W13_Przerzutniki [tryb zgodnoœci]

Transkrypt

W13_Przerzutniki [tryb zgodnoœci]
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Generatory impulsowe –
przerzutniki
Wrocław 2009
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Rodzaje przerzutników
⇒ przerzutnik bistabilny: charakteryzuje się dwoma stanami stabilnymi, w których może
pozostawać nieskończenie długo. Przejście pomiędzy stanami następuje pod wpływem impulsu
zewnętrznego.
⇒ przerzutnik monostabilny (uniwibrator): charakteryzuje się jednym stanem stabilnym. Drugi
stan trwa tylko przez określony czas, zależny od wartości elementów układu. Po upływie tego stanu
samoczynnie wraca do stanu stabilnego. Przejście układu do stanu quasi-stabilnego inicjowane
sygnałem zewnętrznym.
⇒ przerzutnik astabilny (multiwibrator): nie ma stanu stabilnego lecz dwa stany quasi-stabilne.
Stale zmienia swój stan pod wpływem pobudzenia zewnętrznego. Okresowe samoczynne
przechodzenie z jednego stanu w drugi wyznaczają czasy przeładowania elementów reaktancyjnych.
1
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Rodzaje przerzutników
Każdy z przerzutników można zrealizować w podstawowej strukturze dobierając odpowiednie
człony sprzęgające (rezystory lub kondensatory)
Przerzutnik
Człon S1
Człon S2
R
R
Monostabilny
(uniwibrator)
R
C
Astabilny
(multiwibrator)
C
C
Bistabilny
(przerzutnik
Schmitta)
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutnik
Rodzaje
bistabilny
przerzutników
- symetryczny
Na S podajemy dodatnie napięcie:
– T1 przewodzi,
– maleje UC1,
– maleje IB2,
– UC2 rośnie,
– wzrasta IB1 płynący przez R1.
Stan ustalony, gdy UC1 spadnie do wartości UCEsat
(T2 zatkany a T1 przez płynący IB1 utrzymany
w stanie przewodzenia).
Odłączenie napięcia z S niczego nie zmienia (stan
ustalony).
Stan poprzedni przez podanie napięcia na R
Gdy R = S = H oba tranzystory
nasycone, po zaniku napięcia
jeden przewodzi, drugi zatkany
ale nie wiadomo który. Stan
logicznie zabroniony !!
2
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutnik
Rodzajebistabilny
przerzutników
– Schmitta
Inicjacja przeskoku poprzez zmianę określonej wartości UWE.
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutnik
– Schmitta
Rodzajebistabilny
przerzutników
Przetwornik sinusa na prostokąt
Gdy UWE przekroczy UPH (górny próg przełączania) to UWY skacze do UWYmax (górna granica wysterowania).
Gdy UWE spada poniżej UPL (dolny próg przełączania) o UWY powraca do UWYmin (dolna granica).
Szerokość pętli histerezy – jest to różnica napięć pomiędzy poziomem wł. a wył.
Histereza tym mniejsza im mniejsza różnica pomiędzy UWYmax a UWYmin lub im większe tłumienie
wprowadzane przez dzielnik R1, R2.
→ ∞
Zmniejszając histerezę osłabiamy +SZ co prowadzi do tego, że układ przestaje być bistabilny (dla R1 
Zwykły wzmacniacz dwustopniowy).
3
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutnik
Rodzaje przerzutników
monostabilny
W stanie ustalonym T2 przewodzi a T1 zatkany.
Dodatni impuls UWE powoduje przejście T1 do
stanu przewodzenia. Wskutek tego UC1 skokowo
od wartości UCC zmienia się do 0. Skok ten
przeniesiony zostaje przez RC na bazę T2.
UB2 zmienia się od 0,6V do –UCC + 0,6V ≈ –UCC
i T2 zostaje zatkany.
R1 w SZ podtrzymuje przewodzenie T1 nawet po
powrocie UWE do 0.
C ładuje się przez R
t
−


U B 2 (t ) ≈ U CC 1 − 2e RC 


T2 jest zatkany, aż UB2 wzrośnie do 0,6V. Nastąpi to po czasie
Po tym czasie T2 znowu zaczyna przewodzić (stan stabilny).
.
T ≈ RC ln 2 ≈ 0,7 RC
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutnik
Rodzaje przerzutników
monostabilny
Układ wraca do stanu stabilnego nawet, gdy czas
trwania impulsu UWE jest dłuższy od T
(T1 przewodzi do chwili zaniku UWE i +SZ nie
działa.
Po procesie przełączania C musi naładować się
przez RC. Jeśli nie zdąży całkowicie się naładować
do chwili nowego impulsu UWE, czas trwania
następnego impulsu ulega skróceniu.
Jeżeli efekt ten ma być mniejszy niż 1%, T1 musi
być zatkany co najmniej przez T = 5RCC
4
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Rodzaje przerzutników
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutnik
astabilny
Rodzaje
przerzutników
t1 = R1C1 ln 2
t 2 = R2C2 ln 2
W czasie t1 zablokowany jest tranzystor T1 a w t2 T2.
Stan układu zmienia się zawsze, gdy zaczyna przewodzić
dotychczas zatkany tranzystor.
Układ trudny w realizacji (warunki na odpowiedni dobór
R, problemy ze wzbudzaniem układu) nie stosuje się w
praktyce.
5
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Rodzaje
Przerzutnik
przerzutników
astabilny
Multiwibrator tego typu znajduje bardzo szerokie zastosowanie w praktyce. Stosowany
jest głównie w układach z fazową pętlą sprzężenia zwrotnego (PLL). Jako układ
generacyjny przestrajany w dużym zakresie wolnozmiennym napięciem sterującym
(generatory VCO – voltage controlled oscilator).
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutniki
z bramkami
logicznymi
Rodzaje
przerzutników
Bistabilny – RS (NAND)
6
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutniki
z bramkami
logicznymi
Rodzaje
przerzutników
Bistabilny – Schmitta (NAND)
Wartości
napięć
przełączania
zależą od wartości R1 i R2
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutniki
z bramkami
logicznymi
Rodzaje
przerzutników
Monostabilny (NAND)
W stanie stabilnym B2 jest wyłączona (niski poziom dzięki
R – ok. 220-500Ω) a B1 włączona. Podanie stanu niskiego
na WE przełącza układ w stan niestabilny, który jest
podtrzymywany przez SZ tak długo dopóki napięcie na C
jest wyższe niż napięcie progowe bramki (1,4V dla TTL)
t p ≈ RC
7
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutniki
z bramkami
logicznymi
Rodzaje
przerzutników
Astabilny (NAND)
f =
1
1
=
t1 + t 2 R1C1 + R2C 2
zalecane R1= R2 ≈ 2kΩ
Zmianę f oraz współczynnika wypełnienia uzyskuje się
przez zmianę C1, C2
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutniki
z WO
Rodzaje
przerzutników
Bistabilny – Schmitta
UI2 =
U O min R1
R1 + R2
U I1 =
U O max R1
R1 + R2
8
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutniki
z WO
Rodzaje
przerzutników
Astabilny
R2, R3 stanowią +SZ o współczynniku sprzężenia,
który ustala na WE- napięcie βU0:
R3
β=
R
2 + R3
R1, C tworzą integrator +SZ.
Działanie układu polega na okresowej zmianie
stanu nasycenia wzmacniacza (od – Usat do +Usat)
T = 2 R1C ln
1+ β
1− β
Jeżeli R3 ≈ 0,9 R2 czyli β ≈0,47 to:
f =
1
2 R1C
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutniki
z WO
Rodzaje
przerzutników
Monostabilny
D1 ogranicza od góry UC do 0,7V dzięki
czemu otrzymujemy stan stabilny U0=+Usat
a U+=β Usat.
Jeśli na UI damy ujemny impuls o ampl.
≥βUsat to U+=-βUsat i ukł. przejdzie w stan
niestabilny (U0=-Usat). Czas trwania stanu
zależy od naładowania C1 do -β Usat (powrót do stab.stanu).
t p = R1C1 ln
1
1− β
Jeżeli R3 ≈ 1,7 R2 czyli β ≈0,63 to: t p = R1C1
9
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutniki
z WO
Rodzaje
przerzutników
Monostabilny
Gdy odwrócimy D1 D2 otrzymamy odwrotną polaryzuję.
C2, R4, D2 tworzą obwód kształtujący impuls wyzwalający.
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutniki
z układem 555
Rodzaje przerzutników
555
Uniwersalny i szeroko stosowany układ regeneracyjnego formowania impulsów – układ scalony 555.
Układ opracowany przez firmę Signetics produkowany w kilku odmianach przez wiele firm.
Układ 555 charakteryzuje się:
– małą wrażliwością na zmiany napięcia zasilającego,
– dużą stałością temperaturową,
– generowania impulsów o czasie trwania od mikrosekund do kilku minut,
– możliwością regulowania wypełnienia impulsów przy pracy astabilnej,
– małym poborem prądu,
– duża obciążalnością (do 200mA),
– dużą odpornością na zakłócenia.
Stosując układ 555 można zrealizować:
– przerzutnik monostabilny,
– przerzutnik astabilny,
– dyskryminator szerokości impulsów,
– analogowy dzielnik częstotliwości,
– modulator szerokości impulsów,
– przetwornik napięcie – częstotliwość.
10
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutniki
z układem 555
Rodzaje przerzutników
555 – budowa
– przerzutnik RS,
– dzielnik napięciowy,
– dwa komparatory,
– tranzystor rozładowujący,
– bramka separująca wyjście
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutniki
z układem 555
Rodzaje przerzutników
Monostabilny
W stanie stabilnym C jest rozładowany przez
tranzystor T w układzie 555.
Po podaniu krótkiego, ujemnego impulsu
wyzwalającego, przerzutnik RS zmienia stan, na
WY pojawia się wysoki poziom napięcia (H)
i tranzystor T zostaje odcięty.
C zaczyna się ładować ze stałą czasową RC.
Gdy napięcie na C przekroczy 2/3UCC na wyj z K1
pojawia się stan wysoki napięcia (H) i przerzutnik
RS zostaje wyzerowany.
Czas trwania impulsu WY:
T nasyca się, C rozładowuje, układ powraca do
stanu stabilnego.
T = 1,1 R C
11
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Przerzutniki
z układem 555
Rodzaje przerzutników
Astabilny
WE wyzwalania i progowe połączone ze sobą.
C ładuje się prądem z RA i RB, rozładowuje przez prąd z RB i tranzystor T z układu 555.
Samoczynnie układ przełącza się w chwili przekroczenia przez napięcie uC poziomu
2/3 UCC przy ładowaniu C i 1/3 UCC przy rozładowaniu C
Częstotliwość drgań:
Współczynnik wypełnienia impulsów WY:
1
1
f = =
T 0,693(R A + 2 RB )C
D=
t2
RB
=
T R A + RB
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Rodzaje
Modulacja
przerzutników
• Przekształcenie sygnału informacyjnego do
postaci dogodnej do transmisji w kanale
telekomunikacyjnym
Polega na zmianie, któregoś z parametrów ”fali nośnej”
(amplitudy, częstotliwości, fazy….)…
W odbiorniku zmiany te są odtwarzane w celu odzyskania
informacji….
12
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Rodzaje
Modulacja
przerzutników
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Rodzaje
Modulacja
przerzutników
Modulacja amplitudy AM (Amplitude Modulation) –wielkość
amplitudy przebiegu fali nośnej ulga zmianom zgodnie ze
zmianami wartości amplitudy sygnału wejściowego.
Modulacja częstotliwości FM (Frequency Modulation) –
wartość częstotliwości ulga zmianom zgodnie ze zmianami
wartości amplitudy sygnału wejściowego.
Modulacja fazy PM (Phase Modulation) - polega na zmianie
fazy sygnału nośnego zgodnie ze zmianami wartości amplitudy
sygnału wejściowego – np. sygnału cyfrowego.
13
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Rodzaje
Modulacja
przerzutników
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Rodzaje
Modulacja
przerzutników
14
2012-05-09
Politechnika Wrocławska
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Rodzaje
Modulacja
przerzutników
15

Podobne dokumenty