Download: CoverStory_yast

COVER STORY
YaST
YaST z linii poleceń
Z drugiej strony
YaST – potężne narzędzie instalacji
i konfiguracji dystrybucji SuSE, rozwijane jest od lat. Niestety niektóre
jego użyteczne cechy są na tyle niejasne, że rzadko się z nich korzysta.
A szkoda.
NICO LUMMA
D
ystrybucja SuSE staje się coraz bardziej popularna. Jedną z przyczyn
tego zjawiska jest interesujące narzędzie administracyjne YaST. Termin YaST
to akronim od „Yet Another Setup Tool” -w
wolnym tłumaczeniu „Jeszcze jedno narzędzie
konfiguracyjne”. Fani kochają YaST, ale jego
licencja stała się źródłem irytacji purystów
Open Source. Nowy właściciel SuSE – firma
Novell, zareagowała na tę krytykę, ogłaszając
w tym roku zmianę licencji na GPL [1]. Wiele
osób odmawia wykorzystywania tego narzędzia, twierdząc, że użytkownicy uczą się zarządzania dystrybucją SuSE, a nie Linuksem.
YaST oferuje użytkownikom nieobytym
z plikami konfiguracyjnymi Linuksa możliwość łatwego zarządzania systemem. Narzędzie to nie jest skierowane wyłącznie do
nowych użytkowników. Okna dialogowe
niewiele powiedzą użytkownikom nie posiadającym odpowiedniej wiedzy administracyjnej. Obecnie YaST umożliwia konfigurację większości komponentów systemu
– od zarządzania użytkownikami, poprzez
konfigurację sieci
czy X Window, aż po
dodawanie urządzeń peryferyjnych.
Zaawansowani użytkownicy SuSE doceniają elastyczność
YaST, ponieważ narzędzie to działa również
w trybie znakowym – alternatywnie do graficznego GUI. Oba interfejsy użytkownika
wykorzystują te same klawisze skrótu, podczas gdy graficzne GUI umożliwia wykorzystanie myszy.
Powodem, dla którego tryb tekstowy jest
tak interesujący, jest szybkość z jaką wykonuje on zadania (patrz Rysunek 1). Tryb tekstowy podoba się szczególnie użytkownikom
chcącym szybko zainstalować nowy program.
Na starszych komputerach GUI YaST nie
jest aż tak szybkie.
Użytkownicy Debiana z uwielbieniem
wskażą na apt-get. Ich ulubioną wskazówką
jest: „po prostu wpisz apt-get install nazwa_pakietu!”. Fani SuSE również mogą wpisać coś podobnego, wykorzystując doskonałe
narzędzie Apt4RPM [2]. Zanim wykorzystasz
tę opcję, wypróbuj jednak najpierw bardziej
skutecznie użyć YaST. Uruchom program jako root, pisząc yast w linii poleceń.
Źródła oprogramowania
Instalując oprogramowanie, YaST zakłada
z góry, że chcesz uzyskać dostęp do medium,
z którego system został zainstalowany. Jeśli nie
chcesz mieć obok komputera stosu płyt CD
lub DVD i masz odpowiednio szybkie łącze internetowe, możesz nacisnąć strzałkę w dół do
pozycji Software, następnie nacisnąć [Enter]
i ponownie [Enter] wybierając Change Installation Source. Można również użyć ikon graficznego interfejsu użytkownika (Rysunek 2).
Naciśnięcie [Alt-H] otwiera menu, w któ-
Ramka 1: Alternatywne narzędzie uaktualniania systemu – fou4s
Jeśli nie lubisz YOU, sprawdź alternatywne
narzędzie „Fast Online Update for SuSE”.
Mimo że jest to tylko prosty skrypt powłoki,
dzięki niemu instalacje stają się niezwykle
proste. Warto spróbować!
Korzystanie z fou4s jest możliwe po zainstalowaniu najnowszego pakietu RPM, dostępnego pod adresem http: //fou4s.gaugusch.at/. Instalację wykonujemy poleceniem:
18
Lipiec 2004
yast -i fou4s-0. x. y-z. noarch. rpm
Następny krok to polecenie fou4s --server.
Wyświetli ono listę lustrzanych serwerów, pozwalając wybrać inny serwer (domyślny to
ftp.gwdg.de).
fou4s -u --checkfou4s uaktualnia listę łat
dystrybucji, sprawdzając jednocześnie, czy
nie jest dostępna nowsza wersja fou4s. fo-
www.linux-magazine.pl
u4s -e sprawdza, czy są dostępne nowe uaktualnienia, ale bez ich pobierania i instalowania. Aby uaktualnić system, konieczne
jest uruchomienie fou4s -i (jako root).
Możesz skopiować plik /usr/share/doc/packages/fou4s/fou4s-crontab do /etc/cron. d.
Skonfigurowane w ten sposób zadanie cron
regularnie sprawdza dostępność uaktualnień i automatycznie instaluje je.
YaST
COVER STORY
SŁOWNICZEK
Serwer lustrzany: Komputer, który przechowuje kopię (1: 1) danych innego serwera
np. (ftp. suse. com). Jest to sposób na
zmniejszenie obciążenia głównego serwera.
yast -i packagename
Rysunek 1: Niezbyt piękny, ale znacznie szyb-
Rysunek 2: Dodawanie serwera FTP jako źró-
szy – YaST w trybie tekstowym.
dła instalacji.
rym do przemieszczania się można użyć klawiszy kursora. Po naciśnięciu [Enter] wybierasz alternatywne źródło instalacji np. serwer
FTP SuSE ftp.suse.com lub jego dowolny
mirror – lustrzany serwer (patrz Tabela 1).
W kilka tygodni po wydaniu nowej wersji
dystrybucji SuSE jest ona dostępna także na
serwerach FTP. Można wybrać FTP..., wpisując ftp.gwdg.de jako nazwę serwera i naciskając [Tab] przenieść się do Directory on
this server. W pole to wpisz pub/linux/suse/ftp.suse.com/suse/ (bez poprzedzającego
/!), wybierz następnie podkatalog dla swojej
architektury sprzętowej – w przypadku PC
jest to i386/ oraz wersję dystrybucji (np. 9.0).
Wciśnij ponownie klawisz [Tab] i następnie
[Enter], aby potwierdzić, że będziesz korzystać z konta Anonymous (zakładamy, że nie
masz konta na serwerze). [Alt-O] dodaje nowe źródło instalacji do listy.
Jeżeli Twoje potrzeby nie są wciąż zaspokojone, możesz sam pobrać kopię dystrybucji, a następnie korzystać z niej poprzez
NFS, FTP, HTTP lub Sambę. Okienko dialogowe zamykasz opcją menu [Quit], naciskając [Tab], a potem [Enter].
nue] w oknie dialogowym (Rysunek 3). Służy
ona do przeprowadzania ręcznych uaktualnień z sieci (Rysunek 4). Wersja YOU uruchamiana z linii poleceń umożliwia szybkie
wykonanie tej czynności. SuSE od wersji 9.0
zawiera wersję GUI tego narzędzia.
Uaktualnianie
na bieżąco z sieci
Aby aktualizować swoje systemy na bieżąco, ze względów bezpieczeństwa czy też
z innych pobudek, użytkownicy z pewnością potrzebują dostępu do Internetu. Istnieje odpowiednie narzędzie do tego celu:
„YaST Online Update” (YOU). Jest on dostępny w Software | Online Update. Kolejny krok to wybór serwera lustrzanego z listy
dostarczonej przez YaST w opcji Installation source (Rysunek 3).
Posiadacze stałych łączy mogą przesunąć
się na pozycję menu [Configure fully automatic update..], korzystając z klawisza [Tab].
Opcja ta daje możliwość skonfigurowania
YaST tak, aby przeprowadzał on uaktualnienia o określonej godzinie każdego dnia.
Następną opcją do wybrania jest [Conti-
Nowe oprogramowanie!
Jeśli YaST zna źródło instalacji, pozycja menu
Software | Install or remove software umożliwia wybranie nowych pakietów, sprawdzanie
zależności i dodanie pakietów do systemu.
Procedura ta jest jednak mało efektywna, jeśli
potrzebujesz zainstalować pojedynczy pakiet.
Istnieje szybszy sposób wykonania tego
z linii poleceń:
W przeciwieństwie do rpm -i, komenda ta
automatycznie sprawdza zależności i, jeśli
jest to konieczne, uruchamia suseconfig w celu skonfigurowania pakietu po instalacji.
yast -i jest szybki, użyteczny, ale nie chroni przed błędami. Jeśli nazwa pakietu RPM
jest błędnie wpisana, nic się nie stanie. Małe,
ale niezwykle użyteczne narzędzie pin, może
pomóc. Jest ono zawarte w dystrybucji. Możesz je zainstalować wpisując yast -i pin, następnie kopiując plik ARCHIVES.gz z serwera lustrzanego lub z medium instalacyjnego do katalogu /var/lib/pin.
Jeśli chcesz zainstalować program (taki
jak np. narzędzie wyszukiwania plików locate) bez znajomości nazwy pakietu, możesz skorzystać z pin (patrz Listing 1).
Przykład ten znajduje pakiet findutils-loc-
Tabela 1: Serwery lustrzane ftp.suse.com
Protokół
Nazwa serwera
Katalog serwera (SuSE Linux 9.0)
FTP
ftp.mirror.ac.uk
sites/ftp.suse.com/pub/
FTP
ftp.plig.org
pub/suse/
FTP
ftp.heanet.ie
mirrors/ftp.suse.com/pub/suse/
FTP
ftp.esat.net
mirrors/ftp.suse.com/pub/suse/
FTP
mirror.pacific.net.au
linux/suse/
FTP
ftp.mirror.nl
pub/mirror/suse/
FTP
mirrors.usc.edu
pub/linux/distributions/suse/
FTP
mirror.mcs.anl.gov
pub/suse/
FTP
mirror.storagetek.com
pub/systems/suse/
FTP
ftp-linux.cc.gatech.edu
pub/suse/suse/
Listing 1: pin znajduje oprogramowanie
kiwi:/home/nico # pin locate
pin 0.29 - package info for locate
-----------------------------------------------------------------*** no rpm named locate installed
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------*** zgrep locate /var/lib/pin/ARCHIVES.gz
--------------------------------------------------------------------> ./CD1/suse/i586/findutils-locate-4.1.7-748.i586.rpm
www.linux-magazine.pl
Lipiec 2004
19
YaST
COVER STORY
Rysunek 3: Pozycje menu [New server...]
i [Edit server...] umożliwiają konfigurację alternatywnych serwerów lustrzanych.
ate. Aby zainstalować to narzędzie, wpisz
yast -i findutils-locate.
W przypadku oprogramowania znajdującego się w bałaganiarskim pakiecie, którego zależności nie możesz spełnić, pomimo zainstalowania wszystkich wymaganych bibliotek, możesz użyć albo sekretnej
broni rpm -Uhv --nodeps package.rpm, albo alternatywnie yast -i. Jeśli uruchamiasz
tę komendę bezpośrednio dla pakietu, który uprzednio pobrałeś, YaST ignoruje
wszystkie zależności (Ramka 1 prezentuje
przykład pakietu, który nie jest częścią
dystrybucji SuSE).
Niestety, yast nie posiada opcji -i do odinstalowania pakietów. Jedyną możliwością
jest użycie rpm -e packagename lub Software | Install or remove software – jest to jednak na pewno bardziej czasochłonne.
Całkowicie modularny
Rysunek 4: YOU prezentuje pakiety do uaktualnienia.
Istnieje szybszy sposób uruchamiania modułów YaST: yast sw_single – znając nazwy
modułów można wykorzystać tę opcję do
uruchamiania od razu określonych modułów. Polecenie yast -l wyświetla listę modułów (patrz Tabela 2). Jeśli często dodajesz
nowych użytkowników, bezpośredni dostęp
do modułu zarządzającego użytkownikami
możesz uzyskać poprzez yast users.
Z całą pewnością profesjonalni administratorzy i zaawansowani użytkownicy przyjmą z zadowoleniem jeszcze szerszy zakres
poleceń YaST wydawanych z linii poleceń.
Ciekawa jest także reakcja sceny linuksowej
na publikację narzędzia YaST na licencji
GPL. YaST może stać się atrakcyjną opcją
dla innych dystrybucji.
■
INFO
[1] YaST na licencji GPL:
http://www.novell.com/news/
press/archive/2004/03/pr04022.html
[2] Apt4RPM dla SuSE:
http://apt4rpm.sourceforge.net/
Tabela 2: Przegląd modułów YaST
answering_machine
Ustawienia automatycznej sekretarki
backup
Tworzy kopie zapasowe danych systemu
nfs_server
montowanie zdalnych systemów plików)
Konfiguracja serwera NFS
bootfloppy
Tworzy dyskietkę startową
nis
Ustawienia klienta Network Information Service (NIS)
bootloader
Zmienia sektor startowy
nis_server
Ustawienia serwera NIS
cdrom
Konfiguracja napędów CD/DVD
nisplus
Konfiguracja klienta NIS+
controller
Konfiguracja dodatkowych kontrolerów dysków twardych
ntp-client
Ustawienia klienta automatycznej synchronizacji czasu
dhcp-server
Konfiguracja i zarządzanie serwerem DHCP
online_update
YaST Online Update (YOU)
disk
Partycjonowanie twardych dysków
powertweak
Eksperckie narzędzie ustawień systemu
dns
Konfiguracja nazwy stacji roboczej i ustawień klienta DNS
printer
Ustawienia drukarki
dns-server
Konfiguracja serwera nazw domen
profile-manager
Zmiana profilu SCPM
dsl
Ustawienia połączeń DSL
proxy
Ustawienia wykorzystywanego globalnie serwera proxy
fax
Ustawienia faksu dla jednego lub więcej użytkowników
restore
Przywracanie kopii zapasowej systemu
firewall
Zaawansowane ustawienia firewalla
routing
Konfiguracja trasowania
host
Modyfikacje pliku /etc/hosts
runlevel
http-server
Podstawowa konfiguracja serwera WWW Apache
Przegląd stanów pracy systemu i usług w nich uruchomionych
np. podczas startu systemu
hwinfo
Szczegółowa informacja dot. sprzętu
samba-client
Konfiguracja klienta Samba
idedma
Tylko dla ekspertów: zmiana konfiguracji dysków IDE
samba-server
Ustawienia serwera Samba
inetd
Ustawienia usług internetowych: inetd
scanner
Dodawanie skanera
inst_source
Zmiana źródła instalacji
security
Ustawienia zwiększające bezpieczeństwo systemu
isdn
Konfiguracja połączenia ISDN
sound
Konfiguracja karty dźwiękowej
joystick
Fani gier mogą dodać tutaj joystick
support
Pomoc techniczna SuSE
kerberos-client
Konfiguracja klienta Kerberos umożliwiająca
bezpieczne uwierzytelnianie
sw_single
Instalacja i usuwanie oprogramowania
sysconfig
Edytor plików systemowych m.in. /etc/sysconfig
keyboard
Zmiana ustawień klawiatury
tftp-server
Ustawienia serwera TFTP
lan
Ustawienia karty sieciowej
timezone
Konfiguracja stref czasowych
language
Globalna zmiana wersji językowej
tv
Ustawienia karty TV
ldap
Ustawienia usług katalogowych LDAP
update
Uaktualnianie systemu
lvm_config
Konfiguracja menadżera wolumenów dyskowych LVM
users
Zarządzanie użytkownikami
mail
Ustawienia poczty elektronicznej
vendor
modem
Konfiguracja modemu
Importowanie sterowników z płyty CD dostarczonej
przez producenta danego urządzenia
mouse
Szczegółowe ustawienia myszy
view_anymsg
Prezentacja różnych dzienników systemowych
nfs
Zarządzanie punktami montowania NFS (umożliwia
x11
Konfiguracja X Window
20
Lipiec 2004
www.linux-magazine.pl