Załącznik nr 1

Wie a dla jerzyka - opis wie y l gowej dla jerzyków
1) ZA
ENIA FUNKCJONALNE „WIE Y DLA JERZYKA”
Pierwotnie jerzyki zamieszkiwa y góry, gnie
c si pomi dzy ska ami i na wysokich drzewach.
Obecnie najliczniejsze populacje znajduj si w miastach i osiedlach, gdzie gniazduj w budynkach,
kominach, wie ach ko cielnych. Od lat 90. XX wieku obserwuje si w Europie, w tym tak e w Polsce,
znaczne zmniejszanie liczebno ci gatunków ptaków w miastach, takich jak jerzyk, czy wróbel, które
zamieszkuj budynki. W ród przyczyn wymienia si przede wszystkim remonty i prace
termomodernizacyjne oraz zast powanie starych budynków nowymi. Ocieplane budynki i
nowoczesne budownictwo pozbawiane jest zakamarków - dogodnych miejsc l gowych, w których
mog yby gnie dzi si jerzyki.
Jerzyki, jako pogromcy owadów, w otoczeniu ludzkich siedzib, pe ni bardzo wa
rol . Jednym ze
sposobów ochrony jerzyków jest tworzenie dla nich bezpiecznych miejsc gniazdowania. Mog to by
budki l gowe wieszane na budynkach lub specjalnie dla nich przeznaczone budowle jak wie a
gowa, w której b
mog y spokojnie gniazdowa . Jerzyki gnie
c si licznie w wie y b
chroni
ludzi przed uci liwymi owadami lataj cymi jak komary i meszki, którymi si ywi . Pojedynczy jerzyk
chwyta oko o 10 000 owadów lataj cych dziennie. Przyk ady podobnych wie zlokalizowanych w
innych krajach Europy i Azji pokazuj , e jerzyki bardzo ch tnie owe konstrukcje zamieszkuj ,
wp ywaj c pozytywnie na zachowanie balansu liczebno ci uci liwych dla cz owieka owadów. Proces
zasiedlania wie y przez jerzyki mo e wynie 1-4 lat w zale no ci od lokalizacji. Jerzyki bardzo
przywi zuj si do swojego miejsca gniazdowania i b
do niego powraca ka dego roku przez
reszt swojego ycia.
Niezaprzeczalnie Wroc aw jest miastem spotka równie dla jerzyków. Ze wzgl du na specyficzn
tkank zabudowy miasta Wroc awia, ptaki powracaj tu co roku do swoich miejsc l gowych. Niestety
miejsca te s nieustannie niszczone poprzez modernizacj budynków, a ptakom nie oferuje si
alternatywy w postaci budek l gowych pod okapami dachów. Proponowana konstrukcja mo e zosta
zrealizowana bardzo szybko i nie tylko podkre li trosk miasta o przysz
jerzyków podczas roku
Europejskiej Stolicy Kultury, ale b dzie s
przez wiele nast pnych lat. „Wie a dla jerzyka” b dzie
stanowi coroczne miejsce l gów jerzyków podczas ich pobytu w Polsce, tj. od po owy maja do
wrze nia. Konstrukcja ma zach ci jerzyki do gniazdowania we Wroc awiu, a tym samym do zjadania
meszek i komarów, które s utrapieniem mieszka ców miasta. Wie a wesprze badania nad tymi
ptakami, b dzie sprzyja ogólno wiatowej akcji ochrony jerzyka i promowa informacj o tym, jak
po yteczny dla cz owieka jest ten ptak oraz jak mo na pomóc w jego ochronie. Projekt przewiduje
instalacj 90 budek l gowych, tablicy informacyjnej z ogólnymi informacjami na temat jerzyków i ich
ochrony oraz instalacj paneli fotowoltaicznych zasilaj cych listwy wietlne i elektroniczny wabik.
Dodatkowo konstrukcja mo e zosta wyposa ona w system monitoringu ptaków, który dope ni
funkcj stacji badawczej o transmisj na ywo z wn trza miejsc l gowych. Obraz z transmisji móg by
zosta udost pniony do publicznej sieci internetowej. Dzi ki temu wie a b dzie pe ni swoj funkcj
edukacyjn równie poza miastem.
2) FORMA ARCHITEKTONICZNA WIE Y
Proponuje si wykonanie obiektu wie y l gowej dla jerzyków wg. wytycznych i pomys u biura
architektonicznego menthol architects, które jest autorem pierwszej zrealizowanej w Polsce
konstrukcji. Konstrukcja ta, która powsta a na terenie Warszawy, zosta a zasiedlona przez jerzyki.
Dynamiczna sylwetka jerzyka podczas lotu by y inspiracj dla projektowanej formy. Forma wie y
nawi zuj ca do jerzyka w locie atwo identyfikowana z tym ptakiem ma pomóc promowa akcj jego
ochrony. Kszta t elementu „skrzyd a” z kaskadowo umieszczonymi pod spodem modu owymi
gniazdami, zapewni zacienienie i zabezpieczenie przed deszczem. Rozwi zanie wykorzystuje podobny
i znany ju nam sposób gniazdowania jerzyków pod okapami dachu budynków. Proponowana przez
menthol architects wie a jest wygodnym miejscem schronienia dla jerzyków, zabezpieczonym przed
Materia chroniony jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrze one. © menthol architects
Strona 1 z 2
Wie a dla jerzyka - opis wie y l gowej dla jerzyków
przegrzaniem i opadami, jest trwa a i odporna na akty wandalizmu. Proponowany system daje
mo liwo prostego dost pu do gniazd, atwego czyszczenia gniazd i ewentualnej wymiany poprzez
wysuni cie modu u „szuflady”. Konstrukcja, maj ca form wie y, s
b dzie w miesi cach
wiosenno-letnich, jako miejsce gniazdowania dla ptaków, a ca orocznie stanowi b dzie rozrze biony
i pod wietlony o zmroku element - rze
w krajobrazie.
3) LOKALIZACJA
Proponuje si zlokalizowanie konstrukcji na otwartym terenie zielonym przy bulwarze Kulczy skiego
na wyspie Piasek wg za czonego planu lokalizacji. Alternatywnie konstrukcja mo e stan na innym
otwartym terenie zielonym w dzielnicy ródmie cie lub Stare Miasto.
4) SYSTEM INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ
Wykorzystanie energii s ca do produkcji pr du ma za zadanie rozpowszechnienie wykorzystania
odnawialnych róde energii. System instalacji elektrycznej sk ada si z o wietlenia, urz dzenia
wabi cego ptaki, paneli fotowoltaicznych, baterii, urz dze steruj cych. O wietlenie sk ada si z
listew z wietlówkami LED o mocy 6W, które s wmontowane w konstrukcj ramion wie y. Zadaniem
wietlenia jest podkre lenie sylwetki wie y-rze by o zmroku. Panele fotowoltaiczne przymocowane
do jednego ze skrzyde wie y. Baterie oraz urz dzenia instalacji elektrycznej znajduj si w szafce u
podstawy wie y. Baterie, które akumuluj energi elektryczn zebran w ci gu dnia przez panele
fotowoltaiczne, stanowi ród o zasilania dla listew o wietleniowych oraz systemu do wabienia
ptaków. Okablowanie niezb dne do instalacji paneli fotowoltaicznych, kamer, listew o wietleniowych
oraz wabika wraz z g nikiem prowadzone jest wewn trz konstrukcji wie y. Czas dzia ania
wietlenia oraz wabika kontrolowany jest poprzez elektroniczny programator czasowy.
Projektowane napi cie systemu zasilania wie y wynosi 12V.
5) SYSTEM DO WABIENIA PTAKÓW
System sk ada si z urz dzenia odtwarzaj cego d wi ki i g nika o mocy 20-30W, który umieszczony
jest pod górn przewi zk konstrukcji wie y na wysoko ci ok.6m. G nik pod czony jest do zasilania
poprzez urz dzenie kontroluj ce mieszcz ce si w szafce u podstawy wie y. Urz dzenie kontroluj ce
pozwala na odtwarzanie d wi ków nawo ywania jerzyka oraz na ustawienie poziomu g no ci.
Urz dzenie b dzie sterowane elektronicznym programatorem czasowym, który kontroluje równie
czas dzia ania o wietlenia. Przewiduje si dzia anie wabika od po owy maja do ko ca sierpnia w
godzinach od 8 do 16. Po zasiedleniu kilku budek l gowych przez pierwsze pary jerzyków, wabik
mo e zosta zdemontowany w celu wykorzystania w innych miejscach. Do wiadczenia z innymi
wie ami l gowymi pokazuj , e jerzyki szybciej i ch tniej zasiedlaj takie konstrukcje, je eli
zastosowano system wabi cy. Proces zasiedlania mo e trwa od 1 do 4 sezonów i zale y w du ej
mierze od lokalizacji. W miejscach, w których jerzyki zosta y pozbawione swoich miejsc gniazdowania
np. poprzez docieplanie budynków mieszkalnych, jerzyki szybko zajmuj nowe miejsca gniazdowania.
6) TERMINY WYKONANIA
Planowany termin wykonania wynosi 5 miesi cy w tym:
-pozwolenie na budow (2 miesi ce)
-procedura przetargowa (1 miesi c)
-produkcja konstrukcji i monta w terenie (2 miesi ce)
Materia chroniony jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrze one. © menthol architects
Strona 2 z 2