18
rozumie związek między nieprawidłowościami morfologicznymi a funkcją zmienionych
narządów i układów, objawami klinicznymi i strategią diagnostyczną;
• charakteryzuje, przy pomocy odpowiednich pojęć z zakresu parazytologii człowieka,
czynniki etiologiczne parazytoz, występujących w Polsce i innych rejonach Świata,
zaburzające funkcjonowanie tkanek, narządów i układów ludzkiego organizmu;
• określa związek między morfo-fizjologicznymi nieprawidłowościami i objawami
klinicznymi a lokalizacją form pasożytniczych: drobnoustrojów i helmintów oraz
właściwą strategią diagnostyczną.
2
<51 %
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
K_W32
zna mechanizmy pasożytnictwa, drogi przenoszenia i chorobotwórczość pasożytów
człowieka oraz zna metody ich rozpoznawania (makroskopowe, mikroskopowe,
immunologiczne i molekularne);
• wymienia źródła, drogi zarażenia, stadia inwazyjne, dyspersyjne, drogi transmisji,
uwarunkowania środowiskowe, wektory, mechanizm kolonizacji organizmu człowieka
przez gatunki pasożytnicze i amfizoiczne w odniesieniu do ich chorobotwórczości;
• przedstawia zasady: wyboru, pobierania, transportu, przechowywania i oceny
materiałów diagnostycznych i stosowania określonych metod: mikroskopowych,
obrazowych, serologicznych, immunologicznych, molekularnych w diagnostyce
różnicowej parazytoz.
2
<51 %
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
K_U05
przygotowywać do analizy;
• zweryfikuje przydatność, sposób przechowywania określonego materiału pobranego
dla oceny cech pasożytów ważnych dla diagnostyki danych parazytoz;
2
<51 %
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
K_U22
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki badań w diagnostyce parazytoz (w tym:
toksoplazmoza, giardiaza, ameboza, malaria, płazińce i obleńce);
• zweryfikuje wyniki badań, podjętych dla diagnostyki parazytoz pierwotniaczych
(giardiozy, amebozy, toksoplazmozy wrodzonej i nabytej, leiszmanioz, malarii),
helmintoz jelitowych i tkankowych, chorób powodowanych przez stawonogi
pasożytnicze i alergogenne.
2
<51 %
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
K_K01
2
uczenia się innych osób;
<51 %
110
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
K_K05
potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, otoczenia i współpracowników;
• rozwija kompetencje zawodowe poprzez ustawiczne dokształcanie się uwzględniające
postęp wiedzy specjalistycznej.
2
<51 %
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
K_K06
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia;
2
<51 %
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
K_K07
jest przygotowany do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego i współdziałania
w zapewnieniu bezpieczeństwa realizacji zadań merytorycznych, związanych z
diagnostyką chorób pasożytniczych, występujących u ludzi.
2
<51 %
3
52% – 67%
4
68% – 84%
5
85% – 100 %
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
10
S
C
Obciążenie
pracą
studenta
ECTS
20
L
2
P
10
20
1. Podstawy biologii i parazytologii medycznej oraz wybrane zagadnienia z diagnostyki i profilaktyki
zakażeń pasożytniczych człowieka -compendium dla studentów -L.Chomicz i wsp. Oficyna Wyd.
Piśmiennictwo WUM, 2010
podstawowe 2. Diagnostyka laboratoryjna chorób pasożytniczych człowieka. W: Wybrane zagadnienia z
mikrobiologii klinicznej i parazytologii – pod redakcją Starościaka B. J. – cz.II. L.Chomicz i wsp.
Oficyna Wyd. WUM. 2010
1. Diagnostic Medical Parasitology. - L.S.Garcia, ASM-Press, 2001.
2. Tropical Medicine and Parasitology - W.Peters, G.Pasvol; Mosby, 2002.
Piśmiennictwo
3. Parazytologia kliniczna w ujęciu wielodyscyplinarnym. - Z.Pawłowski, J.Stefaniak (red), PZWL,
uzupełniające
2004.
4. Choroby zakaźne i pasożytnicze. Cianciara J., Juszczyk J (red.): Czelej 2007
111
Prowadzący
przedmiot
Prof. dr hab. n. med. L.Chomicz , dr M.Padzik
Dodatkowe
informacje
Studentów obowiązuje wstępne przygotowanie do zajęć zgodnie z harmonogramem
programowym, bieżące prowadzenie dokumentacji pracy własnej w zeszytach, sprawdzanych
przez prowadzących zajęcia, noszenie fartuchów, przeznaczonych do użytku tylko podczas tych
zajęć, przestrzeganie zaleceń bezpieczeństwa i higieny, stosownych do warunków laboratoryjnych.
112
Karta
przedmiotu
Mikrobiologia
CP1
Cel przedmiotu
CP2
CP3
WW1
Wymagania
wstępne
WW2
WW3
Efekty
kształcenia
K_W11
K_W22
K_W30
K_W31
K_W33
K_W35
K_U01
K_U05
K_U06
K_U24
Poznanie podstawowych zagadnień mikrobiologii ogólnej i lekarskiej,
w tym lekooporności drobnoustrojów chorobotwórczych.
Poznanie
podstawowych
metod
pracy
w
laboratorium
mikrobiologicznym w zakresie bakteriologii, mikologii i wirusologii, w
tym zasad BHP, klasycznych metod diagnostyki mikrobiologicznolekarskiej, metod biologii molekularnej i serologii, stosowanych w
badaniach drobnoustrojów, praktycznych aspektów badań różnych
materiałów klinicznych oraz badań lekooporności drobnoustrojów.
Poznanie zasad interpretacji wyników badań diagnostycznomikrobiologicznych w medycynie
Student zna podstawy biologii, w tym genetyki, chemii i biochemii z
zakresu szkoły średniej oraz I i II roku studiów.
Student zna budowę i funkcjonowanie organizmu człowieka, jego
narządów i tkanek.
Student
potrafi
posługiwać
się
podstawowym
sprzętem
laboratoryjnym oraz mikroskopem.
rozdzielczych, fotometrycznych, spektrometrycznych,
M2_W01
elektrochemicznych,
immunochemicznych,
analizy
M2_W07
enzymów i substratów, kwasów nukleinowych) i ich
zastosowanie w medycynie laboratoryjnej w zakresie
badań drobnoustrojów
zna rodzaje i charakterystykę materiału biologicznego,
zasady
i
metodykę
pobierania,
transportu,
przechowywania i przygotowania do analizy (w tym:
M2_W03
miejsce
i
czas
pobrania,
wpływ
czynników
M2_W07
interferujących, dobór antykoagulantów, utrwalaczy i
podłóż
transportowych,
temperatury),
dotyczące
specyfiki
materiałów
pobieranych
do
badań
mikrobiologicznych
zna patogenezę, patomechanizm, epidemiologię,
M2_W03
główne objawy kliniczne, metody diagnostyki i zasady
M2_W07
leczenia najważniejszych chorób wywołanych przez
bakterie, grzyby i wirusy
zna teoretyczne i praktyczne aspekty diagnostyki
M2_W03
mikrobiologicznej oraz jej znaczenie dla rozpoznawania
M2_W07
zakażeń, prognozowania przebiegu oraz oceny
lekowrażliwości
zna diagnostykę serologiczną chorób infekcyjnych oraz
jej znaczenie dla rozpoznawania, różnicowania,
M2_W03
monitorowania przebiegu choroby i oceny efektów
leczenia
w
zakresie
badań
diagnostycznych
M2_W07
drobnoustrojów,
które
przeprowadzane
są
w
laboratoriach mikrobiologicznych
zna podstawowe techniki badawcze cytogenetyki i
M2_W03
biologii molekularnej i ich zastosowanie w diagnostyce
M2_W07
chorób nie-infekcyjnych i infekcyjnych
potrafi wyjaśnić pacjentowi lub zleceniodawcy wpływ
M2_U01
czynników przedlaboratoryjnych na jakość wyniku (w
M2_U03
tym, konieczność powtórzenia badania) w zakresie
M2_U04
dotyczącym badań mikrobiologicznych
M2_U07
potrafi pobierać materiał do badań, ocenić jego
przydatność, przechowywać i przygotowywać do analizy
M2_U01
w przypadku materiałów do badań mikrobiologicznych,
M2_U06
których pobranie może odbywać się w laboratorium
mikrobiologicznym
M2_U05
umie dobrać optymalne metody analityczne i ocenić
M2_U06
wiarygodność wyników tych analiz w przypadku
M2_U07
wyników badań mikrobiologicznych
M2_U08
potrafi
uzyskiwać
wiarygodne
wyniki
badań
M2_U01
113
cytogenetycznych i molekularnych (w tym: analiza
kariotypu, genów i czynników infekcyjnych) oraz
profesjonalnie opracować i interpretować wyniki tych
analiz w zakresie interpretacji wyników badań
czynników infekcyjnych
K_K05
K_K06
K_K07
Treści
programowe
współpracowników, w zakresie pracy z materiałem
zakaźnym
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia, w
zakresie diagnostyki mikrobiologicznej
jest przygotowany do wykonywania zawodu diagnosty
laboratoryjnego w zakresie pracy w laboratorium
mikrobiologicznym
Nazwa
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
W8
W9
W10
W11
L1
Mikrobiologia i jej historia. Rozwój i znaczenie
mikrobiologicznej diagnostyki. Organizmy
prokariotyczne i eukariotyczne, wirusy, podstawy
systematyki i taksonomii drobnoustrojów.
Budowa komórki bakteryjnej, funkcje jej składników,
formy przetrwalnikowe.
Biochemia drobnoustrojów, hodowle drobnoustrojów.
Podstawy genetyki drobnoustrojów.
Bakterie istotne klinicznie – charakterystyka,
chorobotwórczość i mechanizmy patogenezy, leczenie.
Antybiotyki i chemioterapeutyki –mechanizmy działania i
oporności.
Grzyby chorobotwórcze, grzybice, leki przeciwgrzybicze.
Podstawy wirusologii ogólnej i lekarskiej.
Wirusy chorobotwórcze dla ludzi, choroby wirusowe.
Szczepionki, szczepienia, preparaty przeciwciał,
bakteriofagi
Funkcjonowanie i wyposażenie nowoczesnego
laboratorium mikrobiologicznego w szpitalu.
BHP w laboratorium mikrobiologicznym. Techniki
posiewów drobnoustrojów, wybrane próby hodowlane i
biochemiczne, podłoża mikrobiologiczne.
M2_U02
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_K07
M2_K01
M2_K08
Liczba
godzin
2
2
2
2
5
3
3
2
4
3
2
6
L2
Przygotowywanie i barwienie mikroskopowych
preparatów mikrobiologicznych, metody liczenia
drobnoustrojów, metody typowania drobnoustrojów, w
tym oznaczanie lekowrażliwości.
6
L3
Metody immunologiczne w badaniu drobnoustrojów i
‘nowoczesne’ metody określania ich właściwości w
oparciu o różne zestawy komercyjne.
9
L4
Metody diagnostyki molekularnej w mikrobiologii analiza profili plazmidowych, poszukiwanie genów
kodujących oporność na antybiotyki, w tym amplifikacji
PCR, ustalanie stopnia podobieństwa klinicznych
szczepów bakterii metodą RAPD.
9
L5
L6
Bakterie chorobotwórcze z rodzajów Staphylococcus i
Corynebacterium oraz bakterie
beztlenowe (Clostridium i Bacteroides) – ich
właściwości, metody badań, lekooporność,
metody hodowli.
Bakterie z rodziny Enterobacteriaceae oraz Gramujemne pałeczki niefermentujące
– właściwości, metody hodowli i identyfikacji.
12
9
114
L7
L8
L9
L10
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena studenta
L11
R1
R2
R3
R4
R5
R6
K_W11
K_W22
K_W30
K_W31
K_W33
K_W35
K_U01
K_U05
K_U06
K_U24
K_K05
K_K06
K_K07
F
P
Szczegóły
oceny
K_W11
2
3
4
5
K_W22
2
3
4
5
K_W30
2
3
4
5
K_W31
2
3
Bakterie z rodziny Enterobacteriaceae oraz Gramujemne pałeczki niefermentujące –
12
określanie wrażliwości na antybiotyki, wykrywanie
mechanizmów oporności na antybiotyki ß-laktamowe.
Grzyby chorobotwórcze dla ludzi – właściwości, metody
12
hodowli i metody diagnostyczne.
Choroby przenoszone drogą płciową. Prątki
kwasooporne. Krętkowice.
9
Chlamydie i chlamydofile, riketsje.
Badanie materiałów klinicznych i interpretacja wyników:
wymazy, kał ,krew, płyn mózgowo26
rdzeniowy, ropa, inne.
Praca w laboratorium mikrobiologicznym szpitala.
8
Collokwium 1
Collokwium 2
Collokwium 3
Collokwium 4
Collokwium 5
Collokwium 6
W3, W5, W7, W9, W11, L3, L4
L10
W5, W7, W9, L5, L6, L7, L8, L9
W5, L10, L11
W5, W11, L10, L11
W4, L4
L10, L11
L10, L11
L10, L11
L10
L10, L11
L10, L11
L10, L11
R1 – L1, L2, L3,
R2 – W4, L4
R3 – W6
R4 – L5, L6, L7,L8, L9
R5 – W6, L6, L7, L8
R6 – L10, L11
W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11
zna metody stosowane w laboratoryjnej diagnostyce
mikrobiologicznej
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
zna zasady i metody pobierania i transportu, przygotowania do badań
materiału do badań mikrobiologicznych
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
zna patogenezę, epidemiologię, główne objawy kliniczne i metody
diagnostyki chorób wywoływanych przez bakterie, grzyby i wirusy
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
zna teoretyczne i praktyczne aspekty diagnostyki mikrobiologicznej,
jej znaczenie dla rozpoznawania zakażeń, zasady leczenia i
prognozowania choroby oraz oceny lekowrażliwości
nie zna
zna dostatecznie
115
4
5
2
3
4
zna dobrze
zna bardzo dobrze
zna podstawy diagnostyki serologicznej chorób infekcyjnych i
znaczenie dla rozpoznania, monitorowania choroby i oceny efektów
leczenia
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
molekularnej i ich zastosowanie w diagnostyce chorób nieinfekcyjnych i infekcyjnych
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
potrafi pobierać niektóre materiały do badań, ocenić ich przydatność,
przechowywać i przygotowywać do badań
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
umie dobrać odpowiednie metody do badań mikrobiologicznych
różnych materiałów
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
potrafi opracować i interpretować wyniki badań molekularnych
czynników infekcyjnych
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, otoczenia i współpracowników
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia, potrafi posługiwać
się fachowym piśmiennictwem
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
laboratoryjnego w zakresie podstawowych badań mikrobiologicznych
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
K_W33
2
3
4
5
K_W35
2
3
4
5
K_U05
2
3
4
5
K_U06
2
3
4
5
K_U24
2
3
4
5
K_K05
2
3
4
5
K_K06
2
3
4
5
K_K07
Godziny kontaktowe
Obciążenie
pracą studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
W
S
C
L
P
Liczba godzin
30
120
2
ECTS
15
Przygotowanie do laboratoriów
80
100
1. Hryniewicz W., Mészáros J. [red]: Antybiotyki w profilaktyce i leczeniu zakażeń;
Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2001
2. Kayser F.H., Bienz K.A., Eckert J., Zinkernagel R.M.: Mikrobiologia lekarska.
116
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2007
3. Kunicki-Goldfinger W. J. H.: Życie bakterii; Wyd. nowe (VII zmienione) [red.]: Baj.
J., Markiewicz Z. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005
4. Maciąg I. E., Starościak B. J. [red.]: Mikrobiologia praktyczna. Materiały do
ćwiczeń dla studentów Wydziału Farmaceutycznego i Oddziału Analityki Medycznej.
Oficyna Wydawnicza WUM, Warszawa 2008
5. Stefańska J., Starościak B. J. [red.]: Materiały do ćwiczeń i seminariów z
mikrobiologii lekarskiej dla studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego oraz
Oddziału Analityki Medycznej (część1 i 2). Oficyna Wydawnicza WUM, Warszawa,
2008
6. Wolinowska R.: Metody molekularne w diagnostyce mikrobiologicznej. Oficyna
Wydawnicza WUM, Warszawa, 2010
7. Szewczyk E. [red]: Diagnostyka bakteriologiczna. Wyd. Naukowe PWN,
Warszawa 2005
8. Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów
(www.korld.edu.pl): Rekomendacje doboru testów do oznaczania wrażliwości
bakterii na antybiotyki i chemioterapeutyki
1. Baj J., Markiewicz Z [red.]: Biologia molekularna bakterii. Wyd. Naukowe PWN,
Warszawa 2006
2. Gołąb J., Jakóbisiak M., Lasek W., Stokłosa T. [red]: Immunologia; Wyd.
Naukowe PWN, Warszawa 2009
3. Krawczyk B., Kur J. Diagnostyka molekularna w mikrobiologii. Wyd. Politechniki
Gdańskiej, Gdańsk 2008
4. Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A. [red.]: Choroby zakaźne i
pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka. Alfa-medica press Bielsko Biała 2007
5. Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A. [red]: Wakcynologia. Wyd.II.
Alfa-medica press, Bielsko-Biała 2007
6. Murray P. R., Rosenthal K. S., Pfaller M. A.: Mikrobiologia. Wyd. Elsevier –
Urban&Partner, Wrocław 2011
7. Piekarowicz A: Podstawy wirusologii molekularnej. Wyd. Naukowe PWN,
Warszawa 2004
8. Tyski S.: Antyseptyka. W: Zakażenia szpitalne. Podręcznik dla zespołów kontroli
zakażeń. Red. Heczko P.B., Wójkowska-Mach J., Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa
2009, str. 184-202
9. Krzyściak P., Skóra M., Macura A. B. : Atlas grzybów chorobotwórczych
człowieka, MedPharm Polska, Wrocław 2011
Prof. dr hab. Stefan Tyski
Tel. 22-628.08.22, email: [email protected]
117
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
PATOFIZJOLOGIA
CP1
Poznanie mechanizmów zaburzeń czynnościowych organizmu człowieka na
poziomie molekularnym, komórkowym, tkankowym, narządowym i
systemowym. Zakres nauczania obejmuje układ nerwowy, krążenia,
oddechowy, pokarmowy, moczowy i hormonalny człowieka. W trakcie
nauczania podkreślane będą zagadnienia związane z zaburzonymi
mechanizmami regulacyjnymi ustroju i zaburzonym działaniem substancji
biologicznie czynnych na komórki.
WW1
Student powinien znać podstawy biologii z zakresu szkoły średniej.
WW2
Student powinien znać pojęcia wprowadzone na I roku studiów, ramach
przedmiotu „Biologia i Genetyka” oraz „Chemia Bioorganiczna”
WW3
Student powinien znać pojęcia wprowadzone na II roku studiów, ramach
przedmiotu „Fizjologia” , „Biochemia” oraz „Histologia”
M2_W02
M2_W01
zna objawy i przyczyny wybranych zaburzeń i zmian chorobowych
M2_W03
oraz metody ich oceny
sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia ze szczególnym
uwzględnieniem, zmiany funkcji neuronów w warunkach hipoksji,
hiperkapnii i zmian pH płynu mózgowo rdzeniowego; zmian
regulacji funkcji układu krążenia i oddychania w warunkach
K_W15
M2_W10
hipoksji i hiperkapnii oraz zmian pH płynów ustrojowych. Zna
podstawowe
mechanizmy
akcji
reanimacyjnej
i
resuscytacyjnej(masaż zewnętrzny serca, działanie defibrylatora,
wentylacji mechanicznej, zapewnienie bezpiecznej pozycji ciała
do momentu przybycia pomocy kwalifikowanej).
K_W05
Efekty
kształcenia
zna metody diagnostyki serologicznej układów grupowych krwi
oraz diagnostykę powikłań poprzetoczeniowych i konfliktów M2_W03
K_W38
serologicznych, w kontekście znaczenia dla patologii przebiegu M2_W07
ciąży i porodu
K_W41
M2_W03
laboratoryjnej w formie ustnej i pisemnej w sposób dostosowany M2_U13
K_U40
do przygotowania osób/grup docelowych, w formie samodzielnie M2_U14
przygotowanych zespołowych prezentacji
M2_K01
K_K01 organizować proces uczenia się innych osób, w formie
M2_K02
samodzielnie przygotowanych zespołowych prezentacji.
K_K02
potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role, w trakcie M2_K04
zespołowego wykonywania ćwiczeń.
M2_K06
potrafi odpowiednio określić priorytety służace realizacji
M2_K03
K_K03 określonego przez siebie lub innych zadania, w formie
M2_K05
samodzielnie przygotowanych zespołowych prezentacji.
K_K06
Treści
programowe
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia, w formie
M2_K01
samodzielnie przygotowanych zespołowych prezentacji
Nazwa
W1
Molekularne podłoże patofizjologii nerwów obwodowych, synapsy
nerwowomięśniowej i mięśni poprzecznie prążkowanych.
Liczba
godzin
2
118
W2
Patofizjologia padaczki. Patofizjologia małych neuroprzekaźników
– dopaminy, serotoniny, noradrenaliny, acetylocholiny (podłoże
molekularne schizofrenii).
2
W3
Patofizjologia małych neuroprzekaźników – dopaminy, serotoniny,
noradrenaliny, acetylocholiny (podłoże molekularne choroby
afektywnej dwubiegunowej, zespołu ADHD i zespołu stresu
pourazowego). Fizjologia i patofizjologia czucia bólu.
2
W4
Neurobiologia uzależnień.
2
W5
Patofizjologia wybranych chorób neurologicznych (choroby
naczyniowe mózgu, patomechanizmy neurodegeneracyjnych
chorób układu nerwowego).
2
W6
Bóle głowy (klasyfikacja, etiopatogeneza, terapia). Fizjologia i
patofizjologia snu.
2
W7
Metody diagnostyki elektrofizjologicznej układu nerwowego
Metody neuroobrazowania ośrodkowego układu nerwowego.
Badania strukturalne: tomografia komputerowa i magnetyczny
rezonans jądrowy. Badania naczyniowe: angiografia, angio-TK i
angio-MR. Badania funkcji mózgu: SPECT, PET, badanie
czynnościowe magnetycznego rezonansu jądrowego.
2
W9
Patofizjologia układu hormonalnego
2
W10
Patofizjologia układu oddechowego
2
W11
Patofizjologia funkcji nerek. Choroby nerek – mind map.
Niewydolność nerek: ONN o PChN. Kłębuszkowe zapalenia
nerek. Nerki a równowaga kwasowo-zasadowa. Nerki a leki.
Leczenie nerko zastępcze – dializoterapia.
2
W12
Patofizjologia układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem
epidemiologii i podłoża molekularnego nadciśnienia tętniczego.
2
W13
Zaburzenia hemodynamiki serca, zaburzenia
diagnostyka
zaburzeń
hemodynamicznych
diagnostyka zaburzeń rytmu serca.
2
W14
Patofizjologia układu pokarmowego. Choroba refluksowa i
choroba wrzodowa. Patofizjologia wątroby: wirusowe zapalenia
wątroby, typy żółtaczek. Etiologia i patogeneza zapalenia trzustki.
Przyczyny i mechanizm powstawania biegunek. Rak jelita
grubego.
2
W15
Patofizjologia układu rozrodczego
2
W8
C1
C2
C3
Patofizjologia stanu
procesu zapalnego.
zapalnego.
Komputerowa
rytmu serca,
serca
oraz
prezentacja
Patofizjologia wybranych chorób układu pozapiramidowego.
Patofizjologia
układu
autonomicznego.
Patomechanizmy
neurodegeneracyjnych chorób układu ruchowego: choroba
Parkinsona, choroba Huntingtona, drżenie samoistne, ataksje
móżdżkowe, MSA. Patofizjologia układu autonomicznego.
Zatrucie muskaryną. Zatrucie związkami fosforoorganicznymi.
Zespół Hornera. Zespół nadmiernej potliwości. Demonstracje
filmowe specyficznych zaburzeń układu pozapiramidowego.
Patofizjologia układu hormonalnego. Cukrzyca. Zaburzenia
czynności wydzielniczej przysadki mózgowej (gigantyzm,
akromegalia,
hiperprolaktynemia,
choroba
Cushinga).
Nadczynność i niedoczynność tarczycy. Zaburzenia funkcji kory i
rdzenia nadnerczy. Demonstracje filmowe skutków zaburzeń
układu hormonalnego.
2
4
4
4
119
C4
Patofizjologia
układu
oddechowego.
Astma.
Przewlekła
obturacyjna choroba płuc (POCHP). Ostra i przewlekła
niewydolność oddechowa. Zespół snu z bezdechem. Wpływ
palenia papierosów na układ oddechowy. Choroba wysokogórska.
Demonstracje
filmowe
i
symulacje
komputerowe
patomechanizmów obturacyjnych bezdechów podczas snu.
4
C5
Patofizjologia układu ruchowego (uszkodzenia górnego i dolnego
motoneuronu, choroby jednostki ruchowej). Mechanizmy
molekularne odpowiedzialne za powstawania zaburzeń pre- i
postsynaptycznych płytki nerwowo-mięśniowej, (Miasthenia
gravis, zespół Lamberta-Eatona, zatrucia toksyną tężca i toksyną
botulinową). Patofizjologia mięśni poprzecznie prążkowanych
(dystrofie mięśniowe, miotonie). Degeneracja i regeneracja
nerwów. Kanałopatie nerwów obwodowych i mięśni poprzecznie
prążkowanych. Demonstracje filmowe skutkow uszkodzeń
górnego i dolnego motoneuronu ruchowego.
4
C6
Patofizjologia, objawy kliniczne chorób afektywnych, zespołu
nadaktywności
psychoruchowej,
stresu
pourazowego.
Demonstracje filmowe zaburzeń osobowości na podstawie
wybranych filmów fabularnych.
4
C7
Inne zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego (padaczka,
zespoły otępienne, choroby demielinizacyjne). Demonstracje
filmowe napadowych zaburzeń neurologicznych.
4
C8
Samodzielne przygotowanie przez zespoły studentów, na
podstawie literatury, prezentacji z zakresu patofizjologii narządów
zmysłów oraz zaburzeń rozwojowych układu nerwowego (np.:
autyzm, ADHD, zespół niespokojnych nóg, dysleksja, dysgrafia).
4
C9
Patofizjologia nerek. Ostra i przewlekła niewydolność nerek.
Kłębuszkowe zapalenia nerek: zespół nefrytyczny, zespół
nerczycowy. Nadciśnienie nerkowopochodne.
4
C10
C11
C12
C13
C14
C15
Zaburzenia
gospodarki
wodnoelektrolitowej.
Zaburzenia
równowagi kwasowo zasadowej.
Patofizjologia układu krążenia. Miażdżyca naczyń. Nadciśnienie
tętnicze pierwotne i wtórne. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa.
Zatorowość
płuc.
Demonstracje
filmowe
koronarografii,
angioplastyki.
Patofizjologia serca I. Niewydolność serca ostra i przewlekła;
mechaniczne wspomaganie pracy serca, opcje operacyjne
leczenia niewydolności serca. Demonstracje filmowe przykładów
niewydolności serca i wad rozwojowych. Echo serca, rezonans
serca.
Patofizjologia
serca
II.
Choroby
mięśnia
sercowego:
kardiomiopatie, zapalenie mięśnia sercowego. Zaburzenia rytmu
serca i przewodzenia. Demonstracja filmowa aparatów do
krążenia pozaustrojowego. Demonstracja filmowa i wyjaśnienie
zasady działania defibrylatorów umieszczonych w miejscach
publicznych.
Patofizjologia układu pokarmowego Molekularne podłoże choroby
wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Patofizjologia wątroby.
Patofizjologia trzustki. Otyłość, niedożywienie, awitaminozy.
Mechanizmy odpowiedzialne za powstawanie chorób przewodu
pokarmowego (achalazja, refluks żołądkowo-przełykowy, choroba
Leśniowskiego - Crohna, colitis ulcerosa). Demonstracja filmowa
gastroskopii, kolonoskopii, zabiegów laparoskopowych.
Patofizjologia komórki. Patofizjologia krwi. Nekrotyczna śmierć
komórki. Apoptyczna śmierć komórki. Powstawanie komórek
nowotworowych. Klasyfikacja i mechanizm powstawania
niedokrwistości niedoborowych i niedokrwistości aplastycznych.
Zaburzeń różnicowania elementów morfotycznych krwi (białaczki,
chłoniaki). Zaburzenia układu krzepnięcia.
4
4
4
4
4
4
120
K_W01 W 1-15, C1-15
K_W05 W 1-15, C1-15
K_W15 W 10,13, C 4,7,11
K_W38 W 15
Narzędzia
dydaktyczne
K_W41 C15
K_U40 C8
K_K01 C8
K_K02 C8
K_K03 C8
K_K06 C8
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
F
C1-15
P
W 1-15, C1-15
K_W01 organizmu ludzkiego oraz rozumie współzależności ich budowy i funkcji w
2
3
4
5
zna 91% i więcej
K_W05
zna objawy i przyczyny wybranych zaburzeń i zmian chorobowych oraz
metody ich oceny
2
3
4
5
zna 91% i więcej
zagrożenia zdrowia lub życia ze szczególnym uwzględnieniem, zmiany
funkcji neuronów w warunkach hipoksji, hiperkapnii i zmian pH płynu
mózgowo rdzeniowego; zmian regulacji funkcji układu krążenia i oddychania
K_W15 w warunkach hipoksji i hiperkapnii oraz zmian pH płynów ustrojowych. Zna
podstawowe mechanizmy akcji reanimacyjnej i resuscytacyjnej(masaż
zewnętrzny serca, działanie defibrylatora, wentylacji mechanicznej,
zapewnienie bezpiecznej pozycji ciała do momentu przybycia pomocy
kwalifikowanej).
2
3
4
5
zna 91% i więcej
K_W38 diagnostykę powikłań poprzetoczeniowych i konfliktów serologicznych, w
kontekście znaczenia dla patologii przebiegu ciąży i porodu
2
3
4
121
5
K_W41
zna 91% i więcej
2
3
4
5
zna 91% i więcej
K_U40 merytoryczne, umiejętność odpowiedzi na pytania słuchaczy, oceniane w
skali 1(źle)- 10 (bardzo dobrze), maksymalnie 40 punktów.
2
3
51%-70 % punktów
4
71-80%
5
ponad 91% punktów
K_K01 merytoryczne, umiejętność odpowiedzi na pytania słuchaczy, oceniane w
2
3
51%-70 % punktów
4
71-80%
5
ponad 91% punktów
2
3
51%-70 % punktów
4
71-80%
5
ponad 91% punktów
2
3
51%-70 % punktów
4
71-80%
5
ponad 91% punktów
2
3
51%-70 % punktów
4
71-80%
5
ponad 91% punktów
122
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
30
S
C
Obciążenie
pracą
studenta
ECTS
60
L
P
9
70
Piśmiennictwo
podstawowe
65
Guzek J. W., Patofizjologia człowieka w zarysie. 2008
Silbernagl S.,Lang F., Atlas Patofizjologii. 2011
Piśmiennictwo
Maśliński S.,Ryżewski J., Patofizjologia , 2010
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Prof. dr hab. Paweł Szulczyk
osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr Joanna Bierła
Dodatkowe
informacje
Zakład Fizjologii i Patofizjologii Człowieka
Wydział Farmaceutyczny; ul. Pawińskiego 3c tel. (22) 5720 733
123
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
SEROLOGIA GRUP KRWI I TRANSFUZJOLOGIA
Zapoznanie studenta z
immunologicznymi aspektami transplantacji i
krwiolecznictwa, problemami diagnostycznymi oraz problematyką odczynów
CP1
poprzetoczeniowych. Poznanie zasad badania i przygotowywania krwi do
transfuzji.
Poznanie antygenów grupowych oraz charakterystyki przeciwciał z
CP2
poszczególnych układów grupowych
Poznanie metod diagnostyki serologicznej umożliwiających fenotypowanie w
krwinek czerwonych w zakresie najistotniejszych układów grupowych.
CP3
Poznanie metod identyfikacji przeciwciał grupowych, odpornościowych w
testach antyglobulinowych
Student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu: immunologii,
mechanizmów odpowiedzi immunologicznej na antygeny (reakcja antygen –
WW1 przeciwciało), mechanizmów tolerancji immunologicznej i ewentualnych
problemów z jej przełamaniem, znajomość klas przeciwciał, mechanizmów
produkcji przeciwciał.
Student powinien posiadać wiedzę z zakresu fizjologii, szczególnie fizjologii
układu krwionośnego, procesu krwiotworzenia,
podstawowych procesów
WW2
patologicznych dotyczących układu krwiotwórczego, mechanizmów niszczenia
krwinek czerwonych
Student powinien posiadać umiejętność pracy manualnej: posługiwania się
podstawowym sprzętem laboratoryjnym i aparaturą diagnostyczno-pomiarową
(pipetowanie, wirowanie materiału) umiejętność wykonywania preparatów
WW3
mikroskopowych, umiejętność posługiwania się mikroskopem świetlnym.
Student powinien znać zasady bezpieczeństwa pracy w laboratorium
medycznym i zasady postępowania z materiałem biologicznym (krwią)
zna rodzaje i charakterystykę materiału biologicznego, zasady i
metodykę pobierania, transportu, przechowywania i przygotowania
do analizy (w tym:miejsce i czas pobrania, wpływ czynników
M2_W03
K_W22 interferujących, dobór antykoagulantów, utrwalaczy i podłóż
M2_W07
transportowych, temperatury). Sposób pobierania, transportu oraz
sposób i czas przechowywania materiału do badań z zakresu
serologii grup krwi.
M2_W03
M2_W07
K_W37 zna immunologiczne aspekty transplantacji i krwiolecznictwa
Efekty
kształcenia
K_W38 diagnostykę
powikłań
poprzetoczeniowych
i
konfliktów
serologicznych
potrafi przekazywać informację o wyniku bez ingerencji w
kompetencje lekarza. Potrafi prawidłowo ziterpretować wyniki
K_U02
przeprowadzonych badań oraz formułować i przedstawić wynik
badania immunohematologicznego.
potrafi pobierać materiał do badań, ocenić jego przydatność,
K_U05 przechowywać i przygotowywać do analizy. W zakresie pobierania i
przechowywania materiału do diagnostyki serologicznej.
K_U26
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki oznaczeń antygenów
przeciwciał układów grupowych krwi oraz próby krzyżowej
Treści
programowe
M2_U01
M2_U06
Liczba
godzin
W1
Podstawy genetyki grup krwi
W2
Zastosowanie
serologicznej
W3
Immunologiczne podłoże diagnostyki serologicznej
biologii
M2_U01
M2_U01
M2_U02
i M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
Nazwa
metod
M2_W03
M2_W07
1
molekularnej
w
diagnostyce
1
1
124
W4
Antygeny grupowe krwinek czerwonych
2
W5
Diagnostyka serologiczna antygenów i przeciwciał grupowych
3
W6
Automatyzacja badań serologicznych
1
W7
W8
Badania immunologiczne w diagnostyce choroby hemolitycznej
noworodka
Immunologiczna
analiza
hemolitycznych
odczynów
poprzetoczeniowych
1
2
W9
Krew i preparaty krwiopochodne
1
W10
Organizacja pracy banku krwi
1
W11
Zasady trwałej dokumentacji wyniku badania grup krwi
1
Diagnostyka antygenów i przeciwciał z układu ABO, przygotowanie
odczynników i materiału. Metody manualne oraz półautomatyczne.
Testy antyglobulinowe: pośredni test antyglobulinowy w modyfikacji
LISS, testy enzymatyczne, klasyczny PTA. Metody manualne oraz
półautomatyczne.
Bezpośredni
test
antyglobulinowy.
Metody
manualne
i
półautomatyczne.
10
L4
Próba krzyżowa. Metody manualne oraz półautomatyczne.
10
L5
Ocena miana przeciwciał w testach antyglobulinowych. Metody
manualne oraz półautomatyczne.
6
L1
L2
L3
13
6
K_W22 W5, W9, W10, W11
K_W37 W5, W7, W8, W9, W3, W1
Narzędzia
dydaktyczne
K_W38 W2,W3,W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11
K_U02 W5, W11, L1, L2, L3, L4, L5
K_U05 L1, L2, L3
K_U26 L1, L2, L3, L4, L5
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
F
Zaliczenie praktyczne w czasie ostatnich zajęć laboratoryjnych obejmujące
materiał L1-L5
P
Egzamin testowy obejmujący materiał W1-W11 oraz L1-L5
zna rodzaje i charakterystykę materiału biologicznego, zasady i metodykę
pobierania, transportu, przechowywania i przygotowania do analizy (w
tym:miejsce i czas pobrania, wpływ czynników interferujących, dobór
K_W22
antykoagulantów, utrwalaczy i podłóż transportowych, temperatury). Sposób
pobierania, transportu oraz sposób i czas przechowywania materiału do badań
z zakresu serologii grup krwi.
2
3
4
5
Wiedza teoretyczna poniżej 60% wprowadzonego materiału teoretycznego
Wiedza teoretyczna obejmująca 60-75% wprowadzonego materiału
teoretycznego
Wiedza teoretyczna obejmująca 75-90 wprowadzonego materiału
teoretycznego
Wiedza teoretyczna obejmująca >90% wprowadzonego materiału
teoretycznego
K_W37 zna immunologiczne aspekty transplantacji i krwiolecznictwa
2
3
4
5
teoretycznego
teoretycznego
teoretycznego
125
K_W38
2
3
4
5
zna metody diagnostyki serologicznej układów grupowych krwi
diagnostykę powikłań poprzetoczeniowych i konfliktów serologicznych
oraz
teoretycznego
teoretycznego
teoretycznego
potrafi przekazywać informację o wyniku bez ingerencji w kompetencje lekarza.
K_U02 Potrafi prawidłowo ziterpretować wyniki przeprowadzonych badań oraz
formułować i przedstawić wynik badania immunohematologicznego.
2
nie potrafi w stopniu wystarczającym
3
4
potrafi dobrze
5
K_U05 przygotowywać do analizy. W zakresie pobierania i przechowywania materiału
do diagnostyki serologicznej.
Wiedza teoretyczna i umiejętności praktyczne poniżej 60% wprowadzonego
2
materiału teoretycznego
Wiedza teoretyczna i umiejętnoości praktyczne obejmujące 60-75%
3
wprowadzonego materiału
Wiedza teoretyczna i umiejętności praktyczne obejmujące 75-90%
4
Wiedza teoretyczna i umiejętnośći praktyczne obejmujące >90%
5
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki oznaczeń antygenów i przeciwciał
K_U26
układów grupowych krwi oraz próby krzyżowej
2
3
4
5
Wiedza teoretyczna poniżej 60% wprowadzonego materiału. Brak umiejętności
wykonywania podstawowych testów diagnostycznych (oznaczanie grup krwi w
układzie ABO i Rh, testy antyglobulinowy, próba krzyżowa)
teoretycznego. Umiejętność wykonania podstawowych testów diagnostycznych
(oznaczanie grup krwi w układzie ABO i Rh, testy antyglobulinowe, próba
krzyżowa) z niewielką pomocą materiałów szkoleniowych.
teoretycznego. Umiejętność wykonania podstawowych testów diagnostycznych
krzyżowa).
Wiedza
teoretyczna
obejmująca
>90%
wprowadzonego
materiału
teoretycznego. Umiejętność samodzielnego wykonania testów diagnostycznych
krzyżowa), rozwiązywanie problemów diagnostycznych.
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
Obciążenie
pracą
studenta
ECTS
15
S
C
L
45
P
5
20
45
126
Immunologia krwinek czerwonych. Pracownia serologii transfuzjologicznej, organizacja i
metodyka badań. (Biblioteka Diagnosty Laboratoryjnego) Krystyna Wieczorek, Danuta
Bochenek-Jantczak, Anna Grajewska. Warszawa 2011.
Piśmiennictwo Immunologia krwinek czerwonych. Grupy krwi. (Biblioteka Diagnosty Laboratoryjnego)
podstawowe pod redakcją Jadwigi Fabiańskiej Mitek. Warszawa 2007.
Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Podręcznik dla studentów
medycyny. Redakcja Aldona Dębińska-Kieć, Jerzy W. Naskalski. Elsevier Urban&
Partner Wrocław 2010.
Immunologia. Red. J. Gołąb, M. Jakóbisiak, W. Lasek., PWN, 2007
Piśmiennictwo
uzupełniające Transfuzjologia kliniczna. Redakcja: Jolanta Korsak, Magdalena Łętowska, a-medica
Press 2009.
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Prof. dr hab. n. med. Urszula Demkow
Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej i Immunologii Klinicznej Wieku Rozwojowego
00-576 Warszawa, ul. Marszałkowska 24
tel. /22/ 629-65-17
127
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
LABORATORYJNE SYSTEMY INFORMATYCZNE
CP1
CP2
Wymagania
wstępne
Efekty
kształcenia
WW1
Przekazanie studentom wiedzy na temat zarządzania medycznym laboratorium
diagnostycznym jak również na temat norm i regulacji prawnych dotyczących
przetwarzania i przechowywania medycznych danych osobowych w
laboratorium.
Zapoznanie z systemami informatycznymi wspomagającymi pracę w
laboratorium diagnostycznym.
Zna podstawowe technologie informacyjne
M2_W08
zna zasady komputeryzacji laboratorium i działania laboratoryjnego M2_W09
K_W44
systemu informatycznego
M2_W11
M2_W12
K_U36 potrafi posługiwać się laboratoryjnym systemem informatycznym
K_K07
jest przygotowany do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego
M2_K08
w zakresie technologii informacyjnych.
Nazwa
C1
Treści
programowe
C2
C3
M2_U02
M2_U06
Miejsce
laboratorium
diagnostycznego
w
informatycznym
ogólnopolskim systemie ochrony zdrowia (OSOZ)
Główne funkcjonalności systemów informatycznych wspomagających
diagnostykę laboratoryjna: a. Laboratoryjny System Informatyczny
FILAB firmy PGI GDAŃSK; b. Laboratoryjny System Informatyczny
LIS-TECH firmy DIAG SYSTEMS KRAKÓW
Główne funkcjonalności systemu informatycznych wspomagających
diagnostykę laboratoryjna: Laboratoryjny System informatyczny
SOLAB firmy KAMSOFT KATOWICE
Liczba
godzin
3
3
4
K_W44 C1
Narzędzia
dydaktyczne
K_U36 C2, C3
K_K07 C1 - C3
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
F
C1, C2
P
C1, C2, C3
K_W44
zna zasady komputeryzacji laboratorium i działania laboratoryjnego systemu
informatycznego
2
Nie zna zagadnienia
3
Zna zagadnienie w stopniu minimalnym
4
Zna zagadnienie
5
W pełni zna zagadnienie
2
Nie umie posługiwać się systemem informatycznym
3
Posługuje się systemem informatycznym w stopniu dostatecznym
4
Posługuje się systemem informatycznym w stopniu dobrym
5
Posługuje się systemem informatycznym w stopniu bardzo dobrym
K_K07
2
jest przygotowany do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego w
zakresie technologii informacyjnych.
Nie zna zagadnienia
128
3
Zna zagadnienie w stopniu minimalnym
4
Zna zagadnienie
5
W pełni zna zagadnienie
Liczba godzin
ECTS
W
Godziny kontaktowe
S
C
Obciążenie
pracą
studenta
10
L
P
Przygotowanie do zaliczenia z
oceną
Piśmiennictwo
Instrukcje obsługi zintegrowanych systemów zarządzania laboratorium
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Dr Krzysztof Demkowicz-Dobrzański
Zakład Badania Środowiska
129
IV rok
130
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
BIOCHEMIA KLINICZNA
CP1
umiejętność rozumienia związku między zaburzeniamim metabolizmu a
jednostką chorobową i wynikiem badania laboratoryjnego.
WW1
Student powinien rozumieć i umieć różnicować stany fizjologiczne oraz
patofizjologiczne
organizmu
człowieka
z
zastosowaniem
metod
lanboratoryjnych.
WW3
udostępnionych opisów procedur analitycznych z wykorzystaniem
powierzonego sprzętu i odczynników.
WW4 uzyskanymi wynikami popartą argumentacją merytoryczną z zakresu
pokarmowego, krwionośnego, moczowego, odpornościowego i M2_W02
K_W03
wydzielin i wydalin
nukleinowych, peptydów i białek oraz procesach metabolicznych
na poziomie molekularnym, komórkowym, narządowym i M2_W01
K_W06
ustrojowym. Zna metody oceny procesów biochemicznych i M2_W04
przemian metabolicznych w warunkach fizjologicznych i
patologicznych
WW2
Wymagania
wstępne
K_W09
rozumie relacje między strukturą związków chemicznych a
M2_W01
reakcjami zachodzącymi w organiźmie człowieka
rozumie związek między nieprawidłowościami morfologicznymi a
M2_W03
K_W18 funkcją zmienionych narządów i układów, objawami klinicznymi i
M2_W02
strategią diagnostyczną
Efekty
kształcenia
K_W23 laboratoryjnej oceny procesów metabolicznych w aspekcie M2_W07
M2_W01
K_W41
M2_W03
M2_U04
M2_U05
potrafi ocenić wyniki badań biochemicznych w odniesieniu do
K_U14
M2_U06
M2_U07
M2_U08
K_U37
potrafi przewidzieć wpływ przebiegu choroby i określonego
M2_U03
postępowania na wyniki badań laboratoryjnych
M2_U13
K_U40 laboratoryjnej w formie ustnej i pisemnej w sposób dostosowany
M2_U14
do przygotowania osób/grup docelowych
Treści
programowe
Nazwa
Liczba
godzin
W1
Biochemia śródbłonka naczyniowego - mechanizmy angiogenezy.
2
W2
Hemostaza naczyniowa.
2
W3
W4
W5
Biochemia kliniczna i diagnostyka chorób sercowo-naczyniowych
(cz.1).
Biochemia kliniczna i diagnostyka chorób sercowo-naczyniowych
(cz.2.).
Biochemia nowotworów - rola biochemicznych markerów
nowotworowych.
2
2
2
131
W6
W7
Narzędzia
dydaktyczne
Odrębnośći biochemiczne i diagnostyczne wieku dziecięcego i
starczego.
Zaburzenia biochemiczne jako wynik nadmiaru/niedoboru
witamin.
2
2
W8
Biochemia skurczu mięśni.
1
C1
Lipidy.
4
C2
Trzustka, jelita.
4
C3
Wątroba.
4
C4
Nerka.
4
C5
Śródbłonek, hemostaza.
4
C6
RKZ
4
C7
RWE
4
C8
Tkanka kostna.
4
C9
Minerały
4
C10
Kolokwium
4
C11
Interpretacja wyników laboratoryjnych.
4
C12
4
C13
4
C14
4
C15
4
K_W03 W1 - W8
K_W06 W1 - W8
K_W09 W1 - W8
K_W18 W1 - W8
K_W23 W1 - W8
K_W41 W1 - W8
K_U14 C1 - C15
K_U37 C1 - C15
K_U40 C1 - C15
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
F
C1 - C15
P
W1 - W8 i C1 - C15
K_W03 krwionośnego, moczowego, odpornościowego i nerwowego oraz
2
student nie rozumie
3
4
5
132
nukleinowych, peptydów i białek oraz procesach metabolicznych na poziomie
K_W06 molekularnym, komórkowym, narządowym i ustrojowym. Zna metody oceny
procesów biochemicznych i przemian metabolicznych w warunkach
fizjologicznych i patologicznych
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W09
2
student nie rozumie
3
4
5
rozumie związek między nieprawidłowościami morfologicznymi a funkcją
K_W18 zmienionych narządów i układów, objawami klinicznymi i strategią
diagnostyczną
2
student nie rozumie
3
4
5
zna kliniczne aspekty zaburzeń metabolicznych oraz metody laboratoryjnej
K_W23 oceny procesów metabolicznych w aspekcie mechanizmów rozwoju i
przebiegu choroby
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W41
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_U14
potrafi ocenić wyniki badań biochemicznych w odniesieniu do określonej
patologii lub jednostki chorobowej
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U37
2
potrafi przewidzieć wpływ przebiegu choroby i określonego postępowania na
wyniki badań laboratoryjnych
student nie potrafi
133
3
4
5
K_U40 laboratoryjnej w formie ustnej i pisemnej w sposób dostosowany do
przygotowania osób/grup docelowych
2
student nie potrafi
3
4
5
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
15
S
C
Obciążenie
pracą
studenta
ECTS
60
9
L
P
25
40
Piśmiennictwo
podstawowe
Laboratoryjnych
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
tel./fax /22/ 5720-735
134
Karta
przedmiotu
FARMAKOLOGIA
CP1
Przyswajanie niezbędnej wiedzy umożliwiającej zrozumienie wpływu leków na
organizm i organizmu na lek
CP2
Wpływ leków i środków leczniczych na wyniki badań laboratoryjnych
Cel przedmiotu
WW1
Wymagania
wstępne
WW2
WW3
WW4
WW5
WW6
WW7
WW8
Efekty
kształcenia
K_W21
K_W24
Student powinien posiadać wiedzę z zakresu prawidłowej budowy i funkcji
komórek, tkanek, narządów i układów organizmu ludzkiego oraz rozumie
współzależności ich budowy i funkcji w warunkach zdrowia i choroby a także ma
podstawową wiedzę na temat rozwoju organizmu ludzkiego, homeostazy
ustrojowej i jej regulacji, procesów reprodukcji, starzenia się i śmierci. Ponadto
student ma wiedzę o budowie i funkcji węglowodanów, lipidów, kwasów
nukleinowych, peptydów i białek oraz procesach metabolicznych na poziomie
molekularnym, komórkowym, narządowym i ustrojowym. Zna metody oceny
procesów biochemicznych i przemian metabolicznych w warunkach
fizjologicznych i patologicznych. Rozumie relacje między strukturą związków
chemicznych a reakcjami zachodzącymi w organizmie człowieka. Rozumie
molekularne podłoże polimorfizmu genetycznego i metody jego badania oraz
związek z zachorowalnością i efektywnością leczenia.
Student
rozumie
funkcjonowanie
układu
krążenia,
oddechowego,
pokarmowego, krwionośnego, moczowego, odpornościowego i nerwowego oraz
powstawanie i znaczenie płynów ustrojowych, wydzielin i wydalin.
Zna objawy i przyczyny wybranych zaburzeń i zmian chorobowych oraz metody
ich oceny oraz rozumie związek między nieprawidłowościami morfologicznymi a
funkcją zmienionych narządów i układów, objawami klinicznymi i strategią
diagnostyczną. Zna rolę badań laboratoryjnych w rozpoznaniu, monitorowaniu,
rokowaniu i profilaktyce zaburzeń narządowych i układowych oraz kryteria
doboru tych badań i zasady wykonywania.
Zna kliniczne aspekty zaburzeń metabolicznych oraz metody laboratoryjnej
oceny procesów metabolicznych w aspekcie mechanizmów rozwoju i przebiegu
choroby.
Zna kliniczne aspekty zaburzeń hematopoezy i hemostazy oraz metody ich
laboratoryjnej oceny na podstawie badań krwi obwodowej i szpiku kostnego w
aspekcie zmian morfologicznych i czynnościowych oraz mechanizmów rozwoju
choroby oraz zna teoretyczne i praktyczne aspekty manualnych i
zautomatyzowanych
metod
oznaczania
ilościowych
i
jakościowych
laboratoryjnych parametrów hematologicznych, koagulologicznych oraz ich
znaczenie dla rozpoznawania, diagnostyki różnicowej i prognozowania ( w tym:
niedokrwistości, chorób hemato-onkologicznych, mielodysplazji, zaburzeń
układu chłonnego, nadkrzepliwości i niedokrzepliwości).
Zna patogenezę, patomechanizm, epidemiologię, główne objawy kliniczne,
metody diagnostyki i zasady leczenia najważniejszych chorób wywołanych
przez bakterie, grzyby i wirusy oraz mechanizmy pasożytnictwa, drogi
przenoszenia i chorobotwórczość pasożytów człowieka. Powinien znać metody
ich rozpoznawania (makroskopowe, mikroskopowe, immunologiczne i
molekularne).
Zna zasady interpretacji wyników badań laboratoryjnych w celu różnicowania
stanów fizjologicznych i patologicznych oraz potrafi ocenić wyniki badań
biochemicznych w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki chorobowej.
Ponadto potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki laboratoryjnych badań
biochemicznych, hematologicznych, cytomorfologicznych, cytochemicznych i
cytoenzymatycznych krwi obwodowej i szpiku, badań koagulologicznych,
płynów ustrojowych, mikrobiologicznych, badań w diagnostyce parazytoz i
chorób infekcyjnych.
Potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role oraz wykazuje
umiejętność i nawyki samokształcenia.
zna wskazania do poszerzenia diagnostyki laboratoryjnej w
wybranych
stanach
chorobowych
oraz
zalecane
testy
specjalistyczne
diagnostyki różnicowej, monitorowania przebiegu choroby i oceny
M2_W03
M2_W03
M2_W07
135
K_W26
K_W27
K_W30
K_W34
efektów leczenia w różnych stanach klinicznych
zna
teoretyczne
i
praktyczne
aspekty manualnych
i
zautomatyzowanych metod oznaczania ilościowych i jakościowych
laboratoryjnych parametrów hematologicznych oraz ich znaczenie
dla rozpoznawania, diagnostyki różnicowej, prognozowania oraz
oceny efektywności leczenia (w tym: niedokrwistości, chorób
hemato-onkologicznych,
mielodysplazji,
zaburzeń
układu
chłonnego)
zna
teoretyczne
i
praktyczne
aspekty manualnych
i
laboratoryjnych parametrów koagulologicznych, ich znaczenia dla
okreslania
przyczyny
lub
ryzyka
niedokrzepliwości
i
nadkrzepliwości oraz oceny efektywności leczenia
zna patogenezę, patomechanizm, epidemiologię, główne objawy
kliniczne, metody diagnostyki i zasady leczenia najważniejszych
chorób wywołanych przez bakterie, grzyby i wirusy
rozumie molekularne podłoże polimorfizmu genetycznego i metody
jego badania oraz związek z zachorowalnością i efektywnością
leczenia
M2_W03
M2_W07
M2_W03
M2_W07
M2_W03
M2_W07
M2_W03
M2_W07
M2_U01
M2_U03
M2_U04
M2_U07
M2_U03
M2_U04
M2_U05
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U01
M2_U02
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2-U08
M2_U14
M2_U01
M2_U02
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U14
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
K_U01
potrafi wyjaśnić pacjentowi lub zleceniodawcy wpływ czynników
przedlaboratoryjnych na jakość wyniku (w tym, konieczność
powtórzenia badania)
K_U03
potrafi przeszkolić pacjenta przed pobraniem materiału do badań
K_U06
umie dobrać optymalne metody analityczne i ocenić wiarygodność
wyników tych analiz
K_U14
K_U15
potrafi uzyskać wiarygodne wyniki laboratoryjnych badań
hematologicznych - manualnych i zautomatyzowanych (w tym: OB.,
stężenia
hemoglobiny,
hematokrytu,
liczby
erytrocytów,
retykulocytów,
leukocytów,
płytek
krwi,
wskaźników
czerwonokrwinkowych, retykulocytarnych i płytkowych) oraz ocenić
je w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki chorobowej)
K_U17
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki podstawowych badań
cytomorfologicznych, cytochemicznych i cytoenzymatycznych krwi
obwodowej i szpiku (w tym: PAS, Sudan czarny B, FAG, MPX,
esterazy, fosfatazy, żelazo komórkowe) oraz ocenić uzyskane
wyniki w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki
chorobowej
K_U19
potrafi interpretować wyniki badań koagulologicznych w odniesieniu
do określonej patologii lub jednostki chorobowej
K_U20
badań płynów ustrojowych (w tym: moczu, kamieni moczowych,
kału na obecność krwi utajonej, resztek pokarmowych, jaj i cyst
pasożytów), płynu mózgowo-rdzeniowego, stawowego, wysięków,
przesięków, treści żołądkowej i dwunastniczej, ASO, RF oraz
ocenić wyniki tych badań w odniesieniu do określonej patologii lub
jednostki chorobowej
M2_U01
M2_U02
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
K_U21
potrafi
M2_U01
uzyskiwać
wiarygodne
wyniki
laboratoryjnych
badań
136
mikrobiologicznych (w tym: dobór materiału badanego, pobranie i
opracowanie, posiewy, barwienia, ocena wzrostu i preparatów,
antybiogram) oraz ocenić uzyskane wyniki w odniesieniu do
M2_U02
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
K_U31
potrafi ocenić spójność zbiorczych wyników badań z zakresu
medycyny laboratoryjnej w odniesieniu do określonej patologii lub
K_U37
M2_U03
K_K06
M2_K01
Treści
programowe
Nazwa
Liczba
godzin
W1
Zasady ogólne farmakokinetyki.
1
W2
Teoria receptorowa działania leków.
1
W3
Podział grup leków psychotropowych.
1
W4
Możliwości modulacji układu wegetatywnego.
1
W5
Podstawowe zasady leczenia padaczki i parkinsonizmu.
1
W6
Podstawy leczenia bólu.
1
W7
Mechanizmy działania leków przeciwbólowych.
1
W8
Zasady leczenia chorób układu oddechowego. Ogólne zasady
leczenia chorób alergicznych
1
W9
Zasady leczenia choroby wrzodowej.
1
W10
Ogólne zasady leczenia cukrzycy.
1
W11
W12
W13
W14
W15
C1
C2
C3
C4
C5
C6
Ogólne zasady leczenia nadciśnienia tętniczego i choroby
wieńcowej.
Ogólne zasady leczenia niewydolności mięśnia sercowego i
ostrych zespołów wieńcowych.
Zasady leczenia zaburzeń hematopoezy i hemostazy.
Zasady leczenia najważniejszych chorób wywołanych przez
bakterie.
Zasady leczenia chorób wywołanych przez wirusy, grzyby i
pasożyty.
Pojęcia
opisujące
parametry
farmakokinetyczne.
Część
doświadczalna.
Czynniki wpływające na parametry farmakokinetyczne, działania
niepożądane leków, możliwości interakcji. Część doświadczalna.
Leki
anksjolityczne,
neuroleptyczne,
przeciwdepresyjne
(mechanizm działania, zastosowanie, działania niepożądane,
przeciwwskazania
i
wpływ
leków
na
wyniki
badań
diagnostycznych). Część pokazowa.
Sympatykomimetyki,sympatykolityki,
parasympatykomimetyki,
parasymaptykolityki (mechanizm działania, zastosowanie, działania
niepożądane, przeciwwskazania i wpływ leków na wyniki badań
diagnostycznych). Część doświadczalna
Leki przeciwpadaczkowe i leki przeciwparkinsonowe (mechanizm
działania, zastosowanie, działania niepożądane, przeciwwskazania
i wpływ leków na wyniki badań diagnostycznych). Część pokazowa
Narkotyczne leki przeciwbólowe, niesterydowe leki przeciwzapalne
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
137
C7
C8
C9
C10
C11
C12
C13
C14
C15
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena studenta
K_W21
K_W24
K_W26
K_W27
K_W30
K_W34
K_U01
K_U03
K_U06
K_U14
K_U15
K_U17
K_U19
K_U20
K_U21
K_U31
K_U37
K_K06
F
P
K_W21
Szczegóły
oceny
2
3
4
5
(mechanizm działania, zastosowanie, działania niepożądane,
przeciwwskazania
i
wpływ
leków
na
wyniki
badań
diagnostycznych). Część doświadczalna.
Leki stosowane w leczeniu astmy oskrzelowej, leki wykrztuśne,
mukolityczne
i
przeciwkaszlowe
(mechanizm
działania,
zastosowanie, działania niepożądane, przeciwwskazania i wpływ
leków na wyniki badań diagnostycznych). Część pokazowa.
Leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy, leki stosowane w
leczeniu choroby wrzodowej (mechanizm działania, zastosowanie,
działania niepożądane, przeciwwskazania i wpływ leków na wyniki
badań diagnostycznych). Część pokazowa.
Leczenie cukrzycy typu I i II, zasady insulinoterapii, zaburzeń
metabolicznych towarzyszących cukrzycy (mechanizm działania,
leków na wyniki badań diagnostycznych). Część doświadczalna.
Choroby tarczycy i ogólne zasady leczenia w nadczynności i
niedoczynności tarczycy (mechanizm działania, zastosowanie,
Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego i choroby
niedokrwiennej serca (mechanizm działania, zastosowanie,
badań diagnostycznych). Część doświadczalna.
Leki stosowane w leczeniu niewydolności mięśnia sercowego i
ostrych
zespołach
wieńcowych
(mechanizm
działania,
leków na wyniki badań diagnostycznych). Część doświadczalna.
Leki stosowane w nadkrzepliwości i niedokrzepliwości krwi oraz leki
stosowane w niedokrwistościach różnego typu (mechanizm
działania, zastosowanie, działania niepożądane, przeciwwskazania
i wpływ leków na wyniki badań diagnostycznych). Część pokazowa.
2
2
2
2
2
2
2
Omówienie chemioterapeutyków stosowanych w infekcjach
2
bakteryjnych. Część pokazowa.
Leki przeciwgrzybiczne, przeciwgruźlicze, przeciwwirusowe,
przeciwpasożytnicze
(mechanizm
działania,
zastosowanie,
2
W3 – W15, C3 – C15
W3 – W15, C3 – C15
W13, C13
W13, C13
W14, W15, C14, C15
W1, W2, C1, C2
W1 – W15, C1 – C15
W3 – W15, C3 – C15
W3 – W15, C3 – C15
W3 – W15, C3 – C15
W2 – W13, C2 – C16
W3 – W15, C3 – C15
W13, C13
W3 – W15, C3– C15
W14, W15, C14, C15
W3 – W15, C3 – C15
W3 – W15, C3 – C15
W1 – W15, C1 – C15
Krótkie testy sprawdzające po zakończeniu każdych zajęć
W1 – W15, C1 – C15
zna wskazania do poszerzenia diagnostyki laboratoryjnej w wybranych stanach
chorobowych oraz zalecane testy specjalistyczne
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
138
2
3
4
5
zna teoretyczne i praktyczne aspekty prób czynnościowych i metod oznaczeń
biochemicznych oraz ich znaczenie dla rozpoznawania, diagnostyki różnicowej,
monitorowania przebiegu choroby i oceny efektów leczenia w różnych stanach
klinicznych
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
zna teoretyczne i praktyczne aspekty manualnych i zautomatyzowanych metod
oznaczania ilościowych i jakościowych laboratoryjnych parametrów
hematologicznych oraz ich znaczenie dla rozpoznawania, diagnostyki
różnicowej, prognozowania oraz oceny efektywności leczenia (w tym:
układu chłonnego)
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
oznaczania ilościowych i jakościowych laboratoryjnych parametrów
koagulologicznych, ich znaczenia dla okreslania przyczyny lub ryzyka
niedokrzepliwości i nadkrzepliwości oraz oceny efektywności leczenia
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
zna patogenezę, patomechanizm, epidemiologię, główne objawy kliniczne,
metody diagnostyki i zasady leczenia najważniejszych chorób wywołanych
przez bakterie, grzyby i wirusy
nie zna
zna dostatecznie
zna dobrze
zna bardzo dobrze
rozumie molekularne podłoże polimorfizmu genetycznego i metody jego badania
oraz związek z zachorowalnością i efektywnością leczenia
nie rozumie
rozumie dobrze
potrafi
wyjaśnić
pacjentowi
lub
zleceniodawcy
wpływ
czynników
przedlaboratoryjnych na jakość wyniku (w tym, konieczność powtórzenia
badania)
nie potrafi
potrafi dobrze
potrafi przeszkolić pacjenta przed pobraniem materiału do badań
nie potrafi
potrafi dobrze
umie dobrać optymalne metody analityczne i ocenić wiarygodność wyników tych
analiz
nie umie
umie dostatecznie
umie dobrze
umie bardzo dobrze
nie potrafi
potrafi dobrze
K_U15,
potrafi uzyskać wiarygodne wyniki laboratoryjnych badań hematologicznych -
K_W24
2
3
4
5
K_W26
2
3
4
5
K_W27
2
3
4
5
K_W30,
2
3
4
5
K_W34,
2
3
4
5
K_U01,
2
3
4
5
K_U03,
2
3
4
5
K_U06,
2
3
4
5
K_U14,
139
2
3
4
5
K_U17,
2
3
4
5
K_U19,
2
3
4
5
K_U20,
2
3
4
5
K_U21,
2
3
4
5
K_U31,
2
3
4
5
manualnych i zautomatyzowanych (w tym: OB., stężenia hemoglobiny,
hematokrytu, liczby erytrocytów, retykulocytów, leukocytów, płytek krwi,
wskaźników czerwonokrwinkowych, retykulocytarnych i płytkowych) oraz ocenić
je w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki chorobowej)
nie potrafi
potrafi dobrze
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki podstawowych badań cytomorfologicznych,
cytochemicznych i cytoenzymatycznych krwi obwodowej i szpiku (w tym: PAS,
Sudan czarny B, FAG, MPX, esterazy, fosfatazy, żelazo komórkowe) oraz
ocenić uzyskane wyniki w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki
chorobowej
nie potrafi
potrafi dobrze
potrafi interpretować wyniki badań koagulologicznych w odniesieniu do
nie potrafi
potrafi dobrze
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki ilościowych i jakościowych badań płynów
ustrojowych (w tym: moczu, kamieni moczowych, kału na obecność krwi
utajonej, resztek pokarmowych, jaj i cyst pasożytów), płynu mózgowordzeniowego, stawowego, wysięków, przesięków, treści żołądkowej i
dwunastniczej, ASO, RF oraz ocenić wyniki tych badań w odniesieniu do
nie potrafi
potrafi dobrze
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki laboratoryjnych badań mikrobiologicznych
(w tym: dobór materiału badanego, pobranie i opracowanie, posiewy, barwienia,
ocena wzrostu i preparatów, antybiogram) oraz ocenić uzyskane wyniki w
odniesieniu do określonej patologii lub jednostki chorobowej
nie potrafi
potrafi dobrze
potrafi ocenić spójność zbiorczych wyników badań z zakresu medycyny
laboratoryjnej w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki chorobowej
nie potrafi
potrafi dobrze
K_U37
potrafi przewidzieć wpływ przebiegu choroby i określonego postępowania na
wyniki badań laboratoryjnych
2
3
4
5
K_K06
2
3
4
5
nie potrafi
potrafi dobrze
nie wykazuje
wykazuje dostatecznie
wykazuje dobrze
wykazuje bardzo dobrze
140
Godziny kontaktowe
Obciążenie
pracą studenta
W
S
C
L
P
Liczba godzin
15
30
5
16
20
Piśmiennictwo
podstawowe
8. Janiec W. Farmakodynamika. Tom 1,2. PZWL, 2009.
9. Kostowski W.I. Farmakologia. Tom 1,2. PZWL, 2010.
Piśmiennictwo
uzupełniające
1. Mutschler, Farmakologia i Toksykologia. Wydanie II 2010
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
ECTS
dr hab. Helena Makulska-Nowak, dr hab. Magdalena Bujalska-Zadrożny, mgr Krystyna
Cegielska-Perun, mgr Anna de Corde, dr Eliza Koroś, dr Mirosław Rewekant, mgr
Małgorzata Sasinowska-Motyl, mgr Jan Tatarkiewicz, mgr Emilia Trzaska, dr Piotr
Wesołowski
Student zna:
• podstawowe grupy leków w danych jednostkach chorobowych
• potrafi wymienić leki należące do poszczególnych grup farmakologicznych
• zna ich mechanizmy działania, zastosowanie, działania niepożądane, przeciwwskazania
• zna wpływ leków z poszczególnych grup na wyniki badań diagnostycznych
141
Karta
przedmiotu
HEMATOLOGIA LABORATORYJNA
CP1
Cel przedmiotu
CP2
CP3
Wymagania
wstępne
WW1
WW2
WW3
K_W25
K_W26
K_W27
K_W28
Znajomość podstawowych technik, stosowanych w badaniach hematologicznych,
samodzielne wykonanie badań manualnych w tym mikroskopowych
Interpretacja wyników z analizatorów hematologicznych
Algorytmy postępowania diagnostycznego w zaburzeniach układu białokrwinkowego,
czerwonokrwinkowego i płytkotwórczego oraz w zaburzeniach hemostazy.
Znajomość składu morfologicznego krwi.
Podstawy dotyczące mechanizmu krzepnięcia krwi
Posługiwanie się mikroskopem
zna kliniczne aspekty zaburzeń hematopoezy i hemostazy oraz metody ich
laboratoryjnej oceny na podstawie badań krwi obwodowej i szpiku M2_W03
kostnego w aspekcie zmian morfologicznych i czynnościowych oraz M2_W07
mechanizmów rozwoju choroby
zna teoretyczne i praktyczne aspekty manualnych i zautomatyzowanych
metod oznaczania ilościowych i jakościowych laboratoryjnych parametrów
układu chłonnego)
koaguologicznych, ich znaczenia dla określania przyczyny lub ryzyka
niedokrzepliwości i nadkrzepliwości oraz oceny efektywności leczenia
zna tradycyjne metody diagnostyki cytologicznej (w tym: techniki
przygotowania i barwienia preparatów) oraz automatyczne techniki
fenotypowania i cytodiagnostyczne kryteria rozpoznawania i różnicowania
chorób nowotworowych i nienowotworowych
K_U15
potrafi
uzyskać
wiarygodne
wyniki
laboratoryjnych
badań
hematologicznych - manualnych i zautomatyzowanych (w tym: OB,
stężenia hemoglobiny, hematokrytu, liczby erytrocytów, retykulocytów,
leukocytów,
płytek
krwi,
wskaźników
czerwonokrwinkowych,
retykulocytarnych i płytkowych) oraz ocenić je w odniesieniu do określonej
K_U16
potrafi prawidłowo ocenić preparat mikroskopowy z krwi obwodowej
zdrowego noworodka oraz osoby dorosłej, a także w: niedokrwistościach (z
niedoboru żelaza, hemolitycznych, megaloblastycznych), w infekcjach, w
eozynofilii, w ostrej i przewlekłej białaczce szpikowej i limfocytowej oraz w
szpiczaku plazmocytowym
K_U17
potrafi
uzyskiwać
wiarygodne
wyniki
podstawowych
badań
cytomorfologicznych, cytochemicznych i cytoenzymatycznych krwi
obwodowej i szpiku (w tym: PAS, Sudan czarny B, FAG, MPX, esterazy,
fosfatazy, żelazo komórkowe) oraz ocenić uzyskane wyniki w odniesieniu
K_U18
potrafi
uzyskiwać
wiarygodne
wyniki
laboratoryjnych
badań
koagulologicznych – manualnych i zautomatyzowanych (w tym: PT, APTT,
TT, czasu fibrynolizy, rekalcynacji, stężenia fibrynogenu, D-Dimeru, AT,
retrakcji skrzepu)
K_U19
potrafi interpretować wyniki badań koaguologicznych w odniesieniu do
Efekty
kształcenia
M2_W03
M2_W07
M2_W03
M2_W07
M2_W03
M2_W07
M2_U01
M2_U02
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U14
M2_U01
M2_U02
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U14
M2_U01
M2_U02
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U14
M2_U01
M2_U02
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
142
Treści
programowe
Nazwa
W1
W2
W3
W3
W5
W6
W7
W8
W9
W10
W11
W12
W13
W14
W15
W16
W17
W18
W19
W20
W21
W22
W23
W24
W25
W26
W27
W28
W29
W30
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
C10
C11
C12
C13
C14
C15
C16
C17
C18
C19
C20
C21
C22
C23
C24
C25
C26
C27
C28
C29
Hematopoeza. Czynniki wzrostu układu krwiotwórczego.
Hematopoeza układu białokrwinkowego
Hematopoeza układu czerwonokrwinkowego
Hematologia laboratoryjna, jej rola w procesie diagnostycznym
Metody instrumentalne stosowane w hematologii.
Zmiany jakościowe i ilościowe krwinek białych.
Zmiany jakościowe krwinek czerwonych
Morfologia krwi obwodowej w stanach zapalnych
Podział niedokrwistości. Aplazja szpiku
Niedokrwistości hemolityczne.
Niedokrwistość z niedoboru żelaza, niedokrwistość chorób przewlekłych,
niedokrwistość pokrwotoczna.
Niedokrwistości megaloblastyczne..
Układ krzepnięcia i fibrynolizy.
Układ inhibitorowy hemostazy
Badania w hemostazie.
Trombocytopenie, trombocytozy, trombocytopatie.
Rola płytek krwi.
Zaburzenia układu krzepnięcia i fibrynolizy
Znaczenie diagnostyczne retykulocytów.
Przewlekła białaczka szpikowa- przewlekłe zespoły mieloproliferacyjne .
Zespoły mielodysplastyczne.
Ostra białaczka mieloblastyczna
Ostra białaczka limfoblastyczna
Przewlekła białaczka limfatyczna
Chłoniaki.
Szpiczak i inne gammapatie.
Rola cytometrii przepływowej w badaniach hematologicznych
Stany nagłe w hematologii.
Badania cytochemiczne i cytoenzymatyczne komórek układu
krwiotwórczego.
Zasady interpretacji wyników badań hematologicznych
Cechy prawidłowego rozmazu krwi obwodowej.
Szereg białokrwinkowy szpiku.
Szereg czerwonokrwinkowy i trombocytarny szpiku
Wykonywanie rozmazów krwi obwodowej /technika, barwienia/
Cechy budowy prawidłowych leukocytów krwi obwodowej.
Ocena krwinek czerwonych w rozmazach. Odczyn opadania krwinek OB
Samodzielne wykonanie rozmazu i jego ocena ilościowa i jakościowa.
Liczenie rozmazów krwi obwodowej.
Charakterystyczne zmiany zapalne krwinek białych, liczenie rozmazów
Niedokrwistości mikrocytarne, ocena rozmazów.
Metoda manualna barwienia retykulocytów
Ocena jakościowa normocytów oraz ilościowa retykulocytów
Niedokrwistości makrocytarne, ocena rozmazów .
Odmłodzenie układu białokrwinkowego.
Mieloblasty i promielocyty rozmaz krwi obwodowej.
Liczenie rozmazów krwi obwodowej z nieznacznym przesunięciem w lewo.
Liczenie rozmazów krwi obwodowej ze znacznym przesunięciem w lewo
Erytroblasty w rozmazach krwi obwodowej, znaczenie diagnostyczne.
Liczenie rozmazów krwi obwodowej z monocytozą.
Liczenie rozmazów krwi obwodowej u dzieci.
Przewlekła białaczka szpikowa rozmaz krwi obwodowej.
Przewlekła białaczka szpikowa obraz szpiku.
Szpiczak plazmocytowy, chłoniaki – szpik, krew obwodowa
Ostra białaczka mieloblastyczna rozmaz krwi obwodowej.
Ostra białaczka mieloblastyczna obraz szpiku.
Przewlekła białaczka limfatyczna rozmaz krwi obwodowej.
Przewlekła białaczka limfatyczna obraz szpiku.
Ostra białaczka limfoblastyczna rozmaz krwi obwodowej.
Ostra białaczka limfoblastyczna obraz szpiku.
Liczba
godzin
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
143
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena studenta
Szczegóły
oceny
C30
K_W25
K_W26
K_W27
K_W28
K_U15
K_U16
K_U17
K_U18
K_U19
F
P
K_W25
2
3
4
5
K_W26
2
3
4
5
K_W27
2
3
4
5
K_W28
2
3
4
5
K_U15
2
3
4
5
K_U16
2
3
4
5
K_U17
Zaliczenie ćwiczeń, ocena rozmazów.
3
W1-W30, C1-C30
W3, W5,W27,W29,C4,C6,C8
W13-W18
C1,C8,C11
W19, C4,C5,C7,C8
C8,C12,C20
W29
W13-W18
W13-W18
C1-C30
W1-W30
zna kliniczne aspekty zaburzeń hematopoezy i hemostazy oraz metody ich
laboratoryjnej oceny na podstawie badań krwi obwodowej i szpiku kostnego w aspekcie
zmian morfologicznych i czynnościowych oraz mechanizmów rozwoju choroby
umie mniej niż 50% - niedostateczny
umie 51-65% dostateczny
umie 66-80% dobry
powyżej 80% bardzo dobry
oznaczania ilościowych i jakościowych laboratoryjnych parametrów hematologicznych
oraz ich znaczenie dla rozpoznawania, diagnostyki różnicowej, prognozowania oraz
oceny efektywności leczenia (w tym: niedokrwistości, chorób hemato-onkologicznych,
mielodysplazji, zaburzeń układu chłonnego)
umie 66-80% dobry
oznaczania ilościowych i jakościowych laboratoryjnych parametrów koaguologicznych,
ich znaczenia dla określania przyczyny lub ryzyka niedokrzepliwości i nadkrzepliwości
oraz oceny efektywności leczenia
umie 66-80% dobry
zna tradycyjne metody diagnostyki cytologicznej (w tym: techniki przygotowania i
barwienia preparatów) oraz automatyczne techniki fenotypowania i cytodiagnostyczne
kryteria rozpoznawania i różnicowania chorób nowotworowych i nienowotworowych
umie 66-80% dobry
potrafi uzyskać wiarygodne wyniki laboratoryjnych badań hematologicznych manualnych i zautomatyzowanych (w tym: OB, stężenia hemoglobiny, hematokrytu,
liczby
erytrocytów,
retykulocytów,
leukocytów,
płytek
krwi,
wskaźników
czerwonokrwinkowych, retykulocytarnych i płytkowych) oraz ocenić je w odniesieniu do
umie 66-80% dobry
potrafi prawidłowo ocenić preparat mikroskopowy z krwi obwodowej zdrowego
noworodka oraz osoby dorosłej, a także w: niedokrwistościach (z niedoboru żelaza,
hemolitycznych, megaloblastycznych), w infekcjach, w eozynofilii, w ostrej i przewlekłej
białaczce szpikowej i limfocytowej oraz w szpiczaku plazmocytowym
umie 66-80% dobry
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki podstawowych badań cytomorfologicznych,
cytochemicznych i cytoenzymatycznych krwi obwodowej i szpiku (w tym: PAS, Sudan
czarny B, FAG, MPX, esterazy, fosfatazy, żelazo komórkowe) oraz ocenić uzyskane
wyniki w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki chorobowej
144
2
3
4
5
Obciążenie
pracą studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
umie 66-80% dobry
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki laboratoryjnych badań koagulologicznych –
K_U18
manualnych i zautomatyzowanych (w tym: PT, APTT, TT, czasu fibrynolizy,
rekalcynacji, stężenia fibrynogenu, D-Dimeru, AT, retrakcji skrzepu)
2
3
4
umie 66-80% dobry
5
potrafi interpretować wyniki badań koaguologicznych w odniesieniu do określonej
K_U19
2
3
4
umie 66-80% dobry
5
Liczba godzin
ECTS
W
60
S
Godziny kontaktowe
C
90
L
11
P
50
75
1. H. Bomski: Podstawowe laboratoryjne badania hematologiczne. PZWL, Warszawa 1995
2. B. Mariańska, J. Fabijańska-Mitek, J. Windyga: Badania laboratoryjne w hematologii. PZWL,
Warszawa 2003
3. A.Dmoszyńska, T. Robak: Podstawy hematologii. Czelej 2008
1. K. Janicki: Hematologia kliniczna.
2. Krzemińska-Ławkowiczowa, S. Maj: Atlas hematologii klinicznej.
3. I.H. Carr, B.F. Robak: Atlas hematologii klinicznej.
4. N. Hughes-Jones: Hematologia.
Prof. dr hab. Dagna Bobilewicz, tel. (22) 599-2405 [email protected]
Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1a
145
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
Efekty
kształcenia
IMMUNOPATOLOGIA
CP1
Poznanie mechanizmów chorób o podłożu immunologicznym.
CP2
Poznanie metodologii oceny czynności wrodzonych i nabytych zaburzeń układu
immunologicznego.
CP3
Nabycie umiejętności diagnostyki zaburzeń układu immunologicznego.
WW1
Student powinien posiadać wiedzę z zakresu immunologii: zna budowę i
funkcje narządów i komórek układu immunologicznego, rozumie zasady
regulacji odpowiedzi immunologicznej.
WW2
Student zna zasady diagnostyki
cytometrycznej i molekularnej.
WW3
Student potrafi interpretować wyniki podstawowych badań laboratoryjnych.
serologicznej,
immunohistochemicznej,
K_W04
M2_W02
rozumie zasady regulacji odpowiedzi odpornościowej i zasady
M2_W01
diagnostyki immunologicznej
K_W16
M2_W07
laboratoryjnej
K_W33
zna diagnostykę serologiczną chorób infekcyjnych oraz jej znaczenie
M2_W03
dla rozpoznawania, różnicowania, monitorowania przebiegu choroby
M2_W07
i oceny efektów leczenia
K_W35
M2_W03
molekularnej i ich zastosowanie w diagnostyce chorób nieM2_W07
infekcyjnych i infekcyjnych
K_W36
zna metody oceny czynności układu immunologicznego
wrodzonych i nabytych zaburzeniach odporności
K_W37
zna immunologiczne aspekty transplantacji i krwiolecznictwa
K_W41
M2_W03
K_W44
M2_W08
zna zasady komputeryzacji laboratorium i działania laboratoryjnego M2_W09
systemu informatycznego
M2_W11
M2_W12
K_U25
potrafi
uzyskiwać
immunologicznego
M2_U01
M2_U02
M2_U04
układu
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
K_U31
M2_U04
potrafi ocenić spójność zbiorczych wyników badań z zakresu M2_U05
medycyny laboratoryjnej w odniesieniu do określonej patologii lub M2_U06
M2_U07
M2_U08
K_U35
potrafi rozwiązywać problemy diagnostyczne w różnych dziedzinach M2_U04
medycyny laboratoryjnej z wykorzystaniem współczesnych źródeł M2_U06
M2_U07
informacji
wiarygodne
wyniki
oceny
we M2_W03
M2_W07
M2_W03
M2_W07
146
K_U39
M2_U08
Liczba
godzin
Nazwa
W1
Metody oceny czynności układu odpornościowego w wrodzonych
zaburzeniach immunologicznych.
4
W2
Metody oceny czynności układu odpornościowego w nabytych
zaburzeniach immunologicznych.
4
W3
Regulacja odpowiedzi odpornościowej.
4
W4
Metody stosowanew diagnostyce immunologicznej.
3
L1
Poznanie technik biologii molekularnej w diagnostyce zaburzeń
układu immunologicznego: (PCR, RT-PCR, Real time PCR,
multipleks PCR, SSCP, sekwencjonowanie, hybrydyzacja).
4
L2
L3
L4
Treści
programowe
L5
L6
Narzędzia
dydaktyczne
Nadwrażliwość typu I, II, III, IV - metody oznaczania mediatorów
zapalenia alergicznego testy aktywacji komórek (ocena aktywacji
bazofili, eozynofili, limfocytów), oznaczanie przeciwciał IgE.
Autoimmunizacja
–
metody
diagnostyki
chorób
autoimmunologicznych. Zastosowanie immunoenzymatycznych i
immunofluorescencji metod w diagnostyce zaburzeń układu
immunologicznego. Czynnościowe oznaczanie funkcji komórki
układu immunologicznego-ocena poziomu transkryptów wybranych
cytokin.
Niedobory odporności- metody diagnostyki niedoborów odpowiedzi
humoralnej i komórkowej. Diagnostyka cytometryczna profilu
aktywacji wybranych populacji komórek.
Zaburzenia układu immunologicznego w zakażeniach wirusowych,
bakteryjnych i pasożytniczych. Zastosowanie testu ELISA i Western
blot w diagnostyce wybranych zakażeń układu odpornościowego.
Immunoprofilaktyka i immunoterapia. Wykorzystanie hodowli
komórkowych do oceny wpływu mediatorów odpowiedzi zapalnej na
funkcję komórki in vitro.
z
wybranymi
diagnostycznymi
metodami
4
4
4
4
3
L7
Zapoznanie się
immunologicznymi
L8
Subpopulacje limfocytów, praktyczne znaczenie ich różnicowania
1
L9
Metody badań immunologicznych i ich praktyczne znaczenie
2
L10
Immunologia miażdżycy
1
L11
Tło immunologiczne glomerulopatii
1
L12
Wybrane choroby wątroby o podłożu immunologicznym
1
L13
Immunopatologia chorób tkanki łącznej
1
L14
Immunologia rozrodu
1
L15
Leki immunosupresyjne
2
L16
Genetyczne uwarunkowania schorzeń immunologicznych
2
L17
Cytokiny i ich znaczenie funkcji układu odpornościowego
immunopatologii oraz możliwość stosowania w terapii
i
5
1
L18
Etyka w badaniach klinicznych
2
L19
Zakażenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze
2
K_W04
L7, L8, L9, L17 i W1-W4
K_W16
L7 i W1-W4
K_W33
L5 i W1-W4
K_W35
L1 i W1-W4
K_W36
L2, L3, L4, L6, L7, L15 i W1-W4
147
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
K_W37
L10, L11, L12, L13, L14, L16, L19 i W1-W4
K_W41
L13, L18 i W1-W4
K_W44
L7 i W1-W4
K_U25
L1, L2, L3, L4, L5, L6 i W1-W4
K_U31
L1, L2, L3, L4, L5, L6 i W1-W4
K_U35
L1, L2, L3, L4, L5, L6 i W1-W4
K_U39
L1, L2, L3, L4, L5, L6 i W1-W4
F
L1, L2, L3, L4, L5, L6, L7, L9, L16
P
L1-L19 i W1-W4
K_W04
zna budowę i funkcję narządów i komórek układu immunologicznego; rozumie
zasady regulacji odpowiedzi odpornościowej i zasady diagnostyki
immunologicznej
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
K_W16
rozumie zasady
laboratoryjnej
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
K_W33
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
w
medycynie
zna metody oceny czynności układu immunologicznego we wrodzonych i
nabytych zaburzeniach odporności
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
K_W37
stosowanej
zna podstawowe techniki badawcze cytogenetyki i biologii molekularnej i ich
zastosowanie w diagnostyce chorób nie-infekcyjnych i infekcyjnych
2
K_W36
aparatury
zna diagnostykę serologiczną chorób infekcyjnych oraz jej znaczenie dla
rozpoznawania, różnicowania, monitorowania przebiegu choroby i oceny
efektów leczenia
2
K_W35
funkcjonowania
zna immunologiczne aspekty transplantacji i krwiolecznictwa
148
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
K_W41
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
K_W44
zna zasady komputeryzacji laboratorium i działania laboratoryjnego systemu
informatycznego
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
K_U25
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki oceny układu immunologicznego
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
K_U31
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
K_U35
potrafi rozwiązywać problemy diagnostyczne w różnych dziedzinach medycyny
laboratoryjnej z wykorzystaniem współczesnych źródeł informacji
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
K_U39
obserwacji
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
149
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
ECTS
15
S
C
Obciążenie
pracą
studenta
L
45
5
P
25
40
Gołąb J., Jakóbisiak M., Lasek W., Stokłosa T. Immunologia. PWN, Warszawa 2009.
Kowalski M. Immunologia kliniczna. Mediton, Łódź 2000.
Piśmiennictwo
Lasek W. Immunologia. Podstawowe zagadnienia i aktualności. PWN. Warszawa 2005.
podstawowe
Nowaczyk M., Górski A. Podstawy immunologii klinicznej (cz. I i II). Oficyna Wydawnicza
WUM. Warszawa 2003.
Playfair J.H.L., Chain B.M., Immunologia w zarysie. PZWL, Warszawa 2005.
Beers M.H., Porter R.S., Jones T.V., Kaplan J.,L., Berkwits. The Merck manual of
diagnosis in therapy.Wyd. 18, rozdz. 13, str. 1320-1380.
Piśmiennictwo Hornick P., Rose M. Transplantation Immunology (Methods in Molecular biology). Human
uzupełniające Press Inc. 2006.
Rich R.R., Clinical Immunology. Principles and Practice. ISBN. 2008.
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Prof. dr hab. n. med. Marek Radkowski
Prof. dr hab. n. med. Andrzej Górski
Zakład Immunologii Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych
I Wydział Lekarski; ul. Pawińskiego 3c
tel. (22) 5720 781
Zakład Immunologii Klinicznej Instytutu Transplantologii
I Wydział Lekarski; ul. Nowogrodzka 59
tel. (22) 502 1472
150
Karta
przedmiotu
PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU
CP1
Poznanie
przez
diagnostycznego.
CP2
Znajomość zasad prawidłowej pracy w medycznym laboratorium
diagnostcznym, z wyszczególnieniem pracy w trybie pilnym i planowym.
CP3
Nabycie umiejętności bezpiecznej pracy z materiałem biologicznym - różne
rodzaje materiału, zasady przyjmowania i rejestracji oraz przygotowanie do
transportu w razie gdy oznaczenia wykonywane są w innym laboratiorium.
CP4
Nabycie umiejętnośći współpracy z przedstawicielami innych
zawodowych pracujących w obszarze systemu opieki zdrowotnej.
WW1
Cel
przedmiotu
WW2
Wymagania
wstępne
Efekty
kształcenia
WW3
studentów
struktury
medycznego
laboratorium
grup
uzyskanymi wynikami popartą argumentacją merytoryczną z zakresu
udostępnionych opisów procedur analitycznych.
WW4
Student powinien posiadać wiedzę z zakresu organizacji i funkcjonowania
podmiotów świadczących usługi zdrowotne, w tym organizacji medycznego
laboratorium diagnostycznego na różnych szczeblach ochrony zdrowia.
WW5
Student powinien posiadać wiedzę z zakresu systemów jakości stosowanych
w medycznych laboratoriach diagnostycznych.
K_W05
zna objawy i przyczyny wybranych zaburzeń i zmian chorobowych
M2_W03
oraz metody ich oceny
K_W08
rozumie fizyczne podstawy procesów biologicznych oraz metod M2_W01
M2_W07
K_W13
M2_W05
M2_W07
M2_W08
K_W16
rozumie zasady funkcjonowania
aparatury
stosowanej
w
M2_W07
M2_W08
M2_W09
K_W17
M2_W10
M2_W11
M2_W12
K_W19
K_W20
K_W21
K_W22
zna podstawowe problemy przed-laboratoryjnej i po-laboratoryjnej
fazy wykonywania badań (w tym: czynniki pozaanalityczne
wpływające na wiarygodność wyników badań laboratoryjnych,
współpraca z personelem medycznym, potrzeby zleceniodawcy)
zna rolę badań laboratoryjnych w rozpoznaniu, monitorowaniu,
rokowaniu i profilaktyce zaburzeń narządowych i układowych oraz
kryteria doboru tych badań i zasady wykonywania
wybranych stanach chorobowych oraz zalecane testy
specjalistyczne
metodykę
pobierania,
transportu,
przechowywania
i
przygotowania do analizy (w tym: miejsce i czas pobrania, wpływ
czynników interferujących, dobór antykoagulantów, utrwalaczy i
podłóż transportowych, temperatury)
M2_W03
M2_W09
M2_W10
M2_W03
M2_W03
M2_W03
M2_W07
151
K_W26
K_W27
K_W29
K_W40
K_W41
zna teoretyczne i praktyczne aspekty manualnych i
laboratoryjnych parametrów hematologicznych oraz ich znaczenie
dla rozpoznawania, diagnostyki różnicowej, prognozowania oraz
oceny efektywności leczenia (w tym: niedokrwistości, chorób
hemato-onkologicznych,
mielodysplazji,
zaburzeń
układu
chłonnego)
laboratoryjnych parametrów koagulologicznych,ich znaczenia dla
okreslania
przyczyny
lub
ryzyka
niedokrzepliwości
i
nadkrzepliwości oraz oceny efektywności leczenia
diagnostyczne ilościowego i jakościowego badania płynów
ustrojowych, wydalin i wydzielin
zna statystyczne podstawy walidacji metod analitycznych i analizy
wyników badań laboratoryjnych, metody opracowania wyników i
oceny ich wartości diagnostycznej
M2_W03
M2_W07
M2_W03
M2_W07
M2_W03
M2_W07
M2_W03
M2_W03
K_W42 swoistość diagnostyczną, wartości predykcyjne i wskaźniki M2_W03
M2_U01
M2_U03
K_U01 przedlaboratoryjnych na jakość wyniku (w tym, konieczność
M2_U04
powtórzenia badania)
M2_U07
K_U02
potrafi przekazywać informację o wyniku bez ingerencji w
M2_U01
kompetencje lekarza
K_U03 potrafi przeszkolić pacjenta przed pobraniem materiału do badań
M2_U03
M2_U04
M2_U05
K_U04
M2_U01
M2_U03
M2_U04
K_U05
potrafi pobierać materiał do badań, ocenić jego przydatność, M2_U01
M2_U06
przechowywać i przygotowywać do analizy
M2_U05
umie dobrać optymalne metody analityczne i ocenić wiarygodność M2_U06
K_U06
wyników tych analiz
M2_U07
M2_U08
K_U07
M2_U01
M2_U02
M2_U11
potrafi interpretować zakresy wartości referencyjnych (z
M2_U06
K_U08 uwzględnieniem wieku, płci, stylu życia, wartości decyzyjnych)
M2_U13
oraz oceniać dynamikę zmian parametrów laboratoryjnych
K_U09 umie określić przydatność diagnostyczną badania laboratoryjnego
M2_U05
M2_U06
M2_U08
potrafi posługiwać się zautomatyzowaną aparaturą pomiarową (i M2_U01
K_U10 pomocniczym
sprzętem
laboratoryjnym),
stosowaną
we M2_U02
M2_U10
współczesnej laboratoryjnej diagnostyce medycznej
152
M2_U01
M2_U02
potrafi kalibrować sprzęt pomiarowy, ocenić jakość analityczną M2_U06
K_U11 oraz profesjonalnie opracować i interpretować wyniki analiz M2_U07
M2_U08
przydatnych w diagnostyce laboratoryjnej
M2_U09
M2_U10
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki laboratoryjnych badań
biochemicznych (w tym: elektrolitów, pierwiastków śladowych,
równowagi kwasowo-zasadowej, CO-oksymetrii, węglowodanów,
wskaźników glikacji białek, bilirubiny i jej frakcji, związków
azotowych oraz cystatyny i NGAL, w ocenie funkcji nerek, białka
K_U13
całkowitego,
proteinogramu,
immunoglobulin
i
białek
specyficznych, w tym białek ostrej fazy oraz markerów
niedokrwienia i martwicy mięśnia sercowego, wskaźników
zasobów żelaza, badań toksykologicznych, hormonów, lipidów,
enzymów i markerów nowotworowych)
M2_U01
M2_U02
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U14
M2_U04
M2_U05
K_U14
M2_U06
M2_U07
M2_U08
potrafi uzyskać wiarygodne wyniki laboratoryjnych badań
hematologicznych - manualnych i zautomatyzowanych (w tym:
OB., stężenia hemoglobiny, hematokrytu, liczby erytrocytów,
K_U15 retykulocytów,
leukocytów,
płytek
krwi,
wskaźników
czerwonokrwinkowych, retykulocytarnych i płytkowych) oraz
ocenić je w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki
chorobowej)
M2_U01
M2_U02
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2-U08
M2_U14
potrafi prawidłowo ocenić preparat mikroskopowy z krwi
obwodowej zdrowego noworodka oraz osoby dorosłej, a także w :
niedokrwistościach (z niedoboru żelaza, hemolitycznych,
K_U16
megaloblastycznych), w infekcjach, w eozynofilii, w ostrej i
przewlekłej białaczce szpikowej i limfocytowej oraz w szpiczaku
plazmocytowym
M2_U01
M2_U02
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U14
koagulologicznych - manualnych i zautomatyzowanych (w tym:
K_U18
PT, APTT, TT, czasu fibrynolizy, rekalcynacji, stężenia
fibrynogenu, D-Dimeru, AT, retrakcji skrzepu)
M2_U01
M2_U02
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
K_U19
potrafi interpretować wyniki badań koagulologicznych
M2_U04
M2_U05
w
M2_U06
M2_U07
M2_U08
badań płynów ustrojowych (w tym: moczu, kamieni moczowych,
kału (na obecność krwi utajonej, resztek pokarmowych, jaj i cyst
K_U20 pasożytów), płynu mózgowo-rdzeniowego, stawowego, wysięków,
przesięków, treści żołądkowej i dwunastniczej, ASO, RF) oraz
ocenić wyniki tych badań w odniesieniu do określonej patologii lub
M2_U01
M2_U02
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
153
M2_U01
M2_U02
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki badań serologicznych w
M2_U05
K_U23 diagnostyce chorób infekcyjnych (w tym HBV, HCV, CMV, HIV,
M2_U06
Borrelia burgdorferi, Helicobacter pylori)
M2_U07
M2_U08
potrafi proponować profile, schematy i algorytmy postępowania
diagnostycznego w różnych stanach klinicznych, zgodnie z
K_U29 zasadami etyki zawodowej, wymogami dobrej praktyki
laboratoryjnej i medycyny laboratoryjnej opartej na dowodach
naukowych
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
umie optymalizować ofertę badań laboratoryjnych, przydatną
lekarzowi w stawianiu właściwej diagnozy oraz zaplanować
K_U30 strategię poszerzenia diagnostyki o testy potwierdzające i
specjalistyczne, zgodnie z postępem wiedzy oraz rachunkiem
ekonomicznym
M2_U03
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U04
potrafi ocenić spójność zbiorczych wyników badań z zakresu M2_U05
K_U31 medycyny laboratoryjnej w odniesieniu do określonej patologii lub M2_U06
M2_U07
M2_U08
K_U34
M2_U03
potrafi prowadzić i dokumentować wewnątrz-laboratoryjną i
M2_U05
zewnątrz-laboratoryjną kontrolę jakości
M2_U08
M2_U02
M2_U06
M2_U13
K_U40 laboratoryjnej w formie ustnej i pisemnej w sposób dostosowany
M2_U14
M2_K04
M2_K06
K_K04
prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane
wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego
K_K07
jest przygotowany
laboratoryjnego
Treści
programowe
do
wykonywania
zawodu
z
diagnosty
M2_K03
M2_K07
M2_KO8
M2_K08
Liczba
godzin
Nazwa
C1
Pobieranie materiału do badań laboratoryjnych.
10
C2
Rejestracja i dystrybucja materiału.
5
C3
Odprawa wyników (recepcja).
5
C4
C5
C6
C7
C8
C9
C10
Badania z zakresu hematologii (morfologia krwi
obwodowej).
Badania z zakresu analityki ogólnej (badanie
ogólne moczu i kału).
Badania z zakresu chemii klinicznej i terapii
monitorowanej.
Oznaczenia immunochemiczne i techniki
elektroforetyczne.
Wykonywanie badań pilnych.
Badania z zakresu hematologii (rozmaz krwi
obwodowej i szpiku kostnego).
Badania układu hemostazy naczyniowej.
15
IV rok
10
20
15
10
V rok
15
20
154
C11
C12
C13
C14
C15
Narzędzia
dydaktyczne
Badania z zakresu analityki ogólnej (płyny z jam
ciała, PMR).
Badania z zakresu chemii klinicznej i terapii
monitorowanej.
Badania
z
zakresu
serodiagnostyki
wirusologicznej.
Badania z zakresu immunologii ogólnej.
Badania
z
zakresu
immunoserologii
transfuzjologicznej.
15
10
10
10
10
K_W05 C4 - C15
K_W08 C4 - C15
K_W13 C4 - C15
K_W16 C4 - C15
K_W17 C4 - C15
K_W19 C1
K_W20 C4 - C15
K_W21 C4 - C15
K_W22 C1
K_W26 C4 i C9
K_W27 C10
K_W29 C5 i C11
K_W40 C4 - C15
K_W41 C4 - C15
K_W42 C4 - C15
K_U01 C2 - C15
K_U02 C1 i C3
K_U03 C1
K_U04 C1 - C15
K_U05 C1
K_U06 C4 - C15
K_U07 C4 - C15
K_U08 C4 - C15
K_U09 C4 - C15
K_U10 C4 - C15
K_U11 C4 - C15
K_U13 C4 - C15
K_U14 C6 i C12
K_U15 C4 i C9
K_U16 C9
K_U18 C10
155
K_U19 C10
K_U20 C5 i C11
K_U23 C7 i C15
K_U29 C3 - C15
K_U30 C3 - C15
K_U31 C3 - C15
K_U34 C4 - C15
K_U36 C2 i C3
K_U40 C1 - C15
K_K02 C1 - C15
K_K04 C1 - C15
K_K07 C1 - C15
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
F
P
K_W05
C1 - C15
metody ich oceny
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W08
rozumie fizyczne podstawy procesów biologicznych
2
student nie rozumie
3
4
student zna dobrze
5
K_W13
metod
rozumie pojęcie metody definitywnej, referencyjnej i wpływ czynników
interferujących
2
student nie rozumie
3
4
student zna dobrze
5
K_W16
oraz
laboratoryjnej
2
student nie rozumie
3
4
student zna dobrze
5
156
uwarunkowania czynności diagnostyki laboratoryjnej oraz wymagania
K_W17
dotyczące organizacji medycznego laboratorium diagnostycznego na
różnych szczeblach ochrony zdrowia
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W19
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
zna rolę badań laboratoryjnych w rozpoznaniu, monitorowaniu, rokowaniu i
K_W20 profilaktyce zaburzeń narządowych i układowych oraz kryteria doboru tych
badań i zasady wykonywania
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W21
zna wskazania do poszerzenia diagnostyki laboratoryjnej w wybranych
stanach chorobowych oraz zalecane testy specjalistyczne
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
zna rodzaje i charakterystykę materiału biologicznego, zasady i metodykę
pobierania, transportu, przechowywania i przygotowania do analizy (w tym:
K_W22
miejsce i czas pobrania, wpływ czynników interferujących, dobór
antykoagulantów, utrwalaczy i podłóż transportowych, temperatury)
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W26
układu chłonnego)
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
157
5
K_W29 diagnostyczne ilościowego i jakościowego badania płynów ustrojowych,
wydalin i wydzielin
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
zna statystyczne podstawy walidacji metod analitycznych i analizy wyników
K_W40 badań laboratoryjnych, metody opracowania wyników i oceny ich wartości
diagnostycznej
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W41
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
zna elementy diagnostycznej charakterystyki badania (czułość i swoistość
K_W42 diagnostyczną, wartości predykcyjne i wskaźniki prawdopodobieństw, zasady
doboru wartości odcięcia, itd.)
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_U01 przedlaboratoryjnych na jakość wyniku (w tym, konieczność powtórzenia
badania)
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U02
potrafi przekazywać informację o wyniku bez ingerencji w kompetencje
lekarza
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U03 potrafi przeszkolić pacjenta przed pobraniem materiału do badań
158
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U04
potrafi skutecznie komunikować się ze współpracownikami,
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U05
przygotowywać do analizy
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U06
umie dobrać optymalne metody analityczne i ocenić wiarygodność wyników
tych analiz
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U07
innymi
potrafi stosować instrumentalne
2
student nie potrafi
3
4
5
metody
analityczne
w
medycznej
potrafi interpretować zakresy wartości referencyjnych (z uwzględnieniem
K_U08 wieku, płci, stylu życia, wartości decyzyjnych) oraz oceniać dynamikę zmian
parametrów laboratoryjnych
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U09 umie określić przydatność diagnostyczną badania laboratoryjnego
2
student nie umie
3
student umie dostatecznie
4
student umie dobrze
5
student umie bardzo dobrze
159
K_U10 pomocniczym sprzętem laboratoryjnym), stosowaną we współczesnej
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U11 profesjonalnie opracować i interpretować wyniki analiz przydatnych w
2
student nie potrafi
3
4
5
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki laboratoryjnych badań biochemicznych
(w tym: elektrolitów, pierwiastków śladowych, równowagi kwasowozasadowej, CO-oksymetrii, węglowodanów, wskaźników glikacji białek,
bilirubiny i jej frakcji, związków azotowych oraz cystatyny i NGAL, w ocenie
K_U13 funkcji nerek, białka całkowitego, proteinogramu, immunoglobulin i białek
specyficznych, w tym białek ostrej fazy oraz markerów niedokrwienia i
martwicy mięśnia sercowego, wskaźników zasobów żelaza, badań
toksykologicznych,
hormonów,
lipidów,
enzymów
i
markerów
nowotworowych)
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U14
2
student nie potrafi
3
4
5
potrafi uzyskać wiarygodne wyniki laboratoryjnych badań hematologicznych manualnych i zautomatyzowanych (w tym: OB., stężenia hemoglobiny,
K_U15 hematokrytu, liczby erytrocytów, retykulocytów, leukocytów, płytek krwi,
wskaźników czerwonokrwinkowych, retykulocytarnych i płytkowych) oraz
ocenić je w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki chorobowej)
2
student nie potrafi
3
4
5
potrafi prawidłowo ocenić preparat mikroskopowy z krwi obwodowej
zdrowego noworodka oraz osoby dorosłej, a także w : niedokrwistościach (z
K_U16 niedoboru żelaza, hemolitycznych, megaloblastycznych), w infekcjach, w
eozynofilii, w ostrej i przewlekłej białaczce szpikowej i limfocytowej oraz w
szpiczaku plazmocytowym
2
student nie potrafi
160
3
4
5
potrafi
uzyskiwać
wiarygodne
wyniki
laboratoryjnych
badań
koagulologicznych - manualnych i zautomatyzowanych (w tym: PT, APTT,
K_U18
TT, czasu fibrynolizy, rekalcynacji, stężenia fibrynogenu, D-Dimeru, AT,
retrakcji skrzepu)
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U19
potrafi interpretować wyniki badań koagulologicznych w odniesieniu do
2
student nie potrafi
3
4
5
krwi utajonej, resztek pokarmowych, jaj i cyst pasożytów), płynu mózgowoK_U20
rdzeniowego, stawowego, wysięków, przesięków, treści żołądkowej i
2
student nie potrafi
3
4
5
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki badań serologicznych w diagnostyce
K_U23 chorób infekcyjnych (w tym HBV, HCV, CMV, HIV, Borrelia burgdorferi,
Helicobacter pylori)
2
student nie potrafi
3
4
5
potrafi proponować profile, schematy i algorytmy postępowania
diagnostycznego w różnych stanach klinicznych, zgodnie z zasadami etyki
K_U29
zawodowej, wymogami dobrej praktyki laboratoryjnej i medycyny
laboratoryjnej opartej na dowodach naukowych
2
student nie potrafi
3
4
5
umie optymalizować ofertę badań laboratoryjnych, przydatną lekarzowi w
stawianiu właściwej diagnozy oraz zaplanować strategię poszerzenia
K_U30
diagnostyki o testy potwierdzające i specjalistyczne, zgodnie z postępem
wiedzy oraz rachunkiem ekonomicznym
161
2
student nie umie
3
student umie dostatecznie
4
student umie dobrze
5
student umie bardzo dobrze
K_U31
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U34
potrafi prowadzić i dokumentować wewnątrz-laboratoryjną i zewnątrzlaboratoryjną kontrolę jakości
2
student nie potrafi
3
4
5
2
student nie potrafi
3
4
5
K_U40 laboratoryjnej w formie ustnej i pisemnej w sposób dostosowany do
2
student nie potrafi
3
4
5
2
student nie potrafi
3
4
5
K_K04
2
3
4
5
prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem
student nieprawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem
student dostatecznie identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem
student dobrze identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
diagnosty laboratoryjnego
student bardzo dobrze identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem
162
K_K07 jest przygotowany do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego
2
student nie jest przygotowany
3
student jest przygotowany dostatecznie
4
student jest przygotowany dobrze
5
student jest przygotowany bardzo dobrze
Liczba godzin
ECTS
W
Godziny kontaktowe
Obciążenie
pracą
studenta
S
C
L
180
P
14
50
Piśmiennictwo
podstawowe
Laboratoryjnych
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
tel./fax /22/ 5720-735
163
Karta
przedmiotu
PROPEDEUTYKA MEDYCYNY Z ELEMENTAMI INTERNY
CP1
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
Efekty
ksztłacenia
CP2
Poznanie podstawowej wiedzy z zakresu patofizjologii i objawów
klinicznych najczęstszych schorzeń internistycznych ze szczególnym
uwzględnieniem problemów kardiologicznych
Poznanie podstaw teoretycznych dotyczących klinicznego badania
chorego oraz interpretacji wyników badań dodatkowych ze szczególnym
uwzględnieniem metod laboratoryjnych mających zastosowanie w
diagnostyce internistycznokardiologicznej.
CP3
Poznanie podstawowych zasad leczenia i profilaktyki internistycznokardiologicznej
WW1
Student powinien posiadać podstawową wiedzę dotyczącą
fizjologii człowieka z zakresu szkoły średniej
WW2
Student zna podstawy diagnostyki laboratoryjnej z I-III roku
studiów
zna objawy i przyczyny wybranych zaburzeń i zmian
chorobowych oraz metody ich oceny w zakresie
najczęstszych problemów internistycznych ze szczególnym
K_W05
uwzględnieniem chorób układu sercowo-naczyniowego. Zna
teoretyczne podstawy badania klinicznego chorego w tym
układu krążenia, ekg.
zna zasady doboru, wykonywania i organizacji badań
K_W46 przesiewowych w profilaktyce i leczeniu najczęstszych
schorzeń internistycznych na poziomie podstawowym.
określonej patologii lub jednostki chorobowej w najczęściej
spotykanych w populacji jednostkach chorobowych z układu
K_U14
sercowo-naczyniowego,
płucnego,
pokarmowego,
moczowego, nerwowego, endokrynnego na poziomie
podstawowym.
Treści
programowe
M2_W03
M2_W08
M2_W09
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
Liczba
godzin
Nazwa
W1
Miażdżyca, powikłania, prewencja
1
W2
Choroba wieńcowa. Zawał serca
2
W3
Niewydolność serca
1
W4
Zaburzenia rytmu serca
1
W5
Nadciśnienie tętnicze
1
W6
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
1
W7
Nagłe zatrzymanie
reanimacyjnego
W8
Cukrzyca
1
W9
Choroby płuc
1
W10
Ostra i przewlekła niewydolność nerek
1
W11
Choroby układu moczowego: zakażenia układu moczowego,
kamica dróg moczowych, kłębuszkowe zapalenia nerek,
nefropatie wtórne
1
W12
Żółtaczki
1
W13
Najczęstsze choroby przewodu pokarmowego: choroba
refleksowa przełyku, choroba wrzodowa, zapalenia jelit
1
W14
Gruźlica
1
Zasady badania chorego w klinice
1
S1
krążenia.
Zasady
postępowania
1
164
S2
Ocena stanu ogólnego chorego. Badanie głowy i szyi
2
S3
Badanie układu krążenia
2
S4
Badanie obwodowego układu krążenia
2
S5
EKG
2
S6
Badanie układu oddechowego
2
S7
Badanie układu pokarmowego
2
S8
Badanie układu moczowego
2
S9
Ocena stanu neurologicznego i psychiatrycznego
2
S10
S11
2
S13
Nowotwory, epidemiologia, obraz kliniczny najczęściej
rozpoznawanych
nowotworów.
Pacjent
z
chorobą
nowotworową
2
S14
Symptomatologia i diagnostyka chorób tarczycy
2
S15
Zakażenia i posocznica
2
S16
Chory z podejrzeniem udaru mózgu
1
Przedstawienie przypadków klinicznych z zakresu chorób
internistycznokardiologicznych
ze
szczególnym
uwzględnieniem i interpretacją badań laboratoryjnych.
Zapoznanie z pracą pracowni echokardiograficznej, testów
wysiłkowych, holterowskiej
Omówienie wyników badań wykonywanych metodą
nefelometryczną, metodami serologicznymi i PCR a także
badań immunologicznych z zastosowaniem aparatu Luminex
30
5
C3
Dializoterapia
5
C4
Terapia monitorowana
5
K_W05
W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W10, W11, W12, W13, W14, S1,
S2, S3, S4, S5, S6, S7, S8, S9
K_W46 W1, W2, W6, W8, W12, W13, S13, S14, S15, S16, C2
K_U14
Szczegóły
oceny
2
Marskość wątroby. Ostre schorzenia jamy brzusznej z
uwzględnieniem wskazań do leczenia operacyjnego
C2
Ocena
studenta
2
S12
C1
Narzędzia
dydaktyczne
Zaburzenia jonowe i gospodarki kwasowo-zasadowej oraz
metody leczenia nerko-zastępczego
Diagnostyka chorób hematologicznych: niedokrwistości skazy
krwotoczne
W2, W3, W5, W6, W8, W9, W10, W11, W12, W13, W14, S10, S11, S12,
S14, C1, C2
F
S1-16, C1-C2
P
W1-W14
metody ich oceny w zakresie najczęstszych problemów internistycznych
K_W05 ze szczególnym uwzględnieniem chorób układu sercowo-naczyniowego.
Zna teoretyczne podstawy badania klinicznego chorego w tym układu
krążenia, ekg.
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
zna zasady doboru, wykonywania i organizacji badań przesiewowych w
K_W46 profilaktyce i leczeniu najczęstszych schorzeń internistycznych na
poziomie podstawowym.
165
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
K_U14
patologii lub jednostki chorobowej w najczęściej spotykanych
w
populacji jednostkach chorobowych z układu sercowo-naczyniowego,
płucnego, pokarmowego, moczowego, nerwowego, endokrynnego na
poziomie podstawowym.
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
Liczba godzin
Godziny kontaktowe
Obciążenie
pracą
studenta
W
15
S
30
C
45
L
ECTS
5
P
10
10
40
Piśmiennictwo 1. Szczeklik A.: Choroby wewnętrzne. Medycyna Praktyczna,2011
podstawowe
2. Kokot F. Diagnostyka różnicowa objawów chorobowych. PZWL, 2007
1. Herold G.: Medycyna wewnętrzna. PZWL,2008
Piśmiennictwo
2. Januszewicz W., Kokot F.: Interna. PZWL,2002
uzupełniające
3. Antczak A., Myśliwiec M., Pruszczyk P.: Wielka Interna.
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Prof. dr hab. n. med. Piotr Pruszczyk
[email protected], tel. (22) 502 11 44
Zajęcia są prowadzone w Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii (Warszawa,
ul.Lindleya 4, pawilon 3) i Klinice Medycyny Transplantacyjnej i Nefrologii
(Warszawa, ul. Nowogrodzka 59, pawilon 2).
166
Karta
przedmiotu
TOKSYKOLOGIA
CP1
Cel
przedmiotu
CP2
CP3
CP4
WW1
Zna podstawowe wiadomości nabyte z przedmiotów na I – III roku studiów a
w szczególności:
- nanocząstki – typy, struktura, właściwości fizyko-chemiczne
- chemizm rodników tlenowych, wielostopniowa redukcja cząsteczki tlenu
- rodniki azotowe
- budowa anatomiczna roślina, szczur, ludzka
- struktura komórki, tkanek, narządów, frakcje komórkowe
- podstawy genetyki, funkcjonowania DNA
- podstawy enzymologii, kinetyki
- neuroprzekaźniki
- statystyka – zmienne powiązane, szacowanie różnic statystycznie istotnych
- walidacja metod spektralnych i chromatograficznych
- techniki NMR
WW2
Posiada umiejętności manualne nabyte podczas laboratoriów odbytych
na I – III roku studiów, a w szczególności:
- ważenie na różnych typach wag
- posługiwanie się pipetami zwykłymi, automatycznymi, mikrostrzykawkami
- obsługa spektrofotometrów
- obsługa wyparki próżniowej
- umiejętność ekstrakcji „płyn-płynem”, „płyn-ciało stałe”
- sporządzanie roztworów, rozcieńczanie, obliczenia matematyczne
Wymagania
wstępne
Efekty
ksztłacenia
Student nabywa umiejętność posługiwania się wiedzą z zakresu toksykologii
ogólnej i szczegółowej, oceny narażenia na substancje toksyczne; oceny
skutków działania substancji toksycznych; oceny możliwości diagnostyki
zatruć; doboru materiału do badań toksykologicznych; wykonywania analiz
toksykologicznych; interpretacji wyników badań toksykologicznych.
Przekazanie studentom wiedzy na temat podstaw epidemiologii klinicznej,
chorób zakaźnych i epidemiologii środowiskowej oraz w medycynie pracy
Przekazanie studentom wiedzy na temat zagrożeń genetycznych
wynikających z zanieczyszczenia środowiska różnymi czynnikami fizycznymi i
chemicznymi
Nauczenie wykonywania bakteryjnych testów krótkoterminowych do oceny
właściwości genotoksycznych związków chemicznych
FW13-K_W48 zna podstawowe pojęcia związane z toksykologią
M2_W10
FW13-K_W49
zna losy ksenobiotyków w ustroju z uwzględnieniem procesów
M2_W02
aktywacji i detoksykacji.
FW13-K_W50
zna
różnorodne
mechanizmy
działania
toksycznego
M2_W03
ksenobiotyków oraz zasady postępowania w zatruciach.
FW13-K_W51 zna metody oceny toksyczności i ryzyka
M2_W01
FW14-K_W51 zna i rozumie podstawy epidemiologii klinicznej
M2_W03
FW14-K_W52 zna i rozumie podstawy epidemiologii chorób zakaźnych
M2_W03
M2_W06
FW14-K_W53
zna i rozumie zadania epidemiologii środowiskowej oraz w M2_W04
medycynie pracy.
M2_W03
FW14-K_W54
zna zagrożenia genetyczne wynikające z zanieczyszczenia
M2_W03
środwiska
167
K_U13
wskaźników glikacji białek, bilirubiny i jej frakcji, związków
azotowych oraz cystatyny i NGAL, w ocenie funkcji nerek, białka
całkowitego,
proteinogramu,
immunoglobulin
i
białek
specyficznych, w tym białek ostrej fazy oraz markerów
niedokrwienia i martwicy mięśnia sercowego, wskaźników
zasobów żelaza, badań toksykologicznych, hormonów, lipidów,
enzymów i markerów nowotworowych) oraz potrafi uzyskiwać
wiarygodne wyniki badań oksykologicznych
K_U39
M2_U08
FW13-K_U42
potrafi przeprowadzić izolację trucizn z materiału biologicznegoi
M2_U02
wybrać odpowiednią metodę ich detekcji.
FW13-K_U43
interpretuje wyniki badańw zakresie oceny działania toksycznego
M2_U06
ksnobiotyku/ksenobiotyków w zatruciu.
FW14-K_U47
potrafi oceniać fazy badania klinicznego nad lekiem
FW14-K_U48
M2_U03
potrafi zastosować randomizacje i wyliczyć niezbędną wielkość
M2_U14
próby w badaniach z zastosowaniem epidemiologii klinicznej
M2_U14
FW14-K_U49
potrafi interpretować wyniki badań w epidemiologii chorób
M2_U03
zakaźnych
FW14-K_U50
potrafi wyliczać ryzyko narażenia na szkodliwe czynniki
M2_U03
środowiskowe w badaniach epidemiologii środowiskowej
M2_U08
medycyny pracy
FW14-K_U51
umie wykonać krótkoterminowe testy bakteryjne wykrywające
M2_U02
właściwości genotoksyczne
K_K06
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia w zakresie
zdobywania wiedzy o toksycznym działaniu ksenobiotyków i o M2_K01
nowych technikach analitycznych stosowanych w toksykologii
Treści
programowe
Nazwa
M2_U01
M2_U02
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U14
M2_U03
M2_U08
Liczba
godzin
W1
Cele i zadania toksykologii.
1
W2
Interdyscyplinarny charakter toksykologii.
1
W3
Podstawowe pojęcia i definicje w toksykologii.
2
W4
Mechanizmy działania substancji toksycznych.
2
W5
Losy ksenobiotyków w ustroju i ich działanie toksyczne.
2
W6
Postepowanie w zatruciach, odtrutki, ośrodki ostrych zatruć.
2
W7
Toksykomanie.
2
W8
Toksykologia doświadczalna, metody oceny toksyczności.
2
W9
Koncepcja bezpieczeństwa chemicznego.
1
W10
Ksenobiotyki w środowisku - działanie mutagenne związków
chemicznych.
3
W11
Krótkoterminowe testy do wykrywania związków genotoksycznych.
2
W12
Działanie rakotwórcze substancji chemicznych.
3
W13
Podstawu epidemiologii klinicznej.
2
W14
Epidemiologia chorób zakaźnych.
2
168
W15
C1
C2
Epidemiologia środowiskowa i epidemiologia w medycynie pracy.
Opracowanie i przedstawienie przykładów badań klinicznych nad
lekiem.
Opracowanie i przedstawienie przykładów z epidemiologii chorób
zawodowych.
3
4
4
C3
Procedury wykonywania wybranych testów krótkoterminowych do
wykrywania związków genotoksycznych i mutagennych.
5
C4
Metody analizy i opracowywania wyników testów do oceny
właściwości genotoksycznych i mutagennych.
3
L1
L2
L3
L4
L5
L6
Oznaczanie
alkoholu
metylowego
spektrofotometryczną.
Oznaczanie
karboksyhemoglobiny
we
we
krwi
metodą
krwi
metodą
Identyfikacja pochodnych kwasu barbiturowego i glimidu w moczu.
Oznaczanie barbituranów i glimidu w surowicy metodą
Zastosowanie toksykokinetyki w diagnostyce zatrucia ostrego
salicylanami.
Oznaczanie kwasu delta-aminolewulinowego w moczu metodą
spektrofotometryczną jako wskaźnika narażenia na ołów.
5
5
5
5
5
5
FW13-K_W48 W1-W3
FW13-K_W49 W5
FW13-K_W50 W4, W6, W7, L1-L6
FW13-K_W51 W8, W9
FW14-K_W51 W13, C1
FW14-K_W52 W14
FW14-K_W53 W15, C2
FW14-K_W54 W10, W11, W12
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
K_U13
L1-L6
K_U39
L1-L6
FW13-K_U42
L1-L6
FW13-K_U43
W4, L1-L6
FW14-K_U47
W13, C1
FW14-K_U48
W13, C1
FW14-K_U49
W14
FW14-K_U50
W15, C2
FW14-K_U51
W11, C3
K_K06
W1, W6
F
L1-L6
P
W1-W9, L1-L6
FW13-K_W48 Zna podstawowe pojęcia związane z toksykologią
2
Nie zna
169
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
FW13-K_W48 Zna podstawowe pojęcia związane z toksykologią
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
FW13-K_W49
Zna losy ksenobiotyków w ustroju z uwzględnieniem procesów aktywacji i
detoksykacji.
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
FW13-K_W50
Zna różnorodne mechanizmy działania toksycznego ksenobiotyków oraz
zasady postępowania w zatruciach.
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
FW13-K_W51 Zna metody oceny toksyczności i ryzyka
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
FW14-K_W51 Zna i rozumie podstawy epidemiologii klinicznej
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
FW14-K_W52 Zna i rozumie podstawy epidemiologii chorób zakaźnych
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
FW14-K_W53 Zna i rozumie zadania epidemiologii środowiskowej oraz w medycynie pracy.
170
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
FW14-K_W54 Zna zagrożenia genetyczne wynikające z zanieczyszczenia środwiska
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
K_U13
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki laboratoryjnych badań biochemicznych
(w tym: elektrolitów, pierwiastków śladowych, równowagi kwasowozasadowej, CO-oksymetrii, węglowodanów, wskaźników glikacji białek,
bilirubiny i jej frakcji, związków azotowych oraz cystatyny i NGAL, w ocenie
funkcji nerek, białka całkowitego, proteinogramu, immunoglobulin i białek
specyficznych, w tym białek ostrej fazy oraz markerów niedokrwienia i
martwicy mięśnia sercowego, wskaźników zasobów żelaza, badań
toksykologicznych,
hormonów,
lipidów,
enzymów
i
markerów
nowotworowych) oraz potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki badań
oksykologicznych
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
K_U39
obserwacji
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
FW13-K_U42
potrafi przeprowadzić izolację trucizn z materiału biologicznegoi wybrać
odpowiednią metodę ich detekcji.
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
FW13-K_U43
interpretuje wyniki badańw zakresie
2
Nie interpretuje
3
Interpretuje dostatecznie
4
Interpretuje dobrze
5
Interpretuje bardzo dobrze
FW14-K_U47
oceny
działania
toksycznego
171
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
FW14-K_U48
potrafi zastosować randomizacje i wyliczyć niezbędną wielkość próby w
badaniach z zastosowaniem epidemiologii klinicznej
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
FW14-K_U49
potrafi interpretować wyniki badań w epidemiologii chorób zakaźnych
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
FW14-K_U50
potrafi wyliczać ryzyko narażenia na szkodliwe czynniki środowiskowe w
badaniach epidemiologii środowiskowej medycyny pracy
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
FW14-K_U51
umie wykonać krótkoterminowe testy bakteryjne wykrywające właściwości
genotoksyczne
2
Nie umie
3
Umie dostatecznie
4
Umie dobrze
5
Umie bardzo dobrze
K_K06
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia w zakresie zdobywania
wiedzy o toksycznym działaniu ksenobiotyków i o nowych technikach
analitycznych stosowanych w toksykologii
2
Nie wykazuje
3
4
Wykazuje dobrze
5
Obciążenie
pracą
studenta
W
Godziny kontaktowe
Liczba godzin
ECTS
30
5
S
C
15
L
30
P
172
15
10
40
1. Skrypt Analiza toksykologiczna. Skrypt dla studentów Wydziału Farmaceutycznego AM w
Warszawie. Warszawa 2007
2. Seńczuk W. (red.): Toksykologia współczesna. PZWL 2005
3. Nałęcz-Jawecki G., Bonislawska A., Skrzypczak A., Demkowicz-Dobrzański K.:
Piśmiennictwo Ekotoksykologia. Zakład Badania Środowiska WUM, 2010
podstawowe
4. Jędrychowski W.: Epidemiologia - wprowadzenie i metody badania. PZWL 1999
5. Bzdęga J., Gębska-Kuczerowska A.: Epidemiologia w zdrowiu publicznym. PZWL 2010
6. Jędrychowski W.: Epidemiologia w medycynie klinicznej i zdrowiu publicznym.
Wydawnictywo UJ 2010
1. Najnowsze piśmiennictwo z toksykologii, przekazywane indywidualnie studentom.
Piśmiennictwo 2. Brzeziński Z.J., Szamotulska K.: Epidemiologia kliniczna. PZWL 2004
uzupełniające
3. ISO 13829 (2000). Water Quality. Determination of the genotoxicity of water and
wastewater using the umu-test.
Prowadzący
przedmiot
Prof. WUM dr hab. Mirosław Szutowski
Dodatkowe
informacje
Cel CP1 jest realizowany w Katedrze i Zakładzie Toksykologii, natomiast cele CP2-CP4 w
ramach Zakładu Badania Środowiska WUM.
Dr n. farm. Krzysztof Demkowicz-Dobrzański
173
V rok
174
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
DIAGNOSTYKA LABORATTORYJNA
CP1
CP2
CP3
WW1
WW2
WW3
WW4
Efekty
kształcenia
K_W01
K_W02
K_W03
K_W05
K_W08
K_W12
K_W13
K_W18
K_W19
K_W20
K_W21
K_W23
K_W24
K_W27
Umiejętność określania algorytmów postępowania laboratoryjnego w
rozpoznaniu, monitorowaniu oraz profilaktyce zaburzeń narządowych i
układowych
Interpretacja wyników badań laboratoryjnych
Ocena przydatności diagnostycznej badań laboratoryjnych
Zna zasady i metody wykonywania badań laboratoryjnych
Zna zasady pobierania materiału do badań
Potrafi interpretować wyniki badań w zakresie analityki ogólnej,
hematologii i biochemii klinicznej
Umie samodzielnie wykonać proste czynności manualne, które znajdują
zastosowanie w pracy laboratoryjnej (w tym badania POCT)
zna prawidłową budowę i funkcję komórek, tkanek,
narządów i układów organizmu ludzkiego oraz rozumie M2_W02
współzależności ich budowy i funkcji w warunkach zdrowia i M2_W01
choroby
M2_W02
ludzkiego, homeostazy ustrojowej i jej regulacji, procesów
M2_W01
reprodukcji, starzenia się i śmierci
pokarmowego,
krwionośnego,
moczowego, M2_W02
odpornościowego i nerwowego oraz powstawanie i M2_W01
znaczenie płynów ustrojowych, wydzielin i wydalin
zna objawy i przyczyny wybranych zaburzeń i zmian
M2_W03
chorobowych oraz metody ich oceny
M2_W01
metod
pomiarowych
stosowanych
w
diagnostyce
M2_W07
laboratoryjnej
zna definicje i metody oceny precyzji, dokładności,
M2_W05
swoistości, czułości, czułości funkcjonalnej i liniowości
M2_W07
metod analitycznych oraz zasady kontroli ich jakości
M2_W05
M2_W07
M2_W08
rozumie
związek
między
nieprawidłowościami
M2_W03
morfologicznymi a funkcją zmienionych narządów i układów,
M2_W02
objawami klinicznymi i strategią diagnostyczną
zna podstawowe problemy przed-laboratoryjnej i polaboratoryjnej fazy wykonywania badań w tym: czynniki M2_W03
pozaanalityczne wpływające na wiarygodność wyników M2_W09
badań
laboratoryjnych,
współpraca
z
personelem M2_W10
medycznym, potrzeby zleceniodawcy
zna
rolę
badań
laboratoryjnych
w
rozpoznaniu,
monitorowaniu,
rokowaniu
i
profilaktyce
zaburzeń
M2_W03
narządowych i układowych oraz kryteria doboru tych badań i
zasady wykonywania
wybranych stanach chorobowych oraz zalecane testy M2_W03
specjalistyczne
laboratoryjnej oceny procesów metabolicznych w aspekcie M2_W07
M2_W01
M2_W03
rozpoznawania, diagnostyki różnicowej, monitorowania
M2_W07
przebiegu choroby i oceny efektów leczenia w różnych
stanach klinicznych
zautomatyzowanych metod oznaczania ilościowych i
jakościowych
laboratoryjnych
parametrów
koaguologicznych, ich znaczenia dla określania przyczyny
M2_W03
M2_W07
175
K_W33
K_W39
K_W40
K_W41
K_W42
lub ryzyka niedokrzepliwości i nadkrzepliwości oraz oceny
efektywności leczenia
zna diagnostykę serologiczną chorób infekcyjnych oraz jej
znaczenie dla rozpoznawania, różnicowania, monitorowania
przebiegu choroby i oceny efektów leczenia
zna metody analizy toksykologicznej i wpływ ksenobiotyków
na wartości laboratoryjnych parametrów biochemicznych i
hematologicznych stosowanych w diagnostyce laboratoryjnej
zna statystyczne podstawy walidacji metod analitycznych i
analizy
wyników
badań
laboratoryjnych,
metody
opracowania wyników i oceny ich wartości diagnostycznej
zna zasady interpretacji wyników badań laboratoryjnych w
celu różnicowania stanów fizjologicznych i patologicznych
zna elementy diagnostycznej charakterystyki badania
czułość i swoistość diagnostyczną, wartości predykcyjne i
wskaźniki prawdopodobieństw, zasady doboru wartości
odcięcia, itd.
K_W44
zna zasady komputeryzacji laboratorium
laboratoryjnego systemu informatycznego
K_W45
zna zasady wykonywania badań laboratoryjnych w miejscu
opieki nad chorym (POCT) oraz w warunkach samokontroli
K_U09
umie
określić
laboratoryjnego
K_U11
potrafi kalibrować sprzęt pomiarowy, ocenić jakość
analityczną oraz profesjonalnie opracować i interpretować
wyniki analiz przydatnych w diagnostyce laboratoryjnej
K_U13
biochemicznych (w tym: elektrolitów,
pierwiastków
śladowych, równowagi kwasowo-zasadowej, CO-oksymetrii,
węglowodanów, wskaźników glikacji białek, bilirubiny i jej
frakcji, związków azotowych oraz cystatyny i NGAL, w
ocenie funkcji nerek, białka całkowitego, proteinogramu,
immunoglobulin i białek specyficznych, w tym białek ostrej
fazy oraz markerów niedokrwienia i martwicy mięśnia
sercowego,
wskaźników
zasobów
żelaza,
badań
toksykologicznych, hormonów, lipidów, enzymów i markerów
nowotworowych)
przydatność
i
diagnostyczną
działania
badania
K_U14
potrafi ocenić wyniki badań biochemicznych w odniesieniu
K_U18
koagulologicznych - manualnych i zautomatyzowanych (w
tym: PT, APTT, TT, czasu fibrynolizy, rekalcynacji, stężenia
fibrynogenu, D-Dimeru, AT, retrakcji skrzepu)
K_U19
potrafi interpretować wyniki badań koagulologicznych w
K_U23
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki badań serologicznych w
diagnostyce chorób infekcyjnych (w tym HBV, HCV, CMV,
HIV, Borrelia burgdorferi, Helicobacter pylori)
M2_W03
M2_W07
M2_W03
M2_W07
M2_W03
M2_W03
M2_W03
M2_W08
M2_W09
M2_W11
M2_W12
M2_W08
M2_W09
M2_U05
M2_U06
M2_U08
M2_U01
M2_U02
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U09
M2_U10
M2_U01
M2_U02
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U14
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U01
M2_U02
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U01
M2_U02
M2_U05
M2_U06
M2_U07
176
K_U27
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki monitorowania stężenia
leków w materiale biologicznym
K_U28
umie dobrać materiał do badań toksykologicznych; wykonać
analizy toksykologiczne i interpretować wyniki tych badań
K_U29
potrafi proponować profile, schematy i algorytmy
postępowania diagnostycznego w różnych stanach
klinicznych, zgodnie z zasadami etyki zawodowej,
wymogami dobrej praktyki laboratoryjnej i medycyny
laboratoryjnej opartej na dowodach naukowych
K_U31
potrafi ocenić spójność zbiorczych wyników badań z zakresu
medycyny laboratoryjnej w odniesieniu do określonej
K_U34
potrafi prowadzić i dokumentować wewnątrz-laboratoryjną i
K_U36
K_U37
potrafi
posługiwać
się
laboratoryjnym
systemem
informatycznym
K_K02
K_K04
prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z
K_K05
K_K06
K_K07
współpracowników
laboratoryjnego
Nazwa
Treści
programowe
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
Cel wykonywania badań laboratoryjnych z uwzględnieniem
różnych dyscyplin medycyny laboratoryjnej. Rola badań w:
rozpoznaniu, monitorowaniu leczenia, ocenie stopnia
wyleczenia, profilaktyce, stratyfikacji ryzyka. Badania
przesiewowe. Pojęcie medycyny laboratoryjnej opartej na
faktach.
Sposoby wyrażania i interpretacji wyników badań
laboratoryjnych. Różne pojęcia „normy”. Pojęcie profili i
algorytmów. Akceptacja i autoryzacja. Błędy i interferencje.
Wpływ zmienności biologicznej na interpretację wyników
badań
laboratoryjnych.
Odrębności
diagnostyki
laboratoryjnej w zależności od wieku i płci.
Cel i metody oceny jakości analitycznej. Kontrola
wewnątrzlaboratoryjna. Badania biegłości.
Rola badań laboratoryjnych w stanach nagłych. Badania w
trybie pilnym. Badania zdecentralizowane
Rola
badań
laboratoryjnych
w
chorobach
autoimmunizacyjnych
Ocena stanu gospodarki wodno-elektrolitowej.
M2_U08
M2_U01
M2_U02
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U01
M2_U02
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U03
M2_U05
M2_U08
M2_U02
M2_U06
M2_U03
M2_K04
M2_K06
M2_K03
M2_K07
M2_K08
M2_K07
M2_K01
M2_K08
Liczba
godzin
3
3
3
3
3
3
3
177
W8
W9
W10
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
C10
C11
C12
C13
C14
C15
Narzędzia
dydaktyczne
K_W01
K_W02
K_W03
K_W05
K_W08
K_W12
K_W13
K_W18
K_W19
K_W20
K_W21
K_W23
K_W24
K_W27
K_W33
K_W39
Działanie
metaboliczne
hormonów.
Uwarunkowania
genetyczne i środowiskowe otyłości.
Praktyczne aspekty terapii monitorowanej. Rola badań
laboratoryjnych w zatruciach.
Badania laboratoryjne w porfirii
Rola badań laboratoryjnych w diagnostyce i monitorowaniu
cukrzycy i ocenie jej powikłań.
Hiperbilirubinemia aspekty kliniczne i analityczne. Wpływ
wysokich stężeń bilirubiny na jakość wyników innych
parametrów laboratoryjnych. Diagnostyka laboratoryjna
chorób wątroby z uwzględnieniem etiologii.
Rola laboratorium w diagnostyce bólu w klatce piersiowej i
bólów brzucha:
Choroby nowotworowe:
• markery nowotworowe i ich wartość diagnostyczna
• obraz niedokrwistości chorób przewlekłych
• ocena zespołu wyniszczenia nowotworowego
• obraz niewydolności wielonarządowej.
Rola badań laboratoryjnych w chorobach nerek z
uwzględnieniem ostrej i przewlekłej niewydolności o różnej
etiologii. Metody określania przesączania kłębuszkowego.
Problemy diagnostyczne w endokrynologii z uwzględnieniem
chorób przysadki i tarczycy
Problemy diagnostyczne w endokrynologii z uwzględnieniem
chorób nadnerczy i gonad.
Rola oznaczeń białek w różnym materiale biologicznym.
Hipo i hiperproteinemia, proteinuria. Ocena laboratoryjna
metabolizmu kostnego z uwzględnieniem roli wapnia i
fosforu.
Techniki elektroforetyczne (w tym elektroforeza kapilarna,
immunofiksacja) i ich zastosowanie w laboratorium, ze
szczególnym uwzględnieniem diagnostyki gammapatii
Badania układu krzepnięcia i fibrynolizy w diagnostyce
zaburzeń i monitorowaniu leczenia przeciwzakrzepowego
Walidacja metody. Praktyczna ocena precyzji i liniowości.
Walidacja wyniku
Badania zdecentralizowane na wybranych przykładach.
Materiał do oznaczeń glukozy, wpływ przechowywania
Ocena wyników gazometrii wraz z elektrolitami i
metabolitami (wykonanie oznaczeń, wpływ przechowywania)
Immunochemiczne badania laboratoryjne w chorobach
bakteryjnych i wirusowych z uwzględnieniem zakażeń HIV,
WZW, HPV oraz zakażeń w ciąży (toksoplazmoza, różyczka,
CMV)
Rola badań laboratoryjnych w ocenie zaburzeń wchłaniania.
Niedokrwistości niedoborowe.
Interpretacja wyników zbiorczych.
3
3
3
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
W1
W3
W6, C2, C4
W1
W1
W4, C10
W1, C11
W1
W1, C11, C12, C15
W1, W2, C15
W1
W1
C5, C6, C15
C9
C13
W9
178
K_W40
K_W41
K_W42
K_W44
K_W45
K_U09
K_U11
K_U13
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
Obciążenie
pracą
studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
C10
W1, C15
C10
W2, C10
W5, C11, C12
W2, C10
W4, C15
W1, W2, W3, W5, W6, W7, W8, W10, C1, C3, C4, C5, C6, C7, C12, C14,
C15
W1, C15
C9
W9, C15
C13
W9
W9, C12, C15
W1
C15
W4
W2, C10, C15
W1
K_U14
K_U18
K_U19
K_U23
K_U27
K_U28
K_U29
K_U31
K_U34
K_U36
K_U37
K_K02
Nie jest możliwe odniesienie do konkretnych Treści programowych,
K_K04
ponieważ te efekty kształcenia są nabywane w ciągu całego procesu
K_K05
szkolenia w zakresie diagnostyki laboratoryjnej i przygotowywania do
K_K06
wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego
K_K07
F
W1-W10, C1-C15
P
W1-W10, C1-C15
W odniesieniu do wszystkich Efektów Kształcenia
2
Nie umie mniej niż 50% - niedostateczny
3
4
66-80% dobry
5
Powyżej 80% b.dobry
Liczba godzin
ECTS
W
30
S
Godziny kontaktowe
C
60
L
9
P
35
35
65
1. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Aldona Dembińska
Kieć, Jerzy Naskalski wyd. 3
2. Próbki: od pacjenta do laboratorium. W.G.Guder, S.Narayanan, H.Wisser, B.
Zawta
3. Diagnostyka laboratoryjna. B.Neumeister, I. Besenthal, H.Liebich
4. Interpretacja badań laboratoryjnych. J. Wallach
1. Diagnostyka laboratoryjna. t. 1,2 N.A Brunzel
2. Medycyna laboratoryjna oparta na dowodach naukowych. C.P Price, R.H.
Christenson
3. Czasopisma medyczne ze szczególnym uwzględnieniem: Badanie i diagnoza,
Diagnostyka Laboratoryjna, Diagnosta laboratoryjny
Prowadzący
przedmiot
Prof. nadzw. Dagna Bobilewicz, Tel. (22) 599-2405, [email protected]
Dodatkowe
informacje
Diagnostyka laboratoryjna jest przedmiotem podsumowującym cały proces
kształcenia i przygotowania do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego, stąd
zastosowanie tych samych kryteriów, stosowanych do innych przedmiotów o bardziej
sprecyzowanych treściach jest niemożliwe.
179
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
Efekty
kształcenia
ETYKA ZAWODOWA
CP1
Uświadomienie znaczenia diagnostyki laboratoryjnej we współczesnej medycynie i jej
statusu zawodu zaufania publicznego
CP2
Zrozumienie konieczności stawiania sobie wysokich wymagań moralnych i zawodowych
CP3
Poznanie problemów bioetyki, związanych z szybkim rozwojem nauk biologicznych i ich
zastosowaniem w medycynie.
CP4
Zrozumienie konieczności stosowania się w pracy zawodowej do zasady: Dobro chorego
najwyższym prawem.
WW1
Znajomość powszechnie przyjętych norm etyki
WW2
Znajomość zasad wynikających z tradycji zawodu
WW3
Świadomość konieczności kierowania się w pracy zawodowej zasadą kompetencji i
odpowiedzialności
K_W14
M2_W05
zna podstawowe pojęcia i mechanizmy psychospołeczne związane ze zdrowiem
M2_W06
i jego ochroną,w zakresie niezbędnym dla medycyny laboratoryjnej
M2_W08
M2_W08
M2_W09
K_W17
M2_W10
M2_W11
ochrony zdrowia
M2_W12
K_K04
M2_K03
M2_K07
M2_KO8
Nazwa
Treści
programowe
Narzędzia
Liczba
godzin
W1
Podstawowe pojęcia etyki, omówienie różnych systemów etycznych religijnych i
świeckich, etyka w zawodach medycznych, współczesne problemy bioetykietyki życia
2
W2
Eksperymenty medyczne na zwierzętach i ludziach. Dobra Praktyka Kliniczna.
Rola Komisji Bioetycznych
2
W3
Etyczne problemy transplantologii, zasada zgody domniemanej, a deklaracja
zgody na pobranie organów
2
W4
Inżynieria genetyczna szanse i zagrożenia
2
W5
Zapłodnienie in vitro, problemy moralne i społeczne, konieczność ratyfikowania
Ustawy Bioetycznej
2
W6
Aborcja, eutanazja i zaprzestanie uporczywej terapii. Problemy moralne i prawne
2
W7
Kodeksy etyk zawodowych,
2
W8
Kodeks etyki diagnosty laboratoryjnego z 2006 roku. Omówienie szczegółowe
1
K_W14 W1-W6
180
dydaktyczne
K_W17 W8
K_K04 W7, W8
Ocena
studenta
F
P
W1-W8
K_W14
zna podstawowe pojęcia i mechanizmy psychospołeczne związane ze zdrowiem i jego
ochroną,w zakresie niezbędnym dla medycyny laboratoryjnej
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
zna zasady dobrej praktyki laboratoryjnej, prawne, organizacyjne i etyczne uwarunkowania
K_W17 czynności diagnostyki laboratoryjnej oraz wymagania dotyczące organizacji medycznego
laboratorium diagnostycznego na różnych szczeblach ochrony zdrowia
Szczegóły
oceny
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
K_K04
prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
diagnosty laboratoryjnego
2
nie zna
3
zna dostatecznie
4
zna dobrze
5
zna bardzo dobrze
Liczba godzin
W
ECTS
15
S
Godziny kontaktowe
C
Obciążenie
pracą
studenta
L
P
1
10
Piśmiennictwo
Tadeusz Brzeziński „Etyka lekarska” PZWL 2002
podstawowe
Raanan Gillon „Etyka lekarska problemy filozoficzne” PZWL 1997
Piśmiennictwo
uzupełniające Artykuły w pismach medycznych na temat najnowszych odkryć w medycynie i
moralnych z tym związanych.
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
problemach
prof. Edmund Sieradzki oraz mgr Małgorzata Szenajch
Zakład Farmacji Stosowanej
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1 tel. (22) 5720 978
181
ORGANIZACJA MEDYCZNYCH
LABORATORIÓW DIAGNOSTYCZNYCH
Karta przedmiotu
Cel przedmiotu
CP1
CP2
Wymagania
wstępne
WW1
K_W14
K_W17
K_W22
K_W42
Efekty
kształcenia
K_W43
K_W44
K_W45
K_W46
K_U36
K_U38
K_U40
K_K05
K_K07
Treści
programowe
W1
W2
W3
Umiejętność interpretacji podstawowych aktów prawnych, dotyczących
medycznych laboratoriów diagnostycznych oraz diagnostów laboratoryjnych.
Ocena organizacji laboratorium w zależności od funkcji, jakie pełni.
Podstawowe wiadomości na temat organizacji medycznych laboratoriów
diagnostycznych nabyte podczas praktycznej nauki zawodu oraz praktyki
wakacyjnej.
zna podstawowe pojęcia i mechanizmy psychospołeczne związane M2_W05
ze zdrowiem i jego ochroną, w zakresie niezbędnym dla medycyny M2_W06
laboratoryjnej
M2_W08
M2_W08
M2_W09
M2_W10
M2_W11
M2_W12
metodykę pobierania, transportu, przechowywania i przygotowania
M2_W03
do analizy (w tym: miejsce i czas pobrania, wpływ czynników
M2_W07
interferujących, dobór antykoagulantów, utrwalaczy i podłóż
transportowych, temperatury)
swoistość diagnostyczną, wartości predykcyjne i wskaźniki M2_W03
M2_W08
zna systemy jakości medycznych laboratoriów diagnostycznych M2_W09
oraz zasady ich akredytacji i certyfikacji
M2_W11
M2_W12
M2_W08
zna
zasady
komputeryzacji
laboratorium
i
działania M2_W09
laboratoryjnego systemu informatycznego
M2_W11
M2_W12
zna zasady wykonywania badań laboratoryjnych w miejscu opieki M2_W08
nad chorym (POCT) oraz w warunkach samokontroli
M2_W09
zna zasady doboru, wykonywania i organizacji badań M2_W08
przesiewowych w profilaktyce i leczeniu
M2_W09
M2_U02
potrafi posługiwać się laboratoryjnym systemem informatycznym
M2_U06
potrafi współdziałać w planowaniu i realizacji zadań badawczych
M2_U08
M2_U13
laboratoryjnej w formie ustnej i pisemnej w sposób dostosowany
M2_U14
potrafi
dbać
o
bezpieczeństwo
własne,
otoczenia
i
M2_K07
współpracowników
M2_K08
laboratoryjnego
Liczba
Nazwa
godzin
Rola badań laboratoryjnych w zintegrowanym procesie ochrony
zdrowia. Zasady organizacji laboratorium z uwzględnieniem
wszystkich etapów pracy i specyfiki poszczególnych działów.
3
Pojęcie POCT, centralizacja i decentralizacja. Problem badań
przesiewowych
Wymogi stawiane laboratoriom w oparciu o akty prawne
(wyposażenie, warunki sanitarne, personel). Zastosowanie i
3
możliwości wykorzystania Laboratoryjnego Systemu
Informatycznego
Zawód diagnosty laboratoryjnego i jego pozycja wśród innych
zawodów medycznych. Akty prawne związane z obowiązkami i
prawami diagnosty z uwzględnieniem możliwości szkolenia
3
podyplomowego (specjalizacje). Standardy jakości obowiązujące
w medycznych laboratoriach diagnostycznych.
182
Nowe podejście do jakości w laboratorium. System jakości, zasady
3
przygotowywania procedur i ich aktualizacji.
Szkolenia w laboratorium. Planowanie i opracowanie wyników
W5
problemów badawczych. Aspekty ekonomiczne funkcjonowania
3
laboratorium.
K_W14 W1
K_W17 W1, W2
K_W22 W2, W3
K_W42 W3
K_W43 W4
K_W44 W2
K_W45 W1
K_W46 W1
K_U36
W2
K_U38
W5
K_U40
W5
K_K05
W2, W3
K_K07
W1-W5
F
W1-W5
P
W1-W5
W odniesieniu do wszystkich Efektów Kształcenia
2
Umie mniej niż 50% - niedostateczny
3
4
66-80% dobry
5
Powyżej 80% b.dobry
Liczba godzin
ECTS
W
15
S
Godziny kontaktowe
C
L
1
P
1. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Aldona Dembińska-Kieć,
Jerzy Naskalski
2. Higiena i bezpieczeństwo pracy w laboratorium. red. Krzysztof Benczek, Hanna
Zborowska wyd Verlag Dashofer
3. Ustawa o diagnostyce laboratoryjnej z 27 lipca 2001z późniejszymi zmianami
4. Aktualne Rozporządzenia ministra zdrowia dotyczące: warunków jakie powinno
spełniać medyczne laboratorium diagnostyczne, standardów jakości dla medycznych
laboratoriów diagnostycznych oraz specjalizacji diagnostów laboratoryjnych. Dostępne
na stronie internetowej Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych www.kidl.org.pl w
zakładce „akty prawne”
W4
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena studenta
Szczegóły oceny
Obciążenie pracą
studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Inne Rozporządzenia dotyczące diagnostyki laboratoryjnej dostępne jak wyżej
Prof. dr hab. Dagna Bobilewicz, [email protected]
Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1a
Tel. (22) 599-2405
183
Karta
przedmiotu
PRAWO MEDYCZNE
CP1
Cel
przedmiotu
CP2
CP3
CP4
Wymagania
wstępne
Efekty
kształcenia
WW1
Przekazanie wiedzy dotyczącej podstawowych źródeł prawa obowiązującego w
Polsce ze szczególnym uwzględnieniem prawa medycznego (w tym zagadnień
dotyczących: praw pacjenta, statusu prawnego diagnosty laboratoryjnego i
medycznego laboratorium diagnostycznego oraz kwestii odpowiedzialności
prawnej związanej z wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego).
Przekazanie wiedzy dotyczącej podstaw budowy systemu prawnego oraz
podstaw działania organów ochrony prawnej w relacji do praw pacjenta i
obowiązków związanych z wykonywaniem zawodów medycznych (w
szczególności zawodu diagnosty laboratoryjnego).
Nabycie umiejetności rozumienia aktów prawnych poprzez opanowanie
sposobu wyszukiwania aktów prawnych oraz odczytywania zawartych w nich
norm prawnych.
Zapoznanie ze szczegółowymi opisami wybranych przypadków naruszeń prawa
medycznego oraz konsekwencji z tego wynikających, które to przypadki
znalazły roztrzygnięcie w zapadłych orzeczeniach sądów cywilnych, karnych
oraz dyscyplinarnych.
Student ma opanowane podstawowe wiadomości z przedmiotów: wiedza o
społeczeństwie, etyka, podstawy przedsiębiorczości z zakresu szkoły średniej.
zna podstawowe pojęcia i mechanizmy psychospołeczne związane
ze zdrowiem i jego ochroną,w zakresie niezbędnym dla medycyny
laboratoryjnej. W szczególności, rozumie podstawowe pojęcia
prawne, ma podstawowa wiedzę co do budowy aktów prawnych i
sposób znajdywania w nich norm postepowania. Ma wpojoną
K_W14 wiedzę co do fundamentalnej misji personelu medycznego (osób
zaufania publicznego, w tym diagnostów laboratoryjnych)
polegającej na obowiązku działania w zakresie ochrony i trosce o
zdrowie pacjenta, co jest związane z koniecznością znajomości i
przestrzegania fundamentalnych praw człowieka i wynikających z
nich praw pacjenta.
diagnostycznego na różnych szczeblach ochrony zdrowia. Student
zna formalno-prawne i etyczne uwarunkowania związane z
K_W17
wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego. Student zna
zasady
postępowania
wobec
pacjenta
i
podmiotówwspółdziałających w udzielaniu świadczeń żdrowotnych
w medycznym laboratorium diagnostycznym. Student jest świadomy
konsekwencji naruszenia powołanych uwarunkowań i zasad.
M2_W05
M2_W06
M2_W08
M2_W08
M2_W09
M2_W10
M2_W11
M2_W12
K_U04 pracownikami ochrony zdrowia i odbiorcami wyników aby w sposób
należyty wykonywać obowiązki diagnosty laboratoryjnego.
M2_U01
M2_U03
M2_U04
K_U40 laboratoryjnej i prawa medycznego w formie ustnej i pisemnej w
sposób dostosowany do przygotowania osób/grup docelowych
M2_U13
M2_U14
potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role. Dzieki
przestrzeganiu procedur prawnych student potrafi należycie dbać o
K_K05 bezpieczeństwo własnego otoczenia i współpracowników oraz
potrafi prawidłowo identyfikować i rozstrzygać problemy formalne
związane z wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego.
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia w zakresie zmian
K_K06 systemu prawnego związanego z wprowadzeniem nowych regulacji
prawnych i modyfikacja już istniejacych.
jest
przygotowany
do
wykonywania
zawodu
diagnosty
K_K07 laboratoryjnego w zakresie dotyczącym przestrzegania procedur
prawnych i etycznych.
M2_K07
M2_K01
M2_K08
184
Nazwa
W1
W2
W3
W4
W5
Treści
programowe
W6
W7
W8
W9
W10
S1
Narzędzia
dydaktyczne
Wprowadzenie do przedmiotu - ogólne zagadnienia dotyczące
prawoznawstwa, definicje podstawowych pojęć, rozwinięcie pojęcia
terminu "prawo medyczne".
Zawody medyczne, wymagania co do kwalifikcji zawodowych i
spsoby uzyskiwania uprawnień do wykonywania zawodu, ze
szczególnym uwzględnieniem wymagań dotyczących zawodu
diagnosty laboratoryjnego w świetle uregulowań ustawy z dnia 27
lipca 2011 roku o diagnostyce laboratoryjnej (tj. Dz.U. z 2004 r. nr
144, poz. 1629 ze zm.).
Organizacyjne formy wykjonywania zawodów medycznych,
prowadzenia działalności leczniczej i udzielania świadczeń
zdrowotnych, w świetle nowych uregulowań ustawy z dnia 15
kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dz.U. Nr 112, poz.654
ze zm.)
Samorządy zawodowe funkcjonujące w systemie opieki zdrowotnej
ich zadania, zasady ich działania ze szczególnym uwzględnieniem
samorządu zawodowego diagnostów laboratoryjnych w świetle
ustawy z dnia 27lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (Dz.U. z
2004 r. Nr 144, poz. 1529 ze zm.)
Obowiązki spoczywające na podmiotach wykonyjuących działalność
leczniczą w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraza
uprawnienia pacjenta z tym związane w świetle regulacji ustawy z
dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw
Pacjenta (Dz.U. z 2009 r. Nr 52, poz. 417 ze zm.)
Reglamentacja
administracyjna
w
zakresie
wytwarzania,
wprowadzania do obrotu, użytkowania niektórych produktów o
szczególnym znaczeniu dla ochrony zdrowia z uwzglednieniem
wyrobów medycznych w rozumieniu ustawy z dnia 20 maja 2010 r.
o wyrobach medycznych (Dz.U. Nr 107, poz. 679 ze zm.) i
produktów leczniczych w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001
roku - Prawo Farmaceutyczne (tj.: Dz.U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271
ze zm.)
Wybrane zagadnienia dotyczące szczególnych regulacji prawa
medycznego dotyczących: zapobiegania i zwalczania zakażeń i
chorób zakaźnych, ochrony zdrowia psychicznego, pobierania,
przechowywania i przeszczepiania komórek, tkanek i narządów
oraz planowania rodziny, ochrony płodu ludzkiego i warunków
dopuszczalności przerywania ciąży.
Wybrane zagadnienia dotyczące odpowiedzialności karnej z tytułu
czynów zabronionych popełnionych w związku z wykonywaniem lub
zaniechaniem
działalności
leczniczej
ze
szczególnym
uwzględnieniem czynności diagnostyki laboratoryjnej prowadzonych
przez diagnostę laboratoryjnego.
Wybrane zagadnienia dotyczące odpowiedzialności zawodowej
członków
samorządu
zawodowego
ze
szczególnym
uwzględnieniem samorządu diagnostów laboratoryjnych.
Wybrane zagadnienia dotyczące odpowiedzialności cywilnej i
pracowniczej personelu medycznego oraz podmiotu prowadzącego
działalność leczniczą za szkody wyrządzone pacjentowi w związku
z jej wykonywaniem lub zaniechaniem ze szczególnym
uwzględnieniem czynności diagnostyki laboratoryjnej prowadzonych
przez diagnostę laboratoryjnego.
Prezentacja przez każdego ze studentów wczasie zajęć
seminaryjnych
kazusów
opisujących
nieprawidłowości
w
wykonywaniu zawodów medycznych i konsekwencje z tym
związane w zakresie odpowiedzialności cywilnej, karnej i
zawodowej diagnosty.
Liczba
godzin
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
5
K_W14 W1-W10, S1
K_W17 W1-W10, S1
185
K_U04 W5, S1
K_U40 S1
K_K05 W5-W10, S1
K_K06 W1-W10
K_K07 W1-W10, S1
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
F
S1
P
W1-W10
zna podstawowe pojęcia i mechanizmy psychospołeczne związane ze zdrowiem
i jego ochroną,w zakresie niezbędnym dla medycyny laboratoryjnej. W
szczególności, rozumie podstawowe pojęcia prawne, ma podstawowa wiedzę
co do budowy aktów prawnych i sposób znajdywania w nich norm
K_W14 postepowania. Ma wpojoną wiedzę co do fundamentalnej misji personelu
medycznego (osób zaufania publicznego, w tym diagnostów laboratoryjnych)
polegającej na obowiązku działania w zakresie ochrony i trosce o zdrowie
pacjenta, co jest związane z koniecznością znajomości i przestrzegania
fundamentalnych praw człowieka i wynikających z nich praw pacjenta.
2
60%
3
75%
4
80%
5
95%
ochrony zdrowia. Student zna formalno-prawne i etyczne uwarunkowania
K_W17 związane z wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego. Student zna
zasady postępowania wobec pacjenta i podmiotówwspółdziałających w
udzielaniu świadczeń żdrowotnych w medycznym laboratorium diagnostycznym.
Student jest świadomy konsekwencji naruszenia powołanych uwarunkowań i
zasad.
2
60%
3
75%
4
80%
5
95%
K_U04 pracownikami ochrony zdrowia i odbiorcami wyników aby w sposób należyty
wykonywać obowiązki diagnosty laboratoryjnego.
2
60%
3
75%
4
80%
5
95%
potrafi przygotować i przedstawić wybrane problemy medycyny laboratoryjnej i
K_U40 prawa medycznego w formie ustnej i pisemnej w sposób dostosowany do
2
60%
3
75%
4
80%
5
95%
186
potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role. Dzieki przestrzeganiu
procedur prawnych student potrafi należycie dbać o bezpieczeństwo własnego
K_K05 otoczenia i współpracowników oraz potrafi prawidłowo identyfikować i
rozstrzygać problemy formalne związane z wykonywaniem zawodu diagnosty
laboratoryjnego.
2
60%
3
75%
4
80%
5
95%
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia w zakresie zmian systemu
K_K06 prawnego związanego z wprowadzeniem nowych regulacji prawnych i
modyfikacja już istniejacych.
2
60%
3
75%
4
80%
5
95%
K_K07
jest przygotowany do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego w
zakresie dotyczącym przestrzegania procedur prawnych i etycznych.
2
60%
3
75%
4
80%
5
95%
Liczba godzin
W
Godziny kontaktowe
Obciążenie
pracą
studenta
ECTS
25
S
C
L
2
P
25
Anna Huk-Augustynowicz, Anna Widarska: Podstawy prawa dla diagnostów
laboratoryjnych, Ośrodek Informacji Naukowej OINPHARMA, Warszawa 2009
Piśmiennictwo
Mirosław Nesterowicz: Parwo medyczne, Tonik,Toruń 2010
podstawowe
Zestaw aktualnie obowiązujących w chwili wykładów aktów prawnych oraz zestaw
orzeczeń sądowych wskazanych na pierwszych zajęciach.
Piśmiennictwo
Kwartalniki - Prawo i Medycyna
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Krzysztof Jop - Radca Prawny
Dodatkowe
informacje
187
Karta
przedmiotu
STATYSTYKA MEDYCZNA
CP1
Cel
przedmiotu
CP2
CP3
Wymagania
wstępne
WW1
WW2
FW28 – K_W48
Efekty
kształcenia
FW28 – K_U42
FW28 – K_U43
C1
Treści
programowe
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
C10
C11
Narzędzia
dydaktyczne
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
FW28 – K_W48
FW28 – K_U42
FW28 – K_U43
F
P
FW28 – K_W48
Opanowanie podstawowych pojęć rachunku prawdopodobieństwa oraz
metod wnioskowania statystycznego.
Opanowanie zaawansowanych metod wnioskowania statystycznego
(ANOVA, Metody nieparametryczne).
Przygotowanie studentów do wykorzystania statystyki w opracowaniu danych
w pracach magisterskich.
Zna podstawowe metody probabilistyki i metody wnioskowania
statystycznego.
Zna pojęcia podstawowe pojęcia rachunku różniczkowego i całkowego i ich
zastosowania.
Zna
statystyczne
podstawy
analizy
wyników
badań M2_W05
laboratoryjnych, metody ich opracowania i metody oceny M2_W07
statystycznej istotności.
M2_W10
M2_U06
Potrafi zastosować zaawansowane metody wnioskowania
M2_U08
statystycznego (ANOVA, metody nieparametryczne).
M2_U13
M2_U06
Stosuje metody statystyczne do opracowania wyników badań w
M2_U08
pracy badawczej.
M2_U13
Liczba
Nazwa
godzin
Podstawy probabilistyczne statystyki. Rozkłady zmiennych
3
losowych.
Estymacja punktowa i przedziałowa.
1
Testowanie hipotez statystycznych.
3
Analiza wariancji.
3
Regresja i korelacja.
2
Metody nieparametryczne.
3
Zmienne losowe i ich parametry.
2
Wyznaczanie przedziałów ufności. Testowanie hipotez o
2
parametrach i rozkładach.
Jednoczynnikowa analiza wariancji. Testowanie hipotez o
4
jednorodności wariancji, test F, testy wielokrotnych porównań.
Regresja liniowa prosta. Korelacja.
3
Metody nieparametryczne. Testy Wilcoxona, Kruskala-Wallisa.
4
Współczynnik korelacji Spearmanna.
W2 – W6, C2 – C5
W4, W6, C3, C5
W2 – W6, C2 – C5
C1 – C5
W1 – W6, C1 – C5
Zna statystyczne podstawy analizy wyników badań laboratoryjnych, metody
ich opracowania i metody oceny statystycznej istotności.
2
0 ÷ 49 pkt
3
50 ÷ 69 pkt
4
70 ÷ 89 pkt
5
90 ÷ 100 pkt
FW28 – K_U42
2
3
4
5
FW28 – K_U43
Potrafi zastosować zaawansowane metody wnioskowania statystycznego
(ANOVA, Metody nieparametryczne).
0 ÷ 49 pkt
50 ÷ 69 pkt
70 ÷ 89 pkt
90 ÷ 100 pkt
Stosuje metody statystyczne do opracowania wyników badań w pracy
badawczej.
188
2
3
4
5
0 ÷ 49 pkt
50 ÷ 69 pkt
70 ÷ 89 pkt
90 ÷ 100 pkt
Liczba godzin
Obciążenie
pracą
studenta
Piśmiennictwo
podstawowe
Piśmiennictwo
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
Godziny
kontaktowe
W
S
C
L
P
ECTS
30
2
10
20
1. Chmaj J.: Statystyka Medyczna – Ćwiczenia. Materiały przygotowane do druku zawieszone
w INTERNECIE.
2. Chmaj J.: Testy statystyczne. Materiały przygotowane do druku zawieszone w INTERNECIE.
3. Chmaj J.: Tablice statystyczne. Materiały przygotowane do druku zawieszone w
INTERNECIE.
1. Daniel W.W.: Biostatistics, John Wiley & Sons, Inc., 9 wyd., 2010.
2. Zar J.H.: Biostatistical Analysis, Pearson Education International, 5 wyd., 2010.
Zakład Chemii Fizycznej
02-097 Warszawa, ul.Bancha 1
• I kolokwium (od 0 do 30 pkt)
• II kolokwium (od 0 do 50 pkt)
189
Karta
przedmiotu
Cel
przedmiotu
Wymagania
wstępne
SYSTEMY JAKOŚCI I AKREDYTACJA LABORATORIUM
CP1
umiejetność określania
diagnostycznych
zasad
certyfikacji
medycznych
laboratoriów
CP2
umiejetność określania
diagnostycznych
zasad
akredytacji
medycznych
laboratoriów
CP3
umiejetność rozumienia problemów funkcjonowania systemu jakości w
medycznych laboratoriach diagnostycznych
CP4
umiejetność posługiwania się wiedzą z zakresu statndardów dotyczacych
medycznych laboratoriów diagnostycznych
WW1
student powinien posiadać wiedzę z zakresu organizacji i funkcjonowania
podmiotów świadczących usługi zdrowotne, w tym organizacji medycznego
laboratorium diagnostycznego na różnych szczeblach ochrony zdrowia.
WW2
student powinien posiadać umiejętność rozumienia podstawowych zasad
regulacji prawnych dotyczących diagnostykli laboratoryjnej.
WW3
student powinien znać zasady i systemy organizacji laboratoriów
diagnostycznych, zwłaszcza w zakresie procedur badawczych, systemu
kontroli jakości, postępowania z próbkami materiału biologicznego,
dokumentacji bieżącej i sprawozdawczości.
M2_W08
M2_W09
K_W17
M2_W10
M2_W11
M2_W12
zna podstawowe problemy przed-laboratoryjnej i po-laboratoryjnej
M2_W03
fazy wykonywania badań (w tym: czynniki pozaanalityczne
K_W19
M2_W09
wpływające na wiarygodność wyników badań laboratoryjnych,
M2_W10
współpraca z personelem medycznym, potrzeby zleceniodawcy)
Efekty
kształcenia
M2_W08
zna systemy jakości medycznych laboratoriów diagnostycznych M2_W09
K_W43
oraz zasady ich akredytacji i certyfikacji
M2_W11
M2_W12
K_U34
potrafi prowadzić i dokumentować
K_K04
prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy
K_K07
jest
przygotowany
laboratoryjnego
Treści
programowe
do
wewnątrz-laboratoryjną
wykonywania
zawodu
związane
i
z
diagnosty
Nazwa
M2_U03
M2_U05
M2_U08
M2_K03
M2_K07
M2_KO8
M2_K08
Liczba
godzin
W1
Wprowadzenie do systemu zarządzania jakością.
2,5
W2
Zasady zarządzania jakością - podejście procesowe, rola klienta w
systemie zarządzania jakością.
2,5
W3
Omówienie pojęć: Dobra Praktyka Laboratoryjna oraz Akredytacja.
Porównanie i omówienie norm ISO: 9001, 17025, 15189.
2,5
W4
Omówienie aktów prawnych dotyczących standardów jakości w
laboratoriach medycznych.
2,5
W5
Wytyczne dotyczące audytowania systemów zarządzania jakością.
Metody stosowane w procesie doskonalenia jakości
2,5
190
W6
S1
S2
S3
C1
Kontrola
Jakości
Badań
Laboratoryjnych
warunkiem
zabezpieczenia jakości usług laboratorium. Walidacja Metod
Badawczych jako element systemu zapewnienia jakości w
medycznym laboratorium diagnostycznym.
Przedstawienie wymaganej w systemie jakości dokumentacji,
zasad jej tworzenia i nadzoru: - polityki jakości; - księgi jakości; procedury; - instrukcje; - księgi aparaturowe LOG; - zapisy.
Omówienie zasad wdrqażan ia i nadzoru nad działaniami
korygującymi izapobiegawczymi na podstawie: - audytów; reklamacji klientów; - wypełniania ankiet.
Przedstawienie studentom Systemu Zarządzania Jakością wg
normy PN-EN ISO9001:2001 na przykładzie medycznego
laboratorium diagnostycznego, w którym ten system jest wdrożony i
utrzymywany.
Tworzenie dokumentacji zarządzania systemem
medycznym laboratorium diagnostycznym.
P
nie dotyczy
L
nie dotyczy
jakości
w
2,5
4
4
2
5
K_W17 W1, W2, W3, W4, W5 i W6
K_W19 C1, S1, S2 i S3
Narzędzia
dydaktyczne
K_W43 W1, W2, S1, S2 i S3
K_U34 S2, S3 i C1
K_K04 S2 i S3
K_K07 W1, W2, W3, W4, W5, W6, S1, S2, S3 i C1
Ocena
studenta
Szczegóły
oceny
F
C1
P
W1, W2, W3, W4, W5, W6, S1, S2, S3 i C1
uwarunkowania czynności diagnostyki laboratoryjnej oraz wymagania
K_W17
dotyczące organizacji medycznego laboratorium diagnostycznego na różnych
szczeblach ochrony zdrowia
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W19
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
5
K_W43
zna systemy jakości medycznych laboratoriów diagnostycznych oraz zasady
ich akredytacji i certyfikacji
2
student nie zna
3
4
student zna dobrze
191
5
K_U34
potrafi prowadzić i dokumentować
laboratoryjną kontrolę jakości
2
student nie potrafi
3
4
5
K_K04
wewnątrz-laboratoryjną
i
zewnątrz-
2
student nie identyfikuje
3
student identyfikuje dostatecznie
4
student identyfikuje dobrze
5
student identyfikuje bardzo dobrze
K_K07 jest przygotowany do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego
2
student nie jest przygotowany
3
student jest przygotowany dostatecznie
4
student jest przygotowany dobrze
5
student jest przygotowany bardzo dobrze
Liczba godzin
Godziny dodatkowe
Obciążenie
pracą
studenta
ECTS
W
15
S
10
C
5
2
L
P
1
1
4
Jens Dahlgaard, Kai Kristensen, Gopal K. kanji: Podstawy zarządzania jakością. PWN
2004
Piśmiennictwo
podstawowe
Jerzy Kowalczyk: Konsultant w dziedzinie zarządzania jakością. CeDeWu 2006
Sławomir Wawak: Zarządzanie jakością.Teoria i praktyka. Onepress 2005.
Maciej Urbaniak: Zarządzanie jakością: teoria i praktyka. Znak 2004
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 marca 2004 r. w sprawie wymagań, jakim
Piśmiennictwo powinno odpowiadać medyczne laboratorium diagnostyczne.
uzupełniające Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie standardów jakości
dla medycznych laboratoriów diagnostycznych.
Prowadzący
przedmiot
Dodatkowe
informacje
192
tel./fax /22/ 5720-735
193
Karta
przedmiotu
Cel przedmiotu
DIAGNOSTYKA TOKSYKOLOGICZNA
CP1
Przygotowanie studentów do podjęcia pracy magisterskiej
CP2
Przygotowanie do pracy w różnego typu laboratoriach analitycznych
substancjami pochodzenia chemicznego i biologicznego
CP3
CP4
CP5
Wymagania
wstępne
Efekty
ksztłacenia
WW1
WW2
K_W39
Student poznaje elementy analizy toksykologicznej, wykrywanie
poszczególnych grup leków i innych związków w różnych materiałach
biologicznych, nabywa umiejętności wykrywania, oznaczania
ilościowego i interpretacji uzyskanych wyników.
Nabycie wiedzy dotyczącej chorób cywilizacyjnych i nabycie
umiejetności znajdowywania powiązań przyczynowo-skutkowych z
wykorzystaniem metod epidemiologicznych.
Przygotowanie studentów do pracy w placówkach zajmujących się
kontrolą nad jakością i nabycie umiejętności racjonalnej oceny
obserwowanych schorzeń wynikających z zanieczyszczeń.
Zna podstawowe wiadomości nabyte z przedmiotów na I - IV roklu
studiów.
Posiada umiejętności manualne nabyte podczas laboratoriów odbytych
na I - IV roku studiów.
zna metody analizy toksykologicznej i wpływ
ksenobiotyków na wartości laboratoryjnych parametrów
M2_W03
biochemicznych i hematologicznych stosowanych w
M2_W07
diagnostyce laboratoryjnej. Zna metody analizy
toksykologicznej (K_W39 w tym zakresie).
FW13-K_W50
zna różnorodne mechanizmy działania toksycznego
ksenobiotyków oraz zasady postępowania w zatruciach.
M2_W03
FW13-K_W51
zna metody oceny toksyczności i ryzyka
M2_W01
potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki laboratoryjnych
badań biochemicznych (w tym: elektrolitów, pierwiastków
śladowych,
równowagi
kwasowo-zasadowej,
COoksymetrii, węglowodanów, wskaźników glikacji białek,
bilirubiny i jej frakcji, związków azotowych oraz cystatyny
i NGAL, w ocenie funkcji nerek, białka całkowitego,
proteinogramu, immunoglobulin i białek specyficznych, w
tym białek ostrej fazy oraz markerów niedokrwienia i
martwicy mięśnia sercowego, wskaźników zasobów
żelaza, badań toksykologicznych, hormonów, lipidów,
enzymów i markerów nowotworowych) oraz potrafi
uzyskiwać wiarygodne wyniki badań toksykologicznych
M2_U01
M2_U02
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
M2_U14
K_U28
umie dobrać materiał do badań toksykologicznych;
wykonać analizy toksykologiczne i interpretować wyniki
tych badań
M2_U01
M2_U02
M2_U04
M2_U05
M2_U06
M2_U07
M2_U08
K_U39
potrafi formułować i wykorzystywać wnioski z badań
naukowych i własnych obserwacji
M2_U08
FW13-K_U42
potrafi przeprowadzić izolację trucizn z materiału
biologicznegoi wybrać odpowiednią metodę ich detekcji.
M2_U02
FW13-K_U43
interpretuje wyniki badańw zakresie oceny działania
toksycznego ksnobiotyku/ksenobiotyków w zatruciu.
M2_U06
K_U13
194
K_K06
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia w
zakresie zdobywania wiedzy o toksycznym działaniu
ksenobiotyków i o nowych technikach analitycznych
stosowanych w toksykologii
Liczba
godzin
Nazwa
W1
Metody instrumentalnew analizie toksykologicznej.
2
W2
Spektrometria masowa w analizie toksykologicznej.
2
W3
Specyfika analizy toksykologicznej.
2
W4
Badania antydopingowe.
2
W5
Metody izolacji trucizn.
1
W6
W7
W8
Treści
programowe
Szczegóły
oceny
1
1
1
Nowe metody diagnostyki toksykologicznej: cz IV.
Wprowadzenie do molekularnego obrazowania.
2
W10
Immunotoksykologia i diagnostyka immunologiczna w
toksykologii.
3
W11
Strategie badań mechanizmów działania toksycznego.
3
S1
Toksyczność nanomateriałów.
3
S2
Toksyczność metali.
3
S3
Włosy jako materiał diagnostyczny.
3
S4
Tok postępowania w analizie toksykologicvznej.
3
S5
Stres
oksydacyjny
hepatotoksycznego.
L1
Systematyczna analiza nielotnycvh trucizn organicznych leków i środków uzależniających w zatruciach ostrych.
20
L2
Oznaczanie paracetamolu w surowicy metodą HPLC.
5
jako
W10, W11
FW13-K_W51
W6-W11
K_U13
W3
K_U28
W3, L1-L2
K_U39
S1-S5, L1-L2
FW13-K_U42
W1-W3, W5, S3-S4, L1-L2
FW13-K_U43
W3, S1-S2, S5, L1-L2
działania
3
W6-W9, S1-S5
F
L1-L23
P
W1-W11, S1-S5, L1-L2
K_W39
mechanizm
W1-W11
FW13-K_W50
K_K06
Ocena
studenta
Nowe metody diagnostyki toksykologicznej: cz I.
Wprowadzenie do toksygenomiki.
Nowe metody diagnostyki toksykologicznej: cz II.
Wprowadzenie do toksyproteomiki.
Nowe metody diagnostyki toksykologicznej: cz III.
Wprowadzenie do toksymetabonomiki.
W9
K_W39
Narzędzia
dydaktyczne
M2_K01
zna metody analizy toksykologicznej i wpływ ksenobiotyków na
wartości
laboratoryjnych
parametrów
biochemicznych
i
hematologicznych stosowanych w diagnostyce laboratoryjnej. Zna
metody analizy toksykologicznej (K_W39 w tym zakresie).
195
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
FW13-K_W50
Zna różnorodne mechanizmy działania toksycznego ksenobiotyków
oraz zasady postępowania w zatruciach.
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
FW13-K_W51
Zna metody oceny toksyczności i ryzyka
2
Nie zna
3
Zna dostatecznie
4
Zna dobrze
5
Zna bardzo dobrze
K_U13
wskaźników glikacji białek, bilirubiny i jej frakcji, związków azotowych
oraz cystatyny i NGAL, w ocenie funkcji nerek, białka całkowitego,
proteinogramu, immunoglobulin i białek specyficznych, w tym białek
ostrej fazy oraz markerów niedokrwienia i martwicy mięśnia
sercowego, wskaźników zasobów żelaza, badań toksykologicznych,
hormonów, lipidów, enzymów i markerów nowotworowych) oraz potrafi
uzyskiwać wiarygodne wyniki badań toksykologicznych
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
K_U28
umie dobrać materiał do badań toksykologicznych; wykonać analizy
toksykologiczne i interpretować wyniki tych badań
2
Nie umie
3
Umie dostatecznie
4
Umie dobrze
5
Umie bardzo dobrze
K_U39
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
FW13-K_U42
potrafi przeprowadzić izolację trucizn z materiału biologicznegoi wybrać
odpowiednią metodę ich detekcji.
196
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
FW13-K_U43
interpretuje wyniki badańw zakresie oceny działania toksycznego
2
Nie interpretuje
3
Interpretuje dostatecznie
4
Interpretuje dobrze
5
Interpretuje bardzo dobrze
FW14-K_U47
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
FW14-K_U48
potrafi zastosować randomizacje i wyliczyć niezbędną wielkość próby
w badaniach z zastosowaniem epidemiologii klinicznej
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
FW14-K_U49
potrafi interpretować wyniki badań w epidemiologii chorób zakaźnych
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
FW14-K_U50
potrafi wyliczać ryzyko narażenia na szkodliwe czynniki środowiskowe
w badaniach epidemiologii środowiskowej medycyny pracy
2
Nie potrafi
3
4
Potrafi dobrze
5
FW14-K_U51
umie wykonać krótkoterminowe
właściwości genotoksyczne
2
Nie umie
3
Umie dostatecznie
4
Umie dobrze
5
Umie bardzo dobrze
testy
bakteryjne
wykrywające
197
K_K06
wykazuje umiejętność i nawyki samokształcenia w zakresie
zdobywania wiedzy o toksycznym działaniu ksenobiotyków i o nowych
technikach analitycznych stosowanych w toksykologii
2
Nie wykazuje
3
4
Wykazuje dobrze
5
Liczba godzin
Godziny kontaktowe
W
20
S
15
2
C
Obciążenie
pracą studenta
ECTS
L
25
P
10
10
10
1. Skrypt Analiza toksykologiczna. Skrypt dla studentów Wydziału Farmaceutycznego
Piśmiennictwo AM w Warszawie. Warszawa 2007
podstawowe
2. Seńczuk W. (red.): Toksykologia współczesna. PZWL 2005
Piśmiennictwo
1. Najnowsze piśmiennictwo z toksykologii, przekazywane indywidualnie studentom.
uzupełniające
Prowadzący
przedmiot
Prof. WUM dr hab. Mirosław Szutowski
Dodatkowe
informacje
Przedmiot fakultatywny
198
Program kształcenia na rok akademicki 2014/2015 na kierunku Analityka
Medyczna został opracowany na podstawie:
1. Ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym – ujednolicony tekst ustawy z dn. 27
lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym - Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z
późn. zm.- w tym Dz.U. Nr 84, poz. 455 z dn. 18 marca 2011 r.
2. Rozporządzenia Ministra Nauki Szkolnictwa Wyższego – Dz. U. po 744 z
dn. 15 czerwca 2012 r.
199

Program kształcenia w roku akademickim 2014/2015

Transkrypt

Podobne dokumenty

Plan pracy wychowawczej szkoły