docThomas Urbańczyk, AHK Polska
download 
Reklamacja Transkrypt
Thomas Urbańczyk, AHK Polska
Prawne aspekty działalności gospodarczej w Republice Federalnej Niemiec Katowice, 25.11.2013 Thomas Urbańczyk Dyrektor Działu Prawo i Podatki Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa Polsko- Niemiecka Izba Przemysłowo Handlowa AHK Polska Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa Największa bilateralna Izba w Polsce Jedna z najbardziej wpływowych Niemieckich Zagranicznych Izb PrzemysłowoHandlowych (AHK) na świecie Sieć AHK na świecie 120 biur w 80 krajach Sieć AHK Polska biura w Warszawie, Wrocławiu, Gliwicach oraz w Monachium Reprezentuje interesy około 1000 firm członkowskich Od kilkunastu lat działa na rzecz rozwoju polsko-niemieckich stosunków gospodarczych Ponad 40-osobowy zespół Izby pracuje na rzecz firm zrzeszonych w AHK Polska oraz jest odpowiedzialny za profesjonalną obsługę doradczą firm z Niemiec i Polski oraz za rozwój stosunków z instytucjami po obydwu stronach granicy Model trzyfilarowy Wspieranie pol-niem stosunków gospodarczych Ambasada Niemiec AHK Polska GTaI Usługi wspomagające/Unterstützende Dienstleistungen Usługi dla polskich firm na rynku niemieckim/Dienstleistungen für polnische Unternehmen auf dem deutschen Markt • Wsparcie przy zakładaniu spółki/Unterstützung bei Unternehmensgründung • Porady prawne/Rechtsauskunft • Weryfikacja sytuacji finansowej/Bonitätsprüfung • Zwrot podatku VAT/MwSt-Rückerstattung • Poszukiwanie dystrybutorów/Individuelle Absatzberatung • Poszukiwanie partnerów biznesowych/Geschäftspartnersuche • Informacje o rynku/Marktinformationen Usługi AHK Polska ZAŁOŻENIE SPÓŁKI Z O.O. PRAWA NIEMIECKIEGO Przygotowanie umowy spółki po konsultacji z niemieckim notariuszem koordynacja terminu czynności notarialnych z niemieckim notariuszem Kontakt z właściwym miejscowo IHK (zgodnie z prawem niemieckim obligatoryjne) oraz ustalenie dostępności wybranej firmy spółki Koordynacja rejestracji w niemieckim rejestrze sądowym (Handelsregister) Rejestracja w urzędzie ds. gospodarczych (Gewerbeanmeldung) Rejestracja w urzędzie skarbowym, uzyskanie numeru podatkowego (St.-Nr.) Rejestracja do VAT-u (Umsatzsteuer) Wstępne informacje odnośnie zagadnień prawnych dotyczących podjęcia działalności przez zarejestrowaną spółkę Usługi AHK Polska Doradztwo rynkowe Informacje na temat rynku i przedsiębiorstw analizy rynku informacje gospodarcze i adresowe sprawdzenie wiarygodności finansowej przedsiębiorstwa informacje o programach pomocowych Indywidualne doradztwo w zakresie pozyskiwania nowych rynków zbytu poszukiwanie partnerów handlowych wirtualne biuro sprzedaży pozyskanie nowych klientów informacje o przetargach wirtualne biuro sprzedaży doradztwo personalne Wejście na rynek niemiecki Niemcy jako państwo federalne 1) Składa się z 16 krajów związkowych (tzw. „Landów“), które razem tworzą federację („Bund”) 2) Każdy Land stanowi samodzielny region administracyjny 3) Każdy Land posiada własny parlamenty 4) Podział praw i obowiązków pomiędzy Bund a Länder 5) Wspólne prawo karne i cywilne 6) Częściowo odrębne prawo publiczno-administracyjne, różniące się w zależności od Landu, zwłaszcza w dziedzinach: – Prawa podatkowego – Prawa budowlanego – Regulacji dotyczących godzin zamknięcia sklepów – Regulacji dotyczących wywozu śmieci Przegląd krajów związkowych (Landów) Land Powierzchnia w km² Ludność w mln Udział w tworzeniu PKB % Średnie zarobki (Euro, netto) Stopa bezrobocia Badenia-Wirtembergia 35.752 10,57 14,7 1.543 4,0 Bawaria 70.549 12,52 17,6 1.523 3,6 Berlin 892 3,38 3,9 1.298 11,3 Brandenburgia 29.477 2,45 2,2 1.324 9,2 Brema 404 0,65 1,0 1.296 10,7 Hamburg 755 1,73 3,6 1.521 7,3 Hesja 21.115 6,02 8,7 1.495 5,7 MeklemburgiaPomorze Przednie 23.173 1,60 1,4 1.196 10,4 Dolna Saksonia 47.618 7,78 8,7 1.399 6,2 Nadrenia PółnocnaWestfalia 30.083 17,55 22,0 1.388 6,3 Nadrenia-Palatynat 19.847 3,99 4,5 1.447 5,2 Saara 2.569 0,99 1,2 1.388 7,1 Saksonia 18.413 4,05 3,7 1.226 8,8 Saksonia- Anhalt 20.445 2,56 2,0 1.237 10,3 Szlezwik- Holsztyn 15,763 2,81 2,9 1.469 6,5 Turyngia 16,172 2,17 1,9 1.265 7,6 Siła nabywcza w Niemczech Żródło: GfK Dochód w Niemczech kolor dochód (w złoty za roku) turkusowy 58220 - 68619 żelowy 68619 - 75499 żółty 75499 - 79375 pomarańczowy 79375 - 85086 czerwony 85086 - 129974 Dochód per capita, Kurs: 4,19 Zł/Eur Żródło: Destatis Polsko – niemiecka wymiana handlowa wg. „Landów“ BadenWürttemberg 12% Bayern 13% Nordrhein-Westfalen 23% Niedersachsen 13% Źródło: Federalny Urząd Statystyczny Hessen 6% Łączny udział tych 4 landów w wymianie handlowej z Polską wynosi ponad 50% Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Od przystąpienia Polski do UE w roku 2004 polskim obywatelom przysługuje swoboda zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej Zagwarantowana przez Artykuły 49-55 TFUE Zasada niedyskryminacji podmiotów zagranicznych samodzielne i rzeczywiste wykonywanie działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim na czas nieokreślony Zasada traktowania narodowego spełnienie ogólnych warunków i regulacji prawnych dla danej działalności, które dotyczą również obywateli niemieckich dotyczy to przede wszystkim ewentualnych wymogów ustawowych w zakresie udowodnienia kwalifikacji zawodowych Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Trzy elementy pojęcia swobody przedsiębiorczości Samodzielność Ze swobody przedsiębiorczości korzystać mogą osoby prowadzące samodzielną działalność gospodarczą tzn. na własny koszt i na własne ryzyko, zwłaszcza w formie tzw. samozatrudnienia Trwałość Trwałość organizacyjną, czyli założenie działalności oraz jej prowadzenie w innym państwie, uczestniczenie w sposób ciągły i stały w jego życiu gospodarczym Transgraniczność Ochronie swobody przedsiębiorczości podlega jedynie działalność gospodarcza o charakterze transgranicznym, tzn. wykonywana na terytorium innego państwa członkowskiego Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Swoboda transgranicznego świadczenia usług Świadczenie transgranicznych usług Usługodawca może czasowo udać się do kraju usługobiorcy w celu wykonania usługi Usługobiorca może udać się do usługodawcy, aby tam skorzystać z usługi Obydwa podmioty przebywają w swoich krajach, a tylko produkt przekracza granice Możliwość świadczenia usługi w ramach podwykonawstwa bez zakładania czy rejestracji działalności na terenie Niemiec Na podstawie umowy o dzieło oraz umowy zlecenia Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Założenie firmy w Niemczech Wybór formy prawnej i zawarcie umowy spółki Zameldowanie w urzędzie miasta/ wydział spraw obywatelskich Wynajem lokalu Otwarcie konta bankowego Wpis do rejestru handlowego Zgłoszenie działalności w urzędzie ds. gospodarki Pozostałe zgłoszenia (urząd skarbowy, IHK, izba rzemieślnicza, kasa chorych itd.) Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Kryteria wyboru poszczególnych form prawnych Zaangażowanie Zmiany / Liczba Finanso- Opodatkowanie Odpowiedzialność osobiste / odejście wspólników za zobowiązania kontrola udziałowców wanie Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Zakładanie samodzielnej spółki Formy prawne Spółki kapitałowe GmbH AG Spółki osobowe GbR OHG Samodzielna działalność gospodarcza KG GmbH & Co KG Oddział 1) Samodzielna jednostką przedsiębiorstwa głównego (polskiego) 1) 2) 3) 4) Zakład/ Filia • Niesamodzielna jednostka – dzieli byt prawny polskiego przedsiębiorstwa macierzystego i występuję wyłącznie pod jego nazwą. • nie podlega wpisowi do niemieckiego Obowiązek wpisu do rejestru rejestru handlowego (Handelsregister). (notarialnie potwierdzony wniosek) • podlega wpisowi do ewidencji gospodarczej (Gewerbeanmeldung, Gewerberegister). posiada • nie posiada – własne kierownictwo własnego kierownictwa – własny lokal własnej księgowości, – prowadzić własną księgowość własnego majątku firmowego, – własny majątek • Księgowość jest prowadzona przez macierzyński polski podmiot gospodarczy, temu także należy majątek firmowy. • Filia nie posiada osobowości prawnej. Nie ma osobowości prawnej, • Dłużnikiem oraz właścicielem praw i roszczeń, jest polski podmiot gospodarczy. Prawo do pozwania; i może być Usługi świadczone w Niemczech nie mogą pozwany przeważać nad działalnością prowadzoną w Polsce. Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Spółki osobowe Gesellschaft bürgerlichen Rechts/ GbR (spółka cywilna) Offene Handelsgesellschaft/ OHG (spółka jawna) Kommanditgesellschaft/ KG (spółka komandytowa) Ogólne cechy: osobista i nieograniczona odpowiedzialność przynajmniej jednego ze wspólników zarząd nie obejmuje osób trzecich rozporządzanie udziałami w spółce tylko za zgodą wszystkich wspólników Działalność gospodarcza na rynku niemieckim GmbH & Co. KG- jest połączeniem spółki komandytowej i spółki z ograniczona odpowiedzialnością GmbH & Co. KG Komplemantariusz GmbH Ograniczona odpowiedzialność Zalety podatkowe Dwie umowy Komandytariusz Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Spółki kapitałowe Aktiengesellschaft / AG (spółka akcyjna) Gesellschaft mit beschränkter Haftung / GmbH (spółka z o.o.) Ogólne cechy: przynajmniej jeden udziałowiec obowiązek wniesienia kapitału zakładowego spółki płacą podatek dochodowy od osób prawnych, udziałowcy podatek od dochodów kapitałowych (dywidendy). spółki mogą nadal funkcjonować nawet z jednym wspólnikiem 24. Najpopularniejsza forma prowadzenia działalności. Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Gesellschaft mit beschränkter Haftung (Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) Udziałowcy mają prawo do wydawania kierownictwu poleceń i mogą kontrolować zarządzanie firmą Obowiązek wniesienia kapitału zakładowego przez udziałowców (min. 25.000 EUR) w tym min. ½ (12.500 EUR) musi być wpłacona na konto spółki, reszta jako roszczenie do udziałowców Przeniesienie udziałów musi zostać potwierdzone notarialnie Zmiany dotyczące udziałowców muszą zostać zaakceptowane na zebraniu udziałowców Działalność gospodarcza na rynku niemieckim GmbH- Procedura rejestracyjna Podpisanie przez zarząd w obecności notariusza aktu założycielskiego lub statutu spółki GmbH musi zostać wpisana do rejestru handlowego (Handelsregister) Zgłoszenie podpisane przez zarząd w obecności notariusza Notariusz zgłasza spółkę do rejestru handlowego od momentu zawiązania spółki do momentu wpisania jej do rejestru handlowego, może minąć około trzech tygodni GmbH staje się osobą prawną i musi zostać zarejestrowana w lokalnym urzędzie ds. gospodarki (Gewerbeamt) Założoną GmbH reprezentuje zarząd wyjątek: Spółka w organizacji (przed wpisem do rejestru handlowego) rejestracja osób fizycznych zakładających spółkę Działalność gospodarcza na rynku niemieckim GmbH- Zarząd (Geschäftsführung) GmbH jest zarządzana i reprezentowana przez członków zarządu Co najmniej jeden członek zarządu (który nie musi być wspólnikiem spółki) Wpływ na zarządzanie spółki przez wspólników w formie wiążących instrukcji lub zarządzeń dla członka zarządu Członek zarządu nie musi mieć: miejsca zamieszkania w Niemczech obywatelstwa niemieckiego Działalność gospodarcza na rynku niemieckim 1 listopada 2008 r. reforma Prawa o GmbH - Mini-GmbH Główne novum: Stworzenie nowego rodzaju spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – spółka przedsiębiorców z ograniczoną odpowiedzialnością - Unternehmergesellschaft (haftungsbeschränkt), lub także „Mini-GmbH” Mini-GmbH nie jest nową formą działalności, lecz spółką z o.o. - GmbH o kapitale zakładowym początkowo mniejszym niż 25.000 EUR Wkład wyłącznie w gotówce Możliwość założenia w Niemczech spółki z o.o. o kapitale zakładowym wynoszącym zaledwie 1 EUR Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Mini-GmbH - Rekompensowanie początkowego braku kapitału do osiągnięcia 25.000 EUR Spółka musi odkładać jedną czwartą swojego rocznego zysku do momentu zakumulowania kapitału zakładowego zwykłej GmbH (25.000 EUR) Po osiągnięciu tej granicy zebrany kapitał może zostać przekształcony w kapitał pełnej spółki, a Mini-GmbH przekształcona w standardową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH) Mini-GmbH ma – wg. ustawy – te same prawa i obowiązki jak zwykła GmbH Przekształcenie z Mini-GmbH na GmbH: opinia biegłego, akt notarialny Działalność gospodarcza na rynku niemieckim KOSZT REJESTRACJI NIEMIECKIEJ GmbH Koszt przygotowania dokumentów: odpis z KRS, certyfikat apostille koszt tłumaczeń pisemnych oraz ustnych podczas czynności notarialnych Niemieckie opłaty urzędowe: opłaty skarbowe opłaty za zgłoszenie prowadzenia działalności gospodarczej 31,00 EUR Opłaty notarialne i sądowe GmbH (przy kapitale zakładowym 25.000 EUR) 168,00 EUR zgłoszenie do rejestru handlowego 42,00 EUR zaprotokołowanie pierwszego zgromadzenia wspólników 168,00 EUR wpis do rejestru 100,00 EUR ogłoszenie o wpisie 100,00 – 250,00 EUR Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Samodzielna działalność gospodarcza – Selbständige Erwerbstätigkeit Prowadzenie jedynie pod imieniem i nazwiskiem Zgłoszenie działalności w urzędzie działalności gospodarczej Niepotrzebne pozwolenie na pobyt (EU-Freizügigkeitsbescheinigung) Od 29.01.2013 nie konieczne Osobiste ryzyko finansowe Możliwość wpisu do rejestru handlu pod pojęciem „zarejestrowanego kupca” e.K Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Samodzielna działalność gospodarcza - Selbständige Erwerbstätigkeit Działalność gospodarcza musi być wykonywana samodzielnie (możliwe jest zatrudnianie pracowników na warunkach ogólnych) Prace muszą być zlecane przez więcej niż jednego zleceniodawcę Dochody uzyskane z działalność gospodarczej muszą wystarczać na utrzymanie się i opłatę składek ubezpieczeniowych W przypadku wymaganej koncesji muszą być spełnione jej warunkidziałalność gospodarcza musi być zarejestrowana Ubezpieczenie zdrowotne obowiazkowe Obowiązkowe jest ubezpieczenie emerytalne ale tylko dla rzemiosła, nauczycieli, wychowawców, opiekunów, położnych, artystów, dziennikarzy możliwość bezpłatnego złożenia zapytania o ustalenie obowiązku płacenia składek ubezpieczenia emerytalnego Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Pozostałe zgłoszenia Urząd Skarbowy - Finanzamt Izba Przemysłowo-Handlowa - Industrie- und Handelskammer (IHK) Izba Rzemieślnicza - Handelskammer Urząd ds. Gospodarki - Gewerbeamt Zawiadomienie o pobycie Dodatkowe zezwolenia Umowy z partnerem niemieckim Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Zawieranie umów transgranicznych oraz szczegółowe warunki Typowe umowy umowa o sprzedaży umowa o dzieło umowa zlecenia Forma pisemna Właściwe prawo a właściwość sądów Język, w którym sporządzona jest umowa Ogólne warunki Zabezpieczenie należności Przy zawieraniu umów należy pamietąć o……. Formie pisemnej Danych pozwalających identyfikację kontrahenta Wyszczególnieniu najważniejszych świadczeń i obowiązków. Terminach Zabezpieczeniu roszczeń Wybór prawa Właściwość sądowa Ogólna treść umowy Strony Umowy – Firma – Forma prawna – Siedziba i adres Język umowy - Nie istnieje obowiązek zawierania umowy w jezyku niemieckim - Tłumaczenie - Dwujezyczne umowy Umowa pomiędzy przedsiębiorcami potwierdzenie ustalenia pomiędzy kupcami § 346 HGB – przedsiębiorca – ustna umowa z innym przedsiębiorcą – niezwłoczne pisemne potwierdzenia zamówienia – kontrahent nie kwestionuje potwierdzenia lub milczy => zawarcie umowy Zakwestionowanie towaru § 377 HGB – otrzymanie towaru – obowiązek niezwłocznego sprawdzenia towaru – obowiązek zgłoszenia – zaniechanie zgłoszenia => zatwierdzenie towaru Ogólne warunki umowne „Allgemeine Geschäftsbedinungunen (AGB)“ Zastosowanie powszechne przy umowach z konsumentem oraz przy umowach pomiędzy przedsiębiorcami Uwzględnienie ogólnych warunków warunki muszą być dostępne dla kontrahenta! Sprzeczne ogólne warunki dwóch kontrahentów Zabezpieczenie należności Przy umowie sprzedaży / Kupna - zastrzeżenie własności do momentu zapłaty ceny kupna (Eigentumsvorbehalt) Przy umowie o dzieło - prawo zastawu Zleceniobiorcy / przyjmujący zamówienie Ogólne możliwości zabezpieczenia – weksel – poręczenie Właściwe prawo a właściwość sądów 1) Prawo prywatne międzynarodowe 2) Autonomia woli stron w zakresie obowiązującego prawa 3) Zobowiązania dotyczące nieruchomości 4) Regulacja ustawowa w przypadku braku wyboru prawa przez strony 5) Właściwość sądu – zasada: miejsce siedziby pozwanego – Wyjątki: nieruchomości, czynność niedozwolona Sąd abitrażowy Zalety • przyspieszone postępowanie • mniejsze koszty przy wysokiej wartości sporu • Strony maja wpływ na wybór arbitrów oraz tryb postepowania • Poufność • Strony maja wpływ na język postępowania • Minimalyzuje eyzyko niewykonania umowy przez partenra • Sad arbitrażowy przy AHK Polska Działalność gospodarcza na rynku niemieckim Sąd powszechny lub arbitrażowy, który jest szybszą i tańszą alternatywą dla sądu powszechnego Sąd powszechny - właściwość sądu powszechnego zasada: miejsce siedziby pozwanego wyjątki: nieruchomości, czynność niedozwolona porozumienie co do właściwości miejscowej sądu: przed rozpoczęciem sporu tylko pomiędzy przedsiębiorcami Arbitraż przyspieszone postępowanie mniejsze koszty przy wysokiej wartości sporu strony mają wpływ na wybór arbitrów oraz tryb postępowania poufność strony mają wpływ na język postępowania Sąd Arbitrażowy przy AHK Polska Usługi AHK Polska Wsparcie polskich inwestorów w Niemczech w ramach programu Invest in Germany Thomas Urbańczyk, LL.M. Rechtsanwalt (adwokat niemiecki) Zastępca Dyrektora Generalnego AHK Polska Dyrektor Działu Prawo i Podatki Tel. +48-22-5310519 Fax. +48-22-5310500 E-Mail: [email protected] Web.: www.ahk.pl
