stanowisko copa-cogeca w sprawie programu „czyste powietrze dla

stanowisko copa-cogeca w sprawie programu „czyste powietrze dla

EN(14)2837:4 –AA/sd
Bruksela, 27 czerwca 2014 r.
STANOWISKO COPA-COGECA
W SPRAWIE PROGRAMU „CZYSTE POWIETRZE
DLA EUROPY”
Copa - Cogeca | European Farmers European Agri-Cooperatives
61, Rue de Trèves | B - 1040 Brussels | www.copa-cogeca.eu
EU Transparency Register Number | Copa 44856881231-49 | Cogeca 09586631237-74
STANOWISKO COPA-COGECA
W SPRAWIE PROGRAMU „CZYSTE POWIETRZE
DLA EUROPY”
W związku z nadchodzącymi negocjacjami dot. różnych elementów programu „Czyste
powietrze dla Europy”, Copa-Cogeca uważa, że wszelkie zaproponowane polityki muszą być
realistyczne, osiągalne i opłacalne. Tylko w ten sposób zagwarantują one poprawę jakości
powietrza korzystną dla zdrowia i środowiska. Jednocześnie polityki te nie mogą zaszkodzić
rentowności przedsiębiorstw rolnych ani większej konwergencji wspólnego wysiłku
redukcyjnego państw członkowskich zgodnie z ich wcześniejszymi osiągnięciami i wysiłkami.
Należy zagwarantować, że dotychczasowe osiągnięcia europejskich rolników w zakresie
redukcji emisji zostaną docenione, tak aby nie zniechęcić tych, którzy jako pierwsi podejmują
dalsze działania. Copa-Cogeca ponownie zatem domaga się elastycznego roku odniesienia
w okresie 1990-2005 stosowanego przy naliczaniu w przypadku redukcji amoniaku.
Co więcej, podczas opracowywania europejskich i międzynarodowych polityk w zakresie
środowiska należy uwzględnić bezpieczeństwo żywnościowe. Niezbędne jest zagwarantowanie
spójności pomiędzy politykami UE w zakresie jakości powietrza, ochrony wody, zmian klimatu
i dobrostanu zwierząt. Ostatecznym celem jest osiągnięcie skoordynowanych i realistycznych
wyników, przynoszących korzyści w postaci czystszego powietrza, a jednocześnie uniknięcie
podwójnych czy nadmiernych uregulowań. Z żalem zauważyliśmy, że ani założenia IIASA,
ani wnioski Komisji nie uwzględniają żadnych ambicji w zakresie wzrostu. Jeśli wartości
redukcji emisji na 2030 r. uzyskają poparcie Rady Ministrów i Parlamentu Europejskiego,
to w obecnym kontekście światowym dojdzie do „ucieczki emisji amoniaku”.
Copa-Cogeca jest zdania, że wniosek Komisji w sprawie emisji ze średnich obiektów
energetycznego spalania osłabi dalszy rozwój instalacji wykorzystujących biomasę na cele
grzewcze w UE, a więc jest niespójny z celami w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
na 2020 r., wchodzącymi w zakres polityki klimatycznej UE.
Wreszcie, metan jest gazem cieplarnianym. Dlatego też musi wejść w zakres unijnej polityki
dot. klimatu, a więc nie podlegać już zmienionej dyrektywie w sprawie krajowych poziomów
emisji.
2|8
REDUKCJA KRAJOWYCH EMISJI DLA NIEKTÓRYCH RODZAJÓW
ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA (DYREKTYWA 2001/81/WE
W SPRAWIE KRAJOWYCH POZIOMÓW EMISJI)
1. Copa-Cogeca wyraża niepokój w związku z metodologią zlikwidowania
różnicy i kwestionuje model GAINS ILASA, na którego podstawie
definiuje się zobowiązania w zakresie redukcji emisji we wniosku Komisji
dot. przeglądu dyrektywy 2001/81/WE. Niepokoi nas także metoda modelowania,
a w szczególności to, czy dokładnie odzwierciedli ona dane odniesienia i czy dokładnie
przewidzi możliwość osiągnięcia redukcji w przyszłości. Definiowanie celów redukcji
emisji w oparciu o ekstrapolację danych przeprowadzoną przez GAINS wprowadza
w błąd i nie odzwierciedla poprawnie poniesionych kosztów. Ponadto nie doceniono
tutaj wysiłków poczynionych w celu osiągnięcia ww. celów.
2. Copa-Cogeca pragnie zwrócić uwagę na redukcję i inwestycje, których
już dokonał sektor rolny. Np. w Niemczech emisje amoniaku spadły o 20 %
w okresie 1990-2011, w Danii o 30 %, w Holandii o 66 %, w Belgii o 44 %, a w Estonii
o 58%, co wykazano w sprawozdaniu z 2012 r. dot. dyrektywy 2001/81/WE.1 Emisje
amoniaku również spadły pomiędzy 1990 r. a 2009 r. w Wielkiej Brytanii – o 22 %,
do 288 000 t2, Litwa zarejestrowała spadek o ponad połowę3, a Włochy – o 25 %,
szczególnie w hodowli drobiu.
3. Punktem wyjścia dla sektora rolnego nie jest więc zero. Sektor ten
osiągnął już redukcję emisji i poniósł koszty tych działań. Dlatego też
w przyszłych politykach w zakresie jakości powietrza należy docenić wysiłki rolników
związane z osiągniętą już redukcją, tak aby nie zniechęcać ich do ewentualnych
wczesnych czy dalszych działań. Copa-Cogeca ponownie zatem domaga się elastycznego
roku odniesienia w okresie 1990-2005 stosowanego przy naliczaniu w przypadku
redukcji amoniaku.
4. Według Copa-Cogeca nie ma pewności co do ratyfikacji protokołu
z Göteborga przez wszystkie państwa członkowskie UE i Parlament
Europejski. Nie ratyfikowały go jeszcze również niektóre państwa trzecie.
Aby zagwarantować równe szanse na całym świecie, bez nakładania zbyt dużych obciążeń
na europejskie podmioty gospodarcze, należy dążyć do większej spójności pomiędzy
poziomem ambicji sygnatariuszy protokołu. W przeciwnym wypadku może to zachęcić
państwa o niższym poziomie ambicji do kierunku, które można określić mianem
„ucieczki emisji amoniaku”. Przyjęcie bardziej rygorystycznych celów redukcji do 2030 r.
na szczeblu UE przy braku działań ze strony naszych odpowiedników spoza UE
doprowadziłoby po prostu do „eksportu” emisji do tych państw. W ten sposób doszłoby
do ograniczenia rozwoju unijnego rolnictwa, a nawet do zaprzestania hodowli zwierząt
w niektórych regionach UE. Aktualna wersja wniosku Komisji wywrze bardzo negatywny
wpływ na produkcję zwierzęcą (sektor mleczny, wołowiny, mięsa owiec, wieprzowiny
i drobiu), podczas gdy w wielu regionach UE to właśnie produkcja zwierząt stanowi
jedyną możliwość utrzymania produkcji rolnej.
5. W zaistniałej sytuacji Copa-Cogeca uważa, że dyrektywa 2001/81/WE
powinna odzwierciedlać zarówno możliwe do ustalenia (do czasu
zakończenia procesu ratyfikacji w 28 państwach członkowskich
i Parlamencie Europejskim) pułapy na rok 2020 zaproponowane niedawno
w protokole z Göteborga, jak i wnioski z najlepszych dostępnych technik
(BAT) w sprawie amoniaku zawarte w dokumencie referencyjnym
Sprawozdanie techniczne Europejskiej Agencji Środowiska EEA, nr 6/2013
Źródło: DEFRA (brytyjskie ministerstwo środowiska, żywności i spraw wiejskich), Environmental Statistics – Key Facts (dane
statystyczne dot. środowiska – kluczowe kwestie), styczeń 2013 r.
3 Źródło: Tendencje gazów cieplarnianych na Litwie w kontekście Unii Europejskiej (UE-27)
1
2
3|8
dot. intensywnego chowu drobiu i świń (BREF BAT). W niedawnej poprawce
do protokołu z Göteborga EKG ONZ zaproponowano nowe pułapy emisji amoniaku. Jeśli
chodzi o dyrektywę w sprawie emisji przemysłowych (2010/75/UE), stosowanie BAT
i trwający przegląd BREF BAT bez wątpienia doprowadzi do dalszych redukcji emisji.
Dlatego też jesteśmy przekonani, że nie należy wykraczać poza zakres poprawki
do protokołu z Göteborga. W zamian należy zagwarantować, że wydajność zostanie
uwzględniona w nowym programie „Czyste powietrze dla Europy”. W ciągu najbliższych
kilku lat największym wyzwaniem będzie umożliwienie rolnikom dalszej produkcji
żywności wysokiej jakości przy jednoczesnej ochronie środowiska. Zmieniona dyrektywa
2001/81/WE nie może zaszkodzić przyszłej konkurencyjności europejskiego sektora
rolnego. Przy aktualnej formie wniosku tak się nie dzieje. W przypadku ratyfikacji
protokołu z Göteborga w obecnej formie, istnieje ryzyko poważnego, negatywnego
i nieodwracalnego wpływu na konkurencyjność, zatrudnienia i produkcję w wielu
państwach członkowskich.
6. Jeśli UE postanowi jednostronnie wykroczyć poza zakres protokołu
z Göteborga i ustalić cele redukcji na 2030 r., niezbędne będzie
zdefiniowanie elastycznego roku odniesienia dla redukcji w okresie 19902005. Co więcej, środki ograniczające wyznaczone w ramach pułapów emisji
zdefiniowanych w dyrektywie 2001/81/WE nie powinny być bardziej rygorystyczne
niż te, o których wspomniano we wnioskach z najlepszych dostępnych technik w sprawie
amoniaku zawartych w dokumencie referencyjnym dot. intensywnego chowu drobiu
i świń (BREF BAT), zdefiniowanych w dyrektywie 2010/75/UE. Środki te oraz poziomy
ograniczania nadal są przedmiotem debaty. Bardziej rygorystyczne środki
doprowadziłyby do wdrożenia technik na szczeblu gospodarstw wykraczających poza te,
które uznaje się za możliwe z ekonomicznego punktu widzenia. Miałoby to miejsce
szczególnie w przypadku gospodarstw nieobjętych dyrektywą 2010/75/UE z powodu
ich rozmiaru lub typów zwierząt gospodarskich. Co więcej, w modelu IIASA
nie uwzględniono kwestii dot. dobrostanu zwierząt. Np. obory wolnostanowiskowe
gwarantują wyższe normy ochrony zwierząt, ale pociągają za sobą wyższy poziom emisji
w porównaniu z oborami tradycyjnymi.
7. Duża rozpiętość celów redukcji pomiędzy państwami członkowskimi UE –
od 1 % np. na Łotwie, przez 7 % w Irlandii, 19 % w Austrii, 26 % w Polsce,
po 39 % w Niemczech – jest niezrozumiała. Z informacji m. in. austriackiej
Federalnej Agencji ds. Środowiska (UBA) oraz francuskiego rządu wynika,
że krajowe prognozy nie są zgodne z prognozami GAINS. Ponadto ogólnie zawyżono
prognozy dot. osiągnięć do 2030 r. państw, które dokonały znaczącej redukcji od 1990 r.
Dlatego też należy wprowadzić instrumenty, które zagwarantują dalsze zbliżanie się
poziomów redukcji w UE i poza nią. Według Komisji różne cele redukcji emisji
w państwach członkowskich ustanowiono zgodnie z kryterium „opłacalności”. W celach
redukcji emisji należy także uwzględnić osiągnięcia różnych sektorów gospodarki.
Niemniej jednak, Copa-Cogeca zdecydowania podaje w wątpliwość to założenie.
Co więcej, bardzo ambitne cele dla poszczególnych państw członkowskich nie powinny
przytłaczać zainteresowanych operatorów.
8. Copa-Cogeca wierzy, że w dłuższej perspektywie wniosek Komisji zagraża
rozwojowi i dalszemu wzrostowi sektora hodowli w Unii Europejskiej.
9. Jeśli chodzi o cząstki stałe (PM), według Copa-Cogeca nadal istnieją
poważne wątpliwości. Np. źródła emisji nie zawsze są oczywiste. Istnieją
również poważne wątpliwości co do procesu powstawania tych cząstek
oraz towarzyszących mu warunków, nawet w przypadku prawdziwych
profilów emisji dla innych sektorów. PM pochodzące z rolnictwa składają się
głównie z większych cząstek (większych niż 2,5 μm, a nawet 10 μm), które uznaje się
4|8
za mniej szkodliwe dla zdrowia niż mniejsze cząstki (tj. PM2,5).4 Potrzeba zdecydowanie
więcej badań naukowych, aby lepiej zrozumieć te emisje oraz to, jak sobie z nimi
poradzić, zanim zdefiniuje się dopuszczalne wielkości.
10. Emisje amoniaku z rolnictwa związane są z naturalnymi procesami,
dlatego też można je jedynie ograniczyć, a nie wyeliminować. Copa-Cogeca
uważa, że lepsze zrozumienie emisji z rolnictwa i opracowanie działań
na rzecz poprawy jakości powietrza będzie możliwe jedynie wtedy, kiedy
amoniak przestanie być ukazywany jako główny sposób redukcji
stężenia PM. Amoniak wywiera wpływ jedynie w ponownym połączeniu z innymi
zanieczyszczeniami powietrza (odpadami po spalaniu pochodzącymi głównie
z przemysłu i transportu). Sektor ten jest odpowiedzialny za redukcję emisji amoniaku
pochodzącego z rolnictwa. Nie chcemy jednak stygmatyzacji amoniaku, tak jak to miało
miejsce w przypadku azotu i eutrofizacji, co doprowadziło do pominięcia fosforu jako
mechanizmu działania.5 Ponadto środki stosowane od dawna w celu redukcji emisji
amoniaku nie pozwolą osiągnąć docelowego potencjału redukcji.
11. Copa-Cogeca nie może poprzeć włączenia metanu do dyrektywy
2001/81/WE ze względu na zbyt wysokie ryzyko nadmiernych uregulowań.
Europejscy rolnicy i spółdzielnie rolnicze domagają się większej spójności
w zakresie identyfikacji synergii pomiędzy politykami w zakresie
zanieczyszczenia powietrza i zmian klimatu. Redukcja emisji gazów
cieplarnianych pochodzących z rolnictwa została już ujęta w różnych tekstach prawnych
należących do pakietu klimatyczno-energetycznego UE do 2020 r. Sektor rolny oczekuje
dalszej redukcji emisji gazów cieplarnianych. Dalsze podwyższenie wydajności produkcji
jest możliwe w zależności od rozmiaru gospodarstwa, cyklów inwestycyjnych oraz typów
zwierząt gospodarskich (np. żywionych w systemie wypasowym). Obejmuje ono
m. in. lepsze zarządzanie paszą i obornikiem, a także poprawę genetyki roślin i zwierząt.
Częstsze stosowanie – w miarę możliwości – niskoemisyjnych praktyk zarządzania
oraz niskoemisyjnych technik wstrzykiwania gnojówki może pozwolić na bardziej
wydajne wykorzystanie azotu. Wiele z tych działań umożliwi w niektórych rejonach
redukcję emisji metanu i amoniaku. Copa-Cogeca przyznaje, że metan wywołuje pewien
wpływ na środowisko, np. poprzez wpływ na powstawanie ozonu w warstwie
przyziemnej. Niemniej jednak, metan jest w dużej części gazem cieplarnianym,
w związku z czym wchodzi w zakres wspólnego wysiłku redukcyjnego UE.6 Dlatego też
powinien wejść w zakres unijnej polityki dot. klimatu, a w efekcie – nie podlegać już
dyrektywie 2001/81/WE. W przeciwnym wypadku nastąpiłoby ograniczenie
elastyczności przyznanej w ramach wspólnego wysiłku redukcyjnego na rzecz osiągnięcia
celów redukcji emisji gazów cieplarnianych. Copa-Cogeca wzywa decydentów
politycznych do zainspirowania się istniejącymi najlepszymi praktykami w celu
osiągnięcia wykonalnych rozwiązań, które staną się alternatywą dla abstrakcyjnych i zbyt
ambitnych celów redukcji emisji. W rzeczywistości zastosowanie podejścia oddolnego
umożliwiłoby politykę bardziej zrównoważoną z gospodarczego, społecznego
i środowiskowego punktu widzenia.
12. Według Copa-Cogeca istnieje poważne zagrożenie, że przegląd dyrektywy
2001/81/WE pociągnie za sobą nadmierne uregulowania. Z jednej strony
nie ma potrzeby wprowadzania krajowych pułapów emisji dla innych nowych
zanieczyszczeń. W szczególności włączenie metanu w zakres dyrektywy 2001/81/WE nie
pociągnęłoby za sobą „niskich lub zerowych kosztów”, jak twierdzi Komisja. Nadmiernie
skomplikowałoby to istniejące ramy polityczne, doprowadziłoby do negatywnych
4 Zgodnie
ze sprawozdaniem opublikowanym w maju 2014 r. przez Duński Ośrodek ds. Środowiska i Energii, pomimo
obszernych badań naukowych nadal nie ma pewności co do tego, które z różnych rodzajów cząstek w powietrzu wpływają
na zdrowie.
5 Raport TSAP nr 10: „Policy scenarios for the Revision of the Thematic Strategy on Air Pollution” (scenariusze polityczne
na rzecz przeglądu strategii tematycznej w zakresie zanieczyszczenia powietrza – dost. po angielsku), IIASA
6 Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 406/2009/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wysiłków podjętych przez
państwa członkowskie, zmierzających do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do roku 2020 zobowiązań
Wspólnoty dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych. Dz. U. L 140 z 5.06.2009.
5|8
kompromisów i bezużytecznych wymagań prawnych. Z drugiej strony wniosek Komisji
dot. redukcji emisji amoniaku pociągnie za sobą poważne podwojenie uregulowań,
jako że we wniosku dot. przeglądu nie uwzględniono wymagań zawartych w dyrektywie
azotanowej, mimo że zawarto w niej szeroko zakrojone i szczegółowe przepisy na rzecz
unikania strat azotu.
13. Copa-Cogeca pragnie podkreślić swoje obawy związane z wyczerpującym
załącznikiem III do wniosku. W szczególności dotycz one zakazu spalania
„pozostałości i odpadów rolnych”. Dziś w większości państw członkowskich jest to
zakazane, poza kilkoma krajowymi wyjątkami (niewielkie ilości odpadów po strzyżeniu
żywopłotów, pędy winorośli, mokre i zniszczone kostki słomy itp.). Od pewnego czasu
istnieje także zakaz spalania trawy i ścierniska. Dlatego też niekontrolowane spalanie
pozostałości należy zdecydowanie odróżnić od zwolnień w przypadku spalania w polu
niewielkich ilości materiału roślinnego zgodnie ze zwyczajowymi praktykami rolnymi
ze względów ochrony roślin lub zgodnie z art. 24 dyrektywy 2008/98 w sprawie
odpadów7. Odstępstwo od zakazu nie propaguje więc niekontrolowanego spalania
pozostałości, a raczej uwzględnia tradycyjne praktyki agronomiczne. Rolnicy muszą
nadal mieć możliwość pozbycia się niewielkich ilości pozostałości roślinnych poprzez
spalanie ich na miejscu. W przeciwnym wypadku dojdzie do nałożenia niewspółmiernych
obciążeń gospodarczych i praktycznych, ponieważ rozwiązaniem alternatywnym byłoby
pozbycie się tych pozostałości roślinnych jako odpadów zgodnie z obowiązującymi
przepisami w zakresie odpadów. W każdym razie dane powinny być wiarygodne,
jako że obserwacja satelitarna może doprowadzić do pomyłek w przypadku pożarów
lasów i zarośli. Ponadto osoby prywatne również palą odpady roślinne z ogrodów
i nie należy tego przypisać sektorowi rolnemu.
OGRANICZENIE EMISJI NIEKTÓRYCH ZANIECZYSZCZEŃ
DO POWIETRZA ZE ŚREDNICH OBIEKTÓW ENERGETYCZNEGO
SPALANIA
14. Wniosek Komisji Europejskiej dot. dyrektywy w sprawie redukcji emisji
zanieczyszczeń powietrza ze średnich obiektów energetycznego spalania
poważnie wpłynie na znaczną część działalności rolniczej. Jako przykłady mogą
posłużyć małe instalacje do suszenia zbóż, suszenie pasz, ogrodnictwo szklarniowe
czy instalacje wykorzystujące biomasę na cele grzewcze.
15. Po pierwsze przepisy krajowe obowiązujące w niektórych państwach
członkowskich obejmują już istniejące instalacje poniżej 50 MW,
np.: w Wielkiej Brytanii (poprzez lokalne systemy kontroli powietrza), Niemczech (TA
Luft – rozporządzenie w sprawie kontroli zanieczyszczenia powietrza z 2002 r.), Danii
(Ustawa o Ochronie Środowiska), Francji (poprzez niedawny przegląd ICPE8).
Zaproponowane przez Komisję bardziej rygorystyczne normy emisji dla instalacji
poniżej 20 MW, a szczególnie dla tych poniżej 5 MW, są niewykonalne. Koszty
ponoszone przez podmioty byłyby zbyt wysokie. Alternatywą dla zaproponowanych
dopuszczalnych wielkości emisji jest zdefiniowanie wyższych wartości dla obiektów
energetycznego spalania poniżej 5 MW, a jednocześnie przedłużenie okresu
na dostosowanie odpowiednio poza rok 2025 i 2030.
16. Zaproponowane przez Komisję bardzo rygorystyczne dopuszczalne
wielkości emisji uniemożliwiłyby dalszy rozwój instalacji wykorzystujących
biomasę na cele grzewcze. Rygorystyczne pułapy ograniczą również dalszy rozwój
nowych instalacji wykorzystujących biomasę na cele grzewcze o mocy pomiędzy
Art. 24 umożliwia państwom członkowskim podjęcie decyzji dot. sposobu unieszkodliwiania w miejscu wytwarzania odpadów
niebędących niebezpiecznymi.
8 ICPE – przepisy dot. instalacji sklasyfikowanych na rzecz ochrony środowiska. Instalacje spalania od 2 MW muszą złożyć
deklarację, a od 20 MW – wniosek o zezwolenie (oraz ocenę skutków i konsultacje społeczne).
7
6|8
1 i 5 MW, ponieważ koszty dostosowania będą zdecydowanie nieproporcjonalne.
Istniejące instalacje dostosowałyby się do zaproponowanych pułapów emisji jedynie
poprzez wdrożenie dodatkowych instrumentów. W związku z powyższym Copa-Cogeca
wzywa Parlament Europejski do zdefiniowania innych pułapów emisji dla cząstek stałych
i dwutlenku siarki zarówno w przypadku istniejących, jak i nowych instalacji o mocy
pomiędzy 1 i 5 MW. Okres na dostosowanie należy przedłużyć do 2030 r. dla istniejących
instalacji powyżej 5 MW oraz do 2035 r. dla instalacji poniżej 5 MW.
17. Co więcej, jeśli chodzi o godziny pracy, Copa-Cogeca wolałaby, aby średni
czas wyznaczono w oparciu o dłuższy okres, tj. 3-5 lat. To, że niektóre okresy
wegetacji są bardziej suche i cieplejsze niż inne, prowadzi do olbrzymich wahań
w zakresie korzystania z obiektów energetycznego spalania. Ponadto w rzeczywistości
niektóre obiekty działają przez ograniczoną liczbę godzin w roku, co wymaga wysokiej
nominalnej mocy dostarczonej w paliwie w celu wysuszenia zbiorów w ciągu kilku
tygodni. Poziom emisji tych obiektów jest zdecydowanie niższy niż obiektów mniejszych,
które działają przez cały rok. Dlatego też dłuższy okres pozwoliłby na dokładniejsze
ustalenie rzeczywistej średniej liczby godzin pracy. Jedyną trudnością w tym podejściu
jest zagwarantowanie, że proces przechowywania danych nie stanie się dla podmiotów
obciążeniem administracyjnym ani finansowym.
18. Copa-Cogeca poddaje w wątpliwość stwierdzenie, że ukazano potencjał
wydajnego ograniczania emisji do powietrza. Większość przedsiębiorstw
rolniczych to małe i średnie przedsiębiorstwa. Techniki ograniczające stanowią więc
dla nich często nieopłacalną inwestycję i nakładają dodatkowe obciążenia finansowe
ze względu na liczbę małych instalacji energetycznego spalania o mocy pomiędzy
1 i 5 MW, których wśród instalacji jest najwięcej.9 Dlatego też zaproponowane
dopuszczalne wielkości emisji są niezrozumiałe w porównaniu z tymi zawartymi
w dyrektywie 2010/75/UE dla dużych obiektów energetycznego spalania. Jest to
wyjątkowo istotne ponieważ – zgodnie z oceną skutków – ok. 75 % ze 142 986 instalacji
objętych tą dyrektywą znajduje się w rękach małych i średnich przedsiębiorstw. Zamiast
rozważać wprowadzenie bardziej rygorystycznych przepisów Komisja powinna zachęcać
do opracowywania opłacalnych technologii, które umożliwią redukcję emisji z małych
instalacji wykorzystujących biomasę na cele grzewcze, co pozwoli na zdecentralizowane
stosowanie biomasy.
19. Copa-Cogeca uważa wniosek Komisji za niespójny z celami europejskiej
polityki klimatycznej oraz z chęcią zwiększenia wykorzystywania odpadów
organicznych do produkcji energii, którą wyraziły niektóre państwa
członkowskie. Systematyczne ataki na wykorzystywanie biomasy do produkcji energii
i biopaliw są w oczywisty sposób przeciwne celom UE w zakresie energii ze źródeł
odnawialnych na 2020 r., wchodzącym w zakres polityki klimatycznej UE, której celem
jest redukcja emisji gazów cieplarnianych i ograniczenie zależności od importu paliw
kopalnych. Zapomniano także o produkcji biomasy i biopaliw w gospodarce obiegowej.
Istnieje ryzyko, że zaproponowane przez Komisję zmiany w dyrektywie doprowadzą
do zastoju w wykorzystywaniu paliw z biomasy stałej, występujących w różnych
miejscach na szczeblu lokalnym (szczególnie w przypadku małych instalacji o mocy 15 MW). Przy takim podejściu doszłoby do całkowitego zignorowania korzyści dla rozwoju
gospodarczego europejskich regionów wynikających ze zdecentralizowanej produkcji
energii odnawialnej na szczeblu lokalnym. Bez szeroko zakrojonej klauzuli praw
nabytych istnieje ryzyko, że poczynione w ostatnich latach postępy w zakresie wydajnego
wykorzystania zasobów i łagodzenia zmian klimatu zostaną zniweczone. Copa-Cogeca
wyraża również niezadowolenie z tego, że według Komisji to coraz częstsze stosowanie
biomasy jako paliwa powoduje większe emisje zanieczyszczeń z obiektów energetycznego
spalania.
Liczba obiektów o mocy 1-5 MW: 113 809. Liczba obiektów o mocy 5-20 MW: 23 868. Liczba obiektów o mocy 20-50 MW:
5 309. Liczba dużych obiektów energetycznego spalania: 3 243. Źródło: Komisja Europejska i AMEC, raport końcowy – analiza
wpływu różnych opcji kontrolowania emisji ze spalania paliw w instalacjach o całkowitej nominalnej mocy dostarczonej
w paliwie poniżej 50 MW (luty 2014 r.).
9
7|8
PODSUMOWANIE
20.Sektor rolny zaangażował się we wdrażanie skutecznej unijnej polityki
w zakresie powietrza oraz podejmuje w tym celu proaktywne działania.
Polityka ta powinna objąć następujące kroki:
 Zdobycie wiedzy nt. emisji z rolnictwa w UE, a także wpływu zanieczyszczenia
powietrza na rolnictwo.
 Podnoszenie świadomości nt. redukcji emisji w sektorze rolnym.
 Połączenie aktualnych praktyk z nowymi celami i rozważenie środków i praktyk
służących różnym celom, co mogłoby być bardzo korzystne dla środowiska.
Np. obowiązujące środki na rzecz ochrony wody mogą pomóc w redukcji emisji
amoniaku i gazów cieplarnianych.
 Uwzględnienie warunków produkcji na szczeblu lokalnym i regionalnym – jest to
podstawowa kwestia przy definiowaniu środków. Decydenci polityczni muszą
zagwarantować spójność pomiędzy wdrażanymi politykami publicznymi.
21. Należy docenić inicjatywy prowadzone przez sektor, które zachęcają
rolników do działania. Sektor rolny podejmuje różnorakie inicjatywy, które mają
za zadanie podwyższyć świadomość rolników i zachęcić ich do dalszej poprawy wyników
w zakresie środowiska. Do przykładów należą plany działań w zakresie gazów
cieplarnianych w Wielkiej Brytanii i Austrii definiujące, jak sektor rolny zredukuje
emisje gazów cieplarnianych, a także dobrowolna strategia na rzecz klimatu Federacji
Niemieckich Rolników, mająca na celu znaczną redukcję emisji gazów cieplarnianych
do 2030 r. Nie ma żadnych krajowych zobowiązań prawnych do podejmowania takich
działań. W różnych krajach istnieją także przykłady gospodarki składnikami
odżywczymi. Jednym z przykładów tego, jak zachęcać rolników do planowania
gospodarki składnikami odżywczymi jest belgijski Nitrawal. W Finlandii popularnością
cieszą się praktyki podpowierzchniowego stosowania obornika w celu bardziej
wydajnego wykorzystania azotu. Co więcej, stosowanie nawozów na bazie azotanu
amonu zamiast mocznika pozwala na uniknięcie strat amoniaku. W Hiszpanii doskonałe
wyniki w zakresie gospodarki składnikami odżywczymi w regionach walczących
z ograniczonymi zasobami wodnymi osiąga się dzięki nawożeniu irygacyjnemu.
We Francji RMT „Hodowla i Środowisko”10 gromadzi i udostępnia narzędzia wspierające
zarządzanie systemami produkcji zwierzęcej w celu poprawy efektów działalności
środowiskowej.
22. Najważniejszym wyzwaniem stojącym przed unijnymi decydentami
jest osiągnięcie praktycznego bilansu pomiędzy rentownością rolnictwa,
a jego wkładem na rzecz bezpieczeństwa żywnościowego na świecie, przy
jednoczesnym łagodzeniu zmian klimatu, zapewnieniu jakości powietrza
i różnorodności biologicznej, zarządzaniu ryzykiem powodzi
oraz zapewnieniu jakości wody. Dlatego też społeczność rolna domaga się,
aby program „Czyste powietrze dla Europy” był spójny z innymi publicznymi politykami
w zakresie środowiska, obejmującymi ochronę wody i emisje gazów cieplarnianych.
Jedynie w ten sposób można zapewnić rozwój gospodarczy sektora rolnego, który musi
stawiać czoła ograniczeniom natury czysto agronomicznej.
________________
10
RMT to sieć umożliwiająca współpracę przedstawicieli świata badań, rozwoju i edukacji.
8|8