Perspektywy i prognoza rozwoju współpracy gospodarczej z

Perspektywy i prognoza rozwoju współpracy gospodarczej z

Perspektywy i prognoza rozwoju współpracy gospodarczej z Republiką Korei
Rozwój współpracy handlowej
Dotychczasowa współpraca handlowa pomiędzy Polską a Republiką Korei charakteryzuje się silną przewagą
polskiego importu nad eksportem. Szczególnie dotyczy to wymiany w sektorach zaawansowanych technologii
oraz maszyn i urządzeń. Polska jest dla Korei znaczącym rynkiem zbytu nie tylko ze względu na jego wielkość
i rosnącą siłę nabywczą społeczeństwa, ale przede wszystkim poprzez zaangażowanie inwestycyjne firm
koreańskich wiążące się z możliwościami dalszego eksportu na inne rynki Unii Europejskiej.
Republika Korei pozostaje rynkiem odległym dla polskich przedsiębiorców, którzy możliwości sprzedaży w
pierwszej kolejności poszukują na pobliskich rynkach Europy. Poziom zaangażowania kapitałowe Republiki
Korei w Polsce oraz rozwijająca się wymiana handlowa między krajami są dodatkowo ograniczone szeregiem
czynników rynkowych i administracyjnych, wśród których należy wymienić:
a. Instrumenty ochrony rynku stosowane przez stronę koreańską. Pomimo podpisania szeregu umów o
wolnym handlu Republika Korei należy do jednego z najbardziej chronionych rynków wśród wszystkich
krajów OECD. Wśród instrumentów ochronnych stosowane są wysokie stawki celne oraz uciążliwe
bariery administracyjne (środki pozataryfowe).
b. Dystans geograficzny i bariery infrastrukturalne. Pomimo rozwijającej się współpracy gospodarczej brak
jest bezpośredniego połączenia lotniczego między Polską a Republiką Korei. Fakt ten ma istotny wpływ
nie tylko na rozwój współpracy handlowej inwestycyjnej, ale również turystyki przyjazdowej do Polski,
co również nie pozostaje bez wpływu na rozpoznawalność polskich marek wśród koreańskich
konsumentów. Otwarcie bezpośredniego połączenia między Seulem a Pragą w 2005 r. spowodowało
wzrost napływu turystów koreańskich do Republiki Czeskiej o 40% w ciągu pierwszych 6 miesięcy
funkcjonowania połączenia.
c. Bariery kulturowe. Polska i Korea należą do różnych grup kulturowych, co ma znaczące konsekwencje
w relacjach biznesowych, np. w negocjacjach czy kulturze pracy.
d. Napięcia polityczne na Półwyspie Koreańskim. Korea Południowa i Korea Północna nie podpisały
traktatu pokojowego po zakończeniu działań wojennych w 1953 r. i formalnie są w stanie wojny.
Zdarzające się nieustannie napięcia w relacjach między państwami. Próby z bronią nuklearną i
środkami balistycznymi do jej przenoszenia oraz nieustające i natężające się incydenty zbrojne na
granicy obu państw koreańskich stanowią dla niektórych polskich firm istotną barierę w
podejmowaniu działań na koreańskim rynku.
W przypadku polskiego eksportu do Korei jego dynamika zależy od następujących czynników:
•
implementacji zapisów umowy o wolnym handlu między Unią Europejską a Republiką Korei i postępie
przy znoszeniu przez Koreę barier celnych oraz liberalizacji ograniczeń pozataryfowych dla produktów
unijnych,
•
gotowości polskich przedsiębiorstw do internacjonalizacji i aktywizacji działań eksportowych poza
rynki Unii Europejskiej, w tym aktywności polskich eksporterów na rzecz spełnienia wymagań
nakreślonych w postanowieniach EU-Korea FTA.
•
Zwiększenia aktywności wszelkich polskich instytucji promujących polskie towary, gospodarkę,
osiągnięcia naukowe i rodzimy eksport.
Biorąc pod uwagę specyfikę koreańskiego rynku, działania promocyjne w odniesieniu do polskiego
eksportu należy koncentrować w obszarach, w których możliwe jest wykorzystanie przez polskie firmy
istniejących nisz rynkowych lub w sektorach, w których Republika Korei jest importerem netto. Nasze działania
muszą w wymierny sposób wspomagać rozwiązanie skrócenia dystansu w szerokim tego słowa znaczeniu
pomiędzy naszymi przedsiębiorcami a ich koreańskimi partnerami. Jednym z najważniejszych działań jest
otwarcie stałego multimodalnego połączenia polski z Koreą Południową. Chiński „ Jedwabny Szlak” po setach
mienionych lat znów może stać się oknem dla Polski na daleką Azję.!
W najbliższych latach do obszarów, w których WPHI upatruje największych szans na aktywizację
polskiego eksportu do Republiki Korei należą:
-
przemysł chemiczny (w tym kosmetyczny i farmaceutyczny),
Wartość rynku chemicznego Republiki Korei szacowana jest na ok. 100 mld USD (import w wysokości
ok. 40 mld USD). Z kolei wartość rynku kosmetycznego szacowana jest na ok. 6 mld USD (import w
wysokości
ok. 1,7 mld USD), a farmaceutycznego na ponad 14 mld USD (z importem rzędu 4,9 mld USD).
Uwzględniając możliwości produkcyjne polskiego przemysłu chemicznego (surowce i komponenty,
farmaceutyki, nawozy i pestycydy, farby, kazeina, kleje etc.), w tym kosmetycznego (Polska jest
czołowym producentem i eksporterem kosmetyków w Europie Środkowej), istnieje duży potencjał
współpracy w tym sektorze. Przykładowo, sprzedaż kosmetyków na rynek koreański prowadzą obecnie
następujące firmy: Ziaja, AA Oceanic, Dr Irena Eris (Pharmaceris oraz Platinum), DAX Cosmetics
(Perfecta) oraz Bielenda a ostatnio firma Phenicopters.
-
przemysł spożywczy,
Czynniki naturalne oraz demograficzne sprawiają, że Republika Korei nie jest samowystarczalna w
produkcji żywności. Aż 70% powierzchni kraju to teren górzysty, który nie sprzyja rozwojowi rolnictwa,
ale jest możliwy. Tereny uprawne zajmują dziś zaledwie 16,6% powierzchni Korei Południowej (w
Polsce prawie 40%). Republika Korei od lat jest importerem netto artykułów rolno-spożywczych, a
produkcja żywności w tym kraju opiera się w dużej mierze na surowcach importowanych. Ocenia się, że
importowane surowce do produkcji łącznie z wyrobami gotowymi sprowadzanymi z zagranicy stanowią
wartościowo około połowę żywności na rynku koreańskim.
Od 2004 r. Polska odgrywała istotną rolę jako dostawca mięsa wieprzowego na rynek Korei Południowej.
Od końca 2009 r. lokalny rynek był otwarty również na mięso drobiowe. Wśród innych polskich
produktów mających znaczące szanse na wzrost sprzedaży na rynku koreańskim są m.in. produkty
przemysłu młynarskiego, tj. mąka pszenna i skrobia ziemniaczana, przetwory mleczne do wykorzystania
przemysłowego (kazeina i kazeiniany, proszki serwatkowe, laktoza), a także koncentrat z aronii. Ze
względu na szczególną specyfikę rynku produktów żywnościowych Korei Południowej, związaną z
innym niż w Polsce modelem preferencji konsumentów i nawyków żywieniowych, zdaniem WPHI
w Seulu większe szanse na eksport z Polski mają surowce i półprodukty niż wyroby gotowe, jednakże w
przypadku wybranych grup wyrobów gotowych polscy eksporterzy mają szansę na zwiększenie
sprzedaży do Korei. Wśród takich wyrobów znajdują się: produkty nabiałowe, w tym w szczególności
sery, słodycze i wyroby cukiernicze oraz przetwory owocowe i warzywne. Przetwory rybne i owoców
morza inne niż obecnie na rynku Koreańskim.
Ponadto WPHI w Seulu widzi również szanse w nawiązaniu współpracy w odbudowie Koreańskiego
sektora rolno-spożywczego na co obecnie stawia w swoim programie gospodarczym Pani Prezydent Park.
Wsparcie oczywiście dotyczyłoby produkcji nie zagrażającej polskiemu eksportowi do Korei. Polska
mogłaby być dostarczycielem technologii – know how jak i komponentów do produkcji ( sadzonki,
pasze, nawozy itp.)
W dniu 18 lutego 2014 r. koreańskie Ministerstwo Rolnictwa, Żywności i Rozwoju Wsi (Ministry of Agriculture,
Food and Rural Affairs – MAFRA) wprowadziło zakaz importu z Polski produktów z mięsa wieprzowego.
Decyzja była reakcją na doniesienia mediów o wystąpieniu w Polsce przypadku afrykańskiego pomoru świń
(African Swine Fever - ASF) u martwego dzika znalezionego w woj. podlaskim. Według MAFRA ustanowienie
zakazu importu produktów z mięsa wieprzowego z Polski miało na celu zapobieżenie przedostaniu się wirusa
ASF na terytorium Korei Południowej. Do momentu 2porządzenia niniejszego opracowania, zakaz importu
mięsa wieprzowego jest nadal w mocy, choć trwają intensywne wysiłki nad jego zniesieniem
przemysł stoczniowy (w tym produkcja jachtów turystycznych),
Republika Korei należy do światowych potentatów przemysłu stoczniowego. Ponad połowa
z 10 największych na świecie producentów statków to firmy koreańskie. Polski przemysł stoczniowy ma
szansę na zwiększenie eksportu swoich produktów do Korei Południowej. Jednym z obszarów jest
dostarczanie przez polskie firmy materiałów, komponentów, wyposażenia i części do produkcji statków,
tak jak to obecnie robią eksporterzy z Norwegii i Finlandii. Z kolei drugi potencjalny obszar szerszej
współpracy z Koreą Południową to sprzedaż jachtów turystycznych, żaglówek i łodzi motorowych,
szczególnie biorąc pod uwagę stopniowy spadek koreańskiego eksportu w tej grupie produktów, przy
jednoczesnym wzroście importu.
-
przemysł elektromaszynowy,
Pomimo bardzo silnej pozycji koreańskich przedsiębiorstw na rynku wewnętrznym i zagranicą,
Republika Korei pozostaje bez wątpienia interesującym i perspektywicznym rynkiem dla polskich
producentów maszyn i urządzeń mechanicznych. Korea Południowa jest znaczącym importerem
wyrobów przemysłu maszynowego. Koreański import tych produktów stanowił ok. 30% importu ogółem.
Przemysł Korei Południowej koncentruje się na produkcji określonych grup wyrobów, co stwarza szanse
na rozwój polskiego eksportu zarówno w zakresie komponentów do takich wyrobów, jak również
produktów z innych grup towarowych przemysłu maszynowego (takich jak silniki, sprzęt oświetleniowy,
maszyny rolnicze, okulary, przyrządy laboratoryjne i pomiarowe, niektóre instrumenty muzyczne i wiele
innych).
-
przemysł IT/ICT (w tym branża gier komputerowych),
Obecnie Korea należy do krajów o najwyższym zagęszczeniu sieci szerokopasmowego dostępu do
internetu, a także o najwyższej szybkości łącza. Dodatkowo Korea Południowa stała się jednym z liderów
w zakresie rozwoju sieci komórkowych. Między innymi dzięki tym czynnikom koreański rynek IT/ICT,
w tym gier komputerowych, należy do najbardziej obiecujących obszarów współpracy z firmami z Polski.
Wielkość koreańskiego rynku gier szacuje się na ok. 6 mld EUR, co stanowi ok. 6% światowego rynku
gier. Wartość eksportu koreańskiego przemysłu gier wynosi ok. 1,3 mld EUR, a importu ok. 30 mln EUR.
Korea Południowa jest przy tym największym po Chinach producentem gier online. Polskie
przedsiębiorstwa dostrzegły już potencjał koreańskiego rynku i od 2012 r. biorą udział w targach gier
komputerowych G-Star w Busan w ramach misji organizowanych przez PARP we współudziale z WPHI
w Seulu.
Duży potencjał istnieje również w polskich firmach zajmujących się szeroko pojętymi usługi
w dziedzinie produkcji oprogramowania i to zarówno na poziomie systemów operacyjnych
jak i interfejsów użytkownika, a także aplikacji użytkowych.
Jednocześnie wykorzystanie polskiego potencjału programistycznego w dziedzinie aplikacji systemów
sterowania procesami i samej produkcji urządzeń sterujących może okazać się znaczące w naszej
wymianie handlowej.
-
branża technologii przyjaznych środowisku (tzw. zielonych technologii).
W 2008 r. przedstawiono nową wizję rozwoju Republiki Korei na kolejne 60 lat, opartego na trosce
o środowisko naturalne (Low Carbon, Green Growth). Koreańskie firmy są bardzo aktywne w dziedzinie
badań nad odnawialnymi źródłami energii, a także nad innymi rozwiązaniami w zakresie zielonych
technologii, takimi jak neutralne dla środowiska metody utylizacji odpadów. W tym kontekście bardzo
wskazana byłaby intensywna promocja w Korei projektu Ministerstwa Środowiska RP: Greenevo –
Akcelerator Zielonych Technologii, połączonego z udziałem polskich firm w branżowych targach
w Korei. Niestety próby nakłonienia Greenevo do podjęcia działań promocyjnych w Korei Południowej
podejmowane przez WPHI w Seulu nie przyniosły rezultatów.
Rozwój współpracy inwestycyjnej
Okresem najszybszego rozwoju współpracy gospodarczej między Polską a Koreą były lata 2004–2007,
kiedy realizowane były w Polsce największe koreańskie projekty inwestycyjne (m.in. park przemysłowy
skupiony wokół LG Display w Kobierzycach). Wzrost wartości koreańskich inwestycji w Polsce spowodował
napływ technologii, wzrost polskiego eksportu produktów elektronicznych o wysokiej wartości dodanej, a także
importu – głównie maszyn i komponentów do produkcji. Wprawdzie globalny kryzys gospodarczy 2008-2009
przyniósł zdecydowane osłabienie zaangażowania inwestycyjnego, zarówno w Polsce, jak i w innych krajach
Europy, jednak wraz z obserwowaną poprawą kondycji firm koreańskich notuje się obecnie ponowne
zwiększenie zainteresowania inwestycjami w Polsce.
Działania związane z promowaniem inwestycji w Polsce ( najlepiej takich, które będą dawały reeksport
do Korei np. produkcja i dostawy półproduktów, podzespołów, komponentów, itp.) wśród koreańskich firm
powinny skupiać się zarówno na wskazywaniu zalet inwestycyjnych kraju (dostępność kadr, kwalifikacje
pracowników, atrakcyjna lokalizacja, zachęty inwestycyjne), jak również generowaniu zainteresowania poprzez
wskazanie potencjału rynkowego dla firm (duży rynek zbytu) oraz, iż poprzez nowe inwestycje w Polsce istnieje
szansa na poszerzenie tego rynku przez sprzedaż w krajach trzecich. Podejście to implikuje konieczność
koncentracji działań promocyjnych w obszarach, w których polski przemysł i usługi będą atrakcyjne dla
koreańskiego inwestora dając firmie możliwości aktywizacji sprzedaży lokalnej lub eksportowej.
Do najbardziej perspektywicznych obszarów współpracy inwestycyjnej pomiędzy Polską a Republiką Korei
należą:
-
-
Branża elektroniczna – Korea Południowa należy do najbardziej zaawansowanych technologicznie
krajów świata, a koreańskie firmy, takie jak Samsung, LG, SK Hynix, Humax oraz Heesung, należą
do światowej czołówki producentów sprzętu elektronicznego. Większość koreańskich inwestycji w
Polsce to inwestycje w produkcję sprzętu elektronicznego, co tworzy mocną podstawę do
przyciągnięcia innych koreańskich przedsiębiorstw tej branży.
Branża motoryzacyjna – Korea Południowa jest 5. producentem samochodów na świecie, a koreański
koncern Hyundai/KIA posiada zakłady produckyjne w Czechach i na Słowacji. Ze względu na
bliskość geograficzną Polska, a szczególnie jej południowa część, jest bardzo atrakcyjnym obszarem
pod inwestycje dla koreańskich firm motoryzacyjnych m.in. produkujących części i podzespoły.
-
Badania i rozwój oraz usługi w zakresie szeroko pojętego ICT – Dotychczasowe inwestycje
koreańskie w Polsce skupiały się gównie w sektorze wytwórczym. Jednakże wzrastające kwalifikacje
polskiego społeczeństwa i decyzje firm, takich jak Samsung Electronics (centra B+R w Warszawie,
Łodzi, Poznaniu i Krakowie) oraz Humax, dotyczące prowadzenia w naszym kraju działalności B+R,
świadczą o dużym potencjale wzajemnej współpracy przy projektach badawczo–rozwojowych, w
tym w sektorach zaawansowanych technologii informacyjnych. Wykwalifikowana siła robocza oraz
poprawiająca się infrastruktura sieci telekomunikacyjnych, w tym dostępu do internetu, są jednymi z
najważniejszych czynników wpływających na decyzje firm koreańskich o realizacji projektów
inwestycyjnych tego typu. Wraz z rozwojem gospodarki Polski, oraz towarzyszącym temu zjawisku
ogólnym wzrostem poziomu płac, nasz kraj powinien w coraz większym stopniu wykorzystywać atut
wysoko wykwalifikowanej siły roboczej. Przewaga niskich kosztów pracy w coraz większym stopniu
wykorzystywana będzie przez kraje słabiej rozwinięte, w tym m.in. przez inne kraje UE, takie jak
Bułgaria, Rumunia i Chorwacja.
-
Sektor AGD - Polska jest czołowym producentem sprzętu gospodarstwa domowego w Europie m.in.
dzięki inwestycjom zagranicznym takich koncernów jak Whirlpool, Fagor, Indesit, Bosch, a także
LG Electronics oraz od 2009 r. Samsung Electronics (po przejęciu części aktywów Amiki).
Nasycenie produkcji sprzętu AGD sprawia, że Polska może być atrakcyjnym miejscem do lokowania
inwestycji przez dostawców komponentów i wyposażenia dla finalnych wytwórców.
-
Sektor lotniczy - Ze względu na powiązania inwestycyjne i technologiczne obu krajów z koncernem
Lockheed Martin, istnieją możliwości współpracy inwestycyjnej i kooperacyjnej w obrębie sektora
lotniczego, także w zakresie B+R.
-
Sektor obronny – w następstwie podpisania pod koniec 2014 r. przez Hutę Stalowa Wola S.A.
(HSW) oraz Samsung Techwin Co., LTD. kontraktu na dostawę z Korei i polonizację na podstawie
licencji 120 podwozi K9 do produkowanych przez HSW armatohaubic Krab, zaistniały możliwości
szerszej współpracy inwestycyjnej i kooperacyjnej polskiego i koreańskiego przemysłu
zbrojeniowego, także w zakresie B+R.
-
Energetyka odnawialna – W Korei Południowej od kilku lat idea rozwoju gospodarczego w oparciu o
troskę o środowisko naturalne (Low Carbon, Green Growth) realizowana jest nie tylko przez rząd,
ale również przez wiele przedsiębiorstw wypracowujących rozwiązania technologiczne w tym
zakresie. Strategia Green Growth Korei kładzie nacisk na rozwój nowych i odnawialnych źródeł
energii, które mają przyczynić się m.in. do wzrostu poziomu bezpieczeństwa energetycznego Korei
przy zapewnieniu maksymalnej ochrony środowiska naturalnego. Korea intensyfikuje swoje
działania, aby w niedalekiej przyszłości stać się światowym liderem na rynku zielonych technologii.
Perspektywy, jakie pojawiają się na rynku koreańskim zwiększają jego atrakcyjność nie tylko dla
polskich eksporterów oferujących innowacyjne rozwiązania w sektorze technologii ochrony
środowiska, ale również dla Polski jako miejsca lokowania inwestycji w tej branży.
Ocenia się, że oprócz opisanych powyżej tradycyjnych form inwestycji, dziedzinami, w których mógłby nastąpić
wzrost zaangażowania przedsiębiorstw z Korei we współpracę z Polską są:
•
rozwój infrastruktury w Polsce – uczestnictwo firm koreańskich posiadających doświadczenie
inżynieryjno–projektowe w najważniejszych projektach typu rozwój infrastruktury drogowej, lotniczej
oraz modernizacji linii kolejowych i rozwoju kolei dużych prędkości – High Speed (HS) Rail (Korea
należy do grupy 4 państw na świecie, obok Francji, Niemiec i Japonii, posiadających własną
technologię HS Rail). Nie bez znaczenia są również doświadczenia koreańskich firm w budowie
infrastruktury telekomunikacyjnej. Obecnie Korea należy do krajów o najwyższym zagęszczeniu sieci
szerokopasmowego dostępu do internetu (95% gospodarstw domowych) i najwyższej szybkości łączy.
Co więcej na terytorium Republiki Korei znajduje się 6 z 10 miast Azji z średnią prędkością łącza
przekraczającą 150 Mb/s. Przykładem polsko-koreańskiej współpracy w zakresie rozbudowy
infrastruktury komunikacyjnej może być budowa sieci szerokopasmowego internetu
na Mazowszu przez konsorcjum, w którego skład wchodzą KT Corporation oraz Daewoo International
Corporation.
•
bezpieczeństwo energetyczne - Republika Korei posiada bogate doświadczenia w zakresie budowy
elektrowni jądrowych, co nie pozostaje bez znaczenia w kontekście planów polskiego rządu
dotyczących budowy pierwszej elektrowni atomowej w Polsce do 2020 r.