Neokeynesowski model gospodarki

M.Brzoza-Brzezina Polityka pieniężna: Neokeynesowski model gospodarki
Nowokeynesowski model gospodarki
Model nowokeynesowski (lata 90. XX w.) jest obecnie
najprostszym, standardowym narzędziem analizy procesów
makroekonomicznych w średnim okresie (częstotliwość
cykliczna), w tym skutków polityki pieniężnej (np. Woodford
2003, Walsh 2003). Łączy nurt realnego cyklu
koniunkturalnego (RBC) i keynesowski.
1. RBC (lata 80. XX w.): mikropodstawy - dynamiczna
optymalizacja problemu konsumenta i producenta +
racjonalne oczekiwania. Modele spójne wewnętrznie, ale
nie potrafiące prawidłowo odwzorować cyklicznych cech
gospodarki (np. polityka pieniężna nie wpływa nawet w
krótkim okresie na produkcję).
2. Ekonomia keynesowska: sztywności. Nominalne
sztywności stanowiły kwintesencję modeli
keynesowskich od lat 30. XX w. (IS-LM), ale
krytykowano w nich brak mikropodstaw (tzw. krytyka
Lucasa).
1
M.Brzoza-Brzezina Polityka pieniężna: Neokeynesowski model gospodarki
Konsument maksymalizuje użyteczność U:

U  E0   t ( 1t   1t  )
c1
n1
t 0
przy ograniczeniu budżetowym:
pt ct  bt  wt nt  (1  it 1 )bt 1  dt
gdzie  to czynnik dyskontujący, c to konsumpcja, n to
nakład pracy, p to poziom cen, b to zasób obligacji, i to
nominalna stopa procentowa, w to płaca a d to zyski
przedsiębiorstw. Konsument wybiera c, n i b.
Producent maksymalizuje zysk:
dt  pt yt  wt nt
Przy funkcji produkcji:
yt  at nt
gdzie y to produkcja (równa konsumpcji), zaś a to
produktywność oraz ustala optymalną cenę. W modelach NK
zakłada się, że producenci podlegają sztywnościom (nie mogą
zmieniać cen w każdym okresie). To założenie generuje brak
neutralności polityki pieniężnej w krótkim okresie.
2
M.Brzoza-Brzezina Polityka pieniężna: Neokeynesowski model gospodarki
Rozwiązanie problemu producenta prowadzi do otrzymania
krzywej Phillipsa:
(1)  t  Et t 1  xt  1,t
*
gdzie xt  yt  yt to luka popytowa. Krzywa Phillipsa mówi
nam, że inflacja wzrośnie gdy rośnie przyszła, oczekiwana
inflacja, lub gdy produkcja przekracza produkcję potencjalną.

(1   )(1   )

(   )
Rozwiązanie problemu konsumenta prowadzi do otrzymania
krzywej IS:
1
x

E
x

 (it  Et t 1 )   2,t
t t 1
(2) t
 
Krzywa IS mówi nam, że produkcja przekracza potencjał, gdy
przyszła, oczekiwana produkcja przekracza potencjał, lub gdy
spada realna stopa procentowa.
Model domyka bank centralny, o którym zakłada się, że
prowadzi politykę pieniężną w oparciu o tzw. regułę Taylora:
*
(3) it   ( t   )   x xt   3,t
gdzie  * to cel inflacyjny banku centralnego.
3
M.Brzoza-Brzezina Polityka pieniężna: Neokeynesowski model gospodarki
Reguła Taylora mówi, że bank centralny zmienia stopy
procentowe gdy:
- inflacja odbiega od celu,
- produkcja odbiega od potencjału.
Zasada Taylora: stabilność modelu gwarantuje   1.
Dlaczego? Jeśli zasada Taylora nie jest spełniona, to wzrost
inflacji o 1 pkt. proc. powoduje wzrost nominalnych stóp
procentowych o mniej niż 1 pkt. proc. W efekcie realna stopa
spada, co dalej napędza inflację.
Zalety modelu nowokeynesowskiego:
1. Wielka prostota (3 zmienne, 3 równania),
2. Odporność na krytykę Lucasa,
3. Wewnętrzna spójność,
4. Interpretowalność parametrów,
5. Możliwość prowadzenia analizy optymalnej polityki.
Wady modelu nowokeynesowskiego:
1. Wielka prostota (np. brak rynków finansowych),
2. Nie do końca realistyczne założenia.
4
M.Brzoza-Brzezina Polityka pieniężna: Neokeynesowski model gospodarki
Co można robić z modelem NK (i modelami pokrewnymi)?
1. Symulacje reakcji gospodarki na różne wstrząsy
Kalibracja (estymacja) modelu pozwala dokonać symulacji
reakcji gospodarki na wstrząsy.
Przykład (model NK z dodatkową inercją):
5
M.Brzoza-Brzezina Polityka pieniężna: Neokeynesowski model gospodarki
2. Prognozowanie
Przykłady: modele NAWM w EBC (Christoffel i in. 2008),
RAMZES w Riksbanku (Adolfson i in. 2007), SOE.PL w
NBP (Grabek i in 2011).
3. Analizy historyczne
Przykład: Kollmann i in. 2014. "What Drives the German
Current Account ?And How Does It Affect Other EU Member
States ?"
6
M.Brzoza-Brzezina Polityka pieniężna: Neokeynesowski model gospodarki
4. Symulacje kontrfaktyczne
Przykład: Brzoza-Brzezina i Makarski (2010). Symulacja
rozwoju polskiej gospodarki bez zaburzeń finansowych
(3q2008-2q2009)
7
M.Brzoza-Brzezina Polityka pieniężna: Neokeynesowski model gospodarki
5. Optymalna polityka pieniężna
Przykład: Brzoza-Brzezina, Jacquinot, Kolasa (2010).
Optymalna polityka pieniężna w obliczu wejścia Polski do
strefy euro (zwalczanie niestabilnego boomu)
8
M.Brzoza-Brzezina Polityka pieniężna: Neokeynesowski model gospodarki
Model symulacyjny EBC
Gospodarka funkcjonuje na podstawie równań (zbliżonych do)
(1) i (2).
Reguła polityki pieniężnej zastąpiona zostaje decyzją gracza.
Wstrząsy (podażowe i popytowe) nieustannie wytrącają
gospodarkę z równowagi.
Zadaniem gracza (bankiera centralnego) jest sterowanie stopą
procentową stabilizujące gospodarkę (prowadzenie
optymalnej polityki pieniężnej).
Model dostępny jest na stronie
http://www.ecb.int/ecb/educational/html/index.en.html
9