PSO z edukacji muzycznej

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA EDUKACJI MUZYCZNEJ
TREŚCI W ZAKRESIE EDUKACJI MUZYCZNEJ
Odtwarzanie muzyki:
• śpiewanie prostych melodii i piosenek z repertuaru dziecięcego;
• śpiewanie w zespole piosenek ze słuchu (co najmniej dziesięć utworów w roku szkolnym);
• śpiewanie z pamięci hymnu narodowego i rozumienie jego patriotycznego charakteru,
zachowywanie właściwej postawy;
• odtwarzanie głosem prostych rytmów;
• odtwarzanie na instrumentach perkusyjnych prostych rytmów i wzorów rytmicznych;
• granie na instrumentach melodycznych prostych melodii i akompaniamentów;
• realizowanie sylabami rytmicznymi, gestem i ruchem prostych rytmów i wzorów
rytmicznych
• reagowanie ruchem na puls rytmiczny i jego zmiany, zmiany tempa, metrum i dynamiki
(marsz, bieg, podskoki);
• realizowanie prostych schematów rytmicznych (tataizacją, ruchem całego ciała);
• wyrażanie ruchem nastroju i charakteru muzyki;
• wykonywanie podstawowych kroków i figur krakowiaka, polki oraz innego (wybranego),
prostego tańca ludowego;
• wykonywanie prostych utworów i ich interpretacja zgodna z rodzajem i funkcją.
Percepcja muzyki:
• znajomość podstawowych elementów notacji muzycznej: nuta (cała nuta, półnuta,
ćwierćnuta, ósemka) i pauza;
• rozróżnianie podstawowych elementów muzyki (melodia, rytm, wysokość dźwięku,
akompaniament, tempo, dynamika) i znaków notacji muzycznej (wyrażanie ruchem czasu
trwania wartości rytmicznych, nut i pauz);
• świadome i aktywne słuchanie muzyki (w tym muzyki poważnej), wyrażanie doznań
werbalnie i niewerbalnie;
• odtwarzanie ruchem prostych układów choreograficznych do określonej muzyki;
• określanie nastroju i charakteru utworów muzycznych;
• rozróżnianie i wyrażanie środkami pozamuzycznymi charakteru emocjonalnego muzyki;
• rozpoznawanie utworów wykonywanych solo i zespołowo, na chór i orkiestrę;
• orientowanie się w typach głosów ludzkich (np. sopran, bas);
• rozróżnianie podstawowych instrumentów muzycznych (np.: fortepian, gitara, skrzypce,
trąbka, flet, perkusja);
• rozpoznawanie podstawowych form muzycznych – AB, ABA (wskazywanie ruchem lub
gestem ich kolejnych części).
Tworzenie muzyki:
• improwizowanie rytmu w określonym metrum;
• improwizowanie melodii – głosem lub na instrumentach – do rymowanek, zrytmizowanych
wierszy, do tematu rytmicznego;
• improwizacja ruchowa utworów instrumentalnych i wokalnych;
1
• tworzenie prostych ilustracji dźwiękowych do tekstów lub obrazów;
• zapisywanie i odczytywanie prostych zapisów nutowych.
UWAGI O REALIZACJI TREŚCI PROGRAMOWYCH
Monika Zatorska DROGOWSKAZY WIELOINTELIGENTNEJ EDUKACJI PROGRAM
EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ Pierwszy etap edukacyjny
Chociaż zgodnie z ramowym planem nauczania zajęcia muzyczne odbywają w wymiarze
jednej godziny w tygodniu, to uczniowie muszą mieć możliwość rozwijania umiejętności
wyrażania siebie, własnych emocji i nastroju przez różnorodne formy muzyczne w różnych
momentach dnia i aktywności. Edukacja muzyczna zatem jest realizowana każdego dnia w
trakcie zajęć zintegrowanych.
Istotnym elementem działań nauczyciela powinno być także zachęcanie uczniów do
wykorzystywania zdolności muzycznych do zapamiętywania i uczenia się. Uczniowie,
których mocną stroną jest inteligencja muzyczna, z łatwością przyswoją wiedzę i
umiejętności, gdy będą mieć możliwość wykorzystania muzyki jako „mostu” łączącego
różne dziedziny i wspomagającego uczenie się. Wykorzystując inteligencję muzyczną,
wspierają rozwijanie innych inteligencji, szczególnie inteligencji matematycznej.
Bardzo ważne jest umożliwienie uczniom udziału w różnorodnych wydarzeniach
muzycznych, koncertach, wspólnym szkolnym muzykowaniu , śpiewaniu piosenek i pieśni
patriotycznych, kolędowania, podtrzymywania tradycji regionu (muzyka ludowa), słuchania
wykonawców dziecięcych (uczniowie szkół muzycznych czy też uczestnictwa w
pozalekcyjnych zajęciach muzycznych).
Uczniowie mogą włączać się w różne wydarzenia szkolne i środowiskowe w formie oprawy
muzycznej w przedstawieniach okolicznościowych, teatralnych, prezentacji talentów.
Uczniowie powinni mieć także możliwość tworzenia muzyki, np. przez wydobywanie
dźwięków z różnych przedmiotów „niemuzycznych” oraz próby komponowania własnych
„utworów” .
Nauczyciel jest zobowiązany dostosować wymagania edukacyjne w stosunku do ucznia,
u którego na podstawie pisemnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej
poradni specjalistycznej stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się lub deficyty
rozwojowe, uniemożliwiające sprostanie wymaganiom edukacyjnym wynikającym
z programu nauczania.
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA :
W zakresie odtwarzania muzyki
Uczeń kończący klasę trzecią:
• recytuje rytmicznie teksty muzyczne z uwzględnieniem tempa, dynamiki, intonacji,
artykulacji, barwy głosu;
• śpiewa piosenki – poznane w szkole i wybrane przez nauczyciela – o różnorodnej tematyce,
co najmniej dziesięć utworów w roku szkolnym (np. piosenki patriotyczne, społeczne,
przyrodnicze);
• śpiewa z pamięci hymn narodowy (trzy zwrotki), zachowując przy tym właściwą postawę;
2
• akompaniuje – z wykorzystaniem naturalnych efektów (np. tupanie, klaskanie, pstrykanie),
instrumentów perkusyjnych i przedmiotów „niemuzycznych” – do piosenek, zabaw
muzycznych i ruchowych;
• gra proste melodie i akompaniamenty na wybranym instrumencie melodycznym;
• reaguje ruchem na puls rytmiczny i jego zmiany, zmiany tempa, dynamiki i metrum (np.
marsz, podskoki, bieg);
• realizuje proste schematy rytmiczne tataizacją, ruchem całego ciała;
• wyraża ruchem nastrój i charakter muzyki;
• tańczy podstawowe kroki i figury krakowiaka, polki oraz innego, wybranego przez
nauczyciela, prostego tańca ludowego;
• wykonuje proste utwory i interpretuje je zgodnie z ich rodzajem i funkcją.
W zakresie percepcji muzyki
Uczeń kończący klasę trzecią:
• wykazuje się znajomością podstawowych elementów notacji muzycznej, takich jak: nuta
(cała nuta, półnuta, ćwierćnuta, ósemka) i pauza;
• rozróżnia podstawowe elementy muzyki (np. melodia, rytm, wysokość dźwięku,
akompaniament, tempo, dynamika) i znaki notacji muzycznej;
• wyraża ruchem czas trwania wartości rytmicznych, nut i pauz;
• świadomie i aktywnie słucha muzyki, w tym muzyki poważnej;
• wyraża własne przeżycia werbalnie i niewerbalnie;
• odtwarza ruchem proste układy choreograficzne do określonej muzyki;
• określa nastrój i charakter utworów muzycznych; • rozróżnia i wyraża środkami
pozamuzycznymi emocjonalny charakter muzyki;
• rozpoznaje utwory wykonywane solo i zespołowo, na chór i orkiestrę;
• wykazuje się znajomością podstawowych odmian głosów ludzkich (np. sopran, bas);
• rozróżnia i nazywa podstawowe instrumenty muzyczne (np.: fortepian, gitarę, skrzypce,
trąbkę, flet, perkusję);
• rozpoznaje podstawowe formy muzyczne – AB, ABA;
• wskazuje – ruchem lub gestem – kolejne części podstawowych form muzycznych;
• uczestniczy w wydarzeniach muzycznych, takich jak: koncert, audycja, wspólne
muzykowanie w szkole itp.
W zakresie tworzenia muzyki
Uczeń kończący klasę trzecią:
• improwizuje rytm w określonym metrum;
• improwizuje melodię – głosem lub na instrumentach – do rymowanek, zrytmizowanych
wierszy, tematu rytmicznego;
• improwizuje ruchem utwory instrumentalne i wokalne;
• tworzy proste ilustracje dźwiękowe do tekstów lub obrazów;
• zapisuje i odczytuje proste zapisy nutowe;
• tworzy swobodne ilustracje plastyczne do muzyki;
SZCZEGÓŁOWE ZASADY OCENY OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW
3
1. Ocenie podlegają:
1) aktywność na lekcji i poza nią (prace dodatkowe)
2) realizacja zadań praktycznych , zbiorowe i indywidualne(śpiewanie, granie, ruch przy
muzyce, taniec, improwizacja, tworzenie);
3) odpowiedzi ustne .
4) występy artystyczne na forum klasowym, szkolnym i pozaszkolnym
5) ćwiczenia pisemne w zeszycie (oceniane pod kątem poprawności merytorycznej i
strony estetycznej)
6) prace domowe i przygotowanie do zajęć.
2. Kontrola osiągnięć uczniów odbywa się głównie poprzez obserwację .
3. Uczeń jest oceniany za poziom i postępy w opanowaniu wiadomości i umiejętności w
stosunku do wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej i
realizowanych w szkole programów nauczania.
4. Przy ustalaniu oceny z zakresu edukacji muzycznej w szczególności pod uwagę brany
jest wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze
specyfiki przedmiotu.
5. Ocena bieżąca – odbywa się według sześciostopniowej skali ocen od 1 do 6 i określa
poziom osiągnięć ucznia w odniesieniu do standardów wymagań edukacyjnych.
6. Kryteria poszczególnych wymagań na odpowiednich poziomach wyrażane w
punktach.
6p. - 5p. poziom osiągnięć wysoki
4p. poziom średni
3p. – 2p. poziom niski
1p. poziom poniżej oczekiwań
Klasa I
Zakres
treści
W zakresie
odtwarzania
, percepcji i
tworzenia
muzyki
Poziom Kryteria opanowania wymagań edukacyjnych
opanowania
Wykazuje ponadprzeciętne umiejętności muzyczne – rozpoznaje różne
rodzaje muzyki na podstawie nastroju, tempa i innych elementów; wyraża
swe doznania związane z poznawanymi utworami muzycznymi i ilustruje
je za pomocą obrazów, ruchów i słów; śpiewa piosenki, śpiewanki oraz
6
rymowanki; wyraża charakter muzyki poprzez pląsy, taniec (reaguje na
zmiany tempa i dynamiki), rozpoznaje i odczytuje znaki muzyczne; gra na
instrumentach muzycznych; uczestniczy w szkolnych i pozaszkolnych
formach aktywności muzycznej. przyjmuje właściwą postawę podczas
śpiewania hymnu narodowego;
Śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru; odtwarza rytmy głosem i na
instrumentach perkusyjnych; świadomie i aktywnie słucha muzyki;
5
kulturalnie zachowuje się na koncercie oraz w czasie śpiewania hymnu;
wie, że muzykę można zapisać i odczytać.
4
4
3
2
1
Powtarza proste melodie; realizuje proste tematy rytmiczne; wyraża
nastrój i charakter muzyki, pląsając i tańcząc; potrafi zachować się
kulturalnie na koncercie oraz przyjąć właściwą postawę podczas śpiewania
hymnu państwowego.
Wykonuje śpiewanki i rymowanki tematyczne; zna teksty piosenek i
melodię po długotrwałym powtarzaniu; dostrzega zmiany dynamiczne w
muzyce; stara się zachować kulturalnie podczas koncertu.
Ma trudności z opanowaniem treści i melodii piosenek; słabo reaguje na
zmianę tempa i dynamiki; niechętnie uczestniczy w koncertach i innych
prezentacjach muzycznych.
Nie opanowuje treści i melodii piosenek; słabo radzi sobie z
wyklaskiwaniem i wystukiwaniem podanego rytmu; niechętnie
uczestniczy w zabawach muzycznych; rozprasza się podczas słuchania
muzyki.
Klasa II
W zakresie
odtwarzani
ai
percepcji
muzyki
6
Śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru; realizuje tematy rytmiczne (na
instrumentach, tataizacją , ruchem całego ciała); świadomie i aktywnie
słucha muzyki, odróżnia jej podstawowe elementy (melodia, rytm,
wysokość dźwięku, tempo); reaguje na zmianę tempa i dynamiki; potrafi
tańczyć kroki i figury krakowiaka i polki; chętnie uczestniczy w koncertach
w szkole i poza nią; gra na instrumentach muzycznych.
5
Śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru; odtwarza tematy rytmiczne (na
instrumentach, tataizacją , ruchem całego ciała); świadomie i aktywnie
słucha muzyki, odróżnia jej podstawowe elementy (melodia, rytm,
wysokość dźwięku, tempo); reaguje na zmianę tempa i dynamiki; potrafi
tańczyć kroki i figury krakowiaka i polki; uczestniczy w koncertach w
szkole i poza nią.
4
Śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru; odtwarza rytmy głosem i na
instrumentach perkusyjnych; chętnie słucha muzyki, odróżnia niektóre jej
podstawowe elementy; reaguje na zmianę tempa i dynamiki; potrafi
tańczyć kroki i figury wybranego tańca ludowego; uczestniczy w
koncertach w szkole.
3
Powtarza głosem proste melodie; odtwarza proste rytmy głosem i na
instrumentach perkusyjnych po długotrwałym ich powtarzaniu; chętnie
słucha muzyki, odróżnia niektóre jej podstawowe elementy przy wsparciu
nauczyciela; czasami nie reaguje na zmianę tempa i dynamiki; potrafi
tańczyć kroki wybranego tańca ludowego; stara się zachowywać właściwie
na koncertach w szkole.
2
Ma trudności z opanowaniem treści i melodii piosenek oraz odtworzeniem
prostych rytmów; niechętnie słucha muzyki, odróżnia niektóre jej tylko
podstawowe elementy; często nie reaguje na zmianę tempa i dynamiki;
potrafi tańczyć podstawowe kroki wybranego tańca ludowego.
5
W zakresie
tworzenia
muzyki
1
Nie opanowuje treści i melodii piosenek; nie odtwarza prostych rytmów;
niechętnie słucha muzyki, nie odróżnia jej podstawowych elementów; nie
potrafi powtórzyć podstawowych kroków wybranego tańca ludowego.
6
Rozpoznaje różne rodzaje muzyki na podstawie nastroju, tempa i innych
elementów; wyraża swoje doznania związane z poznawanymi utworami
muzycznymi i ilustruje je za pomocą obrazów, ruchu, słów; potrafi zapisać
i odczytać znaki muzyczne.
5
Rozpoznaje różne rodzaje muzyki na podstawie nastroju, tempa i innych
elementów; wyraża swe doznania związane z nowo poznanymi utworami
muzycznymi; potrafi zapisać i odczytać znaki muzyczne.
4
Rozpoznaje niektóre rodzaje muzyki na podstawie nastroju, tempa i innych
elementów; wyraża nastrój i charakter muzyki, pląsając i tańcząc, wie, że
muzykę można zapisać i odczytać.
3
Nie zawsze rozpoznaje rodzaje muzyki na podstawie nastroju, tempa i
innych elementów; próbuje wyrażać nastrój i charakter muzyki, pląsając
i tańcząc; ma problem z rozpoznaniem i nazwaniem niektórych znaków
notacji muzycznej.
2
Nie zawsze dostrzega różnice w charakterze słuchanej muzyki; niechętnie
wyraża nastrój i charakter muzyki, pląsając i tańcząc, ma problem
z rozpoznaniem i nazwaniem niektórych znaków notacji muzycznej.
1
Nie dostrzega różnic w charakterze słuchanej muzyki; Nie wyraża
nastroju i charakteru muzyki, pląsając i tańcząc, nie potrafi rozpoznać
i nazwać znaków notacji muzycznej.
Klasa III
6
W zakresie
odtwarzania
i percepcji
muzyki
5
Wykazuje aktywność twórczą oraz szczególne zdolności muzyczne; umie
śpiewać indywidualnie piosenki nie tylko z repertuaru dziecięcego,
śpiewa z pamięci hymn narodowy; tworzy rymowanki tematyczne ,układa
i realizuje rytmy i wzory rytmiczne na instrumentach perkusyjnych; gra na
wybranych instrumentach melodycznych; rozpoznaje i reaguje ruchem na
zmiany tempa, metrum i dynamiki; zna i tańczy kroki i figury wybranych
tańców ludowych; aktywnie słucha muzyki i odróżnia jej
elementy(melodia, rytm, wysokość dźwięku, tempo); uczestniczy w
koncertach muzycznych w szkole i poza nią i wyraża swoje opinie na
temat wysłuchanych prezentacji muzycznych.
Umie śpiewać indywidualnie piosenki z repertuaru dziecięcego, śpiewa z
pamięci hymn narodowy; odtwarza proste rytmy i wzory rytmiczne na
instrumentach perkusyjnych, rozpoznaje niektóre rodzaje głosów ludzkich
i brzmienie wybranych instrumentów muzycznych; gra proste melodie i
akompaniamenty na wybranych instrumentach melodycznych; potrafi
tańczyć podstawowe kroki i figury krakowiaka i polki; aktywnie słucha
muzyki i potrafi odróżniać jej cechy; uczestniczy w koncertach
6
4
3
2
1
6
5
W zakresie
tworzenia
muzyki
4
3
2
1
muzycznych w szkole i zachowuje się kulturalnie w czasie trwania
koncertu.
Umie śpiewać w grupie poznane piosenki i hymn państwowy; reaguje
ruchem na zmiany tempa, metrum i dynamiki; zna kroki i figury
krakowiaka i polki; potrafi rozpoznać brzmienie niektórych instrumentów
muzycznych; uczestniczy w koncertach muzycznych w szkole.
Uczestniczy w zespołowym śpiewaniu piosenek oraz hymnu
państwowego; nie zawsze prawidłowo reaguje na zmiany tempa, metrum i
dynamiki; powtarza niektóre kroki i figury tańców ludowych; zna
brzmienie wybranych instrumentów muzycznych.
Ma trudności z opanowaniem tekstów i melodii piosenek oraz hymnu
państwowego; ma trudności z reagowaniem na zmianę metrum i
dynamiki; zna niektóre kroki tańców ludowych; zna brzmienie wybranych
instrumentów muzycznych; nie zawsze potrafi dostrzec i rozpoznać
charakter słuchanej muzyki.
Nie potrafi powtórzyć treści i melodii piosenek oraz hymnu
państwowego; nie potrafi powtórzyć podstawowych kroków tańców
ludowych; nie reaguje na brzmienie instrumentów perkusyjnych; nie
dostrzega różnic w charakterze słuchanej muzyki.
Tworzy samodzielnie w obrębie określonej tematyki rymowanki,
wyliczanki, fraszki szkolne; wykonuje proste ilustracje instrumentalne do
podanych tekstów i obrazów; potrafi odczytać i zapisać znaki muzyczne.
Potrafi improwizować głosem proste ilustracje dźwiękowe do tekstów i
obrazów; umie improwizować na instrumentach muzycznych według
ustalonych zasad; potrafi odczytać i zapisać znaki muzyczne.
Umie wykonać proste improwizacje ruchowe do podanej muzyki
wyrażając jej nastrój i charakter; wie, że muzykę można zapisać i
odczytać.
Nie zawsze potrafi wykonać proste improwizacje ruchowe; ma problem z
rozpoznaniem i odczytaniem znaków muzycznych; niechętnie podejmuje
grę na instrumentach.
Prezentuje niski stopień indywidualnego zaangażowania w tworzenie
muzyki; nie potrafi dopasować instrumentów perkusyjnych do potrzeb
improwizacji muzycznej.
Wykazuje słabą aktywność podczas zabaw przy muzyce; nie podejmuje
próby gry na instrumentach perkusyjnych.
7. Ocenie cyfrowej powinien towarzyszyć zawsze komentarz słowny lub pisemny,
zawierający uzasadnienie zrozumiałe dla ucznia i rodzica.
8. Ocena śródroczna - jest wynikiem półrocznej obserwacji, zawiera zalecenia i wskazówki dla
ucznia dotyczące postępów w nauce jak i rozwoju społeczno-emocjonalnego. Ocena ta jest
skierowana do dziecka i jego rodziców w formie pisemnej na formularzu opracowanym przez
nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej.
9. Klasyfikowanie śródroczne (roczne) w klasach I-III polega na podsumowaniu osiągnięć ucznia
poprzez ustalenie jednej oceny klasyfikacyjnej - opisowej.
7
10. W pierwszym etapie edukacyjnym (I-III) nie przewiduje się możliwości odwoływania się od
ustalonych przez nauczycieli ocen opisowych.
11. Jeżeli w wyniku klasyfikacji śródrocznej stwierdzono, że poziom osiągnięć edukacyjnych
ucznia może utrudnić lub uniemożliwić mu kontynuowanie nauki w następnym semestrze lub
klasie programowo wyższej, problem jest zgłaszany na forum klasowego zespołu
nauczycielskiego.
12. Nauczyciele przedmiotów sprawiających uczniowi trudności wnioskują o udzielenie mu
pomocy psychologiczno-pedagogicznej proponując formę pomocy.
13. Formy pomocy dające uczniowi szansę uzupełnienia braków ustala klasowy zespół
nauczycielski wg odrębnych przepisów.
14. Ocena roczna - opisowa - podkreśla zmiany w rozwoju dziecka wynikające ze stosowania
wskazówek zawartych w ocenie śródrocznej. Ma ona charakter diagnostyczno-informacyjny,
aby rodzice po zapoznaniu się z jej treścią mogli jak najlepiej wspomagać dziecko w dalszym
jego rozwoju
Opracowała: Jolanta Rzepka
8