Fundusze Mezzanine, czyli finansowanie pomiędzy kredytem a

09.05.2014
Fundusze Mezzanine, czyli finansowanie pomiędzy kredytem a sprzedażą akcji.
Definicja kapitału mezzanine
Kapitał Mezzanine jest hybrydową formą finansowania przedsiębiorstwa, łączy w sobie zarówno cechy
kapitału własnego, jak i obcego. Mezzanine jest (najczęściej) długoterminową pożyczką trwającą od 5
do 7 lat. Na tle kredytu bankowego wyróżnia się jednorazową formą spłaty – na koniec terminu
kredytowania.
Instytucja oferująca mezzanine, w okresie finasowania otrzymuje wyłącznie odsetki, o oprocentowaniu
zbliżonym do poziomu zwykłego długu.
Elementem wyróżniającym mezzanine jest charakterystyczne dla rynku kapitałowego dodatkowe
wynagrodzenie dla inwestora – uzależnione od tempa rozwoju przedsiębiorstwa (tzw. equity-kicker).
Taka struktura pozwala inwestorom zabezpieczyć swój minimalny dochód oraz zarezerwować prawo do
otrzymania dodatkowego zysku. Istnieją przypadki, w których wynagrodzenie może przybierać również
formę warrantu, dającego w przyszłości możliwość nabycia akcji po preferencyjnej cenie.
Mezzanine wypełnia lukę kapitałową w finansowaniu przedsiębiorstw. Pomimo dłużnego charakteru, ten
rodzaj pozyskania funduszy plasuje się pomiędzy kapitałem własnym a długiem bankowym. W
przypadku mezzanine główną formą zabezpieczenia zainwestowanych środków są przyszłe przepływy
pieniężne. D
zięki temu jest to rozwiązanie atrakcyjne dla firm, nieposiadających wolnych aktywów,
które przy finansowaniu przez bank stanowią zabezpieczenie podczas przyznawania kredytu. Zwykle
termin spłaty kapitału jest opóźniony o rok w stosunku do terminu spłaty długu nadrzędnego. Takie
rozwiązanie wydłuża dostępność wolnych środków dla firmy. W dodatku w opinii banków finansowanie
mezzanine bardzo często traktowane jest, jako kapitał własny kredytobiorcy.
Źródło: Augustyniak 2007
JP Weber sp. z o.o.
Rynek 39/40
PL 50-102 Wrocław
NIP: PL 897 17 13 155
REGON: 020248434
Source: JP Weber | JPW_140325_Fundusze_Mezzanine_TEMP
Sąd Rejonowy we Wrocławiu
Wydział VI Gospodarczy Krajowego
Rejestru Sądowego
KRS: 0000253773
Kapitał zakładowy: 50.000,00 zł
www.jpweber.com
1
Najpopularniejszym instrumentem o charakterystyce mezzanine jest pożyczka podporządkowana (ang.
subordinated loans) – w całości podległa wobec długu bankowego. W razie likwidacji lub upadłości
dłużnika wszelkie roszczenia z tytułu finansowania mezzanine są zaspokajane w drugiej kolejności po
uregulowaniu zobowiązań bankowych.
Zastosowanie finansowania mezzanine
Mezzanine jest jednym z rodzajów finansowania typu private equity, czyli kapitału o podwyższonym
poziomie ryzyka. Źródło to jest kierowane do spółek znajdujących się na różnych etapach rozwoju,
funkcjonujących poza parkietem giełdowym. Czynnikami decydującymi o zainteresowaniu
finansowaniem mezzaniną jest jej dostępność, koszt, poziom ryzyka oraz elastyczność.
Kapitał mezzanine jako instrument hybrydowy ma ściśle określone wymogi względem wybieranych
inwestycji. Zamiast koncentrować się na wybranych branżach, dokonuje selekcji przedsiębiorstw ze
względu na ich kondycję finansową oraz wielkość zapotrzebowania na kapitał. Głównym wymogiem
przy dokonywaniu inwestycji jest perspektywa rozwoju przedsiębiorstwa – musi uwzględniać przyszłe
stabilne przepływy pieniężne. Oznacza to, że w przeciwieństwie do innych źródeł finansowania
dostępna jest pomimo braku standardowej zdolności kredytowej oraz zabezpieczeń na aktywach firmy.
Mezzanine skierowana jest przeważnie do dużych i średnich podmiotów. Zakres wykorzystania
mezzanine jako długoterminowej pożyczki obejmuje:
 plany przejęcia konkurencji (sfinansowania transakcji),
 wykup menedżerski przedsiębiorstwa (ang. MBO) lub wykup lewarowany (ang. LBO),
 potrzeby reorganizacji/restrukturyzacji firmy w skutek zmiany sytuacji rynkowej lub złych
inwestycji,
 finansowanie pomostowe (ang. gap financing) służące poprawie struktury kapitału firmy oraz
pokrycia kosztów etapu, poprzedzającego upublicznienia spółki oraz pierwszej emisji akcji
(ang. pre-IPO).
Mezzanine jest również ciekawą alternatywą dla spółek prywatnych charakteryzujących się niepłynną
strukturą właścicielską oraz małych spółek publicznych, które poszukują długoterminowego
finansowania będącym uzupełnieniem kredytu bankowego.
Mezzanine w Polsce
W Polsce rynek kapitału mezzanine dopiero się rozwija. Udzielaniem takich pożyczek zajmują się
głównie fundusze private equity i fundusze mezzanine. Podmioty udostępniające tego rodzaju kapitał
realizują projekty o podwyższonym ryzyku w sytuacji, gdy bank komercyjny ze względu na ryzyko lub
brak zabezpieczeń odmawia udzielenia kredytu lub gdy uzyskane środki są niewystarczające do
realizacji zamierzeń spółki. Mezzanine pojawia się również w ofercie największych banków oferujących
finansowanie projektów o podwyższonym ryzyku.
Source: JP Weber | JPW_140325_Fundusze_Mezzanine_TEMP
www.jpweber.com
2
Wartość transakcji mezzanine w Europie (w mld €)
16
14
12
10
8
6
4
2
0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Źródło: Fitch Ratings
Nadchodzące lata przyniosą ożywienie na rynku transakcji Mezzanine w Polsce. Będzie to związane z
kończącym się spowolnieniem gospodarczym oraz poprawiającą się koniunkturą rynkową. Znaczna
przecena wartości przedsiębiorstw powinna doprowadzić do wzrostu ilości przejęć, finansowanych za
pośrednictwem mezzanine. Ponadto w związku z zaostrzeniem wymogów kredytowych przy ocenie
projektów, mezzanine powinna stać się co raz popularniejszym źródłem finansowania na tle kredytu
bankowego.
Nazwa funduszu
Aktualnie realizowane I planowane inwestycje w Polsce
(status rok, rodzaj, status)
Dane inwestycji (wielkość
inwestycji, zaangażowanie
kapitału, fazy)
Dominium - pizzerie (2013, mezzanine)
Diagnostyka – testy kliniczne (2011, bd bd)
Masterlease – zarządzanie flotą pojazdów (2010, LBO, bd)
Wheelabrator/Disa (2008, mezzanine, LBO)
Lux Med - usługi z zakresu ochrony zdrowia (2004, 2007, 2008,
mezzanine, zrealizowano)
Solaris Bus & Coach - producent pojazdów (2005, mezzanine,
zrealizowano)
Zaberd S.A. - znaki drogowe (2005, mezzanine, zrealizowano)
SAD Sp. z o.o. - dystrybutor Apple (bd, LBO, bd)
€8-40 mln wielkość inwestycji
€80 mln zaangażowania w Polsce
ekspansja, mezzanine,
prywatyzacja, refinansowanie,
przejęcia
CTL Logistic - TSL (2008, mezzanine, trwa)
Mieszko - łakocie, (n/d, n/d, realized)
ZTB - prztwórstwo rzepaku (2007, mezzanine, bd)
€5-25 mln wielkość inwestycji
€24 mln zaangażowania w
Polsce, mezzanine, wykup,
restrukturyzacja, refinansowanie,
rozwój
Hanseatic Capital
Lynka Sp. z o.o. - promotional solutions (bd, bd, bd)
$1-10 mln wielkość inwestycji
n/a
mezzanine
Penton Partners
Kujawskie Zakłady Poligraficzne DRUK-PAK S.A. - opakowania
tekturowe dla lekarstw (2006, private equity, trwa)
Fabryka Pierścieni Tłokowych Prima S.A. - części zapasowe
(bd, private equity, zrealizowano)
Govena (fluorescent lamps)
$3-12 mln wielkość inwestycji,
$34 mln zaangażowania w
Polsce, ekspansja, fiannsowanie
pomostowe, mezzanine,
prywatyzacja, wykup
BPSC - software ERP (1992, equity/mezzanine, trwa)
MATRAS - księgarnia (1996, 2010, equity, term credit, trwa)
PPZP - produkcja wieprzowiny (bd, bd, bd)
PUPIL – karma dla zwierząt (bd, bd, bd)
SYMBIO - warzywa i owoce (1998, equity, kredyt
długoterminowy, bd)
USD 50-600 tys. wielkość
inwestycji,
$17 mln zaangażowania w
Polsce,
przedsiębiorstwa we wczesnej
fazie działalności, mezzanine,
start-upy
Accession Mezzanine Capital
(najsilniejszy fundusz działąjący w
obszarze finansowania mezzanine w
Polsce)
Darby Private Equity
Seaf Polska
Source: JP Weber | JPW_140325_Fundusze_Mezzanine_TEMP
www.jpweber.com
3
Syntaxis
Mbank
(jedyny bank oferujący finansowanie
mezzanine w Polsce)
BIK Brokers - usługi finansowe (2013, mezzanine/equity mix,
trwa)
Home.pl - Szczecin - informatyka (2012, LBO, bd)
Info-TV Operator - telekomunikacja (2012, udział
mniejszościowy akwizycje/mezzanine, bd)
Kisan - materiały budowlane (2008, LBO/mezzanine, bd)
Etos - handel (2008, fundusz rozwojowy, bd)
Axtone - wyposażenie transportowe (2008, MBO/mezzanine,
bd)
GTS Central Europe - ISP (2008, LBO/mezzanine, bd)
Ultimo – usługi finansowe (2007, kapitał na rozwój, bd)
€5-25 mln wielkość inwestycji,
€69 mln zaangażowania w
Polsce,ekspansja, mezzanine,
prywatyzacja, refinansowanie,
wykup
ABC Data - dystrybutor sprzętu IT (2007, LBO/mezzanine, bd)
Stolarka S.A. - producent drzwi (2007, LBO/mezzanine, bd)
Internet Group S.A. (2007, mezzanine/akwizycje, bd)
Marvipol SA - deweloper (2007, podniesienie
kapitału/mezzanine, bd)
PLN 10 - 90 mln wielkość
inwestycji,
bd mezzanine na: wykup,
finansowanie pomostowe, out
spłata inwestora, podniesienie
kapitału
Marek Doniec
Project Manager
+48 (71) 36 99 652
[email protected]
Source: JP Weber | JPW_140325_Fundusze_Mezzanine_TEMP
www.jpweber.com
4