1 SYSTEMY OPERACYJNE WYKLAD 5
Transkrypt
1 SYSTEMY OPERACYJNE WYKLAD 5
Politechnika Wrocławska Wrocław 2007 SYSTEMY OPERACYJNE WYKLAD 5 - zarządzanie pamięcią pomocniczą Paweł Skrobanek C-3, pok. 323 e-mail: [email protected] www.equus.wroc.pl/studia.html 1 Politechnika Wrocławska PLAN: 1. 2. 3. 4. Wprowadzenie Metody przydziału miejsca na dysku Struktura katalogowa Podsumowanie (zadanie dla odwaŜnych) 2 Politechnika Wrocławska 1. Wprowadzenie PLIK – zbiór powiązanych ze sobą danych określonych przez jego twórcę Przykładowe rodzaje plików: wykonywalne (.exe, .com, o atrybucie „x”), graficzne (.jpg, .gif, .tif, .bmp, .jpe), wsadowe (.bat, .sh), dokumenty (.doc, .pdf, .rtf), archiwalne (.zip, .rar, .gz), inne (.avi, .mpg, .pas, .asm, .cdr, .br5, .ps) 3 1 Politechnika Wrocławska 1. Wprowadzenie Organizacja sektora dyskietki ISO-MFM GAP1 SYN C znacz TRACK nik HEAD SECT OR #BYT ES CRC TRACK – numer ścieŜki #BYTES – długość HAED – głowica sektora (0 -128B, SECTOR – numer sektora 1 – 256B, 2 – 512B) GAP2 Politechnika Wrocławska 1. Wprowadzenie KONSTRUKCJA SYSTEMU PLIKÓW - RÓśNE PUNKTY WIDZENIA UśYTKOWNIK KONSTRUKTOR • jak uŜytkować, • zarządzanie przestrzenią dyskową, • jakie operacje są dozwolone, • efektywność, • jak moŜna chronić dane, • niezawodność. • jak manipulować skorowidzem. Politechnika Wrocławska 1. Wprowadzenie PARTYCJA PODSTAWOWA (ang. primary partition) ROZSZERZONA (ang. extended partition) DYSKI LOGICZNE (ang. logical disk) Ograniczenia dla dysku (wynikające ze struktury MBR): • 3 podstawowe i 1rozszerzona, • 4 podstawowe (brak rozszerzonej) 2 Politechnika Wrocławska 1. Wprowadzenie PYTANIA: 1. Czy moŜe być załoŜona jedna partycja na dwóch dyskach? 2. Ile jest katalogów urządzenia dla jednej partycji na dwóch dyskach? 3. Co to jest tzw. montowanie systemu plików? 7 Politechnika Wrocławska 2. Wprowadzenie • partycja aktywna (ang. active partition) - ta, z której będzie uruchamiany system operacyjny, • partycja ukryta (ang. hidden partition) – partycja ukryta (opcja wykorzystywana, jeśli np. mamy kilka systemów i chcemy, by jedna partycja nie była dostępna dla niektórych z nich - odpowiednia konfiguracja boot managera ), • MBR (ang. Master Boot Record) – struktura zapisana w pierwszym sektorze dysku twardego (Cylinder 0, Głowica 0, Sektor 1) 8 Politechnika Wrocławska 1. Wprowadzenie PYTANIA: 1. Co się stanie, jeśli uszkodzony zostanie fizycznie MBR? 2. Czy wirus moŜe spowodować uszkodzenie MBR? 3. Jak naprawić dysk (Ŝeby mógł z niego startować SO) z uszkodzonym MBR? Struktura MBR, sposób kopiowania np.: http://pl.wikipedia.org/wiki/MBR 9 3 Politechnika Wrocławska 1. Wprowadzenie DESKRYPTOR PLIKU (ang. file descriptor) - unikatowy identyfikator pliku wykorzystywany przez system operacyjny, dla systemów „WINDOWS” funkcjonuje nazwa: uchwyt pliku (ang. handle) Informacje o funkcjach z wykorzystaniem deskryptora – przegląd informacji na stronie: http://en.wikipedia.org/wiki/File_descriptor 10 Politechnika Wrocławska 1. Wprowadzenie ATRYBUTY PLIKU (ang. file attribute) - cechy pliku, zaleŜne od systemu operacyjnego, np.: • identyfikator pliku, • nazwa pliku i rozszerzenie (jeśli system operacyjny rozróŜnia), • długość pliku w bajtach, • data i czas utworzenia, • data i czas ostatniej modyfikacji 11 Politechnika Wrocławska 1. Wprowadzenie ATRYBUTY PLIKU – cd.: cd.: • identyfikator uŜytkownika (właściciela, ale równieŜ np. programu w którym plik stworzono, np. „Windows” – zawiera taką informację, a LINUX nie • uprawnienia (kto moŜe czytać, pisać, wykonywać) 12 4 Politechnika Wrocławska 1. Wprowadzenie TYPOWE OPERACJE NA PLIKU • otwieranie/tworzenie, zamykanie (moŜe być automatyczne), • zmiana atrybutów (np. praw, nazwy, typu, właściciela) • zmiana połoŜenia pliku w pamięci, • zmiana pozycji w pliku (wskaźnik bieŜącej pozycji), • czytanie, zapisywnie 13 Politechnika Wrocławska 1. Wprowadzenie METODY DOSTĘPU (ze względu na organizację) • sekwencyjny (ang. sequential access) – Ŝeby dostać się do n-tego elementu, trzeba przeczytać n-1, – rekordy jednakowej długości, – rekordy zmiennej długości, – dostęp za pomocą klucza (np. kaŜdy rekord ma pole NAZWA_AGENTA, które sprawdzamy) UWAGA: w celu przyspieszenia dostępu do duŜych plików moŜe być np. osobny plik indeksowy 14 Politechnika Wrocławska 1. Wprowadzenie METODY DOSTĘPU – cd.: cd.: • bezpośredni (ang. direct access) – najpierw wyznaczamy miejsce, a potem realizujemy dostęp 15 5 Politechnika Wrocławska 1. Wprowadzenie PYTANIE: • Skąd program wie, z jakich plików moŜe korzystać? • Czy w systemie moŜna otworzyć dowolną liczbę plików? • Co to jest tzw. „ścieŜka przeszukiwania (ang. search path)” lub ścieŜka dostępu? • Czym róŜni się ścieŜka absolutna od względnej? 16 Politechnika Wrocławska 2. Metody przydziału miejsca na dysku • katalog urządzenia (ang. device directory) - zawiera wykaz nazw plików oraz informacje o ich lokalizacji na dysku (moŜe mieć róŜne implementacje), • jednostka dyskowa – wydzielona część dysku (partycja, wolumen, minidysk), kaŜda posiada własny katalog urządzenia, • blok dyskowy – najmniejszy „fragment” logiczny dysku, który moŜe być przydzielony dla pliku (moŜe odpowiadać np. jednemu lub kilku sektorom) 17 Politechnika Wrocławska 2. Metody przydziału miejsca na dysku PRZYDZIAŁ CIĄGŁY - kaŜdy plik zajmuje ciąg kolejnych bloków dyskowych (adresów na dysku), • problemy z miejscem na nowy plik (fragmentacja), ale plik zajmuje kolejne obszary (szybki dostęp), • metody przydziału miejsca – analogicznie, jak dla PO, • patrz. ksero (1) 18 6 Politechnika Wrocławska 2. Metody przydziału miejsca na dysku PRZYDZIAŁ LISTOWY - kaŜdy plik stanowi listę powiązanych ze sobą bloków, w katalogu typowo znajduje się wskaźnik do pierwszego i ostatniego bloku, • brak fragmentacji (zewnętrznej), łatwe dopisywanie, • problem z niezawodnością oraz z dostępem (kaŜdy blok zawiera wskaźnik do następnego) •patrz. ksero (2) 19 Politechnika Wrocławska 2. Metody przydziału miejsca na dysku PRZYDZIAŁ LISTOWY – FAT (ang. File Allocation Table) Table) - utworzono tablicę przydziału bloków, • brak fragmentacji (zewnętrznej), łatwe dopisywanie, szybki dostęp do bloków dyskowych, • problem z niezawodnością (jeśli uszkodzona zostanie tablica) , • patrz. ksero (3). 20 Politechnika Wrocławska 2. Metody przydziału miejsca na dysku PRZYDZIAŁ INDEKSOWY - kaŜdy plik posiada swój blok indeksowy zawierający indeksy („spis numerów”), bloków w których zapisany jest plik, UWAGA: w praktyce – moŜliwa struktura hierarchiczna (blok indeksowy ma moŜliwość wskazania bloków dyskowych, a jak ich zabraknie - kolejnych bloków indeksowych) • wspólnie ustalamy zalety i wady ☺ 21 7 Politechnika Wrocławska 3. Struktura katalogowa • jednopoziomowa – wszystkie pliki są umieszczone w tym samym katalogu (prosta, łatwa w obsłudze, szybki dostęp, zastosowanie w urządzeniach nie wymagających duŜej ilości plików), • dwupoziomowa – „poziom katalogów”, a w nich pliki (zastosowanie: kaŜdy uŜytkownik ma swój katalog), • struktura drzewiasta – dowolna (ale uwaga: ograniczenia systemu plików) ilość poziomów Analiza materiałów ksero. 22 Politechnika Wrocławska 4. Podsumowanie Forma – zadanie fajne ☺ 23 8