czesciowa depopulacja
Transkrypt
czesciowa depopulacja
PIC Polska – rekomendacje weterynaryjne Częściowa depopulacja - jako metoda poprawy statusu zdrowia świń w stadach o cyklu zamkniętym Wiele krajowych stad świń, szczególnie tych o zamkniętym cyklu produkcji, boryka się na co dzień z powaŜnymi problemami zdrowotnymi. Oczywistym tego skutkiem są nie zadawalające efekty produkcyjne fermy, a co za tym idzie opłacalność produkcji trzody chlewnej w takich warunkach wyraźnie spada. Składają się na to m.in. takie czynniki jak: zwiększona zachorowalność i śmiertelność zwierząt w róŜnym wieku, zwiększone zuŜycie paszy, mniejsze przyrosty, a w konsekwencji większe zagęszczenie fermy, duŜe wydatki na usługi weterynaryjne oraz leki, w tym antybiotyki i/lub szczepionki. W tej sytuacji wielu hodowców/producentów jest zainteresowanych poprawą statusu zdrowotnego w swoich obiektach nie poprzez zwiększenie, i tak juŜ niemałych nakładów na „weterynarię”, ale poprzez zmianę technologii produkcji lub zmianę jej organizacji, co w efekcie podnosi jej efektywność. Niewątpliwie najskuteczniejszą metodą polepszenia tego stanu rzeczy jest całkowita depopulacja fermy a następnie, po dokładnym oczyszczeniu, umyciu, wydezynfekowaniu, jej ponowne zasiedlenie materiałem hodowlanym o pewnym, wysokim statusie zdrowia. Metoda ta choć bardzo skuteczna, jednak ze względu na nieodzowność przerwania produkcji, a co za tym idzie takŜe płynności finansowej, tylko przez nielicznych, bardzo zdeterminowanych hodowców moŜe być zrealizowana w praktyce. Alternatywą dla tego rozwiązania jest coraz powszechniej stosowana w praktyce metoda częściowej depopulacji, w wyniku której moŜliwa jest nawet całkowita eliminacja niektórych chorób/zakaŜeń ze stada np. mykoplazmowego zapalenia płuc, zakaźnego zanikowego zapalenia nosa, świerzbu czy wirusa PRRS. Z pewnością przy uŜyciu takiego postępowania moŜna w sposób wyraźny poprawić zdrowotność stada, a co za tym idzie opłacalność produkcji, co jest celem najwaŜniejszym dla hodowcy świń. Podstawowym warunkiem tej metody jest odsadzanie prosiąt w wieku ok. 3 tyg. i umieszczanie ich w pomieszczeniach/budynkach zlokalizowanych poza fermą pochodzenia. Miejsce odchowu prosiąt powinno być zlokalizowane w odległości przynajmniej 40 m, aby w ten sposób uniemoŜliwić zakaŜenie kropelkowe. Pomieszczenia, w których będzie miał miejsce dalszy odchów prosiąt powinny spełniać moŜliwie optymalne, dla tej grupy wiekowej świń, warunki środowiskowe, w tym głównie w zakresie temperatury i wentylacji. Prosięta poza fermą powinny być odchowywane przez okres ok. 6-8 tyg. W międzyczasie pomieszczenia/budynki warchlakarni jak równieŜ sektora tuczu powinny być całkowicie zdepopulowane, najlepiej jednorazowo lub poszczególne sektory w sposób sekwencyjny, a następnie dokładnie umyte i wydezynfekowane. Po upływie odpowiednio długiego czasu, w zaleŜności od choroby, która jest przedmiotem eliminacji (np. dyzenteria – 6-8 tyg.) prosięta odchowywane poza fermą pochodzenia mogą być, jeśli jest taka konieczność wprowadzone z powrotem do pomieszczeń odpowiedniego sektora w taki sposób, aby nie doszło do bezpośredniego ich kontaktu ze zwierzętami, które pozostały na fermie. Na ryc.1 przedstawiono schemat zastosowania metody częściowej depopulacji, opracowany przez Muirheada i Alexandra, 1997). Stosowanie tej metody w fermach z mieszanymi zakaŜeniami układu oddechowego pozwala na przerwanie łańcucha tych infekcji, a tym samym skuteczne obniŜenie ich potencjału epizootiologicznego w środowisku lub teŜ nawet całkowitą ich eliminację. W celu uzyskania załoŜonego celu naleŜy zastosować w fermie macierzystej, szeroko pojęty, w zaleŜności od zakaŜeń/chorób obecnych na fermie, program chemioprofilaktyki, immunoprofilaktyki oraz wielu przedsięwzięć organizacyjnych, uwzględniających warunki sanitarno-higieniczne oraz właściwy obrót zwierząt w stadzie. Przed ponownym zasiedleniem budynki zdepopulowane powinny być podzielone na sekcje w taki sposób aby mogły one pomieścić prosięta odsadzone w jednym tygodniu z zachowaniem zasady „wszystko pełne wszystko puste”. Większość zakaŜeń chronicznych utrzymuje się w fermie na skutek wprowadzania prosiąt do zakaŜonego środowiska, w którym ulegają one zainfekowaniu, podtrzymując status quo fermy w tym zakresie. Głównym celem metody częściowej depopulacji jest ograniczenie do minimum potencjału zakaźnego fermy a następnie nie dopuszczenie do zakaŜania się poszczególnych grup wiekowych świń drogą kropelkową. Powoduje to utrzymanie statusu immunologicznego zwierząt poszczególnych grup wiekowych na odpowiednio wysokim poziomie, a tym samym wyraźnie wyŜszą oporność na chorobotwórcze działanie wielu patogenów. Świnie utrzymywane w takim systemie są eksponowane na mniejszą liczbę czynników chorobotwórczych, w wyniku czego ich układ odpornościowy nie jest intensywnie stymulowany, co wyraźnie poprawia produkcyjność, w tym lepsze przyrosty dzienne zwierząt. Dodatkowo segregowanie poszczególnych grup wiekowych wg zasady „całe pomieszczenie pełne – całe pomieszczenie puste” wpływa korzystnie na poprawę warunków sanitarno-higienicznych w chlewni. W trakcie realizacji tej metody w praktyce szczególną uwagę naleŜy przywiązywać do statusu zdrowia nowo wprowadzanych loszek do remontu stada. W tym miejscu chciałbym podkreślić, Ŝe Ŝywe zwierzęta pozostają najwaŜniejszym źródłem zakaŜeń/chorób, wprowadzanych do większości ferm produkcyjnych. W omawianym przypadku tylko loszki o podobnym lub wyŜszym statusie zdrowia mogą być wprowadzone do fermy będącej w trakcie uzdrawiania. Odnosi się to do wszystkich jednostek chorobowych, ale ma znaczenie szczególne w odniesieniu do wirusa PRRS. Strona 1 z 3 PIC Polska Sp. z o.o.; ul. Wazów 8A, 01-986 Warszawa; tel 022 569 5740; fax 022 569 5750; [email protected] ; www.pic.com/poland PIC Polska – rekomendacje weterynaryjne Obserwacje terenowe oraz korzyści wynikające ze stosowania metody częściowej depopulacji w produkcji świń (wg Muirheada i Alexandra, 1997) 1. 2. Program częściowej depopulacji fermy powinien być realizowany w miesiącach letnich. Wszystkie pomieszczenia/budynki fermy powinny być zaadaptowane do wdroŜenia systemu „całe pomieszczenie pełne – całe pomieszczenie puste”. 3. Odsadzanie prosiąt moŜe mieć miejsce w wieku 18-28 dni, w zaleŜności od tego jakie choroby są przedmiotem kontroli 4. Sector odchowalni oraz tuczu powinien być zdepopulowany jeszcze przed ewentualnym, ponownym wprowadzeniem i/lub eliminacji. zwierząt odchowywanych poza fermą. Po depopulacji, myciu oraz gruntownej dezynfekcji budynki powinny stać nie zasiedlone przez róŜny okres czasu w zaleŜności od statusu zdrowia fermy (od 4 do 8 tyg.). 5. W przypadku, gdy przedmiotem eradykacji jest dyzenteria świń czy PRRS przerwa pomiędzy depopulacją a ponownym zasiedleniem powinna wynosić minimum 8 tyg. 6. Nie obserwuje się strat w produkcji jak równieŜ wadze rzeźnej świń, a co za tym idzie płynność finansowa przedsiębiorstwa nie jest zaburzona. 7. Śmiertelność prosiąt po odsadzeniu moŜe ulec obniŜeniu z kilkunastu procent do kilku procent i na tym poziomie moŜe być utrzymana przez długi okres czasu. 8. ObniŜono znacznie lub całkowicie wyeliminowano celowość ciągłego stosowania w paszy chemioterapeutyków. Generalnie ograniczono do niezbędnego minimum stosowanie antybiotyków w fermach po częściowej depopulacji. 9. Uzyskano lepsze przyrosty dzienne aŜ o 22%. 10. Pomieszczenia/budynki w trakcie depopulacji mogą być poddane pewnym niezbędnym remontom i modernizacji. 11. Uzyskano bardzo wyraźną poprawę w zdrowotności stada, co uwidoczniło się w poprawie wskaźników produkcyjnych fermy. 12. Takie choroby jak świerzb, zakaźne zanikowe zapalenie nosa, pleuropneumonia, dyzenteria świń oraz ostatnio PRRS mogą być skutecznie eliminowane ze stada. Strona 2 z 3 PIC Polska Sp. z o.o.; ul. Wazów 8A, 01-986 Warszawa; tel 022 569 5740; fax 022 569 5750; [email protected] ; www.pic.com/poland PIC Polska – rekomendacje weterynaryjne Schemat częściowej depopulacji – Muirhead i Alexander, 1997) Odsadzenie poza fermę pochodzenia STADO LOCH Prosięta odsadzane poza fermę pochodzenia przez okres 6-8 tyg. Budynki fermy w tym czasie depopulowane, myte i dezynfekowane Normalna droga Podział budynków na sekcje wszystko puste – wszystko pełne BUDYNEK ODCHOWALNI Ewentualne zasiedlenie Depopulacja, mycie i dezynfekcja wszystko puste – wszystko pełne BUDYNI I FAZY TUCZU Ewentualne zasiedlenie Depopulacja, mycie i dezynfekcja wszystko puste – wszystko pełne BUDYNKI II FAZY TUCZU Depopulacja, mycie i dezynfekcja METODY: 1. Depopulacja wszystkich budynków jednocześnie na okres 6-10 tyg. 2. Depopulacja pojedynczych budynków na okres 6-8 tyg. Doc. dr hab. Kazimierz Tarasiuk Główny Lekarz Weterynarii PIC Polska i Europa Centralna Strona 3 z 3 PIC Polska Sp. z o.o.; ul. Wazów 8A, 01-986 Warszawa; tel 022 569 5740; fax 022 569 5750; [email protected] ; www.pic.com/poland