Mieszko III Stary

Specjalny Ośrodek
Szkolno-Wychowawczy Nr 2
w Kaliszu, ul. Augustyna Kordeckiego 19
Kolejny prezentowany przez nas
kandydat na patrona Ośrodka to Mieszko
III Stary. Urodzony ok. 1121 roku jako
trzeci syn Krzywoustego nie miał dużych
szans na objęcie pełni władzy nad księstwem. Sytuacja ta uległa zmianie, gdy
zgodnie z testamentem ojca, każdorazowo
najwyższym władcą kraju miał być najstarszy Piast. Na drodze do jego panowania
stanął jednak przyrodni brat Władysław II,
który dążył do zdobycia władzy pełnej.
W długoletnich walkach domowych Mieszko III Stary wykazywał znaczny talent woj-
Kalendarium
Około 1121 rodzi się Mieszko, syn Bolesława
III Krzywoustego i Salomei z Bergu.
Około 1138 pojmuje za żonę Elżbietę, królową
Węgier (która później urodziła mu syna Odona).
W tym roku, po śmierci ojca, otrzymuje w zarząd
zachodnią Wielkopolskę ze stolicą w Poznaniu.
1142–1146 Wraz z bratem Bolesławem Kędzierzawym walczy z księciem Władysławem II.
1145 Wzniesienie w Kaliszu budowli sakralnej –
kolegiaty pod wezwaniem św. Pawła.
1146 Udział Mieszka III Starego w buncie młodych
książąt
(juniorów)
przeciw
Władysławowi
II Wygnańcowi.
1147 Bierze udział w krucjacie saskiej przeciw
Słowianom połabskim.
Między 1151–1154 Po śmierci żony Elżbiety
Mieszko III Stary żeni się z Eudoksją - córką
Izosława II (wielkiego księcia kijowskiego).
Około 1191 Mieszko przejściowo zajmuje Kraków.
1193 Umiera Mieszko, syn Mieszka Starego.
1194 Umiera Odon, najstarszy syn Mieszka Starego. Po śmierci Kazimierza Sprawiedliwego Mieszko Stary ponownie próbuje zająć Kraków. 13 września w przegranej bitwie pod Mozgawą ginie jego
syn Bolesław.
1198 Na mocy porozumienia Mieszka z Heleną,
wdową po Kazimierzu Sprawiedliwym, Mieszko
obejmuje władzę w Krakowie.
1199 Zostaje wygnany przez stronnictwo wojewody krakowskiego Mikołaja.
Około 1200 wezwany do Krakowa przez możnych,
po raz czwarty obejmuje godność princepsa Polski.
W tymże roku Mieszko III Stary ufundował srebrną
patenę dla klasztoru cystersów w Lądzie, wykonaną
przez złotnika mistrza Konrada. Obecnie znajduje
się ona w skarbcu kaliskiej Bazyliki pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.
tyka, który umiał osiągnąć porozumienie
1166/67 Prawdopodobnie uczestniczy w próbie
buntu przeciw Bolesławowi Kędzierzawemu.
12 lub 15 marca 1202 Mieszko umiera i zostaje
pochowany w Kaliszu w kolegiacie św. Pawła.
Spośród 5 synów przeżył go tylko jeden – Władysław Laskonogi oraz wnuk Władysław Odoniec.
z możnymi. Dzięki małżeństwom swoich
1167–1172 otrzymuje dzielnicę gnieźnieńską.
Źródła:
dzieci stworzył wokół kraju sieć księstw
1173 Po śmierci Kędzierzawego Mieszko III obejmuje godność princepsa i do 1177 rządzi w Krakowie.
Wiszewski Przemysław, Poczet Polskich Królów
i Książąt. Mieszko III Stary i jego czasy, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2002.
1177–1179 Na skutek buntu brata, Kazimierza
Sprawiedliwego i syna Odona, Mieszko zostaje
wygnany z kraju.
Wyrozumski Jerzy, Historia Polski do roku 1505,
PWN, Warszawa 1986.
skowy. Uznawany był za elastycznego poli-
rządzonych przez spokrewnionych z nim
władców. Nie zapewniło to mu jednak spokojnego panowania.
Zamieszczone
kalendarium
jest
próbą uchwycenia najważniejszych wydarzeń z życia Mieszka III Starego. Nam po-
1181 Dzięki poparciu książąt Pomorza Zachodniego Mieszko zajmuje wschodnią część Wielkopolski
z Gnieznem. Pojednanie z synem Odonem.
zostaje ich interpretacja i ocena.
1184 Cesarz podejmuje nieudaną próbę przy-
Historia. Encyklopedia Szkolna, WSiP, Warszawa
2004
Mieszko III z racji swojego wieku,
jak również dla odróżnienia go od jego
syna Mieszka, zwany był Starym. W trakcie
długiego życia wyróżniała go wytrwałość
w dążeniu do celów, walka o władzę senioralną, a w trakcie panowania – podkreślanie swojej zwierzchności nad krewnymi
i możnowładcami. Budując swój autorytet
Mieszko III Stary opierał się na sile, boWykonana przed rokiem 1200 romańska
gactwie, jak również działalności na rzecz
patena kaliska była darem Mieszka III Starego dla
Kościoła. Ważne decyzje polityczne, sukce-
opactwa cystersów w Lądzie. Po ich kasacie w roku
sy upamiętniane były przez niego poboż-
1819 wróciła do Kalisza. Ten wyjątkowy egzemplarz, wbrew średniowiecznym tendencjom do
dążenia do anonimowości, posiada podpis i portret
nymi fundacjami. W 1146 roku po zwycięskim buncie przeciw pierwszemu princep-
wykonawcy - mistrza Konrada. Na rewersie przed-
sowi, Władysławowi Wygnańcowi, Mieszko
stawione są także postacie św. Mikołaja, Mieszka
III Stary ufundował kościół w Kaliszu.
III Starego oraz Opata Szymona z Lądu.
Po śmierci w 1202 roku został w nim po-
Obecnie patena znajduje się w skarbcu Ba-
chowany. W symboliczny sposób podsu-
zyliki pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej
mowuje to dzieło związanego z Kaliszem
Marii Panny w Kaliszu.
księcia.
Jej replika podarowana została w czerwcu
1997 roku papieżowi Janowi Pawłowi II podczas
jego pielgrzymki do sanktuarium św. Józefa.
Mieszko III Stary
(1121 – 1202)