SPIS TREŚCI Przedmowa ROZDZIAŁ 1. NAWIGACJA MORSKA

SPIS TREŚCI
Przedmowa
ROZDZIAŁ 1. NAWIGACJA MORSKA, WSPÓŁRZĘDNE GEOGRAFICZNE,
ZBOCZENIE NAWIGACYJNE. KIERUNEK NA MORZU.
1.1.
Szerokość i długość geograficzna. Różnica długości. Różnica szerokości.
1.1.1. Podstawowe definicje i wyjaśnienia.
1.1.2. Obliczanie różnicy szerokości i różnicy długości geograficznej.
1.1.3. Obliczanie współrzędnych punktu przeznaczenia.
1.2.
Jednostki miary używane w nawigacji. Zboczenie nawigacyjne.
1.2.1. Mila morska, kabel, węzeł.
1.2.2. Zboczenie nawigacyjne.
1.2.3. Zmiana różnicy długości na zboczenie nawigacyjne.
1.2.4. Zmiana zboczenia nawigacyjnego na różnicę długości.
1.3.
Kierunek na morzu.
1.3.1. Podstawowe definicje i wyjaśnienia.
1.3.2. Zamiana kierunków z systemu ćwiartkowego na system okrężny
(0O-360O) i odwrotnie.
1.3.3. Zamiana kierunków z systemu połówkowego (0O-180O) na system okrężny
(0O-360O) i odwrotnie.
1.3.4. Zamiana kierunków z rumbów na system okrężny, połówkowy, ćwiartkowy
i odwrotnie.
1.3.5. Zamiana kątów kursowych. Przejście z jednego systemu liczenia kątów
kursowych na inne.
ROZDZIAŁ 2. PODZIAŁ KIERUNKÓW. MAGNETYZM ZIEMI I STATKU.
2.1.
Podział kierunków. Poprawki kompasów.
2.1.1. Poprawka żyrokompasu.
2.1.2. Całkowita poprawka.
2.2.
Magnetyzm ziemi. Uaktualnienie deklinacji.
2.3.
Magnetyzm statku. Wybór dewiacji z tabeli dewiacyjnej.
R O Z D Z I A Ł 3 . Z A M I A N A K I E R U N K Ó W. K U R S Y. N A M I A RY.
PRĘDKOŚĆ I DROGA STATKU.
3.1.
Zamiana KŻ na KR i odwrotnie. Zamiana NŻ na NR. Wybór dewiacji
prędkościowej z tabeli.
Zamiana kursu kompasowego i magnetycznego na rzeczywisty i odwrotnie.
3.2.
3.3.
Zamiana namiarów kompasowych NK na rzeczywiste NR.
3.4.
Kontrola dewiacji. Określenie dewiacji i poprawek żyrokompasu.
3.5.
Prędkość i droga statku.
11
13
14
14
15
17
19
19
20
21
24
27
27
31
33
34
35
39
39
41
44
45
49
53
53
58
61
64
72
5
3.6.
3.7.
3.8.
3.9.
Obliczenie czasu żeglugi i prędkości statku.
Prędkość i droga po wodzie.
Prędkość i droga nad dnem.
Poprawka logu. Współczynnik korekcyjny logu.
ROZDZIAŁ 4. PRACA NA MAPACH
4.1.
Podstawowe wiadomości o mapach morskich.
4.1.1. Warunki, jakie musi spełniać mapa morska.
4.1.2. Skala i dokładność mapy. Kierunki.
4.1.3. Podział map nawigacyjnych.
4.1.4. Tytuł i numeracja map.
4.1.5. Zero mapy. Głębokości. Rodzaje dna.
4.1.6. Wysokość wynurzenia. Wzniesienie źródła światła. Niebezpieczeństwa
nawigacyjne.
4.1.7. Deklinacja, pływy i prądy pływowe.
4.1.8. Informacje o światłach podawane na mapach i w Spisie świateł.
4.1.9. Datowanie mapy.
4.2.
Zasadnicze kreślenia i odczyty na mapie.
4.2.1. Odczytywanie współrzędnych dowolnego punktu.
4.2.2. Odczytywanie, mierzenie odległości.
4.2.3. Wykreślanie i odczytywanie kierunków.
4.3.
Siatka mapy Merkatora.
4.3.1. Wiadomości wstępne.
4.3.2. Powiększona minuta szerokości.
4.3.3. Powiększona szerokość. Różnica powiększonej szerokości.
4.3.4. Długość liniowa minuty długości w danej skali mapy. Szerokość konstrukcyjna
mapy.
4.3.5. Obliczanie elementów siatki mapy Merkatora.
4.3.6. Graficzne sporządzanie siatki mapy Merkatora.
ROZDZIAŁ 5. POZYCJA ZLICZONA
5.1.
Podstawowe definicje i wyjaśnienia.
5.2.
Pozycja zliczona bez uwzględnienia wpływu wiatru i prądu, prąd i wiatr
nie działa.
5.3.
Pozycja zliczona przy przeciwdziałaniu dryfowi, poprawka na wiatr.
5.4.
Pozycja zliczona przy przeciwdziałaniu prądowi (znosowi) poprawka
na prąd.
5.5.
Pozycja zliczona przy biernym uwzględnieniu prądu i wiatru.
5.6.
Uwagi dotyczące graficznego zliczania drogi.
5.7.
Pozycja zliczona – zapobieganie zagrożeniom.
5.8.
Ocena dokładności pozycji zliczonej.
5.9.
Loksodroma. Rachunkowe zliczanie drogi.
5.9.1. Uwagi wstępne.
5.9.2. Podstawowe definicje i wzory.
5.9.3. Trójkąt Merkatora. Trójkąt drogowy.
5.10.
Pierwszy problem żeglugi po loksodromie. Obliczanie współrzędnych punktu
przeznaczenia.
6
74
75
78
79
83
83
83
84
84
85
87
89
92
94
98
98
98
100
100
118
118
120
121
123
123
126
131
131
133
148
155
169
177
182
187
197
197
198
200
201
5.10.1. Obliczanie współrzędnych punktu przeznaczenia za pomocą średniej
szerokości.
5.10.2. Obliczanie współrzędnych punktu przeznaczenia za pomocą powiększonej
szerokości.
5.11.
Drugi problem żeglugi po loksodromie. Obliczanie odległości.
5.11.1. Obliczanie odległości po loksodromie za pomocą średniej szerokości.
5.11.2. Obliczanie odległości po loksodromie za pomocą powiększonej szerokości.
5.12.
Rachunkowe zliczanie drogi.
5.12.1. Rachunkowe zliczanie drogi bez uwzględnienia wpływu wiatru i prądu.
5.12.2. Rachunkowe zliczanie drogi z uwzględnieniem dryfu.
5.12.3. Rachunkowe zliczanie drogi z uwzględnieniem dryfu i prądu.
ROZDZIAŁ 6. POZYCJA OBSERWOWANA. OKREŚLENIE POZYCJI NA
PODSTAWIE OBSERWACJI OBIEKTÓW STAŁYCH, KTÓRYCH
POŁOŻENIE JEST POKAZANE NA MAPIE.
6.1.
Pomiar odległości.
6.1.1. Radar w nawigacji – uwagi ogólne.
6.1.2. Pomiar odległości za pomocą radaru.
6.1.3. Odległość z kąta pionowego.
6.2.
Określanie pozycji na podstawie obserwacji jednego obiektu.
6.2.1. Sposoby podstawowe. Ocena dokładności.
6.2.2. Sposoby pomocnicze określania pozycji na podstawie obserwacji jednego
obiektu.
6.3.
Określanie pozycji na podstawie obserwacji dwóch obiektów.
6.3.1. Sposoby podstawowe określania pozycji na podstawie obserwacji dwóch
obiektów. Kolejność namierzania i identyfikacja.
6.3.2. Sposoby pomocnicze określania pozycji na podstawie obserwacji dwóch
obiektów.
6.4.
Określanie pozycji na podstawie obserwacji trzech obiektów.
6.4.1. Sposoby podstawowe określania pozycji na podstawie obserwacji trzech
obiektów.
6.4.2. Sposoby pomocnicze określania pozycji na podstawie obserwacji trzech obiektów.
Dwa kąty poziome.
6.4.3. Ocena dokładności pozycji obserwowanej określonej na podstawie obserwacji
dwóch i trzech obiektów.
ROZDZIAŁ 7. POZYCJA OBSERWOWANA. POZYCYJNE SYSTEMY
SATELITARNE.
7.1
Pozycyjne systemy satelitarne.
7.1.1. System GPS Navstar.
7.1.1.1. Określanie pozycji.
7.1.1.2. Dokładność określonych pozycji.
7.1.1.3. Nanoszenie na mapę pozycji według współrzędnych określonych przez system.
7.1.1.4. Wykorzystanie systemu GPS wspólnie z metodami klasycznymi.
7.1.1.5. System DGPS.
201
207
212
212
217
222
222
224
226
231
231
231
235
235
237
237
262
273
274
283
284
284
289
295
299
299
299
300
302
303
305
315
7
ROZDZIAŁ 8. POZYCJA OBSERWOWANA.
ZINTEGROWANE SYSTEMY NAWIGACYJNE.
AUTOMATYCZNY SYSTEM IDENTYFIKACJI STATKÓW.
8.1.
Wykorzystywanie monitora prezentacji danych nawigacyjnych (Nauto – conning
display) zintegrowanego systemu nawigacyjnego.
8.2.
Wykorzystanie systemu map elektronicznych.
8.3.
Automatyczny system identyfikacji statków.
8.3.1. Wykorzystanie systemu AIS dla zapobiegania zderzeniom.
8.3.2. Wykorzystanie systemu AIS w relacji statek-centrum VTS-statek.
ROZDZIAŁ 9. POZYCJA OBSERWOWANA. OKREŚLANIE POZYCJI NA
PODSTAWIE OBSERWACJI CIAŁ NIEBIESKICH.
9.1.
Astronomiczne układy współrzędnych.
9.1.1. Podstawowe definicje.
9.1.2. Układ horyzontalny.
9.1.3. Układ równikowy.
9.1.4. Trójkąt sferyczny paralaktyczny – rozwiązania rachunkowe.
9.2.
Obliczanie średniego czasu miejscowego i strefowego, zmiana czasów,
chronometr, granica daty.
9.2.1. Wiadomości wstępne.
9.2.2. Obliczanie miejscowego czasu średniego.
9.2.3. Obliczanie czasu strefowego. Granica daty.
9.2.4. Zmiana czasu strefowego na miejscowy czas średni.
9.2.5. Zmiana miejscowego czasu średniego na czas strefowy.
9.2.6. Miejscowy czas gwiazdowy.
9.2.7. Czas okrętowy. Czas państwowy.
9.2.8. Obliczenia związane z wykorzystaniem chronometru.
9.3.
Obliczanie momentów wschodów, zachodów i kulminacji ciał niebieskich oraz
momentów świtów i zmroków. Identyfikacja gwiazd i planet.
9.3.1. Podstawowe definicje i wyjaśnienia.
9.3.2. Słońce. Obliczanie momentów wschodów, zachodów, świtów, zmroków
i kulminacji.
9.3.3. Księżyc. Obliczanie momentów widocznych wschodów, zachodów
i kulminacji.
9.3.4. Planety. Obliczanie momentów kulminacji.
9.3.5. Gwiazdy. Obliczanie momentów kulminacji gwiazd.
9.3.6. Widoczność i wysokość kulminacyjna ciał niebieskich.
9.3.7. Retardacja i akceleracja.
9.3.8. Identyfikacja gwiazd i planet.
9.3.8.1. Identyfikacja gwiazd za pomocą tablic NP. 401 (H.D. 605).
9.3.8.2. Identyfikacja gwiazd i planet za pomocą identyfikatora typu N.P. 323.
9.4.
Podstawowe zasady określania pozycji na podstawie obserwacji ciał
niebieskich.
9.4.1. Wyjaśnienia wstępne i definicje.
9.4.1.1. Metoda wysokościowa.
9.4.1.2. Metoda szerokościowa.
8
317
318
323
327
329
331
333
333
333
334
340
348
350
350
351
355
361
363
365
366
366
371
371
373
386
393
401
405
407
414
415
419
422
422
425
427
9.4.2.
9.4.2.1.
9.4.2.2.
9.4.2.3.
9.4.3.
9.4.3.1.
9.4.3.2.
9.4.3.3.
9.4.3.4.
9.4.4.
9.4.4.1.
9.4.4.2.
9.4.4.3.
9.4.4.4.
9.4.5.
9.4.5.1.
9.4.5.2.
9.4.6.
9.4.6.1.
9.4.6.2.
9.4.6.3.
9.4.7.
9.5.
9.5.1.
9.5.2.
9.6.
9.6.1.
9.6.2.
9.6.2.1.
9.6.2.2.
9.6.3.
9.7.
9.7.1.
9.7.2.
Sekstant.
Pomiar wysokości ciał niebieskich.
Błędy sekstantu.
Określanie błędu indeksu.
Poprawianie zmierzonych wysokości ciał niebieskich.
Poprawianie zmierzonych wysokości Słońca.
Poprawianie zmierzonych wysokości gwiazd.
Poprawianie zmierzonych wysokości planet.
Poprawianie zmierzonych wysokości Księżyca.
Obliczanie kątów godzinnych i deklinacji ciał niebieskich za pomocą rocznika
astronomicznego.
Obliczanie miejscowych kątów godzinnych i deklinacji Słońca.
Obliczanie miejscowych kątów godzinnych i deklinacji gwiazd.
Obliczanie miejscowych kątów godzinnych i deklinacji planet.
Obliczanie miejscowych kątów godzinnych i deklinacji Księżyca.
Obliczanie wysokości zliczonych i azymutów ciał niebieskich.
Obliczanie wysokości zliczonych i azymutów za pomocą wzorów. Wykreślanie
linii pozycyjnych z pozycji zliczonej.
Obliczanie wysokości zliczonych i azymutów za pomocą tablic NP. 401 (H.D. 605).
Wykreślanie linii pozycyjnych z pozycji zliczonej.
Obliczanie szerokości geograficznej.
Obliczanie szerokości geograficznej w momencie kulminacji Słońca.
Obliczanie szerokości geograficznej sposobem przypołudnikowym.
Obliczanie szerokości geograficznej z obserwacji Gwiazdy Polarnej.
Obliczanie długości geograficznej punktu wytyczonego.
Określanie pozycji na podstawie obserwacji Słońca.
Określanie pozycji na podstawie obserwacji Słońca. Wykreślanie linii
pozycyjnych z pozycji zliczonej. Metoda wysokościowa, szerokościowa
i długościowa.
Określanie pozycji na podstawie obserwacji Słońca. Wykreślanie linii
pozycyjnych z pozycji skalkulowanej.
Określanie pozycji na podstawie obserwacji gwiazd i planet.
Wiadomości wstępne.
Określanie pozycji na podstawie obserwacji kilku ciał niebieskich. Wykreślanie
linii pozycyjnych z pozycji zliczonej i skalkulowanej.
Określanie pozycji na podstawie obserwacji trzech ciał niebieskich.
Określanie pozycji na podstawie obserwacji kilku ciał niebieskich. Dobór ciał
niebieskich parami.
Wykreślanie astronomicznych linii pozycyjnych metodą siecznej.
Uwzględnianie poprawek na krzywiznę koła pozycyjnego.
Obliczanie poprawek kompasów. Uwagi o dokładności pomiarów i obliczeń
astronomicznych.
Obliczanie całkowitej poprawki kompasu w momencie widocznego wschodu lub
zachodu Słońca.
Obliczanie całkowitej poprawki na podstawie obserwacji ciał niebieskich
w dowolnym momencie.
428
428
429
431
433
434
443
445
451
456
456
460
463
466
469
469
474
478
478
485
491
493
498
498
521
529
529
532
532
547
561
564
565
566
9
Obliczanie całkowitej poprawki na podstawie obserwacji Gwiazdy Polarnej.
Uwagi o ocenie dokładności pomiarów i obliczeń astronomicznych.
569
570
ROZDZIAŁ 10. ORTODROMA
10.1.
Rachunkowe rozwiązanie problemów żeglugi po ortodromie.
10.1.1. Podstawowe definicje i wyjaśnienia.
10.1.2. Obliczanie odległości po ortodromie.
10.1.3. Obliczanie początkowego kąta drogi.
10.1.4. Obliczanie końcowego kąta drogi.
10.1.5. Obliczanie współrzędnych wierzchołka ortodromy.
10.1.6. Obliczanie współrzędnych punktów zwrotnych.
10.1.7. Przykłady sporządzania odręcznych rysunków poglądowych.
10.2.
Żegluga mieszana.
10.3.
Praktyczna żegluga po ortodromie.
10.3.1. Wybór drogi oceanicznej na podstawie specjalnych map drogowych.
10.3.2. Wybór drogi oceanicznej na podstawie dróg oceanicznych świata.
10.3.3. Zadania praktyczne. Realizacja drogi po ortodromie metodą klasyczną
i z wykorzystaniem zintegrowanych systemów nawigacyjnych i ECDIS.
575
575
575
578
588
594
599
603
605
620
625
625
632
ZAŁĄCZNIKI
655
LITERATURA
675
9.7.3.
9.7.4.
10
633