Wiedza o zarządzaniu kryzysowym dla pracowników

Wiedza o zarządzaniu kryzysowym
dla pracowników administracji publicznej i studentów.
Rynek wydawniczy powiększył się o pracę autorstwa Katarzyny Sienkiewicz- Małyjurek i
Franciszka R. Krynojewskiego zatytułowaną „Zarządzanie kryzysowe w administracji publicznej.
Zarządzanie bezpieczeństwem”. Książka została wydana przez oficynę wydawniczą Difin w
Warszawie.
Katarzyna Sienkiewicz - Małyjurek jest adiunktem w Zakładzie Zarządzania Środowiskiem
i Bezpieczeństwem na Wydziale Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej, a Franciszek R.
Krynojewski jest wykładowcą w Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w
Katowicach.
Praca jest zbiorem wiedzy z zakresu zarządzania kryzysowego w administracji publicznej,
której autorzy w pierwszej części prezentują materiał w ujęciu wiedzy teoretycznej, a w drugiej
omawiają praktyczną realizację zadań w zakresie zarządzania kryzysowego przez administrację
publiczną ze wskazaniem na odpowiedzialnych za praktyczne zarządzanie.
Rozdział 1 / część I /” Zarządzanie kryzysowe w samorządzie – podstawy teoretyczne”
składa się z dziewięciu głównych podrozdziałów, w których autorzy wyjaśniają istotę zarządzania
kryzysowego i dokonują oceny teoretycznej działań w tym procesie. W bardzo przejrzysty sposób
omówiono zagadnienie co to jest kryzys i czym się charakteryzuje sytuacja kryzysowa.
Autorzy przedstawiając w pracy funkcje zarządzania wskazują, że działania te to ciągły
proces wymagający spełnienia takich funkcji jak planowanie, organizowanie czy kontrolowanie,
które to w zależności od sytuacji mogą przebiegać jednocześnie lub w różnej kolejności.
Planowanie w zarządzaniu kryzysowym stanowi podstawę do podejmowania decyzji,
wymaga stałej aktualizacji i modernizacji zarówno opracowanych dokumentów jak i doskonalenia
procedur postępowania.
Organizowanie w zarządzaniu kryzysowym ma za zadanie określić wszelkie możliwe
działania praktyczne, wskazać na poprawność zachowań w sytuacji kryzysowej oraz nauczyć
właściwego sposobu postępowania na wypadek sytuacji kryzysowej stwarzającej
niebezpieczeństwo dla ludzi i ich mienia.
Odwołując się do ustawy o zarządzaniu kryzysowym oraz ustawy o klęsce żywiołowej
podkreślone zostało, że na terenie gminy organem odpowiedzialnym za prawidłowe reagowanie na
wszelkie niebezpieczeństwa jest wójt, burmistrz czy prezydent, a na szczeblu powiatu czy
województwa odpowiednio starosta czy wojewoda. Na szczeblu centralnym odpowiedzialność za
zarządzanie kryzysowe spoczywa na Prezesie Rady Ministrów oraz właściwych ministrów, które to
zadania realizowane są za pomocą Rządowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego – Rządowe
Centrum Bezpieczeństwa.
Kontrolowanie zgodnie z ustawą o zarządzaniu kryzysowym to przede wszystkim nadzór
nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i alarmowania, systemu wczesnego ostrzegania
ludności i monitorowaniu zagrożeń. Przepisy w zakresie kontroli są ujęte w organizację działania
określonych służb funkcjonujących w ramach systemu zarządzania kryzysowego.
Autorzy pracy wskazują na bardzo istotne znaczenie jakie ma dostęp, obieg, rzetelność i
przekaz informacji. System łączności organizowany dla potrzeb zarządzania kryzysowego winien
dostarczać szczegółowych informacji, które w zdecydowanym stopniu będą wspierać podejmowane
działania zarówno profilaktyczne jak i ratownicze.
System ratownictwa w naszym kraju to Krajowy System Ratowniczo - Gaśniczy, który na
trzech poziomach, a mianowicie krajowym, wojewódzkim i powiatowym od 1995 roku spełnia
warunki zapewniające bezpieczeństwo dla naszych mieszkańców. Jest on integralną częścią
organizacji bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, który zapewnia ratowanie życia i zdrowia oraz
mienia i podejmuje działania w celu likwidacji lub ograniczenia skutków wszystkich
nadzwyczajnych zagrożeń od pożarów do ratowania przed dewastacją ekologiczną środowiska
naturalnego. System ten obejmuje walkę z klęskami naturalnymi, ratownictwo techniczne,
chemiczne, ekologiczne i ratownictwo medyczne. System Ratowniczo - Gaśniczy ściśle
współpracuje z systemem Państwowego Ratownictwa Medycznego powołanego ustawą z dnia 8
września 2006 roku.
Podkreślone zostało w pracy zagadnienie powiadamiania ratunkowego, funkcje centrów
zarządzania kryzysowego oraz centrów powiadamiania ratunkowego. Autorzy wskazują na istotę
sygnałów alarmowych oraz telefonów alarmowych, podkreślają przede wszystkim znaczenie
numeru alarmowego 112, który zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią miał w pełni funkcjonować w
całym kraju od 2010 roku.
W prezentowanej pracy w sposób czytelny została zaprezentowana ocena zabezpieczenia jak
i zasoby logistyczne w sytuacjach stwarzających zagrożenie.
Ewakuacja ludzi, zwierząt i mienia z terenów zagrożonych kończy teoretyczne rozważania o
organizacji zarządzania kryzysowego na wypadek wszelkich możliwych zagrożeń.
Rozdział 2 / część II / prezentowanej pracy jest zatytułowana „Zarządzanie kryzysowe w
samorządzie w ujęciu praktycznym” w czterech podstawowych podrozdziałach zawiera praktyczne
wskazówki na takie tematy jak: planowanie w zarządzaniu kryzysowym, praktyczne wykorzystanie
topografii i terenoznawstwa z wykorzystaniem systemu UTM, posługiwania się umownymi
znakami topograficznymi w opracowywaniu planów na mapach, znaczenie Globalnego Systemu
Pozycjonowania.
Ostatni podrozdział omawia jak w praktyczny sposób komunikować się z wszelkimi
mediami, które w zakresie informowania, ostrzegania i alarmowania w zarządzaniu kryzysowym
odgrywają bardzo ważną rolę.
Autorzy po wstępnym omówieniu zasad planowania w zarządzaniu kryzysowym w
poszczególnych fazach reagowania, krok po kroku przedstawiają co winien zawierać plan i jak go
należy sporządzić w oparciu o obowiązujące dokumenty prawne. Podany został praktyczny wzór
jak należy opracować zarządzenie wójta /burmistrza, prezydenta/ w sprawie powołania Zespołu
Zarządzania Kryzysowego. W praktycznym planowaniu dla niektórych planistów duży kłopot
sprawia opracowanie dokumentu jakim jest siatka bezpieczeństwa, w której w formie tabelarycznej
zostają przypisane jednostką organizacyjnym gminy i osobą zarówno prawnym jak i fizycznym
zadania podczas zaistniałych nadzwyczajnych zagrożeń. Prezentowana praca ułatwi przygotowanie
dokumentu.
Przygotowane zostały przykłady procedur postępowania podczas reagowania kryzysowego,
stanowiące doskonały materiał do praktycznego zastosowania. Przykłady opracowywania
dokumentów dają czytelnikowi pomoc przy pracy nad własnym planem.
W trzeciej części planu pokazany został sposób przygotowania załączników funkcjonalnych,
gdzie na przykładzie ewakuacji I, II i III stopnia opracowany został wzór jak należy organizować to
zadanie w myśl wprowadzonych wytycznych z dnia 17 października 2008 roku szefa Obrony
Cywilnej Kraju.
W prezentowanej książce jest bardzo starannie opracowane praktyczne posługiwanie się
mapami kartograficznymi w systemie UTM.
Książkę kończy rozdział o komunikacji z mediami w zarządzaniu kryzysowym, w którym
czytelnik dowiaduje się jak w praktyczny sposób należy wykorzystać dostęp do wszystkich mediów
do wyjaśniania sytuacji, przekazywania informacji o możliwych zagrożeniach, do wspomagania
ostrzegania i alarmowania mieszkańców o niebezpieczeństwie.
Praca została wyposażona w bardzo starannie opracowaną bibliografię, która w przedmiocie
zarządzania kryzysowego umożliwia poznawanie tematyki.
Książka jest bardzo cennym podręcznikiem dla studentów, stanowi swoiste kompendium
wiedzy teoretycznej i praktycznej, pozwalające zapoznać się z funkcjonującym systemem
zarządzania kryzysowego w Polsce. Jej treści szczególnie przydatne są dla pracowników urzędów
administracji publicznej. Zawarte w niej treści, napisane poprawnym, przystępnym językiem
pomogą przy opracowywaniu dokumentów planistyczno – operacyjnych w zarządzaniu
kryzysowym.
Płk w st. spocz. Dr Aleksander Wojtczak
tel 501 016 522