RYNEK ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ W HISZPANII

RYNEK ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ W HISZPANII

RYNEK ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ
W HISZPANII
GRUDZIEŃ 2015
www.spain.trade.gov.pl
www.facebook.com/wphimadryt
@WPHI_Madryt
Spis treści
1.
Sytuacja gospodarcza Hiszpanii i jej wpływ na rynek żywności ekologicznej ........ 3
2.
Rynek żywności ekologicznej w Hiszpanii ................................................................. 6
3.
Sytuacja producentów ekologicznych na rynku hiszpańskim: ................................. 9
4.
Dystrybucja żywności ekologicznej na rynku hiszpańskim: ..................................... 9
5.
Sprzedaż produktów ekologicznych w Hiszpanii ......................................................10
6.
Recykling .....................................................................................................................10
7.
Prognozy na lata 2020-2025 ........................................................................................10
8.
Stowarzyszenia branżowe ..........................................................................................12
2
1. Sytuacja gospodarcza Hiszpanii i jej wpływ na rynek żywności
ekologicznej
Tworzenie nowych miejsc pracy, łatwiejsze warunki finansowania dla przedsiębiorców,
wzrost zaufania wśród konsumentów oraz niskie ceny ropy ustabilizowały sytuację
gospodarczą w Hiszpanii i zapewniły wzrost gospodarczy kraju. Po kilku latach recesji, w
2014 roku hiszpańska gospodarka przyspieszyła. Według danych Międzynarodowego
Funduszu Walutowego planowana stopa wzrostu PKB to 3,1% na rok bieżący i 2,5% na rok
2016.
*prognoza
Żródło: Instituto Nacional de Estadística
Poprawa gospodarcza kraju nastąpiła dzięki wzrostowi popytu wewnętrznego kraju.
Ożywienie gospodarki hiszpańskiej jest uzależnione od poziomu konsumpcji hiszpańskich
gospodarstw domowych. Dzięki niskiej inflacji, zwiększeniu zaufania konsumentów oraz
lepszej sytuacji na rynku pracy, Hiszpanie zaczęli wydawać więcej. Inwestycje oraz
konsumpcja były motorem hiszpańskiej gospodarki. Ogromne znaczenie dla odbudowy
gospodarki kraju miał również wzrost poziomu eksportu. W 2014 roku zanotowano
rekordowy wynik 244,5 mld euro, co stanowiło 23,10 % hiszpańskiego PKB1. Hiszpania
eksportuje swoje produkty głównie do Francji, Niemiec, Portugalii i Włoch2. Sektor
1
2
http://www.datosmacro.com/comercio/exportaciones/espana
http://economia.elpais.com/economia/2015/02/19/actualidad/1424339097_097652.html
3
eksportowy utrzymuje dobrą kondycję, głównie dzięki konkurencyjności hiszpańskich
produktów na rynkach zagranicznych. Poniższy wykres przedstawia dynamikę eksportu i
importu hiszpańskiego w latach 2011-2014 oraz prognozy na 2015 i 2016 r.3.
*prognoza
Żródło: Eurostat
Wzrost gospodarczy Hiszpanii oddziałuje w ogromnym stopniu na sytuację na rynku
pracy. Stopa bezrobocia w Hiszpanii spadła do 22,37%. W 2015 roku utworzono ponad 400
tys. nowych miejsc pracy. Mimo, że sytuacja na hiszpańskim rynku pracy poprawiła się
znacznie od roku 2013, w którym zanotowano najwyższy stopień bezrobocia, to w
porównaniu z pozostałymi rynkami europejskimi, Hiszpania nie ma dobrych wyników.
Wsparcie tworzenia nowych miejsc pracy jest więc priorytetem hiszpanskiego rządu.
Poniższy wykres przedstawia stopę bezrobocia w Hiszpanii w okresie kwartalnym oraz
pozycję hiszpańskiego rynku pracy w odniesieniu do poszczególnych rynków Unii
Europejskiej.
3
http://ec.europa.eu/economy_finance/eu/forecasts/2015_spring/es_en.pdf
4
Stopa bezrobocia w Hiszpanii (styczeń 2012 – lipiec 2015)
Źródło: EUROSTAT
4
Stopa bezrobocia w krajach europejskich (maj 2014):
Źródło: EUROSTAT
Dobre wyniki odnotowuje, kluczowa dla hiszpańskiej gospodarki, branża turystyczna
(w I sem. br. ES odwiedziło 29,2 mln zagranicznych turystów; wzrost 4,2% r/r), a także
motoryzacyjna (w I sem. br. produkcja sięgnęła 1,45 mln aut; wzrost 12,75% r/r). Poprawia
się także kondycja hiszpańskiego przemysłu. Sygnały punktowej poprawy dotyczą też branży
4
http://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php/File:Unemployment_rates,_seasonally_adjusted,_July_2015.png
5
nieruchomości, jednej z najbardziej dotkniętych przez kryzys gospodarczy w Hiszpanii. Po
raz pierwszy od siedmiu lat w Hiszpanii wzrasta liczba przyznawanych kredytów
hipotecznych, o 14% wzrosła liczba osób, które zakupiły nieruchomości.
Finanse publiczne, dotychczasowy problem Hiszpanii, uległy nieznacznej poprawie. Dzięki
przeprowadzonej w 2014 roku konsolidacji finansów publicznych, ogólny deficyt budżetowy
zmniejszył się do 5,7% PKB w 2014 w porównaniu do 6,3 % PKB w roku 2013 (dane
EUROSTAT).
2. Rynek żywności ekologicznej w Hiszpanii
Kluczowym elementem produkcji żywności ekologicznej w Hiszpanii jest jej
różnorodność: wynikająca ze zróżnicowania klimatu i obszarów uprawnych oraz technologii
produkcyjnych. Wejście w życie w 1991 r. legislacji unijnej dotyczącej produkcji ekologicznej
spowodowało nagły rozwój produkcji żywności ekologicznej na rynku hiszpańskim. Mimo
tego, nadal istnieje znaczna asymetria pomiędzy prężnym procesem internacjonalizacji
produktów hiszpańskich, a konsumpcją krajową, która pomimo, iż rośnie, nie osiągnęła
jeszcze pożądanego wolumenu. Bez wątpienia jednak produkcja żywności ekologicznej
przyczyniła się pozytywnie do bilansu handlowego kraju w sektorze żywności.
Hiszpańska produkcja ekologiczna od początku ukierunkowana była na eksport ze
względu na silny popyt w innych krajach UE. Szacuje się, że 80% produkcji przeznaczona
jest na eksport, w 89,2% do krajów Unii Europejskiej, w szczególności w Niemczech, Francji
oraz Wielkiej Brytanii.
Z produktów, na które popyt krajowy jest największy, wymienić należy ekologiczne jaja,
oliwę, warzywa i owoce. W porównaniu z innymi państwami unijnymi produkty ekologiczne
są postrzegane przez Hiszpanów jako żywność wegetariańska – produkty zwierzęce
pojawiają się w sklepach ekologicznych rzadko lub wcale. Są one najczęściej dystrybuowane
za pośrednictwem internetu, a z powodu ich słabej dostępności są dość drogie.
6
*prognoza
Żródło: Hiszpańskie Ministerstwo Rolnictwa, Żywności oraz Ochrony Środowiska
Rynek żywności ekologicznej na rynku hiszpańskim charakteryzuje się przede wszystkim:
 Mocną strukturą produkcji (obszary organiczne, producenci żywności
ekologicznej),
 Niedostatecznym popytem krajowym,
 Wysokim stopniem uzależnienia od eksportu (popytu zagranicznego),
 Zwiększonym importem produktów ekologicznych (głównie produkty wysokiej
jakości oraz produkty specjalistyczne),
 Brakiem integracji pomiędzy podsektorami,
 Wysokim poziomem zróżnicowania konsumentów,
 Różnorodnością kanałów dystrybucji detalicznej.
7
Produkcja żywności ekologicznej na rynku hiszpańskim w latach 1991-2012
Żródło: Hiszpańskie Ministerstwo Rolnictwa, Żywności oraz Ochrony Środowiska
Jak można zaobserwować na powyższym wykresie, wzrost produkcji ekologicznej na
rynku hiszpańskim charakteryzuje się dużą dynamiką. W latach 2007-2012 produkcja
żywności ekologicznej wzrosła o 812,67 tys. jednostkowych artykułów ekologicznych.
Podstawowe informacje dotyczące sektora żywności ekologicznej
Obszar upraw ekologicznych (ha)
Liczba producentów żywności ekologicznej
1 610 130
30 502
Ilość ekologicznych gałęzi przemysłu
2 842
Wartość rynku krajowego (mln euro)
1 018
% wydatków przeznaczonych na produkcję żywności ekologicznej
i soków
1%
Eksport (mln euro)
672
Import (mln euro)
298
Zatrudnienie w sektorze (liczba pracowników)
50 000
Żródło: Hiszpańskie Ministerstwo Rolnictwa, Żywności oraz Ochrony Środowiska
8
3. Sytuacja producentów ekologicznych na rynku hiszpańskim:
W Hiszpanii jest ponad 30 tyś.
ekologicznych gospodarstw rolnych ze
średnią obrotów około 35 tyś. euro.
Regiony o najwyższej liczbie hektarów
przeznaczonych
na
uprawy
ekologiczne znajdują się w Andaluzji
(806 727ha), Kastylii – La Manchy
(290 424ha) i Katalonii (91 860ha).
Rolnictwo ekologiczne na rynku
hiszpańskim charakteryzuje się głównie
posiadaniem
małych
i
średnich
obszarów
upraw,
dlatego
też
przeciętna liczba plonów jest nadal
niższa niż w wielu innych krajach
europejskich. Sytuacja ekonomiczna
ekologicznych producentów rolnych w Hiszpanii cechuje duża dysproporcja. Rolnicy, którzy
mają kilka hektarów i niskie obroty napotykają trudności w czerpaniu korzyści
ekonomicznych i z tego powodu oferują wyższe ceny rynkowe.
4. Dystrybucja żywności ekologicznej na rynku hiszpańskim:
Proces dystrybucji produktów rolnych różni się znacząco w zależności od samego
produktu. Jeśli chodzi o kanały sprzedaży, z najnowszego sondażu opracowanego przez
Hiszpańskie Ministerstwo Rolnictwa, w 2014 roku na rynku hiszpańskim było
zarejestrowanych 2,84 tys. firm zajmujących się przetwórstwem i obróbką technologiczną
żywności ekologicznej. Uzyskały one przychody w wysokości ok. 600 mln euro. Oznacza to,
że średni obrót każdej spółki wynosił 220 tys. euro. Firmy te skupiają około 45% całkowitej
wartości produkcji żywności ekologicznej w Hiszpanii i sprawiają, że ceny tych produktów
wzrastają o 28%. Biorąc pod uwagę statystyki, szacuje się, że każda firma zajmująca się
przetwórstwem żywności ekologicznej obsługuje średnio 5 producentów.
9
5. Sprzedaż produktów ekologicznych w Hiszpanii
W odniesieniu do kanałów sprzedaży produktów ekologicznych, z najnowszego sondażu
opracowanego przez Hiszpańskie Ministerstwo Rolnictwa badającego zachowanie
konsumentów produktów ekologicznych na rynku hiszpańskim wynika, że większość
konsumentów kupuje żywność bio w supermarketach (39%). Wysoki procent konsumentów
kupuje również produkty bezpośrednio od producentów rolnych (35%).
Jest to istotna informacja z perspektywy rozwoju rynku żywności ekologicznej, ponieważ
produkty ekologiczne zaczynają zajmować miejsca produktów żywności konwencjonalej w
hipermarketach. Ponadto, zgodnie z danymi opracowanymi przez firmę konsultingową
Everis, na rynku hiszpańskim coraz częściej tworzone są partnerstwa pomiędzy sklepami a
producentami w celu obniżenia cen i zwiększania konkurencyjności w stosunku do dużych
detalistów. Jest to odpowiedź na wzrost popytu sektora żywności ekologicznej na rynku
hiszpańskim.
Ważnym sektorem konsumpcji żywności ekologicznej jest HORECA (ang. Hotel,
Restaurant, Catering/Café). Sektor ten posiada duży potencjał wzrostu – ma możliwość
czterokrotnego zwiększenia obecnego wolumenu na rynku hiszpańskim. Co więcej, rozwój
turystyki w Hiszpanii przyczynia się do zwiększenia potencjału HORECA jako kanału
dystrybucji.
6. Recykling
Odpady żywności organicznej, nadwyżki z procesu
przetwórstwa i produkty uboczne są poddawane recyklingowi w
procesie beztlenowej fermentacji biomasy roślin. Hiszpania ma
zainstalowaną moc około 530MW biomasy, z czego 39%
znajduje sie na terenie Andaluzji. Inne ważne regiony pod
względem zainstalowanej mocy znajdują się w Galicji oraz
Kastylii i Leon. Pomimo tego, że Hiszpania jest jednym z
największych producentów rolnych w Europie, jest szóstym
krajem w zakresie podstawowej produkcji energii z biomasy stałej, po Niemczech, Francji,
Szwecji, Finlandii i Polsce. Ponadto, w kategorii produkcji energii z biomasy stałej na
mieszkańca, Hiszpania plasuje się na 18. miejscu w Europie, 35% poniżej średniej
europejskiej, a 93% poniżej Finlandii, lidera tego rankingu. Rynek produktów organicznych
ma ogromny potencjał przede wszystkim ze względu na wzrastający popyt konsumentów
produktów ekologicznych i poprawę jakości. Należałoby zmniejszyć różnicę cen produktów
organicznych i przybliżyć je do innych krajów europejskich przy jednoczesnym wspieraniu
przedsiębiorców tworzących innowacyjne produkty ekologiczne.
7. Prognozy na lata 2020-2025
10
Prognozy dotyczące rynku żywności ekologicznej w Hiszpanii na lata 2020-2025
Powierzchnia upraw ekologicznych
2 mln ha
Liczba producentów żywności ekologicznej
3,5-4,5 tys.
Wytwórcy żywności ekologicznej
3,5-4,5 tys.
Wartość rynku
Eksport
Import
2,0-2.2 mld €
800 mln-1 mld €
400-600 mln
% sprzedaży produktów ekologicznych/sprzedaż artykułów spożywcznych
2%
Wydatki roczne na osobę
42€
Ilość konsumentów produktów ekologicznych
Ilośc hurtowni
Ilość punktów sprzedaży produktów żywności ekologicznej
1 – 2 mln
400-500
10-15 tys.
Podział kanałów dystrybucji:
a) dystrybucja konwencjonalna
50%-60%
b) dystrybucja specjalistyczna
25%-35%
c) sprzedaż bezpośrednia
20%-30%
d) inne
Średnia wartość zakupu produktów ekologicznych przez specjalistyczne kanały
dystrybucji
Liczba punktów sprzedaży detalicznej
Sprzedaż poprzez kanały specjalistyczne
5%-10%
3-4 tys.
3,5-4,5 tys.
600-700
Żródło: Hiszpańskie Ministerstwo Rolnictwa, Żywności oraz Ochrony Środowiska
11
8. Stowarzyszenia branżowe
SOCIEDAD ESPAÑOLA DE AGRICULTURA ECOLÓGICA
Hiszpańskie Stowarzyszenie Rolnictwa Ekologicznego
http://www.agroecologia.net
ECOVALIA
Stowarzyszenie Ekologiczne ECOVALIA
http://www.ecovalia.org
FEDERACIÓN ESPAÑOLA DE EMPRESAS CON PRODUCTOS
ECOLÓGICOS (FEPECO)
Hiszpańska Federacja Producentów Ekologicznych
http://www.fepeco.es
ASOCIACIÓN DE ECONOMÍA ECOLÓGICA DE ESPAÑA
Stowarzyszenie Hiszpańskiej Gospodarki Ekologicznej
http://www.upo.es
Opracowano na podstawie:









Dziennika ekonomiczny Expansión: www.expansion.com
Dziennika El País: www.elpais.com
Hiszpański Urząd Statystyczny (hiszp. Instituto Nacional de Estadística): www.ine.es
Hiszpańskie
Ministerstwo
Rolnictwa,
Żywności
oraz
Ochrony
Środowiska:
www.magrama.gob.es
http://www.datosmacro.com
http://ec.europa.eu
http://www.bankier.pl
http://es.tradingeconomics.com/spain
http://ec.europa.eu/eurostat
12