Rozkłady kl. III - Arnold Kukliński

Transkrypt

1. Rozkład materiału nauczania z historii – klasa III [zakres podstawowy]
w roku szkolnym 2006/2007 – zgodny z DKOS-4015-15/02
Na podstawie podręcznika - J. Wróbel, Historia od 1815 roku do współczesności.
1. Lekcja organizacyjna
I. W STRONĘ POLSKI PODLEGŁEJ
1. Europa i świat w latach 1941-1943.
2. Polskie Państwo Podziemne 1940-1945.
3. Sytuacja na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką 1939-1945.
4. Holokaust.
5. Polacy i sprawa polska w ZSRR 1939-1944.
6. Powstanie warszawskie.
7. Koniec II wojny światowej.
8. Walka o władzę w latach 1944-1947.
9. Polityka społeczno-gospodarcza Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej 1945-1947
10. Sprawdzian pisemny.
II. TERROR I ZŁAGODZENIE KURSU
1. Początki zimnej wojny 1946-1955.
2. Stalinizm w krajach satelickich 1945-1956.
3. Stalinizm w Polsce 1948-1956.
4. Nadzieje – polski Październik – 1956 r.
5. Droga Władysława Gomułki do socjalizmu 1956-1970.
6. Polska w czasach Edwarda Gierka 1970-1980.
III. ŚWIAT PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
1. Konflikt arabsko-żydowski.
2. Walka o wpływy na Dalekim Wschodzie po II wojnie światowej.
3. Przełomowe konflikty zimnej wojny 1954-1973.
4. Rywalizacja mocarstw i przejawy współpracy w latach siedemdziesiątych.
5. Z dziejów integracji Europy po 1945 r.
6. Ekspansja i kryzys państwa dobrobytu w powojennej Europie.
7. Rozpad systemu kolonialnego.
IV. ZWYCIĘSTWO DEMOKRACJI I GOSPODARKI RYNKOWEJ
1. Polski Sierpień 1980 r.
2. Stan wojenny 1981-1983.
3. „Głasnost” i „pierestrojka”. Reformy Gorbaczowa w ZSRR 1985-1989.
4. Geneza „okrągłego stołu” i jego następstwa – 1989 r.
5. „Jesień Ludów” – przemiany w Europie środkowo-wschodniej w latach 1989-1991.
6. III Rzeczpospolita – kształtowanie się nowego systemu politycznego po 1989 r.
7. III Rzeczpospolita – droga do gospodarki rynkowej po 1989 r.
8. Rewolucja naukowo-techniczna XX w.
9. Społeczeństwo współczesne.
Dział
I.
Te
mat
1.
Wymagania programowe
podstawowe
-przedstawić przyczyny i przebieg wojny
Niemiec z ZSRR
-wyodrębnić etapy powstawania Wielkiej
Koalicji
ponadpodstawowe
-analizować pakt Sikorski-Majski ze
wskazaniem na jego polityczne konsekwencje
- uzasadnić, że w latach 1942-1943 nastąpił
przełom w II wojnie światowej
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
II.
1.
2.
-wskazać cele i możliwości działania Państwa
Podziemnego
-analizować strukturę polityczną i militarną
Państwa Podziemnego
-porównać cele i metody polityki niemieckiej
na ziemiach wcielonych do Rzeszy i w GG
-wyjaśnić jakie były cele i konsekwencje
niszczenia inteligencji i kultury polskiej
-analizować źródła i cele niemieckich planów
eksterminacji Żydów
-wyodrębnić główne etapy w polityce
eksterminacji Żydów z uwzględnieniem
konferencji w Wannsee
- wymienić cele i metody systemu represji pod
okupacją radziecką
- analizować stosunki rządu RP z ZSRR
w latach 1941-1943
- wyjaśnić przyczyny wybuchu powstania
warszawskiego
- analizować skutki powstania
- ocenić postawę aliantów i ZSRR wobec
powstania
- wymienić postanowienia konferencji
w Teheranie, Jałcie i Poczdamie
- ocenić cele i następstwa procesów przeciwko
zbrodniarzom wojennym
- wymienić cele i formy represji stosowane
przez radziecki i polski aparat bezpieczeństwa
w latach 1944-1947
- porównać granice i obszar Polski powojennej
i II RP
- wyjaśnić przyczyny fałszowania wyników
referendum i wyborów do Sejmu
Ustawodawczego
- analizować przyczyny i skutki reformy rolnej
oraz nacjonalizacji przemysłu
- wymienić cele i główne założenia doktryny
Trumana
- analizować cele i metody walki państw
zachodnich z komunizmem
- Wymienić cele i metody przejmowania
władzy przez komunistów w krajach Europy
Środkowo-Wschodniej
- rozpoznać elementy systemu sowieckiego w
państwach satelickich
3.
- wyjaśnić, jaką rolę w procesie stalinizacji
Polski pełniła PZPR i aparat bezpieczeństwa
- rozpoznać elementy systemu sowieckiego w
strukturach państwa polskiego
4.
- wyjaśnić, dlaczego śmierć Stalina
i XX Zjazd KPZR były przełomowymi
wydarzeniami w bloku wschodnim
- sytuować w czasie śmierć Stalina
i XX Zjazd KPZR
-wyjaśnić, dlaczego Polskie Państwo Podziemne
uznaje się za wyjątkowe zjawisko w Europie
-wyjaśnić, na czym polegała eksploatacja
gospodarcza ziem polskich
-ocenić metody eksterminacji ludności polskiej
-analizować motywy różnych postaw wobec
zagłady (akceptacja, obojętność, sprzeciw)
- wyjaśnić, dlaczego doszło do zerwania
stosunków pomiędzy rządem RP i ZSRR
- ocenić postawę J. Stalina wobec rządu RP
- wymienić cele i próby realizacji planu „Burza”
- określić własne stanowisko wobec ocen
powstania warszawskiego
- wymienić, jakie cele osiągnęły USA,
W. Brytania i ZSRR na konferencjach
- analizować przyczyny i następstwa użycia
bomby atomowej
- przedstawić cele i metody działania opozycji
legalnej i nielegalnej
- analizować przyczyny i konsekwencje
(wewnętrzne i międzynarodowe) utworzenia
TRJN
- wymienić główne etapy przejmowania władzy
przez komunistów w Polsce
- wskazać różnice programowe pomiędzy PPR i
PSL
- wyjaśnić jakie były źródła zimnej wojny
- porównać w jakim celu powołano NATO i
Układ Warszawski
- wymienić etapy i charakterystyczne cechy
procesu sowietyzacji i stalinizacji krajów Europy
Środkowo-Wschodniej
- udowodnić, że proces unifikacji państw
satelickich odnosił się do sfery ustrojowej,
społeczno-gospodarczej, politycznej
i kulturalnej
- przedstawić cele i skutki ofensywy
ideologicznej okresu stalinizmu
- wskazać różnice i podobieństwa w procesie
stalinizacji państw Europy ŚrodkowoWschodniej
- wyjaśnić przyczyny i skutki „odwilży”
politycznej w bloku wschodnim
- określić własne stanowisko wobec ocen
polskiego stalinizmu
III.
5.
- wymienić charakterystyczne cechy okresu
rządów Władysława Gomułki
- analizować przyczyny konfliktów pomiędzy
władzami partyjno-państwowymi a Kościołem
6.
- wymienić charakterystyczne cechy okresu
rządów Edwarda Gierka
- analizować przyczyny i skutki kryzysu
gospodarczego w latach siedemdziesiątych
- wyjaśnić w jakich okolicznościach powstało
państwo Izrael
- analizować przyczyny napięć i głównych
konfliktów na Bliskim Wschodzie
- wymienić charakterystyczne cechy
komunizmu w Chinach Mao Zedonga
- wyjaśnić przyczyny i następstwa wojny
w Korei
- wyjaśnić przyczyny i następstwa wojny
w Wietnamie
- wskazać, że kryzys kubański mógł
doprowadzić do wojny światowej
- wymienić główne postanowienia Aktu
Końcowego KBWE
- analizować skutki normalizacji stosunków
RFN z krajami Europy Wschodniej
- wymienić główne etapy powstawania Unii
Europejskiej
- analizować cele i metody działania wspólnot
europejskich
- wymienić charakterystyczne cechy państwa
dobrobytu w odniesieniu do sfery życia
społecznego, ekonomicznego
i politycznego
- wyjaśnić, dlaczego Szwecja stała się
modelowym przykładem państwa dobrobytu
- wymienić cele i metody dekolonizacji
Bliskiego Wschodu, Azji i Afryki
- wyodrębnić etapy dekolonizacji
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
IV.
1.
- wyjaśnić przyczyny strajków w 1980 r.
- analizować konsekwencje podpisania
porozumień sierpniowych
2.
- wymienić charakterystyczne cechy stanu
wojennego w Polsce
- analizować cele i metody systemu represji
stanu wojennego
- wymienić powody wprowadzenia reform w
ZSRR przez M. Gorbaczowa
- analizować przyczyny i konsekwencje
rozpadu ZSRR
- wymienić ustalenia okrągłego stołu
- porządkować chronologicznie
najważniejszych wydarzeń (od porozumień
sierpniowych do powołania rządu
T. Mazowieckiego)
3.
4.
- wymienić główne etapy
i charakterystyczne cechy w stosunkach
państwo-Kościół
- wskazać różnice pomiędzy wydarzeniami
w 1968 r. i 1970 r.
- wymienić bezpośrednie następstwa protestów
społecznych
- wyjaśnić społeczne skutki forsownego
uprzemysłowienia kraju
- wyjaśnić przyczyny i skutki wojen izraelskoarabskich
- porównać cele i metody działania USA
i ZSRR na Bliskim Wschodzie
- wymienić główne założenia maoizmu
- ocenić polityczne i gospodarcze skutki polityki
Mao Zedonga
- analizować wpływ wojny w Wietnamie na
wewnętrzną i międzynarodową sytuację USA
- wyjaśnić przyczyny i skutki kryzysu
kubańskiego
- wymienić charakterystyczne cechy polityki
odprężenia w stosunkach ZSRR i USA
- ocenić znaczenie konferencji KBWE dla bloku
komunistycznego
- przedstawić główne idee koncepcji twórców
Zjednoczonej Europy
- analizować przyczyny aspiracji Polski do Unii
Europejskiej
- wykazać, że koncepcja welfare state odwołuje
się do idei sprawiedliwości społecznej
- wyjaśnić przyczyny i następstwa kryzysu
welfare state
- wyjaśnić przyczyny rozpadu systemu
kolonialnego
- ocenić polityczne i społeczno-gospodarcze
skutki procesu dekolonizacji
- wyjaśnić przyczyny konfliktów między
„Solidarnością” a władzami partyjnopaństwowymi
- analizować motywy osób popierających ruch
„Solidarność”
- wyjaśnić powody wprowadzenia stanu
wojennego
- ocenić polityczne i społeczno-gospodarcze
skutki stanu wojennego
- wymienić główne cele i założenia pierestrojki
- ocenić skutki polityki M. Gorbaczowa
(wewnętrzne i zewnętrzne)
- wyjaśnić, dlaczego wybory 1989 r. zakończyły
się klęską obozu rządzącego
- analizować źródła porozumienia
z opozycją
5.
6.
7.
8.
9.
- wymienić charakterystyczne cechy procesu
dekomunizacji państw bloku wschodniego
- analizować czynniki umożliwiające
i utrudniające zjednoczenie Niemiec
w 1990 r.
- analizować proces przekształcania się systemu
politycznego Polski ze wskazaniem na jego
słabości i zalety
- scharakteryzować ustrój polityczny III RP na
podstawie konstytucji z 1997 r.
- wymienić charakterystyczne cechy
gospodarki rynkowej
- analizować czynniki umożliwiające
i utrudniające proces reformowania gospodarki
polskiej
- wymienić najważniejsze osiągnięcia nauki i
techniki XX w.
- analizować techniczne, gospodarcze
i społeczne skutki rewolucji naukowotechnicznej
Wymienić charakterystyczne cechy kultury
masowej i elitarnej
- analizować przyczyny i skutki reform w
Kościele katolickim w II połowie XX w.
- wymienić przyczyny przeobrażeń ustrojowych
w Europie Środkowo-Wschodniej
- wskazać podobieństwa i różnice w procesie
dekomunizacji państw Europy ŚrodkowoWschodniej
- wyjaśnić cele i konsekwencje reform
przeprowadzonych przez gabinet J. Buzka
- analizować cele polityki zagranicznej RP po
1989 r. ze wskazaniem na trudności w ich
osiąganiu
- wymienić główne założenia reformy
gospodarczej L. Balcerowicza
- ocenić społeczne konsekwencje reform
gospodarczych
- wymienić główne kierunki badań naukowych
XX w.
- uzasadnić, że rewolucja naukowo-techniczna
oddziałuje na wszystkie dziedziny działalności
człowieka
- wyjaśnić przyczyny ekspansji kultury Zachodu,
a głównie kultury amerykańskiej
- analizować pozytywne i negatywne skutki
globalizacji kultury
Arnold Kukliński
Rozkład materiału na zajęcia z historii
[zakres rozszerzony] w klasie III w roku szkolnym 2006/2007
Zgodny z DKOS –4015-29/02 - na podstawie podręcznika: Człowiek i historia, część 4.
I CZŁOWIEK I GOSPODARKA
1. Demografia.
2. Wieś i gospodarka wiejska.
3. Miasto i przemysł.
4. Przepływ informacji, komunikacja, handel.
5. Czynniki rozwoju i zacofania.
6. Czynniki rozwoju i zacofania. Kryzysy.
7. Poglądy na gospodarkę. Państwo i gospodarka.
8. Polska w gospodarce Europy i świata (okres międzywojenny i lata II wojny światowej).
9. Polska w gospodarce Europy i świata (po 1945 r.).
10. Lekcja powtórzeniowa.
11. Lekcja poświęcona okresowej kontroli wiedzy i umiejętności uczniów-test.
Uczeń wie/pamięta/zna (A) - Pojęcia/terminy/nazwy – populacja; migracja umiejętności (migration of
skills); wychodźcy, wyż demograficzny; równowaga międzypokoleniowa; wskaźnik płodności; proces starzenia się
społeczeństw; eksterminacja; antykoncepcja; grupa etniczna; protekcjonizm/interwencjonizm; zielona rewolucja;
bolszewicy; kontyngent; reglamentacja; kolektywizacja rolnictwa; prywatyzacja/reprywatyzacja; giełdy; kartel;
syndykat; koncern; trust; oligopol; nożyce cen; czarny rynek; monetaryzm; keynesizm; etatyzacja; Europejski
System Monetarny; Krajowa Rada Narodowa; PGR; Unia Europejska; ustrój autorytarny; państwo totalitarne.
Uczeń rozumie (B) - Dlaczego w okresie dwudziestolecia międzywojennego w wielu krajach europejskich
przeprowadzono reformy rolne; czemu służą praktyki monopolistyczne i dlaczego władze państw starają się im
przeciwdziałać; znaczenie wprowadzenia w roku 1976 r. płynnego kursu walutowego; związek między sytuacją
gospodarczą ZSRR i krajów bloku wschodniego a upadkiem komunizmu w 1989 r.;
Uczeń umie/potrafi (C) - Omówić podstawowe czynniki wzrostu i strat demograficznych; wyjaśnić na
czym polegała tzw. druga rewolucja przemysłowa; omówić sytuację gospodarczą Europy po I wojnie światowej;
wyjaśnić czemu miała służyć polityka interwencjonizmu państwowego i dlaczego z niej zrezygnowano;
przedstawić politykę gospodarczą prowadzoną przez okupantów na ziemiach II Rzeczypospolitej (1939-1945);
omówić politykę rolną prowadzoną w Polsce przez komunistów; omówić politykę prowadzoną w Polsce przez
komunistów w dziedzinie przemysłu, handlu, rzemiosła i drobnej wytwórczości; omówić sytuację gospodarczą
Polski po 1989 r.
Uczeń umie/potrafi (D) - Wyjaśnić przyczyny i konsekwencje gwałtownego wzrostu liczby ludności
biednego Południa i spadku liczby ludności bogatej Północy w XX w.; omówić, z wykorzystaniem mapy migracje
(ekonomiczne i polityczne) XX w.; określić, na czym polegały przemiany w organizacji w produkcji przemysłowej
w XX w.; przedstawić czynniki, które wpływały na rozwój handlu w XX wieku; przedstawić sytuację gospodarczą
USA w XX w.; omówić przemiany gospodarcze zachodzące w Japonii w drugiej połowie XX w.; omówić,
z wykorzystaniem mapy, kształtowanie się wspólnego rynku europejskiego po II wojnie światowej; przedstawić
główne zasady polityki gospodarczej państw totalitarnych (Włochy, Niemcy); omówić, z wykorzystaniem mapy,
politykę gospodarczą ZSRR i wskazać jej społeczne konsekwencje; omówić, z wykorzystaniem mapy, politykę
gospodarczą krajów bloku wschodniego; omówić z wykorzystaniem mapy, przemiany demograficzne zachodzące
na ziemiach polskich w XX w.; omówić, z wykorzystaniem mapy, najistotniejsze problemy gospodarcze
II Rzeczypospolitej.
II - CZŁOWIEK I WŁADZA
1. Jednostka – zbiorowość – państwo. Poglądy na władzę i państwo.
2. Jednostka – zbiorowość – państwo. Poglądy na władzę i państwo.
3. Partie polityczne i systemy wyborcze.
4. Okres międzywojenny – kryzys parlamentaryzmu.
5. Okres międzywojenny – kryzys parlamentaryzmu.
6. Demokracja i komunizm po 1945 r.
7. II Rzeczpospolita.
8. Państwowość polska w latach 1939-1956.
9. Państwo polskie po 1956 r.
Uczeń wie/pamięta/zna (A) - System kanclerski; leseferyzm; agraryzm; cenzus domicylu; system kurialny;
doktryna dyktatury proletariatu; Gułag; NKWD; Czeka; pierestrojka; głasnost; V Republika; Führer; sanacja;
Centrolew; internowanie; zasada nomenklatury; zasada „centralizmu demokratycznego”; wydawnictwa
bezdebitowe.
Uczeń rozumie (B) - Na czym polegają relacje obywatel-państwo; dlaczego w państwach totalitarnych
ograniczano uprawnienia wszelkich instytucji samorządowych; dlaczego ZSRR tylko formalnie był państwem
federacyjnym.
Uczeń umie/potrafi (C) - Omówić funkcjonowanie różnego typu samorządów; wyjaśnić, w jaki sposób
kształtowało się państwo opiekuńcze; omówić założenia ideologiczne włoskiego faszyzmu i ich realizację
w praktyce; omówić założenia ideologiczne nazizmu i ich realizację w praktyce; omówić przemiany ustrojowe
w II Rzeczypospolitej; omówić funkcjonowanie państwa polskiego w czasie II wojny światowej; przedstawić
najistotniejsze problemy związane z przejęciem władzy w Polsce przez komunistów; scharakteryzować trzy okresy,
które można wydzielić w dziejach Polski „ludowej” (1945-1989); omówić okoliczności upadku komunizmu
w Polsce; przedstawić przemiany ustrojowe zachodzące w Polsce po 1989 r.
Uczeń umie/potrafi (D) - Omówić na przykładach historycznych i współczesnych (z wykorzystaniem
mapy) zasady funkcjonowania państwa federacyjnego; omówić formy realizacji koncepcji „państwa dobrobytu”
i podać przyczyny odchodzenia od tej doktryny; omówić okoliczności powstania ZSRR i zasady funkcjonowania
tego państwa; wyjaśnić przyczyny odchodzenia od demokracji w państwach europejskich w okresie
dwudziestolecia wojennego; omówić okoliczności przekształcenia się Niemiec w państwo totalitarne; wskazać
różnice między systemem totalitarnym i autorytarnym; omówić funkcjonowanie systemu komunistycznego
w krajach satelickich ZSRR po II wojnie światowej; przedstawić okoliczności upadku systemu komunistycznego
w krajach Europy Środkowej i Wschodniej; omówić, z wykorzystaniem mapy, kształtowanie się granic i ustroju
II Rzeczypospolitej.
III - CZŁOWIEK I WOJNA
1. Wojna jako zjawisko historyczne.
2. Wojna jako zjawisko historyczne.
3. Sztuka wojenna.
4. Jednostki i państwa wobec wojny i pokoju.
7. Polska w polityce międzynarodowej i konfliktach zbrojnych.
Uczeń wie/pamięta/zna (A) - Blitzkrieg; „wojna surowcowa”; intifada; zbrodnia przeciw ludzkości;
eksterytorialność; układ bilateralny; Vietcong; ład wersalski; „paszportyzacja”; państwa Osi; Wielka Koalicja;
Wielka Trójka; czetnicy; Niemiecka Lista Narodowa (Volkslista); „ostateczne rozwiązanie” (Endlösung); „żelazna
kurtyna”; doktryna Trumana; finlandyzacja; równowaga strachu; „pokojowe współistnienie”.
Uczeń rozumie (B) - Rolę potencjału gospodarczego państw prowadzących wojnę; znaczenie konferencji
Wielkiej Trójki dla sytuacji międzynarodowej po II wojnie światowej; przyczyny powstania NATO i Układu
Warszawskiego.
Uczeń umie/potrafi (C) - Scharakteryzować wojny XX w.; omówić, z wykorzystaniem mapy, przebieg
działań wojennych w Europie w okresie od 1939 do 1941 r.; wyjaśnić, na czym polegało odprężenie w stosunkach
międzynarodowych od lat sześćdziesiątych XX w.; omówić wyścig zbrojeń między USA i ZSRR; przedstawić, z
wykorzystaniem mapy, problem ustalenia granic Polski po II wojnie światowej.
Uczeń umie/potrafi (D) - Wyjaśnić, dlaczego II wojnę światową można określić jako konflikt totalny;
omówić politykę Niemiec i ZSRR w krajach okupowanych i uzależnionych w okresie II wojny światowej; omówić,
z wykorzystaniem mapy, najważniejsze konflikty zbrojne, do których doszło na świecie po 1945 r.; omówić,
z wykorzystaniem mapy, zasady, na których opierał się ład wersalski; omówić proces kształtowania się „świata
jednobiegunowego”; przedstawić, z wykorzystaniem mapy, proces kształtowania się granic II Rzeczypospolitej;
omówić, z wykorzystaniem mapy, sytuację międzynarodową Polski w okresie dwudziestolecia międzywojennego
i podczas II wojny światowej oraz po 1989 r.; dokonać analizy porównawczej fragmentów opracowań naukowych.
IV - CZŁOWIEK I BÓG
1. Wielkie systemy religijne i wyznania oraz stosunki między nimi.
2. Kościół katolicki – przemiany ideowe i organizacyjne.
3. Człowiek i jego wiara. Chrześcijaństwo i inne religie na ziemiach polskich.
4. Chrześcijaństwo i inne religie na ziemiach polskich.
Uczeń wie/pamięta/zna (A) - Światopogląd laicki; rekonfesjonalizacja; ekumenizm; autokefalia;
akulturacja; encykliki: Quadragesimo anno, Pacem in terris; Katechizm Kościoła katolickiego (1992);że w końcu
XX w. nastąpiło nasilenie konfliktów o charakterze religijnym; że w państwach komunistycznych władze starały
się usunąć religię z życia społecznego; że reakcją Kościoła katolickiego na pojawienie się państw totalitarnych
w Europie było rozwijanie chrześcijańskiej nauki społecznej.
Uczeń rozumie (B) - Związek między ekspansją cywilizacji zachodniej a rozwojem fundamentalizmu
religijnego, szczególnie w krajach muzłumańskich; dlaczego w XX w. w konfliktach religijnych olbrzymią rolę
odgrywały czynniki narodowościowe; znaczenie soboru watykańskiego II dla przemian w Kościele katolickim;
dlaczego w Kościele katolickim w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. pojawiły się nowe formy
religijności.
Uczeń umie/potrafi (C) - Przedstawić wpływ religii pozaeuropejskich na społeczeństwa europejskie
w XX w.; podać przykłady, z wykorzystaniem mapy, konfliktów religijnych w dwudziestowiecznej Europie;
przedstawić sytuację Kościoła katolickiego w hitlerowskich Niemczech; omówić politykę wyznaniową okupantów
w czasie II wojny światowej na ziemiach polskich.
Uczeń umie/potrafi (D) - Omówić stosunki chrześcijańsko-żydowskie w XX w.; omówić przemiany, które
zaszły w Kościele katolickim po II wojnie światowej ( z uwzględnieniem pontyfikatów Jana XXIII i Jana Pawła
II); omówić, z wykorzystaniem mapy, stosunki wyznaniowe w II Rzeczypospolitej; omówić sytuację wyznaniową
w Polsce po II wojnie światowej (do roku 1989); przedstawić strategie przetrwania Kościoła katolickiego w PRL;
omówić przyczyny i przebieg procesów laicyzacji społeczeństw w XX w.
V CZŁOWIEK I SPOŁECZEŃSTWO
1. Struktury społeczne.
2. Struktury społeczne.
3. Jednostka w rodzinie.
4. Narody.
5. Narody.
6. Ideologie społeczne. Indywidualizm i kolektywizm.
7. Przemiany społeczeństwa polskiego.
8. Przemiany narodowościowe na ziemiach polskich.
Uczeń wie/pamięta/zna (A) - Społeczeństwo: postindustrialne, egalitarne, obywatelskie; klasa społeczna;
„białe kołnierzyki”; „niebieskie kołnierzyki”; „ludzie zbędni”; ustawodawstwo socjalne; parcelacja; kolektywizacja
rolnictwa; nomenklatura; uniformizacja społeczeństwa; feminizm; kulturowa tożsamość płciowa (gender); numerus
clausus; getto ławkowe; eksterminacja; homogenizacja; getto; Holokaust.
Uczeń rozumie (B) - Że od XVIII do XX w. zmieniał się sposób rozumienia pojęcia „naród”; różnice
między pojęciami „nacjonalizm” i „szowinizm”; problemy związane z ustaleniem granic państw narodowych;
problemy z utworzeniem państw narodowych na niektórych obszarach Europy; różnicę między państwem
wielonarodowym a wieloetnicznym (wielokulturowym).
Uczeń umie/potrafi (C) - Omówić przemiany społeczne zachodzące w krajach „demokracji ludowej”
w Europie; przedstawić formy przebudowy społeczeństw w pozaeuropejskich krajach komunistycznych – na
przykładzie Chin i Kambodży; przedstawić przemiany zachodzące w sposobie funkcjonowania rodziny w XX w.;
przedstawić rozwój ideologii nacjonalizmu w Europie; przedstawić najważniejsze elementy ideologii nazizmu oraz
konsekwencje wprowadzania jej w życie; wskazać konsekwencje II wojny światowej dla społeczeństwa ziem
polskich; omówić przeobrażenia społeczeństwa polskiego, które zaszły w wyniku polityki komunistów po 1945 r.;
dokonać analizy źródła ikonograficznego; sformułować wnioski na podstawie danych statystycznych; odczytać
informacje z diagramu.
Uczeń umie/potrafi (D) - Omówić przemiany sytuacji socjalnej i ekonomicznej robotników w XX w.;
omówić przemiany, które zaszły w sytuacji społecznej i prawnej kobiet w różnych częściach świata; omówić,
z wykorzystaniem mapy, przykłady działań podejmowanych przeciwko całym narodom lub grupom etnicznym
w XX w.; omówić, z wykorzystaniem mapy, problemy narodowościowe, które pojawiły się w okresie
kształtowania się państwa polskiego po I wojnie światowej; omówić, z wykorzystaniem mapy, problemy
narodowościowe w II Rzeczypospolitej
VI - KRĘGI CYWILIZACYJNE
1. Europa jako odrębny krąg cywilizacyjny.
2. Ameryka Łacińska.
3. Daleki Wschód – Japonia i Chiny.
4. Indie. Świat islamu – Turcja, Arabowie.
5. Problemy Bliskiego Wschodu.
6. Czarna Afryka.
Uczeń wie/pamięta (A) - Pojęcia/terminy/nazwy - krąg cywilizacyjny; globalizacja; modernizacja;
uniwersalizm; wielokulturowość; syjonizm; Holokaust; nacjonalizm; abdykacja; regent; ideologia; dyktatura;
infrastruktura; indywidualizm; pluralizm; dominium; autonomi; demilitaryzacja; decentralizacja; ludność
autochtoniczna; eksterminacja; dekolonizacja; obszary peryferyjne; junta; kolektywizacja; Kuomintang; szariat;
ruch młodoturecki; pakt antykominternowski; tzw. trzecia droga; arabski socjalizm; fundamentalizm islamski;
apartheid; trybalizm. Że współczesny świat dzieli się na bogatą Północ i biedne Południe; jak kształtowała się
sytuacja Chin w pierwszej połowie XX w.; że na miasta Hiroszimę i Nagasaki zrzucone zostały bomby atomowe;
konsekwencje klęski Japonii w II wojnie światowej.
Uczeń rozumie (B) - Konsekwencje wprowadzenia ustroju komunistycznego na Kubie; na czym polega
specyfika polityczna, społeczna i kulturowa Indii; politykę Brytyjczyków w Indiach; na czym polegała
„westernizacja” Turcji; przyczyny niechęci Arabów do Europejczyków; znaczenie ropy naftowej dla krajów
arabskich po II wojnie światowej.
Uczeń umie/potrafi (C) - Wskazać cechy tradycyjnych cywilizacji pozaeuropejskich; wskazać trwające do
dziś relikty epoki kolonialnej; omówić rządy komunistów w Chin; omówić okoliczności odzyskania przez Indie
niepodległości; omówić procesy zachodzące w krajach arabskich po II wojnie światowej; wyjaśnić przyczyny
konfliktu państw arabskich z Izraelem; omówić przebieg konfliktu żydowsko-palestyńskiego; omówić przemiany
zachodzące w RPA w XX w.
Uczeń umie/potrafi (D) - Wyjaśnić, dlaczego na obszarach pozaeuropejskich ukształtowały się strefy
uzależnienia i strefy podboju; omówić proces dekolonizacji; wskazać przyczyny i omówić przebieg japońskiej
ekspansji na Dalekim Wschodzie; wyjaśnić przyczyny japońskiego „cudu gospodarczego” po II wojnie światowej;
omówić rozwój fundamentalizmu islamskiego w XX w. – przyczyny, zasięg, cele, metody, znaczenie polityczne;
przedstawić problemy, przed którymi stanęły państwa Czarnej Afryki po uzyskaniu niepodległości – omówić próby
rozwiązywania tych problemów; wyjaśnić, na czym polega zjawisko globalizacji, jakie są jego przyczyny oraz jak
jest oceniane.
VII - PODSUMOWANIE
1. Świat w okresie międzywojennym.
2. Świat w okresie międzywojennym.
3. II wojna światowa. Narodziny systemu jałtańskiego.
4. Europa, ZSRR i Stany Zjednoczone po II wojnie światowej.
5. Europa, ZSRR i Stany Zjednoczone po II wojnie światowej.
Uczeń wie/pamięta (A) - Jakie źródła wykorzystuje się do badań nad dziejami XX w.; nowe typy źródeł,
które pojawiły się w XX w.; państwa wchodzące w skład bloków walczących w II wojnie światowej; że, w Europie
Zachodniej po II wojnie światowej wśród sił politycznych największe znaczenie zyskały: lewica (komunistyczna
i socjaldemokratyczna) oraz partie chrześcijańsko-demokratyczne; że Polska była najbardziej niestabilnym pod
względem politycznym państwem bloku radzieckiego; że, po 1989 r. doszło w Polsce do głębokich przemian
ustrojowych, gospodarczych i społecznych.
Uczeń rozumie (B) - Jakimi problemami zajmują się badacze epoki nowoczesnej; znaczenie powstania
państwa radzieckiego; znaczenie paktu Ribbentrop-Mołotow; znaczenie konferencji Wielkiej Trójki dla kształtu
ładu światowego po II wojnie światowej; czym był system jałtański; dlaczego po II wojnie światowej możliwe było
przejęcie władzy w Polsce przez komunistów; znaczenie procesu w Norymberdze; konsekwencje procesów
dekolonizacyjnych; znaczenie wydarzeń w Polsce dla upadku komunizmu w Europie.
Uczeń umie/potrafi (C) - Wymienić zjawiska charakterystyczne dla epoki nowoczesnej; wskazać cechy
systemu: faszystowskiego we Włoszech, nazistowskiego w Niemczech, komunistycznego w ZSRR; omówić
ewolucję ustroju II Rzeczypospolitej; omówić politykę zagraniczną II Rzeczypospolitej; omówić zasady polityki
hitlerowskiej w stosunku do narodów okupowanej Europy; omówić etapy kształtowania się koalicji
antyhitlerowskiej; wskazać czynniki stabilizujące sytuację polityczną w Europie po II wojnie światowej; omówić
proces integracji europejskiej; omówić przemiany gospodarcze i społeczne w Polsce po roku 1989 r.; omówić
proces upadku komunizmu w Polsce; wskazać najważniejsze problemy państw postkomunistycznych.
Uczeń umie/potrafi (D) - Wyjaśnić, dlaczego wydarzenia zachodzące na Bałkanach w XX w. wpływały
destabilizująco na sytuację międzynarodową w Europie; wyjaśnić przełomowe znaczenie wydarzeń roku 1917;
wyjaśnić przyczyny niestabilności porządku wersalskiego; wyjaśnić, dlaczego w okresie dwudziestolecia
międzywojennego większość państw europejskich przeszła od demokratycznego do totalitarnego lub autorytarnego
systemu sprawowania rządów; wyjaśnić różnice między państwem totalitarnym i autorytarnym; przedstawić
społeczne i polityczne skutki wielkiego kryzysu gospodarczego w krajach wysoko i słabo rozwiniętych; omówić
stosunki polsko-radzieckie w czasie II wojny światowej; wskazać przyczyny upadku komunizmu w Europie;
omówić, z wykorzystaniem map sytuację geopolityczną w Europie po I i II wojnie światowej; omówić,
z wykorzystaniem mapy, przemiany stosunków etnicznych w Europie Środkowej po II wojnie światowej.
Arnold Kukliński
Rozkład materiału nauczania z wiedzy o społeczeństwie [zakres rozszerzony]
w klasie III w roku szkolnym 2006/2007 zgodny z DKOS-4015-193/02
Na podstawie podręcznika - Z demokracją na ty, praca zbiorowa.
JEDNOSTKA, SPOŁECZEŃSTWO, NARÓD
Lekcja organizacyjna.
W świecie społecznych norm, s. 10-15.
Grupy i role społeczne, s.15-24.
Grupowe konflikty, s. 28-32.
Kultura i jej rodzaje, s. 33-36.
My młodzi..., s. 24-27, 37.
Nierówności społeczne, s. 38-44.
Naród, wspólnota narodowa, s.45-49.
SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE
1. Co to jest społeczeństwo obywatelskie?, s. 56-64, 74.
2. Stowarzyszenia i związki zawodowe, s. 64-67, 69-70.
3. Partie polityczne, s. 67-69.
4. Opinia publiczna, s. 71-72.
5. Media – czwarta władza, s. 72-73.
PAŃSTWO Z ZASADAMI
1. Państwo i władza, s. 78-81.
2. Polityka i politycy, s. 81-83.
3. Style politycznego myślenia, s. 83-88.
4. Funkcje konstytucji, s. 88-93.
5. Zasady demokracji, s. 93-98.
DROGA DO DEMOKRACJI KONSTYTUCYJNEJ
1. Demokracja i republika w starożytności, s. 102-106.
2. Chrześcijańskie i średniowieczne źródła konstytucjonalizmu, s. 106-109.
3. Angielska droga, s. 112-115.
4. Dwie rewolucje: francuska i amerykańska, s. 109-112, 116-118.
5. Demokracja w I Rzeczypospolitej, s. 122-130.
6. Pomiędzy marcem a kwietniem, s. 131-134.
MODELE DEMOKRACJI
1. Demokracja bezpośrednia, s. 138-143.
2. Systemy wyborcze i partyjne, s. 143-147.
3. Jak działa parlament?, s. 148-153.
4. Władza wykonawcza i sądownicza, s. 153-156, 159-160.
5. Systemy polityczne: parlamentarny, prezydencki, mieszany, s. 157-159.
Dział
I
Te
mat
1.
2.
podstawowe
- wiedzieć, jakie zagadnienia będą omawiane na
lekcjach wiedzy o społeczeństwa
- znać wymagania edukacyjne wynikające
z realizowanego programu i sposoby sprawdzania
ich przez nauczyciela
- określić, czym różnią się od siebie zbiorowość,
społeczność, społeczeństwo i wspólnota
- wyjaśnić, czym zajmuje się socjologia
ponadpodstawowe
- rozpoznawać elementy składowe podręcznika
i ich funkcje
- wyjaśnić znaczenie następujących terminów
socjologicznych: struktura społeczna - status rola - warstwa
- przedstawić, jak normy społeczne regulują
życie ludzi
3.
- zdefiniować pojęcie grupy społecznej
zaproponować różne kryteria ich klasyfikacji
- podać przykłady różnych ról, jakie pełnimy
w życiu
4.
- wymienić sposoby rozwiązywania konfliktów
- definiować pojęcia: kompromis, negocjacje,
mediacje i arbitraż
5.
- wyjaśnić znaczenie pojęć: kultura, dorobek
kulturowy
6.
- wymienić problemy , z którymi młodzi muszą
sobie radzić w życiu
- ocenić znaczenie dobrowolnej, ochotniczej
pracy na rzecz innych ludzi
- wyjaśnić znaczenie pojęć: struktura społeczna,
drabina społeczna oraz ruchliwość społeczna
- przedstawić warunki określające szanse życiowe
człowieka
7.
II
8.
- określić, jak może być definiowane pojęcie
„naród”
- wytłumaczyć, co oznacza „być członkiem
narodu” i „być obywatelem państwa”
1.
- wyjaśnić, co oznacza termin „społeczeństwo
obywatelskie”
- wymienić różne formy uczestnictwa obywateli
w życiu publicznym
- wytłumaczyć, jaką rolę odgrywają
stowarzyszenia w społeczeństwie obywatelskim
- wyjaśnić, jakie są cele, obszary zainteresowań i
sposoby działania związków zawodowych
2.
3.
4.
5.
III
6.
1.
- ocenić znaczenie przynależności do różnych
grup dla kształtowania się jednostkowej
tożsamości
- wyjaśnić – odwołując się do przykładów – na
czym może polegać niebezpieczeństwo
zbytniego utożsamiania się z odgrywaną rolą
- wyjaśnić różnice między kompromisem
i konsensusem
- proponować praktyczne sposoby
rozwiązywania typowych konfliktów
- ocenić znaczenie więzi etnicznych, religijnych
i językowych w życiu społeczeństw
(historycznie i współcześnie)
- określić, jakie miejsce zajmuje młodzież w
nowoczesnym społeczeństwie
- scharakteryzować strukturę społeczeństwa
polskiego, wykorzystując różne kryteria
podziału
- przedstawić i ocenić przemiany społeczne,
jakie dokonały się w Polsce w ciągu ostatnich
kilkunastu lat
- wskazać różnice między postawą patriotyczną
a nacjonalistyczną
- wyjaśnić, jakie zagrożenia może nieść ze sobą
nacjonalizm, a szczególnie szowinizm,
opierając się na współczesnych przykładach
- uzasadnić, dlaczego aktywność i zdolność
samoorganizacji obywateli jest warunkiem
trwałości demokracji
- określić prawne warunki zakładania
i funkcjonowania stowarzyszeń w Polsce
i podać przykłady działalności różnych
stowarzyszeń
- przedstawić rolę ruchu związkowego
w najnowszej historii Polski
- przedstawić prawne podstawy działalności partii - wytłumaczyć, dlaczego pluralizm polityczny
politycznych w Polsce oraz polską scenę
jest istotnym elementem demokratycznego ładu
polityczną, klasyfikując partie polityczne według
ich głównych założeń programowych
- określić, czym jest opinia publiczna, co na nią
- przedstawić życie publiczne jako forum
wpływa i jak można ją badać
debaty, której uczestnicy bronią różnych
- wyjaśnić, w jaki sposób opinia publiczna
wartości i interesów
oddziałuje na władzę
- określić rolę środków masowego przekazu
- wyjaśnić, co rozumie się pod pojęciami
w zachowaniu jawności życia publicznego
obiektywności i bezstronności mediów, oraz
ocenić, na ile są one możliwe do osiągnięcia
w demokracji
- wymienić funkcje realizowane przez środki
masowego przekazu
SPRAWDZIAN PISEMNY
- przedstawić różne źródła i formy władzy
- wyjaśnić znaczenie suwerenności ludu jako
- wyjaśnić, czym jest państwo i jakie funkcje
zasady leżącej u podstaw demokracji
pełni
2.
3.
4.
5.
IV
1.
2.
3.
4.
5.
6.
V
7.
1.
2.
3.
4.
5.
- przedstawić różne sposoby rozumienia słowa
"polityka"
- określić, na czym polega rola polityka we
współczesnym państwie
- wyjaśnić znaczenie terminów: prawica, lewica,
konserwatyzm, liberalizm, socjalizm,
socjaldemokracja, populizm
- wyjaśnić, czym jest konstytucja i jakie są jej
zasadnicze funkcje
- wyjaśnić, na czym polegają "rządy prawa"
- rozpoznać przejawy kultury politycznej
w życiu publicznym Polski i innych krajów
określić, jaka jest rola ideologii w życiu
politycznym
- uzasadnić pogląd, że władza zawsze powinna
być ograniczona
- wyjaśnić, dlaczego we współczesnej
demokracji tak wielkie znaczenie mają
ograniczające wolę większości nienaruszalne
prawa mniejszości
- wytłumaczyć, co to jest trójpodział władz i
jakie jest jego znaczenie dla ograniczania
i kontrolowania władzy
- wskazać różnice między demokracją wyborczą
a konstytucyjną
- wskazać różnice między władzą uprawnioną i
nieuprawnioną
- scharakteryzować demokrację bezpośrednią na
- przedstawić ewolucję terminu „republika” na
przykładzie ustroju starożytnych Aten
przykładach historycznych i współczesnych
- przedstawić znaczenie chrześcijaństwa dla
- opisać, jaką rolę odegrało prawo rzymskie w
rozwoju idei państwa prawa i demokracji
tradycji europejskiej
- omówić proces kształtowania się monarchii
- wyjaśnić najważniejsze zasady angielskiego
parlamentarno-gabinetowej w Anglii
konstytucjonalizmu
- określić, jak myśl oświeceniowa wpłynęła na
- ocenić, jakie znaczenie miało wydanie
kształtowanie się podstaw współczesnej
francuskiej Deklaracji Praw Człowieka
demokracji
i Obywatela
- przedstawić zasady ustroju konstytucyjnego
Stanów Zjednoczonych ze szczególnym
uwzględnieniem roli Sądu Najwyższego
- przedstawić najważniejsze postanowienia
- porównać konstytucje Księstwa
Konstytucji 3 maja i wyjaśnić, jakie było
Warszawskiego i Królestwa Polskiego
znaczenie jej uchwalenia
z Konstytucją 3 maja
- porównać wizje państwa zawarte
- opisać polskie tradycje demokratyczne
w konstytucjach II Rzeczypospolitej
SPRAWDZIAN PISEMNY
- przedstawić mechanizmy demokracji
- wskazać wady i zalety demokracji
bezpośredniej oraz przedstawicielskiej
bezpośredniej w polskim porządku prawnym
- wytłumaczyć, czym jest partia polityczna
- przedstawić na wybranych przykładach
i jaką rolę odgrywa w demokracji
zasady funkcjonowania życia politycznego
przedstawicielskiej
w systemie dwupartyjnym i wielopartyjnym
- scharakteryzować odmienne systemy wyborcze
i wskazać ich mocne i słabe strony
- wytłumaczyć, jakie funkcje spełnia parlament
- omówić na przykładach różne możliwości
we współczesnym państwie
kształtowania relacji między władzą
ustawodawczą i wykonawczą w państwach
demokratycznych
- określić, jakie zadania realizuje rząd i jakie
- wytłumaczyć, na czym polega niezależność
mogą być jego kompetencje
władzy sądowniczej
- wymienić cechy charakterystyczne systemów
- porównać rolę odgrywaną przez głowę
politycznych: parlamentarnego, prezydenckiego
państwa w systemie prezydenckim
i mieszanego
i w systemie parlamentarnym
Arnold Kukliński

Rozkłady kl. III - Arnold Kukliński

Transkrypt

Podobne dokumenty

Główne nurty w kulturze XX i XXI wieku

Ćwiczenie 2. Przestępczość komputerowa. Klasy bezpieczeństwa

Pytania z kierunku- Bezpieczeństwo Narodowe do egzaminu

KONSPEKT LEKCJI

Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Zagadnienia egzaminacyjne.

Zarządzanie bhp w procesach produkcyjnych

WOS kl III

Zagadnienia egzaminacyjne dla dyplomantów studiów II stopnia na

SUM stacjonarne Zarządzanie działalnością marketingową