widzisz 3 nowe pryszcze na czole, i to właśnie dzisiaj, kie

7.00 rano. Zaspany, idziesz do łazienki, spoglądasz w lustro i ? widzisz 3 nowe pryszcze
na czole, i to właśnie dzisiaj, kiedy umówiłeś się z dziewczyną. Przeklinasz w myślach i
postanawiasz definitywnie rozprawić się z trądzikiem, i to raz na zawsze. Przypominasz
sobie, że słyszałeś, że to czekolada jest sprawcą Twojej dolegliwości. Natychmiast
przyrzekasz sobie, że nie tkniesz już więcej słodyczy.
Po tygodniu kulinarnej abstynencji nic się nie zmienia, nadal wyskakują Ci nowe czerwone
krosty. W końcu łamiesz się, zjadasz pół czekolady, którą uwielbiasz, a następnego dnia
pojawiają się liczne krosty na twarzy. Sam już nie wiesz, co myśleć. A może to nie od
czekolady, tylko od tej pizzy, którą zjedliście z kolegami poprzedniego wieczoru? A może to
z braku seksu?
Kilka dni później jesteś u klubie. Spotykasz tam znajomą, która podpowiada Ci, abyś często
mył twarz kosmetykami ?na trądzik?. Idziesz do najbliższej drogerii i kupujesz płyn i jakieś
mazidło znanej firmy. Zadowolony, biegniesz do domu by jak najszybciej wdrożyć w życie
plan - czysta cera. Po 2 tygodniach szorowania twarzy, stwierdzasz, że wyrzuciłeś pieniądze
w błoto. Pryszcze jak były, tak są. Zrezygnowany, postanawiasz kamuflować krosty babskim
podkładem. Aż w końcu natrafiasz na nasz portal.
Opisane przygody naszego bohatera są znane milionom młodym ludzi na całym świecie. I
choć medycyna zna już dokładnie przyczyny powstawania uciążliwych krost, nadal w
społeczeństwie panuje wiele mitów na temat trądziku. Postanowiliśmy te mity rozwiać,
odpowiadając na najczęściej zadawane pytania.
Kto choruje na trądzik?
Jak sama nazwa wskazuje, trądzik pospolity (Acne vulgaris) jest bardzo powszechny. Można
ją uznać za najczęstszą chorobą dermatologiczną na świecie. Dotyka około 85% nastolatków i
w większości przypadków ustępuje wraz z końcem okresu dojrzewania. Zdarza się jednak, iż
trądzik występuje w wieku 40, a nawet 60 lat. Trądzik może wystąpić także u noworodków i
niemowląt, jednak różni się on od tego występującego u młodzieży i osób dorosłych.
Dlaczego powstaje?
Głównym sprawcą są gruczoły łojowe, których jest szczególnie dużo na twarzy i czole, ale
także na dekolcie i plecach, a więc miejscach gdzie lokalizują się krosty. Nadmiar
produkowanego łoju blokuje ich ujścia, doprowadza do powstawania czopów i zmian
zapalnych, które są niczym innym jak popularnymi pryszczami. Wytwarzanie łoju zależy od
hormonów płciowych, przede wszystkim od testosteronu i podobnego do niego
dihydroksytestosteronu. To dlatego trądzik ujawnia się w okresie dojrzewania, w czasie istnej
burzy hormonalnej. Inną sprawą jest fakt, iż u niektórych trądzik jest słabo nasilony i szybko
ustępuje, a inni natomiast walczą z nim przez wiele lat. O tym decyduje przede wszystkim
stan hormonalny naszego organizmu, a właściwie geny, które sterują ich produkcją. Można
więc powiedzieć najogólniej, iż za to czy będziemy mieli problem z trądzikiem czy też nie
odpowiedzialne są geny przekazywane nam przez rodziców. Niestety na to nie mamy
wpływu.
Drugą przyczyną trądziku jest zbyt wolne złuszczanie się naskórka wokół ujść gruczołów
łojowych. To dodatkowo blokuje wydostawanie się łoju i sprzyja jego zatrzymaniu w obrębie
gruczołu. Gdy dojdzie do takiego zatrzymania, na domiar złego, w grę zaczynają wchodzić
bakterie o nazwie Propionibacterium acnes, które dodatkowo przyczyniają się do
powstawania zaczerwieniania i bólu.
Podsumowując, za powstawanie trądziku są odpowiedzialne 3 czynniki: nadmierna produkcja
łoju, nieprawidłowe rogowacenie naskórka oraz bakterie, przy czym pierwszy czynnik
odgrywa kluczową rolę.
Czy dieta ma jakiś wpływ na trądzik?
Choć wiele osób twierdzi, iż trądzik nasila się po pewnych produktach żywnościowych, nikt
na świecie tego nie udowodnił. Przeprowadzone badania nie wykazały, iż jedzenie czekolady,
orzeszków, pizzy, tłustych potraw czy picie mleka ma jakikolwiek związek z powstawaniem
trądziku.
A co ze stresem?
Istnieją prace naukowe, które wskazują na stres, np. przedegzaminacyjny jako przyczynę
trądziku. Dowody te są jednak mało wiarygodne. Na chwilę obecną można powiedzieć, że
jeśli istnieje związek między stresem a trądzikiem, to jest on mało istotny i nie zmienia faktu,
że dana osoba ma problem ze skórą.
Czy kosmetyki pomagają?
Wbrew reklamom i przekonaniu wielu osób, dbanie o utrzymanie czystej cery nie przynosi
większego efektu. Wręcz odwrotnie. Częste mycie skóry i usuwania z jej powierzchni
tłuszczu sprawia, że gruczoły łojowe produkują więcej łoju. Jeśli przypomnimy sobie jak
powstaje trądzik, szybko uświadomimy sobie, że problem tkwi we wnętrzu skóry, a nie na jej
powierzchni. Samo mycie skóry nie da oczekiwanego efektu. W przypadku trądziku
wystarczą delikatne kosmetyki myjące. Ważne jest, aby twarz myć wacikami jednorazowego
użytku. Zapobiega to rozsiewaniu bakterii na niezmienione miejsca. Nie można również
zapomnieć o odpowiednim nawilżeniu skóry, która pomimo nadmiernej produkcji łoju,
wymaga stosowana kremów nawilżających. Warto pomyśleć także o preparatach
złuszczających naskórek (peelingi).
Co zrobić, aby się go pozbyć?
Trądzik to choroba skóry, z którą, tak jak z każdą inną, należy udać się do lekarza
dermatologa. W czasie wizyty specjalista dokładnie oceni stan skóry, typ trądziku oraz zapyta
o inne choroby. Trzeba bowiem wiedzieć, że przyczyną trądziku mogą być również
zaburzenia hormonalne czy też niektóre leki, np. sterydy. W przypadku nastolatek i kobiet,
czasem wymagana jest wizyta u ginekologa. Dopiero po rozmowie z pacjentem na temat jego
chorób można zastanowić się nad odpowiednim leczeniem.
Czy istnieje w ogóle jakieś skuteczne leki?
Na rynku dostępnych jest wiele leków przeciwtrądzikowych, ale tylko niektóre z nich są
naprawdę skuteczne. W większości są to leki przepisywane na receptę. Najczęściej
stosowanymi substancjami są pochodne witaminy A, tzw. retinoidy. W tej grupie leków
należy wymienić tretinoinę, tazaroten oraz podobnie działający adapalen. Przywracają one
prawidłowe złuszczanie naskórka i charakteryzują się wysoką skutecznością. Ich wadą jest to,
że powodują nadmierne wysuszenie skóry i jej łuszczenie. Wymaga to stosowania kremów
nawilżających. W przypadku bardzo nasilonego wysuszenia, preparat można stosować co
drugi dzień, najlepiej wieczorem. Należy pamiętać, że pierwszych efektów leczenia można
spodziewać dopiero po 6-8 tygodniach terapii.
Inną grupą leków stanowią związki zmniejszające zaczerwienienie w obrębie krost. Są to
stosowane miejscowo w postaci kremów i żeli nadtlenek benzolu (dostępny bez recepty) oraz
antybiotyki, najczęściej klindamycyna lub erytromycyna. Jeśli trądzik obejmują nie tylko
twarz, ale i tułów, można zastosować antybiotyk doustny, np. tertracyklinę lub doksycykilnę.
Są to niedrogie, skuteczne i bezpieczne leki nawet w przewlekłym stosowaniu, które
zazwyczaj trwa kilka miesięcy, aż do momentu zmniejszenia ilości czerwonych miejsc na
skórze. Innym lekiem jest kwas azelainowy, który zmniejsza przebarwienia skóry powstałe po
trądziku.
Jak już wspomnieliśmy, kilkumiesięczna terapia antybiotykowa jest skuteczna, ale u
większości pacjentów tylko do pewnego momentu. Po kilku miesiącach trądzik wraca i należy
kurację powtórzyć.
Jak na razie jedyną skuteczną metodą, która pozwala wyleczyć, a nie zaleczyć trądzik, jest
terapia doustnym retinoidem ? izotretinoiną. Skuteczność leku sięga ponad 90%, a u ok. 60%
trądzik nigdy nie powraca po zakończeniu terapii. Lek ma jednak wiele wad. Po pierwsze daje
dość nieprzyjemne skutki uboczne w postaci wysychanie warg, spojówek, łuszczenia skóry,
krwawienie z nosa. Po wtóre nie mogą go przyjmować kobiety w ciąży, gdyż uszkadza płód.
Kobiety, które chcą przyjmować izotretinoinę muszą stosować skuteczną antykoncepcję przez
cały okres terapii (kilka miesięcy) oraz 2-3 miesięcy po jej zakończeniu. Terapia tym lekiem
wymaga także badań krwi, które mają na celu ocenę funkcji nerek oraz wątroby. Inną kwestią
jest cena leku. Koszt terapii to około 2000 zł.
Jeśli lekarz wykryje jakieś nieprawidłowości hormonalne, może zastosować leki korygujące
te zaburzenia. U kobiet stosuje się tabletki antykoncepcyjne, a u mężczyzn spironolakton oraz
triamcynolon. Są to jednak rzadkie przyczyny trądziku, które są domeną ginekologów,
endokrynologów i andrologów.
Jak widać, współczesna medycyna zna wiele skutecznych leków przeciwtrądzikowych. Mamy
nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu nie będziecie mieli Państwo wątpliwości jak
poradzić sobie z tym uciążliwym problemem a jedzenie czekolady będzie się wiązało tylko z
przyjemnością.