WSKAZANIA DUSZPASTERSKIE O przygotowaniu kandydatów do

WSKAZANIA DUSZPASTERSKIE
O przygotowaniu kandydatów do sakramentu bierzmowania
na terenie Archidiecezji Częstochowskiej.
Podstawowe założenia duszpasterskie nowelizacji systemu przygotowania
kandydatów do bierzmowania.
Zgodnie ze wskazaniami Katechizmu Kościoła Katolickiego, „przygotowanie do
bierzmowania powinno mieć na celu doprowadzenie chrześcijanina do głębszego
zjednoczenia z Chrystusem, do większej zażyłości z Duchem Świętym, Jego działaniem,
darami i natchnieniami, aby mógł lepiej podjąć apostolską odpowiedzialność życia
chrześcijańskiego. Katecheza przed bierzmowaniem powinna starać się obudzić zmysł
przynależności do Kościoła Jezusa Chrystusa zarówno do Kościoła powszechnego, jak i
wspólnoty parafialnej. Na tej ostatniej spoczywa odpowiedzialność za przygotowanie
kandydatów do bierzmowania.” (KKK 1309) Uwzględniając te wskazania oraz biorąc pod
uwagę racje duszpasterskie pojawia się uzasadniona konieczność ujednolicenia zasad
przygotowania do sakramentu bierzmowania. Dotychczasowa praktyka wskazuje na duże
różnice w podejściu do tego zagadnienia i na niezadowalający stan przygotowania młodzieży
do przyjęcia tego sakramentu w wielu parafiach. Sakrament bierzmowania, nazywany często
sakramentem dojrzałości chrześcijańskiej, ciągle jest jeszcze duszpastersko nie wykorzystany.
Wiek kandydatów do sakramentu bierzmowania.
Aby uczynić sakrament bierzmowania bardziej świadomym i odpowiedzialnym
przyjęciem łaski Bożej należy zdecydowanie podwyższyć wiek młodzieży bierzmowanej. Nie
jest możliwe, poza wyjątkowymi sytuacjami, dopuszczenie do bierzmowania młodzieży szkół
podstawowych i gimnazjalnych. Zaleca się, aby sakrament bierzmowania przyjmowała
młodzież w wieku 17-18 lat, to jest na koniec pierwszej lub na początku drugiej klasy szkoły
ponadgimnazjalnej. Należy jednak zachować zasadę, że rozpoczęcie przygotowania do
bierzmowania powinno mieć miejsce pod koniec drugiej klasy gimnazjum, a więc w wieku 15
lat.
Czas przygotowania do bierzmowania.
Ponieważ przygotowanie do bierzmowania nie wiąże się tylko z pewnym zasobem
wiedzy, ale przede wszystkim z wypracowaniem postawy wiary i aktywnej obecności w życiu
Kościoła, zaleca się przynajmniej dwuletni cykl przygotowawczy podzielony na dwa etapy.
1. Etap wstępnego przygotowania (drugie półrocze II klasy gimnazjum)
2. Etap przygotowania właściwego (klasa III gimnazjum i klasa I szkoły
ponadgimnazjalnej)
Sposób przygotowania
We wszystkich parafiach archidiecezji częstochowskiej obowiązuje realizacja tzw.
minimum programowego. Poszczególne parafie, w których możliwe jest poszerzenie i
urozmaicenie tego programu, mogą opracować własne zasady, dla których podstawą ma być
niniejsza instrukcja i uwzględnienie zasad ogólnych dla całej archidiecezji. W parafiach
dużych liczących 3 tys. i więcej wiernych, należy organizować bierzmowanie każdego roku.
W przypadku parafii, w których na jednym roczniku jest kilkaset osób duszpasterze powinni
pomyśleć o podziale tej grupy i zorganizowaniu bierzmowania nawet kilka razy w roku.
Parafie średniej wielkości (od 1,5 tyś. do 3 tyś. wiernych), jeśli system coroczny jest trudny
do zachowania, mogą łączu dwa roczniki młodzieży i rozpoczynać przygotowanie zawsze w
klasie II i III gimnazjalnej. Parafie najmniejsze, do 1,5 tys. wiernych również mogą łączyć
roczniki kandydatów, ale tak, aby bierzmowanie w parafii odbywało się przynajmniej, co trzy
lata.
W etapie wstępnym (II klasa gimnazjum) należy zorganizować:
I. Spotkanie informacyjne o zasadach przygotowania się do bierzmowania
(proponowany termin Środa Popielcowa)
II. Złożenie pisemnej prośby do Arcybiskupa Metropolity Częstochowskiego o udzielenie
sakramentu bierzmowania. Młodzież składa prośby na piśmie podając motywację i
deklarację systematycznego uczestnictwa w przygotowaniu.
Prośby powinny być pisane osobiście przez każdego kandydata i według jego własnej
motywacji. Nie powinno wprowadzać się gotowych schematów takiego pisma.
Składanie próśb na ręce Księdza Proboszcza może się odbyć podczas niedzielnej
Mszy św. dla młodzieży (II lub III Niedzielę Wielkiego Postu).
III. Udział w Pielgrzymce Młodych do archikatedry w Niedzielę Palmową. Wtedy
przedstawiciele parafii wręczają Arcybiskupowi Metropolicie prośby o udzielenie
sakramentu bierzmowania.
IV. Wręczenie
kandydatom
do
bierzmowania
Listu
Arcybiskupa
Metropolity
potwierdzającego przyjęcie prośby oraz przekazanie Indeksu Kandydata i Indeksu
Nauki Religii, jeśli jeszcze takiego nie posiadają. Wskazane jest, aby przeprowadzić
tę uroczystość podczas Mszy Św. lub specjalnego nabożeństwa, na które zostaną
zaproszeni rodzice kandydatów (proponowany termin I niedziela czerwca). W czasie
tego spotkania należy podać terminy powakacyjnych spotkań.
W etapie przygotowania właściwego (klasa III gimnazjalna oraz klasa I szkoły ponad
gimnazjalnej) należy zachować przynajmniej comiesięczną częstotliwość spotkań. Jedno
spotkanie w miesiącu jest niezbędnym warunkiem przygotowania i wymaga konkretnego
potwierdzenia udziału w Indeksie Kandydata. Proponuje się następujący schemat takiego
spotkania: 1. Msza Święta, 2. Konferencja, 3. Praca w grupach.
Ponadto zaleca się troskę o życie sakramentalne kandydatów, a wiec obecność na
Mszach św. niedzielnych, miesięczną spowiedź, udział w rekolekcjach, spotkaniach
modlitewnych, pielgrzymkach i aktywne współtworzenie liturgii. Podczas dwuletniego cyklu
przygotowawczego należy prowadzić przynajmniej dziesięć spotkań rocznie na tematy
wskazane przez Wydział Katechizacji Kurii Metropolitarnej. Z okazji rekolekcji i
bezpośrednio przed bierzmowaniem należy zorganizować nabożeństwo pokutne dla
młodzieży. W ramach przygotowania można wykorzystać istniejące formy duszpasterstwa
młodzieży: pielgrzymki do archikatedry w Uroczystość Chrystusa Króla i w Niedzielę
Palmową, udział w Forum Młodych i ogólnodiecezjalnym Zjeździe Młodych. W trakcie
przygotowania należy zintegrować formację kandydatów z działalnością parafialnych
wspólnot młodzieżowych, głównie KSM i Ruchu "Światło - Życie" włączając liderów tych
wspólnot w pracę małych grup.
Wszystkie elementy tej formacji powinny znaleźć swoje potwierdzenie w Indeksie
Kandydata, który towarzyszy mu przez cały okres przygotowawczy i jest dokumentem
stwierdzającym zdolność kandydata do przyjęcia bierzmowania. Jednym z warunków
dopuszczenia do bierzmowania jest uczęszczanie na katechezę poświadczone w Indeksie
Nauki Religii Katolickiej.
Samą uroczystość przyjęcia sakramentu bierzmowania należy dobrze przygotować
od strony liturgicznej i organizacyjnej. Ustalając z Księdzem Biskupem termin bierzmowania
należy również przedstawić listę kandydatów z datą urodzenia i adresem zamieszkania oraz
dziennik przebiegu przygotowania.
Miejsce przygotowania do bierzmowania
Właściwym i najstosowniejszym miejscem przygotowania do przyjęcia tego
sakramentu jest parafia zamieszkania kandydata. Od tej zasady nie można bez ważnej i
wyjątkowej przyczyny odstępować. Celem nowych zasad przygotowania młodzieży do
bierzmowania jest również nawiązanie przez nią ścisłych związków z parafią, dlatego każde
inne miejsce przygotowania jest niezgodne z przyjętymi zasadami. Do sakramentu
bierzmowania może dopuścić kandydata jedynie jego własny proboszcz lub wyznaczony i
delegowany przez niego kapłan. Katecheta w szkole nie przygotowuje bezpośrednio i nie jest
osobą dopuszczającą do bierzmowania.
W parafiach gdzie duża część młodzieży mieszka w internatach należy tak obmyślić
termin spotkań (piątek wieczór, sobota, niedziela), aby był on możliwy do przyjęcia przez
młodzież. W przypadku młodzieży uczącej się w szkołach zamkniętych lub przebywającej w
parafii bardzo rzadko z uwagi na dużą odległość do szkoły, proboszcz może zezwolić na
przygotowanie się kandydata w parafii, do której przynależy dana szkoła lub internat,
ewentualnie zastosować indywidualny tok przygotowania.
Nadzwyczajnym miejscem udzielania sakramentu bierzmowania jest w archidiecezji
częstochowskiej kościół rektoracki Najświętszego Imienia Maryi w Częstochowie. Raz w
miesiącu stwarza się tam możliwość uzupełnienia sakramentu bierzmowania dla osób
powyżej 18 roku życia i nie objętych katechizacją szkolną. Te osoby mogą być kierowane
tylko przez proboszcza miejsca zamieszkania, który bierze na siebie obowiązek
przygotowania kandydata i potwierdzenia tego przygotowania na piśmie.
Powyższe wskazania duszpasterskie o przygotowaniu do sakramentu bierzmowania
obowiązują na terenie Archidiecezji Częstochowskiej od roku szkolnego 1997/98.
Częstochowa. 2 XII 1996 r.
(-) + Stanisław Nowak
Arcybiskup Metropolita Częstochowski