Nie ma zysku bez ryzyka
Transkrypt
Nie ma zysku bez ryzyka
Nie ma zysku bez ryzyka Wpisany przez Andrzej Romanowski Ryzyko można nie tylko ubezpieczyć, ale także nim zarządzać. Ryzyko walutowe to nie jedyny rodzaj ryzyka, na jakie narażona jest firma. Ich katalog jest niestety przebogaty. Znać je powinien nie tylko każdy agent ubezpieczeniowy, ale także każdy przedsiębiorca. Ryzyko można bowiem ubezpieczyć, ale można nim także zarządzać. Ryzyko, jakie nieodłącznie wiąże się z każdą działalnością gospodarczą można zdefiniować jako: - niebezpieczeństwo błędnych rozstrzygnięć, - niebezpieczeństwo niepowodzenia w działaniu, - niebezpieczeństwo negatywnego odchylenia wielkości osiągniętej od zaplanowanego celu. Ryzyko jest elementem obiektywnym działalności gospodarczej, który można i należy ograniczać, ale którego nie można całkowicie wyeliminować. Niewłaściwe postępowanie w sytuacjach ryzykownych może mieć wpływ na zmniejszenie potencjalnych zysków firmy, utratę płynności, wiarygodności, zmniejszenie kapitału własnego, a w ostateczności może doprowadzić do bankructwa podmiotu. Przyczyny i skutki 1/4 Nie ma zysku bez ryzyka Wpisany przez Andrzej Romanowski Skuteczne zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie polega na analizie ryzyka, przeprowadzanej w dwóch płaszczyznach: przyczyn ryzyka (występujących najczęściej w postaci zdarzenia losowego) oraz skutków ryzyka, rozumianych jako powstanie szkody, lecz także jako nieosiągnięcie spodziewanych korzyści. Do procesów mających wpływ na występowanie ryzyka w działalności gospodarczej należą przyczyny zewnętrzne, niezależne od organizacji, a wśród nich cztery główne grupy czynników: 1. ogólnogospodarcze, takie jak koniunktura gospodarcza, inflacja, deficyt budżetowy, polityka fiskalna, polityka Banku Centralnego; 2. społeczno-rynkowe: dochody ludności, stopa bezrobocia, skłonność do oszczędzania, skala podejmowanych inwestycji, liczba podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych, konkurencja na rynku, zdolność podmiotów do rozwoju; 3. polityczne: stabilność sytuacji politycznej, wojny, zmiany rządu; 4. nowe tendencje na międzynarodowych rynkach: globalizacja rynków, postęp technologiczny, nowe instrumenty finansowe, liberalizacja czy integracja ekonomiczna gospodarek. Z kolei na grupę czynników wewnętrznych (zależnych od organizacji) składają się decyzje strategiczne i operacyjne dotyczące struktury oraz jakości aktywów i pasywów, polityki finansowej, działalności marketingowej, polityki personalnej oraz systemów kontroli wewnętrznej. Najczęstsze rodzaje ryzyka zagrażające przedsiębiorstwom przedstawione zostały w tabeli nr 2. Nie każde z ryzyk jest tak samo groźne, nie każde jest tak samo nieuniknione, nie od każdego w końcu warto stronić. 2/4 Nie ma zysku bez ryzyka Wpisany przez Andrzej Romanowski Zarządzać ryzykiem Przedsiębiorstwo będzie mogło osiągać zyski wówczas, gdy ponosi ryzyko biznesowe, na które składa się ryzyko konkurencji, reputacji, technologiczne czy produktu. Z kolei ryzyka finansowe czy kredytowe wymagają zastosowania odpowiednich metod zarządzania, gdyż ponoszenie tego typu ryzyka nie stanowi głównego celu działalności przedsiębiorstwa (w przeciwieństwie do instytucji finansowych). Zdecydowanie nie przynosi żadnych korzyści ryzyko operacyjne związane z klęskami żywiołowymi czy brakiem odpowiednich kwalifikacji wśród pracowników. Przy czym tylko tego ostatniego możemy świadomie uniknąć. Każdy z wymienionych typów ryzyka powoduje wystąpienie innego rodzaju skutków dla przedsiębiorstwa i wymaga odmiennych metod postępowania, zastosowania odpowiednich narzędzi pomiarowych oraz wykorzystania różnorodnych instrumentów zabezpieczających. Tabela 1. Klasyfikacja rodzajowa ryzyka Kryterium Rodzaje ryzyka Podmioty ryzyka 1. Stałe - dotyczące całego systemu gospodarczego, np. inflacja, zmiana rzą 2. Zmienne - dotyczące poszczególnych podmiotów gospodarczych, np. przedsiębiorstw, gospodarstw d Sposób ujęcia ryzyka 1. Pierwotne - ujęte od strony przyczyn 2. Wtórne - ujęte od strony skutków 3/4 Nie ma zysku bez ryzyka Wpisany przez Andrzej Romanowski Horyzont czasowy 1. Strategiczne - ma swoją przyczynę w decyzjach strategicznych wpływających na długookresową zdol a) właściciela - dotyczące decyzji właściciela, które mają wpływ na wielkość i strukturę kapitału własnego b) zarządu - dotyczące struktury organizacyjnej, systemu planowania i kontroli, 2. Operacyjne - dotyczące decyzji krótkoterminowych, które obejmuje ryzyko w obszarze finansowym (p Możliwość przewidzenia wystąpienia 1. Przewidywalne ryzyka- łatwe do identyfikacji, przewidzenia i redukowania jego s 2. Trudne do przewidzenia - głównie wywołane czynnikami zewnętrznymi - wynikające ze zmian regulac Tabela 2. Rodzaje ryzyka zagrażające firmom Rodzaje ryzyka Źródła ryzyka Ryzyko cywilizacyjne Rywalizacja i konkurencja pomiędzy państwami, nierówność ekonomic Ryzyko kraju Niestabilność społeczna i ekonomiczna, różnice w przepisach prawnyc Ryzyko konkurencji Liberalizacja przepływu towarów, rozwój technologii, alianse strategicz Ryzyko kredytowe Niewypłacalność kontrahentów, zbyt duża koncentracja pożyczek. Ryzyko kryminalne Szpiegostwo przemysłowe, korupcja, oszustwa pracowników, brak odp Ryzyko ekonomiczne Wahania poziomu aktywności gospodarczej, pogorszenie sytuacji kon Ryzyko środowiskowe Niedobory surowców, koszty dostosowania się do przepisów ochrony Ryzyko finansowe Wahania stóp procentowych i kursów walutowych. Ryzyko informacyjne Brak dokładnych informacji dotyczących kosztów, zobowiązań, ryzyka Ryzyko inwestycji finansowych Wahania siły nabywczej płatności otrzymywanych z inwestycji, nieprze Ryzyko osobiste Forma prawna przedsiębiorstwa, prawodawstwo i praktyka handlowa. Ryzyko operacyjne Błędy ludzkie, awarie systemów komputerowych i produkcyjnych, oszu Ryzyko rynkowe Niekorzystne zmiany cen lub wartości towaru, niska płynność rynku da Ryzyko prawne Brak lub błędnie prowadzona dokumentacja, niezrozumienie przepisów Ryzyko polityczne Niepewność systemu podatkowego, bariery handlowe, taryfy celne i ko Ryzyko produktu Wahania popytu na dany produkt: moda, względy zdrowotne, zagrożen Ryzyko płynności Zmniejszenie zysków lub przejściowa strata na skutek załamania koniu Ryzyko reputacji Krytyka ze strony mediów, organizacji ekologicznych i społecznych. Ryzyko zasobów Ograniczony dostęp do zasobów, zagrożenia przyszłości dostaw, możl 4/4