Podsumowanie debaty

DEBATOWANIE
DYSKUSJA
wymiana zdań na jakiś temat,
(wspólne) roztrząsanie sprawy,
rozmowa, dysputa.
(Etym. - późn.łac. discussio 'badanie; śledztwo' z łac. 'roztrząsanie' od discutere 'wstrząsać;
rozsypać'; zob. dys- 1; -cutere od quatere 'wstrząsać; uderzać'.)
/Słownik wyrazów obcych Władysława Kopalińskiego, www.slownik-online.pl/
DEBATA
1. dyskusja (zwł. publiczna, np. parlamentarna), dysputa, rozprawa.
(Etym. - fr. débat 'jw.' z débattre 'obradować'; zob. de-; battre '(po)bić' z łac. battuere, zob. bateria.)
/Słownik wyrazów obcych Władysława Kopalińskiego, www.slownik-online.pl/
2. dyskusja o sformalizowanej formie, wymiana poglądów na dany
temat, najczęściej w większym gronie osób, np. na zebraniu,
posiedzeniu, zgromadzeniu, zjeździe. Dyskusja ta dotyczy wyboru
najlepszego rozwiązania omawianego problemu lub sprawy.
/Wikipedia, http://pl.wikipedia.org/wiki/Debata/
1. RODZAJE DEBAT I DYSKUSJI
Rodzaj
Podstawowe cechy
Rola dyskutujących
Rola prowadzącego
Debata "za i przeciw”
2 dyskutujące grupy:
zwolennicy i przeciwnicy
postawionej tezy
Może podlegać ocenie
obserwatorów lub zespołu
sędziowskiego
Wyczerpujące
przedstawienie argumentów
„za” lub „przeciw”
Kontroluje czas
i sposób
wypowiedzi,
udziela głosu na
przemian
zwolennikom
i przeciwnikom,
pilnuje reguł
Debata oksfordzka
(odmiana debaty "za i
przeciw”
Najbardziej sformalizowana.
2 zespoły: zwolennicy i
przeciwnicy postawionej tezy,
członkowie zespołów mają
określone role.
Ważne jest ustawienie sali:
miejsce zespołów, widowni,
marszałka i sekretarza.
Ocena publiczności - głosowanie
Członkowie zespołów mają
przydzielone role:
prezentacja stanowiska
grupy, argumentowanie,
kontrargumentowanie,
podsumowanie
Czuwa nad
porządkiem
debaty, pilnuje
czasu, udziela
głosu,
podsumowuje
2. RODZAJE DEBAT I DYSKUSJI
rodzaj
Podstawowe cechy
Rola dyskutujących
Rola prowadzącego
Dyskusja panelowa
(obserwowana)
Publicznie dyskutuje grupa ludzi
zwana „panelem” pod
kierunkiem moderatora,
potem otwarta dyskusja
z udziałem obserwatorów.
Nie powinna kończyć się
jednoznacznym osądem
Panelisci- przygotowanie
interesujących
(kontrowersyjnych)
wystąpień
Obserwatorzy – swobodne
wypowiedzi
Moderator kieruje
wypowiedziami
panelistów, udziela
głosu publiczności,
kontroluje czas,
podsumowuje, na
koniec dodaje swój
komentarz
Dyskusja plenarna
Dyskusja w grupie do
kilkudziesięciu osób –skuteczna
w grupach do 20 osób
Swobodne prezentowanie
wiedzy,
Prowadzący musi
być dobrze
przygotowany:
udziela głosu,
kontroluje czas
i sposób
wypowiedzi,
podsumowuje
Dyskusja nieformalna
Swobodna prezentacja
i wymiana poglądów
Równe prawa wszystkich
uczestników dyskusji
mniejsza rola
prowadzącego
(inicjowanie
dyskusji,
obserwacja,ew.
interwencja,
podsumowanie
3. RODZAJE DEBAT I DYSKUSJI
rodzaj
Podstawowe cechy
Rola dyskutujących
Dyskusja sokratejska
Forma intelektualnej rozmowy.
Metoda dochodzenia do
prawdy .Ważne krytyczne i
twórcze myślenie i otwarte
pytania
Równe prawa wszystkich
uczestników
Dyskusja punktowana
Prowadzone wg ustalonego
wcześniej planu.
Przyznawanie punktów wg
ustalonych zasad (treści,
zachowanie)
Niewielka liczba
dyskutantów (4-6) ,
obserwatorzy przysłuchują
się i oceniają treści
merytoryczne
Dyskusja z
zaproszonym gościem
Zaproszona osoba prezentuje
swoje poglądy, po czym
publiczność zadaje pytania,
komentuje wypowiedź .
Akwarium
Grupa dyskutantów
obserwowana przez grupę
widzów – potem zmiana
Metoda ćwiczy umiejętność
dyskutowania
Dyskutujący doskonalą
umiejętność wypowiadania
się. Obserwatorzy oceniają
dyskusję pod kątem zasad,
argumentów, przebiegu
Rola prowadzącego
Pilnowanie planu
dyskusji.
Podsumowanie
merytoryczne
i punktowe
Celem debaty jest możliwie wszechstronne omówienie problemu.
Nie chodzi o przekonanie kogoś za wszelką cenę.
Wspólnie szukamy prawdy.
Nie debatujemy po to, żeby wygrać, ale żeby zrozumieć.
DEBATA OKSFORDZKA
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
jasne i dokładne reguły
temat w formie jednoznacznej tezy
dwa zespoły: „za” i „przeciw”
marszałek i sekretarz
szczegółowo określone role uczestników
dokładnie określony czas i kolejność wszystkich wypowiedzi
bardzo ważna kultura wystąpień
określone umiejscowienie uczestników debaty
udział publiczności głosowanie – ocena argumentów.
KODEKS DYSKUTANTA
Od dyskutantów oczekuje się odpowiedniego stroju i zachowania.
1. Biorąc udział w dyskusji podporządkowujesz się osobie prowadzącej dyskusję.
2. Osoba prowadząca dyskusję określa maksymalny czas wypowiedzi i dba, by nikt go nie przekraczał.
3. Pamiętaj, iż posiadasz ograniczony czas na wypowiedź, którego nie powinieneś przekraczać.
4. Osoba prowadząca dyskusję dba o porządek wypowiedzi uczestników dyskusji.
5. Prowadzący ma prawo odebrać Ci głos, jeśli przekroczyłeś czas wypowiedzi.
6. Prowadzący ma prawo odebrać Ci głos, jeśli zachowujesz się agresywnie lub niekulturalnie wobec innych uczestników.
7. Twoje wypowiedzi powinny dotyczyć tematu dyskusji, a nie innych dyskutantów.
8. Nie wolno Ci nikogo obrażać, ani ośmieszać.
9. Zabierając głos w dyskusji, powinieneś mówić jasno i zwięźle.
10. Nie zbaczaj z tematu − dyskusja powinna toczyć się wokół postawionej na początku tezy lub problemu.
11. Powiedz, jakie masz stanowisko w dyskutowanej sprawie, a potem je uzasadnij.
12. Nie przerywaj wypowiedzi innym dyskutantom.
13. Czekaj spokojnie na swoją kolej, aby odpowiedzieć na pytanie lub użyć kontrargumentów.
14. Słuchaj uważnie wypowiedzi swoich kolegów, gdyż możesz uzupełnić ich wypowiedzi.
15. Na początku wypowiedzi przywitaj obecnych.
16. Na zakończenie swojej wypowiedzi podziękuj wszystkim obecnym.
Korzystaj z przygotowanych notatek, ale nie czytaj z kartki!
Miejsca uczestników debaty
Sekretarz
Sekretarz
Marszałek
przeciw
za
publiczność
Zwolennicy
zespołu „za”
Zwolennicy
zespołu
„przeciw”
Marszałek
-
kieruje debatą,
-
wita i przedstawia uczestników oraz temat debaty,
-
dba o porządek i zachowanie reguł,
-
udziela głosu mówcom z sali według kolejności zgłoszeń.
Sekretarz
-
pomaga Marszałkowi,
-
pilnuje czasu wypowiedzi.
Mówcy
Pierwszy mówca po stronie propozycji:
· przedstawienie stanowiska drużyny, zdefiniowanie tezy, przedstawienie argumentów
Pierwszy mówca po stronie opozycji:
· przedstawienie stanowiska drużyny, odniesienie się do definicji tezy zaproponowanej przez
stronę propozycji, przedstawienie argumentów i kontrargumentów
Drugi mówca po stronie propozycji:
· rozwinięcie argumentów i kontrargumentów
Drugi mówca po stronie opozycji:
· rozwinięcie argumentów i kontrargumentów
Trzeci mówca po stronie propozycji:
· podsumowanie
Trzeci mówca po stronie opozycji:
· podsumowanie
Eksperci
Każdy zespół ma trzech ekspertów.
Eksperci razem z mówcami przygotowują materiały przed debatą.
Podczas debaty mogą uzupełnić wypowiedź mówcy.
Publiczność
-
„głosowanie nogami”
-
wypowiedzi po prezentacjach mówców
-
wypełnienie karty oceny
Karta oceny
Uzasadnienie
punktacji
Punkty
0-2
Zespół “PRZECIW”
Zespół “ZA”
Za co przyznajemy punkt
prezentacja stanowiska
sposób prezentacji
jasno sformułowana teza
Punkty
0-2
Uzasadnienie
punktacji
dobór argumentów i kontrargumentów
wypowiedzi nie na temat *
atrakcyjność wypowiedzi
Precyzja wypowiedzi
kultura wypowiedzi
przekonująca forma
stosowanie się do reguł debaty kulturalne zachowanie
przeszkadzanie innym*
obrażanie innych*
obrażanie się*
słuchanie wypowiedzi adwersarza
mowa końcowa - podsumowanie argumentów swojego zespołu
inne
•punkty ujemne
Który zespół mnie przekonał i dlaczego?
Przebieg debaty
1.
Marszałek: powitanie, przypomnienie zasad oraz tematu debaty
2.
Wybór miejsc przez publiczność
3.
Pierwszy mówca po stronie propozycji:
czas wystąpienia: 3 minuty*
4.
Pierwszy mówca po stronie opozycji:
czas wystąpienia: 3 minuty*
5.
Zmiana miejsc przez publiczność
6.
Drugi mówca po stronie propozycji:
czas wystąpienia: 6 minut*
7.
Drugi mówca po stronie opozycji:
czas wystąpienia: 6 minut*
8.
Wystąpienia z sali
w sumie po 15 minut na wypowiedzi widzów ze strony „za” i „przeciw”.
1.
Trzeci mówca po stronie propozycji:
czas wystąpienia: 6 minut*
2.
Trzeci mówca po stronie propozycji:
czas wystąpienia: 6 minut*
3.
Zmiana miejsc na widowni.
4.
Marszałek : podsumowanie debaty
5.
Oddanie kart oceny
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* Wystąpienia mówców mogą być uzupełniane przez ekspertów.
Podsumowanie debaty
•
Wystąpienie marszałka na koniec debaty
•
Opublikowanie wyników debaty na podstawie głosowania i kart ocen
•
Omówienie debaty z zainteresowanymi
ZALETY DOBREJ DEBATY
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Uczy rzetelnego zdobywania informacji
(umiejętne poszukiwanie wiarygodnych źródeł).
Uczy szanowania innych ludzi i ich poglądów.
Uczy tolerancji.
Uczy sztuki argumentowania.
Uczy precyzji wypowiedzi.
Uczy aktywnego i krytycznego słuchania.
Uczy logicznego myślenia.
Uczy oddzielania faktów od opinii i stereotypów, emocji.
Uczy, że ważne jest to, co się mówi, a nie kto mówi.
Uczy przestrzegania zasad.
Pozwala poszerzyć wiedzę.
Pomaga konstruktywnie rozwiązywać problemy unikając konfliktów.
Doskonali umiejętności komunikacyjne i negocjacyjne.
UCZESTNICZENIE W DEBACIE
•
pozwala na wnikliwe przeanalizowanie i wieloaspektowe rozważenie
problemu niezależnie od osobistych przekonań
•
rozwija umiejętności komunikacyjne,
•
rozwija zdolność formułowania myśli,
•
uczy sztuki argumentowania,
•
kształci umiejętność uważnego słuchania,
•
uczy sposobów negocjacji, które pomagają uniknąć zachowań
agresywnych.
Co jest potrzebne,
żeby się zrozumieć i porozumieć?
jasno określone zasady (przebiegu i oceny debaty)
właściwy dobór argumentów (fakty, nie stereotypy czy plotki)
mówienie o faktach
wyłączenie emocji
nieobrażanie się nawzajem
danie każdemu szansy, aby się wypowiedział
branie pod uwagę wieloaspektowości omawianego problemu