Etap wojewódzki

(kod ucznia)
WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO
DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO
ETAP III – WOJEWÓDZKI
19 marca 2015 r.
Czas na wykonanie zadań konkursowych – 90 minut
Instrukcja dla ucznia
 Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy test zawiera 10 stron. Ewentualny brak stron lub
inne usterki zgłoś Komisji Konkursowej.
 Czytaj uważnie wszystkie teksty i polecenia.
 Pisz czytelnie. Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem.
Nie używaj korektora.
 Przy rozwiązywaniu zadań wielokrotnego wyboru zaznacz krzyżykiem jedną
prawidłową odpowiedź, np.:
A
B
C
D
 Jeżeli się pomylisz i zechcesz wybrać inną odpowiedź, to złe zaznaczenie otocz kółkiem i
skreśl właściwą literę, np.:
A
B
C
D
 W innych zadaniach samodzielnie sformułuj odpowiedź i wpisz ją lub wykonaj zadanie
zgodnie z instrukcją zawartą w poleceniu.
 Redagując odpowiedzi do zadań, możesz wykorzystać miejsce opatrzone napisem
Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane.
Powodzenia!
Wypełnia Komisja (po rozkodowaniu prac)
………………………………………
Uczeń/uczennica uzyskał/-a:……… / 40 pkt.
Imię i nazwisko uczeń/uczennica
1
Tekst I
Natomiast druga akcja, prowadzona równocześnie z pierwszą, nie dała tak dobrych wyników,
choć włożono w nią dużo wysiłku i pomysłowości. Akcja miała przerwać chodzenie polskiej
publiczności do kin, gdyż w kinach wyświetlano stale propagandowe dodatki niemieckie i czysty ich
dochód szedł do kas propagandy niemieckiej. Jak w represjach fotograficznych wybił się Alek, tak
w początkach ,,pracy kinowej” głośny stał się Rudy.
Było to wtedy, gdy zaczynano dopiero szykany wobec publiczności kinowej. Zaczynano
wstępnym, złośliwym sloganem, wypisywanym kredą na murach: ,,Tylko świnie siedzą w kinie”.
W druku slogan ten wygląda króciusieńko, ale gdy się go pisze dużymi literami na murze, staje się
potwornym tasiemcem. Jego wypisywanie trwa, zda się, wieki; ponieważ zaś napis musi być czytelny,
każdą literę należy pisać równo, starannie i bez pośpiechu. Jakaż świetna szkoła panowania nad sobą!
Napisałeś pierwszych parę liter, a oto ubezpieczający cię kolega ostrzega, że do rogu podchodzi
przechodzień. Serce przyspiesza uderzenia, lecz dłoni nie wolno przyspieszyć ruchów kredy. Z drugiej
strony ulicy słychać kroki. Niespokojny gwizd zabezpieczającego uderza w uszy. Fala krwi napływa
do mózgu. Przemożna pokusa krzyczy wprost w duszy, by przerwać, cisnąć kredę, biec- ale dłoń
spokojnie i równo kreśli koniec ostatniego słowa, potem również spokojnie kładzie kredę do kieszeni.
Spokojnie i powoli zaczynasz iść w kierunku najbliższej przecznicy. Zwyciężyłeś sam siebie. (…)
Wykonując więc zadania małosabotażowe, młodzi ludzie kończyli swe szkoły, i to na ogół
z dobrymi wynikami. Równocześnie na zebraniach dyskutowali zagadnienia społeczne, etyczne,
ekonomiczne. I równocześnie organizowali ćwiczenia mające być zaprawą do żołnierskiej służby
w powstaniu.
Powstanie… gdy puści się wodze wyobraźni - widać pola i lasy, przemarsze i biwaki, zasadzki
i pościgi. Zośka łatwo powiązał te obrazy z dawnymi, przedwojennymi wyprawami harcerskimi w lasy
i pola. Co parę tygodni rozjeżdżały się i rozchodziły zastępy szaroszeregowe w świat. I znów, jak ongi
przed wojną, były noce w szumie drzew i dziesiątki kilometrów wydeptanych polnych dróg. Znów
oczy szukały dróg na mapach, znów języki ognia lizały metal polowych kociołków i znów siedziało
się wokół rozżarzonych głowni, gawędząc i śpiewając półgłosem. (…)
- Życie byłoby nędzne
i zawstydzające - mówił Rudy - gdybyśmy skupiali się tylko
na przygotowaniu do zadań jutra, a nie brali udziału w walce już dziś. Ale życie byłoby głupie
i bezsensowne, gdybyśmy żyli tylko walką dzisiejszą, a nie przygotowywali się do jutra.
Zaś przygotowanie jutra to nie jeden tor, to dwa tory: szkolenie żołnierskie do jawnej walki
żołnierskiej i szkolenie się naukowe, zawodowe, społeczne do pracy cywilnej w Polsce. Mam odwagę
powiedzieć, że moją osobistą ambicją jest nie tylko bicie rekordów w Małym Sabotażu, chcę także
kiedyś bić rekordy jako technik i człowiek. Żeby ruszyć z miejsca tę przeklętą bryłę świata, żeby
dopomóc do nadrobienia tych przeklętych zapóźnień nad Wisłą.
Zośka milczał, nic nie mówił. Zośka nie lubił przemawiać, nie lubił występować publicznie.(…)”
A. Kamiński, Kamienie na szaniec, Katowice 1995.
2
1. Wydarzenia opisane w powieści ,,Kamienie na szaniec” rozgrywają się na przestrzeni lat:
A. 1941-1942
B. 1939-1945
C. 1939-1943
D. 1939-1946
2. W którym akapicie jest mowa o tym, w jaki sposób Rudy i jego przyjaciele przygotowywali się
do ,,zadań jutra”? Na czym te zadania polegały?
…………................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
…………................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
3. Osoba, która wypisywała slogan na murze czuła:
A. zadowolenie, szczęście.
B. niepokój, zdziwienie.
C. niepokój, podenerwowanie.
D. zdziwienie, satysfakcję.
4. Slogan to:
A. hasło propagandowe.
B. instrukcja.
C. osobisty zwrot.
D. komunikat.
5. W jakiej akcji brali udział bohaterowie powieści A. Kamińskiego? Każdemu z nich przypisz akcję,
z której zasłynęli.
A. Zośka
1. ,,Bohaterem kopernikowskiej afery był …”
B. Alek
2.,,Rekordzistą żółwiowym okazał się (…) Jednego wieczoru
narysował (…) ponad 80 żółwi!”
C. Rudy
3. ,,Przewodził w czasie szaleństwa ,,victorii”, bił rekordy w
czasie rysowania ,,kotwic”.
A- …………………..
B- …………………..
C- …………………..
3
6. Wskaż prawdziwość zdań, zaznaczając literę P przy zdaniu prawdziwym lub F przy informacji
fałszywej.
Bohaterowie powieści Kamienie na szaniec przeciwstawiali się
okupantowi, biorąc udział w protestach i manifestacjach.
Zamaskowane, ukryte działanie, które uniemożliwia realizację jakiegoś
planu to sabotaż.
Bohaterowie powieści A. Kamińskiego nie zginęli w powstaniu.
Do wypisywania na murach symbolu V oznaczającego zwycięstwo
nie zachęcała propaganda angielska.
P
F
P
F
P
F
P
F
7. Napisz, jak rozumiesz słowa: ,,zwyciężyłeś sam siebie” w kontekście przywołanego fragmentu.
Wypowiedz się w 2-3 zdaniach.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
8. Wyjaśnij znaczenie związków frazeologicznych:
A. - walczyć na zabój ………………………….……………………………………………………...…
………………………………………………...……………………………………………………..……
B. - pyrrusowe zwycięstwo - …………………………………………………………….…………….
……………………………………………………………………………………………………..….…
9. Ułóż napis, który mógłby się znaleźć na pomniku bohaterów Małego Sabotażu.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
4
10. Wypisz z pierwszego akapitu trzy różne nieosobowe formy czasownika i dokładnie nazwij
wypisane formy:
Przykład z tekstu
Nieosobowe formy czasownika
Tekst 2
Wisława Szymborska- Koniec i początek
Po każdej wojnie
ktoś musi posprzątać.
Jaki taki porządek
sam się przecież nie zrobi.
Ktoś z miotłą w rękach
wspomina jeszcze jak było.
Ktoś słucha
przytakując nie urwaną głową.
Ale już w ich pobliżu
zaczną kręcić się tacy,
których to będzie nudzić.
Ktoś musi zepchnąć gruzy
na pobocza dróg,
żeby mogły przejechać
wozy pełne trupów.
Ktoś czasem jeszcze
Wykopie spod krzaka
przeżarte rdzą argumenty
i poprzenosi je na stos odpadków.
Ktoś musi grzęznąć
w szlamie i popiele,
sprężynach kanap,
drzazgach szkła
i krwawych szmatach.
Ci, co wiedzieli
o co tutaj szło,
muszą ustąpić miejsca tym,
co wiedzą mało.
I mniej niż mało.
I wreszcie tyle co nic.
Ktoś musi przywlec belkę
do podparcia ściany,
ktoś oszklić okno
i osadzić drzwi na zawiasach.
Fotogeniczne to nie jest
i wymaga lat.
Wszystkie kamery wyjechały już
na inną wojnę.
W trawie, która porosła
przyczyny i skutki,
musi ktoś sobie leżeć
z kłosem w zębach
i gapić się na chmury.
Mosty trzeba z powrotem
i dworce na nowo.
W strzępach będą rękawy
od zakasywania.
W. Szymborska, Widok z ziarnkiem piasku, Poznań 1996, s. 145-146.
5
11. O jakiej przewrotności historii mówi podmiot liryczny w wierszu W. Szymborskiej?
Uzasadnij swoją opinię. Odwołaj się do tytułu utworu.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………..
12. W wierszu pojawia się wielokrotnie zaimek ,,Ktoś”. Nazwij dokładnie rodzaj tego zaimka.
Zinterpretuj celowość jego użycia w utworze W. Szymborskiej.
A. ,,Ktoś”- zaimek …………………………………… , ……………………………………..………
B. celowość użycia- ……………………………………………………………………………….…….
………………………………………………………………………………………………….…………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………….……
………………………………………………………………………………………………………….…
13. Wypisz z wiersza cztery różne środki artystycznego wyrazu występujące w wierszu. Jaki obraz
rzeczywistości powojennej budują?
Środek
artystyczny
Przykład z tekstu
Jaki obraz powojennej rzeczywistości
budują?
6
14. Napisz, jak rozumiesz słowa: „Wszystkie kamery wyjechały już na inną wojnę.”
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
15. Trawa, która porosła przyczyny i skutki, jest dowodem na to, że ludzie:
A. nigdy nie zapomną o przyczynach konfliktów.
B. chcą na nowo cieszyć się światem mimo okropności wojny.
C. są przerażeni okropnościami wojny.
D. wciąż pamiętają o milionach zabitych.
16. Odwołując się do treści lektur konkursowych, dopisz do czterech spośród pięciu motywów
wskazane informacje (autora, tytuł utworu i gatunek). Pamiętaj, aby tytuły utworów się nie
powtarzały.
motyw
tytuł utworu
autor
gatunek
władzy
zbrodni
walki
ojca
podróży
17. Utwórz dopełniacz liczby pojedynczej od wyrazów:
akcja- …………………….
nadzieja- ……………….
idea- …………………….
historia- ……………….
18. Spośród podanych związków frazeologicznych podkreśl te, które są wyrażeniami:
rozpocząć wojnę, wyruszyć na wojnę, wojna religijna, wojna podjazdowa,
wszcząć wojnę, sprawiedliwa wojna.
7
19. Uzasadnij słuszność stwierdzenia, że ,,żyć to znaczy dokonywać ciągle wyborów łatwych
i trudnych”. Odwołaj się do trzech wybranych lektur, które przeczytałaś/-eś, przygotowując się do
konkursu.
Twoja praca powinna zająć co najmniej połowę wyznaczonego miejsca.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
8
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………….…
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
9
BRUDNOPIS
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
10